ADDIS ABEBA
SUCCESSEN
MELDT
Geniet van
Ferik oval - Finas round - 25 ets.
DONDERDAG 9 JANUARI 1936
EERSTE BLAD PAG
IN GODJAM HEEFT
ECHTER OPSTAND
GEWOED
Zvveedsch ambulance-lid vermist
Te Addis Abeba wordt officieel medege
deeld, dat geheel Tembien ten Westen van
Makkalé door de Abessijnen is heroverd.
De Italianen vluchtten zonder tegenstand
en lieten een tank en een vrachtauto aoh-
tcr. Op hun terugtocht staken de Italianen
een dorp in brand.
Volgens in de Abessijnsche hoofdstad loo-
pende geruchten zouden zich aan het Noor
delijk zoowel als aan het Zuidelijk front
groote gevechten ontwikkelen.
In het Noorden moeten de troepen van
Ras Kassa en Ras Seyoem, gebruik maken
van het plotseling intreden van den regen
tijd, welke Italië's gemotoriseerde afdeelm-
gen tot non-activiteit dwingt, om met krach,
tige afdeelingen hun reeds eerder begonnen
opmarsch naar Aksoem voort te zetten.
De Italianen, genesteld in blokhuizen,
machinegeweerstellingen en terreinverster
kingen, zouden echter verbitterden weer
stand bieden.
Andere geruchten melden, dat de leger
groep van Ras Desta in het Zuiden tot den
aanval is overgegaan.
De Abessijnen zouden aldaar straalsge
wijze in drie verschillende colonnes opruk
ken, de eerste colonne naar Jet, de tweede
naar Lugh Ferrandi en de derde langs de
grens van Kenya.
Ras Desta zou deze aanvalstactiek heb
ben gekozen, om zioh te hoeden voorver
rassingen op zijn vleugels. Hij zou 60.000
man ter beschikking hebben.
Krijgsgevangen Italianen
Zeven Italiaansche officieren, die door de
troepen van dedjas Hayelos krijgsgevangen
zijn gemaakt in Sjire, zijn te Dessie aange
komen.
Men heeft aldaar nog nooit gevangen Ita
lianen gezien, aangezien sedert Menelik de
gewoonte bestond, dat de legerhoofden, die
gevangenen maken, dezen bij zich houden
om verschillende werkzaamheden te ver
richten. In den regel werden de krijgsge
vangenen door de Abessijnsche veldiUeeren
goed behandeld.
In verband hiermede wordt opgemerkt
'dat na den slag van Adoea in 1S96 de Ita-
liaansche gevangenen naar Addis Abeba
weren gebracht, waar zij werden te werk
gesteld "aan de wegen. Velen hunner zijn
na hun vrijlating uit eigen beweging in
Abessinië gebleven.
Kortgeleden heeft sultan Yojo, het stam
hoofd van de Aoessa's, 182 gevangenen ge
maakt, die hij tewerk beeft gesteld bij de
irrigatiewerken.
In tegenstelling met de ïtaliaansche be
richten, wordt verklaard, "cTat geen enkele
krijgsgevangene in Abessinië
handeld.
De oorlog in Oosl-Afrika
1 eggen betreffende de aanhoudende geruch
ten. welke in verscheiden hoofdsteden de
ronde doen en volgens welke Zweden voor
nemens zou, zijn te Genève te verzoeken,
over te gaan tot de toepassing van petro-
leum-sancties of voor te stellen, Zweden een
mandaat over Abessinië te verleenen.
Ten aanzien van het gerucht, aat bij het
Internationale Hof te Den Haag een eisch
tot schadeloosstelling is ingediend voor de
toegebrachte schade aan de Roode Kruis-
ambulance, verklaart het ministerie
buitenlandsche zaken, dat deze aangelegen
heid in handen ligt van de regecring.
Prins Karei staat in voortdurend contact
met de regeering.
Het ministerie van buitenlandsche zaken
weigert ten slotte nog, eenige verklaring af
te leggen betreffende den mogelijken datum,
waarop zal worden beslist, of te Genève een
protest zal worden ingediend tc-gen het bom
bardement van de Zweedsche ambulance.
Goud voor Italië
Generaal Guiseppe Baistrocchi, onder
staatssecretaris voor oorlog deelde den se
cretaris van de partij mede, dat het leger 300
K.G. goud aan het vaderland heeft geofferd
en ongeveer 2300 K.G. zilvr.
Ook een Duitsche ambulance
Naar vernomen wordt, is het Duitsche
Roode Kruis voornemens, deel te ne
aan het internationale Roode Kruis-werk in
Abessinië door het zenden van medici, me
dicijnen en sanitaire installaties.
De onderhandelingen tusschen het Duit
sche Roode Kruis en het internationaal co
mité te Genève worden nog voortgezet.
wordt mis-
Opstand in Go dj am
In Godjam, een der provincies, waar
de ïtaliaansche vliegers den laatsten
tijd pamfletten uitwierpen, met aan
sporingen aan de bevolking, om het
juk van het centraal bewind van Addis
Abeba van zich af te werpen, is het in
derdaad tot een revolutie gekomen.
Naar echter te Addis Abeba verluidt,
is de rebellie reeds weer onderdrukt,
dank zij de krachtige tusschenkomst van
de inwoners der provincie zeil, die op
deze wijze hun trouw aan den negus
hebben getoond.
Zij zouden aan dedzjas Asfaw, den aan
voerder van de troepen, welke uitgezonden
waren, om den opstand te bedwingen, de
clrie hoofdaanstichters hebben uitgeleverd,
t w dedzjas Gasahan, dedzjas Hailoe, een
lief' van Ras Haeiloe en de zoon van dedz-
ies Wodadjo.
In Abessijnsche kringen legt men er den
nadruk op, dat 't w a a r s c h ij n 1 ij|k echec
van den opstand toont, dat de politieke
eenlheid des lands veel sterker is dan velen
dachten. De verdediging des vaderlands
heeft deze eendracht bekrachtigd.
Ook over het Tigrefront hebben de Italia
nen strooibiljetten uitgeworpen, waarin de
bevolking van Tigre, Godjam, Ocaglasta en
Yedjoe wordt aangespoord op te staan tegen
Öe centrale regeering.
„De regeering van Addis Abeba maakt
rich uitsluitend bezorgd voor de belangen
der provincie Choa', aldus in den oproep,
„zij kan onmogelijk gansoh Ethiopië be
sturen. Tot dusver hebt gij (het juk gedra
gen van die regeering, maar het bracht u
nimmer voordeel. Legt af die slavernij,
leeft in vrede in het land, dat uw eigen
dom is".
Het communiqué van Addis Abeba voegt
er aan toe, dat deze tot rebellie ophitsende
Italianen vergeefs werken. Tegenover men-
schen, die gifgassen gebruiken en ambu
lances bombardeeren, zal Ethiopië eensge
zind pal staan.
pen Zweedsche arts vermist
De lijst van slachtoffers van het bombar
dement van de Zweedsche ambulance wordt
steeds langer. Thans is een Abessijnsche
ziekendrager, die in het ziekenhuis te Ad$
dis Abeba werd opgenomen, overleden.
Een andere Abessijnsche ziekendrager, die
eveneens te Addis Abeba wordt verpleegd,
heeft een en ander medegedeeld over den
moed van de Zweedsche geneesheeren, die
onder het bombardement foto's namen, voor
al dr Hylander.
Deze ziekendrager bevond zich bij dr Hy
lander cn gaf hem den raad een schuil
plaats op te zoeken, maar Hylander weiger
de zulks, totdat er een bom viel, die hen
beiden verwondde.
Dr Svensson droeg de gewonden onder
een boom en op dat moment werd Lund-
strom zwaar gewond.
De ziekendrager verklaart, evenals trou
wens alle andere getuigen, dat de ambu
lance tenminste drie kilometer van 't kamp
.van Ras Desta was verwijderd.
Men beeft reeds twee weken niets ge
hoord van dr Agge, commandant van
een detachement, deel uitmakende van
de'Zweedsche ambulance. Hij was naar
een plaatsje ten Noorden van Dolo ver
trokken. De Zweedsche vlieger, graaf
de Rosen, maakt zich gereed om hem
te gaan zoeken.
Geruchten in Stockholm
Het Zweedsche ministerie van buitenland-
öohe zaken weigert eenige y.erk-lanng af j»
ÏTALIAANSCHE
KRIJGSGEVANGENEN
VERTELLEN
„IK WOU HEELEMAAL
NIET VECHTEN...."
(Van onzen correspondent Stuart Emeny)
D e s s i Woensdagavond.
Drie ïtaliaansche militairen, die tijdens de
afgeloopen gevechten door de Abessijnen
zijn krijgsgevangen gemaakt, zijn vandaag
te Dessié aangekomen. Zij hadden geen zo
len onder hun schoenen en hun uniformen
waren overaJ tot op den draad versleten en
gescheurd.
Twee van hen, een werktuigkundige en
een mitraillist, werden in een tank gevan
gen genomen. De derde is een dokter, die
aan het tankcorps was verbonden.
De werktuigkundige zeide, dat hij wensch-
te, dat de oorlog niet was begonnen.
„Ik wou heelemaal niet vechten", zeide
hij. „want ik moet mijn ouders, die op leef
tijd zijn, onderhouden. Maar ik viel onder
de dienstplichtwet Het moreel der ïtaliaan
sche troepen is buitengewoon slecht".
Hij sprak mét ingehouden adem over
den weergaloozen moed der Abessijnsche
soldaten.
„Zulke strijders hebben wij nog nimmer
gezien", zeide hij, „zij vielen ons tallooze
malen aan, zwaaiden hun zwaarden, speren
en bajonetten boven hun hoofd en lieten
zich door ons mitrailleurvuur niet van de
wijs brengen".
„Verscheidenen van hen werden neerge-
maaiö. De anderen stormden voorwaarts
sprongen over loopgraven en sloten tenslotte
onze troep in, waarop een handgemeen
volgde".
,,Ik zat in een tank, die geen benzine meer
had, Wij werden ingesloten en ons werd ge
vraagd ons over te geven. Wij gaven
het op".
De gevangenen werden goed behandeld.
De dertienjarige prins Makonnen heeft hun
andaag ter gelegenheid van het Koptische
Kerstfeest geschenken gegeven in den vorm
an kleeding, voedsel en sigaretten.
Terwijl het moreel der ïtaliaansche troe
pen steeds sneller daalt, is de stemming on
der de Abessijnsche troepen nog niet zoo
goed als nu geweest.
De Italianen hebben een poging aange
wend om het gezag van den negus te onder
mijnen. ïtaliaansche vliegtuigen hebben daar
toe pamfletten uitgestrooid aan het Noor
delijk front.
De Abessijnen worden hierin opgewekt
gen de opgelegde belastingen op te staan,
de zijne der Italianen te kiezen, om op
deze wijze de voordeelen der ïtaliaansche
beschaving deelachtig te worden.
De keizer antwoordde hier spottend op, dat
de Italiaansohe beschaving bestaat uit het
bombardeeren van Roode Kruis-hospitalen en
het gassen der bewoners van Tigré, waar de
inheemsche troepen op de gevaarlijkste pos
ten worden gebruikt.
De ïtaliaansche vliegers krijgen langza
merhand respect voor de Abessijnsche scherp
schutters. Zij vlogen daarom op groote
hoogte boven Debra Tabor, met het gevolg,
dat hun bommen de stad volkomen misten
en op den bergketen, ongeveer 300 M. verder
neervielen.
.(Copyright News ChronicleA.N.P.)
DE TOESTAND IN GODJAM
IS ERNSTIG
Addis Abeba zendt troepen om
rebellie te onderdrukken
Reizigers uit Addis Abeba deelen mede,
dat de toestand in Godjam (d. i. dc provincie
ten Zuiden van het Tan a-meer), ten gevolge
van dien opstand van Dedzjas Hailoe, neef
van Ras Hailoe en zoon van Dedzjas Odadjo,
tegen Add'is Abeba zeer moeilijk is.
Onder bevel van Dedzjas Gazoe zijn uit
Addis Abeba troepen gezonden, terwijl uit
Wollega troepen zijn gezonden onder bevel
van luitenant Bitotwled en Makonnen. Zij
schijnen de revolutie welk, eenig-en omvang
heeft aangenomen, niet gemakkelijk te kun
nen onderdruk ken.
Het gerucht gaat, dat de zoon vara Dedzjas
Odadjo den keizer-getroinven Dedzjas M&tsj-
sja heeft doen vennoorden.
De opstand heeft geen pro-Italiaansch ka
rakter, doch is meer een opstand van partij
gangers tegen den Negus.
De voornaamste haard van de opstand is
Deban Markos.
De Negus, die zich naar net front zou
hebben begeven, blijft te Dessië tot de re
volutie is onderdrukt.
De Fransche Vlootbewegingen
De Britsche bladen brengen berichten
over het samentrekken van de Fransche
vloot in de Middel landscho Zee.
Een uitvoerig bericht uit Parijs maak'-
er melding van, dat ruim 90 Fransche oor
logsschepen van alle klassen op 20 Januari
in de Middellandsche Zee of in de nabijheid
daarvan zullen kruisen. Op dien dag komt
te Genève de commissie van achttien bij
een, waarvan men aanneemt, dat zij be
raadslagen zal over een olie-embargo. Het
optreden van nog twee andere Fransche
eskaders wordt in eenige Fransche kringen
geïnterpreteerd als een bewijs ervoor, dat
de recente besprekingen tusschen de Brit
sche en Fransche vlootdeskundigen vrucht
gedragen hebben.
Ondanks de reserve, die in officieele
kringen in dit opzicht in acht wordt ge
nomen. verluidt, dat deze vlootbewegin-
wellicht een gevolg geacht moeten wor-
van de herhaalde Fransche beloften
zich gereed te houden tot het verleenen
van bijstand in geval van een Italiaan-
schen aanval op de Engelsche schepen in
de Middellandsche Zee.
De Britsche vlootbewegingen
Naar te Londen uitdrukkelijk wordt ver
zekerd zal de a.s. voorjaarskruistocht der
Britsche vloot niet plaats hebben in de Mid
dellandsche Zee, maar in den Altantischen
Oceaan, vermoedelijk in de Spaansche
de Portugeesche wateren.
Verder zullen zekere eenheden der Brit
sche thuisvloot, w.o. Z. Ms. Nelson, Rodney,
Furious, Cairo, benevens de 21ste flottilje
torpedojagers, in overeenstemming met het
normale jaarlijksche gebruik een voorjaars-
kruistocht ondernemen, welke ongeveer half
Januari zal aanvangen.
Terzelfder tijd zullen de eenheden der
thuisvloot, die thans te Gibraltar liggen, o.a
de Hood, Ramilies, Orion en Neptune naar
het Vereenigd Konihkrijk terugkeeren.
Binnenkort zal een gedetailleerd program
ma bekend worden gemaakt.
De komende Spaansche
verkiezingen
De leiders der linksche Spaansche par
tijen hebben aan den minister-president
een nota overhandigd, waarin zij een uit
eenzetting geven vaii de voorwaarden, waar
onder zij bereid zijn aan de a.s. verkiezin
gen voor de Cortes aeri te neuien.
Desje voorwaarden behelzen o.m samen
stelling der gemeenteraden op dezelfde wij
ze als in 1931 op den dag. dat de monarchie
ten val is gebracht, het geval is geweest;
absolute neutraliteit der regeering tijdens
de verkiezingen en een nauwkeurige inacht
neming der grondwettelijke waarborgen.
Cuba houdt algemeene
verkiezingen
Vrijdag a.s. zullen de Cubaansche kiezers,
voor het eerst sedert 1928, hun stem uitbren
gen, o.a. voor het kiezen vam een president
en een vice-president. Ook de vrouwen zul
len ter stembus trekken; er zijn 1.656.000
stemgerechtigden.
Krachtens een regeeringsdecreet zijn de
drie laatste dagen voor de verkiezingen de
politieke bijeenkomsten verboden.
ïtt
Cjqv, AMBA *)ACA.DJf
W -YW-. *f»'|
- '\SOKOTA-
'J'.oyw/fl .-
f.'%\ =9KV;\ASjlAJ1&'-MEER1 J
Japansche pers plotseling
anti-Britsch
Conflict met Engeland mogelijk geacht
De „Daily Herald" meldt uit Tokio, dat
in vooraanstaande Japansche bladen plot
seling een felle anti-Britsche toon valt
waar le nemen. De bladen publiceeren een
reeks artikelen, die volgens het Engelscna
blad hierop neerkomen, dat de Japansche
regeering wordt aangeraden zich meester
te maken van dc „verwaarloosde" Britsche
koloniën. De nadruk wordt gelegd op het,
„militaire en industrieele verval"
Engeland. Engeland is niet in staat,
koloniën verder te ontwikkelen, terwij! Ja
pan nijpend gebrek aan gebied heeft.
Kozoei Otani, vroeger hoofd der Boeddhis
ten in Japan, verklaart dat Engeland geen
politiek van uitsluiting mag volgen,
moet aan jonge en ondernemende naties zoo
als de Japansehi. toestaan, gebruik te ma
ken van de schatten der aarde.
Het invloedrijke blad „Kokoemin" levert
lommentaar op de verklaring van Baldwin,
volgens welke de Britsche vloot en het leger
versterkt moeten worden. Het blad zegt, da;
de Britsche jeugd niet meer wenscht te
vechten; het komt tot de conclusie,
beide landen zeer wel in conflict kunnen
komen bij de Japansche ontwikkeling naar
het Zuiden.
De „Kookoemin" aldus zegt de „Daily
Herald" noemt Australië niet met name,
doch het legt den nadruk op de noodza
kelijkheid van expansie voor Japan, dat zijn
groeiende bevolking moet kunnen bergen.
Wat bracht Amerika
in den oorlog?
Het onderzoek, dat de Amerikaansche
Senaatscommissie in zake de gebruiken tn
de wapenindustrie instelt, heeft aan het
licht gebracht, dat de maatschappij, waar
bij I. P. Morgan Co. waren geïnteresseerd
den geallieerden vóór de Vereenigde Staten
den oorlog zijn ingegaan oorlogsmateriaal,
voedingsmiddelen en andere producten heb
ben geleverd ter waarde van 363 milliocn
dollar.
De bankiersfirma Morgan was de inkoop
agent voor in het geheel ongeveer 3 mil
liard dollar.
Bij het onderzoek is voorts gebleken, dal
Morgan Co. in een telegram aan het
filiaal te Londen, op 14 Januari 1916. er op
heeft aangedrongen de controle-rechten te
verwerven over de wapenfabriek Winches
ter Repeating Arms Cy, welke in financi-
eele moeilijkheden verkeerde. Deze rechten
konden voor I&/2 millioen dollar worden
verworven.
De compagnon van Morgan, Lamont, her
haalde de door I. P. Morgan geuite bewe
ring, dat .Duitsche handelingen en niet dc
internationole financieele belangen de Ver
eenigde Staten in den oorlog hebben doen
gaan".
De voorzitter der commissie, Nye, ver
klaarde hierop:
Voor wij probeeren te zeggen of duikboo-
ten of industrie en handel ons in den oor
log hebben gesleept, zullen wij het feiten
materiaal bezien en dan zullen wij nagaan,
wat ons in den oorlog betrok.
De organisatie-commissie van het Ameri-1
kaanschc Huis Van Afgevaardigden heeft
de uil betaling bepleit van den bonus aan
de oud-strijders. Zij motiveerde haar stand
punt ermede, dat de contante uitbetaling
oen essentieel bestanddeel van het weder
opbouw programma en een essentieel middel
tot versterking van de koopkracht van het
volk is. Dc kosten weroen in het rapport
der commissie geraamd op in het geheel
een milliard dollar.
Kort Nieuws
In een der Brusselsche voorsteden heeft
de politie het huis belegerd van een man,
die z(jn vrouw had doodgeschoten en zijn
kinderen opgesloten. De man had zich op
het dak verschanst, vanwaar hij de gendar
mes met dakpannen bekogelde. Nadat hij
nog een poging in het werk gesteld had om
de hand aan zich zelf te slaan, gaf hij zich
over aan de politie, die zich van traangas
had bediend om den man meester te worden.
De vier kinderen bleven ongedeerd.
Het „Neues Wiener Tageblatt" heeft
uit Stamboel bericht ontvangen, dat daar in
de staatsarchieven een kwitantie is gevon
den voor een bedrag van 100.000 Turksche
ponden, tijdens den oorlog door Turkije uit
betaald aan Duitschland voor den aankoop
van een Zeppelin. De storting is verricht
door een zekeren Farold en de onderhande
lingen zijn zeer in het geheim gevoerd. Het
luchtschip is nooit geleverd. De Turksche
ambassadeur te Berlijn is uitgenoodigd zich
met de Zeppelinfabrieken in verbinding te
stellen ter opheldering van deze aangelegen
heid.
De bladen melden uit Oost-Siberië, dat
daar een hevige koude heerscht. In de laat
ste dagen zijn temperaturen genoteerd tot 60
graden beneden het vriespunt. Het is den
geheelen winter nog niet zoo koud geweest
als in de laatste dagen.
Op het Zweedsche platteland heeft zich
het merkwaardige geval voorgedaan, dat een
adelaar, die een hond had aangevallen, zijn
klauwen zoo krachtig in diens rug had ge
slagen, dat hij niet meer kon opvliegen, toen
de eigenaar van den hond op het rumoer
kwam toesnellen. De boer kon de adelaar
met hamerslagen dooden.
KUNST
Textielindustrie in
Yorkshire bloeit!
Tekort aan vaklieden
De „Times" meldt, dat in de textiel-indu-
strie in Yorkshire een ernstig gebrek aan
goede vaklieden heerscht. Reeds zijn vele
arbeiders uit andere districten naar
Yorkshire gekomen, maar niettemin blijft de
situatie precair. Verschillende orders kun
nen slechts met vertraging worden uitge
voerd. Er zijn geen aanwijzingen, dat de
drukte weldra voorbij zal zijn.
Sommige ondernemingen roepen werklooze
textielarbeiders in Lancashire op, naar
Yorkshire te komen. Er bestaan echter be
zwaren tegen het overplaatsen op groote
schaal; de huisvesting bijvoorbeeld zal een
moeilijkheid zijn.
GEEN BRITSCH
DEFENSIE-MINISTERIE
In een rede te Cambridge sprak de Brit
sche minister van Luchtvaart, Lord M 0 n-
ell over de eventueele instelling van een
ministerie van nationale defensie, dat de drie
bestaande ministeries moet omvatten. Hij
zeide, dat hij indertijd sterk voor dit idee
had gevoeld, doch volgens zijn meening is
het thans niet uitvoerbaar; de zaak is te
veel omvattend voor een man.
Hij is een voorstander van collectieve vei
ligheid ,doch deze actie moet dan ook col
lectief zijn. Niet alleen moet ieder zijn rol
willen spelen, doch de geheele wereld moet
weten, dat allen, die deel nemen aan de col
lectieve veiligheid, dit effectief zullen doen.
Als dit niet het geval is, dan stort men
zich in een actie, die niet collectief is.
Verder moeten we niet alleen bezield zijn
met den goeden wil, we moeten ook de daad
werkelijke middelen hebben. Dit kost geld,
doch het is de premie waard, aangezien bet
een premie voor den vrede is.
„DROGE" VLOOTMANOEUVRES
De inspecteur-generaal der Fransche
Noordvloot, vice-admiraal Dubois, heeft alle
admiraals en commandanten van oorlogs
schepen van het tweede eskader, benevens
de leiders van het tweede defensie-district
in Brest bijeengeroepen voor het houden
„vlootmanoeuvres on de kaart". Deze ma-
ivres zullen twee dagen duren. Het the-
der oefeningen is het plotseling opdui
ken va, een vijandelijk eskader. Hierbij zal
een onderzoek worden ingesteld naar
initiatief der leidende zee-officieren, terwijl
tevens zal worden nagegaan hoe snel hun
bevelen in geval van een verdediging of bij
een zeeslag aan de eenheden oorlogsschepen
kunnen worden toegezonden.
Het blijkt dat de Duitsche regeering ge
bruik maakt van de diensten van huisvrou
wen in den strijd tegen prijsopdrijving.
De regeeringspersdienst te Dusseldorf deelt
althans mede, dat het bewijs van prijsop
drijving in verschillende gevallen is gele
verd door huisvrouwen, die in opdracht van
de betreffende controle-instantie vleesch en
vet hadden ingekocht Een aantal winkels,
die de maximum-prijzen hadden overschre
den. moest enhun deuren sluiten. Tevens
is medegedeeld, dat dit systeem yan con
trole zal worden voortgezet
Een nieuw notenschrift
Zonder kruisen en mollen
Onze tyd zoekt naar vereenvoudiging en
■erbetenng op velerlei gebied. De taaispel
ling b.v. wordt onder handen genomen tot
vreugd van velen, tot ergernis van anderen,
die de vereenvoudiging niet erkennen en als
„verbetering", verre van zich werpen. Ook op
het gebied van het notenschrift is er
al sinds enkele jaren roering en hier staan
de partyen niet minder hartstochtelijk tegen
elkander over. „Klavarscribo", 't notenschrift
dat met toonaarden, kruisen en mollen radi
caal afrekent en zich ais het ware mecha
nisch aan het klavier koppelt, tracht een
volkomen revolutie in ons muziekschrift te
brengen en wekt daarmee begrijpelijke felle
reactie in muziekkringen. De „eenvoud", die
Klavarscribo brengt slaat volgens vele musici
alle leven in het notenbeeld dood en rekent
volgens hen op ruw-technische wijze af met de
organiek in de muziektheorie. De promotors
van „Klavarscribo" leveren tegenover die argu
menten hun zwaar geschut in 't geweer, dat 't
muziekbeoefenen met het klassieke noten
schrift voor den gemiddelden muziekliefheb
ber veel te ingewikkeld is en dat een leerling
met dit „Klavierschrift" al heel spoedig dra
gelijk kan spelen.
Voor beide standpunten valt iets te zeggen
maar het groote bezwaar van Klavarscribo is
en bly'ft, dat dit notenschrft zóó grondig van
het gewone verschilt, dat iemand, die heeft
leeren klavienspelen volgens het nieuwe, gron
dig bedorven is voor het oude schrift, waarm
dan toch maar de wereldlitiratuur is geschre
ven en nog steeds wordt geschreven. Hier
gaapte een onoverbrugbare kloof.
Het is daarom interessant te vernemen, dat
er thans uit den kring der musici zelf een
nieuw notenschrift is opgedoken, dat eveneens
de kruizen en mollen begraaft doch van het
oude schrift het voornaamste handhaaft. Wy
vernemen dat uit een korte, goed-gedrukte
brochure getiteld „Waarom Beunk's Noten
schrift?"
De vinder van deze nieuwe notatie is Henk
Reunk, leeraar in piano- en orgelspel aan ae
stedelyke Muziekschool te Zwolle. Met den
eenvoud die den paedagoog kenmerkt zet de
heer Beunk in zyn brochure zyn systeem ult-
een. De lastige mollen en kruizen als „toeval
lige" verhoogingen worden vervangen door:
een algemeen verlagings- of verhoogingstee-
kenen tusschen de beide sleutels. De stam-
tonen worden aangegeven als open, de ver
laagde of verhoogde door dichte noten. De
halve noten hebben geen stokken, de heele
worden aangegeven door open noten ge
flankeerd door twee verticale streepjes. Ko
men er verhoogingen voor in een stuk. dat in
mollen staat dan wordt dit voorgesteld met
open noten met een schuin 6treepje er in of
als een dubbelkruis bedoeld wordt, met twee
elkander kruisende streepjes. Verlagingen In
een stuk, dat in kruisen staat verechynen als
zwarte noten met één of twee cirkeltjes er
om. Dat de heer Beunk slechts vereenvoudi
ging nastreeft zonder het wezenlijke ook voor
zoover het in de notatie tot uiting komt aan
te tasten, blijkt overduidelijk uit zyn zorg om
de enharmoniek, „deze onontbeerlijke factor
voor den fijnvoelenden toonkunstenaar" t<
sparen. Hij geeft daarvan een krachtig spre
kend voorbeeld door een regel uit Ravel's so
natine in fis met het oude notenschrift en m
het nieuwe maar dan de enharmoniek
loochenende schrift af te drukken en erbij te
schrijven: „Dit is, zooals U ziet, de eenvoud
zelve maar tevens de dorheid zelve" en een
ware muzikale natuur zal met een dergelijke
noteering nimmer genoegen nemen.
Wij bevelen kennisname van dit werkelijk
vereenvoudigde notenschrift aan en verwach
ten, dat de tegenstand uit vakkringen hier
tegen tenminste niet zóó 6terk zal zijn als te
gen het nieuwe schrift, waarover wy in het be
gin van dit stuk schreven.
RECHTZAKEN
DE MISDADEN TE OSS
Daar de 25-Jarlg„ H. C. v. G. in ve-zet waa
pkomen teger het vonnis van de f-eobtbanfc te
-Hcrtogenbosch. waarbij hij wegens den roof-
landbouwer H.
24 op
C hristlaans
5 Dec 1933
oordeold, werd deze zaak
rechtbank behandeld.
Heesoh ln den nacht
gevangenisstraf w«
w door. de
leert me alweer, dat men zich over
niets moet verwonderen.
Vooral niet als het in Duitschland ge
beurt, dat de rol verwonderlijkheden
te produceeren in de laatste jaren van
Amerika heeft overgenomen
Men heeft daar koeien, die met een
hakenkruis op de kop, bij wijze van
bles aeboren worden.
Dit is prachtig om het hakenkruis na-
tuur-hisiorisch recht van bestaan Le
geven.
Maar nu heb ik bewijs, wat al lung
beweerd werd, dat ze bezig zijn de
kalender te veranderen. De Gregori-
aanschen kalender heeft de Volken
bond onderhanden, dat weet ge. M iar
die heeft het te druk (de Volkenbond,
niet de kalender) met sancties en het
zoeken om op beschaafde wijze onbe-
schaafden beschaving brengende be-
sihavers voor onbeschaafdheden te
waarschuwen. Met andere woorden,
het veranderen van de kalender woidt
door hen verschoven ad calendas
Graecas, wat in gewone kringen het
zelfde is als tot St. Juttemis. Maar
calendas Graecas is deftiq en past bij
de sfeer van Geneve.
De Oosterburen van ons zijn geen lid
meer van de Volkenbond en doen en
laten wat ze willen. (Dat doet Italië,
wel lid van de Volkenbond, toch ook,
interumpeert me iemand. En ik zeg
niet neen!)
Ze kunnen dus de kalender verande
ren zoo ze willen. Dat hebben ze al
gedaan, wat de feestdagen aangaat.
Ge weet wel de boerenlcalenderis
ingevoerd. Verleden jaar aL Geen
Christelijke feestdagen meer.. Hemel
vaartsdag is „Donarshamerinhaling"
Duitsch wijdloopig. Paschen wordt
aangeduid met: Feest van Ostara, van
zonsopgang in het Oosten, van koe-
koekroep, paaschhaas en paascheieren.
Ct Heele kalenderblaadje is er rol
mee.) Dat is nog niet alles. Hoewel
al erg genoeg het Germaansche hei
dendom hier gewild om de hoek komt
kijken.
Het breken met alles wat oud is en
terugkeer tot wat nog ouder is.
Oud is wat de vroegere Romeinen
deden: de vijfde dag calaren (uitroe
pen). Dat was de calendae. Sedert
spreken wij van kalender, doch roe
pen de vijfde dag niet meer uit elke
dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad.
In Duitschland schijnen ze het gedaan
te hebben. En de posterijen zijn zóó
onder de indruk van dit oud
(niet Germaansch, doch Rorneinsch)
gebruik.
De officier van Justitie vond bewezen hetgee
in verd. ten laste is gelegd. Daar ve~d. i
het Ossch.^ register tienmaal voorkomt besta;
VALSCHE MUNTERS IN TWENTE
al-sche geld-
1 nfet be-
het aanmaken en ultgev*
stukken en het ledigen van automat;
hulp van valscb geld. De hoofddadei
Jarige C. L. die valsche guldens, rijksdaalders I
en kwartjes beeft vervaardigd. De geldstukken
zijn door de medeplichtigen B. L. T.M. en B.L.
d*n hoofddader in geheel Twenta
uitgegeven. De eisch luidde tegen den hoofd
lader, die al vaker wegens diverse rjjwleldief-
jtallen terecht heeft gestaan, een jaar gevun-
genlsstraf en tegen demedeplichtigen resp. 9,
2 maanden.
Het Gerechtshof te Amste-dam vervolgde de
behandeling van de strafzaak tegen den bloe
mist H. v. d. S. t* Abbenes. De man had zich
te verantwoorden wegens overtreding van het
bloembollensaneerlngsplan 1933. Hü zou zonder
vergunning bloembollen hebben geteeld.
De verdachte voerde als verweer aan, dat hü
ikel bloemist was en geen gemengd bedrijf.
Hijzelf teelt geen Jonge bollen om die vervol
gens weer tot bloei te brengen, terwillé van de
bol. Het grondmater laai wordt gekocht en uit-
geplant om de bollen tot bloei te brengen. Het I
doel ls du3 verkrijgen van bloemen. Dit valt,- I
naar verd.'s meenlng, niet onder het bloembol-
lensaaeerlngsplan. Het blijkt, dat by verd. geen
echte mo'rbollen ln den grond zijn aangetroffen I
Do kleine bollen zijn voor he: bedrijf waarde
loos. Slechts de eerste bol kan worden voort-
geteeld tot bloem en inderdaad is het een loo-
nend bed-jjf e>en bol drie jaar achtereen terwil- I
*-| van de eindelijk te verkrijgen bloem, tel-
tns opnieuw te planten.
De procu-eur-generaal persisteerde b(j zijn
ONBEVOEGD UITOEFENEN
DER GENEESKUNDE?
In hooge- beroep hadden zich te Aora-erdam
vijf personen te verantwoorden voor de recht
bank. \erdacht van onbevoegd uitoefenen der
geneeskunde.
De verdachten, de voorzitter van de vereeni-
gtng voor psychisch onderzoek en toeg
gnetl8me on vier medewerkers, waren
J kantonreohter. leder tot f 1 boete ve
deeld. De verdachten voerden aan. dat hui
beid op het onderhavige gebied gepre3 een
sluitend van paedagogsche beteekcnls is er
d0 actieve daa/J van den geneeskundige.
1 op 1
elger
ictie,
Voor de rechtbank werden verschillende ex-
patiünten van de verdachten gehoord.
De Officier van Justitie achtte het een ultge-
aakte zaak dat hier een strafbaar feit is ge
pleegd Op de afschuwelijkste wijze ioopen de
menschen er ln en gaan zelfs met de ernstigste
kwalen naar deze verdachten. Het O.M. requl-
roerdo tegen elk der verdachten f2d boete,
asm '1 tenia.
,-eitte yrtJopraakd
Vonnis 21 Januari,
