*liruiur jtriïtsdjt(tfoarant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
De oorloa in Afrika
Van Boelen en Geschriften
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor hel Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/» ct.
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbar
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 5595
TATERDAG 5 OCTOBER 1935
15e Jaargana
9bbertetttitprij?tn:
Van 1 tot 5 regels1.17'/»
Elke regel meer 0.22
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels2.30
Elke regel meer0.45
'-landelsadvertentiên per regel 0.17'/i
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
Wij vragen aandacht
voor de pagina in dit nummer, waarop de Tien groote
premies voor den
vreedzamer» wedloop
worden uitgebeeld en omschreven.
Langzamerhand krijgt onze Vijfdilizend-actie nu den
vorm, waarin zij gevoerd zal worden.
De premies zijn fraai en kostbaar. Maar dit was
mogelijk, omdat trouwe adverteerders hun hulp wilden
verleenen, om tot een schitterend geheel te komen. Wij
zijn hun hier dankbaar voor.
Nu is het woord aan onze lezers.
Overal kan men werken voor de
Vereenigde Christelijke Pers
RotterdammerDordtsch Dagblad, Nieuwe Haagsche
Courant, Nieuwe Leidsche Courant en Nieuwe Utrecht-
sche Courant
In elk nummer komt het inteekenbiljet voor, hetwelk
men kan gebruiken voor het opgeven van abonné's. Het
ideaal is: in elk Christelijk gezin een Christelijk Dagblad
Bevorder aldus de eenheid van het Christelijk volksdeel
in Nederland.
AF DEELING PROPAGANDA
SAMENBINDING
De wijze, waarop in de Roómsch-Katho-
liekc pers over de'oplossing der Kabinets
crisis geschreven wordt, loopt wel zeer uit
een. Wat enkele van deze bladen schrijven
spelt waarlijk niet veel goeds.
We zullen geen letterlijke aanhalingen
geven, doch op -enkele uitlatingen wijzen.
De een schrijft, dat hét kabinet-Colijn
nog eenige tjjd mag blijven'zitten, in af
wachting van wat het tot stand weet te
brengen. Een ander dreigt met de bereid
willigheid der sociaal-democraten om een
rood-roomsch, kabinet te vormen. Een der
de spreekt van de laatste kans, die aan
Dr. Colijn geboden wordt, om liet de
Roomsch-Katholieke fractie naar de zin te
•maken.
Een vierde herhaalt, dat elke goed'e daad
aan het onwillige kabinet met geweld ont
wrongen moet worden. En een vijfde
smaalt, dat de anti-revolutionaire bladen
liun kracht zoeken in allervriendelijkste
artikelen, doch over de punten van geschil,
de diepe klove, welke er gaapt tusschen
de wenschen der Roomsch-Katholieke frac
tie en den Minister-prosdent, hij voorkeur
zwijgen.
Zelfs verneemt men stemmen, welke het
Onverantwoordelijk advies geven: indien
Ihet weer tot een conflict mocht komen, dan
moet onze roomsoh-katholieke fractie
imaar een einde aan het ministerieelc leven
yan dit Kabinet maken, ongeacht de
gevolgen, welkc dit zou hbbe'n.
Ware het ons om scherpe polemiek te
doen, dan zouden wc kunnen antwoorden,
dat er voor ons geen reden bestaat om re
trospectieve beschouwingen te houden, om
dat het goed is gevoelige voeten een beetje
te ontzien. Liever echter sluiten we ons
aan bij een artikel van Mr van Wijnbergen
in de Maasbode, die evenals wij steeds
het geestelijk element voorop schuift.
Wie zijn oogen en ooren niet opzettelijk
Sluit voor hetgeen onder het volk en ook
in Roomsch-Katholieke kringen leeft, moet
met baron van Wijnbergen erkennen, „dat
de overgroots meerderheid van ons volk
met gerustheid de behartiging van 's lands
zaken aan dit Kabinet ziet toevertrouwd."
Daar is reden voor, zegt hij; want „moet
reeds zeer de aandacht trekken, dat dit jaar
de Koningin in de Troonrede niet slechts
Gods onmisbare zegen inriep, maar boven
dien God bad om de kracht en de wijsheid
die Hij alleen het werd ootmoedig bele
den geven kan, bij het eerste optre
den in het Parlement bad ook de Minister-
President openlijk om Gods hulp, en wij
weten, dat dat niet is ij dele frase, maar
uiting van ernstige, dagelijksche levens
praktijk. Het feit is niet licht te overschat
ten. Een aansporing zij er voor ons allen
in gelegen het Kabinet te steunen met ons
dagelijksch gebed, hetgeen vóór alles noo
dig is."
Er is echter meer.
Dit Kabinet, weet wat het wil; het be
looft niet meer, dan het geven kan en kan
juist daardoor een zenuwachtige spanning
voorkomen. Maar dan mag niet herhaald
worden, wat wij in 1 verleden moesten con-
stateeren, en waarvan Mr. van Wijnbergen
zegt:
„Wanneer wij ons slechts bepalen tot het
laatste jaar, dan ontwaren we in een deel
der katholieke pers een hetze tegen het
Kabinet en tegen den heer Cohjn in het bij
zonder, die werkelijk de indruk kon wek
ken gelijk in de Kamer werd gezegd
als bestaat het Kabinet uit een stel sukkels,
dat niets van de toestand begreep."
Reeds op 12 Februari waarschuwde de
schrijver tegen deze onbeheerschte critiek,
maar „de campagne werd sindsdien onver
zwakt voortgezet, en hij die de crisis wil
verklaren en billijk wil beooraeelen, zal
daaraan in de eerste .plaats aandacht heb
ben te schenken."
Laat ons hopen, zeggen wij met hem, dat,
nu men de droevige gevolgen gezien heeft,
men tot beter inzicht is gekomen.
Mooht dit echter onverhoopt niet het ge
val zijn, zoo besluit Mr van Wijnbergen zijn
uitnemend artikel, „dan maakt het thans
voorgevallene het beslist noodzakelijk, dal
elke gelegenheid worde aangegrepen het
geschiedde reeds enkele weken terug van
zeer bevoegde zijde op zoo voortreffelijke
wijze om openlijk afkeuring daarover uit
te spreken, opdat ontwijfelbaar vaststa, dat
èn de katholieke leden onzer vertegenwoor
digende lichamen èn het overgroot deel van
ons katholieke volk voor dergelijke uitingen
niet de minste verantwoordelijkheid wen
schen te dragen, er beslist afwijzend tegen
over staan."
OPROEP TOT HET
NEDERLANDSCHE
VOLK
VAN HET NEDERL.
ROODE KRUIS
Het Nederlandsche Roode Kruis,
zijner roeping getrouw, doet een
beroep op het Nederlandsche volk
om hulp te verleenen in Abessinië,
liefst door het zenden van een
eigen ambulance. Be kosten daar
van voor drie maanden worden
geschat op minstens f 150.000.
Het Nederlandsche Roode Kruis
rekent dan ook op de naastenliefde
en offervaardigheid van een ieder.
Het Hoofdbestuur houdt zich over
tuigd, dat ondanks de druk der
tijden, velen, zeer velen een bij
drage willen schenken om de nood
en het lijden der gewonde en zieke
strijders in N'oord-Afrika althans
eenigermate te lenigen. Een ieder
geve iaat zijn hand vindt om te
geven.
Bijdragen kunnen gestort worden
op de postrekening No. 22120 van
liet Nederlandsche Roode Kruis of
op zijn rekening bij:
de Bank-Associatie te 's-Graven-
liage;
de Nederlandsche Handelmaat
schappij te 's-Gravenhage;
de Rotterdamsche Bankvereeni-
ging, Kantoor Bezuidenhout te
's-Gravenhage;
de Tn,wnsche Bank te 's-Graven
hage;
onder, kcrr.ztto Abessinië
DE KLOK
EEN UUR
ACHTERUIT
In den nacht van Zaterdag
op Zondag a.s. eindigt de
zomertijd. De klok moet
dan één uur worden terug
gezet. Men doet dus het ver
standigst om Zaterdag
avond vóór het naar bed
gaan de klok
EEN UUR STIL
TE ZETTEN
C. N. V.
VAGATURE-KRUITI TOF
Zal voorloopig niet
worden vervuld
Naar wjj vernemen heeft het algemeen
bestuur van het Chr. Nat. Vakverbond op
voorstel van het dag. bestuur besloten, na
een breedvoerige discussie, voorloopig niet
te voorzien in de vacature van gesalarieerd
lid van het dag. bestuur, welke ontstaat
door het met pensioen gaan van den heer
K. Kruithof, voorzitter van het C. N. V.
Voorts besloot het bestuur de periode van
l19 Nov. weer te bestemmen voor een
speciale propaganda-actie, waarbij alom in
den lande door de Chr. Besturenbonden
openhare vergaderingen zullen worden ge
houden.
Tevens besloot het bestuur met algemee-
no stemmen geen wijziging te brengen in
de uitnoodiging van politieke partijen op
de daarvoor in aanmerking komende ver
gaderingen van het Verbónd.
Dc witte spatborden
Niel voor legerfietsen
De Minister van Waterstaat, gelet op de
Motor- en Rijwiehvet en op artikel 76 van
het Motor- en Rijwielreglement, heeft bo
ten behoeve van de legerrp wielen, voorzien
ran een rood-wit-blauw balhoofd, tot weder
opzegging ontheffing te verleenen van het
bepaalde bij den laatstëri zin van het eerste
lid van artikel 59 van het Motor- en Rijwiel
reglement.
GEMENGD
NIEUWS
INBREKER
DOODGESCHOTEN
Nachtelijke worsteling tusschen
politie-agent en misdadiger
Men meldt ons uitAmsterdam:
Te ongeveer kwart over drie hedennacht
hoorde een agent in burger, die in de
Marnixstraat surveilleerde, gerinkel van glas
en voetstappen aan de achterkant van het
gebouw van de Amsterdamsche Christelijke
Besturenbond.
De agent begreep met een inbreker te
doen te hebben. Hij vatte post beneden de
plaats waar hij het geluid had gehoord.
De inbreker zag in het donker den wach
tenden agent aan voor zijn handlanger, die
blijkbaar op uitkijk had moeten staan,
want na eenigen tijd klonk 'het: „Ben jij
het, Jaap?"
Na het geruststellende „ja" van den agent
kwam de inbreker te voorschijn.
Hij werd ontvangen met „Handen om
hoog" en keek daarbij in den loop van de
dienstrevolver, die op hem werd gericht.
De inbreker gehoorzaamde en deed de
handen in de hoogte.
Plotsèling echter meende hij een kans te
hebben en deed een sprong naar den agent
De worsteling was slechts kort van duur.
Bij het handgemeen ging de revolver af en
trof den inbreker in het hart De man was
op slag dood.
Door den portier van de Amsterdamsche
Christelijke Besturenbond is opgave gedaan
van inbraak.
Er waren verscheidene ruiten gebroken.
Op den inbreker werden verschillende
moderne inbrekerswerktuigen gevonden.
Botsing tusschen auto en tram
Drie gewonde..
Te Doetinchem is op het wegenkruis
punt in den Kruisweg een auto van Mr. A.
J Ellens, president van de rechtbank te
Almelo, in botsing gekomen met de tram
naar Zutphen. De drie inzittenden, Mr El
lens, diens zuster en een chauffeur kregen
verschillende verwondingen, voornamelijk
snijwonden in het gelaat. Alle drie zijn ter
plaatse in hotel Lubbers opgenomen.
Het ongeval moet worden toegeschreven
aan onbekendheid van den chauffeur met
den toestand ter plaatse.
De machinist van de tram heeft alle voor
schriften in acht genomen.
In den strijd om Adoea zijn aan beide zijden zware verliezen
geleden. De berg Ramat, de sleutel tot het oude fort, is
in handen der Italianen, het lot der stad is vermoedelijk
reeds bezegeld, hoewel zij vanmorgen nog stand hield.
Prins Kassa is met 350.000 man daarheen onderweg.
Bij Agame en Adigrat zijn de troepen van Ras Seyoem op
den terugtocht.
Ras Ayenoe moet met 12000 man een omtrekkende be
weging hebben uitgevoerd, en aan de grens van Eritrea ver
scheiden Italiaansche posten hebben bezet.
Betrekkelijk weinig nieuws hoort men over den opmarsch
der Italianen in de provincie Aoessa. Er schijnen hier
betrekkelijk snelle vorderingen gemaakt te worden, terwijl
scherpe tegenstand, als in het noorden, nog niet is geboden.
Het onzekerst is de berichtgeving over wat in het Zuiden,
dus in Ogaden geschiedt. Dat het daar tot een treffen is
gekomen, is wel zeker, doch de berichten aangaande het aantal
dooden en gewonden loopen zeer uiteen.
De vrees schijnt te bestaan, dat de Abessijnsche troepen de
neiging hebben, te lang voor den Italiaanschen aanval stand
te houden, waardoor het gevaar dreigt, dat ze onder den
voet zullen worden geloopen.
Niet uit het oog mag worden verloren, dat de gevechten,
die thans op de fronten plaats hebben, nog maar het begin-
stadium van den oorlog beteekenen.
Afgewacht moet nog worden, hoe de gebeurtenissen zich in
de eerstvolgende dagen zullen ontwikkelen.
ADOEA HOUDT
NOG STAND
Prins Kassa rukt met
versterkingen op!
Zeer vroeg- iiv de»-morgen werd te
Addis Abeba bericht dat Adoea nog
stand houdt tegen den Italiaanschen
aanval.
Zijn val is echter elk oogenblik te ver
wachten.
Heden zullen de Italiaansche legioenen
een nieuwe aanval op de stad onder
nemen.
Een der bekwaamste Abessijnsche
bevelhebbers, Prins Kassa, is met 350.000
man in opmarsch naar het Noorden, om
de 200.000 man sterke bezetting van
Adoea te hulp te komen.
De Italiaansche troepen bevinden zich
ten Noordoosten van de stad en men
schat hun aantal op niet minder dan
75000 man.
Militaire koeriers brachten gister
avond het bericht, dat Italiaansche vlieg
tuigen wederom Adoea hebben gebom
bardeerd.
ZES ITALIAANSCHE
DIVISIES RUKKEN OP
Verdediging der lijn
Aksoem-Adoea
Italiaansch vliegtuig
neergeschoten?
Gemeld wordt dat zes Italiaansche di
visies met in totaal 100.000 man over
een front van 65 K.M. breedte uit
Eritrea oprukken, met steun van vlieg
tuigen, snelle tanks en berggeschut.
Momenteel zou ongeveer 300 vier
kante K.M. Abessijnsch gebied zijn bezet.
In Rome gaat het gerucht, dat Vrijdag
tijdens den opmarsch 400 Italianen zijn
gesneuveld.
De vertegenwoordiger der Abessijn
sche regeering heeft verklaard, dat de
verdediging der lijn AksoemAdoea op
beslissende wijze zal worden ter hand
genomen.
De opmarsch der Italianen in Ogaden
is gestremd, daar het verdere terrein nog
te zeer is doorweekt.
Vliegtuigen hebben Gorahi, niet
van Walwal, aangevallen, doch weinig
schade aangericht.
De guerilla begonnen?
Airaba, 42 mijl ten W. van Adoea,
is met infanterie en vliegtuigen
bestookt. De grensstammen heb
ben tegen deze troepen geopereerd
en in het zeer geaccidenteerde ter
rein den guerilla geopend. Naar
verluidt zonden de Italianen hier
groote verliezen lijden, zoowel
aan menschenlevens, voorraden en
ammunitie.
De negervlieger John Robinson
zou er gisteren in geslaagd zijn na
een gevecht met twee Italiaansche
vliegers een der toestellen neer te
schieten.
Het is zeer moeilijk deze en andere
geruchten te controleeren.
(Zie verder Buitenland blz. Z)
JAPANSCHE BELANG
STELLING VOOR
NED.-INDIE
Opzienbarend artikel van de
„Nitsji-Nitsji"
Binnenkort een publicatie van
de Japansche Admiraliteit
Het groote Japansche dagblad „Nitsji-
Nitsji" publiceert een opzienbarend artikel,
waarin het de aandacht vestigt op de nood
zakelijkheid van activeering der Japansche
belangen in de Zuidzee-eilanden. Het blad
schrijft, dat de Japansche Admiraliteit
reeds sedert langen tijd de economische
ontsluiting van Nederlandseh-Indië
zoowel als van de overige Zuidzee-eilanden
niet alleen als een belangrijk middel tot
bevordering van het Japansche economische
leven, doch vooral als een belangrijke ver
sterking van het nationale verdedigings
stelsel beschouwt en daar dan ook op con-
sekwente wijze naar streeft.
Volgens de „Nitsji-Nitsji" staan de be
voegde marine-instanties op het standpunt,
dat het in het belang der Japansche veilig
heid noodzakelijk is, naar het Zuiden op
te dringen en de Amerikaansche bewape
ningsmaatregelen, die ten doel hebben de
hegemonie in den Stillen Oceaan te ver
overen, op dezelfde wijze te beantwoorden
Voor Japan zullen het echter niet uitslui
tend militair-strategische kwesties, doch
ook tal van andere overwegingen zijn, die
den doorslag zullen geven.
Voor de Japansche industrie is het
onontbeérlijk, over eigen grondstof-
fenbronnen te beschikken. In Neder-
landsch-Indië vindt Japan rijst, olie,
katoen, ijzererts, wol, rubber en an
dere grondstoffen in groote hoeveel
heid. De bewoners van Britsch-Indië,
Chjna en Nederlandsch-Indië zijn de
natuurlijke afnemers van Japan. De
Japansche scheepvaart heeft zich bui
tengewoon ontwikkeld en niets staat
een verdere industrieele uitbreiding
in den weg.
Japan bezit als zeevarende natie een vol
doende reserve ervaren marine-vaklieden.
Het vraagstuk van de bescherming der Ja
pansche scheepvaart, die in het Zuiden
van den Stillen Oceaan wordt onderhouden
door 370.000 visschersschepen, dient einde
lijk opgelost te worden. Deze visschersvloot
vormt in geval van oorlog het front der
Japansche nationale verdediging in den
Stillen Oceaan.
Aangezien de geweldige
natuurschatten van Borneo
en Nederlandsch Nieuw-
Guinea door de Nederlan
ders zelf nauwelijks geëx
ploiteerd worden, moet men
zoo snel mogelijk Japansche
emigranten naar deze gebie
den zenden en daartoe di
plomatieke besprekingen
met de Nederlandsche re
geering openen.
Al deze maatregelen hebben echter tot
voorwaarde, dat er een machtige Japansche
oorlogsvloot aanwezig is. De Admiraliteit
zal binnenkort een brochure uitgeven, die
getiteld zal zijn: „Let op Nederlandsch-
Indië in het belang der nationale verdedi
ging". Het Japansche volk moet zoo spoe
dig mogelijk worden ingelicht omtrent de
groote beteekenis van deze kwestie.
VOORNAAMSTE
NIEUWS
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
en het Zondagsblad
Oproep van het Nederlandsche Boode Kruis
tot het zenden van een ambulance naar
Abessynië.
Adoea houdt nog steeds stand Prins Kassa
is thans met 350.000 man Abessijnsche troe
pen onderweg.
Be dagorder van generaal De Bono en het
eerste Italiaansche oorlogscommuniqué zijn
verschenen.
Troepen van Bas Ayenoe hebben een inval
gedaan in Eritrea en Italiaansche voorposten
onschadelijk gemaakt.
Laval doet in een proclamatie een bproep
op de eenheid van het Fransche volk, eer hij
naar Genève gaat.
Het tweede nummer
van ons Zondagsblad
Ons Zondagsblad, vergroot en
verfraaid, is buitengeiooon in
den smaak gevallen. Tivaalf
pagina's wil heel wat zeggen.
De een verhaalt van zijn vreug
de over d i t, en de ander is
goed gestemd, omdat eindelijk
kwam, waarnaar hij lang zocht.
Zoo was een lezer dankbaar voor
't B uit enland s ch Over
zicht. Eiken dag volgt hij wél
de rubriek Buitenland, doch
zoo'n wekelijksche blik op voor
name wereldgebeurtenissen zin-
de hem juist. Een ander week
blad, speciaal hierom genomen,
kon nu de deur uit.
Een ander vond de Binnenland-
sche kroniek zoo op tijd geko
men. En véle ouders brachten
voor zich en voor hun kinderen
den dank over voor de vergroote
Kinderafdeeling. En zoo
zouden wij door kunnen gaan.
Ook wij gelooven met ons Zon
dagsblad de groote meerderheid
der lezers een dienst te hebben
bewezen. Wij gaan door volle
aandacht te wijden aan dit
deel van ons blad, hetwelk ons
zélf zeer ter harte gaat. Vooral
in dezen tijd van rekenen en
nog eens rekenen, kan het Zon
dagsblad, mits goed gevuld,
lezers te hulp komen, die voor
zoo goed als alle lectuur op hun
dagblad zijn aangewezen.
De misdaden te Oss
De berechting op 21 October
Op Maandag 21 October a.s. zullen'voor
de rechtbank te Den Bosch de volgende za
ken worden behpndel'd.
Tegen den 22-jarigen arbeider H. J. R.
en den 25-jarigen metselaar J. J. v. B., bei
den te Oss, wegens een inbraak bij J.
Janssen te Oss, in den nacht van 4 op 5
Februari 1935, waarbij een partij spek werd
gestolen; tegen den 29-jarigen schilder A.
W. B., den 32-jarigen landbouwer F. de R.
en den 25-jarigen arbeider J. M. den B.,
verdacht van de roofoverval te Zevenber
gen, gemeente Oss, in den nacht van 2 No
vember 1930, waarbij een bedrag van f 1000
werd gestolen; tegen den 29-jarigen arbeider
M. A. v. d. E., verdacht van medeplichtig
heid aan den roofoverval te Deurae in den
nacht van 3 op 4 Juli 1934, en ten slotte
tegen den 34-jarigen J. J. B. en den 35-jari-
gen M. J. de B.. beiden arbeider te Oss. ver
dacht van inbraak te Oss, in den nacht van
20 op 21 Januari 1934 bij P. J. Janssen.
Van de vorige week aangekon
digde pagina „Van Boeken en
Geschriften" verschijnt van
daag de eerste,
Onze lezers kunnen zich thans
een denkbeeld vormen van wat
wij met deze pagina's willen
geven.
Wij willen voorlichting en be
oordeeling geven, en dat in
zoodanige vorm, dat de belang
stellende lezer daar winst mee
kan doen.
Zooals gezegd, verschijnt deze-
pagina op ongeregelde, dagen.
We 1vertrouwendat de kennis
making zal meevallen.
En dat de verschijning van
deze pagina in steeds breeders
kring de belangstelling van
onze lezers zal trekken.
