B u ite-filaudsch Qverz iclil I DONDERDAGAVOND De week, welke het oude en het nieuwe'jaar ver bindt, is rijk aan gebeurtenissen geweest, in zulk een mate zelfs, dat de eene tijding de andere ver drongen heeft, en men bijvoorbeeld geneigd zou wezen, zich af te vragen, of de ontzettende spoor wegramp. welke in Thüringen plaats greep, er werden meer dan dertig dooden tusschen bet ver splinterde materiaal vandaan gehaald, inder daad niet eerder geschied is dan op den voor avond van het Kerstfeest. Het jaar 193'), dat zoo veel verwarring en ellende over de wereld bracht: werkloosheid, natuurrampen, staatkundige troe belen, oorlog, heeft wel een donker einde ge vonden! De berichten, die ons uit Oost-Afrika bereikten, vestigen den indruk, dat het krijgsbedrijf daar feller dan ooit woedt. De Abeesijnsohe strategen, als wijlen generaal De Wet groot in de guerilla, schijnen thans het obgenblik gekomen te achten om over de Italiaansche troepen die hun gebied binnen drongen als een prooi heen te vallen. Na dat hun kleine, uiterst dappere benden eerst hij verrassing de Takazze-rivier overschreden, en in toenemende mate hun vijanden in de provincie Sjiré hadden verontrust, werd vervolgens het Tembienplateau, dat Badoglio tevergeefs had pogen te „zuiveren", het centrum van een verbit terde en bloedige strijd van rnan tegen man, waar bij den blanken het voordeel van hun luchtwapen ontging, door het risico, zoowel vriend als vijand te treffen. De Italiaansche doodenlijsten, eerst zoo onwaar schijnlijk kort, worden langer en langer; wat den Ethiopiërs aan moderne krijgstoerusting ontbreekt weten deze blijkbaar door stervensmoed te ver goeden. Uiterst sober zijn in tusschen de Italiaan- sohe communiqués; het gaat het fascisme in Abcs- si-nië niet naar den vleesche. De druk, door hun tegenstanders op don rechter Italiaanschen vleugel tiitgeoefend kan ertoe leiden, dat zij de vèr voor- geschoven wig van hun front, met als hoofd steunpunt Makallé, zullen moeten prijs geven. Ook Aksoom, de oude heilige stad, wordt ernstig be dreigd. Volgens hetgeen te Addis Abeba verluidt zou de provincie Sjiré reeds door de indringers worden ontruimd, en zou ook Tigré weder goeddeels in iU>e«siinsche handen zijn. <3" dat opon steden en dorpen bombardeerde en daarbij zelfs het hospitaal ie Dessie niet ontzag, heeft opnieuw, door het vanuit de lucht bestoken van een ambulance, ditmaal een Zweedsoho, een zware schuld op zich geladen. Hoewel wij ons erin verheugen, dat bet aanvankelijk bericht, het geen vermeldde dot alle Zweden in het Roode- Kruiskamp nabij Dolo zouden zijn gedood, niet juist bleek, verandert dit in wezen weinig aan de zaak: menschen, d'e hulpeloos waren, omdat zij als neutralen op hulpverleening en verzachting vun lijden uit waren- oorlogsslachtoffers, die in <le gastvrije Zweedsche tenten heul hadden ge zocht, zijn op een manier, welke het gebruik van het woord barbaarsch zou wettigen, in het open veld aangerand. Hier baat geen enkele veront schuldiging, ook niet deze, dat de Abessijnen ge vallen Ilaliaansche officieren van hun hoofden zouden hebben beroofd, om deze als een trofee naar do hoofdstad te brengen. De negus heeft nog andere reden tot klagen. Hij heeft aan don Volkenbond geseind, dat in Sjiré de terugtrekkende Italiaansche troepen de bevol king zouden hebben mishandeld en de bedehuizen verwoest; dat bovendien de gifgasoorlog zijn in trede zou hebben gedaan. De primitieve menschen van zijn rijk moeten wel een zeer bijtenden indruk ontvangen van wester- sche beschaving Openbaart de oorlog zich dus weder in al zijn ver schrikkingen, niet langer getemperd door hangen de onderhandelingen en de hoop op een vreedzaam vergelijk, er doen zich tevens symptomen voor van een geest, die met elk mcnschenrecht en mot in ternationaal overeengekomen verplichtingen spot. Blijkbaar zijn in dit gewapend conflict ook de weerloozen, de ontwapenden, de gewonden, de me dische hulpkrachten niet langer veilig meer. Ita lië, dat van den aanvang af door tegen recht en rode in tot het geweld zijn toevlucht te nemen, de geheele wereld tegen zich in het harnas joeg, Ook in Ohina blijft de verwarring en verwildering toenemen, geplaagd als dit land, dat toch reeds zulke ernstige interne moeilijkheden doormaakt, nu reeds zoo langen tijd wordt door de Japansche agressiviteit. China's intellectueels voorhoede, de jeugd der universiteiten, die zich westersch oriën teert, wenscht dit alles niet langer te verdragen. Zij houdt steeds nieuwe demonstraties, gaat over tot dailen van gewekl en doet onafgebroken pogin gen het begrip „vaderland" uit de verwarring der geesten los te maken. Slechts het besef der natio nale eenheid, dat leiden kan tot nieuwe organi satie van wat thans in hopelooze verwarring door- eenloopt, kan naar zij meent redding brengen. De Nanking regeering intussclien kan vóór- noch achteruit; zij is zoowel naar binnen als naar bui ten machteloos. Opzien heeft gehaard de daad, waarmee een Chi- ncesche generaal een directen tegenstand tegen Japan heeft pogen te ontketenen. Voor het mau soleum van Soen Jat Sen, dien jong China be schouwt als de vader des vaderlands, wierp hij zich in zijui zwaard .Hij heeft daarmede terug gegrepen naar een zede, die eertijds in China al gemeen was. Weï-d aan een bedeluar een aalmoes geweigerd, dan kon het gebeuren dat hij zich ver hing voor de deur van zijn onbarmhartigen mede burger, die daardoor voor goed gebrandmerkt was. Het staat te bezien of Tsjang Kai Sjek, het hoofd der Naniking-regeoringondanks dezen doodc voor zijn poort, op doeltreffende wijze aan Japans op dringen een einde kan maken. Van Europa en de Vcrecnigde Staten heeft hij tot Berglandschap bij Meron in Palestina. 2 op heden fn zijn streven niet bijster veel steun ondervonden, niettegenstaande China's beroep op Genève en de internationale verdragen! In Londen is overleden 'n man van scherp intellect en innemende manieren, die aldaar geboren werd als zoon van een joodschen fruitkoopman, en die het, zonder de voordeelen welke geboorte en op voeding aan anderen somtijds verschaffen, heeft weten te brengen tot de belangrijkste posten in het Vereenigd Koninkrijk. Wij bedoelen Lord Rea ding, die als veertienjarige scheepsjongen Britsch- Indië bezócht, dat hij 45 jaar later als onderkoning zou besturen. „Toen ik voor het eerst in Indië kwam," zoo hoeft hij zelf eens mot goedmoedige scherts ge zegd, „had daar niemand mij verwacht ea zou het ook niemand ingevallen zijn, te mijner eere een feestmaal aan te richten. Toch had ik op den dag van mijn aankomst, dat herinner ik mij heden nog, een ergen honger, en zou een gedekte tafel mij een groote vreugde bereid hebben." Het was een „toeval" dat Lord Redding later rechtsgeleerde werd, het „toeval" dat zijn moeder op tijd aan de boot kwam om beslag op haar weggeloopen jongen te leggen. Zij wist hem te elfder ure te overreden de zee vaarwel te zeggen en tc gaan studeeren, en zoo vond hij, langs dezen merkwaardigen omweg, zijn carrière, die hem via de politiek tot zeer hoogc eereposten bracht. Toen hij in 1921 naar Britsch-Indië terug ging, was daar de Moslimwereld in hevige beroering, tengevolge van het conlict tusschen Engeland en Turkije. Het is aan den invloed van Reading te danken geweest, dat Engeland tegenover de Tur ken een gematigder houding aannam, zoodat Smyrna, bij vredesverdrag aan Griekenland toe gewezen, weder aan Turkije toegevoegd werd. Kort na het optreden van den nieuwen onderko ning brak in den Pendsjab een bloedige opstand uit, die aanleiding werd voor Ghandi tot het in zetten der non-coöpcratic-beweging. Lord Reading trad daartegen weliswaar krachtig op, doch bleek tevens een tegemoetkomender en soepeler regeer der dan zijn voorgangei's. Zijn bewind was van tfien aard, dot hij er later zijn verheffing in don adelstand aan te danken had! Mot hem is heengegaan een merkwaarige ver schijning, een levende loocherwstraffing van de bewering, dat do joden een inferieur ras zouden vormen, en tevens een prachtige illustratie van het feit, dat er voor talenten, ondanks fnuikende omstandigheden, dikwijls toch nog een verbazing wekkende toekomst open ligt <3" Uruguay, de Zuid-Amerilkaansche republiek, heeft de vrijheid genomen den Sovjet-gezant die in haar hoofdstad zetelde zijn congé te geven. Het vond daartoe aanleiding in de ontdekking van een communistisch complot, dat de strekking had, de zegeningen van Lenin en Stalin op ruime schaal in de nieuwe wereld uit te doelen. De Zuid- Amerikanen, hoewel op het gebied van opstanden en rebellie wel het een en ander gewend, gevoel den echter voorshands aan deze „Aufkl&rung" weinig behoefte. In Brazilië, dat eerst kortelings zulk een gelukkig niet geslaagd, rood experiment had moeten doorstaan, mot groote schade voor zijn stedenschoon, zijn rust en zijn toch reeds uiterst berooide schatkist, had het in dit opzicht een baken in zee. Natuurlijk betuigde Moskou, dat het totaal onschu- dig is; dat het niet anders dan de meest faire bedoelingen had. Intussclien demonstreert deze geschiedenis nog eens opnieuw, hoe goed de Nederlandsche regee ring eraan doet, en met haar zoovele andere lan- dien, dit soort van gevaarlijke vrienden maar lie ver buiten de deur te houden. <5 Adhttien dagen zonder water op een vlot, in.volle zee en onder een tropische zon, ziedaar een wei nig benijdenswaardig avontuur, hetwelk aan een Fransclunan overkomen is. Hij had, helaas, geen onbesproken levenswandel achter den rug, en zat m Cochin China op een eilandje gevan gen, met een aantal mode-boetolingen. Toch is de zwerftocht, die zij met z'n vijven maalden om weder de vrijheid te gewinnen geen lot, dat men anderen „onrnaatschappelijken" zou toewcnschcn. Vier zijn er op den tocht vol ont beringen: voedselgebrek, gebrek aan drinken, golfslag, zeeziekte en brandendo zon, over leden, na eerst nog de kwellingen der krankzin nigheid te hebben gekend. De vijfde is den dood ontgaan, omdat voor hem nog tijdig redding kwam opdagen; echter zullen de deuren van de gevangenis waaruit hij wist te ontsnappen op nieuw zich voor hem openen. Een hard einde van zulk een zwaren tocht, d,ie ons de zeemansverhalen van weleer, toen de schepen nog onder hun last van zeilen de oceanen bevoeren, een oogonblik weder in de herinnering brengt RAADSELS EEN NIEUWJAARSWENS VAN 1814- I. Welk spreekwoord? Als je uit elk dor onderstaande woorden drie op eenvolgende letters neemt en die naast elkaar zet, krijg je een bekend spreekwoord. Inh a 1 ec renVe 11 aa rsB randne telHoen d er ho k Bliksemstraal KindervriendGevangenis— Been de rstelsclDroogleggenKonterfeitsel Verbete ring. II. Kwadraatraadsel Vul bovenstaand figuur zó in, dat de woorden van boven naar onder en van links naar rechts gelezen dezelfde zijn: 1. spelen kinderen mee; 2. meisjes naam; 3. meisjesnaam; 4. zuivelproduct 111. Bijbels raadsel x x X X xxxxxxxxx X X Vul 'bovenstaand figuur zó in, dat op de kruisjes- rijen do naam komt vaai een stad in Palestina. 1. een medeklinker; 2. een zoon van Noach; 3. iemand aan wien Paulus een brief schreef; 4. een stad, bekend uit de geschiedenis van Saul; 5. de bedoelde stad; 6. een hoofd der wedergekeer- den uit Babel; 7. een der kleine profeten; 8. de vader van "auls krijgsoverste; 9. een medeklinker Hoe een Australisch meisje over Holland denkt Wat hebben jullie mc een post bezorgd! Ik wist niet, dat jullie zo verlangend zouden zijn naar een Australische „penfriend". Op een mor gen bracht de post 51 brieven tegelijk! Toch vond ik liet leuk. Maarik heb er maar 26 'kunnen helpen! Die hebben zeker direct geschre ven? Van sommigen kreeg ik een keurig bedankje. Maar nu al die overigen? Sommigen hadden geen postzegel voor antwoord ingesloten. Dom! Dio werden dadelijk achteraan gelegd. Maar de anderen kon ik dus antwoorden. Echter een teleurstellend bericht: „Ik kan jullie niet meer helpen!" Toen vond ik opeens een oplossing! >i Ik stuurde al jullie aanvragen mt< 'hfpost naar Alburyl Dat werd een zwaar pakket,' want ieder van'jullie staat nu met naam,- adres, leef tijd, liefhebberij, zoals postzegelverzamelaar, na tuurliefhebber enz. op een aparte kaart. Nu be hoeft men daar in Al'bury alleen maar te vragen: „Wie wil er schrijven naar een Hollandse jongen van zoveel jaar, die... enz.", en de adreskaart wordt direct aan jullie onbekende „penfriend" 'uitgereikt en... jullie ontvangt op een of andere dag een brief uit Australië. T Zul je dan vast en zeker terugschrijven? Denk er om, het komt er bij zoiets op aan, om trouw te zijn! Verder stuurde ik aan Eileen Hearse in Melbourne een paar Zondagsbladen en drie boek jes over Holland en voor het laatste geld van juli ie poetzegels kocht ik een pakje ansichten voor haar. Wat zal ze verrast zijn! Is dat geen goede oplossing? „Bestaat Eileen werkelijk? Bij ons op het dorp zeggen ze, dat het maar een verhaaltje is," schrijft mij een meisje. Zog dan maar, dat het een waar verhaaltje is, hoor! Dut zul je wel zien, als Ei'een mij terug schrijft Ik hob haar gevraagd, hoeveel kaarten ze van jullie ontvangen heeft. Velen van jullie habben mij dat beloofd en sommigen heb ben mij óók beloofd, een opstel in het Engels to schrijven, hetzij over Australië of over een Hol lands onderwerp. Dat noem ik flink. Krijg ik er bericht van? Ze moeten nl. niet allemaal naar één adres! En nu... het pakje adreskaarten met jullie na men snelt door de lucht. Vanmorgen om 8 uur steeg de „Lijster" van het vliegveld Schiphol op met piloot Blaak als gezagvoerder. Met ren snel heid van 300 km. per uur gaat het naar Nederl.- Tnd'io, waar hij over 5J/2 dug aankomt. Daarna nemen dc Engelsen de post voor Australië over, njaar lioe het dan precies gaat, weet ik niet eens. In Australië is de zomervacantie juist om. Do „penfriends" gaan schrijven en... Laat niemand mij nu meer om een adres vragen. Van een lezeres uit Barne- v e 1 d kregen wij een brief, waaruit bleek, dat zij een warme vriendin van ons blad Die zijn er gelukkig meer; maar dót behoef ik hier in de Kinderkrant niet te komen vertellen. Doch onze Barnev&ldsc vrien din sloot bij haar brief een Nieuwjaarswens in uil het jaar 1814. Dat vergeelde en op de vou wen bijna doorgesleten jwipier is dus al 122 jaren oud. En ik dacht gelijk: dat is iets aar digs voor de Kinderkrant. Ik hoop maar, dat 't lukken zal het zó af te drukken, dat je 't allemaal lezen kunt Ruim honderd jaar geleden was 't met de straatverlich ting maar treurig gesteld Dat zouden wij tenminste zeggen als we eens konden zien hoe toen 's avonds en 's nachts die verlichting was. Hier en daar brandde in een lantaarn een vetkaars, en natuurlijk moest die elke avond weer worden aange stoken. Tc Barneveld werd dit gedaan door iemand, die Rend Vermeer heette. Nu was 't de gewoonte wo menen zelfs, dat^ op sommige plaatsen die gewoonte nóg be staat dat de „lamptaam- aansteker" op Nieuwjaarsdag aan de burgers van zijn stad of dorp zijn beste wensen kwam aanbieden door nvddel van een gedicht. Meestal von den de mensen dat zó mooi dat de geldbeurs er aan te pas kwam. De rest begrijpen jullie wel. De hiernaast afgedrukte Nieuwjaarswens is daarvan ©en aardig voorbeeld, ook al vind ik het „gedicht" heus niet zo erg mooi. Maar weet je wat ik wèl mooi vind? Uit dit gerijmel spreekt een warme liefde voor ons geliefd Oranjehuis. En nu weten we allemaal wel wat vlak vóór 1 Januari 1814 gebeurd is. Een maand tevo ren (op 30 November 1813) was de Prins vain Oranje te Scheveningen geland. Dat was een vreugde in ons land! Aan 't Fran se schrikbewind was ecu einde gekomen! Neder land werd weer een zelfstandige staat! Maar bo venal: Oranje was weer terug! Van 17951813 heeft ons volk dit vooral geleerd: Oranje week 't was slavernij; Oranje kwam en 't land was vrij! Van die grote» sterke liefde voor Oranje getuigt NIEUWJAARS - WENSCH, Js JU OPGEDRAGEN DOOR. DEN JL A JVf P T A A R N-A A N S T EKER,"; AAN ALLE D UR GERS EN INWONERS DEZER STAD l Op den l. Januari) 1814. Wannecr het Zonligt Is verdweeneti» yL En geene glans dtr zilvere Maan vfo frog fchitterd over d" Aardbol hëenen, 1 Steek Rend Vermeer 't Laropt&arens aatl. En doet aïzoo door- zijn verrlgten, Ten dlehlten van de Burgerij, Voor 't ligt, de duisternislén zwigtenj Dat ieder Veilig gaen vrij. Maar fchóonef ligt is thans verrce2etjj Aan d' uirgcflrekte Memelrrans ORANJE fchitrerd-vls voor dezen, Met eene fteedS'vernieuwden glans. Een dierbte Zoon van Neêrlamls Lelden! Van Nasfau' waarde Nagezaat, Verfchijnd in Hollands oorlogs velden» Als 't hoofd van onzen Vrijen Staat. Zijn Telg die feeds in Spanjes oorden. Den Frank zijn moed ontzinken dcedf Zal ook bevrijden Hollands boorden» Van 't al te lang gedragen leed. Geluk kan ik een iddcr Wenfthen Want onze redding is feeds daar, De Heilzon dangd voor alle menfchctfi Met d'aanvang van het Nieuwe Jaar. Zij 'rpTcid' wel haast hanr guide flraP Ook over onze waarde Stad! En doe de voorfpoed nederdalen. Die men voor dezen heeft gehad 6 Burgdrs dat gij moogt genieten: Het goede van den Opperheer f Dat zalig uwe dagen vlieten, Dit is de wcnsch van Rend Ver, 0 ook het kreupolrijm van Rend Vermeer. Er is sinds 1814 veel veranderd. De „lamptaarn- aansteker" zou z'n ogen niet kunnen geloven als hij eens kon zien hoe onze grote steden en ook hoe Barneveld er nu bij avond uitzietl Ja, e<r is veel veranderd. Maar niet waar, jongens en meisjes! onze liefde voor 't Oranjehuis, voor onze Koningin en Prinses is gebleven en groeit met 't jaar! Kome daór nóóit verandering in! Ik kan niemand meer helpen. Toch kunnen ook jilllie nog geholpen worden. Schrijf naar dc „Ver eniging voor Jeugdverkeer", Witte Rozenstraat 56a Leiden. Tegen betaling van 25 cent aan postzegels kan men daar oen adres bekomen van een „pen friend" in Australië, Amerika cn Zuid-Afrika. Met het laatste land moet in het Hollands gecorres pondeerd worden. Je krijgt dan een Afrikaanse Voor 50 cent kan men een adres bekomen in alle mogelijke andere landen', waar zovclen mij naar vroegen. Ook kunnen daar inlichtingen gevraagd worden over uitwisseling met bet buitenland, over goedkope jeugdreizen, goedkope jeugdkampen en vncantievorblijvon in bet buitenland, waar velen tot ver over dc twintigjarige leeftijd mij naar vroegen. Men moet clan lid worden voor f 1.50 per jaar (boven 21 jaar 2.en men krijgt dan •liet maandblad plus bet recht op 3 correspondentie adressen. Een gelukkig Nieuwjaar cn... succes met de schrijverij! Katwijk aan Zee. J. HAASNOOT Duinoord 24. GRAPJES Klacht Kleine Wim (huilend): „N*i is idles opgeslagen, alleen de levertraan niet!!!!" Gelijk had-iel Kleine Jan: Als ik ook maar éven óp' m'n nagels blijt, krijg ik een tik op mijn vingers en kleine zus steekt haar hele grote teen in haar mond cn dat vinden ze allemaal even leuk! Op school Onderwijzer: „Tot welk geslacht behoorde Hendrik de Vierde?" Leerling: „Tot liet mannelijker Hij wist het wèl! De leeraar vraagt: Welke vier woorden gebruiken; de leerlingen het moest" Frits: „Hat weet ik niet." Dc leeraar: „Juist." Naar het leven 'n Onderwijzer doet zijn best dc kinderen aan het versland te brengen wat breuken zijn. „Kinderen", zegt hij, „in een huisgezin zijn vijf kinderen en moeder hoeft inaar vier aardappels, hoe zal zij nu ieder daarvan ©en gelijk deel geven?" Jan: „Meester, moeder maakt ze eerst fijn!!" Zó niet bedoeld Meester: „Kun jij een kruipend dier noemen, Piet?" Piet: „E011 worm, meester." Meester: „Goed zo. Jan, noem jij er ook eens een". Jan: „Nog een worm, meester." De piano als huisdier Onderwijzeres: „Noem mij eens ecnige huis- Anna: „Hot paard, de kat". Andrles: „De gans, de zwaan". Onderwijzeres: „Nu nog een viervoetig dier, men laat het toe in dc. kamer en het maakt dikwijls ren groot lawaai, zoodat we 's avonds.niet in sluap kunnen komen". Anna: „Een piano, juffrouw".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1936 | | pagina 14