JHcuiw £dilsrijf (ümmiitt 1936 DE KLOKKEKLANK voor het Christelijk Dagblad abonnementsprijs Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 2.35 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor hel Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad Tfj ct. Zondagsblad niet atzonderlijk verkrijgbaar Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken NO. 5667 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 DINSDAG 31 DECEMBER 1935 15e Jaargang SföbertEntieprijjen: Van 1. tot 5 regels 1.17'/» Elke regel meer0.22'/ Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels2.30 Elke regel meer0-45 Handelsadvertenliên per tegel 0:17 'A Bij contract belangrijke korting Voor het bevragen aan 't bureau V wordt berekend0.10 Tusschen Oud en Nieuw Straks, te middernacht, is het ons heden. Het jaar 1935 en alle jaren, welke we vóór dit moment geleefd heb ben, zijn weg. Zelfs de voetstappen zijn uitgewischt, want er is niet één, die be klijft. Het jaar 1936 en andere jaren, liggen vóór ons: we hebben ze niet in de hand; van de toekomst weten we in dat opzicht niets. We strekken wel be- geerige handen uit om iets van de ko mende tijd te grijpen; maar of de hand gevuld dan wel leeg zal zijn: wij weten niets. Slechts dit weten we: dat het nü, te middernacht, ons heden is. Dat heden is bij ons en vergt ook iets van ons. Strikt genomen is het een oogenblik als elk ander. Maar niet zonder reden heeft God de ordening der tijden inge zet volgens dag en maand en jaar. Want bij Hem is noch regelloosheid noch wanorde. En Hij wil dat wij ons van de gang der eeuwen bewust zullen zijn om altijd achter en boven de din gen Hem te zien. De oneindigheid wijst het schepsel op den Schepper, die alles draagt en voortstuwt in stage wente ling der tijden. Het heden is ons, het leert en het ticht ons. De menschheid wordt niet moede het zich telken jare weer zoo voor te stel len, dat bij de grensstreep tusschen oud en nieuw een verschrompelde en kromgebogen grijsaard in wazige neve len vervaagt en ondergaat en dat een blozend jongske het ontwakende mor genlicht tegenhuppelt. Soms vraagt men zich niet zondet verbazing afhoe kwam men toch aan deze symboliek; wanneer deed zich de overgang des jaars zoo mysterieus en sprookjesachtig aan de menschheid voor. Maar ja, als we in gedachten naar onze kindsche jaren teruggaan, dan komt weer over ons de bekoring van deafwissëling, welke er lag in de om megang des jaas*. in de zonnewende van Kerstmis tot nieuwjaar. Tegelijkertijd echter rijst er ook iets van teleurstelling, van bitterheid in onze herinnering op en in ons heden tusschen oud en nieuw wordt de ver gankelijkheid werkelijkheid voor ons. Immers, zóó ging het telkens weer: het oude passeerde, het nieuwe kwam en voor we het recht wisten, voor we het heden konden grijpen, was het weer verleden en was het nieuwe oud. Doch dit niet alleen. Wij ervoeren telkens weer, dat in de onbestendig heid van het vergankelijke er zoo heel weinig verandering was. Ga het maar eens ernstig na. Indien we de tegenspoed des levens, het lijden en de bittere kamp tegen neerdrukkende factoren alles te samen in één woord samenvatten, dan kunnen we dat zorg noemen. Welnu, die zorg was er gisterendie beklemt ons heden en alle twijfel is buiten gesloten! die zal er morgen ook zijn. En dan moeten we daarbij vooral niet bekrom pen in onze beschouwing zijn en vooral niet alleen denken aan de zorg in eigen hart en voor eigen persoon en huis. Het geldt we voelen het ditmaal beter dan ooit in niet mindere mate de zorg van ons nationale leven en wat daarin meer of minder onze belangstel ling heeft (vooral dus elke openbaring van Christelijke activiteit en organisa tie) maar vooral ook het interna tionale gebeuren met zijn „schaduwen Van heden en morgen" tegelijk. Die zorg worde ons in dit heden de uitvoering van Gods wil, maar ook het gevolg van eigen schuld. Want wij, die gelooven, dat Gods hand alles leidt, er kennen tegelijkertijd dat het heden tus schen oud en nieuw boete- en bede-uur behoort te zijn. De diepe nood der menschheid is tevens haar hooge zondeschuld voor God. Nu komt echter de Goddelijke keer zijde van de dingen, welke ons zoo moede en troosteloos kunnen maken. Het heden van onze schuld kan ook het heden der genade zijn. Of, anders ge zegd: de beloften Gods zijn altijd heden en worden nooit verleden. Dit leert ons reeds de gemeene gra tie. Wij weten, ieder voor zich, dat de overgang des jaars niets aan de gang der dingen verandert en dat de moei lijkheden blijven. En toch laat zich de hoop in het menschelijk hart niet uit roeien, dat 1936 beter kan zijn dan zijn Voorgangers. Moeten wij daarover de staf breken? Ja, in zooverre we afwijzen elke ver wachting van menschenelke bemoedi ging, welke zich vastklemt aan utopieën dat de zondige zwakheid wel lang zamerhand zal worden overwonnen, de menschen beter en wijzer zullen wor den, zoodat te eeniger tijd vrede en welvaart op aarde komen wonen. Neen echter, wanneer we pleiten op Gods verbond der genadewanneer we dankbaar gedenken, dat in de cyclus der Christelijke feesten Nieuwjaar vlal< op Kerstmis volgt. Het waarachtige Licht schijnt nü; komt tot zijn stralen, alle volken De zorg blijftmaar God ook; Zijn hand is niet verkort en reikt over alle jaargangen heen. Omdat Hij de onver gankelijkheid bezit, kan Hij het ver gankelijke leven dragen en redden. Is Zijn wil in al het wereldgebeuren, zoo wel als onze schuldin de bewaring en bescherming des levens licht Ziin genade over onze roeping. Bovendien: bij Hem is geduld. Dat was er voor 1936, dat zal er ook daarna zijn. Want het was éérst Kerstmis en daarna ston den we tusschen oud en nieuw. Tegen ij dele hoop waarschuwt de Schrift ons ernstig; maar het „hoop aoet leven" kan ook een vaste basis hebben: de beloften Gods. Dan kan zelfs, als het heden sterven wordt, de toekomst licht zijn. Zóó heeft Simeon het ons geleerd, die beleed: Nu ik Uw zaligheid gezien heb is het sterven mij vredede toekomst is beter dan het verleden was en het heden ooit zijn kan. Voor de meesten onzer zal de weg anders zijn. Velen zullen ook in .1936 een taak te vervullen hebbenvoor zich zelf en de hunnen; voor het leven van ons volk en ook, ja ook, voor het inter nationaal gebeuren; in welk opzicht dan ook. Want aller Christenen roeping is telkens weer het wee der wereld voor Gods troon te brengen. Laten wij zulks ook voor elkander doen; ook als arbeiders aan en vrien den van de Christelijke dagbladpers in ons vaderland en losse zich ons aller verlangen op in deze zegenbede, welke nooit veroudert Dat 's Heeren zegen op u daal, Zijn gunst uit Sion u bestraal, Hij schiep 't heelal, Zijn Naam ter eer: Looft, looft dan aller Heeren Heer. CONCENTRATIE VAN VLIEGTUIG-INDUSTRIE HET RAPPORT VAN DE COMMISSIE VAN DOORNINCK. Volgens het „Vad." heeft de Regec- ring besloten over te gaan tot stich ting van een eenheidsfabriek voor vliegtuigen, welk besluit gebaseerd is op een rapport van de zgn. interdepar tementale commissie Van Doorninck, dat dezelfde strekking heeft. De Commissie is volgens het blad tot de conclusie gekomen, dat de vliegtuigfabrie ken Koolhoven. Schelde en Aviolanda als zoodaniig geen groote waarde hebben voor de ontwikkeling der vliegtuigindustrie. Als beste vorm van samenwerking ziet de Commissie een nieuwe N.V., waarin de S'aat, naast Fokker, deelneemt en vertegen woordigers der afnemende diensten als com missarissen plaatst. De heer A. G. H. Fok ker moet niet als directeur, maar als teoh- nisch-acronautisch adviseur aan de nieuwe fabriek verbonden worden. De Staat moet de meerderheid der aandeel en hebben als ook de beslissende stem in het college commissarissen. Met tegenwoordige fabrieksgebouw van Fokker is ongeschikt. De Commissie wil eer nieuwe fabriek doen bouwen in Schelling woude even voorbij de Oranjesluizen. Fok ker brengt in f 1.000.000 en krijgt daarvoor aandeden B, de Staat brengt in 1.000.000 (uit de middelen van het Werkionds) krijgt daarvoor aandeelen A en bovendien het terrein ter waarde van ƒ200.000, de Staat eveneens aandeelen A voor krijgt Voor de typen, die Fokker inbrengt, be taalt het nieuwe bedrijf hem ƒ300.000. De te maken winst zal zooveel mogelijk aan dc particulieie aandeelen ten goede komen. Daarom worde allereerst 4 over de aan doelen A en B uitgekeerd. Van de rest worde 1", gereserveerd, tot de reserve 500.000 bedraagt. Wat dan rest worde als volgt 35 aandeelen B; 20 aand. A en B in dc particuliere commissarissen (aand. B), verdeeld: 15 voor de directie, 10 voor verhouding. Op grond van de omzetten in de jaren 1925 t.e.m. 1934 door de Fokker fabrieken behaald, hoopt de Commissie op een omzet van ƒ2 millioen. per jaar cn op een winst van ƒ140.000. De „Macoma" te water gelaten Heden werd van een der hellingen van de N.V. Ned. Scheepsbouw-Mij te Amsterdam het enkelschroef motor- tanksonip „Macoma", in aanbouw voor de „Koninklijke ShelT'-Groep met goed gevolg te water gelaten* Oud en Nieuw De laatste avond valt. Het jaar gaat van ons scheiden. Sti'aJcs slaat de ilaatste slag en 't is voorgoed voorbij. Wat was dit jaar voor u, wat was dit jaar voor mij? Ach, buigen ivij het hoofd en laat ons schuld belijden. Wat hebben wij gedaan met al de schoone dagen Die God ons geven wouWij hebben ze verknoeid, Wij hebben onze ziel en onzen God vermoeid Bij al oris worstelen om zonder Hem te slagen. Gezegend zij de Heer! Hij heeft^ns nog verdragen. Hij bleef Zijn Woord getrouw: met eindeloos geduld Wacht Hij op ons berouw, vergeeft Hij onze schuld, Om Christus' wil alleen, om 't eeuwig welbehagen. Laat ons in Hem verblijd het nieuwe jaar beginnen, Bezield met nieuwe moed, gereed tot nieuwe strijd, Op Christuswederkomst in heerlijkheid bereid: Hij leidt in veiligheid die Hem oprecht beminnen. (Nadruk verboden.) LEO LENS. RADIO-REDE MINISTER SLOTEMAKER DE BRUINE OUDEJAARSGROET UIT HET MOEDERLAND Aan alle Taalen Stamgenooten De Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, prof. dr. J. R. Slote- makcr dc Bruine, heeft hedenmiddag een radiorede uitgesproken, waaraan we het volgende ontleenen: „Waarde Luisteraars, Taalgenooten. Stamgenooten, meest ook Volks- genooten. Het is fijn gedacht van het Alg. Ned. Ver bond, dat gij op dezen avond een woord uit het moederland in onze moeder taal zoudt moe ten hooren. In Oost- cn West Indië, in Ameri ka en Afrika. Gij spreid en wij be vinden ons op enorme afstanden van elkaar. Doch voor 'n oogenblik zijn wij verbon den door een ver bazingwekkende uitvinding waarvoor ik den Schepper aller dingen dank zoodat dc Phohi- microfoon mij in staat stelt, U een harte- lijken groet te zenden mondeling, persoon lijk, rechtstreeks. Die groet moet een eigen stempel dragen op dezen avond van nadenken en inkeer, van weemoed en danken. Het moet. een nerlijk woord zijn, wat niet gemakkelijk zeker niet nu ik slechts 10 minuten heb. Toch is de zaak zeer aantrekkelijk. Eigenlijk moet het een zuiver persoonlijk woord zijn als van mensch tot mensch. Dit is uiteraard niet geheel mogelijk; maar iets er van is toch bereikbaar. In Oost-Indië luisteren naaste verwanten; ik zeg vap harte: God zegen jullie. Een groet aan de ambulance Ook iets van band kunnen wij gevoe len met onze Nederlanders, die de am bulance in Abessinië vormen. Ik uit de beste wenschen voor het herstel van dr. Belmonte en aan U allen geef ik de verzekering, dat wij in het moederland U vergezellen met warme sympathie bij Uw smartelijke, zware, schoone werk. Overigens is de kring van mijn luisteraars thans wel zeer wijd getrokken; toch, nu van avond een gevoel van samenbinding ons aangrijpt, reiken wij elkaar de hand; wij sluiten den kring. Allen hebben zware maanden achter ons; sommigen in hun persoonlijk leven; allen alom in het economisch leven. Eikaars zorgen verstaan wij; in een gevoel van samenhoorigheid kunnen wij allen samen dragen. Dit sterk! laat dc ring gesloten zijn! Toch wordt gij juist vanavond aldus niet bevredigd; het is nog al te „menschelijk"; het draait alles om den mensch, zijn daad. bedoelen, kunnen. Wij moeten daarachter of daarboven grijpen. Dat leert onze dag ons ter dege. Het wijsgeerig denken. Ons worstelen met cultuurteleurstelling, met economischen druk, met internationalen nood; ja, ook de techniek stelt te leur naast verrukking, die zij vermag te wekken indien zij niet in dienst staat van honger krachten. Wij taston naar wat achter of boven den mensch ligt. De Oudejaars-avond drukt dit stempel zeer zeker ons op. Wij allen verkccren als het ware in een duister, kil, vochtig verblijf: persoonlijk ge voelen wij dat wellicht van avond heel diep; allen ervaren wij het met het oog op den wereldtoestand. Wij moeten ons laten verwijzen naar de zon, boven en buiten de menschheid. Ik weet, dat mijn luisteraars deze. ééne zelfde gedachte op zeer onderscheiden wijze vullen. Van mij weet gij, hoe ik haar vul; ik denk acht dagen terug en zie den ge boortedag alom gevierd, waar liet Chris tendom zijn invloed spreidt van Ilem. om Wicn het lied zingt: „Daar is uit 's we relds duist're. wolken Een licht der lichten opgegaan". Gevuld, moet. de gedachte zijn. In dezen geest spreek jk.-n.u ik afscheid, van U neem, den oud-vadérlandpchen groet: Zalig uiteinde! Yccl heil en zegen in liet nieuwe jaar!" Invoer van Boter in Frankrijk Extra-contingent voor December Het Crisis-Zuivelbureau deelt mede: In den loop van December zijn dooi de Fransche regec-ring invoervergun ningen voor 5000 quintalen boter aam de importeurs afgegeven. Blijkens mededeeling van den Rijkslandbouw- consulent te Parijs wordt door de Fransche regeering overwogen alsnog verdere invoervergunnningen vour een hoeveelheid van 6000 quintalen af te geven. Naar verluidt, zouden de Fran sche importeurs vrij zijn, te bepalen uit welke landen zij deze hoeveelheid willen betrekken. K.R.O. verzorgt wereldomroep Ingaande 2 Februari 1936 enkele programma's per week Naar men aan dc ,,Msh." mededeelt, heeft de minister van Binnenlandsche Zaken goedgunstig beschikt, na ingewonnen advies van den railioraad, op liet verzoek van den K.R.O. om ingaande 2 Febr. 1936 meermalen per week Nederlandschc wereldprogramma's te verzorgen. Deze uitzendingen zullen worden bestemd voor de verschillende werelddeelcn cn daarom met zgn. gerichte zenders, verbreid worden. Hiervoor zal van diverse Philips ultra-korte golfzenders gebruik gemaakt Weer een nieuwe Partij? De heer Tusenius aan het werk Naar het „ïlbld." verneemt, is de lieer I\. II.. Tüsenius te IJmuiden, vroeger kring- leider en. daarna gewestelijk commissaris voor Noord-Holland der N.S.B., bezig met de voorbereidingen voor het oprichten een nieuwe partij. Zooals bekend, is de heer Tusenius eénogen tijd geleden door den heer Mussent als lid van de N.S.B". geroyeerd, waarna de heer Tusenius met een aantal andere ontevredenen eenige vergaderingen heeft gehouden. ROTTERDAM EN ANTWERPEN De Kanalenkwestie van Belgisch standpunt bezien Rede van den voorzitter van de Antwerpsche Kamer van Koophandel De heer Jussiant, voorzitter van de Antwerpsche Kamer van Koop handel, heeft gister een belangrijke rede gehouden over de tusschen Ne derland en België hangende vraag stukken. Allereerst merkte hij op, dat onder de vraagstukken die opgelost moeten worden, een heel belangrijke plaats inneemt het Bel gische verlangen naar oen rcchtstreeksche verbinding van Antwerpen met den Rijn door het graven van een rechtstreeks ka naal. Dit plan heeft in Nederland dc heftig ste tegenstand uitsjokt. Het is een lev vraagstuk voor beide landen, en het zou tot niets dienen het zelfs tijdelijk naar het ach- terpian te willen verwijderen. Ongetwijfeld moet men als definitief opgegeven beschouwen het voorstel AntwerpenMoerdijk, zooals het was opgevat in 1925, maar hetzelfde lot zal beschoren zijn aan el'k voorstel om ons te verplichten langs het Hellegat te varen, of aan een voorstel tot ver betering van het bestaande kanaal. Men mag er verzekerd van zijn, dat het Belgische parlement, nooit een oplossing zal goedkeuren, die dc moei lijkheden silechts' verplaatsen, en die Belgic geen even goeden, even zekeren en even gemakkclijkcn waterweg zou geven, als in 1867 bestond. De Rijnvaartpremies Men heeft zich' den laatston tijd in offi- cieele kringen en» in de pers in Nederland sterk bezig gehouden met de scheepvaart- promies en de gratis sleepdienst, welke door België werden ingevoerd. En men beschul digde ons ervan het transitoverkeer van Rotterdam te willen bemachtigen. Er dient aldus spr. zoo spoedig mo gelijk een etndc te worden gemaakt aan hei misverstand, dat in dgl. verklaringen schuilt. Eerst en vooral willen wc hier een punt rechtzetten: het gaat hier «iet om premiën aan de scheepvaart, maar om compensatieprcmiën. Deze werden ingevoerd na het mislukken van het drag van 1925. met het doei een compensa tie te vinden voor de erkende ontoereikend heid en gebrekkigheid der verbindingsw egen tusschen Antwerpen en den Rijn. Verre een strijdwapen te zijn, dienden deze com pensatieprcmiën slechts als een verv middel voor onze Rijnvaart, die we op schrik wekkende w ijze zagen afnemen. De Belgische Rijnvaart vroeger en nu De cljtcrs van de Belgische Rijnvaart wa ren in 1913: 9.073.000 ton op een aan de Duitsch-Nederlandsche grens vastgesteld totaal van 37.52f.000 ton, zijnde een verhou ding va.i 24 In 1927 bedroegen de cijfers in lotaal 54.5S8.0U0 ton, waarvan 10.309.000 ton voor België, of een vermindering der proportie tot 20 Wat Rotterdam betreft, zag ct>ze haven haar Rijnvaart van 22.764.0-10 ton ia 1913 stijgen tot 33.2GS.000 ton in 1927. wat een vermeerdering beteekent van 50 terwijl liet Rijnverkeer van Antive- pen gevallen was van 8.5 1927. i 1913 tot 7.5 VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit VIER bladen Op Woensdag i Januari zal ons blad niet verschijnen Tlede van den voorzitter van de Antwerp', schc Kamer van Koophandel over de lnc~ n Nederland en België hangende vraag' stukken. In Amerika rijst eenig verzet tegen- het handelsverdrag met Nederland. Be derde en vierde ronde van het schcak-. tournooi te Hastings. De thccreslrictic is ongewijzigd vastgesteld Fotografisch jaaroverzicht 1935. Boodenlijsl 1935. In Tembicn hebben twee Italiaanschc i o- lonnes een onderlinge verbinding tot stond gebracht, hetgeen echter gepaard ging met vrij zware verliezen. Uit het Z.O. zon Has Moelocgela oprukken naar Maliallc. Octrooibureau Bartels behandelt octrooi- zaken, deponeert handelsmerken. Dessins L-ebrauchsmuster etc. in alle landen. Bezui- denhout i3. Den Haag. Telef. 120011—720012. Daarenboven was het normaal verschil tusschen den vrachtprijs RuhrRotterdam en die van RuhrAntwerpen, op goudbasis berekend, in 1928 verdubbeld in vergelijking tot het verschil van vóór den oorlog. Er is een wanverhouding tusschen het Rijnver keer op- en afwaarts. Meer dan de helft onzer schepen varen den stroom ledig op. hij gebrek aan vracht La die richting. Spijt al oijze pogingen be reikte de tonnenmaat van ons Rijnverkeer stroomopw aarts in 1927 slechts 3.345.000 ton, tegen 5.700.000 ton stroomafwaarts. Voor de negen eerste maanden van 1935 zijn de des betreffende cijfers 2.540.000 ton opwaarts te gen 4.450.000 ton naar heneden. Deze getal len bewijzen ten overvloede, dat de compen- satieprèmiên lang niet de beteekenis heb ben, die men haar wel wil geven, omdat het zoo in de kraam te pas komt. De gratis sleepdienst En wat de gratis sleepdienst aangaat deze bestrijkt niet ons geheele Rijnverkeer, zooals velen in Nederland gelooven, maar alleen de goederen afkomstig van of be stemd voor Straatsburg. Deze gratis sleep dienst werd in 1920 ingesteld als tegen- piestatie voor de ontlasting van de stapel- taxen. In dezen maatregel kan men geen oorlogspremie ziert. De Belgische havens strijden dus voor het behoud "van dc plaats, die zij voorhee namen.. 1-Iet zou niet duldbaar zijn, dat de Belgische havens zich naast dc spoorverbin dingen geen verbindingen te water zouden kunnen verzekeren. Nooit zullen wij kun nen concurreeren met de voordeel en, die de volmaakte verbinding met den Rijn ahvt Rotterdam schenkt. Het werkelijke gevaar voor de toekomst der Nederlandsche havens ligt niet in de concurrentie met de Belgische havens. Onze Noorderburen zijn goed genoeg ingelicht om niet te weten, dat het nationalisme in zake het vervoerbedrijf, dat bij onze gemeen schappelijke Oosterburen woedt, een factor beteekent, die we heel wat erger vreczeu moeten voor onze wederzijdse he havens. Mocht niettemin de regeering in Den Haag meenen een regime te moeten invoeren, dat schadien zou aan de nor male bedrijvigheid der Belgische ha vens, dan zijn we ervan overtuigd, dat daarop onmiddellijk een zeer afdoend antwoord zal komen. Dat zou noch tans een betreurenswaardige inlei ding zijm voor de besprekingen, waar van de voornaamste kansen op wei- gelukken berusten op een zoo hoog mogelijk gesteld wederzijdsoh ver trouwen, en op tie eerbiediging van de w ederzijdschc belangen. De theerestrictie Van de Vereeniging voor de Thee- Cultuur in Nederiandsch-Indië ontvin gen wij bericht, dat door de regeeringen van NederlandsCh-Indië, Brittsch-Indic en Cevlon op aanbeveling van het In ternational Tea Committee het interna tionaal restrjeliepercentage voor het jaar 1936/37 onveranderd is vastgesteld op 17Vz pCt, van het eene jaar in het andere gaat als „vanzelf Van de „neutrale'' krant naar de Christelijke, daarvoor is even Uw hulp noodig, vrienden van ons blad!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1935 | | pagina 1