Jliruiur Crthsrlir (üotmuit
MILITAIRE PUTSCH
IN JAPAN
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
ER IS GEEN BETERE WEG
Abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agenlschap gevestigd is 235
Franco per post 2.35 portokosten
Per weel<0.18
Voor het Buitenland bij wekclijkscbe
zending4.50
Bij dagelijksche zending. 5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cl. met Zondagsblad 7'/, ct
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No. 5715
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (ia 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
WOENSDAG 26 FEBRUARI 1936
attartmtitpriÉtn:
Van I tot 5 regels 1.17'/»
Elke regel meer022'I»
Ingezonden Mededeelingen f,
van 1—5 regels 230
EJke regel meer c 0.45
Voor bel bevragen aan 'l bureau
V wordt berekend 0.10
15e Jaargang
JAPAN LEGT HET
ROER OM
Ontstellend zyn de berichten, die heden
morgen uit de Japansche hoofdstad over
heel de wereld werden rondgeseind, over den
militairen opstand, welke in Tokio is losge
broken. Moeilijk kan men zich er thans reeds
een denkbeeld van vormen, hoe de gebeur
tenissen in zijn werk zijn gegaan, temeer
daar de nadere bijzonderheden, die men ver
meldt, in onderlinge tegenspraak verkeeren,
en ook het aantal militairen, dat aan
putsch zou hebben deelgenomen, zeer uit
eenloopend wordt opgegeven. De schattingen
varieererf zelfs tusschen drie honderd en drie
duizend, hetgeen nogal iets zeggen wil.
Intussehen doet men goed, bij deze affaire
niet uit het oog te verliezen, dat men hier
allerminst met een revolutie in den gang
baren Europeeschen zin des woords te doen
heeft. Er is niet de minste sprake van, dat
de rebellen hun actie tegen den mikado of
tegen den huidigen staatsvorm zouden heb
ben gericht. Wie zich herinnert de hevige
verontwaardiging, die onlangs professor
Minobe tegen zich heeft gaande gemaakt,
toen hij den .keizer een staatsorgaan durfde
te noemen, terwijl hij officieel de zoon der
goden, en als zoodanig een persoonlijkheid
beven alle vergelijking is, zal bevroeden, dat
hier dan ook geheel andere dan westersch-
revolutionnaire motieven aan het werk
zijn geweest.
Japan heeft van oudsher den politieken
moord, zoogoed als de zelfmoord, met geheel
andere oogen dan wij in het westen be
schouwd. Bij den eeredienst van het vader
land, dien men ginds kent, en waarbij de
staatsidee der Duitsche nationalisten nog
slechts kinderspel is, geeft men vrij baan
aan hem of haar, die gedreven door patri
ottische inzichten tot zulk een daad van zelf-
offering, of tot de uitoefening van een soort
van gewetensgericht tegen anderen komt.
Naar alle waarschijnlijkheid heeft het aan
tal militairen, dat aan dezen aanslag heeft
meegedaan, dan ook heel weinig beteekenis.
Men heeft eenvoudig zooveel mannen laten
meedoen, als men noodig achtte om de ver
schillende posten aan ambtswoningen en mi
nisteries te bezetten. Na de gepleegde daad,
een soort van nationale rechtsvoltrekking,
zullen zij die zich daaraan hebben schuldig
gemaakt zich vermoedelijk zonder eenigen
weerstand laten arresteeren, om zoo de meer
derheid dit zal eischen, manmoedig met den
dood de consekwenties van deze daad te
boeten, en de publieke opinie zal deze man
nen, die voor hun vaderlandsche inzichten
hun leven veil hadden, eeren, ook al huldigt
zij event, andere politieke inzichten. De Ja
pansche eerecode volgens de wetten van den
samurai verschilt wel grondig van de ónze.
Dat thans figuren als Saïto en Takahashi
op hun post zijn gevallen heeft intussehen
voor de internationale verhoudingen in het
Verre Oosten, meer dan voor het Japansche
interne regiem, een onheilspellende beteeke
nis. Beiden, en de politici die hen terzijde
stonden, waren mannen van kalm en gema
tigd inzicht, die hun land op den weg der
Aziatische hegemonie langzaam wilden doen
voortschrijden. Zij hadden precies dezelfde
nationale idealen als zij, die thans hun
leven namen; het eenig verschil lag in het
tempo. Takahashi zag met bezorgdheid, hoe
zijn land onder den last der overzwars mili
taire budgetten kromde, en wilde een ma
tiging, die althans even veradering zal toe
laten. Het ongeduld der militairen kon zulks
niet dulden. Tot eiken prijs voorwaarts was
hun parool, dat door het Japansche ministe
rie van buitenlandsche zaken wel een enkele
maal kon worden krachteloos gemaakt, doch
dat telkens opnieuw werd aangeheven, en
zelfs meerdere malen door krachtige politiek
van de daad werd ondersteund. Men denke
slechts aan het in dit opzicht beruchte Kwan-
toengleger, dat op eigen gezag meermalen
zijn veroveringen begon en voortzette, dwars
tegen Tokio in.
Mogelijk hebben de geruchten over een a.s.
bezoek van Litwinoff aan Tokio de maat
doen overloop en. De onverzoenlijken, die tot
eiken prijs opnieuw en zoo spoedig mogelijk
een anti-Russischen oorlog wilden, zullen in
di bezoek de dreiging van een vreedzame
oplossing der hangende grensverschillen heb
ben gezien, een oplossing, die toch slechts
tijdelijk zou zijn. Want in de toekomst
moest het toch eenmaal tot een herhaling
van de machtsmeting van 1905 geraken. Elk
uitstel, thans, nu Japan gereed was en Rus
land nog aarzelde, beteekende voor deze
militairen pur sang een verslechtering der
Japansche militaire kansen!
Bij de ontroering, die er over de wereld
gaat, nu staatslieden van den ouden stempel
als Takahashi en Saïto, die zich voor hun
land hebben verdienstelijk gemaakt, door
moordenaarshand zijn gevallen, maakt zich
een internationale onrust reeds thans ken
baar. Het is mogelijk, dat de Japansche
dreiging loskomt, dat Tokio voor zijn sarau-
rai-idealen reeds nu in den strijd gaat. Een
uitbraak van het conflict met Rusland zou
een Aziatischen oorlog van breede strekking
beteekenen, en een deining veroorzaken, die
niet slechts tusschen de eilanden van onzen
Indischen archipel, doch tot in de Vereenigde
Staten en in Europa zou worden gevoeld.
Wellicht staat Europa opnieuw voor een
keerpunt!
De griffie der Tweede Kamer
De Tweede Kamer besloot in comite-
generaal tot uitbreiding van het personeel
der griffie met een adjunct-commies-redac-
teur. De als zoodanig te benoemen persoon
zal de hoedanigheid van meester in de
rechten moeten bezitten. Verdere bijzonder
heden zullen in de Staatscourant worden
bekend
Overzicht Tweede Kamer
MINISTER COLIJN
VERDEDIGT
HET KOLONIAAL BELEID
Eenige vermindering
van belastingdruk
Geen „imperiale
zelfvoorziening"
Eindelijk eens een ander geluid dan dat
van de critici zonder betere oplossing of van
de mannen van het forsche, klinkende
woord men kent het spreekwoord van de
voorwerpen, die het hardst klinken van
..het plan" en „het systeem", waarin meer
de theorie dan de werkelijkheid en moge
lijkheid aan het woord is.
'n Klein kunstje om hier in onze rustige
Tweede Kamer te staan foeteren en docee-
ren met een westerschen bril op over oos-
tersche toestanden en verhoudingen, die men
nauwelijks, nauwelijks meer of in het ge
heel niet kent. En onderwijl is men daar in
fnsulinde bezig te vechten met alle kracht
tegen de gevolgen van de wereldcrisis, wor
stelt met volle energie om er weer bovenop
te komen, zonder dat het doel nog geheel valt
te bereiken.
Het moet zus en het moet zoo, zeggen dan
de heeren Feber en v. Poll met verheffing
van stem en ze doen hun best een soort
mysterieuse dreiging in hun woorden en sug
gestieve rhetorische vragen te leggen. En
een krant is er direct bij en spreekt van:
5 minuten voor twaalf en van een S.O.S.
Sommigen zien elkaar eens aan en vra
gen: begint het weer en ze denken tevens
aan den volksvertegenwoordiger, die op be
scheiden wijze zijn „plan" recommandeerde,
maar diametraal staat tegenover den syste
maticus, die een autarchische unie tusschen
Oost en West als ideaal en panacee bezingt
Zij samen? Het lijkt vreemd.
Het schijnt, dat men in de R.K. fractie
0 af en toe behoefte heeft aan zeker de
monstratief optreden, al domineert daarin
vaak meer de gewichtigheid van het getal
dan van den geest.
Staan de heeren Feber en v. Poll inder
daad gereed om de ruiten van het regee-
ringsgebouw in te gooien? We weten het
niet. Ze zouden o.i. niet verstandig hande
len, indien ze verder gingen dan dreigen.
Het zou hoog spel spelen worden in dezen
bangen tijd van nood en zorgen, waarin zij
toch eigenlijk niets hebben aan te bieden,
dat de zekerheid van ie4* beters inhoudt
Zeker, ze spraken en later spreken over de
valuatie. Zullen ze het echter aandurven het
Nederlandsche volk en de 65 millioen men-
schen in Indië over te geven aan de ver
schrikkingen van iets, dat b.v. het Belgische
volk als met schorpioenen kastijdt?
Zouden ze door schuldverwerping of ge
dwongen conversie het Nederlandsche met
het Indische crediet samen aan een ineen
storting wagen?
Nogmaals: we weten het niet en kunnen
ook niet gelooven, dat het staatkundig in
zicht dermate verduisterd zou zijn, dat bij de
Indische begrooting op een crisis met volko
men onberekenbare gevolgen zou worden
aangestuurd.
Na deze herinnering aan sommige rede
voeringen van de vorige week, is het ons
dubbel aangenaam thans iets te mogen zeg
gen van de rede van den heer v. Dijk, die
Indië heeft overgenomen van Dr. Rutgers,
thans lid van den Raad van State en lot voor
kort de gezaghebbende koloniale specialiteit
der anti-rev. fractie.
De heer v. Dijk althans heeft getracht naar
;n beoordeeling van den toestand van In
dië op meer objectieve wijze, dan de spre
kers, die hem waren voorafgegaan.
Hij prees de Regeering om haar beleid.
Zij heeft, ondanks de hardheid der genomen
maatregelen, de voorzichtigheid niet uit het
oog verloren en voorts alle aandacht ge
schonken aan het sociaal-economisch leven.
Ongetwijfeld blijft er reden tot bezorgdheid
hoe kan het anders na zoo catastrofale
daling van den uitvoer? maar erger dan
in het verleden is het zeker niet
Het voornaamste moment van den dag
kwam echter, toen Dr. Colijn het was in
middels ruim half 4 geworden zijn rede
begon. Hij heeft zeven kwartier achtereen
gesproken en zal haar vandaag vervolgen.
Dat zal zeker ook nog een klein uur in be»-
slag nemen.
In een krachtig betoog heeft de minister
zyn beleid verdedigd. Hij bleef daarbij met
twee beenen op den grond staan, wat niet
al zijn bestrijders gezegd zal kunnen
worden. We zijn trouwens van dezen minis
ter niet anders gewoon; steeds bleef hij ver
onverantwoordelijke en gevaarlijke spe
culaties, ook tegenover oppositie, die slechts
dankbaar kan zijn, dat ze niet aan haar
woord gehouden zal worden.
De minister van Koloniën besprak aller
eerst uitvoerig den financieelen toestand-
Scherp legde hij de oorzaak van de moelijk-
heden in het heden bloot: het onverstand tij
dens den schijn-opbloei in de na-oorlogsja-
Nu zitten we met een enorme schulden
pensioenlast, die absorbeert hetgeen we
broodnoodig hebben voor het sociaal-econo
mische leven. We zijn met den uitvoer net
ver als in 1912, maar in de financiën is
wanverhouding ontstaan tusschen vaste
lasten en hetgeen voor de volkshuishouding
beschikbaar is.
Ons budget is bijna tweemaal zoo hoog als
1912, maar de vaste lasten zijn negentien
maal zoo hoog.
Nu kunnen we de lasten verlichten, uitga
ven verhoogen en ontvangsten verminderen.
Maar dan krijgen we de noodlottige toene
ming van schuld, die een gevaar voor ons
crediet beteekent. Toch is de minister reeds
begonnen met de vermindering van enkele
voor de bevolking te zwaar drukkende las
ten.
Al de radicale middelen, die zijn bepleit
om aan Nederland allerlei Indische lasten
over te dragen, kunnen niet helpen. Want
daarmee zouden we het moederland in de
grootste ongelegenheid brengen. Indië zou
daar tevens het slachtoffer van worden-
Met nieuwe belastingen moeten we in
hooge mate voorzichtig zijn. Het bedrijfsle
ven wordt daar niet beter van en ook niet
de toestand der bevolking.
Summa summarum: de Regeering hand
haaft haar politiek ten aanzien van de finan
ciën, nu een betere weg niet gewezen is.
By de salarissen stond de minister slechts
kort stil. Zij zijn niet onaantastbaar en gaan
nog boven 1912 uit.
De bespreking van den economischen toe
stand bracht den minister tot de conclusie:
ongunstig, maar niet slechter dan verleden
Jaar. Waar voedselschaarschte is kan alle
noodige hulp worden geboden. Voor dit doel
is een blanco crediet toegestaan.
De minister besprak daarna de economi
sche politiek en verdedigde die, met name te
gen de „imperiale zelfvoorziening" van den
heer v. Poll. Deze laatste is practisch volsla
gen onmogelijk en zou met name voor Indië
een ramp beteekenen. Het zou met een groot
deel van zijn 6tapelproducten en ook andere
voortbrengselen blijven zitten.
Het komt ons voor, dat tegen het stand
punt der Regeering weinig is in te brengen,
tenzij men dogmatisch een ander stelsel, dat
der gesloten volkshuishouding wil.
Deze grondgedachte stamt uit een ver
verleden en schijnt thans in ons land op
nieuw de Katholieken te bekoren. Zij staan
er echter alleen mee. De mislukkingen, die
zijn opgedaan met de toepassing van maat
regelen, welke in de lijn van zulke autarchie
liggen, hebben hun blijkbaar nog weinig ge
leerd.
We kunnen ons moeilijk indenken, dat
hun „stelsel" buiten hen ooit eenlgen aan
hang zou kunnen krijgen. We gaan niet weer
terug naar de nationaal gesloten volkshuis
houding, ondanks alle dwaasheden en gril
ligheden in het economisch leven der laatste
jaren. Zoo iets is „contra naturam". Wie zich
met een „stelsel" plaatst tegenover het le
ven, de vrucht van vele eeuwen ontwikke
ling, moet mislukken. Met stelsels hervormt
men het leven niet. Wel met beginselen,
maar dan op den langen duur door partieele,
fragmentarische inwerking. Wij Nederlan
ders hebben daarbij bovendien ons te boe
den voor overschatting van onzen invloed
op het wereldleven. Met „stelsels" moeten
we geen slachtoffers maken, ook niet onbe
doeld.
Terecht heeft de minister er op gewezen,
dat de industrialisatie in Indië sterk afhangt
van de economische omstandigheden. Toen
alles werk vond in de cultures, taalde nie
mand naar meer industrie. Thans is men er
weer ontvankelijk voor.
Ten slotte besprak Dr. Colijn de gevraagde
commissie om te bestudeeren wat Nederland
en Indië economisch meer voor elkaar kun
nen doen.
De minister achtte haar niet noodig. De
mogelijkheden worden door bevoegde man
nen voortdurend onderzocht Maar al pro-
duceeren commissies in den regel weinig,
toch is de minister bereid haar in dit geval
in te stellen mits de Kamerleden, die telkens
weer belangstelling voor deze dingen toonen,
bereid zijn er zitting in te nemen.
We vinden dat een prachtidee en zijn
overtuigd, dat in die commissie spoedig het
einde van veler critiek zal worden gevonden.
Aan een „plan van den arbeid" had de
minister geen behoefte. Heeft hij millioenen
ter beschikking, dan weet hij terstond waar
hij die doelmatig zal kunnen besteden.
Zooals gezegd komt heden de economische
samenwerking tusschen Nederland en Indië
nader ter sprake. Daarna gaan we replicee-
ren.
Uit het Boekdrukkersbedrijf
De heer H. Knuttel bedankt als directeur
van de Federatie der Werkgevers
organisaties
Aan den heer H. Knuttel, directeur
van het bureau van de Federatie der Werk
gevers-organisaties in het Boekdrukkers-
bedrijf te Amsterdam, is op zijn verzoek
per 1 Mei a.s. als zoodanig eervol ontslag
verleend-
De heer Knuttel heeft deze functie ver
vuld sedert 192G. In het bijzonder heeft zijn
arbeid naar buiten bekendheid verkregen
doordat hij de organisator was van de
Intern. Tentoonstelling „Grafo" te Utrecht
Het algemeen hoofdbestuur der Fede
ratie heeft tot zijn opvolger benoemd de
heer H. K o e c h 1 i n, die thans een voor
aanstaande positie inneemt in het tech
nisch bedrijf van de N. Rott, Courant,
De clearing met Turlqje
Worden vorderingen geïnd bulten
de clearing om?
Blijkens het verslag van de vaste com
missie voor overleg met de Regoering om
trent aangelegenheden van handelspolitie
ke» aard, zou deze commissie het op prijs
stellen als de Regeering omtrent het ver
loop van de clearing met Turkije inlich
tingen zou willen verstrekken. In het bij
zonder zou zij gaarne vernemen, in hoe
verre de Regeering gegevens ten dienste
staan ter beoordeeling van de al of niet
juistheid van het gerucht, dat Turksche
exporteurs hun vorderingen weten te innen
buiten de clearing om. Mocht dit gerucht
waarheid bevatten welke maatregelen heeft
de Regeering dan genomen of denkt zij
nog te nemen om aan dezen ongewenschten
toestand een einde te maken? En mocht
het niet mogelijk zijn, de ongunstige ont-
wikkoling van de clearing binnenkort lot
staan te. brengen, meent de Regeering dan
niet, dat het op haar weg ligt om de Ne
derlandsche exporteurs te waarschuwen
tegen onvoorzichtigen export naar Turkije?
De minister-president, de
ministers van financiën en
van binnenlandsche zaken
en een admiraal vermoord
Wat zullen de gevolgen
zijn van deze daad
Oorlog met Rusland?
Het Japansche Ministerie van buitenland
sche zaken deelt officieel mede, dat heden
ochtend te 5.20 uur eenige manschappen van
de eerste divisie, minister-president Okada,
minister van financiën Takahashi en admi
raal graaf Saïto vermoordden.
Generaal Watanabe, de inspecteur-gene
raal van de militaire opleiding, werd ernstig
gewond.
Verder wordt medegedeeld dat ook graaf
Makino en generaal Suzuki, groot-kamer
heer, werden aangevallen. Zjj wisten even
wel te ontsnappen.
Prins Sajonji. generaal Kawashlma, de
minister van oorlog en Yuasa, de minister
van het Keizerlijk Huis, zijn ongedeerd.
Verder wordt vernomen, dat de staat van
beleg is afgekondigd.
Men verwacht dat binnenkort de toestand
zal worden geregeld.
De moordenaars werden geleid door kapi
tein Monaka.
Ook Goto Is gedood!
Uit Tokio ontvangen berichten bevestigen
dat ook de minister van binnenlandsche
zaken Goto door de opstandelingen is ver
moord.
Militairistlsche strooming
krijgt de overhand
Naar wordt vernomen hébben na de
putsch ernstige ongeregeldheden plaats ge
had, In verband hiermede wordt er op ge
wezen dart sedert geruimen tijd de politieke
toestanden in Japan worden gekenmerkt
door een sterke liberale en anti-fascistische
strooming, welke zich keert tegen het reac-
tionair-conservatisme van het leger. Vooral
bij de verkiezingen is dit sterk tot uiting
Het Japansche consulaat te Sjanghai heeft
de Japansche bladen, welke in China ver.
schijnen, verboden iets te berichten over de
gebeurtenissan in Japan.
In Chineesche kringen is men van mee
ning, dat de opstand een gevolg is van de
oppositie van de Japansche staatsleiders le
gen de militaire eischen en de weigering ora
vier j,aar geleden een oorlog tegen Sovjet-
Rusland te ontketenen, toen de Sovjet-Unie
in het Verre Oosten niet in staat was vol
doende tegenstand te bieden.
China beducht voor reactie!
De berichten over de Putsch in Japan
hebben in China onrust gewekt Men wijst
er op dat de vermoorde minister van
financiën Takahashi een energiek tegen
stander van de hooge begrooting van oor
log was en derhalve gehaat bij de radicale
elementen van het leger. Men vreest ver
der in Nanking dat deze putsch een voor
teeken is van scherpere militaire maatrege
len in China en tegen Sovjet Rusland.
Naar verder wordt vernomen zijn de ef
fectenbeurzen van Tokio en Osaka ge
sloten-
Oorlog met Rusland thans
onvermijdelijk?
Naar men te Nanking verneemt is men
thans in Japan algemeen van oordeel, dat
een oorlog met Sovjet-Rusland nu niet meer
kan worden vermeden.
Het is waarschijnlijk, dat deze anti-Russi
sche campagne in het aanstaande voorjaar
reeds zal losbreken.
Salto en Takahashi
De vermoorde admiraal Salto is vijf keer
minister van Marine geweest en twee keer
gouverneur-generaal van Korea. Vervolgens
is hij Minister-President geweest.
In 1927 stond hij aana het hoofd van de
Japansche delegatie naar de Drie Mogend
heden vlootrommissie te Gcnève.
Ook Takahashi is eenmaal minister pre
sident geweest en zeven keer minister van
financiën.
Toestand nog onzeker
De Japansche gezant te Washington ver
klaarde bij informatie, dat hij over de on
geregeldheden in Japan nog geenerlei in
lichtingen had ontvangen, daar de telefoon
verbinding tusschen San Francisco en To
kio verbroken is.
Ook de Transpacific-dienst deelde mede,
dat door het Tokio'sche telefoonkantoor
geen verbindingen meer tot stand worden
gebracht
Ned.-Indië verkeert in spanning!
De berichten over de militaire staatsgreep
in Japan, worden in Indië met de grootste
spanning gevolgd in verband met de mo
gelijke gevolgen voor Oost-Azië.
In verband met de strenge Japansche
censuur is Aneta voor de berichtgeving aan
de Indische pers hoofdzakelijk aangewezen
op nieuwsbronnen uit China, oa. uit
Shanghai en Hongkong.
De laatste uit Kobe bij de factorij der
Nederlandsche Handel Mij te Batavia door
gekomen telegrammen bevestigen de ernst
van de toestand en melden dat jonge mi
litairen Takahashi hebben dood
geschoten.
De Japansche consul te Batavia was tot
hedenmiddag 12 uur zonder berichten. Mo
menteel tracht Aneta via de onlangs ge
opende telefonische verbinding met Tokio
berichten uit Japan te verkrijgen, doch een
dergelijke door Reuter van uit Hongkong
met Tokio beproefde verbinding werd aan
stonds door de Japansche censuur afge
broken.
Soldaten sloten ambtswoningen
Naar nader wordt vernomen, heelt de
Japansche consul gen. te Batavia tele
fonisch bericht uit Tokio ontvangen, dat
soldaten van het derde regiment de
ambtswoningen insloten van den pro.
mier en van den minister van binnen,
landsche zaken. Voorts omsingelden zij
het politiebureau te Tokio en het mi-
nisterie van binnenlandsche zaken. De
overige departementen werden niet om-
sin geld.
In het telegram aan den consul wordt ver
klaard, dat de toestand minder ernstig is
dan aanvankelijk werd gemeld. De factorij
dér Ned. Handel-Mij vernam van een tele
gram uit Kobe, dat daar ter Stede verluidt,
dat ook de oud-premier Saito zou zijn ver.
moord
„Technische storing" maakt telefoneeren
onmogelijk
BATAVIA, 26 Fjbr. (Aneta). Door Aneta
is een telefonische verbinding aangevraagd
tusschen het Anetakantoor te Batavia en het
Nederlandsch gezantschap te Tokio. Deze
aanvrage geschiedde speciaal met de bedoe
ling, dat Aneta zich voortdurend van den
eventueelen toestand van de Nederlanders
in Japan op de hoogte zou kunnen houden
De Japansche telefoondienst antwoordde
echter op deze aanvrage, onder begeleiding
van verontschuldigingen, dat 'n „technische
storing" het voeren van telefoon-gesprekkpn
verhindert. Waarschijnlijk zou de storing
twee dagen duron, waarna weer verbinding
te verkrijgen is.
Niet tegen de kroon gericht
Nader wordt vernomen, dat het derde reg.
infanterie aan het muiten geslagen is op
het oogenblik dat het op weg was naar de
trein om naar Mandsjoekwo te vertrekken.
Geleid door enkele officieren snelden de
soldaten, die juist hun scherpe patronen in
ontvangst hadden genomen, naar de stad en
maakten zich meester van de woning van
den min. v. oorlog en van financiën en van
den minister van binnenlandsche zaken.
Ook drongen zij de woning van den mi
nister-president binnen en vermoordden
dezen.
Uit de weinige berichten die worden ont
vangen blijkt wel dart de opstand niet
gericht is tegen de Kroon. De op
standelingen verklaren zelfs, dat zij den
Mikado steunen.
(Zie verder Laatste Nieuws)
Het vestigings-ontwerp
Waarom is hel nog steeds niet ingediend?
Het Tweede Kamerlid de heer IJzerman
heeft de volgende vraag aan den Minister
van Sociale Zaken gesteld:
Ivan tie Minister thans mededeelen of een
wetsontwerp betreffende vreemdelingen, dio
zich hier te lande als zelfstandige bedrijfs
leiders vestigen, waaromtrent hij den 19den
November 1935, in de Tweede Kamer heeft
verklaard, dat het „niet alleen binnenkort,
maar veel sterker: binnen den allerkoristen
lijd de Kamer (zou) bereiken", binnenkort
zal worden ingediend?
Voorts heeft de heer IJzentian aan den
Minister van Sociale Zaken gevraagd of
hij bereid is mededeeling te doen van de
conclusies waartoe hij gekomen is naar
aanleiding van de resultaten van het on-
derzoek naar de oorzaken van den uitslag
van de examina M. O. Gymnastiek in deu
laatsten tijd.
Het nieuwe Amsterdamsche
Raadhuis
Speciaal nummer van Architecture
Het laatste nummer van het bouwkundig
weekblad „Architecture'- orgaan van de Mij.
tot Bevordering der bouwkunst Bond van
Ned. Architecten B.N.A. en het Genootschap
Architecture et Amicitia is geheel gewijd
aan het vraagstuk van een openbare na
tionale prijsvraag voor het ontwerp nieuwe
Raadhuis van Am lam. De meening der
VOORNAAMSTE
NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen
IN JAPAN HEBBEN MILITAIREN DRIE
MINISTERS EN EEN ADMIRAA.L VER
MOORD.
De Abessijncn zouden een inval hebben
jedaan in Om Ager, een grensplaats]e in
Eritrea.
Flandin heeft in de Fransche kamer een
pleidooi gevoerd voor ratificatie van het ver
drag met Rusland
Nabij Apeldoorn is een ernstig auto-onge
luk gebeurd, waarbij twee personen om het
leven zijn gekomen.
Verschenen is het Voorloopig Verslag der
Eerste Kamer over het wetsontwerp tot be
scherming van de bevolking tegen luchtaan
vallen.
Overleden is Prof. Dr L. Bouman, hoog
leeraar in de psychiatrie en neurologie aart
de Universiteit te Utrecht.
Dc Tweede Kamer heeft de behandeling
van de Indische Begrooting voortgezet. Mi
nister Colijn heeft het woord gevoerd.
architecten in deze kwestie is naar men
weet, eenstemmig, nl. dat een openbare prijs
vraag het aangewezen middel is ora tot do
aanwijzing van een architect tc komen. Iri
dit speciale nummer wordt het vraagstuk,
van verschillende gezichtspunten bezien.
Dordrecht verlaagt havengelden
Met 33 pet
De Gemeenteraad van Dordrecht heef.
gisteravond aangenomen het voorstel
van B. en W. om de havengelden der
Dordtsche zeehaven te verlagen met
33 pet en te stellen op 2,4 cent per M3.
De burgemeester verdedigde het voorstel
door er op te wijzen, dat Botterdam bij ie
Regeering aandringt op steun, teneinde de
havervgeldverlaging door te voeren.
Dordt heeft geen regeeringshulp noodig en
kan dus eigener beweging doen, wat Rotter
dam zoo noodig acht. Spr. zag er beslist
een middel in dc Dordtsche zeehaven te be
vorderen.
De in Rotterdam dikwijls geuite bewering
dat Dordrecht prijsbedervend zou optreden,
verwierp spreker.
Met de stemmen van de R.K. fractie, de
fractie van Gemeentebelang en den heop
Wolterbeek tegen, werd het voorstel aange
nomen.
Gemeentelijke opcentenheffing
op de Omzetbelasting
Demagogie en werkelijkheid
De heer L. van Rij, accountant' te Rot
terdam, schrijft ons:
In het nummer van 18 Februari van De
Rotterdammer, las ik, dat wethouder Do
Zeeuw in zijn rede, in het gebouw voor K<
en W. gehouden, gezegd heeft: „Indien da
Regeering dc gemeenten in staat had ge
steld om op de omzetbelasting 100 opcenten
te heffen, waren deze er heel wat beter aan
toe geweest".
Ik meen, dat we Rotterdam er wel mee
feliciteeren mogen, dat de Regeering de ge
meenten daartoe niet in de gelegenheid ge.
steld heeft.
Denk u eens in, dat Rotterdam 100 opcen
ten op de Omzetbelasting ging heffen. Art- 2
le lid der wet op de omzetbelasting, luidt:
„Onder de naam van omzetbelasting wordt
een belasting geheven, waaraan zijn onder
worpen de leveringen hier te lande door
fabrikanten van in het vrije verkeer-
entrepöt van binnenlandsche goederen daar.
onder begrepen zijnde goederen, krachtens
overeenkomst van koop en verkoop".
De belasting wordt dus van de fabrikan
ten geheven.
Stel nu, Rotterdam heft 100 opcenten.
Schiedam, Overschie, Delft enz. doen dat
niet. Zal nu de Rotterdamsche meubelfabri
kant bv. kunnen concurreeren tegen den
meubelfabrikant te Schiedam of Overschie,
die deze 100 opcenten niet heeft te betalen.'
't Verschil is maar 4 of 10 pet, doch vol
doende om verschillende nu reeds tobben-Ja
bedrijven in Rotterdam ten gronde te rich
ten en dc buiten Rotterdam gezeten fabri
kanten een aardige voorsprong te geven,
En zoo staat het niet alleen met de fabri
cage der meubelen, doch met die van tal
van artikelen, welke hier in Rotterdam ge
fabriceerd of bewerkt worden- De werkloos
heid in Rotterdam zou er belangrijk mee
stijgen. Het kon zelfs voor grootere Rotter
damsche bedrijven de moeite loonen, om in
Rotterdam een verkoopafdeeling te hebben,
maar buiten Rotterdam de fabriek.
Doch Rotterdam zou maatregelen kun
nen nemen, dat de fabriek buiten R. niet
in Rotterdam zou kunnen leveren zonder
de 100 opcenten te betalen?
Ik gelóóf, dat die maatregelen practisch
niet genomen zouden kunnen worden en
dat ze ook niet genomen mogen worden.
Maar al kon men die maatregelen nemen,
dan zou Rotterdam daarmee slechts berei
ken, dat het zijn klanten buiten de stad
verloor, en dat het aan zijn handel nog
meer schade toebracht.
DE MAASVERBETERING
Op Woensdag 25 Maart a.s. zal door do
Rijkswaterstaat te Maastricht worden aan
besteed het maken van een verhreedine imi
verdieping der rivier de Maas bij de spoor
brug te Ravenstein, behoorende tot de er
ken van de Maasverbctering.