KERK EN ZENDING
,ZON EN SCHILD'
VRIJDAG 24 APRIL 1936
EERSTE BLAD PAG. 3
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te 's-Gravenhage (vac.-
F.erguson), G. Bos te Dedemsvaart.
Aangenomen: Naar Koog-Zaandijk
(Evang.), G. Hennemann, O. I. pred. m. v. en
hulppred. te Oegstgeest.
B e da n k t: Voor Westbroek c a., C. van
Dop te Mierden (bij Harderwijk). Voor
Oldebroek, K. v. d. Pol te Boven-Hardinx-
veld. Voor Harlingen, J. Loos te Oudega
(Wymbr.).
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Ds F. J. B r o e ij e r hoopt Zondag 19
Juli afscheid te nemen van de Ned. Herv.
Gem. te Woerden en 26 Juli intrede te
doen te Katwijk aan Zee.
Jaarvergadering te Amsterdam
Onder presidium van den voorzitter Ds. C.
F. Westermann heeft bovengenoemd Ge
nootschap te Amsterdam zijn algemeene ver
gadering gehouden. De voorzitter herdacht
in zijn openingswoord Prof. Loosjes en Ds.
Makkink te Alkmaar, die elk op hun wijze
gearbeid hebben voor de zaal; van het Lu-
therdom. Spr. prees de Zendingsliefde, welke
onder de Luthersche jeugd is ontwaakt en
waarvan hij ook stoffelijke bewijzen kon
overleggen.
Als bestuursleden zijn herkozen de heeren
J. C. Londt, Ds. J. C. Schroder en P. J.
Klopper; de laatste is nu secretaris (Over
toom 280, Amsterdam). De tweede deed
eenige mededeelingen als secretaris van de
Uitwendige Zending (Batoe-eilanden).
De met verlof in ons land zijnde Zendeling
Schroder hield in de middagvergadering
een lezing over „Problemen op ons Zendings-
veld". Men staat hier voor verschillende
moeilijkheden; met name de economische
omstandigheden, daar de Christenen met 't
oog op hun levensonderhoud naar de oerbos-
schen trekken, waardoor het aantal christe
nen in de verstrooiing weer toeneemt en he*
gevaar voor terugzinking in het heidendom
niet gering is.
In verband met deze gevaren hebben de
zendelingen reeds overwogen om ergens in
het oerbosch een christen Nias-
gemeente te stichten, als centraal
punt, doch ook hier spelen de financiën een
belangrijke rol.
Een ander probleem is dat der opheffing
van de Niasche vrouwen en meisjes, waar
onder het aantal analphabeten ontstellend
groot is. Niassers zien er nog steeds de nood
zakelijkheid niet van in om ook hun dochters
naar school te sturen. De zendingsvrouwen
hebben wel getracht er iets aan te doen, doch
ook daarbij is men op moeilijkheden gestuit.
Oplossing li dezen kan eigenlijk alleen bren
gen de uitzending van een vrouwe-
lijke zendingskracht.
KERKVOOGDIJEN
I Zaterdag 23 April zal er te Utrecht in
hotel ..Terminus'' een vergadering worden
gehouden vanwege het hoofdbestuur der
Vereen, van Kerkvoogdijen in de Ned. Herv.
Kerk. Mr. A.de Jongen de heer C. van
II a r d e r w ij k, resp. secretaris en penning,
meester van het hoofdbestuur zullen het nut
,van de provinciale organisatie der kerk\ oog-
dijen bespreken.
TUCHT OVER DOOPLEDEN
De classis Gorinchem der Gerefor
meerde kerken ontving van haar rapporteur
ter zake ds. H. Th. van Munster te Gorinchem
een concept-regeling inzake de tucht over de
doopleden. Doopleden, die weigeren de cate
chisatie bij te wonen en niet of zelden ter
kerk komen, zullen als ze den 25-jarigen
leeftijd bereikt hebben en vermaningen geen
verandering bewerkstelligd hebben, door
middel van een daartoe opgesteld formulier
tje bij name aan de gemeente ter oorzake
van het verachten van Gods Woord en zijn
wet worden bekend gemaakt, om omstreeks
een half jaar nadien, indien niets helpt, ge
schrapt te worden. Helpt de bekendmaking
met daarna in dat halve jaar volgende zorg
echter wel, dan zal dit door middel van een
daartoe opgesteld formuliertje eveneens met
vermelding van den naam van den betref
fende dankbaar bekend worden gemaakt.
Oxfordgroepbeweging
en moderne Theologen
Bij het naast elkander stellen van deze
twee eenheden zou men terstond geneigd
Fijn te zoggen: tegenstelling par excellence.
Toch niet! Ook het modernisme heeft den
tol zijner hulde aan de Buchman beweging
gebracht en wel ter jaarvergadering van do
moderne theologen, deze week te Amster
dam gehouden. Al bevatten de in dezen
kring gehouden referaten uiteraard voor ons
weinig aantrekkelijks, het heeft toch z'n nut
er acht op te geven, hoe men daar reageert
op bepaalde verschijnselen.
- Welnu, als we ds. C. B. Burger (van Ber
gen op Zoom) mogen aanmerken als de toll;
van zijn kring, dan heeft de Groepbeweging
ook den modernen kring iets te zeggen. Een
nieuw gezichtspunt opent zij dien kring niet
(aldus ds. Burger); maar dat oude „wordt
door ons niet radicaal genoeg toegepast."
Op merkwaardige wijze schuift dan dit
modernisme zich in het verlengde van de
Oxf ordgroe pbewegi ng.
„De Oxfordgroep meent, dat er geen om-
standigheden zijn, die iemand kunnen belet
ten, een ander menach te worden door een
andere kracht, dan zijn eigen n.l. Gods
kracht. Dit is juist de verlossingsboodschap
van het Evangelie, dat er ter wereld geen
töacht is, die niet door God kan worden door
bréken en dat juist van deze bevrijding uit
het geluk van den enkeling en het heil van
de wereld werkelijkheid worden."
Dat er een priucipieele, onoverbrugbare
kloof tusschen Buchmanbeweging en moder-
nisme is. wordt hier willens en wetens (of
onbewust?geloochend. Niettemin wordt
de beweging hoog getaxeerd: „Wat hier ge-
beurt is een stuk wereldgeschiedenis van
grootsch kaliber, een geestelijke kentering
als maar zelden de menschheid aanschouwt
Het Is op zichzelf reeds een belangwekkend
schouwspel. Maar voor hen, die er meer in
vermogen te zien, is hier een Godsopenba-
ring aan het werk, die een antwoord is op 't
hunkeren van een gemartelde wereld."
De laatste zinsnede kan juist zijn, maar m
ilen mond van een modern theoloog klinkt
zij vreemd, temeer als we dieuzelfden ds
Burger hoeren zeggen, dat het secundair
stellen van de leer (stellig een zwakke plek
in de Buchmanbeweging) „voor de vrijzin
nigen niets nieuws is." Deze verwantschap
kan alleen maar noodlottig zijn voor de Ox-
fordgroepbeweging.
KERKORGEL
Aan de orgelbouwers A. S. J. Dekker te
Éoes is opgedragen de restauratie van het
kerkorgel der Ned. Hervormde Gemeente te
SL Laurens. Het instrument zal tevens van
ölectrische windaandrijving worden voorzien.
Ds. J. K. F. MANTZ
Ter gelegenheid van zijn zilveren ambts
jubileum is Ds J. K. F. Mantz, Ned. Herv.
predikant te Rotterda m-C h a r 1 o i s, gis
teravond gehuldigd door zijn oudsten collega
Ds W. H. Kelder, die hem namens de
meente een toga en een enveloppe met inhoud
aanbood. Voorts waren er geschenken uit
de wijk van Ds. Mantz, Bloemhof en uit
Tuindorp-Heyplaat. Ook de president-kerk
voogd sprak den jubilaris toe. Ds. Mantz
heeft in zijn dankwoord gezegd, dat hij in den
aanvang had opgezien tegen den arbeid in
het niet gunstig bekend staande Bloemhof,
doch de wijk was hem tot een bloemhof ge
worden.
De druk bezochte samenkomst werd ge
volgd door een receptie.
DE AFRIKAANSCHE PSALMBERIJMING
In een plechtige samenkomst in het kerk
gebouw der Gerot- Kerk te B e t h u I i e hob
ben de Geref. Kerken van Zuid-Afrika hun
nieuwe Psalmberijming aanvaard. De voor
zitter der desbetreffende Syn. Commissie.
Ds. J. A. van Rooij, heeft, nadat de presi
dent der Gen. Synode, Ds. D. Post ma de
bijeenkomst geopend had, herinnerd aan de
in 1920 ter hand genomen arbeid en noemde
Ds Coetsee van Potchefstroom,den leider
der bewerking, den pakdrager en het strijd
ros dor Commissie. Dan verkreeg Prof. Dr.
C. J. H. de Wet als voorzitter der Revisie-
Commissie het woord, om zijn dankbaar
heid uit te spreken voor het feit, dat het
Afrikaansche volk nu zijn eigen Holland-
sche Bijbel en Psalmboek hoeft ontvangen.
Onder dóodsche stilte betrad nu Prof. Dr.
J. D. du To it (Totius\ liet spreekgestoelte
om te getuigen van het voorrecht, dat hij
zijn arbeid hij is de dichter van de nieu
we tekst thans kan overhandigen aan de
Commissie uit de verschillende kerken. Ver
volgens sprak Dr. Dekker, de letterkun
dige adviseur van de interkerkelijke com
missie en huldigde den dichter Totius, die
..de smart van zijn volk na den Boerenoor
log uitgezongen heeft". Namens de gemeen
te van Bethulie sprak haar leeraar Dr.
Groenewald over het voorrecht, dat zij de
eerste was, die psalmen uit de nieuwe be
rijming zong.
Tijdens den dienst i.« gezongen uit de
nieuwe berijming (ten deele door een zang
koor) Ps. 68 9. Ps. 48 1 en 2, Ps. 23 1
en 2, Ps. 63 7, Ps. 146 4 en 8 en Ps. 116
7 en 11.
Het Zendingsbureau te Oegstgeest (post
rekening no. 6074) vraagt ons plaats voor
het volgende:
De hoop, dat op het Paaschfecst de achter
stand in de inkomsten gedurende het eerste
kwartaal zou worden ingehaald, is niet ver
vuld. In enkele gemeenten werd een speciale
Zendings-collecte gehouden. Aan bizondere
giften werd met groote dankbaarheid een van
f 1000 ontvangen. Gedurende de eerste helft
van April kwam een bedrag van f 27.000 in.
Als ook de tweede helft niet meer opbrengt,
zal ook April den achterstand verhoogen.
De eerete drie maanden brachten reeds
f 144.000 minder op dan noodig was. Voor
April is er een totaal van f78.000 noodig,
rvan dan ^öt nu toe f 27.000 werd ont
vangen.
Intusschen wachten de zendelingen in Indië
op het voor. de maand Mei benoodigde geld.
DE KERK ALS LUNCHROOM
't Zijn niet alleen de pepermuntjes en de
reukfleschjes, die het verblijf in de kerk ver
aangenamen. De „Daily Telegraph" meldt,
dat wegens het misbruik, dat sommige bezoe
kers maken van het voorrecht van open ker
ken, de koninklijke kapel te Brighton voortaan
n half drie 's m:ddags zal worden gesloten.
De voorganger dïr gemeente heeft in een
zitting van den kerkeraad by de toelichting
van zijn besluit verklaard, dat de moeste be
zoekers, die 'in de zomermaanden in het kerk
gebouw komen als half-opgevoed kunnen wor
den beschouwd.
Sommige dingen, welke .hy hen had zien
doen, noemde de geestelijke zeer stuitend.
>or het gedrag van eenige bezoekers kon
hy geen woorden vinden.
„Ik heb ze zien picnicken met mandjes en
alle mogelijke toebehooren. Ik heb gezien,
dat ze in de kerkbanken fruit zaten te eten."
Hij heeft ze gezien ,.en gezwegen
KORTE BERICHTEN
Het adres van cand. M. van den Bosch
is voorloópig niet meer: Berg en Dalscheweg
262, Nijmegen, doch Stationslaan 128,
Harderwijk,
Bijbelbloemenzending
„Zeg het met bloemen"
Van een nieuwen, althans weinig beken
den vorm van Evangelisatie maakt Prof.
Grosheide in de Heraut melding, n.l. de Bij
belbloemenzending in Engeland. Deze 60 ja
ren oude Evangelisatie gaat uit van de ge
dachte. dat onze Heere Jezus Christus tij
dens Zijn optreden op aarde de genezing
van zielen en lichamen met elkander ver
bonden heeft. En zij wil geestelijken troost
bieden aan de zieken. Zij doet dat door hun
bloemen te brengen, omdat men nu eenmaal
met bloemen bij alle soorten van menschen
toegang krijgen kan.
De Bijbelbloemenzending is gesticht door
Mevr. Permefather, en werkt in de I.onden-
eche ziekenhuizen. Het begin is zeer een
voudig geweest. Eenige menschen op een
dorp zonden een mand bloemen naar de
vergadering van vrouwen in Londens East
End. Een deel van de bloemen werd latei-
gebracht naar zieke vrouwen, die de ver
gadering niet hadden kunnen bijwonen. Dat
gebeure in 1875 en in het volgend jaar werd
dit zenden van bloemen naar zieken geor
ganiseerd, met de bedoeling op deze wijze
te evangeliseeren. Tot grondslag der vereen,
werd gekozen het geloof in het verzoenend
offer van den Heere Jezus en de vaste over
tuiging, dat de Bijbel het Woord van God
is. De vereeniglng brengt thans het evan
gelie in vijf en zeventig ziekenhui
zen en armenhuizen in Londen en
omgeving; buitendien nog op enkele andere
plaatsen.
Men heeft öp de lijst 23000 b c d d e n
staan en elk bed krijgt eens in de veer
tien dagen een beurt.
De medewerkers worden in vier groepen
•erdeeld. De eene groep stelt bloemen be-
chikbaar, de tweede maakt tekstkaarten
jereed, de derde verzamelt de gereedge
maakte bouquetten en de vierde brengt zc
naar de ziekenhuizen.
Bloemen ontvangt men uit geheel Enge
land, Schotland, Wales en Ierland. Do ver
schillende deelcn van Groot-Brittannië, die
bepaalde bloemen kweeken, staan daarvan
groote hoeveelheden af. Zoo zijn er in het
depót steeds bloemen in overvloed aanwe
zig. Ook oindat particulieren geregeld bren
gen uit hun tuinen. Dagelijks zijn 1200 tot
16Ci0 bouquetten noodig.
Wat de teksten betreft, die bij de bloemen
worden gevoegd, deze worden geschreven op
bepaalde modellen kaartjes. Sommige mo
dellen zijn heel mooi, er zijn er, die met de
hand geschilderd worden; de meesten heb
ben een gedrukten rand. De teksten worden
er vaak op geschreven door menschen op
leeftijd, waaronder er velen zijn, die ccn
goede hand van schrijven hebben. De zen
ding verschaft een lijst van ongeveer 200
Schriftverzen, die geschikt zijn om met de
bloemen aan de zieken te worden gegeven.
Behalve versche bloemen worden ook ge
droogde gebruikt Die worden op artistieke
wijze op de tekstkaarten aangebracht.
De werkers in het magazijn hebben in de
eerste plaats de bloemen in ontvangst te ne
men. Zij noteeren de namen van de afzen
ders en zetten de bloemen in water. Men
doet dat op groote tafels, waarop een zin
ken bak is aangebracht, die met gaas is be
dekt, Op deze wijze kunnen de bloemen ge
makkelijk worden gesorteerd. Dit werk ge
schiedt in dc morgenuren. Na twaalven ko
men de bezoeksters van de ziekenhuizen,
ontvangen wat ze noodig hebben en bren
gen de bloemen naar de zieken, wier ver
zorging zij op zich hebben genomen. Londen
heeft een vijf en tachtig van zulke bezoek
sters- Haar taak is niet alleen de bloemen
uit te deelen, ze moeten er zooveel mogelijk
een evangeliseerend woord bij spreken.
Meestal gaat men twee aan twee. Er zijn
dames, die drie of vier middagen per week
aan dit werk besteden. Deze arbeid wordt
blijkens de vriendelijke ontvangst, die haar
ten deel valt, zeer gewaardeerd.
Verder tracht men Evangeliën en Nieuwe
Testamenten te verspreiden. Gewoonlijk
worden ze alleen gegeven aan de zieken,
die er om vragen, en dan in een aantrekke
lijke uitvoering.
G r ij p
naar de catalogus van Meinema als ge Uw
kinderen een cadeautje wilt geven! Een
boek is altijd welkom eneen boek is
een goedkoop geschenk! Flinke boeken in
band 50 en 75 cent Onze catalogus is gratis
verkrijgbaar. Vraagt Uw boekhandelaar
uitdrukkelijk de uitgaven van Meinema.
N.V. W. D. MEINEMA, Delft.
OPVOEDING EN
ONDERWIJS
Prof. G. WISSE
Op Woensdag 29 April des morgens zal
Prof. G. Wisse een officieel afscheidscollege
n in de Theol. School der Chr. Geref.
Kerk te Apeldoorn. De samenkomst
vangt te 9 uur aan en is toegankelijk voor
leden der Chr. Geref. Kerk.
RECTOR GYMNASIUM TE WINSCHOTEN
De Gemeenteraad van Winschoten heeft
met ingang van 1 September a.s. op zijn ver
zoek op de meest eervolle wijze ontslag ver
leend aan dr J. A. W a r t e n a als rector
van het gymnasium en leeraar in het He-
breeuwsch.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Amersfoort. Chr. School 7e en 8e leer
jaar. Tot hoofd: de heer H. T h ij s, thans
hoofd der Chr. school J. van Dieststraat
aldaar.
Denderleeuw (België) Geref. Evang.
school. Tot hoofd: de heer G. van Vliet,
onderw. te Gouda.
Rotterdam. Dr Heldringschool. Tot
onderwijzer: de heer A. van Doorn onder
wijzer aan de Chr. school v. B.L.O. „Zonne
schijn" te Arnhem.
ONDERWUZERSVERG. INSP. BRIELLE
De tiende jaarvergadering van de Onder-
wijzersvereen. in de inspectie Brielle zal ge
houden worden op Donderdag 7 Mei a.s. te
10 uur v.ra. in „Plaats Lommerrijk" te Hil-
legersberg.
De agenda vermeldt o.a.: „Muzikale opvoe
ding der jeugd. Ons schoolzangondenvijs. De
Ward-methode" in te leiden door den heer
Aug. Weiss te Rotterdam, gevolgd door
demonstratie met een klas.
Na de pauze houdt de heer Felix Tim
mermans een causerie over zijn werk
VOORBER. HOOGER EN
MIDDELB. ONDERWIJS
IN 1935
De aantallen scholen
en leerlingen
Overal een verminderde toeneming,
behalve bij de middelb. meisjesscholen
welke een flinke winst boeken
In haar 53e Mededceling publiceert de af-
deeling Onderwijsstatistiek van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek de voorloo-
pige cijfers omtrent de aantallen scholen en
leerlingen by het gymnasiaal en middel
baar onderwijs.
Scholen
In de aantallen scholen is weinig
verandering gekomen. Eén school, een ge
meentelijke 3-jarige hoogere burgerschool te
Rotterdam, werd opgeheven. Hiertegenover
staat, cat er twee neutraal bijzondere lycea
bijkwamen, t.w. te Hilversum en te Bilt-
hoven.
Daardoor zijn dc aantallen scholen van
elke type thans als volgt geworden: 55
gymnasia (vorig jaar 55), 118 5-jarige hoo
gere burgerecholen-B (vorig jaar 118), 9 3-
jarige hoogere burgerscholen-B (10). 10 lite-
rair-economische hoogere burgerscholen (10),
48 lvcea (46), 19 middelbare meisjesscholen
(19)en 41 handelsdagscholen (41) van uiteen
loopende samenstelling. In totaal dus 300
"icholen tegen 299 een jaar tevoren.
Vergadering van de Vereeniging
van Ned. Herv. Stichtingen voor
Zenuw- en Geesteszieken
Ds. van den Berg spreekt over
de groei van het werk
De Vereeniglng van Ned. Herv. Stichtin
gen voor Zenuw*- en Geesteszieken „Zon en
Schild" hield gister in „Zon en Schild" te
Amersfoort ae zeer druk bezochte voor
jaarsvergadering.
Ter inleiding van de vergadering werd een
wijdingswoord gesproken door Ds. J. A.
R a am s van Kloetinge (die Ds. J. Nauta Az.
■erving); tot onderwerp had spr. zich geko
zen Marcus 6 50.
Jaarverslagen
Aan de orde kwamen eerst eenige huis
houdelijke zaken. Zoo bracht Ds. C. B.
H o II a n d. van Putten, verslag uit na-
5 de commissie voor het nazien van de
rekening over 1935. Deze werd goedgekeurd
onder hartelijke dankzegging voor het ac
curate en wijs beheer van den penning
meester, den heer H. van Boeyen te
Voorburg.
De heer Hoogedoorn van Bodegra-
;n informeert naar den staud der plannen
om in Zuid-Holland een eenvoudige inrich
ting te bouwen voor de Hervormde natiën-
in die provincie. De penningmeester
deelt mede dat het Bestuur diligent is in
deze zaak. Het wachten is op ministerieele
beslissingen.
Op verzoek worden mededeelingen ge
daan over het Fonds Vrijbedden, dat be
doelt gratis verpleging van arme patiënten
loor wie de familie zich geen groote offers
kan getroosten. Een beroep wordt gedaan
op dc leden en de kerkeraden om krachtige
financieele steun te bieden. Ook het fonds
.Vergeten patiënten" die geen familie heb
ben, wordt aanbevolen in de mededeelzaam
heid der aanwezigen opdat eenig licht ver
schaft l;an worden in het troosteloos be
staan dier ongelukkige». Deze fondsvorming
zal beduidend bijdragen tot versteviging van
het seheele financieele beleid, dat ecu zeer
gunstig beeld geeft.
Voorgesteld en aangenomen wordt
dc aankoop van een stuk grond, gren
zend aan het gestichtsterrein te
Amersfoort.
De groei van het werk te Amersfoort
Sprekende over het werk der vereeniging
i de ruim vijf jaren die achter ons liggen
enschen wij. aldus Ds. v. d. Berg, aller
minst den nadruk te leggen op het werk van
menschen.
Ons werk kan geen roimen lijden. Wie
roemt, roe me in
den Heere! De
mogelijkheid en
■te aard van het
ver
eeniging verbie
den evenzeer als
de ernstige ver
antwoordelijk
heid en de ge
bleken gebreken
bij de vervulling
•r van, te roemen
n het werk onzer
•inden.
Wat is eigenlijk
us werk? In Mat
heus 10 wordt de
■oeping van den
Christen getce-
kond nl. om Chris
tus' wil barmhar
tigheid te bewijzen dengenc die behoefte
Ds K. J. v. d. Berg
aan dezelve heeft. Achter dit teere werk. dat
geloof in Christus en zelfverloochening
eischt, moeten alle diensten in onze Stich
tingen staan. De geestelijke verzorging,
maar ook de medische, dë vërplegings- de
huishoudelijke en administratieve dienst.
Het „óm Christus' wil" moet steeds meer
dc drijfveer worden.
De objectieve mogelijkheid van onzen ar
beid is gegeven met Christus' Zei ('offerande,
de subjectieve in de genade des geloofs.
Zonder dit geloof heeft geen onzer werken
eenige waarde voor God. Voor beide ziju we
aangewezen op den Christus Gods. Alleen in
levend verband met Hem wórdt iemand
gedrongen tot ontferming jegens den z.g.n.
ballastmensch, toch ook onze naaste. Wij be
schouwen ons werk eerst dan juist als wij
het mogen zien als middel waardoor do
Heere God Zijn goedheid in Christus wil ten
toon spreiden. Zijn Woord zal dan ons eeuig
richtsnoer zijn. Ernstige blijdschap zal dan
't hart vervullen bij de gestadige uitbreiding
van ons arbeidsveld. Geve God ons steeds
zóó het werk te mogen zien en te behartigen
Geweldig is de verandering welke
het 50 H.A. groot terrein in korten tijd
onderging. Gebouw na gebouw verrees.
Er is een oorpje ontstaan dat onnoem
baar veel leed verbergt maar juist
daarom ons lief is omdat de zonde
onder welker gevolgen hier zoo geleden
wordt, ook onze zonde is en om
dat voor dit leed onze stichting door
liefderijke verzorging verzachting
zoekt aan tc brengen
Den lsten December 1930 werden dc eerste
twee of drie patiënten opgenomen, op 31
Dec. 1935 waren er 629. Élk jaar nam het
aantal toe met gemiddeld 125. In 1935 trok
ken onze stichtingen te Amersfoort bijna
32 pet. van het totaal accres aan lijders in
alle inrichtingen in Nederland, tót zich.
Groot is 't getal zclfbetalcnden. De officieelc
opening van den eersten bouw in Mei 1931
vvera spoedig gevolgd door de bouw van het
sanatorium, het klasse-paviljoen en twee
paviljoens voor de onrustigste patiënten. Ver
melding verdient voorts de bouw van de ka
pel die met haar toren het geheel bcheerscht.
Het laatst verrees een naar de eischen des
tijds ingericht oeconoinie-gcbouw, met ma
gazijn en werkplaatsen voor de therapie.
Het spreekt van zelf dat de medische staf
werd uitgebreid terwijl het getal verplegen-
den van 7 klom tot 150. Het totaal der ex
ploitatie-uitgaven steeg van rond f 11S.700 in
1931 tot rond f 522.300 in 1935.
Uit dit alles blijkt welk een belangrijke
plaats onze stichtingen gaan innemen bij de
verzorging vau zenuw- en geesteszieken. Dat
ongeveer 30 net. der zieken hersteld of na
genoeg genezen, huiswaarts keerde, stemt
tot dankbaarheid aan Hem Die het werk
wiloe zegenen. Ook van geestelijken zegen
mocht herhaald blijken. De eeuwigheid zal
ten volle openbaren wat de H. Geest wrocht
in duistere zielen. Een terugblik op ontvan
gen weldaden, sterkt voor de toekomst, ook
al breidt zich 't werk uit. Het Bestuur deinst
voor meer werk niet terug maar liet vraagt
om uw aanhoudend gebed en het dringt aan
op de krachtige medewerking der kerk tot
haar eigen heil en in het belang van onze
zwaar beproefde medemcnschen.
Moge God hun de Zon doen opgaan, die
nooit meer ondergaat, tot eer van Zijnen
Naam!
De voorzitter dankte Ds. v. d. Berg voor
zijn rede, waarop een korte bespreking
volgde.
Bij de rondvraag werd gevraagd naar het
werk te Assen.
Hier zullen twee nieuwe paviljoens
worden aanbesteed voor 220 patiënten
terwijl er reeds ruim 200 verpleegd
worden.
Na liet zingen van Psalm 72 11 sloot Prof
H a i t j e m a van Groningen de vergadering.
Leerlingen
Met betrekking lot de aantallen leer
lingen kunnen wij vaststellen, dat het ac
cres, hetwelk enkele jaren geleden abnor
maal hoog was, thans weer tot normale pro
porties is teuggekeerd. Sedert 1931 beoroeg
de toeneming \an 't totaal aantal leerlingen
achtereenvolgens 3.8 pCt., 5 pCt., 6.4 pCt en
3.7 pCt., terwijl het in 1935 nog slechts
3.4 pCt. bedroeg, waardoor het leerlingental
lot 56.199 steeg.
Dc absolute aantallen leerlingen voor elke
schoolsoort en elke sooort van onderwijs af
zonderlijk kunnen wij in dit korte bestek
niet opnemen; hiervoor verwijzen wij naar
de bovengeciteerde Meoedeeling. welke op
verzoek kosteloos verkrijgbaar is.
Het accres
Het grootste accres is ook ditmaal weder
om Lij de lycea waar te nemen; het bedraagt
hier 6.3 pet. (vorig jaar 9.4 pet.). Onmid
dellijk hierop volgen de middelbare meisjes
scholen met 5.4 pet. (vorig jaar 1.4 pet.).
Bij de hoogere burgerscholen bedraagt de
toeneming 2.6 pet. (2.7 pet.), bij de gym
nasia 2.3 pet. 4.S pet.) en bij de handel:
dagscholen 1.4 pet. 5.2 pet.).
Gaan wij den relatieven groei van de af
zonderlijke soorten van onderwijs na, dan
vinden wij de bezetting van de klassen met
middelbare meisjesschool-onderwijs, waai
de toeneming 8.7 pet. bedraagt, ver aan dc
spits. Deze aanwas is vrij zeker gestimu
leerd door de bekende ministerieele beschik
king van 22 Februari 1935, waarbij on
der bepaalde voorwaarden aan het eind
diploma van de middelbare meisjesschool
een aantal rechten in het vooruitzicht werd
gesteld, waardoor dit schooltype ook van
beteekenis werd voor ouders, die hun doch
ters niet alleen een aangenacno opleiding
wenschten te geven, doch daarnevens een
open oog hadden voor de praktische bruik
baarheid van ljct daaraan verbonden eind
diploma.
Literalr-Economisch Onderwijs
Bij het li terair-economisch H. B. S.-onder-
vvijs bedroeg dc toeneming 4.9 pet. (vorig
jaar 7 pet.); de bevolking der onderbouvv-
klassen van lycea en samengestelde middel
bare meisjesscholen nam met 4 pet, (9.7
pet.) toe; de gymnasiumklassen boekten
een winst van 3.3 pet. (5.9 pet.), het wis-
en natuurkundig H. B. S.-ondervvijs nam met
2.8 pet. (2.4 pet.) toe, terwijl de cijfers voor
de handelsklassen dezelfde zijn als die,
welke wij hiervoor bij de handclsdagscholen
vermeldden.
Handelsavondscholen
Voor de handelsavondscholen vinden wij
vernield, dat er 6 scholen verdwenen en 3
bij kwamen, waardoor het aantal dezer in
stellingen van 133 tot 130 daalde.
Het aantal leerlingen nam echter toe van
15.394 tot 15.736, hetgeen een groei met 2.2
pet. beteekent. Verleden jaar bedroeg het
accres 4.4 pet.
ONTVANGEN BOEKEN
Van Brandeuburgh en Co. te Sneek:
„Het wereldeinde nabij?" Door S. Draais-
rna. Van wiens hand o.m. verscheen „Kin
deren van één vader", „Wat is het Spiritis
me?"
Van J. Bout te Huizen (N.-H.): „Voor
werpelijke-onderwerpelijke prediking eisch
der Heilige Schrift" door I. Kievit, v.d.m.
te Baarn.
Van H. V e e n tn a n en Zonen te Wa-
goningen: „Hoedemaker en Kerkherstel".
Door Dr. P. J. Kromsigt. Ned. Herv. pres
dikant. (Eerste serie nr. 4 van de reeks
„Naar het herstel der kerk"), uitgegeven
voor het Ned. Herv. Verbond tot Kerkherstel
Examens
an Chr. Bewaarsch.ond,e.ss£n in Nederland de
aj-nes I. Broekhuizen, Hilteg-eraberg; J. v. Pelt
a M. v. Wijngaarden, Rotterdam; PI. Tiele-
lan. Papendreeht; XI. G. Groen en J. XI. v. d.
tejjden, Vlaardingen.
Stuorlledei
stuurm. gr.
en A. M. te Wechel.
Verplegend pemoneel
en g. -
Eers._ JM..
Berg. H. P. Blom. B. Knol. „„1K
R- Smit. H. W. J. Uilenraaf. F. Veenstr'a S J
Visser J. de Vries. j. G. de Weert: tweede "ex
ft wind., afgew. 1. gesl. J. L. M. v. d. Berge'
J. J. Eos. E. v. Oosten. D. Turksma: aanvex
and., gesl. A. Douma en J. Haverman.
Rljkukiv-cekachool voor vroedvrouwen. R 0 t-
erdam Gesl. voor het eindex. de dames A
t. Dubbelman. A C Dijkstra, T. Huigen. L.
v< d- Graaf—Van Dijk J. de Graaf.
GEMENGD NIEUWS
Mislukte inbraak in een
belastingkantoor
Beruchte individuen op heeterdaad betrapt
Het was de politie bekend, dat vier be
ruchte inbrekers uit Amsterdam hun slag
wilden slaan in de beide belastingkantoren
te Haarlem. Te ruim elf uur 's avonds
bemerkte de Haariemsche recheurcheur van
P„ L°.Y" die belast was met de bewaking
\an het kantoor van den rijksontvanger aai»
het Klein Heiliglaud nabij de Gasthuisvest
aai uer mannen binnendrongen in de lee~
staande garage naast het belastingkantoor
i i z,}.do,or d,t Pand aan de achterzijde
hot belastingkantoor binnengingen.
loen de politic het kantoor binnenkwam,
waren de inbrekers juist bezig mot hun do-
gingen een der beide kluizen, welke in h*t
kantoor staan, te forceeren. Met steekvlam,
men was reeds een groot gat in de kluis
gemand. Met een tweede gat was men juisi
bezig. Een der mannen bediende het zuur
stofapparaat, de drie anderen stonden te kii-
ken, wachtende op het oogenblik, dat de buit
bereikbaar zou zijn.
Onder bedreiging van de politie-revol.
vers gaven de inbrekers zich onmiddel
lijk over.
In de kluis, welke de inbrekers ge
tracht hebben te openen, bevond zich
een bedrag van ongeveer f 25 000.
Het is gebleken, dat de vier mannen
per auto van een particuliere auto-on
derneming in de hoofdstad naar Haar
lem waren gekomen. De politie heeft
den geheelen nacht getracht de auto op
te sporen en zij ontdekte deze. toen de
wagen tegen vier uur in don ochtend in
de omgeving van het Klein Heiligland
verscheen. De auto werd aangehouden
en de chauffeur werd voorloopig in ar
rest gesteld.
WEERBERICHT
BAROMETERSTAND
Hoogste Stand te La Coruoa 770.1
Laagste stand te Vestmanor 739.0
Stand vanmorgen half twaalf 761.2
WEERVERWACHTING
Zwakke tot matige wind uit Westelijk*
richtingen, half tot zwaar bewolkt of be
trokken. aanvankelijk opklarend, later weer
eenige kans op regen, kans op nachtvorst,
weinig verandering in temperatuur.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
De depressie in het Westen breidt welf
naar het Noorden uit. Op IJsland daalde de
barometer in het laatste etmaal 12 mM. In
het Z.W. blijft de luchtdruk stijgen, evenzoo
in Centraal Europa en Scandinavië.
De depressie in het Oosten is bezig te ver
dwijnen. Een secundaire van de W. depres
sie geeft regen op de Noordzee en in ons
land.
In Scandinavië en Centraal Europa tot ver
in het Zuiden blijft het nog zeer koud. Alle
toppen van de middelgebergten melden tem
peratuur onder het vriespunt; die in de Al
pen boven 2500 M. onder 10 gr. C.
In het Westen werd het iets warmer. Tn
liet Oosten, in de Baltische staten ligt een
gebied van voorjaarswarmte. De neerslag
was alleen ver in het W. van beteekenis.
Alle vliegtuigwaarnemingen melden groo
te atraospherischc koude, behalve die van
Königsbergen. Boven Breslau is het iets min
der koud.
Het is te verwachten, dat het weer een
tijdlang betrokken zal blijven. Op de daarop
volgende opklaring is nog geen warmte te
wachten.
THERMOMETERSTA ND
Stand vanmorgen half twaalf 7.2 C.
24 APRIL
Zonsopgang 4,43 uur, zonsondergang 7.14 uur
Maan op voorm. 7,11 uur, onder uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN
LICHTEN OP HEBBEN:
24 APRIL
Van 's avonds 7,44 uur tot 's morgens i^uur
DE WAAL WAST
Men meldt ons uit Nymegen;
De Waalkade is ondergeloopen. Het water
in de Waal is nog steeds wassende sedert
Woensdagavond. Aan de Nijmeegsche rijde is
de landingsplaats van de pont verlegd naar
de Electrische Centrale. De uiterwaarden zijn
ondergeloopen. De pontdienst is niet onder
broken en ondervindt slechts in geval van
drukke scheepvaart eenige onderbreking. H»t
verkcr langs de lage kade is gestremd. Over
dag wordt er met twee ponten gevaren: 's
avonds na 10 uur met één pont. Alle voertui
gen kunnen overgezet worden.
Te Ti el heeft men de gierpont moeten op
breken. De verbinding met het land van Maas
en Waal wordt door twee bootjes met aan
ban g-pont onderhouden. De Nieuwe Kade voor
Tiel is geheel ondergeloopen.
brand in een poetsdoekenfabriek
Te A-m sterdam brak brand uit in de
Ned. Poetsdoekenfabriek Walco aan de Wees-
perzyde. Van alie kanten sloegen de vlam
men uit het lage gebouw toen van de eerste
motorspuit de slangen werden afgerold.
Over een smal bruggetje en langs een dito
weggetje moesten de slangen worden gelegd,
voor het water in de vuurzee kon geworpen
worden. Spoedig was echter ook kleiner ma
teriaal, als babyspuit en de poldenspuit aan
wezig, die van dichterbij meehielpen den vuur
poel te dempen. Weldra wierpen acht stralen
een stortvloed van water in het vuur. Tegen
tien uur 's avonds kon het grootste deel van
het materiaal der brandweer naar haar kazer
nes wederkeeren. Het gebouw was inmid-
d els van binnen grootendeels uitgebrand.
De oorzaak van den brand kon nog niet wor
den vastgesteld. Toen hy uitbrak waren elf
jongens in de mangelkamer van de fabriek
aan den arbeid. Plotseling zggen zü een vlam
boven een stoomketel en. weldra stond de
brandbare omgeving in lichterlaaie.
BLINDE PASSAGIERS ONTDEKT
_De kapitein van het s.s. „Hermes'' van de
Kon. Ned. Stoombootmaatschappij, komende
van Hamburg heeft by aankomst te IJ mui
den gerapporteerd, dat aan boord twee jon
gelieden van Duitsche nationaliteit waren
ontdekt.
Het schip is naar Amsterdam opgevaren,
waar de kapitein de ongenoode passagiers
naar het bureau van vreemdelingendienst
heeft laten overbrengen. Deze heeft gezorgd,
dat zij weer spoedig het land hunner herkomst
bereikten.
tegen een muur verpletterd
Te Tilburg werd in de Tuinstraat de
dertig-jarige onderwijzeres mej. C. Odyk, di
tegenover haar woning op het trottoir etond.
door een auto gegrepen. Het ongeluk had
plaats, doordat de auto door een uit een zij
straat komende auto werd aangereden. De
aangereden auto slingerde daarby op het trot
toir en verpletterde mej. Odyk tegen een
mnnr. De ongelukkige was op slag dood.
Donderdagmiddag omstreeks twaalf uur is
door onbekende oorzaak brand uitgebroken in
de houten scheepswerf van de firma Maks te
Middelburg. De werf. waar kano's en
kleine jachten gebouwd werden, bestond uit
een drietal houten loodeen, die versch geteerd
waren. Hierin vond het vuur gretig voedsel.
De brandweer was spoedig ter plaatse, doch
de werf brandde fcoo fel, dat zy weinig kon
uitrichten. Een aantal kano's werd door het
—ïur vernield.
De werf brandde geheel uit
WAT de echoput bevatte
Kaarsen, geld en een revolver
Het kroondomein te Apeldoorn heeft voor
de nieuwe exploitatie van den echoput te
H o o g-S o e r e n deze put eens grondig la
ten reinigen. Hiervoor is een werkman tot den
bodem afgedaald, die \ier dagen noodig had
nm den put te reinigen.
De put, die beneden een omtrek van één
meter heeft, bleek tot twee meter hoogte ge
vuld te zijn met allerlei voorwerpen, als fles-
sclien, steenen, potlooden. vulpenhouders, hor
loges. lorgnetten en zakmessen. Zelf^ was er
een revolver by. Groot was het aantal kaarsen
dat by het neerlaten van het mysterieuse
lichtje by de vorige exploitatie blijkbaar was
verongelukt. Voorts is f 7.50 aan geldstukken
m den put gevonden. Hierbij was een rijks
daalder van 1S47, zoomede eenige oude geld
stukken met een W.
De werkman mocht het gevonden geld be
houden. Het kroondomein nam de andere
voorwerpen in beslag. De put. welke 62 meter
diep is, was voor een halven meter met water
gevuld.
