ïocltCO)
KERK EN ZENDING
BIJ HET AFTREDEN VAN
A. J. DREWES
GEESELING
DINSDAG 3 MAART 1936
DERDE BLAD, PAG. 9'
NED. HERV. KERK
Aangenomen: Van Zierikzee L. A. F.
Reddingius te Hauwert.
DOOPSGEZ. SOCIËTEIT
Aangenomen: Van Noordhorst Mej. F.
van Tieks Koenirag, hiüppred. te Hollum op
Ameland.
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Terneuzen: G. Mulder tie
Alphen a. d. Rijn en F. J. Scholten te Onst-
wedde (Gr.).
Aangenomen: Naar Oosterzee (Fr.),
cand. J. Waagmeester te Zaandam.
HERST. EVANG. LUTH GEMEENTE
Tweetal: Tc Harlingen: prop. C. Ch. G.
Visser te Rotterdam en C. J. V. van Bemmel
te Hoorn.
beroepingswerk
De kerkeraad der Geref. Kerk van Zwijn-
drecht heeft besloten ten spoedigste over te
gaan tot het beroepen van een tweeden pre
dikant. Op de begrqoting, die in de gemeente
vergadering aan de orde komt, zijn de gel
den benoodigd voor het predik ants-tractc-
ment reeds aangebracht.
candidaten tot den h. dienst
Cand. P. H. de Kleer, die door de classis
•s Gravenhage der Geref. Kerken met guns
tig gevolg praeparatoir is geëxamineerd,
stelt zich beroepbaar en is bereid de kerken
te dienen. Zijn adres is: Maasstraat 301, Den
Haag, tel. 772336.
hulppredikers
De kerkeraad der Geref. Kerk te K 1 u n
dert heeft besloten de diensttijd van den
hulpprediker, den heer A. Sybrandy, met
twee maanden te verlengen en met ingang
van 1 Juni te doen eindigen.
afscheid, bevestiging, intrede
Zondagavond nam Ds. C. P. B o o d t af
scheid van de Gereformeerde Kerk te Mo
lenaarsgraaf—Brandwijk wegens vertrek
naar Leerdam. De scheidende leeraar had
als tekst gekozen 1 Phillipensen 1 9—11
en sprak naar aanleiding daarvan over:
„Het gebed om de volle afhankelijksliou-
ding". Na de predikatie werd de leeraar
toegesproken door ouderling P. van Essen,
Ds. W. Wielenga van Alblasserdam namens
de classis Dordrecht, en den heer A. F. van
Neutegem, ouderling der Geref. Kerk tc
Sliedrecht. Het kerkgebouw .was geheel
bezet
Na des morgens bevestigd te zijn door
Ds. J. W. v. Baraeveld van Zuidwolde (Dr.)
met een predikatie over 1 Joh. 1 vs. 3, deed
Zondag j.l. Ds. D. Bouman, gekomen van
Nieuw-Vennep, zijn intrede bij de Nea.
Hervormde Gemeente te Spannum c.a. (Fr.)
sorekende naar aanleiding van Ps. 147 vs. 2.
De nieuwe leeraar werd toegesproken door
Ds. van Deelen, van Oosterend, namens het
Class. Best. van Franeker, Ds. Feenstra, van
Lolium, namens den Ring Bolsward en Ds
van Ruler, van Cubaard, den consulent.
Ds. M. Hofman is voornemens Dins
dag 7 April as. afscheid te nemen van de
Geref. Gemeente te Krabbendijke, wegens
vertrek naar Moercapelle. Aldaar zal Ds. G.
H. Kersten hem Woensdag 8 April bevesti
gen, waarna Ds. Hofman Donderdag 9 April
zijn intrede doen zat
Zondagmorgen werd cand. H. 7. Plag-
gemars bij de Ned. Herv. Gemeente te
Hansweert, bevestigd door Ds. C. J.
van Paassen, van Zutphen, met een predi
katie over Joh. 9 vs. 4. Aan de handopleg
ging nam deel Ds. J. P. van Steenbergen,
van Biezelinge, waarna de gemeente den
nieuwen leeraar staande toezong Psalm 134
Des middags deed Ds. Plaggemars zijn in
trede met een predikatie over Rom. 1 vs. 16.
Na de predikatie richtte de nieuwe predi
kant zich tot verschillende corporaties en
personen.
Ds. van Steenbergen sprak namens den
kerkeraad en de heer van Weele namens de
kerkvoogdij.
Zondag 1 Maart had de bevestiging
plaats van cand. R. W. Steur in de Ned.
Herv. Gem. te Oud-Aliblas door Ds. J. C.
van Apeldoorn uit Leiden. De bevestiger had
tot tekst Jes. 52 7. Aan de handoplegging
namen deel Ds. v. Apeldoorn, Ds. van Dors-
sen, de consulent, en Ds. A. Kentie, van
Haamstede. Ps. 134:3 werd toegezongen.
's Avonds deed Ds. R. W. Steur zijn intrede
met een predikatie over Psalm 1211 en 2.
Aanwezig waren ook Ds. Abbingh uit Papen-
drecht en Ds. Bronsgeest uit Giessen-Oude-
kerk. Toespraken werden gehouden door Ds.
van Dorssen, die liet toezingen Ps. 90 9
(gew.), door cand. Hooykaas uit Wassenaar
namens de Leidsche Studentenvereeniging:
„Verbum Divirrum manet in Aeternum",
door den .heer A. Barendrecht, tiheoL stud.,
namens studenten en verdere vrienden, door
Ds. Kentie namens de kerkeraad van Haam
stede en evangelisatie te Renesse en door
den heer Bezemer, hoofd der Chr.. School
namens Schoolbestuur en Kerkvoogdij,
Na in de morgendienst bevestigd te zijn
door Ds. D. J. Velsink van Musselkanaal, die
sprak over Spreuken 15 30 en 31, verbond
Ds. D. V e e n h u i z e n, gekomen van Val-
thermond, zich aan de Geref. Kerk te De
Krim (Ov.) met den tekst Marcus 4:38.
Na de predikatie werden verschillende toe
spraken gehouden. Toegezongen werd Ps.
27:7b (gew.).
Zondagavond nam Ds. L. IV. W e s-
s e 1 s afscheid van de Geref. Kerk van Ab
coude wegens vertrek naar Lemmer. I)s.
Wessels bepaalde zijn gehoor bij Open
baring 21 22 aan de hand van de vol
gende puntert: 1. Wat in het nieuwe Jeru
zalem wordt gemist; 2. In welken weg wij
op liet nieuwe Jeruzalem worden voor
bereid. Afgevaardigden van Classis en na
burige gemeenten, do Burgemeester en een
Wethouder en Ds. Bleeker, N'cd. Herv. pre
dikant, waren aanwezig. Op verzoek van
den scheidenden leeraar werden geen toe
spraken gehouden.
Ds. G. W. v. DETH
De Kerkeraad der Geref. Kerk in Her
steld Verband te Bussurn, heeft zijn predi
kant, Ds. G. W. van Deth van Juni tot Sep
tember a.s. een verlof van drie maanden
verleend, teneinde hem in dc gelegenheid
te stellen een reis te maken, naar Zuid-Afri-
ka cn Palestina.
Ds. K. DOORNBOS
A.s. Vrijdag viert Ds. K. Doornbos te
Ds. e. l. smelik
De Ned. Chr. Studentenvereen. heeft een
schrijven gericht tot den kerkeraad van dc
Geref. Kerk in H.V. tc Rotterdam, om voor
eenigen arbeid zijn predikant, Ds. E. L.
Smelik beschikbaar to stelten, waarbij de
N.C.S.V. den kerkeraad vergoeding van
cenig honorarium bood. De kerkeraad wil
ligde dit verzoek in en zal nader precisee-
rinp der voorwaarden w.o. Ds. Smelik be
schikbaar is, bespreken.
Ds. C. J. LEENMANS f
In den ouderdom van 78 jaar is te Zeist
overleden Ds. C. J. Leenmans, em. predikant
der Ned. Herv. Kerk.
Casimlr Johannes Leenmans werd 5 Sept.
1867 geboren te Hellevoetsluis, waar zijn
vader predikant was. Hij ontving zijn oplei
ding aan de Rijksuniversiteit te Utrecht,
werd in 1883 candidaat en 23 Sept. van dat
jaar door zijn vader bevestigd bij de Ned.
Herv. Gem. te Sloten (Fr.). Ds. Leenmans
stond achtereenvolgens te Staphorst, Over-
Schie, Hoogeveen, Zetten, Bennekom en
Utrecht. In laatstgenoemde gemeente diende
hij tien jaar. In 1917 ging hij naar Ooster-
wolde (Gld.), daarna (in 1921) naar Waar-
;r en vervolgens (in 1922) naar Gameren.
Hier werd hij in 1927 om gezondheidsre
denen emeritus. Na 9 maanden stelde hij
zich wederom beroepbaar. Hij ging naar
Gouderak, waar zijn toen 84-jarige broer,
Ds. H. A. Leenmans, van Harlingen, hem be
vestigde. Tot 26 Sept. 1930 heeft IDs. Leen
mans deze gemeente mogen dienen, om toen
opnieuw emeritaat te nemen.
Ds. Leenmans behoorde tot den Geref.
Bond in de Ned. "Herv. Kerk.
Zijn stoffelijk overschot zal te Bennekom
worden teraardebesteld
JUSTUS-CONFERENTIE
Te Utrecht werd de zesde conferentie ge
houden van Justuscommissies in de Geref.
Keiken. Ds. F. A. den Boeft, van Kralingen,
presideerde. Besloten werd dat het modera-
men een vragenlijst zal samenstellen, die
aan het einde van het jaar aan de Commis
sies zal warden toegezonden, opdat de secr.
aan de hand van de inkomende antwoorden
een overzicht geven kan van den arbeid der
verschillende commissies.
Uit het jaarverslag van den secretaris, den
heer D. Zwiep, van Delfshaven, bleek, dat
er 44 commissies zijn, terwijl 92 kerken een
correspondent benoemden.
De vergadering droeg het moderamen op
een regeling te ontwerpen voor vergoeding
van de reiskosten voor de afgevaardi;
naar de jaarlijksche conferentie.
Het referaat van Ds. den Boeft kon om des
tijds wille niet meer aan de orde komen,
Het zal op de conferentie van 1937 aan de
orde komen, 's middags na de huishoudelijke
vergadering des morgens.
Dr. J. G. Geelkerken, Geref. predi
kant in H.V. te Amsterdam-Zuid. zal Don
derdag 12 Maart a.s. in de Zuidwijkkapel te
Amsterdam een lezing houden over: „De ge
schiedenis van het Hersteld Verband". Daar
bij zal hij door middel van een epidiascoop
eenige foto's laten zien en enkele anecdotes
vertellen van den kerkstrijd van 1926 die
zich afspeelde rondom de Synode van
Assen.
Na Dr. Geelkerken zal Ds. E. L. Smelik,
Ger. predikant in H. V. te Rotterdam, spre
ken over: „De beteekenis van het H. V.".
VAKORGANISATIE EN KERK
Ter vergadering van de classis Utrecht der
Chr. Geref. Kerk. kwam ter tafel een instruc-
an den kerkeraad van Zeist in betrek
king tot het toelaten als lid der gemeente van
personen die lid zijn van een „neutrale"
vakvereeniging, die duidelijk haar anti-r
christelijk karakter demonstreert. De classis
sprak uit dat dit een zaak is van den ker
keraad en adviseerde hier met name te letten
op het woord uit den brief van Juduas, dat
ook den rok zal haten die van het
vleesch besmet is.
kerken in duitschland
De juiste statistiek van de korkelijke be
weging in het jaar der nationaal-socialisti-
sche revolutie, is thans bekend gemaakt. Het
blijkt, dat toen in totaal 323.168 boven de li
jaar tot de Duitsche Evangelische kerk zijn
toegetreden, van wie er 287.060 uit niet-ker-
kelijke kringen kwamen, 31.201 uit de R.-
Ivath. kerk, 4364 uit andere Christelijke ge
meenschappen en 933 uit het Jodendom. De
beide eerste cijfers zijn buitengewoon boog.
In voorgaande jaren was het aantal kerk
leden dat onkerkelijk werd zeer groot en
het aantal terugkeerenden zeer gering. Ook
het aantal Roomsch-Kath. dat Protestansch
■erd, steeg opvallend, in 1930 gingen er
3.302, in 1931 17.191 en in 1932 18.991 R.-
Kath. tot de Protestamtsche kerk over, in
1933 niet minder dan 31.201. Het aantal in
1933 uit de Duitsche Evangelische kerk uit-
getredenen (grootendeels tot het nieuw-hei-
dendom overgaande) bedroeg in totaal
56.S49.
het lot eener staatskerk
Voor een 16tai jaren werd te Praag in de
stormen der Europeesche revolutie (Januari
1920) door een groep Tsjechische Katholieke
reformistische priesters in eng contact met
de Tsjechische regeering de nieuwe Tsjecho-
Slowaaksche staatskerk gesticht. Deze kerk
erbrak de relaties met het Vaticaan en de
Roomsch-Katholieke kerk en trachtte een
Slavisch-nationale kerk tc scheppen. De
■nieuwe kerk richtte zich ook tegen de Pro
testanten en trachtte uit de beide groota
confessies tot één gezamenlijke Christelijke-
Katholieke kerk te komen, een ideaal ook in
het begin van den Duitschen kerkstrijd soms
bier en daar uitgesproken. Deze kerk, alhoe
wel de staat haar sterk ondersteunde, telde
bij de volksstelling in 1930 rond 800.000 en
komt thans op 850.000 zielen. Van deze zijn
er 840.000 Tsjechen, eenige duizenden Slowa-
ken, 700 Duitschers, 300 Russen, en eenige
weinige Polen, Zuid-Slaven en Magijaren. De
Slowaken hielden zich reeds van den aan
vang af verre. En allengs verliest deze kerk
thans in kracht Het nieuw-heidendom heeft
in haar rijen post gevat Vooraanstaande lei
ders dezer kerk schrijven, dat Christus een
religieus genie was, niet echter de Zoon
Gods. De kerk, die zich tegenover de beide
groote confessies stelde om „eenheid" daar
boven uit te zoeken, verloopt in anti-confes-
sioneele discussies. Reeds schrijft men over
„De tragiek eeuer nationale kerk" (Reichs-
bote). Niet ten onrechte schrijft het Duitsche
belijdenisorgaan, dat een kerk die nationale
compromissen met den staat aangaat ten
koste van haar confessie, slechts een hope-
looze stagnatie tegemoet gaat.
stijgende zorgen
Het Zendingsbureau te Oegstgeest (post
rekening No. 6074) vraagt ons plaats voor
het volgende:
De Samenwerkende Zendings-Corporaties
hebben over de maand Februari niet meer
ontvangen dan f 24.000.Dat is dus ruim
f 50.000.minder dan volgens de raming
noodig is. De maand Januari liet een everï
grooten achterstand.
Men kan de gevolgtrekking dus zelf wel
maken.
giften en legaten
Te Schiedam is door Dr. Swart, Ned.
Herv. predikant, een gift van 1000 ontvan
gen van iemand, die onbekend wenscht te
blijven, voor een gebrandschilderd raam in
de St. Janskerk.
OPVOEDING EN
ONDERWIJS
theol. school der
chr. geref. kerk
Naar wij vernemen heeft het curatorium
der Theol School van de Chr Geref. Kerk
tc Apeldoorn bes'otpn aan ds. Joh. Prins,
die als reizend premkant verbonden is aan
de gemeente Haarlem-centrum, te verzoe
ken of hij na het vertrek van prof. Wisse
aan dc Theol School eenige lessen in het
Latijn per week geven wil. De overige vak
ken van prof. W. zullen de andere hoog
leeraren, totdat een opvolger van prof. Wis
se zal zijn benoemd, voor hun rekening nc-
In verband met dit laatste vernemen we
ook dat het curatorium besloot om de roe
pende gemeevte voor de e.k. Generale Sy-
node. die gelijk bekend in de nazomer
1937 te Hilversum zal worden gehouden,
niet te verzoeken een vervroegde Synode
voor een liooglceraarsbenoemine bijeen to
roepen. De vacature van prof. Wisse blijft
dus tot einde 1937 onvervuld,
Herinneringen van
Dr. J. C. v. d. Does
ii
Dr v. d. Does vervolgt:
Zijn werk in „de Groote"
Ook aan de organisatie heeft de heer Dro
es Zijn krachten gewijd. Als er een ding is,
dat ons tegenwoordig wel eens met zorg
vervult, dan is dat het feit, dat zoovelen on
der de Christelijke onderwijzers los staan
van eiken organisatorischcn band. Het is
ontstellend, als men merkt, dat zoovele
hoofden van scholen geen lid zijn van de
„Vereeniging" die in een vroegere periode
de band was, die alle ondcrwijzei-s verbond.
Drewes stond in zijn tijd vooraan in de ge
lederen,
hij was lid van bet hoofdbestuur, was
tweemaal gedurende een zestal jaren
voorzitter van de Afdeeling Amster
dam, heeft zitting gehad in den school
raad, richtte rnet Van Zanten en Oran
je het hulpfonds op voor Bamabas.
werd voorzifter van Johannes, die
oude en hulpbehoevende Christelijko
onderwijzers steunde en was mede be
stuurslid van Jacobus, de vereeniging
die weduwen vart Christelijke onder
wijzers wilde steunen in de opvoe
ding harer kinderen,
Invloed ook buitenslands
Ver over de grenzen van ons land strekte
zich de invloed van den heer Drewes. Dat
was ook to danken aan zijn ongeëvenaardo
talenkennis Ook in dit opzicht was hij do
primus inter pares. Hij spreekt vloeiend En-
gelsch, is in staat voor Duitschers een rede
voering to houden, is op de hoogte van het
Dcensch en het Noorsch. beheerscht de
Fransche taal On uitnoodigins van Dr. Hoil-
mann en Prof. Kindcrer tc Berlijn en later
van den heer A. Grünweller uit Rheidt
sprak hij een keer of tien o.a. te Berlijn,
Breslau, Leipzig over onze schoolstrijd en
over de mogelijkheid om ook het Christelijk
karakter van de staatsschool in Duitsch*
land meer positief te maken. Ook in Zuid-
Duitschland trad hij verschillende malen
op, het centrum van de beweging daar was
Korntal bij Stuttgart.
In Oostenrijk knoopte hij connecties
met den heer R. Hanke. hoofd van een
school in Weenen. Doze was Voorzitter
van de Vereeniging voor Christelijk Onder
wijs in Oostenrijk. Op uitnoodiging van den
heer Hengeveld, evangelist te Gent trad hij
op in dc Borinage. Deze actie ging voorna
melijk uit van de Leden van de Vergade
ring. meer bekend als Darbisten. Zoo ook
was hij in correspondentie met een lering
in Buda-Pest en met een andere in de
Ukraine.
Met nadruk wil ik bovendien nog wijzen
op zijn arbeid aan de Christelijke Normaal
lessen, waar zijn bezielende en vruchtbare
lessen zeer op prijs werden gesteld.
Persoonlijkheid en karakter
Ik schreef reeds veel over den arbeid van
don heer Drewes. Voor een man is dat een
belangrijk punt, maar een mensch open
baart zich niet alleen door zijn arbeid, er is
ook iets dat men noemt persoonlijkheid en
karakter. En ecu persoonlijkheid was do
lieer Drewes. Inderdaad hij bad veel eigen?.
Hij was lid van de Gereformeerde Kerken,
zijn levensvisie was beslist gereformeerd,
maar hij haatte alle kerkistisch gedoe. Hoe
fel kon hij wezen in zijn kritiek. Daarbij
spaarde hij niets cn niemand, ontzag zich
niet tegen de traditie op te tornen.
Was hij niet een der eersten, die
over het conflict GroenVan der
Brugghen nieuw licht deed opgaan en
kritiek kon en dorst uit te oefenen op
niemand minder dan Dr. A. Pierson,
die in „Oudere Tijdgenooten" Groen
den man van de bijzondere school en
V. d. Brugghen den man van de staats
school genoemd had. Door zijn artikel
is er een begin gemaakt met de reha
bilitatie van Van der Brugghen.
Een merkwaardige kijk op den man kreeg
men als men een bezoek bij hem bracht. De
huiskamer was, waar hij ook woonde, de
grootste kamer van het huis, de studeer
kamer sloot er zich onmiddellijk bij aan.
Men kan haast zeggen, dat zijn huiskamer
zijn werkkamer was. Hij leefde dan ook al
tijd midden in zijn gezin, daar werkte hij,
had er steeds tijd om vrienden en bekenden
te woord te staan. Daarom moesten de ka
mers zoo groot zijn, omdat er behalve het
gezin altijd anderen op bezoek waren. Hoe-
velen hebben in het gastvrije huis van Dre
wes geen onderdak geuoten!
Anti'jubilea
En nog wil ik op een feit wijzen. Wié
heeft ooit van een jubileum van Drevvos ge
hoord. Ja, die jubileumziekte! Hoeveel lij
den daar niet aan. Het begint al, als iemand
23 jaar onderwijzer is dan 25 jaar getrouwd,
dan 25 jaar hoofd en dan gaat het zoo door.
na een paar jaar is het weer zoo laat. Wat
kon Drewes geestig de spot drijven met zulk
gedoe. Hij deed er niet aan mee. Nu komt
men daardoor wel iets tekort Een woord
van waardeering kan immers sterken
bemoedigen. Het verheugt me daarom, dat ik
in de gelegenheid ben hier uit te sproken,
dat er in mijn hart groote dankbaarheid i;
voor al den arbeid, dien collega Drewes voor
de Christelijke School gedaan heeft.
In de jaren van druk en misken
ning was hij een der weinigen, die
door zijn kennis, zijn optreden, zijn
persoonlijkheid bewees, dat die Chris
telijke Onderwijzers geen onaanzien
lijk hoopske amechtigen was, doch
dat onder ben een levend beginsel tot
openbaring kwam, dat eerlang rijpe
vrucht zou dragen.
Het verheugt mij dat ik de tolk van zeer
velen mag zijn om hem hartelijk daarvoor
te danken en den wensch mag uitspreken,
dat het den Hcere mag behagen hem
langdurige en gezegende rustperiodes t3
schenken tot heil van hemzelf, tot vreugde
zijner kinderen en tot blijdschap van zeer
velen, die hem steeds in eere zullen houden.
WOENSDAG 4 MAART
HILVERSUM I 1875 M. VARA-uitzending:.
10.00 v.m. VPRO. 8.00 Gram.pl. 9.30_KooJc
praatje. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Ka
mermuziek, Radio-tooneel, voordracht, le
zing en gram.pl. 2.00 Gram.pl. 2^5 Viool
en piano. 3.00 Voor de kinderen. 5.3U
Fantasia en solist. 6.30 Zang en orgel. 7.15
Kinderkoor. 8.00 Berichten. 8.15 Vara-
orkest. 8.45 R'damsch Plectrum-kwartet
9.00 Vervolg orkestconcert. 10.00 Residen
tie-orkest en soliste. 11.0012.00 Mignon-
kwintet.
HILVERSUM II 301 M. NCRV.-uitrending.
8.00 Schriftlezing. 8.159.30 Gram.pL
10.30 Morgendienst door Ds. J. Gillebaard,
pred. te Zeist. 11.0012.00 en 12.15 En
semble van der Horst. 1.45 Orgelspel. 2.45
Gram.pl. 3.00 Chr. lectuur. 4.00 Sopraan
en piano. 5.00 Kinderuur. 6.00 Landbouw-
halfuur. 7.00 Berichten. 7.15 Reportage.
7.30 Friesch halfuur. 8.00 Berichten. 8.15
Arnhemsche Orkestvereen. 8.45 Lezing,
9.45 Vervolg concert. 10.15 Berichten.
10.20 Causerie. 10.35^11.30 Gram.pl.
DROITWICH 1500 M. 12.05 Orgelspel. 12.35
BBC-Empire-orkest. 2.20 BBC-Schotsch.
orkest. 3.10 Piano-recital. 3.35 Orkest.
6.50 Orgelconcert. 8.20 Gevar. program
ma. 8.50 Symphonieconcert. 11.00 Bridge-
water Harpkwartet.
KEULEN 456 m. 11.20 Omroepkleioorkest.
3.50 Orkestconcert. 5.20 Gevar. program
ma. 9.5011.20 Omroepkleinorkest, piano
trio en solisten.
BRUSSEL 322 en 484 m. 322 M.: 12.50 Klein-
orkest. 5.20 Zigeunermuziek. 8.20 Omroep
orkest en solisten. 10.3011.20 Accordeon
muziek.
484 M.: 12.50 Zigeunermuziek. 6.20, 6.50
en 7.35 gram.pl. 8.20 Symphonieconcert.
DEUTSCIILANDSENDER 1571 m. 7.35 Vo
caal concert. 8.30 Gevar. programma. 9.50
Piano-recital.
onder wijsbenoemingen
Benoemd te Den Haag (Keuchenius-
school, hoofd de heer B. Koekkoek) de hee-
ren G. J. van der Brugge, Zwijndrecht,
C. van Nes Pzn., IJsselmonde.
Een molen, welke niet verchoijnt. De laatste oude oliemolen ,JDe Passie
bloem" te Zvjolle, welke eigendom der gemeente is, zal met rijksbijdrage ais
werkverschaffingsobject worden gerestaureerd
Op 1 Maart was ir. H. de Groot vijf-en-
twintig jaar directeur der Dordtsche M.T.S.
Toen hij in 1911 werd benoemd, moest de
school nog worden gebouwd. De heer De
Groot bezocht verschillende inrichtingen in
het buitenland, en de volgens zijn inzich
ten gebouwde school is terstond volgens
moderne principes ingericht zoodat ze een
model-inrichting is geworden met een tot
ver over de landsgrenzen verbreide uitste
kende naam.
Om de suikerafdeeling te verbeteren
maakte de heer De Groot kort geleden een
reis naar Indië, die hem echter in zijn ge
zondheid knakte, zoodat hij dit jubileum
in eigen woning moest vieren.
Dc heer De Groot .werd 23 Juli 1879 te
Kampen geboren.
Uit het jaarverslag van den secretaris van
bovengenoemde vereeniging blijkt, dat over
1935 818 nieuwe leden werden ingeschreven,
en 425 leden afgevoerd. Het ledental steeg
van 6991 op 7384. Het aantal afdeelingen
bedraagt nu 85. De afdeeling Langstraat
werd opgeheven.
Het verslag van den penningmeester maakt
in ontvangsten en uitgaven melding van een
eindcijfer van 33.980.80 en een nadeelig
saldo van 3485.74. De rekening van het
ondersteuningsfonds sluit met een eindcijfer
van 2634.50.
De begrooting 1936 sluit met een eindcijfer
van 29.950.
VEREDELING VAN HET AMBACHT
Oproep examens
In de week van 27 Juli t.e.m. 1 Aug. zul
len te Utrecht de examens woitlen gehou
den vam de Ver. ter Veredeling van het Am
bacht voor gezel en meester in de vakken;
timmeren, meubelmaken, plaat- en smids-
bankwerken, vuurwerken, huisschilderen,
metselen, machinebankwerkon, machine-
draaien, lood- en zinkwerken, koperwerken,
auto-monteeren en modelmaken (dit laat
ste vak alleen bij voldoende deelname).
Zij, die aan een dezer examens wenschcn.
deel te nemen, kunnen een inschrijvings
formulier bekomen bij den secretaris-pen
ningmeester Jhr Ir E. van Heemskerck
van Beest, Raadhuis kamer 150, Am
sterdam C., waar tevens programma's
va-u eischen verkrijgbaar zijn.
Feuilleton
(10
door T>. K R IJ G E R
Het was Vreeselijk zooals de strijd bleef voortduren. Niet <lat
er veel doodcoi bij vielen, o neen, maar het lawaai der kanon-
en geweerschoten was niet van de lucht cn dat maakte de
bevolking heel en al van streek.
Nog slechts twee dagen was Herbert thuis, toen er 's nachts
(een vinnig gevecht plaats tussch'en twee troepenafdcelingen
die elkander het bezit der stad betwistten. Den heelen nacht
door klonk het gebulder der kanonnen over zijn huis heen, maar
gelukkig tamelijk hoog boven het dak, zoodat. hij zich iuet
hijzonder ongerust maakte. Maar het personeel, kok, boy en
koelie, met vrouwen en kinderen cn andere vluchtelingen, waren
met verwezen gezichten en groote angstoogen in den kelder
gekropen. „Alsof die kelder in tijd van nood eenige uitredding
kan geven", dacht Herbert. „Stakkers! Dit wordt hun door hun
eigen landgenootcn aangedaan en het land verzwakt er moor
en meer door. Als het zoo moet voortgaan, valt China als een
rijpe vrucht binnenkort Japan of een ander land in den schoot"
Op den morgen na het nachtgevecht liet Herbert naar den
uitslag informeeren, en vernam, dat de toestand ongewijzigd
gebleven was. Geen der troepen had zich van zijn plaats he
wogen; zij hadden slechts als niet-bijbende honden elkander
aangeblaft. Het aantal dooden en gewonden in dergelijke
gevechten is gewoonlijk verrassend gering, daarentegen het
aantal gevangenen bedui demi. Dat een geheelo legerafdeling
.vóór, tijdens of na het gevecht tot den vijand overloopt, is gexsn
uitzondering, behoort in de krijgspolitiek thuis. Soldaten trek
ken natuurlijk van dit ovcrloopen geen .voordeel,
Herbert vond het niet onnatuurlijk, dat de menschen er
bezwaar tegen hadden doodgeschoten te worden tegen betaling
van een paar stukken „muo muo" (Chineesch brood) per dag,
en bovendien voor een zaak, waarvan zij geen sikkepit begrijpen.
liet grootste gedeelte van den dag bracht Herbert nog op een
rustbank door, zoodat hij volop tijd had zich bezig tc houden
met bespiegelingen over China, het Chineesche volk en
Chineesche toestanden. Over zijn eigen toestand dacht hij niet
veel na. Weldra zou de tijd verschijnen, dat hij er toe gechvon-
gen zou worden en er bekommerd over worden ook. Hij was
nog lang niet voldoende opgesterkt toen de positie in en om
dc stad dreigend werd. De Noordelijken waren afgetrokken en
hadden het veld geruimd voor de Zuidelijken, die in ijlmarschen
kwamen opzetten. De mare hunner gruweldaden liep hun
vooruit, waardoor over de bevolking de angst der ontzetting
kwam. Verschrikkelijk diie overhaaste vlucht der opgejaagde
en bevreesde menschen! 's Zaterdags had men in Westelijke
richting veel kanongebulder gehooid, waardoor spoedig de
wildste geruchten de ronde deden. Maarschalk Wu Pei fu's
troepen zouden verslagen zijn door die van Maarschalk Chang
Tzo-lin, en laatstgenoemde zou op weg zijn naar de stad van
Herberts inwoning. De ongerustheid onder de achtergebleven
soldalen van Wu Pei-fu was duidelijk merkbaar. De bevolking
werd onrustig. Reeds zag men menschen onderweg him boeltje
ergens in dien grond verstoppen. Herberts kok had heel zijn
hebben en houden naar de veilige woning van zijn heer ge
bracht, tot den buffel toe, dien hij op het stukje land liet werken
dat luj in de nabijheid der stad bezat. Ook vrouw en kinderen
bracht hij in veiligheid.
Dit was echter maar een voorlooper van wat er gebeuren
zou.
's Zondagsochtends had Herbert verwacht met de tijding
gewekt te worden dat de stad door Chang Tzo-lins troepen bezet
was. Maar in geen velden of wegen was één zijner soldaten te
zien. Zou de krijgskans voor Wu Pei-fu zich gekeerd hebben?
Hij zelf was nog steeds in de stad. Een kleine lijfwacht had hij
bij zich gehouden. Maar na een rustigen Zondagmorgen begon
nen 's middags in de verte de kanonnen weer te bulderen; de
slag was zich aan het verplaatsen. Herbert hoopte dat hij zich
tot over China's grenzen verplaatsen zou. Hij ontveinsde zich
volstrekt niet. dat de toestand voor hem en de. andere vreemde
lingen netelig werd cn hun leven gevaar kon gaan loopen. Hij
kon eerst rustiger ademhalen, toen de Maandag eu daarna de
Dinsdag in volmaakte rust voorbij gingen, zoodat de winkels
weer geopend worden cn het leven zijn gewonen aanblik terug
kreeg.
Daar verschenen 's Woensdagsmorgens eenige voorloopers van
Chang Tzo-lins leger, en onmiddellijk verspreidde zich de mare;
„Wu Pei-fu is verslagen!"
Een radelooze vlucht ving aan. De nog achtergebleven sol
daten van Wu Pei-fu maakten zich naar alle kanten uit de
vootcn en een waro uittocht der bevolking ving aan. Mannen,
vrouwen en kinderen, op wagentjes of te voet, met huisraad en
alle mogelijke dikwijls onpractische voorwerpen beladen,
stoven naar alle zijden der stad uit. Het was in anderhalf jaar
tijds reeds de derde keer, dat een dergelijke bezoeking de stal
trof. Natuurlijk volgde ook thans een flinke plundering. Toen
die eeu paar dagen geduurd had en cr waarschijnlijk niets meer
te rooven viel, begon de rust terug te keeren.
Hoewel Herbert zich nog niet mocht inspannen, kon hij hit
toch in huis niet uithouden. Hij moest zich op de hoogte stellen
van den stand van zaken. De fabriek kon gevaar loopen. En
bovendien, welk lot hing den buitenlanders boven het hoofd'?
Zijn weg leiddie langs het spoorterrein. Nauwelijks bij het
station gekomen zag hij een gepantserden trein uit Westelijke
richting binnenrijden, met kanonnen cn soldaten gewapend.
Herberts verbazing was groot. Wat konden dit voor troepen zijn?
Van Chang Tzo-lin zeker niet, want die legerden bij de Gele
Rivier. Het bleken versterkingstroepen uit Moekden te zijn.
Herbert had op zijn tocht eenige collega's ontmoet, die reeds
uit het evenwicht geslagen bleken en groote onrust aan d*v>
dag legden voor de veiligheid van leren en have. Herbert stelde
voor gezamenlijk poolshoogte te gaan nemen. Het diende ne
gens toe zich van streek te maken vóór men zekerheid had van
hetgeen to wachten stond.
Nauwelijks op liet spoorwegterrein gekomen, nog geen kilo
meter afstand van het station, klonk plotseling in de lucht een
verdacht gefluit en bleek het spoedig, dat een schietpartij was
aangevangen, gelukkig hoog boven hun hoofden heen. Tocli
oordeelde Herbert het veiliger zich voor het oogenblik te dekken
en achter een hoop steenen te kruipen. Toen het schieten afre-
ïoopen was ging hij maar weer naar huis. Hij was doodmoe mi
r.T'f' s,Mn hoos(e ïan warm toestand to
krijgen. De fusillade liad alleen wat materieele schade aar-
gencht. Verder was een obus dwars door het hub van Herbet-s
buurman geslagen. 1 IUör'5
sofdatènM,hilelHOS m°4'' voolspel' Met d» ecl,(-revolutionaire
i a T e-ommumstischen invloed stonden. I,„i
1W. 1 'S Scmaakt- °°k dit zou spoedig komen.
De stad „el in de handen der Zuidelijken, die anti-vreemdelln-
gezind waren, zoodat Herbert en zijn vrienden niet 1,
waren over hun toekomst. tonner Mug
De commandeerende generaal dorst het niet aan de vreemd.
rT1 gC,<'i<le over stmiU te la,e" Rtan. tooual
erbert dagehjks, met zijn collega's als oen kudde schaam
binnen de tuinmuren verzameld werd cn tusschen een tnlw
soldaten naar kantoor gedreven. ZU w^in wel nfeTT
molosteerd, maar toch met verwoede blikken door duizend™
leegloopende soldaten aangestaard, die bij bun voorhli c»ai>
verachtelijk tegen den grond spuwden en welsprekende "charm
maakten, die geen twijfel lieten of die men£h«T wt,™
het handwerk van hals afsnijden grondig op de hoogta
(Wordt vervolgd).
