KYR i
Geniet van
Ferik oval - Finas round - 25 ets.
VAN OUD EN NIEUW
MAANDAG 6 JANUARI
1936
EERSTE BLAD PAG. 2
DE OORLOG
IN OOST-AFRIKA
OPNIEUW EEN
AMBULANCE
GEBOMBARDEERD
Ditmaal de Egyptisch-
Abessijnsche het slachtoffer
Geen menschenlevens
te betreuren
Zaterdag hebben Italiaansche vlieg
tuigen in de nabijheid van Daggaboer
een ambulance gebombardeerd, waarbij
geen menschenlevens verloren gingen,
hoewel aanzienlijke schade werd aan
gericht.
In de gebombardeerde ambulance,
welke uitging van het Egyptisch-Abes
sijnsche Roode Kruis bevonden zich o.a.
twee Britsche missionarissen. De aanval
werd uitgevoerd door een vijftal Itali
aansche vliegtuigen.
Nader wordt bericht, dat de Egyp
tisch-Abessijnsche Roode Kruis ambu
lance zich op grooten afstand bevond
van de veldlegers. Nadat de bommen
naar beneden waren geworpen werden
de Roode Kruis-tenten met machine
geweervuur bestookt. In de ambulance
werkten twee Engelsche artsen.
Egypte vraagt inlichtingen
De Egyptische regeering heeft haar Con
sul in Addis Abeba om inlichtingen ver
zocht over het bombardement van Dagga
boer. De Consul bevestigde, dat de Egypti
sche Ambulance, welke verwijderd was van
het militaire kamp, door een luchtbombar
dement getroffen is, maar dat de uitwer
king tot materieele schade is beperkt ge
bleven.
De regeering wacht nieuwe inlichtingen
af, om haar houding te bepalen. Het comi
té voor sanitaire hulpverleeniging heeft een
protesttelegram gezonden naar Genève en
naar het Internationale Roode Kruis.
Het gifgas in actie!
Volgens berichten uit. Addis Abeba zijn
tijdens een hevigen Italiaanschen aanval op
het noordelijk front bij Amba Aladzji, ten
Zuiden van Makalle, gifgasbommen gewor
pen. Eenige personen werden gedood en
versclieidenen gewond. Ook Debnat en
Debra Tabor werden met gifgas- en brand
bommen bestookt.
Van vooraanstaande Abessijnsche zijde
wordt verklaard, dat men ten zeerste ver
ontwaardigd is over het voortdurende bom
bardeeren van Roode Kruls-posten door de
Italianen, en dat men zich afvraagt wat de
grootc Europeesche mogendheden tegen deze
schending der heiligste internationale in
stelling zullen doen.
Men heeft Abessinië aanvankelijk toela
ting tot het Internationale Roode Kruis ge
weigerd. omdat van deze instelling slechts
beschaafde volken deel zouden kunnen uit
maken. Het herhaaldelijk bombardeeren
van Roode Ivruis-posten door de Italianen,
die door dit ten derde male te doen duide
lijk toonen, dat zij het opzettelijk doen,
schaadt het Europeesche prestige enorm.
Ten aanzien van de Italiaansche verkla
ring, dat gebombardeerd is als vergelding
voor den dood van den onderluitenant-vlie
genier Tito, die door de Abessijnen was ge
dood, wordt van Abessijnsche zijde ver
klaard, dat deze opvatting misplaatst is. De
Abessijnen zijn van oordeel, dat het geoor
loofd is ook een vliegtuig, dat achter de
frontlijn daalt met hu-n primitieve wapenen
als zwaard en lans aan te vallen en de
bemanning onschadelijk te maken, aange
zien zij bij hun landing ook gebruik maken
van hun mitrailleurs tegen de Abessijnen.
De Abessijnen achten zich tegenover een
vijand, die met gasbommen ambulances
aanvalt en deze met mitrailleurvuur be
stookt gerechtigd te handelen, zooals zij
hebben gedaan.
Dc Italiaansche verliescijfers
Volgens een officieele statistiek zijn van
1 Januari 1935 tot 31 December 1935 van de
Italiaansche strijdkrachten in Oost-Afrika
390 officieren, onder-officieren en minderen
gedood en worden 14 militairen vermist.
In hetzelfde tijdvak zijn 259 arbeiders ten
gevolge van ongelukken of ziekte om het
leven gekomen.
In 1935 zijn 61.000 arbeiders uit Italië in
Oost-Afrika aangekomen, van wie de mees
ten in Eritrea.
11.338 arbeiders zijn naar Italië terugge
keerd wegens het afloopen van hun over
eenkomst of om andere redenen. Op het
oogenblik werken in Eritrea en Somaliland
50.000 arbeiders.
Twee vliegtuigen verloren
Te Rome wordt officieel meegedeeld dat
twee Italiaansche vliegtuigen bij een vlucht
over het Kafta-gebied, in N.W. Abessinië,
nabij de grens zijn neergeschoten. De inzit
tenden werden gedood.
Werving van specialisten
De Italiaansche minister van oorlog heeft
de vrijwillige aanmelding opengesteld voor
3630 specialisten voor gemotoriseerde infan-
terieregimenten, tanks, snelle vechtwagens,
artillerie, genie, sanitaire diensten en inten
dance.
De in dienst tredenden zullen zich voor
twee jaar moeten verbinden.
De Italiaansche Yereeniging van oud
strijders heeft besloten, afstand te doen van
de bonusuitkeering, waarop de oud-strijders
in 1948 recht hebben. Dit bespaart de Ita
liaansche regeering een bedrag van ruim
2 millioen lire in obligaties.
Britsche troepentransporten
De Sunday Dispatch meldt, dat het En
gelsche stoomschip Scithia, dat 20.000 ton
meet, is verbouwd tot troepentransportschip
De Scithia, welke tot voor kort dienst deed
op Amerika, zal reeds a.s. Woensdag van
Southampton naar Alexandrië vertrekken
met troepen, tanks, geschut en ander oor
logsmateriaal.
Het blad vost ar op, dat het de eersto
k'-cr is seiii den wereldoorlog, dat een
EngeNch stoomschip door het ministerie
vi c Oorlog is gerequiretrd voor het trans-
var- epen.
'ijk zullen binnenkort .ver-
ITALIË OPENT NIEUWE
ANTI-BRITSCHE
CAMPAGNE
ROOSEVELTS REDE
KOEL ONTVANGEN
Onze correspondent meldt ons uit Rome:
President Roosevelts Boodschap is in
Italië met een ijzig stilzwijgen begroet, zoo
wel door de pers als in officieele kringen.
Het eenige blad, dat commentaar geeft, is
het Pauselijk blad, de „Osservatore Romano"
dat er zich pessimistisch over uitlaat Daar
het overzicht van de redevoering verkort
werd weergegeven en alle yiinder welkome
zinnen er uit waren geschrapt, gaat het
Italiaansche volk, dat gewend is aan storm
achtige en hevige commentaren van den
Duce, er schouderophalend aan voorbij. In
gezaghebbenue kringen verneemt men, dat
de boodschap van president Roosevelt geen
slechten indruk heeft gemaakt; men had,
integendeel, een krachtiger aantal maatre
gelen van hem verwacht. Aan den anderen
kant wijst men er op, dat de volledige tekst
nog steeds niet bekend is, zoodat het com
mentaar niet zoo zeer op feiten als wel op
gissingen berust
En wat Italië erg hindert, is het stijf
koppig niet willen begrijpen van de zaak,
waarvoor Italië vecht, en het gebrek aan
commentaren in het buitenland op de gru-
weloaden. waarvan Abessinië wordt b.e-
schuldigd.
Men is van eening, dat, indien het buiten
land voortgaat met critiek op Italië te oefe
nen, meer Abessijnsche gruweldaden gepu
bliceerd zullen worden, die de Italiaansche
regeering tot nu toe geheim heeft gehou
den. om de Italiaansche vrouwen niet te
verontrusten, daar men bang is, dat het
openbaar maken van de barbaarsche ver
minkingen van Italiaansche soldaten een
demoraliseerenden invloed op de bevolking
kunnen hebben en tot een heftige anti-
oorlogsstemming zou kunnen leiden.
Inmiddels is de perscampagne tegen Enge
land weer ingezet De campagne voor
strengere strijdmethoden tegenover Abessinië
is tijdelijk stopgezet en vandaag is Enge
land weer het meest geliefde object, speciaal
in verband met de actie aan den kant van
Gayda is eveneens zeer slecht te spreken
dringt in zijn blad op Italië's uittreoen
uit den Volkenbond aan. De atmosfeer te
Genève is or crdraoglijk voor Italië. Van
alle kanten wordt gevraagd, waarom het
dit instituut niet verlaat, doch het antwoord
luidt, dat Italië lid zal blijven zoolang het
de kracht heeft weerstand te bieden en zoo
doende te verhinderen, dat de verwikkelde
toestand in Europa, die door het Italiaansch-
Abessijnsch conflict is ontstaan, niet nog
verwarder wordt.
Maar er is een grens aan allen weerstand
en alles drijft Italië op het oongenblik naar
die grens.
(Auteursrecht New» Chronicle—A.N.P.)
scheidene schepen van de White Star Line,
o. m. de Laurertic, de Laconia en de Sa
maria voor hetzelfde doel eveneens worden
gerequireerd.
Zooals de ouden zongen....
Vier ïtaliaantjes, van welke de oudste
nog geen veertien jaren oud was, waren
van huis weggeloopen om dienst te nemen
bij het leger in Oost-Afrika. Te voet legden
zij den weg tot Pavia af, daar zij er niet in
konden slagen met een auto te mogen mede
rijden.
Zij werden door een agent opgepakt en
vervolgens naar hun zeer ongerust gewor
den families teruggezonden.
Het probleem der
Middellandsche Zee
Rede van Federzomi
De voorzitter van den Italiaanschen oe-
naat, Federzoni, heeft ter gelegenheid van
de inwijding van het instituut voor de stu
die der internationale politiek in tegenwoor
digheid van den graaf van Turijn en een
groote menigte autoriteiten een redevoering
uitgesproken over het probleem van de
Middellandsche Zee.
In deze rede stelde hij in het licht, dat
tengevolge van het fascistische herstel van
Italië en de versterking van zijn politieke
militaire macht Londen vrees ging koeste
ren voor de traditioneele verhouding van
krachten in de Middellandsche Zee en arg
waan opvatte ten opzichte van de Italiaan
sche bedrijvigheid, vooral na het tot stand
komen van de Fransch-Italiaansche overeen
stemming. Daarom bestrijdt Londen de ge
wettigde eischen van Italië in Abessinië door
middel van het Volkënbondspact.
De crisis zal overwonnen worden dank zij
de vastberaden voortzetting van de Italiaan
sche actie ten behoeve van de noodzakelijke
doeleinden.
In de Middellandsche Zee vormt Italië een
niet op te heffen politieke werkelijkheid en
niemand kan verlangen dat een volk van 44
millioen zielen afstand doet van zijn eigen
ontwikkeling en toekomst.
Italië heeft geen enkele reden en heeft er
ook geen belang bij de Engelsche posities
in Afrika te verzwakken, maar het heeft
behoefte aan en recht op een beter begrip
voor zijn eigen belangen.
Het probleem van de Middellandsche
Zee, dat met dat van Oost-Afrika het eenige
probleem vormt, is voor Italië in de aller
eerste plaats een vraagstuk van de onaf
hankelijkheid.
De Italiaansche goud-offers
Naar uit Rome wordt gemeld, is de
toeneming der goui-afgiften bij de in-
zamelbureaux der fascistische partij
gedurende de laatste dagen opgehouden
en men kan wel aannemen dat het
meeste, dat onder den invloed van den
eersten impuls te voorschijn zou komen,
reeds is afgegeven; dit sluit evenwel
niet uit', dat een nieuwe opwelling van
vaderlandsliefde nieuw materiaal te
voorschijn kan brengen.
Ook de inzameling van trouwringen kan
als geëindigd worden beschouwd. Nadat jp
den eigenlijken inzameldag 18 December
volgens de officieele gegevens in Italië
ongeveer 5 millioen nngen werden afgege
ven, heeft men, rekening houdende met de
omstandigheid, dat ongeveer 17 millioen
trouwringen in totaal aanwezig moesten
zijn, de inzameling op den Zondag daarop
voortgezet. Hoeveel ringen toen nog werden
afgestaan, is niet bekend, doch op grm<l
v.an de resultaten der Leide dagen te /amen
in enkele steden ?n op enkele inzamel-
bureaux kan geconstateerd worden, dat de
opbrengst op den tweeden dag veel minder
was dan op den eersten.
Indien men de verhouding bij ecmgo
plaatsen, waai' het resultaat van beide da
gen bekend is, als grondslag neemt, be
draagt de totale opbrengst naar schatting
ongeveer 6 millioen ringen.
De opbrengst daarvan kan geschat wor
den op omstreeks 300 millioen lire.
Brengt men het overige afgestane goud
mede in rekening, dan kan men verwach
ten, dat er tusschen een half milliard en
één ni'Hiard lire aar. goud geofferd is.
NOODWEER
BOVEN FRANKRIJK
REGEN STREMT OVERAL
HET VERKEER
Een spoorbrug bezweken
Het noodweer, dat sedert eenige dagen
met ongekende hevigheid boven Frankrijk
woedt, richt iederen dag opnieuw ernstige
verwoestingen aan. Er valt bijzonder vïci
regen. In tal van stroken zijn de rivieren
buiten haar oevers getreden, waardoor ge-
heele gebieden onder water staan.
In verschillende laag gelegen dorpen en
stadsdeelen staat het water zeer hoog. De
schade aan de te velde staande gewassen
is aanzienlijk.
De Seine is zoodanig gewassen, dat de
kaden onder water staan. De situatie te
Parijs is voorshands evenwel nog niet
dreigend.
In het departement Indre et ixiire is
een spoorbrug bezweken juist op het
oogenblik, dat een trein over de brug
De locomotief sloeg om, terwijl de laat
ste wagon uit de rails liep. De reizi
gers zijn er met de schrik afgekomen.
Niettemin is de materieele schade aan
zienlijk.
Bij Niort (dept. Deux-Sèvres) zijn gen
darmen en militairen behulpzaam geweest
bij de ontruiming van verschillende hui
zon. Deze ontruiming werd met het oog op
gevaar noodig geacht.
Men vreest, dat twee personen, die ver
mist worden, zijn verdronken.
Te Poitiers (dept. Vienne) hebben de be
woners aanzegging ontvangen. 1e kelders n
ontruimen.
Bij Tonnerre (Yonne) zijn geweldige
rotsmassa's losgeraakt Verscheiden werk
plaatsen en huizen zijn bedolven. Er zün
geen persoonlijke ongelukken voorgekomen.
Een geweldige lawine, niet van sneeuw,
doch een van steenen, heeft het baanvak
tusschen Chapionix en La Fayet geblok-
Op sommige punten, zooals te Poitlcs,
zijn niet alleen de straatwegen, maar ook
de spoorwegen onbruikbaar'geworden. Men
vreest, dat de Loire en de Seine tegen Dins
dag een hoogtepunt hebben bereikt, dat
sedert 1910 niet meer is voorgekomen. Te
Angers moest het gemeentebestuur in vele
overstroomde straten noodbruggen laten
slaat, terwijl de pontonniers 'n bootdienst in
stand hielden. De voorsteden van Nan tea
staan grootendeels onder water en een klei
ne visschershaven in de nabijheid kan
slechts met booten bereikt worden.
Boven het departement Calvados heeft een
hevige storm gewoed, die in vele gemeenten
groote schade aanrichtte. Meer dan 2000
sparren werden ontworteld en de materieele
schade wordt geschat op ongeveer een mil
lioen franc.
Avignon, waar het water gezakt was
wordt opnieuw door de Rhöne bedreigd.
Het sixxirwegtraject ParijsModane kan
niet bereden worden, zoodat het verkeer
moest worden omgeleid.
Roosevelt en de
presidentsverkiezingen
Van wei-ingelichte zijde, waar men in
nauwe relatie staat met het Witte Huis,
wordt verklaard, dat voorloopig van Roos?
velt geen ingrijpende hervormingsvoorstel
len te wachten zijn. Men neemt aan, dat vJj
bij den aanvang van de eigenlijke verkie
zingscampagne het kiezerscorps zijn nieuwe
■oorstellen zal voorleggen, waarbij hij het
volk de keus zal geven, bom in zijn functie
te handhaven met een mandaa* voor verdere
ingrijpende hervormingen, of een tegenstan
der te kiezen, die een einde zal maken aan
de belangrijkste onderdeelen van de New
Deal.
In leidende democratische kringen is men
ervan overtuigd, dat Roosevelt, ondanks het
feit, dat zijn populariteit hier en daar is
gaan tanen, met een zeer groote meerder
heid herkozen zal worden.
De „anti-?elfmoord-brigade" van Ovi
nia is er in geslaagd een levensmoede
man. die in den voor dit doel veel gebruik
ten krater Miharayama op het eiland Osji-
ma gesprongen was, te redden. Zoodra ont
dekt was, dat weer een zelfmoordpoging
was ondernomen, bad de genoemde briga ie
tien leden opgeroepen, die heldhaftige po
gingen in liet werk stelden om den bewus
teloos in den krater liggenden man vaneen
wissen dood te redden. Hun pogingen wer
den door de dichte dampen, die uit den
krater opstegen, verijdeld.
Eindelijk bood zich een der tien vrijwil'i-
gers aan met touwen af te dalen. Hij slaag
de er werkelijk in den man te bereiken, d.e
ten slotte met vereende krachten ongebe.-
schcn werd. Hij thans in liet ziekenhuis
opgenomen en begint reeds weer op krach
ten te komen.
EEN KLOKKENIST
NEEMT AFSCHEID
Slotconcert in den
Nieuwjaarsnacht
„Das alle Jahr vergangen ist"
(van onzen Duitschen correspondent)
Nadat we deMiieuwjaarsdienst in de eer
waardige ParochialkJrche in de Klooster-
strasse hadden bijgewoond, bleven we met
een paar honderd belangstellenden in den
kouden winterochtend geduldig buiten
staan wachten. Wij wilden het afscheid bij
wonen van den organist Siepert, naar den
begaafden kunstenaar luisteren, die ruim
vijftien jaar lang het kostbare klokkenspel
heeft bediend, dat door den Pruisisohen
koning Friedrich Wilhelm I tegen een voor
dien tijd belangrijk aantal gouden dukaten
word verworven van den Amsterdamschen
klokkengieter Jan de Grave. Men beweert
dat deze harde soldatenvorst, de vader van
den lateren Frederik de Groote, gaarne
naar het klokkenspel stond te luisteren en
wij gelooven dat gaarne, want ruim tw«-e
eeu.ven later worden wij, muzikaal
wende bewoners eener wereldstad, nog be
koord door het lieflijk geluid van 37 klok
ken.
Wij beleven het 1258ste concert van
Hans Siepert, dat tevens zijn zwanen
zang is. Berlijn's „hoogste" dirigent
noemt afscheid van tienduizenden,
die al die jaren naar zijn spel geluis
terd hebben, ook al zagen en kenden
ze hem riet eens van naam. In het
hartje der wereldstad beleven we een
brokje romantiek uit het begin der
18de eeuw en het afscheid \alt niet
gemakkelijk, want er zijn in onzen
banalen tijd slechts weinigen, die
deze eigenaardige kunst beheersöhen.
Klokslag twaalf uur zet het concert in
met de oeroude melodie „Das alte Jahr
vergangen ist" en dit afscheidslied van een
veelbewogen jaar beteekent terzelfder tijd
het definitieve afscheid van den wijsgeer!
gen klokkenist, die al jaren veertig me
ter boven ons uit het kostbare klokkenspel
heeft bewaakt. Hij begroet het nieuwe jaar
met het ook bij ons zoo graag gezongen lied
„Beveel gerust uw wegen" en wil de velen,
die zich plotseling aangegrepen voelen
troosten met het gezang „Wer nur den
iieben Gott lasst walten".
Ons wacht nog een aardige verrassing.
Een klein blaasorkest is mee naar boven
geklommen en verhoogt het effect van het
koraal „Grosser Gott, wir loben Dich". Zoo
schuift deze bescheiden kunstenaar alle lof
tuitingen van zich af en hij maant ons tot
dezelfde bescheidenheid met „Dankt, dankt
nu allen God".
Na een korte pauze volgen enkele wereld-
sche melodieën, worden wij vergast op den
lievelingsmarsch van Adolf Hitler, den
„Badenweiler Marsch", terwijl het concert
besloten wordt met de beide „National-
hvmnen", „Deutschland, Deutschland über
alles" en „Die Fahne hoch, die Reihen fest
Zoo nam Berlijn's begaafde klokkenist
afscheid van de Paroohialkirdhe met het
bewustzijn, dat dit heengaan niet sleohts
hemzelf, maar minstens evenzeer zijn dui
zenden bewonderaars moeilijk gevallen is.
De Maas wast in België
Tusschen Namen en Dinant is de Maas
sterk gewassen, en heeft zij het omliggende
land reeds overstroomd.
Ook de Sambre is zoozeer aan het wassen
dat zij buiten haar oevers dreigt te treden.
De negers van Scottsboro
Het bekende geval van de negen jonge
negers van Scottsboro, die ervan beschul
digd worden in 1931 in een goede/entrein
twee blanke meisjes te hebben aangerand,
zal voor de vierde maal voor het gerechtshof
van den staat Alabama worden bahandeld.
Het proces heeft zeer veel stof doen op-
vaaien en in de geheele wereld is de zaak
an de negen jeugdige negers bepleit, aan
gezien bij de vorige processen verschillende
onregelmatigheden bij de getuigenverhooreu
zouden zijn voorgekomen. Bij deze nieuwe
behandeling zal voor de eerste maal de jury
anders zijn samengesteld dan bij de vorige
processen, waarbij eenige negei-s ter dood
werden veroordeeld.
Volgens berichten in de bladen hebben
drie gewapende personen op 4 Januari bij
het sjxHirwegstation Tsjan Tsjoen (Chir.ee-
sche provincie Hopei) een overval gepleegd
op den sneltrein Peiping-Moekden.
De daders openden een pistoolvitur op
den sneltrein, ten einde deze tot staan te
brengen. Daarbij zijn acht personen ge
wond, o. w. een Japansche gendarm en een
Japansche passagier.
De dadere konden ontsnappen.
De personen, die den aanslag op den treiL
hebben gepleegd, hebben de uniform van de
Chfneesche veiligheidspolitie gedragen.
De gendarmerie stelt een onderzoek in.
DE LINDBERGHS IN WALES
Kolonel Charles Lindbergh en zijn vrouw
en zoontje hebben den nacht van Vrijdag
op Zaterdag doorgebracht in een klein hote"
te Llandridod Wells in Wales, waar z'j
arriveerden per auto. Zaterdagochtend werd
de autotocht voortgezet.
Men neemt aan, dat de Lindberghs /.ijn
vertrokken naar liet huis van Aubrey Mor
gan, een zwager van mevr. Lindbergh, te
Llandadd, eveneens in Wales.
De moeder en de zuster van mevr. Lind
bergh hebben eveneens de Ver Staten ver
laten, met het oog op ontvangen draig-
brieven.
Kort Nieuws
Oudstrijders van Wales, die tezamen met
Duitsche oudstrijders aan een diner aanza
ten, hebben dezen laatste.i de in den oorlog
buitgemaakte vlaggen teruggegeven.
Een Italiaansch vliegtuig van de lijn
Saloniki-Tirana-Rome heeft een noodlanding
moeten maken nabij de Grieksch-Joegosla-
vische grens. Tengevolge van ijsvorming op
de vleugels verloor het toestel, dat op een
hoogte van 4.200 meter vloog, snel hoogte. De
piloot wist het toestel echter behouden aan
den grond te zetten.
Naai eerst thans bekend wordt, heeft
in den Oudejaarsnaoht in het dorjije Kro-
nacli in Oberfrankeo. de vrouw yan een
VAN ONZEN AMSTERDAMSCHEN REDACTEUR
De Tram maakt reclame
voor haar nieuwe tarief
Patrimonium zestig jaar
Ook de Doleantie jubileert
Van onzen Amsterdamschen redacteur)
Op Nieuwjaarsdag hebben we hier een
nieuw tramtarief gekregen, waarvan de
directie van de Gemeentetram en de betrok
ken wethouder de beste verwachtingen koes
teren. Nieuw is het slechts betrekkelijk,
zooals trouwens van het jaar, dat we zijn
ingegaan, eveneens moet worden gezegd.
Dr. H. Colijn, de minister-president, en de
voorzitter van de Amsterdamsche Kamer
van Koophandel, de heer G. H. Crone, hebben
ons dit ten overvloede duidelijk gemaakt.
Veel zorgen en moeite hebben we van het
oude in het nieuwe meegenomen, gelukkig
ook veel zegen.
Het nieuwe tramtarief heeft, evenals voor
heen, als basis de 11-cents prijs, maar door
gunstige bepalingen voor abonnementen
overstappen is het vervoer per iram a
merkelijk goedkooper geworden. We hadden
reeds de rittenkaarten, waardoor de prijs
op een dubbeltje kwam. Dat is zoo gebleven.
Daarnaast zijn evenwel de overstapbepalin-
gen zoo radicaal gewijzigd, dat Amsterdam
eigenlijk een gecamoufleerd 5-cents tarief
heeft.
Voor dit goedkoope tarief heeft de tram
een week lang reclame gemaakt. Direct na
Kerstmis hebben de wethouder, de direc
teur, eenige ambtenaren en de heeren van
de pers een rit gemaakt in een van de
nieuwste motorwagens, die het hinderlijke
schudden tot het onvermijdelijke minimum
terugbrengt. Vóór ons uit reed de sierlijk
beschilderde wagen, die de voordeelen van
het nieuwe tarief suggestief aankondigde.
Conducteurs en controleurs deelden aan de
verbaasde menschen reclame-biljetjes uit,
en na een week is het duidelijk, dat deze
nieuwste manier om voor een Gemeentebe
drijf de aandacht van het publiek te vra
gen, ingeslagen is, natuurlijk in de eerste
plaats ter oorzake van het gewijzigde tarief
zelf, dat met zijn gunstige overstapbepalin-
gen en korte ritten inderdaad aantrekke
lijk is.
Verbaasd hebben de stadgenooten ges
omdat de Gemeente reclame maakte voor de
tram, die in vroegere jaren zulke winsten
maakte, dat niemand er aan behoefde te
denken tot reclame de toevlucht te nemen
Sedert vermeerderde evenwel het aantal
auto's, fietsen enwerkloozen dermate,
dat met het verloopende getij de bakens
moesten worden verzet.
Gelukkig wordt van hoog tot laag beseft,
dat het hiertoe komen moest. De plagerige
ambtenarij is nagenoeg geheel teruggedron
gen, want men mag nu overstappen waar
men wil, alleen ®:et op de „lijn", waar
gestapt wordt. Dat is het laatste bastion,
hetwelk heeren ambtenaren bij een volgen
de gelegenheid zullen moeten prijsgeven,
want wat gaat het hun aan waér men over-
Dat gemeente-ambtenaren en -werklieden
thans op straat biljetten hebben uitgedeeld
Is ook een teeken des tijds. Vroeger zouden
velen hunner voor zulk werk bedankt heb
ben, want daarvoor waren ze toch niet aan
genomen! De organisatie zou men er bij ge
haald hebben, zooals die ook indertijd haar
oordeel moest geven over het ongehoorde
feit, dat de wagenbestuurders en cc
teurs twee minuten per dag langer dan acht
uur moesten werken, omdat het met den
dienstrooster zoo uitkwam.
Patrimonium zestig jaar
Januari is de maand der herinneringen.
In de eerste plaats door de gedachtenis aan
het feit, dat zestig jaar geleden Patrimonium
opgericht. Dat is gebeurd 3 Januari 1876
een zeer bescheiden manier, op een bo
venwoning aan de Lindengracht, in het
hartje van de Jordaan, ten huize van den
heer W. C. Beeremans, die in deze dagen
aan dit heugelijke feit met dankbaarheid
mag terug denken. Van de zeven oprichters,
die het geloofsstuk bestonden de eerste
Christelijk sociale vereeniging te stichten, is
de heer Beeremans. die al jaren te Utrecht
woont, de eenig overlevende.
Van de overige heeren zijn de „werkman
Kater" en de „edelman Hovy" de meest be
kenden geweest. Kater was de moedige, be
zielende leider, die onversaagd den strijd
aanbond tegen Domela Nieuwenhuis en Jan
Fortuin, de mannen van de socialistische
Internationale. Hovy was het eerste A.-R.
raadslid, die in 1881 gekozen werd en da
liberale overmacht op het Prinsenhof brak,
een paar jaren later bijgestaan door Glin-
derman, eveneens een oprichter van Patri
monium. Heeft Klaas Kater de gnndslag
jd voor de Christelijke vak-ï-garisatie,
Hovy deed zulks veel later voor de Christe
lijke patroons. Deze Boaz neef* veei van
Hen doer spreken, ook m den Raad van
Amsterdam, waar hii de koene voorvechter
is geweest in den strijd tegen de huizen van
ontucht.
Het is goed aan het nederige begin van
het Christelijk sociale werk te denken om
daardoor te meer op prijs te stellen wai in
den loop der jaren door Gods zegen mocht
worden verkregen.
Een tweede herdenkingsdatum is die van
de doleantie,
de bekende kerkelijke beweging van v'jftig
jaar geleden. Aan het kleine Ulrum in het
Noorden des lands is de Afscheiding ver
bonden, Amsterdam was een halve eeuw
terug de stad van de Doleantie. Wel is waar
is Kootwijk de eerste plaats waar de eerste
officieele daad te dezen opzichte van zich
deed spreken, maar dat geschiedde ongeveer
een maand na de schorsing der tachtig ker-
keraadsleden, die 4 Jan. 1886 plaats vond.
Het waren belangrijke gebeurtenissen,
wier aanvangen in de Januarimaand van
een halve eeuw geleden zijn geboekstaafd.
Een beoordeeling er van geef ik uitteraard
op deze plaats niet. Onbestreden feit
is, dat de Doleantie het kerkelijk leven
ingrijpend heeft gewijzigd, te Amsterdam
reeds aanstonds omdat hier de eerste samen
komsten in „de lokalen" zijn gehouden.
Onder de tachtig geschorsten zijn vele be
kende en in menigen kring geliefde namen,
waarvan ik hier slechts noem de professo
ren dr. A. Kuyper en dr. F. L. Rutgers, die
6 Januari 1886 met jhr. mr. A. F. de Savor-
nin Lohman als kerkmeesters hun recht op
toegang tot de consistorie van de Nieuwe
Kerk op den Dam lieten gelden.
Voor zoover mij bekend zijn van de tach
tig geschorsten nog slechts drie broeders in
leven, van wie de ruim negentigjarige heer
J. W. Michel te Amsterdam stellig de oud
ste is.
FRISO
GEMENGD
NIEUWS
Felle brand te Enschede
Te Enschede is 's nachts een felle brand
ontstaan in de kapperszaak van den heer E.
Wesemijer in de Haverstraat, in het centrum
van de stad. De brand werd door voorbij
gangers ontdekt. De bewonens waren op reis.
Toen de brandweer ter plaatse verscheen,
sloegen de vlammen met groote kracht naar
buiten. De brandweer stond in deze smalle
winkelstrat voor een moeilijke taak, daar de
belendende perceelen groot gevaar liepen. De
brand woedde spoedig in het geheele onge-
twintig meter hooge pand. De groote
nieuwe mechanische ladder van de Enschede-
sche brandweer bewees bij het blueschingswerk
goede diensten. Het vuur werd zoowel aa
voor- als aan de achterzijde bestreden en bleef
tot op het pand van de heer Wesemijer be
perkt. Dit pand is echter nagenoeg geheel
uitgebrand. Een belendend perceel, waarin
het kleedingmagazijn van de fa. Gebrs. San
ders is gevestigd, kreeg ernstige waterschade.
Ook werd veel schade aangericht in het
den anderen kant gelegen pand van den kunst
handelaar A. Hefti, waarvan men op de bo
venste verdieping de zoldering moest open
breken, daar het vuur naar dit pand dreigde
rer te slaan.
Alles is verzekerd. Het uitgebrande per
ceel is eigendom van den heer Hefti. De oor
zaak is onbekend.
DE MISDADEN TE OSS
Wraakneming en oplichting
Te Oss hebben onbekend gebleven personen
i ruiten ingeworpen van de woning van ze
keren W. aan de Berghemschenweg. Vermoe
delijk heeft men hier te doen met een wraak
neming van personen uit de Ossche misdadi-
gerswereld; reeds meermalen is dit voorge
vallen. W. wordt er n.l. door zijn buurtgenoo-
van verdacht contact met de politie te
onderhouden en een aantal personen aan de
justitie te hebben verraden. Er wordt een
uitgebreid onderzoek inge6teld.
De marechaussee is overgegaan tot arres
tatie van zekeren Van B. die verdacht wordt
diefstal van een portemonnaie met geld.
Hij werd aan een streng verhoor onderworpen
Hij blijft evenwel ontkennen. Bij huiszoeking
in zijn woning vond de politie een aantal
pers en sleutels.
Het onderzoek wordt voortgezet. In ver
band met een oplichting ten nadeele van de
Rijksverzekeringsbank is gearresteerd de 19-
jarige B., die in de werkvenschaffing werk
zaam is. Hij had een infectie opgeloop«m acn
de rechterhand. Volgens zijn zeggen ou hij
dit letsel hebben gekregen toen hij op weg
naar zijn werk zijn fiets had gerepareerd. In
rerband hiermede is hem f 1000 uitgekeerd.
Thans is aan het licht gekomen dat hij een
valsche aangifte heeft gedaan en dat hij deel
genomen heeft aan een vechtpartij waarbij
hy aan de hand gewond werd.
Hij heeft bekend.
meubelmaker een vierling, alle meisjes, ter
wereld gebracht. De vier meisjes en de
moeder zijn aller, gezond. De Rijksminister
van binnenlandse!)e zaken Frick, heeft hel
echtpaar zijn gelukwenschcn en een aan
zienlijke som gelds gezonden.
De vrouw van Bruno Hauptmann
voornemens, zich met haar kind naar
Duitschland te begeven, nadat haar man
zal zijn terecht gesteld.
SCHAPENDIEVEN AANGEHOUDEN
Men meldt ons uit Leeuwarden: Op
de veemarkt alhier werden Vrijdagmorgeit
door de politie vier schapen in beslag geno-
men, die door een koopman uit Groningen
goedkoop waren gekocht. Bij onderzoek bleek,
dat deze schapen te Wijk en Zee en Duin in
Noord-Holland waren gestolen, waarna zij
door de daders in een personenauto naar da
veemarkt te Leeuwarden waren vervoerd. Na
dat de schapen daar waren verkocht, zyn de
personen, die de dieren ontvreemd hadden, on
middellijk weer uit Leeuwarden vertrokken.
Ver zijn zy evenwel niet gekomen, aange
zien zy in de nabijheid van Franeker reeds
door de Rijkspolitie uit Harlingen werden
aangehouden. Het bleken te zijn P. G. en H
M. K. beiden uit Wormerveer afkomstig.
MASJESTEITSSCHENNIS
In een café in de Lindestraat te Amster
dam is een 58-jarige bootwerker aangehou
den terzake Majesteitsschennis.
DIEFSTAL MET BRANDSTICHTING
In den nacht van 3 op 4 Januari is diefstal
met braak gevolgd door brandstichting ge
pleegd in een parlevink op de Maas in de ge
meente B e 1 f e 1 d. Een bedrag van ongeveer
f700 aan koloniale waren is ontvreemd. Na
de inbraak is de boot, die een waarde van on
geveer f 2700 vertegenwoordigde, in brand ge
stoken en totaal uitgebrand. De brand is ge
sticht met behulp van benzine waarvan men
de ledige bussen gevonden heeft. Een roei
bootje, dat in de nabijheid lag, wordt vermist.
De rijksveldwacht van Belfeld heeft de zaak
in onderzoek.
Eigenaar van de boot is een zekere van
INBRAKEN
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag is in
gebroken bij een auto-handelaar te De Klomp
(gem. Ede) ten nadeele van wien een vier
tal spaarbankboekjes werden gestolen. Op de
spaarbankboekjes stonden bedragen, tezamen
ter waarde van eenige duizenden guldens. In
de woning van den autohandelaar hebben do
dieven, die er zich blijkbaar nogal op hun ge
mak gevoelden, zich ook tegoed gedaan aan
een hoeveelheid sterken drank, waarna zy te
Veenendaal nogmaals trachten hun slag te
DE WASSENDE MAAS
Nadat de twee laatste etmai.-u i1p was van
de Maas voor Grave slechts gering was,
is deze de laatste uren veel sterker gewor
den. De lager gelegen uiterwaarden begin
nen reeds onder water te komen.
Ook voor Maastricht is de Maas sterk
gewassen. De stuw te Borgharen is geopend.
AUTO IN VLAMMEN
Te Hi er den bij Harderwijk geraakte
een vrachtauto, die met stroo beladen was,
Branden
Te Zwolle is door onbekende oorzaak
brand uitgebroken in de woning boven de
loodgieterswerkplaats van P. ter Zweego
aan de Assendelftstraat. De bewoners waren
afwezig. Buren ontdekten de brand en dank
zij snel ingrijpen van de brandweer kon het
vuur tot twee kamers beperkt blijven. Een
voorbijganger, die wilde helpen en de deur
ruit intrapte, sneed zich aan de glasschcr-.-
ven een hielpees door. Hij moest naar het
ziekenhuis worden vervoerd.
