PROF. DR. T. HOEKSTRA
EN ZIJN WERK
a WOENSDAG 22 JANUAr' 1936
EERSTE BLAD PAG. 3
KERKNIEUWS
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Kootwijk, J. H. Koster te
Montfoort. Te Middelharnis, H. A. de
Geus te De Bilt.
Bedankt: Voor Katwijk aan Zee, J. P.
E. C. Eerhard te Hillegom.
hulppredikers
Tot hulpprediker bij de Ned. Herv. Ge-
Ds. J. F. KRUIJT
Na langdurige ongesteldheid i§ Ds. J. F.
Kruijt, predikant der Ned. Herv. Kerk te
1 Zwolle, Zondag j.l. voor het eerst weer
opgetreden, sprekende over Exodus 13 21.
Een der ambtgenooten, Ds. H. H. Scholte, gaf
pgf, na de preek uiting aan de blijdschap der ge-
maente. Onder de aanwezigen bevond zich
de burgemeester van Zwolle.
Ds. J. B. VEGTER
Hol-
Ds. J. B. Vegter, Ned. Herv. predikant te
31- E D g w i e r u m (Fr.), is voornemens 1 April
a.s. met emeritaat te gaan en zich metter-
—3; woon te vestigen te Helpman. Ds. Vegter is
bijpa 70 jaar oud en diende ook de gemeente
ellnj van Ommelanderwijk. Sedert 20 Maart 1898
V<3 staat hij te Engwierum.
Prof. G. WISSE
eet in verband met het beroep, uitgebracht
door de Chr. Geref. Kerk van Amster-
K dam-Oost op Prof. G. Wisse, hoogleeraar
aan de Theol. School te Apeldoorn, ver-
12- nemen wij uit de beste bron, dat Prof. Wisse
reeds zeer geruimen tijd onder medische be
handeling is. Het beroep uit Amsterdam is
K een zaak van den kerkeraad, die daarvoor
zijn eigen motieven had.
BEGRAFENIS PROF. HOEKSTRA
Naar wij uit Kampen vernemen, is de
hj begrafenis van Prof. Hoekstra nader bepaald
O» op Vrijdagmiddag 2 uur.
beeij Vooraf gaat in de groote aula der Theol.
School een rouwdienst voor familie, hoog-
i leeraren, studenten, afgevaardigden, enz.
Daarna volgt in de Burgwalkerk een korte
kerkdienst met de gemeente, waarna de
stoet zich naar de begraafplaats begeeft; hier
atae za^ n ie gesproken worden.
Donderdagavond 8 uur wordt in de Theol.
3 School een gedachtenisdienst gehouden waar
de familie en de studenten zullen aanwezig
j zijn en de rector en een der curatoren zullen
Sh—41 spreken.
29^ BEGRAFENIS Ds. H. J. HEYNES
Gistermiddag is op de Algemeene Be
graafplaats te B 1 o e m e n d a a,l onder groo
te belangstelling ter aarde besteld het stof
felijk overschot van Ds. H. J. Heynes. In de
rJ aula sprak mevr. Mary Pos namens de Chr.
Auteurskring. Wij weten hoe eenvoudig hij
was. Hij heeft vol liefde geschreven over
Noord-Holland en zyn inenschen, aldus spr.
We zijn hem dankbaar voor alles wat hij ge-
tT daan heeft. Nu is pas voor hem het leven
,ïvgekomen. Hij kent nu de zaligheid die geen
jjöóg heeft gezièn.
Hierna sprak een vriend van den overle-
.dene. Hij schetste hoe hij voor hem een ze
gen was geweest.
Vervolgens sprak de heer Joh. v. Kempen
lamens de Ver. voor Inwendige Zending.
[Hij was de beste voor onze Vereeniging. Wie
"le boeken van hein gelezen heeft, heeft een
>an de fijnste staaltjes gelezen. Jezus Chris-
tus naar voren te brengen, dat was zijn doel,
aldus spr.
ans«: Hierna sprak mej. Blies namens de Chr.
jMeisjesvereen. Velen hebben Jezus niet be-
grepen. Zoo begrepen ook wij hem dikwijls
?niet
Een vriend van den overledene dankte
ebbrT00r de betoonde belangstelling.
33- DOLEANTIE-HERDENKING
12X41
3—33 Naar wij vernemen heeft het Comité tot
31 Herdenking der Doleantie een verzoek ge
richt tot de Kerkeraden van de Gereformeer
de Kerken, om in de godsdienstoefeningen
van den 9 e p Februari e.k. in het bijzon
der de Doleantie te willen herdenken.
origi GEREF. KERK NIEUW-LOOSDRECHT
voor gebouw der Geref. Kerk te Nieuw-
RjjToosdrecht iws sinds zeer lange jaren te klein.
jnje Thans zal een belangrijke verbouwing plaats
vinden, waarbij het oude „schuurkerkje" een
'igtijjfauiskerk zal worden, door een torentje ge-
^jgkroond. Ook inwendig zal daardoor even-
ïtie d eens een totale verandering te weeg worden
[it »)Sebracilt-
ipigf
HULP AAN RUSSISCHE CHRISTENEN
Torgsin sluit
VvS' s Church Times brengt het bericht, dat
WflQ Torgsin op 1 Februari a.s. definitief sluit,
ïfi -JP^t ts een zware slag voor de Rusland-hulp.
lögfEe Torgsin was de Russische semi-officieele
mrej handelsonderneming, welke bemiddeling ver
Meende tusschen de buitenlandsche hulpbu-
en ®ussiscbe noodlijdenden.
VOOR OUDEN VAN DAGEN
Het woerd van een 78-jarige
Dr. J. H. Gunning J.Hz., die morgen
"8 jaar wordt, schrijft in Pniël tweemaal zes
goede wenken voor ouden van dagen. Zes,
toe zij niet mogen, zes, hoe zij wel moeten
zijn. Een uit de tweede reeks (en de ge-
loofsmoedige grijsaard sluit zichzelf erbij in)
luidt:
»,wy moeten een baken in zee zijn,
dat de haven aanwijst. Ach, er zijn waarlijk
genoeg wrakken van gestrande schepen, mis
lukte, teleurgestelde, verbitterde, wanhopige
toenschen. De wereld is er vol van en ze zijn
Pat voor anderen tot zulk een ontmoedigende,
waarverwarrende, verbijsterende uitwerking. Nu
-mate'Is het zoo heerlijk als er oude menschen
ondeiZijn, die in rustig blijmoedig vertrouwen van
vroede eeuwige trouw des Heeren getuigen en
p dejdie heenwijzen naar het Vaderhuis, dat voor
ie openstaat, die den Heiland der wereld
Ijjjte voet vallen, die voor leven en sterven
tegel8een anderen pleitgrond kennen en begeeren
din het reinigend zoenbloed van Golgotha,
t 0*1? ouc*e menschen, die dit leest, maakt dit
de Wt Uw dagelijksch gebed en uw onafgebro-
ionas beSeerte: mocht ik voor anderen tot
r zuliegen zijn! Mocht mijn levensavond gelijken
op een vredig morgenrood, dat een schoonen,
in a| 'dijken dag vol zonneschijn 'doet ver-
Wachten, mocht ik toch maar vast staan in
d geloof, opdat anderen bij mij nieuwe
ÏSKOÏmoed leeren vatten voor hun strijd en be
proeving! Mocht ik de kracht van mijn Hei-
1 toch maar meer openbaren en laten
mscMuitschijnen in deze donkere wereld'. Een
jbaken in zee te zijn, een lichtboei, die ande-
n« jfen waarschuwt en voorthelpt op den moei-
Hcl dezen zomer te ovenen Geref.
Rutthuis voor ouden van dagen le
Hilversum. Het is thans in gebruik
als kostschool voor meisjes „llill
House", P. v. Loolaan 5-^Bergweg.
lijken en zwaren tocht naar de Haven. Een
levend getuige van Christus. Ach, wat kun
nen wij vuriger voor onszelf en voor elkan
der begeeren?"
SCHOOLNIEUWS
Prof. Dr. L. BOUMAN
Naar wij vernemen is de toestand van
Prof. Dr. L. Bouman, hooglceraar in de psy
chiatrie en neurologie aan de Rijksuniversi
teit te Utrecht, in zoodanige mate ver
ergerd, dat van zeer ernstig gesproken kan
worden.
Prof. Dr. G. M. VAN DER PLANK
Dr. G. M. v. d. Plank, benoemd tot buiten
gewoon hoogleeraar in de gezondheidsleer
der huisdieren en de zootechniek aan de
universiteit te Utrecht, zal Maandag 27
dezer, des middags te 2 uur, in de senaats
zaal zijn ambt aanvaarden met het houden
van een redevoering.
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM
Dr. J. Fransen en dr. E. Diaconide
te Amsterdam zijn toegelaten als privaat
docent aan de Universiteit van Amsterdam,
om onderwijs te geven onderscheidenlijk in
De letterkundige betrekkingen tusschen
Frankrijk en andere landen van West-
Europa na het jaar 1660 en het heden-
daagsch Roemeensch en de Roemeensche
letterkunde.
ONDER WIJSBENOEMINGEN
Ederveen. School m. d. Bijbel. Tot on
derwijzer: de heer L. J a n s e te Herkingen.
Oos ter meer. C. N. School. Tot tfjdel.
onderwijzeres: Mej. A. P o s t e m a, wacht
geldster te Hoornsterzwaag.
Vriezenveen Chr. UL.O. sehool. Tot
onderwijzer: de heer C. A. de Bruyne te
Baar ri.
SCHOOLJUBILEUM
De Chr. School te Zoetermeer zal op
27 Aug. a.s. 75 jaar hebben bestaan.
30 April a.s. zal het 50 jaar geleden zijn,
dat de Vereen, voor Geref. Lager Onderwijs
te Yerseke (hoofd de heer J. Jonk
heer) haar school opende. Tot de gelijk
stelling was dit de eenige Chr. school in de
gemeente. Thans zijn er drie, terwijl er nog
twee openbare scholen worden onderhouden.
Als bijzonderheid zij nog meegedeeld, dat
het eerste hoofd, de heer C. Staal, nog in
leven en momenteel in Den Haag woon
achtig is.
Het ligt in de bedoeling van het bestuur
het feit op 30 April en 1 Mei feestelijk te
herdenken.
Mej. E. P. A. BOOMER f
Te Driebergen is plotseling op 51-jarigen-
leeftijd overleden mej. E. P. A. Boomer,
leerares in de Engelsche taal aan de Chr.
H. B. S. met 5-j. cursus te U tr e ch t.
Examens
Academische Kxamcn*. Lelden. Gesl.: Ge
neeskunde: doet. ex.. de heeren J. C. Hans en
M. C. Roeven.
Utrecht Gesl.: Geneeskunde: doet. ex. 2e
ged.. de heeren G. J. Swart, B. A. J. Kuipers,
A. Kamp, W. A. Gerlach. D. A. van Krevelen.
J N. B. v. d. Grient. S. Stijl Hm gat, H. J.
Hermans. J Th C van Sonderen, mej. AAA
Terruwe en mej. C C Binkhorst.
Rechten: cand.ex., de heeren H D ten Cate
en J Simonis.
Godgeleerdheid: propaed. ex.. de heeren L.
Knottnerue en H- P. v d Mieden van Opmeer.
Groningen. Cand. wis- en natuurkunde
(F): cand.ex.. de heer G. L Wlggertnk.
examen edelsteenkunde
Gister slaagde aan de Universiteit te K8-
nigsbergen (Pr.) voor het examen edel-
steenkunde (als onderdeel der Natuurweten
schappen) de heer.J. Bol man te Hilver
sum. De heer Bolman is ile eerste Nederland-
der, die als zoodanig gepromoveerd is. Dit
examen kan niet in Nederland afgelegd
worden.
Het betreft hier bovendien een bijzonder
geval, aangezien de heer Bolman dit resul
taat bereikte met zelf-studie en reeds 52 jaar
oud is.
Promotie van J. P. Munting
Hedenmiddag heeft aan de Leidsche Uni
versiteit de promotie tot doctor in de medi
cijnen plaats gehad van den heer J. P.
Munting, arts te Rijswijk. Z'n proefschrift
draagt de titel: „Twee School-endemieën van
Tuberculose".
In 1933 publi
ceerden Dr. Ger-
brandy en Dr-
Russchen, verbon
den aan het Dis-
tricts-Consultatie-
bureau voor tu
berculosebestrij
ding in Friesland,
de resultaten van
het onderzoek
van de leerlingen
van twee dorps
scholen in het
Wj Noorden van ons
land, waar een
onderwijzer, lij
dende aan een
besmettelijke
'orm van long-
t.b.c., les gegeven had. Uit deze mededeelin-
gen blijkt het gevaar, dat het schoolgaande
kind bedreigt, wanneer zich onder de mede
leerlingen of het onderwijzend personeel een
Lb.c.-lijder bevindt.
In zijn proefschrift behandelt Dr. Muntir.g
allèreerst de „epidemiologie" van deze twee
school-endemieën. We ontleenen aan dit
hoofdstuk het volgende: Gedurende zeven
maanden was een onderwijzer, lijdende aan
open t.b.c., werkzaam op een school. {n de
klassen, waar hij de meeste lesuren gegeven
had, bleken, na Röntgenologisch onderzoek,
19 van de 38 leerlingen geïnfecteerd te zijn.
In een andere school werden onder soort
gelijke omstandigheden van de 14 kinderen
10 besmet.
Dan volgt „iets over de kliniek der tuber
culose bij kinderen", in welk hoofdstuk de
schrijver achtereenvolgens behandelt: het
groote belang van de tuberculine-reactie van
Von Pirquet, een even eenvoudige als on
schadelijke methode om de besmetting met
t.b.c. na te gaan, de infectieweg,
de ontwikkeling der tuberculeuse af
wijkingen in het kinderlijk organisme,
de verschillende indeelingen der t.b.c.,
zooals die door: Ranke, Simon en Redeker,
Bronkhorst, e.a. gegeven zijn,
de beteekenis van de temperatuur, de
getalsverhouding der verschillende soorten
witte bloedlichaampjes, de bezinkingssnel-
heid der roode bloedlichaampjes,
het opsporen van tubercelbacillen in de
maaginhoud der kinderen, etc.
Het volgende zeer uitgebreide hoofdstuk
bevat een aantal „ziektegeschiedenissen",
verduidelijkt door talrijke Röntgenfoto's.
Uit de bestaande literatuur, maar zeker
niet minder door deze studie, concludeert
Dr. Munting, dat in de klas, waar wordt les
gegeven door een onderwijzer, lijdende aan
open t.b.c., het aantal kinderen, dat op tu-
berculine reageert, en waarvan een hoog
percentage lijdende is aan t.b.c., in den regel
veel hooger is dan in normale omstandig
heden. Een voorzichtige en zeker niet over
dreven stelling! Het onderzoek van genoem
de endemieën is dan ook aanleiding geweest
tot de maatregelen, die van overheidswege
getroffen zijn, om dergelijke schoolbesmet-
tingen voortaan zooveel mogelijk te voor
komen.
De wet van 7 Dec. 1934 tot bescherming
van leerlingen tegen de gevolgen van be
smettelijke ziekten van personeel bij inrich
tingen van onderwijs, is het resultaat geweest.
Het proefschrift van Dr. Munting,
grondige en overzichtelijke studie, behandelt
een onderwerp, dat jn den breede belangstel
ling verdient.
Van deze plaats wenschen we onzen jon
gen doctor van harte geluk met zyn pro
motie!
de B.
Prof. Dr. T. Hoekstra f
Een wijsgeer, die zich met zijn ongemeen e gaven
Begraaft gelijk een vrek in een besloten cêl,
Was Doctor Hoekstra niet, de liefde brandde fel
In hem, om uit zijn schatten anderen te laven.
Zijn predikingvol kracht, vol geestdrift voor zijn Koning,
Ontroerde, raakte 't hart, en zette het in vlam
Omdat ze uit zijn ziel, zijn diepste wezen kwam
En in den Christus Gods haar grond vond en bekroning.
Als leeraar heeft hij trouw de herdersstaf gedragen.
In het hooglccraars-ambt droeg hij de rijkdom uit
Die Christus aan hem gaf, opdat de Kerk, Zijn Bruid,
Hem biddend beiden zou., en strijdend nooit versagen.
Een goede dienstknecht Gods, in wien de ijver brandde
Voor 's Heeren Koninkrijk, is van ons heengegaan.
Wij hooren nog zijn stem als we aan zijn doodsbaar staan:
Als Hij u slaat, begeer de balsem uit Zijn handen!
(Nadruk verboden.)
LEO LENS.
voor dezelfde lage prijzen
Thans is Pepsodent in 10"/o greotere tubes ver-
krllgbaar. U krijgt meer tandpasta voor dezelfde
lage prijzen.
Pepsodent is de beste tandpasta, die de moderne
wetenschap kan voortbrengen. Pepsodent is be
kend als „de tandpasta die tandfilm verwijdert".
Totdat er nieuwe ontdekkingen zullen worden
gedaan, weet de Pepsodent Co. geen enkele ma
nier om haar beroemde tandpasta of het
speciaal onschadelijk polijstende materiaal dat zij
bevat, te verbeteren.
Maar nu geeft Pepsodent U een groote besparing.
Koopt dus de nieuwe grootere tube.
45 ctt. en 70 ets. per tube.
De persoon en de arbeid van
den betreurden hoogleeraar
Het is met diepen weemoed, dat ik, ?e
volg gevend aan het verzoek van de redactie
van dit blad, mij zet, niet tot het geven van
een korte levensbeschrijving van Prof. Dr
T. Hoekstra, zooals er reeds een verdien
stelijke in het vorige nummer verscheen,
maar om den overleden hoogleeraar naar
persoon en arbeid met enkele woorden to
schetsen.
Een afgebroken werk
God had toch in hem veel aan de Theolo
gische School, aan de Gereformeerde Kerk ft,
aan de Gereformeerde wetenschap, aan hot
Gereformeerd Gymnasium, en aan allerlei
verderen arbeid op onderscheiden terrein
en in verschillenden kring, geschonken. Mn
daarom heeft Hij door zijn overlijden nu ook
zooveel aan deze alle ontnomen. Als in het
middlen zijner jaren, toen de grens der ."0
jaren nog lang niet in het gezicht kwam,
heeft Hij hem geveld, op 55-jarigen leeftijd
Prof. Hoekstra had nog zoovele jaren kun
nen arbeiden. En hij had het zoo gaarne
gewild.
In de voorafgaande jaren had hij
v«x»r allerlei studiewerken zijn stof
verzameld, in- en doorgedacht, genr-
d-end, de vaste lijnen er voor ont
worpen of geconcipieerd. We hoop
ten van hem o.m. nog te ontvangen
een Poimeniek en een Catechetjek en
een LiturgidK, en mogelijk ook nog
een Evangelistiek, en daarbij de voort
zetting van zijn beide werken over de
Geschiedenis der Philosoptije met die
over de Philosophie van den nieuwen
en den nieuwsten tijd.
Hij hoopte die nog te mogen en te kuimen
geven.
Het heeft niet zoo mogen zijn.
God heeft het anders besteld.
£ijn gedachten waren ook iu dezen andere
dan onze wenschen.
En wat HU doet, is wijs en goed, ook a)
gaat het ons begrip te boven.
Prof. Hoekstra was eon ecnlgszins impul
sieve persoonlijkheid, een helder denker
een begaafd, warm, bezield spreker, zoodat
da menschen als aan zijn lippen hingen
wanneer hij in den dienst des Woords voor
lion oplrad, een stoere werker, die zich ook
•.liet enkel tot zijn speciale studievakken
beperkte, maar bovendien aan allerlei an
doren arbeid medewerkte, en vooral vroeger
nog dikwerf den dienst des Woords vei
de en redevoeringen hield, bijzonder over
Psychologische onderwerpen. Hij bewoog
zich gemakkelijk, was begiftigd niet kunst
zin en muzikalen aanleg, had een rijzige
kloeke gestalte, scheen een man van gezond
heid en kracht, en was dat ook jarenlang
maar werd door den Heeve weggenomen
nog in de kracht zijner jaren, hoewel na
een krankheid van nu reeds een paar jamn.
waaruit hij echter ook een paar malen weer
aanvankelijk mocht worden opgericht.
God alleen is groot, en Hij is souverehv
en doet met het Zijne, wat Hij wil.
Maar dat doen is voor wie de Zijnen zijn.
Hem liefhebben, Hem dienen naar Zijn
Woord, leven uit het geloof in Christus, tot
zaligheid en heerlijkheid. Hen neemt Hij
tot Zich, langs welken weg ook, en op wel
ken leeftijd ook.
En bij Hem te zijn is steeds verreweg
het beste.
De hoofdwerken van Prof. Hoekstra
Wanneer we letten op de werken, door
Prof. Hoekstra uitgegeven, zien wc, dat, be
halve zijn studiën over de kerkelijke amb
ten en hun verrichtingen, inzonderheid ook
de Philosophie en de Psychologie hem boei
den. Hij promoveerde over Kants Philoso
phie, op een dissertatie over „Immanente
Kritik zur Kantischen Religionsphilosophie'',
en openbaarde reeds daarin zijn bizonderen
aanleg en zijn bizondere voorliefde: scherp
denken, op philosophisch terrein, in ver
band met de religie.
Hij ging nu toch Kant narekenen,
van diens eigon grondstellingen uit,
wat betreft diens wijsgeerige beschou
wingen over de religie. Daartoe moest
hij zich eerst goed in Kants Philoso-
pliie indenken, en zich diens principes
klaar voor oogen stelten, om dan mot
scherpe dcnkcontrole de redeneeri-n-
gen van dezen grooten denker na te -
gaan en in haar fouten op te sporen
en aan te wijzen.
En vervolgens heeft hij, afgezien van al
lerlei artikelen en kleinere werkjes, twee
deelen over de Geschiedenis der Philosophie
gegeven, over die der Grieken en Romeinen
en over die der Patristische periode en der
Middeleeuwen.
En daarbij gaf lïlj Psychologische studiën,
zooals reeds terstond bij zijn optreden als
Hoogleeraar: „De Psychologie der religie
en de ambtelijke vakken", en later zijn
„Psychologie en Catechetiek", „Paedagogi-
sohe Psychologie", „Twijfel"', e. a.
Hij hield zich dus vooral bezig met het
geen er binnen in ften mensch omging, in
zijn psychisch leven, en zocht dat bij het
licht van Gods Moord wetenschappelijk
philosophisch, op te sporen, in zijn samen
hang te doorschouwen en in het licht te
stellen, naar zijn oorzaken te verklaren, in
zijn verkeerde gangen aan te wijzen, om
daartegenover de wijze van rechte leiding
en genezing voor te stellen.
Prof. Hoekstra a!s docent
Deze studiën stelde hij in dienst van zijn
hoofdarbeid, de do?eering der ambtelijke
vakken. Dit kan gezien worden in zijn
hoofdwerk „Gereformeerde Homiletiek",
waarin hij ook een hoofdstuk schreef over
„Homiletiek en Psychologie"', dat aldus aan
vangt: „Het behoort tot de taak van de
ambtelijke Theologie te onderzoeken, op
welke wijze het ambt door middel van het
Woord Gods kan inwerken op de psyche
der menschen. Hij moet antwoord geven op
de vraag, hoe h-1 ambt moet functionneeren
om in de harten die werkingen te voorschijn
te roepen, welke voor rlc H. Schrift het doei
van de ambtelijke bediening moeten zijn".
Hij scherpte zijn studenten dan ook
in, zooals uit dit uitnemende werk
duidelijk gemerkt kan worden, dat zij
Gods Woord moeten uitleggen, en
daarna in zijn strekking met het oog
op de innerlijke gesteldheid en de
omstandigheden hunner hoorders hel
der voorstellen cn aandringen, opdat
het Woord Gods zijn heerschappij
zou oefenen in hun geheele innerlijke
bestaan en in hun gansche levens
openbaring. Want daarom was het
hem te doen: om de volle heerschap
pij van Gods Woord in en over don
mensch, in zijn denken eu over zijn
willen en over zijn- gevoelsleven, en
over zijn gansche levensgedrag.
Over den twijfel
Hij zag het ontwrichte zieleleven van
veten, hun. geslingerd worden en vergaan
door onzekerheid en twijfel. En daarom
achreaf hij zijn boekje „Twijfel", waarvan
weldra een tweede druk verscheen. HIJ
komt daarin op tegen liet zeggen van Dr
Stegenga, dat men den twijfel schier bij
lederen mensch aantreft, cn stelt daartegen
over: „Er zijn nog duizenden, die zich in
de zekeracid des geloofs mogen verheug «n
cn in hun christelijk teven maar zelden dooi
den twijfel worden overvallen. Er zijn voie
kinderen Gods. die zich doorgaans bewust
zijn van hun deelgenootschap aan den
Ileere Jezus en van de goederen des heils.
Er zijn er nog, die met Paulus kunnon zog
gen: ik weet, wien ik geloofd heb", blz. 5 v.
Zelf heeft hij tot deze gezegen den mogen
behooren, voorzoover mij bekend is.
Iu dc Psychologie verwierp hij de lcor
des vermogens en sprak van functies. Htj
deed dat echter niet, omdat hij geloochend
zou hebben, dat God den mensch verschil
lende zielekrachten gegeven heeft, ma ir
om de zelfstandigheid dier krachten te ver
werpen. Het is niet 's rnensclien verstand,
dat denkt, maar de mensch zelf denkt met
of door zijn verstand. F.n dan oiet zoo. dat
ni-t ook tegelijk hij werkzaam zou zijn zoo
wel met zijn wil, als met zijn gevoel
Geloof is kennen èn vertrouwen
Handelend over het geloof, zegt hij: „Ge
looven is kennen. Maar het is een kennen
van een bepaalde soor:. Het is een kennen
dat van het gewone kennen zeer verschilt,
omdat ik het voorwerp van mijn kennis niet
zelf heb waargenomen en evenmin door
middel Van het denken tot de kennis ben
geraakt, doch den keninhoud heb aanvaard
op grond van het getuigenis van een ander
In het gelooven zit dus ook een element
van vertrouwenUit dit alles blijkt, dat
ik in de werkzaamheid van het gelooven
ook emotioneel ingesteld ben. Het waar-
hoi.'iesgevoel is een wezenlijke acte in het
gelooven", P a e d a g. Psychol, blz. 180 v.
En op blz. 183 schrijft hij: „Het geloof is er
zeker van, dat het heil in Christus
er objectief i s, dat de H. Schrift is het
Woord van God.
Maar dit niet alleen. De Christen
is door het geloof zich ten volle be
wust van zijn deelgenootschap aan het
heil. Hij is zoowel objectief als sub
jectief ten volte zeker. Dit geloof gaat
in tegen den schijn. Dit geloof over
wint de wereld. Dit geloof is het, dat
bergen verzet in het hart der zee. Dit
geloof heeft geschitterd in de apostelen
en profeten en is tot volle ontplooiing
gekomen in de mannen en vrouwen,
die met den hemel in het oog den
brandstapel hebben beklommen. Dit is
een zekerheid, sterker en van hooger
orde, dan waartoe we in de weten
schap komen".
Geen dualisme, doch harmonie
Steeds streed Prof. Hoekstra ook tegen
hot „dualisme van natuurlijke wetenschap
en geloofswetenschap, van philosophie en
van theologie", zooals Rome en het Thomis
me dat. leeren. „De philosophie is niet de
wetenschap, die alleen werkt bij het Licht
der' mensc.bolt,ike rede, zij gaat als Christe
lijke philosophie even goed uit van het
loof als de theologieBij alle weten
schap, ook bij de philosophie, steunen wij
op en gaan wij uit van een partipris, van
het vóóroordeel, dat de Bijbel is het ware
Woord van God. Ook de philosophie rust,
evenals de theologie, in het Christelijk ge
loof. Ze is als Christelijke philosophic
even afhankelijk van de H. Schrift als de
theologie. Er is dus geen dualisme tusschen
geloof cn weten, tusschen theologie cn philo
sophie, maar er is hier een zuivere harmo
nie", Geschiedenis der Philoso
phie, II, blz. 143.
We kunnen goen volledige en uitgewerkte
teekening geven van den persoon en het
denken en werken van Prof. Hoekstra. Doch
het bovenstaande moge een indruk geven
van alle drie. Het kan doen beseffen, hoe
rijke genade Gods we in den persoon en
den arbeid van Prof. Hoekstra mochten
ontvangen, en hoezeer we Hem hebben te
danken voor hetgeen Hij aldus aan School
en Wetenschap en Kerk geschonken heeft
Prof. Pr S. GREYDANUS
WEERBERICHT
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te Vardö 761.8.
Laagste stand te Lerwick 734.2.
Stand vanmorgen half twaalf 749.S.
WEERVERWACHTING
Meest matige W. tot Z. wind, zwaar be
wolkt met tijdelijke opklaring, waarschijn
lijk enkele regen of hagelbuien, weinig ver
andering in temperatuur.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
De depressie is in diepte afnemend Noord
waarts getrokken. Een secundaire die gister
avond storm bracht aan onze kust ligt nu
over Denemarken en brengt regen tot in
midden Frankrijk. Een volgende minder
diepe vertoont zich ten Zuiden van Ierland.
De hooge drukking is nergens van eeniae
beteekenis. Op Groenland nam zij af; in X.
Scandinavië iets toe. Op de Britsche eilan
den nam de wind sterk af en klaarde de
lucht op, zoodat op veel plaatsen de tempe
ratuur tot onder het vriespunt daalde.
Frankrijk heeft meest betrokken weer met
regen in het Z. en O. Duitschland heeft op
klaring met afkoeling in het O. en regen in
het W. Om de Oostzee en in Scandinavië
valt op veel plaatsen sneeuw. De vorst naar
in midden Scandinavië sterk af. In verband
met de onregelmatige drukverdeeling en de
groote koude in de bovenlucht is bij minder
wind nog buiig weer te wachten.
STORM WAARSCHUWINGSDIENST
Geseind hedenmorgen te 8.55 uur aan alle
posten: Stormsein neerhalen. Blijft op uw
hoede.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 3.0 C.
23 JANUARI
Zonsopgang 7.58 uur, zonsondergang 7.27 uur
Maan op v.m. 7.22 uur, onder nam. 3.36 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN
LICHTEN OP HEBBEN
23 JANUARI
Van 's avonds 4.57 uur tot 's morgens 7.26 uur
LAND- EN
TUINBOUW
GEWICHTSGRENZEN RUNDVEE
De Minister van Landbouw heeft de ge-
WichtSgrenzen, bedoeld in art. 3 van het
Crisis-Rundveebesluit 1934 I, voor het tijd
vak van 1 t/m 29 Februari 1936 vastgesteld,
op 160400 K.G. voor mannelijk, al dan
niet gecastreerd, rundvee, en op 110—400
K.G. voor vrouwelijk rundvee.
Koninklijk Landbouvvcomité
Omtrent de vergadering van het Kon. TCed.
Landb. Comité val: htt navolgende te berichten
Med?deeling werd gedaan van de onderno
men stappen in verband met dc verlaging
■effende
ten nadeele van de geb,
van ouda beslat, ondern
gd zal •worden, in een a
.er van Landbouw Viasi.
organisaties ten deze b-.st
Besloten w
af gel eg'
den gedaan tot afschaffing subs, verzaci-ing;
van dien druk.
Besloten wtrd den Minister van Sociale Zi
ken de vraag voor té leggen of het niet mo- e-
llik ls, bet bijwerken van kadas rale kaarten
van boerderijen welke vaak geheel verouderd
zUn. onder deskundige leiding op te dragen aan
e 1 I c
rd den Minister vun Sociale Zak
naar aanleiding van diens circulaire, omtre
Yi«: opnemen van j e ud l g e' w e r k 1 o o z
in het bedrijfsleven te berichten, dat van
door hem voorgestelde regeling voor het lan
en tuinbouwbedrijf niet. he: gewenschto resi
Besloter
jest dlenstba;
op welke
irde tb.c. bestriding. Het werd
be reurd. dat de met het overlields
bestrijding
L>e vei^aderlng kon accoord gaan
oorstel van den Uaad van Arbeid te
- J 'nderlng i
Ufsle
tc bei
dooi
verlaginj
Ing.volge de LO. wet en de Z.W. van Ru
7') pet. van het dagloon, zoonis door de Rege.
ring ls voorgesteld, dooh deze verlichting li.
ver e soeken ln ven wijziging in de pr.-ni.
betaling voor de LW. (zoyelplnkkcn) in d
voege, dat voortaan de arbeiders de heli't
de kosten der rentezegete xouden moeten
he-
