HET KERKELIJK JAAR 1935
RENTE OP. RENTE
DINSDAG 7 JANUARI 1936
DERDE BLAD PAG. 9
KERKNIEUWS
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Cud-Gastel (X.-Br.), Mr.
E. D. G. v. cl. Horst te Heinenoovd.
Aangenomen: Naar Amsterdam, H.
Dekker te Apeldoorn en Het Loo. Naar St.
Jacobi-Parochie, D. Bender te De Wilp (Gr.)
CHR. GEREF. KERK
Ttveetal: Te Alplien a. d'. Rijn. J. A.
Riekel te Delft en N. de Jong te 's-Graven-
liage-West.
AFSCHEID. BEVESTIGING. INTREDE
Wegens vertrek naar Harderwijk, heeTt
Ds. B. N. B. Bouthoorn Zondag j.l.
afscheid genomen als predikant der Ned.
Kerk van Huizen (N.H.). Zijn tekst was
Filipp. 4 23. De scheidende leeraar werd
toegesproken door Ds. G. Lans nam -ns ker-
keraad en gemeente en door Ds. B. Batelean
als collega en vriend. Toegezongen werd Ps.
121 4.
Dr. D. N a u t a, predikant der Geref.
Kerk van W o u b r u g e benoemd tot hoog
leeraar aan de Vrije Universiteit te Amster
dam, heeft Zondagavond afscheid genomen
van zijn gemeente, sprekende over CoR.
3 16 en 17. Toespraken werden gehouden
door ouderling Metselaar (toegezongen Ps.
134:3); door Ds. Bosch van Alphen namens
de Classis Woorden en de kerk van Alphen;
door Ds. Hartkamp van Oudshoorn als a.s.
consulent en namens deze kerk; en door
ouderl. Visser van Zevenhoven namens deze
kerk.
Aanwezig waren Ds. Van der Bos (O. en
N. Wetering), Ds. Moolhuizen (Anrlander-
veen); Ds. Mulder (Alphen); Ds. J. Brouwer
(era. pred. van O. en N. Wetering); en tal van
afgevaardigden van genabuurde kerken;
burg. Mumsen van Woubrugge; en het
hoofd der Chr. School. H. A. de Boer. Voorts
tal van belangstellende leden uit de kei-ken
van Alphen, Oudshoorn, O. en N. Wetering,
Koudekerk en andere genabuurde kerken.
Men schrijft ons:
Na een verblijf van drie jaar nam nam Ds.
J. W. van Barneveld Zondag j.l. afscheid
van de Ned. Herv. Gem. te Warns veld,
naar aanleiding van Rom. 8 35a.
Na afloop dezer predikatie werden woor
den ven dank en afscheid gericht tot de
burgerlijke en ke'-keli.ike overheden, terwijl
de burgemeester der Gem. H. O. N. den
scheidenden leeraar toesprak evenals Ds. van
Binsbergen van Koudum namens den ring
en Ds. v. d. Heij van Stavoren als consulent.
Nadat deze de gemeente had verzocht te
zingen Ps. 121 4 dankte de scheidende
leeraar voor het toegesprok ene en toegezon-
gene en sloot met dankgebed, waarna hij de
gemeente nog verzocht te zingen Ps. 72 11.
Nimmer zagen wij het kerkgebouw nog zoo
tot in alle hoeken bezef,
Ds. H. C. ZWAHLER
Ds. H. C. Zwahler, predikant bij de Ev.
Luth. Gem. te 's-Gravenhage, viert a.s.
fTondag zijn 40-jarig ambtsjubileum.
Ds. Zwahler werd 16 Jan. 1872 te Deventer
geboren. Hij studeerde aan bet Ev. Luth. Se
minarie en de Stedelijke Universiteit te Am
sterdam. 12 Jan. 1S9G bnvest'gde Ds. P. Groote
van Amsterdam den jubilaris te Culemborg in
zijn eerste gemeente. In 1902 vertrok de jubi
laris naar Gorinchem, welke standplaats hij
in 1005 met Doesburg verwisselde. In 19' '8
■werd Ds. Zwahler predikant te Stadskanaal,
welke standplaats hij in 1900 met Weesp
veiwisselde. 6 Sept. 1914 bevestigde Ds. A. D.
Wempe den jubilaris in zijn tegenwoordige ge
meente, als opvolger van Ds. C. A. de Meïjere.
In den Haag is speciaal de verzorging van
het rechtzinnig deel der Ev. Iiuh. Gem, aan
de zorgen van T»s. Zwahler toevertrouwd. Hij
heeft hier het werk met kracht geconcen
treerd. In 1916 nam hij het jeugdwerk ter
hand en stichtte een meisjeskrans, waaruit in
1920 door splitsing een jonge meisiesvereeni-
ging geboren werd. In 1918 werd de vcateni-
ging van rechtzinnige lidmaten „Maarten
Luther" opgericht, waarvan de jubilaris tal
van jaren voorzitter was en nu eere-voorz:t-
ter is. Ook weri in Spoorwijk de Ev. Luth.
Jeugdorganisatie „Timotheus" opgericht met
tal van onder-afdeelingen. In het wijkgebouw
aan den Zuid-Binneneingel werd het Diacones-
senwerk, ter hand genomen, wat later werd
overgebracht naar de in 1933 in gebruik geno
men Lutherlcapel in de Haverschmidtstr. Nu
werken daar al 2 zusters. Ook richtte Ds.
Zwahler een afd. op van het Ned. Luth. Ge
nootschap voor In- en Uitw. Zending.
Ds. Zwahler is in den Luth. kring ook bui
ten zijn woonplaats een bekend figuur. Hij
is o.m. secundus-lid van de Alg. Synode der
Ned. Ev. Luth. Kerk en voorzitter van het
Ned. Luth. Jongelingsverbond. Voorts was hij
geruimen tijd hoofdredacteur van „De Luthe
raan", redigeert thans een maandblad „Maar
ten Luther" in zijn tegenwoordige gemeente
en riep ook voor de Luth. Gem. té Weesn een
gemeenteblaadje in het leven. Ds. Zwahler is
bestuurslid van de Haagsche afd. van het
Ned. Bijbelgenootschap, voorz. van de Haag-
sclje afd. van de Evangelische Maatschappij,
bestuurslid van de afd. den Haag van de Ev.
Alliantie en oud-bestuurslid van de afd. van
de Nat. Ver. „Pro Rege".
Ds. Zwahler is voornemens a.s. Zondagmor
gen een gedachtenisrede te houden in de Luth.
kerk, waar hij Zondagmiddag om 3 uur dooi
den grooten kerkeraad zal worden gehuldigd,
waarna de jubilaris recipieeren zal.
Dinsdag 21 Jan. zal de vereeniging „Maar
ten Luther" haar eere-voorzitter en zijn gade
huldigen op een intiemen familie-avond.
De Kerk en het sociale vraagstuk
Bestrijding der Werkloosheid
Te Londen is Zaterdag 4 Januari een groo
te vergadering gehouden, waarin de houding
der Kerk van Engeland besproken werd. De
aartsbisschop van York Was president, ,d
van Canterbury eere-voorzitter dezer verg;
dering.
Er is een motie aangenomen, waarin ,,g<
doopte leden van de kerk van Engeland'' vc:
klaren, dat zij -verontrust zijn door heerschend
omver,tand en ongerechtigheid op maatscn:
pel ijk gebied; door den lediggang van duizen
den; do ondervoeding; de .overbevolking i
allerarmste wijken enz. welke een geesel zijn
gelijk de ervaring leert; voor vele mannen en
vrouwen en kinderen in ónzen tijd.
„Wij beloven, zoowel als enkeling als door
onze gemeente ieders denkbare actie te steu
nen,'die ten doe] heeft onzen vnedevnensehöii
hun recht als kinderen van jen tenen Vader
te verzekeren".
Als gevolg dezer conferentie werd
reeds door de gezamelijke bisschoppen
in vereeniging met de Industrial Christian
Fellowship aan min'r.ter-presiden't Bald
win een schrijven gezonden, waarin de
resoluties van het congres in het bijzon
der onder zijn aandacht worden gebracht
en bij de uitvoering daarvan de volle
steun der Anglicaansche geestelijkheid
toegezegd.
GEREF. KERK VAN BRUSSEL.
Men meldt ons:
In een der laatstgehouden Kerkeraadsver-
gaderlngen is besloten voor de gemeente te
Denderleeuw, welke onder de kerk van
Brussel ressorteert, over te gaan tot het kie
zen van een ouderling en een diaken, tenein
de geleidelijk deze gemeente meer zelfstandig
te maken. Gok uit practische overwegingen
verdiende zulks aanbeveling.
Tevens kan wat den Evangelisatie-arbeid
der kerk van Brussel betreft, worden medege
deeld, dat begin October van het vorig jaar,
een tweede Evangelisatiepost aldaar mocht
worden geopend, en wel in de Voorstad An-
derlëcht.
Zulks werd mogelijk dank zij de medewei
king der Zending onder de Joden onder lei
ding van Ds. Jacq. van Nes van 's-Graven-
hage, welke het medegebruik van haar lokaal
in de Onderwnastraat. tegen een geringe
vergoeding, toestond. Aldus groeit langzaam,
maar gestadig ook het Evangelisatiewerk
Brussel.
Kerk en Staat in Duifcschlancl
heidensche beweging ingeperkt
De Ludendorff-beweging, de heidensche be
weging van den in don oorlog beroemden
Duitschen generaal Ludendorff, heeft op be
vel der geheime staatspolitie haar volksle
zingen ter propageering van het heidendom
moeten staken.
De gebeurtenissen te Stade
Eenigen tijd geleden werd in de pers be
richt hoe de predikant der Dultsche Evan
gelische kerk te Stade ds. Behrens op 16
September j.l. door een opgewonden menigte
wegens uitlatingen op catechisatie over de
Jodenkwestie op straat mishandeld werd.
Hem werd een bord omden'hals gehangen
met het opschrift: Ik ben een Jodenknecht,
hij liep eenige klappen op, werd nat gewor
pen en in optocht door de stad rondgevoerd.
Ds. Behrens diende een klacht bij dé justitie
in, waaruit een proces ontstond. De recht
bank deed thans uitspraak; ze veroordeelde
twee aangeklaagden tot maanden gevange
nisstraf, 3 tot 6 maanden, 4 tot 4 maarden
en 2 tot 3 maanden. Eén aangeklaagde werd
vrijgesproken. In de motiveeringen van bet
vonnis wordt er op gewezen, dat de predi
kant in zijn catechisatieonderwijs niet tac
tisch optrad en aanleiding tot opwinding gaf,
maar dat dit de aangeklaagden geen recht
gaf om op te treden zooals zij opgetreden
zijn.
geref. ziekenvereenigïng
Tot Bestuursleden van de Vereen, tot Bevor
dering van Geref. Ziekenverzorging, waarvan
o.m. uitgaan de ziekenhuizen „Betheeda" te
Hogeveen en „Salem" te Ermelo, werden
gekozen de heeren A. Bakker, Burgemees
ter der gem. Oldebrock en D. v. d. Bunt,
Wethouder der gem. Nijkerk Beide heeren
hebben de benoeming aanvaard.
SCHOOLNIEUWS
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Nijmegen: Chr. M.U.L.O. school a. d.
Klokkenberg. Tot tijdel. onderwijzer: de heer
D. A. Jansen te Winterswijk.
Stoutenburg: Ned. Herv. school. Tot
tijdel. onderwijzer: de heer J. Endeveld
wachtg., voorheen tijdel. te Saasenheim.
evenbergen: Chr. school. Tot onder
wijzer: de heer P. J. Pettinga te Nij-
erdal.
Apeldoorn: „Wenum". Tot onderwijzer
de heer W. v. D o o r e n te Almelo,
"SÉWfe
De Gereformeerde Kerken
Het jaar 1935 is ook voor de Geref. Kerken
naar het uitwendige een kalm jaar ge
weest. Tusschcn 1934- en 1936 (dat een
Synodejaar wordt) ligt het. bijna onberoerd.
Toch is de volledige werkelijkheid anders
Zoowel naar 'binnen als naar buiten hebben
de Geref. Kerken te maken gehad met wrij
vingen, welke, losgedacht van de zichtbare
reacties, een zekere bezorgdheid wekken ten
aanzien van de vraag, in hoeverre deze
Kerken bestand zullen zijn tegon de span
ningen, die haar doortrillen.
Wij zouden, dit niet zóó zeggen, indien
niet uit lal van verschijnselen openbaar
was geworden, dat zich nuanceeringen gaan
vormen, die verdacht veel op tegenstellin
gen lijken. Nu zou ook dit op liet erf van
het Gereformeerde denken ongestraft kun
nen voorkomen, ware het. niet» dat zich.
evenals in vroeger jaren, ook nu weer het
feit voordoet, dat de inzet van lret recht op
den naam „Gereformeerd" de meeningsver-
schillen beheerscht.
Calvijn-herdenkinfl.
Een pijnlijk voorbeeld daarvan was al
vroeg in het jaar de herdenking van het
iOO-jarig bestaan der Institutie van Calyifn,
De theologische faculteit der Parijsche Uni
versiteit had deze gelegenheid aangegrepen,
om twee Nederlandsche boogleerarcn. Prof,
Dr. H. IL Kuyper en Prof. Dr. V. H. Rut
gers van de Vrije Universiteit, te onder
scheiden met het eerdoctoraat. Dit feit deed.
in het verlengde van de disputen rond het
Calvinisten-Congres van 1934, opnieuw wrij
vingen ontslaan over de al- of niet-Geretfor-
moerdheid van zekere personen. Fm toen
deze schriftelijke disputen (Reformatie con
tra Heraut) in vollen gang waren, vér-
scheen op 10 Mei het bekende adres van
Den Haag-West, waarin verzocht werd de
polemiek in kerkelijke bladen te matigen.
De geest van dit adres heeft zich tégen.'t
pinde van 1935 in anderen vorm opnieuw
doen kennen cn is de bron van herleefde
spanning geworden.
Het verzoek van Den Ilaag-West heeft
in tal van kerkelijke bladen een
ongunstige ontvangst gehad en aldra
was een polemiek over het polemiek-voeren
ontbrand. Dit feit nu was één der bewijzen,
dat onder de oppervlakte stroomingen pl-
kandcr kruisen, die de volle aandacht ver-1
dienen.
Eén der bewijzen. Want er is meer. In de
uit deze wrijvingen voortgekomen pers
polemiek trad toch duidelijk aan dén dag
een verschil in opvatting van het Geref
Kerkelijk leven t.o.v. het ernstige tijdsge
wricht waarin we leven, en t.o.v. de wereld,
die ons omringt. M.a.w.: eenerzijds een
orienteering naar hel zoeken van wat sa
menbindt of behouden kan. anderzijds een
scherp stéllen van de, grenzen, waarbinnen
de zuiverheid van beginsel naar beste ve
ten gowoarborgd kn worden. Op deze lijn
is ook te vinden de reorganisatie in de lei
ding van dé Reformatie en de oprichting
van het nieuwe Calvin. Weekblad; eveneens
de oprichting der Véreen. voor Calv. Wijs
begeerte.
Deze verschijnselen zijn te ernstiger,
naarmate er Kerkelijke belangen bij belruk
ken zijn of worden, die met. de theologische
opleiding in verband slaan. En ze zijn on
rustbarend, als men zich realiseert, dat aan
weerszijden van de scheidslijn dat. het
nooit een scheidingslijn moge worden!
mannen staan, die in den kring van het
Geref. Kerkelijk leven volle vertrouwen heb
ben, en die begrijpelijkerwijze hun zeer be
paalde pretenties bobben. Gezwegen dan
nog van den smaad, door deze verhoudin
gen over den naam van Christus gebracht,
en die derhalve den loop des Evangelies
belemmert.
Gezangen.
In het lioht van deze dingen maakt de
deining, door het invoeren van eenige Ge
zangen veroorzaakt, niet een geweldigen in
druk. Toch mag men hier niet onderschat
ten; doordat, de actie tegen deze Gezangen
Verbonden is geworden met algemeen e
klachten over kerkelijk en geestelijk leven
(de Vriendenkring), maakt nok dit onder
werp deel uit van. de verschijnselen, die in
1935 het welwezen der Geref. Kprken onder
scherpere aandacht gebracht hebben.
Candidatcn-surplus
Als een van-1934' overgenomen, en sinds
dien nog verzwaarde druk, bleef het. droe
vig feit der wachtende 111ooi. candidaten
ook in 19:15 zorg "géven". Er is echter aan
de verlichting van dozen druk voortgear-
beid, zoodat. door de leiders van het. z.g.n.
plan GrosheideSchouten reeds eenige re
sultaten konden bereikt worden. Aan een
20-tal hulpbehoevende gemeenten en aan
een 40-tal tot, beroepen neigende gemeenten
werd in verschillende vormen steun toege
zegd. zoódat' reeds een bedrag van f 78.000
bestemming vond. (De collecte der Afschei-
dings-herdenking had f 110.000 opgebracht).
Dat hiermee hef. vraagstuk nog lang niet
ts opgelost, bewijzen de af en toe, ook in
ons blad opgenomen lijsten van beroepbare
candidaten. (In 1935 zijn er 49 predikant
geworden). In de toepassing van het hul-p-
predikerschap is voor menigeen wel een,
maar niet d e oplossing gevonden.
Do groole stadskerk
Ernstige aandacht had ook in het geëin
digde jaar de geestelijke verzorging der
grootestadskerken, niet alleen, omdat hun
geaardheid en omvang aan die verzorging
steeds hooger eischen stelt, maar pok, om-
(hit de verschuiving der bevolking van bin
nenstad naar randgemeenten of forensen
dorpen, de financieele draagkracht der
ccntra-kerken verzwakt, gevolg waarvan
hier en daar een vacante plaats niet meer
bezet werd. In haar geheel zijn de Geref.
Kerken in aantal echter nog toegenomen
(tot 775), waarvan er 103 vacant zijn;
N.S.B. en C.D.U.
De verhoudingen, waarvan in liet begin
van dit artkel sprake was, ontvingen ook
een scherp zijlicht, uit de kerkelijke behan
deling van sommige leden, die door de zuig
kracht van den N'.S.B. of van de C.D.U. zijn
meegetrokken in een richting, die met een
bewuste beleving der Geref. belijdenis niet
in overeenstemming is te brengen. Ook in
de hierbij openbaar geworden inzichten
t.o.v. van d-e mate, waarin hier kerkelijke
tucht toe tc passen zou zjjn, trad weer aan
den dag dp zich steeds scherper aTteeke-
nende tweeheid van opvatting: behouden ot
Diversen
In geheel anderen zin hadden de Geref.
Kerken zich uit te spreken over het gevaar
der Neo-Malthusiaansche invloeden. De
classis 's-Gravenhage had ten deze een com
missie ingesteld, die haar rapport zag om
gezet in 'n openbare uitspraak, uiteraard ook
niet meer clan dat.. Zij bevat een ernstige
waarschuwing tegen het gevaar der vvillo-
keurigc geboortebeperking, getoetst aan de
zedelijke, maar bovenal geestelijke schade,
welke zij aanricht.
Personalia.
Hoewel uit het corps hoogleeraren van de
Theol. School te Kampen en van de Theol.
faculteit der Vrije Universiteit niet één door
den dood werd weggenomen, is'toch beiden
scholen de beproeving niet bespaard geble
ven. Was het ln Amsterdam de plotselinge,
ernstige krankheid van Prof. Aalders, tP
Kampen was en bleef het de ziekte van
Prul. Hoekstra, welke met zorg vervulden.
Uit don kring der d.d. en emeriti-predikan
ten vielen eenige bekende figuren weg; wij
donken aan Ds. Meynen, Ds. Gispen, Ds.
Verhoef, Ds. Bolwijn, Ds. Smit., Ds. l. Kui
per, D.s. L. Bouma en Ds. P. Bos.
Voorts is te meao oreer en het door de be
noeming van Dr. Nauta mogelijk geworden
aftreden van Prof. Dr. II. H. Kuyper als
hoogleeraar aan rlp Vrije Universiteit, waar
mee een voor do Geref. Kerken bèteekenis-
vol ambtelijk leven wordt afgesloten. In-
zon dei beid als adviseur der Kerken was
Prof. Kuyper na Prof. Rutgers een veel ge
raadpleegde gids op kerkrechtelijk gebied.
Examens
de 660 oa-nd, ge-
et voorjaar 1036 werd deel
;amens in Oost-Tndlë dooi
37 .«rlnagdei
"ltin'3 de' beaolWkllc°nc
nderwija van 1 April
"Wcat-Mflë door 6
2°". BflI mB
vereft de-'verlangd aan hen. die met goed g-e-
-olg- het «Index, eene.r H.B.S. met 5-ja.r. cursus.
lC.1. A, hebben nfg-elegd. ontheffing" verleend
oji de verplichting tot het' afleggen van een
u-don; de dam
sen: de heeren P. J. A. Ti mm ere, A
i en Joh. de Vries, Schiedam: de dar
"Wonts. Rotterdam en X. A. Rsvrelm
P. J. v. cl. Linden. G
H. Wolfraad. Bik
e afgetoopen. Cïeëx. z|jn 7
:1. 37, afgew. 26. her-exai
KUNST
bond van ohr. zang- en oratorium-
vereeniging en
Een koninklijke onderscheiding
Naar we vernemen heeft bgt H.M. de
Koningin behaagd aan den bond van
Chr. Zang- en Oratorium vereent gingen
het praedicaat koninklijk té verleenen.
HOE MOET MEN SOLLICITEEREN
OM SUCCES TE BEREIKEN
door A. SPOORENBERG. Prijs 1 0.50
Zooeven verschenen en in eiken goeden
Boekhandel verkrijgbaar.
Uitg. G. B. VAN GOOR ZONEN's U.M. N.V.:
DEN HAAG (Adv.)
Een verkeersagent
te Tokio, door het
hogge water vei-
rast, koos zich
een vat. tot zetel
keet te kunnen
regelen.
Ingezonden Stukken
MOET ER WETSWIJZIGING KOMEN?
De behandeling van de zaak der redac
teuren van „VoVa" voor de Utrechtsche
Rechtbank heeft bij velen verwondering
gewekt. In eerste instantie leek het. of deze
heeren hun welverdiende straf niet. zouden
ontgaan, toen sprak de rechtbank zieli toch
uit dat. hier niet gezegd kon worden, dat
men alleen de ondeugdelijkheid van het
WOENSDAG 8 JANUARI
HILVERSUM 1875 M. VAR A-uitzending,
9.30 Kookpraatje. 10.00 Morgenwijding
VPRO. 10.15 Viool, piano en lezing. 11.00
RVU. Causerie. 12.15 Vara-orkest en gr.
pi. 2.00 Voor de vrouwen. 2.15 Gram.pl,
3.00 Voor de kinderen. 5.30 Gevar. con
cert. 6.30 RVU. Lezing. 7.00 Sportuitzen-
ding. 7.05 Dorells Drie Dames Cabaret,
8.00 Berichten. 8.15 Vara-orkest en solist,
9.20 Voordracht. 10.00 Berichten. 10.05
Voordracht. 10.15 Fantasia. 11.00 Nieuws*
berichten. 11.0512.00 De Bohemians.
HILVERSUM II 301 M. NCRV-uitzendiug,
8.00 Schriftlezing. 8.159.30 Gram.pl,
10.30 Morgendienst door Ds. J. W. Esse-
link, Geref. pred. te Doorn. 11.0012.00
en 12.15 Ensemble v. d. Horst. 1.15 Gram,
pi. 2.00 Orgelspel. 3.00 Gram.pl. 3.15—
3.45 Chr. lectuur. 4.00 Zang en viool. 5.00
Kinderuur. 6.00 Landbouwpraatje. 7.00
Berichten. 7.15 Reportage. 7.30 Gram.pL
8.00 Berichten. 8.05 NCRV.-orkest. 9.00
Voor jonge menschen. 9,30 Vervolg con*
cert. 10.00 Berichten, causerie. 10.20 Ver»
volg concert. 10.4511.30 Gram.pl.
DROITWICH 1500 M. 12.05 Orgelspel. 12.50
Populair concert. 1.35 Orgelconcert. 3.1-0
Pianorecital. 3.35 Sted. Orkest Bourne
mouth. 5.05 Kwintet. 6.50 Pianorecital,
7.10 Lezingen. 7.50 Populair concert. 8.20
Bach-concert. 10.30 BBC-Theaterorkest,
RADIO PARIS 1648 M. 11.20 Orkestconcert,
4.20 Gram.pl. 5.50 Orkestconcert. 9.05 Ra*
diotooneel.
KEULEN 456 M. 11.20 Populair concert,
3.20 Concert. 5.20 Orkestconcert en solis
ten. 8.05 Gevar. programma. 9.50—11.23
Omroeporkest en -kleinorkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.20 Sa*
lonorkest en zang. 5.50 Kwartetconcert.
8.20 Salonorkest en zang. 484 M.: 1.3Ó
2.20 Salonorkest. 5.20 Populair concert,
6.20, 6.50 en 8.20 gram.pl. 8.50 Wagnër*
Strauss-concert.
WEERBERICHT
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te Stensele 767.4.
Laagste stand te Holyhead 738.5.
Stand vanmorgen halftwaalf 74S.9.
WEERVERWACHTING
Meest matige Z.O. tot Z. wind, zwaar lie-
wolkt tot betrokken met tijdelijke opklaring»
aanvankelijk eenige regen, weinig verande
ring in temperatuur,
BUITENLANDSCH WEEROVERZICHT
De depressie over Ierland nam in diepfa
af, zonder veel van plaats te verandefp.iv.
Een volgende secundaire brengt weer regen
in Frankrijk.
Op de oceaan vertoont zich eert volgends
depressie, die tot de Azoren de ba rome tori
doet dalen. Inmiddels heeft zich de hooga
drukking naar Scandinavië verplaatst moac
neemt daar alleen in hot Noorden nog toe.
De vorst is in Z. Zweden algenomeo; in
het Noorden even streng gebleven en in Fin
land toegenomen. In Zwitserland en Oost»
Duitscliland kwam slechts lichte vorst voorj
elders is de temperatuur over het algemeen
iets gedaald.
Op de Britvsche eilanden blijft het wc ei*
regenachtig met minder wind. Frankrijk
heeft somber weer met regen in het Westers
In Duilschland klaarde de lucht in het
Z. en mididen op en valt er lichte sneeuw
in het N.O.
Hier te lande is voorloopig minder windt
maar nog weinig verandering in het overige
weer te wachten.
Geseind van de Bilt hedenmorgen om
uur aan alle posten Attentiesein neer.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 6.6 C.
S JANUARI
Zonsopgang S.10 uur, zonsondergang 4.03 uur
Maan op nam. 3.56 uur. onder v.m. 7.55 uufl
Volle Maan 6.35 uur nam.
VOERTUIGEN MOETEN HUN
LICHTEN OP HEBBEN
8 JANUARI
Van 's avonds 4.33 uur tot 's morgens 7.39 uuu
„systeem" bedoelde aan den dag te leggen,
waarachter deze heeren zich verschoten.
Toen sprak toch de rechtbank zich niet
onduidelijk uit en nubij de vonnis»
wijzing sprak de rechtbank twee redacteu»
ren vrij en de andere?
Ieder vraagt zich af: is hier nu zooveel
stof voor opgewaaid? Maar is hier nu met
de best-aaTide wetten niet meer te bereiken
en als dat zoo is, dient er dan hier niet
zeer spoedig iets te gebeuren, want
waar zal andera de mijlpaa.i voor het halt
komen t.c staan.
Hoogachtend,
G. MECHELSE, Leiderdorp
feuilleton
De geschiedenis van eén erfenis
.17
door K. Jonkheid
De oude historie
Katrijnlje Jansdochter w-as een levenslustig kind, maar ts
.vroeg wees gcwordien.
I-Iaar vader monsterde op een Oostinjevaarder, die met vlag
en wimpel uitvoer, maar nooit terug kwam.
De weg langs de Zuidpunt van Afrika was lang en moeilijk
en de zeilvaart geheel afhankelijk van de kracht en de richting
van wind en golfstroom. ,,D' Amstelredam", een zeilschip van
geringe tonnenmaat, was in dc nacht afgedwaald van zijn
convooi, maar men verwachtte, dat de koipitein, bekwaam in de
navigatie, de rechte weg hervinden zou. Toon na vijf jaar niets
van het schip was vernomen, stond ieders overtuiging' vast, dat
het vergaan of door kapers genomen was. Spanjolen 'en Portu-,
geezen hadden hierin een geduchte reputatie. De Duinkerkers
niet minder, maar die gingen nooit zoo ver van lionk.
Moeder leed onder de langdurige onzekerheid, maar de hoop
'in haar bleef leven, vechtend voor zijn bestaan, hardnekkig
strijder, die steeds terrein verloor en het toch niet opgaf. Nog
in het zesde jaar bleef ze. volharden en bij alle thuisgevaren
Oostinjegaslon vvgén. oi' ze wat wisten van „TT Amstelredam".
Maar het. zwerven langs de kaden, het drentelend wachten voor
de zeemanskroegen, de spanning, de stapel teleurstellingen en
het langzaam wegsterven van haar kwijnende hoop maakten
haar ziek.
Toen heeft men de hoestende koorts-patiënte naar het Gasthuis
gebracht en Katrijntje werd voorloopig vriendelijk opgenomen
in een burgergezin met veel kinderen, dat vlak bij woonde.
Het huis stond jri een smalle straat dicht bij de Looiers
gracht. De meeste gevels waren blinde pakhuizen van huiden en
run voor de looierijen eri Katrijntje vluchtte bang in huis, als
een sleeper van de! runmolens het strfuat.je binnen kwam met
een vracht run, verpakt in balen, zoo groot als een paardelijf
en met verbazing keek ze toe, als de kerels die geweldige balen
zoo gemakkelijk naar binnen droegen.
Een van de pakhuizen, oud en bouwvallig, heeft huurman voor
kleine prijs gekocht, hier en daar wat getimmerd cn bepleisterd
en sindsdien gebruikt als magazijn voor zijn handel in huiden
en vellen, waardoor hij bekend staat^als Andreas de huidekooper.
De bewoners van de kleine huisjes tusscheri de pakhuizen,
vooral de vrouwen, zijn verrast en verblijd, dat Katrijntje zoo
goed onder dak kwam bij Andreas, die ze allen kennen.
Dc buurvrouwen nemen haar beurtelings mee naar 't Gasthuis
om moeder te bezoeken, want de vrouw van den huidekooper
met, haar groote gezin heeft daarvoor geen tijd.
Na zes eken is moeder gestorven en op kosten van de Armen-
kamer in het armenhoekie begraven. Er was op 't kerkhof
niemand aanwezig. Als de doode had behoord tot de categorie
der bedeelden, zou de rouwstoet bestaan hebben uit één diaken.
Nu was er geen rouwstoet
Haar leven lang was ze zuinig en werkzaam geweest. Daar
door waren er geen schulden, zoodat de Desolaip. Boedelkamer
ev niet aan te pas kwam. En de Weeskamer, beheerder van
de goederen van- welgestelde weezen, had ook niets te doen,
want moeders schamele meubeltjes werden in bezit genomen
■door de Armenkamcr, om de kosten der. begrafenis te compcn-
seeren. En geld was er niet in huis.
Wat. moet er nu gebeuren met Katrijntje? De Heeren van de
Oost Indische Compagnie, in wier dienst haar vader gestorven
of door roovers in slavernij gevoerd is, kunnen zich met zulke
besognes niét ophouden.
De Armenkamer, die moeder begraven heeft, onderzoekt,
onderhandelt en tast naar de voordeeligste oplossing. Buur
vrouw wil .het vereenzaamde kind wel in' huis lióudien, maar
haar man verzoekt een geringe vergoeding, die na eenig knib
belen wordt toegestaan, ouder beding, dat Katrijntje tot haar
elfde verjaardag bij óe schoolmatres zal onderwezen worden in
de const.van naayen, braayen, lesen ende scryven en als toegift
een weinigje rekenen met behulp van het boerenkrijtje.
Op de post van buurmans huisdeur slaat in grijze verf de
letter L geschilderd, als bewijs, dat liij lidmaat van de kerk is.
leder'kan dus zien, dat hier fatsoenlijke -mensehen wonen en
geen Papisten.Anders zou hij geen weeskind in huis mogen
hebben.
Niettemin is het voor de heeren van de Armenkamer een uit
komst, want heeren Burgemeestercn, die tevens Weesmeestereu
zijn, zouden ongetwijfeld bezwaar hebben tegen opname van het
kind van een gemeen e Oostinjegast in het-Burgerweeshuis van
de stall Amsterdam op kosten van de Armenkamer.
De oudere-kinderen van Katrijnt.je's pleegouders, die ze oom
en tante noemt, zijn jongens. Bij de kleintjes zijn een paar
meisjes.
Zoodra Katrijntje op gecontracteerde leeftijd van school gaat,
moet ze tante helpen in de huishouding.
Dat gaat goed. Trijntje is vlug en opgewekt, kan goed om
springen met de kleine hummels, die veel van haar houden en
weet de'neefjes van haar leeftijd en een paar jaar ouder met
esn geestig ,voord van zich af tc houden, als ze willen stoeien
of handtastelijk worden.
Zoo zijn lien jaren voorbij geschoven en is Karijntjo zestien
jaar geworden.
Nu wordt het moeilijk.
De Huidekooper, wiens zaken zijn uitgegroeid, heeft hoofd en
Handen vol met zijn bcrooj) en met het regelmatig toezicht on
zijn werkvolk.
Vooral 's winters beginnen de knechten de vroege morgen al
dadelijk met dagdieverij.
In het pakhuis staan de tonnen vol pekel, waarin do huiden
bewaard worden. Zoodra ze 's morgens binnen komen, dringt de
natte kou als mist hun door de kleencn. De geur van water
zout en huiden proeven ze met neus en tong, de vocht door
trokken lucht geeft hun een gevoel, alsof een klevend hemd
zich aan hun lichaam vastplakt. Het is daar binnen zelfs
kouder, dan buiten in de vrieslucht. Met opgetrokken schouders
kleumen de kerels in hun wambuis en graven hun ongcwasschen
handen en armrn tot aan de ellebogen lekker in dc diepe zakken,
mplaats van ze dadelijk huiverend cn ademhijgend in het ijs
koude pekehvater te steken.
Oom heeft zijn zaken en fanie haar gezin. En Katrijntje
gebruikt de gelegenheid, om verboden paadjes te gaan.
Er komen klachten en berichten over een van de nevten, over
Katrijntje en over andere jongens en meisjes, die in poorten en
sloppen ongercchtige dingen bedenken.
Katrijntje heeft zich al terug getrokken. Vroolijk wil 23
rf"\maar nIct s,echt- Waar °°m v'ndt de toestand moeilijk.
Katrijntje is zeventien jaar, zijn zoons van vijftien tot twintig.
Ln zijn dochters beginnen aankomende meisjes to worden, die
Katrijntjes plaats als hulp voor moeder zonder bezwaar bezetten
kunnen.
(Wordt vervolgd)»
