KERK EN ZENDING
ZATERDAG 25 APRIL 1936
EERSTE BLAD PAG. 3 1
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Ridderkerk, K. van de
Pol te Hardinxveld. Te Dussen (toez.),
cand. Drs. J. C. Hooijkaas te Wassenaar.
Bedankt: Voor Nieuw-Vennep, J. J.
Poldervaart te Nigte vecht.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
De intrede van Prof. G. Wisse bij de
Chr. Geref. Kerk te Amsterdam-Oost
is bepaald op Zondagavond 10 Mei. Des mor
gens zal hij worden bevestigd door Ds. D.
Driessen van Rotterdam.
Prof. Wisse blijft wonen in het Chr. Rust
en Herstellingsoord „Rehobotli" te Drie
bergen.
Ds. J. E. Klomp is voornemens. Zon
dag 17 Mei afscheid te nemen van de Ned.
Her". Gemeente te O u d-B e ij e r 1 a n d en
24 Mei zijn intrede te deen te Barneveld.
Bevestiger: Ds. R. Steenoeek te Zetten.
Ds. R. BAKKER
Ds. R. Bakker, die ten vorigen jare beves
tigd werd als predikant van de Geref. Kerk
te Rotterdam voor de zending onder de
Joden, en daarna vertrok naar het Institutum
Judaïcum (dat zich toen te Leipzig bevond,
maar later naar Weenen moest woiden over
geplaatst) is thans in hei vaderland terugge
keerd. Hij hoopt zich dezer dagen metter-
Da KNOTTENERUS IN HOOGER BEROEP
Door Ds J. G. Knottenerus van Varsseveld
is hooger beroep aangeteekend tegen de
daden van het classicaal bestuur van Zutphen.
Deze zaak in hooger beroep zal 5 Mei in een
bijzondere vergadering van het Prov. Kerk
bestuur van Gelderland worden beslist.
THEOL. SCHOOL DER CHR. GEREF.
KERK
De jaarlijksche Schooldag van de Theol.
School der Chr. Geref. Kerk, zal dit jaar op
Donderdag 4 Juni a.s. in de Chr. Geref. Kerk
te Apeldoorn worden gehouden Als
sprekers zullen optreden de heeren Prof. P.
J. M. de Bruin van Apeldoorn, Ds. J
Tamminga van Harderwijk, Ds. W.
L a m a n van Middelbands en Ds. L. H. v. d.
Meiden van den Haag.
FREDIKANTENCONFERENTIES
De predikanten in de classis Deverter
der Geref. Kerken hebben besloten in Hen
gelo (O.) op geregelde tijden conferenties te
houden teneinde tot nauwer onderling con
tact cn bespreking van actucale theologische
vraagstukken te komen.
HONDERDJARIGE KERK
Men schijft ons uit Ambt-Vollenhove (Ca-
doelen):
Woensdagavond 22 April herdachten wij
Sn een gemeentelijke samenkomst, dat 13
April 1836 de Geref. Kerk alhier onder lei
ding van Ds. A. C. van Ra al te werd ge
ïnstitueerd.
Deze avond werd geleid door den plaatse
lijken predikant Ds. A. v^n der Ziel, die
6pralc naar aanleiding van de tweede bede
van het gebed des Heeren.
Het: historisch overzicht van het Kerkelijk
leven gedurende de verloop en eeuw, werd
gegeven door- Ds G. J. Breukelaar, em.-
predikant van Surhuisterveen, alhier woon
achtig. Een nauwkeurig beeld der gemeente
in haar vele worstelingen, maar toch gestage
groei, kwam levendig voor de aandacht en
drong tot de betuiging: Niet ons, Niet ons, o
Heer, maar Uwen Naam alleen zij eere"!
Namens de zusterkerk te St. Jansklooster
en de kerk van Stad-Vollenhove, sprak Ds
H. Post, terwijl br. de Liefde namens
de kerk van Blokzijl het woord voerde.
Br. Vos, hoofd dei- Geref. School, sprak
namens de gemeente.
Ingekomen brieven o.a. van de vroegere
predikanten Ds E. Vonk, Prof. Dr K. Schil
der en D» A. H. Oussoren, wei-den voorge
lezen.
Ons zangkoor luisterde deze avond op
door het zingen van een viertal bij deze
herdenking passende stukken.
Gereformeerde Bond
Jaarvergadering
(Slot)
Bij de behandeling dei- huishoudelijke
zaken bracht de secretaris Ds. J. J. Tim-
me r van Ermelo het verslag over 1935 uit.
Vier nieuwe afdeelingen werden gevormd.
Vele roepende gemeenten werden met een
Gereformeerd predikant verblijd. De studie
commissie bleef zich In 't afgeloopen jaar toe
leggen op de ondersteuning van studenten.
Veel studenten worden door den Bond ge
steund.
Op allerlei wijze werd de gereformeerde
Waarheid verbreid. De Waarheidsvriend werd
in ruimer kring verbreid. Toch bracht v
•n>° i 2008.17 batig saldo in de kas van den
penningmeester. Het verslag van den pen
ningmeester Ds. Goslinga te Utrecht ge
tuigde van grooten bloei van den Bond op
financieel terrein. Met grooten ernst wees hij
er op, dat het aantal vacante gemeenten nog
verbazend groot is. Er moet in worden voor
zien. De gemeenten roepen. De opleiding mag
niet worden stopgezet, maar veeleer worden
uitgebreid. De financiën van den bond stem
men tot zeer groote dankbaarheid.
Met overgroote meerderheid werden als
bestuurslid herkozen Ds. B. B at e 1 a a u, Ds.
J. Goslinga en D. J. Re mme, terwyl
in de vacature van den heer J. Kruysbergen
werd gekozen Mr. E. Verkerk, burgemees
ter van Boskoop.
Ds. J. Ter louw van Garderen bracht
verslag uit als secretaris van de Fvangelisa-
tiecommissie. Ds. L u t e y n als penningmees
ter dier vereeniging. Deze verslagen zullen
voor bet laatst op de bondsvergadering wor
den uitgebracht, aangezien er een aparte
Bond voor Evangelisatiewerk op Geref.
grondslag is opgericht.
De heer Brinkers bracht verslag uit van
den arbeid van de propaganda-commissie.
Het voorstel van de afd. Harderwijk
om een verzoek te richten aan de
synode om predikanten als Ds. Sneth-
lage en Ds. Boers af te zetten werd
met algemeene stemmen aangenomen.
Na de rondvraag werd de druk bezochte
vergadering gesloten door den voorzitter, na
dat gezongen was Ps. 89 :1 en Ds. Timmer
was voorgegaan in gebed.
ZENDING ONDER ISRAëL
In verband met een beslo^» samenkomst
van het Internationaal Comité voor de Chris
telijke toenadering tot Israël. (Christian Ap
proach tot the Jews) op Kasteel Hemmen
vindt, Woensdag 29 April in de Groote Kerk
te Arnhem een openbare samenkomst
plaats ,waar het woord zal worden gevoerd
door ds. Jac. van Nes van Den Haag, Geref.
dienaar ces Woords voor de zending onder
Israël, ds. E. J. H. van Leeuwen, Nederl.
Hervormd predikant te Arnhem, dr. W. ten
Boom te Hilversum, Nederl. Hervormd predi
kant voor de zending onder Israël, ds. J.
Rottenberg te Scheveningen, J. H. Zalman,
arts te Soest, ds. J. Douma, Gereformeerd
predikant te Arnhem en eenige buitenland-
sche sprekers. De Nederlandsche toespraken
zullen door de N.C.R.V. worden uitgezonden.
GEREF. KERK TE CURASAO
De aanvankelijk zeer gezegende arbeid van
Ds. Kroeze te Curacao, heeft ten gevolge, dat
de Geref. Kerk aldaar een kerkgebouw noo-
dig heeft. Dit zal dan worden de eerste
Geref. Kerk in Ned. West-Indië.
Het eerste vergaderlokaal is opgezegd:
daarna is tijdelijk een andere gelegenheid ge
pend. maar een eigen lokaal, ook als mid
delpunt voor de militairen, die eens daar
komen, wordt zeer noodig geacht.
Fa. B. v. d. BOSCH - Veenendaal
Avondmaalserviezen
in zilver en tin. Vraagt prospectus
DE AVONDMAALSZAAL
in Maart 1933 door den pater Alfonso
Paiotti te Livorno gestichte vereeniging tot
veer terugwinnen van de zaal te Jeruza
lem, waar de Heiland met zijn discipelen het
laatste Avondmaal hield, welke zaal in 1551
door de Mohammedanen aan de Franciscanen
ontnomen werd en sindsdien in Mohamme-
daansehe handen gebleven is, telt volgens een
mededeeling in de Osservatore Romano thans
50.000 leden.
KERKBOUW
Te N i e u w-L e u s e n bestaan plannen
Dor den bouw ecner nieuwe Geref. Kerk,
daar de oude te weinig zitplaatsen meer
biedt.
RESTAURATIE VAN EEN KERK
Het restaureeren van de Ned. Herv. Kerk
te Geervliet en het restaureeren van de Gem.
is opgedragen aan Gebr. Naglé, te
Geertruidenberg voor pl.m. f 80.00C.
GIFTEN EN LEGATEN
Prof. Dr. H. H. Kuyper deelt in de Heraut
mede, dat hij van een broeder, die onbekend
wcnscht te blijven, een gift van f 2000 heeft
ontvangen voor de Vrije Universiteit.
Iemand die onbekend wenscht te blijven
heeft voor het Bouwfonds ten behoeve van
den bouw eener nieuwe Geref. Kerk te
N a a 1 d w ij k, f 1000 geschonken.
Kerk en Staat in Duitschland
Westfalen
De provinciale kerkcommissie van West-
falen ls haar werk begonnen. Praeses is de
bekende voorman der belijdenisbeweging dr.
Koch te Oeynhausen, die derhalve in de
lands- en rijkskerkcommissies van minister
Kerrl medewerkt,
Sleeswük-Holstein
De landskerkcommissie in Sleeswijk-Hol-
stein heeft verordend, dat geen enkele pre
dikant in relatie behoort te staan met dc
w-heidensohe beweging, noch lid mag
zijn van vereenigingen die de nieuw-heiden-
sche beweging steunen.
Nooit te veel
boeken kunt ge Uw kinderen ten geschenke
geven. Boeken van Meinema zijn altijd
welkom. Daarbij ongelooflijk goedkoop.
Voor 50 a 75 cent hebt ge reeds een flink
boek in band. Vraagt uw boekhandelaar
steeds de uitgaven van Meinema. Catalogus
gratis op aanvrage.
N.V. W. D. MEINEMA, Delft
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
Prof. Dr. A. VAN VELDHUIZEN
Naar wij vernemen, is Prof. Dr. A. van
Veldhuizen, kerkelijk hoogleeraar te G r o-
gen, reeds een paar maanden lijdende
polyneuritis. Er heeft echter, zeer lang
zaam, verbetering plaats; na een consult zijn
arts en hoogleeraar tot de slotsom gekomen,
dat op den duur een volledig herstel niet is
buitengesloten.
Dr. W. v. d. HAGT
Op zijn daartoe gedaan verzoek is aan dr.
W. v. d. H a g t eervol ontslag verleend met
ingang van 1 September als conrector van
het gymnasium te Assen.
C. v. DIJL
1 Mei a.s. viert de heer C- v. Dijl, hoofd
..in de Herv. Kon. Emmaschool te A ui
ster dam, zijn zilveren jubileum aan deze
school.
De heer v. Dijl, die tevoren in Goes werk
zaam was, is een bekend figuur in de wereld
van het Chr. onderwijs. Hij is lid van het
hoofdbestuur van de Ver. van Chr. onder
wijzers en onderwijzeressen in Nederland en
Overzeesche Gewesten en voorzitter van de
aid. Amsterdam dezer vereeniging.
De heer v. Dijl is reeds tal van jaren
leeraar en secretaris van de Chr. Normaal
lessen in de hoofdstad. Ook heeft hij in ver
schillende examencommissies zitting. Van
zijn hand zag het licht een bibliographie van
Juliana van Stolberg, een boek over de Vad.
Geschiedenis, alsook enkele vragenboekjes.
Onder zijn leiding is de Kon. Emmaschool
gelegen in het hai-tje van Amsterdam, tot
grooten bloei gekomen, zij het dan ook dat
de vlucht uit de city ook deze school de
laatste tijd ernstig bedreigt.
Het ligt in de bedoeling zijn gedenkdag
voor den heer v. Dijl niet onopgemerkt te
doen voorbijgaan.
PRIVAATDOCENTEN
Dr. R. W. Z a n d v o o r t. te 's-Gravenhage
is toegelaten als privaatdocent bij de facul
teit der letteren en wijsbegeerte aan de
Rijksuniversiteit te Leiden, om onderwijs te
geven in de Engelsche phllologie.
1^-. R. M i e d e m a, Rem. predikant te
Amersfoort, privaat-docent aan de Leidsche
Universiteit is toegelaten als privaat-docent
in de geschiedenis van de religieuze en ker
kelijke bouwkunst en beeldende kunst van
den nieuweren tijd. aan de Universiteit te
Utrecht.
NED. HANDELSBOOGESCHOOL
Dr. W. Leen dertz, bibliothecaris der
NedHandelshoogeschool te Rotterdam,
benoemd tot bijzonder hoogleeraar in dc
wijsbegeerte, hoopt op Vrijdag 1 Mei n.m. 3
uur 15 in de aula van de hoogeschool zijn
ambt te aanvaarden met het houden van
REÜNISTEN F.Q.I.
Een afdeeling Overijssel
Ingevolge besluit van de reunistenorgaru-
tie van „Fides Quaerit Intellectum" het
studentencorps van de Theol. School te
Kampen, zal Zaterdag 2 Mei a.s. te Z w o 1 le
afdeeling Overijssel worden opgericht In
vergadering zal als spreker optreden
Prof. dr. K. Schilder, hoogleeraar aan de
Theol. School te Kampen, met liet onderwerp
„De Gemeene Gratie".
VER. VAN CIIR. ONDERWIJZERS, ENZ.
In de op 2 en 3 Juni bepaalde 83e alge
meene vergadering van de Ver. van Chr. On
derwijzers (essen), te houden in Tivoli te
Utrecht, zullen als sprekers optreden Prof.
Dr. L. van der Horst van Amsterdam,
onderwerp „Verband tusschen lichamelijke
•n geestelijke ontwikkeling"; Mr. J. J. Han-
e 1 b r o e k, secr. van den Schoolraad, ener
,De opbouw van ons Christelijk schoolwe
zen"; Ds. Chr. Eer hard van Hillegom, on
derwerp „De sociale taak van de Chr.
school".
In de vac.-Tuinsma heeft het H. B. candi-
daat gesteld als lid van het H.B. de heeren
in Andel te Utrecht, Th. Bakker te Zei-
hem en P. Kenemans te Holten.
STUDENTENZENDIN'GSCONFERENTIE
Uitgaande van de Studentenzendingscom-
issie, bureau „De Nije Wehme" te Zeist,
vindt van 23—26 Mei a.s. op Woudschoten te
Zeist een studentenzendingsconf eren tie plaats,
sprekers: Zaterdag 23 Mei H. J. W. A. Mey
er i n k, oud-directeur der Christ, kweek
school te Soerakarta, onderwerp „De zaaier
het zaad", en zendeling P. M. L e g n e,
secretaris van het Zeister zendingsgenoot
schap. onderweip „Gehoorzaamheid of
liefde"; op Zondag 24 Mei zendeling A. J. d e
Neef van Nieuw-Guinea, onderwerp „Evan
gelie en stamverband op Nieuw-Guinee" en
dr. H. Kra erne r .afgevaardigde ter bijbel
ertaling. onderwerp „De beteekerüs der zen
ding voor het Westen en het Oosten"; en
Maandag 25 Mei dr. A. P. Ketel, zende
ling-arts te Modjowavno, onderwerp „Het
werk van een zendeling-arts in de Javaan-
sche dessa" en dr. H. K r a e m e r, onder
weip „De springbron van het ware zendings-
Ook een beperkt aantal oud-studenten niet
hun echtgenooten kan aan de conferentie
deelnemen. Inlichtingen verkrijgt men aan
„De Nije Wehme" Utrechlscheweg 64. te
Zeist.
ONDERWU8BENOEMINGEN
Leeuwarden. Rehobothschool. Tot
hoofd: de heer L. H. B o s k e r, van Naarden.
's-G r a v e n z a n d e. Herv. School. Tot
hoofd: de heer J. Overweg, van Strijen.
Den H a ag. Chr. Ambachtsschool. Tot
leeraar praktijk electro techniek: de heer P.
A. Kayen van Dordrecht; tot leeraar voort-,
gezet L. O.: de heer P. B. R e n e s te 's-Gra
venhage (die tevens ondenv. blijft aan de
Waalsche school aldaar).
Amsterdam. School Middelb. Handels
onderwijs. Tot directeur (vac. de Ruiter): de
heer J. N. Holt zap pel, leeraar aan. die
school.
GEREF. SCHOOLVERBAND
Afd. Vlaai-dingen
De afdeeling VIaardingen van het Geref.
Schoolverband zal haar Voorjaarsvergadering
houden a.s. Zaterdag 2 Mei te M a ass 1 uis
in het Tehuis voor zeelieden aan de Wip. De
huishoudelijke vergadering begint te 3 uur.
de openbare vergadering te 4 uur. Spreker
is de Eerw. Heer C. J. Jonkers, hulppre
diker te Katendrecht. Onderwerp: „Gereform
Verbondsbeschouwing en Opvoeding van Dr.
E. D. Kraan".
EXAMEN-ANGST
Een bureau voor beroepskeuze te Amster
dam kreeg, zoo schrijft men aan het Hbld.,
onlangs het geval te behandelen van een
jongen van 14 jaar, M.U.L.O.-leerling, die
ineens weigerde langer naar school te gaan.
Toen hem de reden gevraagd werd, zeide hij
geer. belangstelling meer voor de school en
de leervakken te hebben. Hij wilde een be
trekking hebben en dan de avondschool be
zoeken. Een der drie paedagogen, die het
spreekuur van het bureau waarnemen, gaf
den jongen op onzachte wijze te verstaan-,
dat hij dadelijk de oude school moest opzoe
ken, wond zich op over de lankmoedigheid
der ouders, met als eenig resultaat, dat de
jongen in zijn besluit volhardde. In een ge
sprek met een anderen adviseur, die nader op
de zaak in venschte te gaan, antwoordde de
jongen op de vraag: „Waarom wil je nu
eigenlijk niet meer naar school?" met: „Nu,
ja, niet iedereen kan toch door het examen
komen." De oorzaak van de strubbeling
bleek dus examenangst te zijn. De onderwij
zers der school hadden al meer dan een jaar
over het examen gesproken en er mee ge
dreigd. Toen de man van beroepskeuze over
het geval met hen praatte, deelde een hun
ner mede, dat de karaktervasten daar geen
'ast van hadden en de zwakke karakters
vanzelfs wel afvielen: een principieele fout.
De onderwijzer zag een zwak karakter voor
een zwak intellect aan.
Gelukkig is het met dezen knaap in orde
gekomen. Maar moraal zit er in het geval
nog genoeg.
Examens
iotlo«. A
aandoeningen: de heer
Ya^T I. S i a n. geboren te AmoeranÉ
Avadem. Examen». Leiden. Arts.
gedeelte de heeren J. Pos e.n J. R-
nen en nvej. J A. Goed: bevorderd t
J. G. Antvellnk on J. Collet.
uimtui. Caod.-ind. recht: de heer E. J-
Boer. Semi-arts de heer 3 3. Waller. Arts: de
lieer F Bounian. Theor. tandheelk. examen, ie
gedeelte: de heeren Th. S. Valatar, E. Knol en
mei G. N Thïo: idem 2e god.: de heeren J.
Kentgens en H. Tj. Souw.
Delft. Cand. wea-ktulgk. ing. de hear T. J.
M. PeJ-s.
Den Haag. MaehlnUten. GesL voor
voorl. dipl. do heeren H. Verstraten, Leiden
H. J. F. M. A. Sautar. Haarlem.
Groningen (Apotheker»a»«l«*ei»t). De
DE KARTEERINGS-VLIEGER
VONK VERTELT
Van zijn verblijf op Nieuw-Guinea
OVER ZIJN VERBLIJF
OP NIEUW-GUINEA
Het land en zijn bewoners
X*)
B a b o, 10. Maart 1936
Naar belofte zal ik nu het een en ande-r
over de bewoners van Nieuw-Guinea vertel
len. Wedorkeerig mag ik zeker mijn kennis-
in vrienden verzoeken eens een epistel
tje terug te sturen, wat je hier best gebrui
ken kunt.
Het zuivere Papoea-ras, dat hoofdzakelijk
in het nog geheel geïsoleerde binnenland
voorkomt, is zonder twijfel een der meest
primitieve rassen der aarde. Bij oppervlak
kige beschouwing blijkt dit al in zekeren
zin uit liet uiterlijk voorkomen der Pa
's, vooral wat betreft de aangezichts-
yormen. Een breedc platte neus, een oneven
redig groote mond en dikke lippen, zijn
kenmerken van een volk, levend in natuur
staat aan de onderste trap der beschaving.
Daarbij kamen nog de diverse „versierin
gen", o.a. bestaande uit een staafvormij
voorwerp, horizontaal door de neus cn uit
gerekte oorlellen. Het geheel wordt bekroond
door een zeer overvloedige haardos.
Wanneer U zich dit zoo voorstelt geeft het
de indruk een gevaarlijk en woest volk te
zijn. Het tegendeel is echter waar; zij zijn
gemoedelijk van aard, hetgeen bij nadere be
schouwing misschien wel te concludeeren
valt uit de vaak goedige uitdrukking der
oogen. Het zoo beruchte koppensnellen en
menschen-eten is niet het gevolg van oor
logszucht en wreedheid. De grondoorzaken
liggen dieper.
Hot grootste percentage der bevolking
woont aan de kust. Vanuit de lucht zie je
meestal slechts een paar huisjes bij elkaar
staan; bij uitzondering is zoo'n kampong
meer uitgebreid. Van zoo'n woning moet U
zich niet te veel voorstellen. Een geraamte
van stokken, de wanden van atap (gedroog
de bladeren van do sago-palm) als aakbe
dekking. Huisraad zoomin als kleeding is
aanwezig, zoodat huis cn bewoners een zeer
kale indruk maken.
V oedse 1 verse haf f ing brengt ook niet veel
zorg enmee. Met prauwtjes wordt aan de
kust viach gevangen. De vrouwen hebben
dan nog het zwaarste werk en moeten voor
de bereiding zorgen.
Wanneer ik in het begin laag langs de
Deze brieven zijn een vervolg op de on
langs in ons blad opgenomen serie artike
len. waarin de reis naar en de aankomst
op Nieuw-Gidnéa beschreven werd.
kust vloog viel liet me- op, o'at soms zoo'n
heele kampong uitgestorven was. Ik
aan. dat alles voor het vreemde gevaarte het
bosch in gevlucht was. Later bleek me, dat
de bewoners een paar maal per jaar hun
biezen pakken om sago te halen. De heele
familie gaat dan o pstap en neemt zelfs de
dakbedekking mee om deze onderweg te ge
bruiken.
Van een strijd om het dagelijksch brood
kan hier dus moeilijk gesproken worden.
Vrijwel de heele dag kan de Papoea zijn ge
makzucht botvieren en leeft zorgcnloos tot
in zijn dood toe.
De wapenen bestaan uit een lang mes,
rang, dat hij altijd aan zijn gordel bij zich
draagt. Verder een groote boog met lange
puntige pijlen, waarmee ze zeer zuiver kun
nen schieten.
Uit de aard der zaak komen wij hier in
Babo weinig in aanraking met de „echte"
Papoea's. In Minnika evenwel doen ze zich
tot aan de kust gelden; tot zoolang moet U
dus geduld hebben om meer bijzonderheden
van dit volkje te hooren.
Hei land Nieuw-Guinea
Het te karteeren gebied bestaat uit het
Zuidelijk deel van de Vogelkop, het schier
eiland Bomberai, de Noordkust ten Westen
van de Mamberamo-rivier en een gedeelte
van de Zuidkust aansluitend aan het Nas-
sau-gebergte met z'n sneeuwtoppen. Bij el
kaar beslaat, dit gebied een oppervlakte
10 millioen HA., d.w.z. driemaal Nederland;
Nederlandsch Nieuw-Guinea is in het geheel
ongeveer elf maal Nederland.
Het Zuidelijk deel van de Vogelkop be
staat uit laagland, gedeeltelijk moerassig.
Naar het Noorden wordt het terrein meer
geaccidenteerd en aan de Noordkust be.
ken de bergtoppen zelfs een hoogte van 3u00
meter. Van het gebergte af loopen rivieren
in grillige baan naar het Zuiden, in dc be
gin loop smal kronkelend tusschen oer
sen met sterke stroomversnellingen en aan
de kust bezadigd uit breede mondingen uit-
loopcnd in de zee.
Zwarte bosschen bedekken het terrein van
hoog tot laag, slechts onderbroken door drie
meergroepen, het Amaroe-meer, de Tane
mot-meren en de Angi-meren, aJs verdwaald
temidden van de eentonige sombere groene
boommassa. Rondom het Amaroe-meer
toonen zich teekenen van een vrij. talrijke
bevolking; op tallooze plaatsen rijzen rook
kolommen omhoog, waar boschcomplexen
verbrand worden om ladang tc verkrijgen,
waar sago op verbouwd wordt. Op het meer
zelf zwalken prauwtjes rond voor de visch-
vangst; zelfs heb ik een groote fuik kunnen
ontdekken in een smal gedeelte van het
meer loopend van de eene oever naar de
andere. De bevolking is daar vrij beschaafd,
wat ook blijkt uit een lange weg, die ze van
den kampong uit aangelegd hebben door
moeilij-k bergferrein. In het begin hebben ze
het het Nederlandsche bestuur vrij lastig
gemaakt en waren ons nogal vijandig ge
zind. Op het oogvnblik bestaat er weinig
contact meer en leven ze hun eigen leventje
i hot bijna onbereikbare gebied.
De Tanemot-meren zijn onbewoond, de
stilte der natuur wordt slechts nu en dan
onderbroken door de vogels, welke laag over
:-r scherend hun prooi verschalken.
Het geheel der meren en de oever doen
eenigszins deuken aan de Loosdrechtsche
plassen, zelfs ac eilandjes en het riet ont
breken niet.
De Angi-meren liggen aan de Oostkust
an de Vogelkop op een hoogvlakte temid
den van het 3000 meter hooge gebergte. Ik
heb ze alleen maar vanuit de verte kunnen
bekijken, want ze liggen buiten ons gebied.
Zonder twijfel zijn ze rijk aan natuurschoon.
In liet binnenland worden de hooge ber
gen sterk begrensd met als gevolg vorming
an groote watervallen. Vanuit de lucht een
onvergetelijk gezicht, glinsterende -witte lin
ten tegen een donkere achtergrond verdwij
nend in diepe ravijnen.
Zooals uit de beschrijving te concludee
ren valt is het binnenland op een enkele
uitzondering na ten huidige dage onbe
woonbaar. Het overgroote deel der bevol
king treft men dan ook aan langs de kust
en aan de benedenloop der rivieren.
Een ander beeld vertoont het schiereiland
Bomberai met als uitlooper liet schier
eiland Onin. Alleen oe Noordkust grenzend
aan de Bristoenhgolf is moerassig. In dit ge
deelte ligt Balio, inderdaad niet zoo gunstig
wat betreft de bodemgesteldheid, doch wel
geschikt met het oog op de centrale ligging
in West-Nieuw-Guinea.
Langs de Mac Cluergolf en verder het
binnenland in, liggen groote open vlakten.
Ik heb ze nauwkeurig op lage hoogte ver
kend met het oog op dc noodlandingsmoge
lijkheden en eventueels geschiktheid als
vliegterrein. Erg hoopvol zagen ze er niet
uit, heuvelgrond en waarschijnlijk is de bo
dem rotsachtig. Meer ten Zuiden van Babo
ligt echter een vlak stukje terrein, dat in
geval van nood prachtig dienst kan doen.
Alleen zou je dan wel een poosje van de
buitenwereld afgesloten blijven, want het
ligt midden in het oerwoud.
Diep het land in vanaf de Zuidkust strekt
zich de Arjoeui-Baai uit. Aan de eene zijde
honderden meters hooge bergwanden en aan
de andere oever laagland. Idyllisch gelegen
aan dc Noordkust iu een soort haf, beschut
tegen de stormen, welke hier op bepaalde
tijden plegen te woeden. Voor de kust staan
kleine rotsachtige eilandjes als paddestoelen
in het .water geplant en geven het geheel
een vriendelijk aanzien.
In het Zuiden Fak-Fak, aan de monding
van een rivier, welke even het binnenland
in zich in twee hooge watervallen naar be
neden stort.
Dit is ongeveer het gebied, dat we tot nu
toe bestreken hebben. Over een maand wordt
een begin gemaakt met het gedeelte Seroei
en daarna met een watervliegtuig de Zuid
kust bij Etna-baaï en Otakwa.
(Nadruk verboden)
JOH. VONK
Papoesche prauw.
Oen en «chippers). Gesl. als stuurman op
zeeviA-cher.svaartuigen: W. de Graaf. M. D.
der Hart. H. W. de Zwart, M. Grootveld C. J.
Harteveld, -I C. den Heyer. M. Harteveld. M.
den Heyer. C. den Heyer. C. van der Zwan en
F. Hu£, allen van Scheveningen; H. Plokker.
M. van der Pijl en J. Schenkel van Vlaardlngen:
J. van Du'n en J. van Duyn, van Katwijk aan
Zee: als schipper: L Taal. van Scheveningen en
C. C. Baden en Aj. W. van Haren van Vlaar-
dingen.
Rotterdam. Bevraar»choolondèrolJ«. Gesl.
voor het theor. g-ed. ex. hulpakte der Vereen,
van Chr. Bewaarsch.onUseen in Nederland; de
dames: X. Vermeer. J. van den Berg, M. Arnold,
A. den Boer, X. Nobel. G. M. van der Wetering,
allen P.otterdam: M. Borsboom. Vlaardlngun;
J. M. Weyaenfeld, Delft.
GEMENGD NIEUWS
Botsing tusschen vrachtauto's
Een ernstig gewonde
Tengevolge van het gevaarlijk snijden
door een autobestuurder zijn Vrijdagmid
dag op den Rijksweg onder Alphen a. d.
Rij'n twee vrachtauto's tegen elkaar gebotst,
terwijl ook een derde werd geraakt.
Dc bestuurder van een der wagens, een
auto van de firma H. A. van Dijk te Mij
drecht, wilde een parkeerende trailer voor
bijrijden. Hij kwam daarbij in botsing met
een uit de tegenovergestelde richting ko
mende vrachtauto van do firma J. Eykel-
kamp uit Zeist, met het gevolg, dat de
cabines van de twee wagens vrijwel geheel
in elkaar werden gedrukt. De heide be
stuurders kwamen er met lichte kwetsuren
af. doch een derde persoon, die in de vracht
auto uit Zeist was gezeten, zekere K. de
Bruin, werd ernstig gewond. De borstkas
werd hein gedeeltelijk ingedrukt, terwijl hii
voorts verwondingen aan het achterhoofd
en den rechterpols opliep. Hij is naar het
ziekenhuis te Woerden overgebracht. De
heide vrachtauto's waren dusdanig vernield,
dat zij met een kraanwagen moosten wor
den weggesleept. Ook de treiler werd be
schadigd.
HET „SMEEKSCHRIFT" DER „EDELEN".
Men meldt ons uit Honselersdijk:
Twee ..werklooze huisvaders" uit Den
Haag, haddon hier hun smeekbeden, waar
in allerhande narigheid werd opgesomd,
„uitgezet", in de hoop, dat de „prijs naar
U Edele's goeddunken" niet slecht zou uit-,
vallen. De twee werkzame „werklooze huis
vaders", waren van elkanders bezigheden
onkundig, en zoo kwam hot ,dat terwijl de
één nog rustig zijn smeekbeden in de brie
venbussen deed glippen, de ander bet resul
taat incasseerde. Omdat cr twee smeekbe
den waren verschenen, gaven verschillende
ingezetenen het briefje met dc narigheid
van den ander aan den eerstkomende te
rug. Deze. stopte alle liedjes bij elkaar. Toen
nummer twee zijn arbeidsveld ging over
zien. bemerkte hij dat een ander hom voor
was geweest. Bij het verder onderzoek ont
dekte hij zijn mede-slachtoffer met zooveel
en zooveel kinderen. Er volgde een hevige
ruzie. Tenslotte kwam de politie er aan te
pas die nu wegens diefstal of misschien
ook wegens oplichting proces-verbaal zal
opmaken.
AUTO GESTOLEN
De expediteur J. Timmer te Ermelo, die
met een vrachtauto een dienst onderhoudt
op Amsterdam, kwam aldaar tot de ontdek
king, dat zijn vrachtauto gestolen was. Des
avonds laat is het aan de recherche te Am
sterdam gelukt de ontvreemde auto op te
sporen in een verwijderd stadsgedeelete. De
dieven hadden de auto verlaten, na zich
van cenige goederen te hebben meester ge
maakt.
GODSLASTERING
Men meldt ons uit Gorinchem:
Tn een alhier gehouden vergadering van
„Zwart Front" heeft het raadslid C. de B.
zicli op zoodanige wijze uitgelaten over
Jozus Christus, dat de commissaris van
politie do heer W. v. d. Marei, die in de
zaal was tegen E. de B. proces-verbaal
heeft opgemaakt wegens Godslastering.
COLPORTAGE-RELLETJES.
Te Amsterdam was het Vrijdag te
gen S uur op de Elandsgracht rumoerig,
doordat colportcerende fascisten in botsing
kwamen met politieke tegenstanders. Bij
een vechtpartij werd een colporteur gewond.
De politie heeft een persoon verhoord, die
beschuldigd wordt deze mishandeling te heb
ben gepleegd.
SCHAKEN
Het tournooi te Margate
De achtste ronde
De resultaten van do achtste ronde in het
tournooi te Margate waren:
Hoofdtournooi: Reilly wint van Tho
mas. Sergeant wint van Lundtn. Tylor—
Flohr afgebroken. Milner Barrv wint van
mej. Menchik. Stahlberg remise met Capa-
blanca.
Premier reserve tournooi A:
Kifto verliest van Wood. Domenech wint
van Van Scters. Illiogworth wint van
Eva Schelfhout verliest van Koltanof-
ski. Conde wint van Podger.
Premier reserve tournooi B:
Jameson verliest van Sonje Graf. Calduch
verliest van Klein. Terrill verliest van Beur-
ger. Dewing verliest van Koblenz. Croker
wint van Knoppers.
WEERBERICHT
WEERVERWACHTING
Matige tot zwakke. Z.W. tot W'. wind, half
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
De depressie op do oceaan beweegt sicli
tusschen IJsland en Schotland door naar 't
Noordoosten. De hooge druk cp het vaste
land breidt zich nog steeds naar lret Oosten
uit cn neemt nog in beteekenis toe. Het
luchtdrukverval in Zuidnoordelijke richting
over de Britsche eilanden nam daardoor
sterk toe en een golf van warme en voch
tige lucht wordt naar het Oosten gevoerd,
roodat het weer tot over de Noordzee voch
tig en mistig is geworden.
Tot in midden-Duitschland geven de vlieg»
tuigwaamemingen 10 tot 12 graden hoogere
temperaturen op groote hoogten, terwijl de
bergstations in de middelgebergten nog tem
pora turen onder het vriespunt melden met
misL In de middcllagen is de vochtigheid
zeer groot In de Alpen is dc koude nog
niet geweken en een zwaar wolkendek hang
over de Noordelijke ketens. Een restant van
de oude depressie in het Oost/.eeeehied geeft
nog regen en sneeuw in Oost-Duitschland.
Het gebied van groote warmte in het Oos
ten verdween.
De toevoer van koudo der laatste dagen
is door de verandering in de luchfdrukver
deel ing nu geheel verdwenen en de tucht-
maosa's die thans uit het W. naderen zijn
belangrijk minder koud, zoodat thans zach
ter weer te wachten is.
THERMOMETERSTA ND
Stand vanmorgen halltwaalf -i C.
26 APRIL
Zonsopgang 4,41 uur. zonsondergang 7,16 uur
Maan op vin. 8,23 uur, onder vm. 0,23 uur
27 APRIL
Zonsopgang 4,39 uur, zonsondergang 7,18 uur
Maan op vm. 9,35 uur, onder nam. 1,02 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN
LICHTEN OP HERBEN;
26 APRIL
Van 's morgens 4.11.4jur tot 's avonds 7,40 uur
27 ApRIL 4
Van 's morgens 4,09 unr tot '#&vonds 7,48 oui
