Hernieuwde storm over ons land
DONDFRDAG 26 SEPTEMBER 1935
EERSTE BLAD PAG. 3
ten drama op de Friesche kust. Vier mannen verdronken.
Vele schepen vergaan of in gevaar. Doodelyke
ongevallen door den storm. Parken
geruïneerd. Tentoonstellingsterrein
vernield. De storm en
de luchtvaart
De storm op de Friesche kust
Vier dooden aan de
Friesche kust
Twee lijken aangespoeld
drie bootjes op uit, cm op schar te vis-
schen. terwijl bij Koehool onder St. Jac. Pa
rochie zes personen eveneens met 3 boot
jes zee kozen. Zij werden door den Noord
wester storm overvallen.
Op den dijk had men reeds waargenomen
dat zij het zwaar te verantwoorden hadden
en in nood verkeerden. De reddingboot „G
A. den Tex" uit Harlingen, voer
ter assistentie uit doch kon de boot
jes door den lagen waterstand, niet berei
ken, daar zich ter plaatse een zandbank
bevond Inmiddels had een zestigtal man
nen te Westbroek een boot over den dijk
naar de zee gesleept en daaraan een aan-
hangmotor bevestigd Zes man trokken er*
rhöe op uit naar een van de in nood ver-
keerende booten, waarin zich vier personen
bevonden. Toen z\j dit vaartuig hadden be
reikt sprongen twee van de redders over in
het visschersschuitje, lichtten het anker
daarvan en brachten het veilig naar den
wal. Voor den wind trokken de vier andere
redders naar de andere bootjes. Onderweg
sloeg echter de motor af, waardoor men
vijftig Meter terugdreef.
'Met. zwaar boomen gelukte het eindelijk
bet tweede bootje te bereiken, dat men
echter leeg aantrof. Op den dijk was reeds
waargenomen, dat de twee inzittenden eruii
waren geslagen en in de diepte waren ver
dwenen. De bemaining van de reddingboot
zette de tocht voort, en bereikte tenslotte
het derde bootje, waarvan zij de beide in
zittenden wist te redden. De overboord ge-
slag*
J. Verf. caféhouder, beiden te Leeuwarden.
Ook de zes personen, die bij Koehool wa
ren uitgevaren, werden door den storm
verrast Van een bootje is een der inzit
tenden overboord gesprongen en slaagde
er in, zwemmende de kust te bereiken.
De andere werd door een aantal jongelie
den, die tot den hals toe in 't water liepen,
gered. Ook hier werd een reddingboot over
den dijk getrokken, om de overige visschers
te redden. Twee inzittenden van een der
beide bootjes kon men inderdaad redden.
Het derde bootje was echter inmiddels om
geslagen, waardoor de beide inzittenden
jammerlijk verdronken. Het waren H. Ra
delaar en Tromp, beiden uit Leeuwarden.
De löken van Radelaar en Barendsma
idie bij Westhoek verdronken is zijn aan
gespoeld.
Omtrent het drama aan de Friesche kus»
Itvordt nader gemeld:
Zes visschers wisten een in het binnenwa
ter liggende motorboot over den hoogen dijk
in zee te brengen.
"Met zeer veel inspanning kon men de
groote boot van Tjepkema bereiken. Herhaal
de malen werd de met visschers bemande
motorboot teruggeslagen door de hooge
zeeën. Toen men tenslotte de in nood verkee-
rende boot had bereikt, stapten twee vis
schers daarin over cn zij wisten dit vaartuig
.veilig aan wal te orengen. De andere vis
schers begaven zich naar de twee kleine boo
ten. Een van deze booten was leeg. Dit was
de boot van B. F. Barendsma en J. Verf.
Bei-Je personen hebben getracht op de mast-
bak te blijven zitten, doch zijn daar van af
geslagen en verdronken. De broer vn B. F.
Barendsma, S. Barendsma en F. H. Toorn-
stra moesten dit aanzien zonder te kunnen
helpen. F. H. Toornstra, die aanvankelijk
ook op de mastbank bleef zitten, sloeg daar
van af, doch werd door zijn vriend S. Ba
rendsma aan boord geholpen. Door op den
bodem te blijven liggen, hebben deze perso
nen cr het leven afgebracht Stijf verkleumd
zijn zij aan wal gebracht, zij worden thans
verpleegd bij visscher van Tuinen in de
.Westhoek.
Van de bemanning van 'ie booten van vis
scher de Groot zijn verdronken H. Radelaar
en Tromp uit Leeuwarden. Van de beman
ning uit de tweede boot wist KI. D. Bonnema
zich zwemmende te redden, terwijl Schrane,
die niet kon zwemmen, door visschers uit
Kolhorn is gered. Ook L. J. Visser en E. Wa
genaar, beiden te Leeuwarden woonachtig,
zijn gered. Hun drie booten lagen boven de
pier en waren onoordeelkundig voor anker
gelegd.
Men meldt ons uit Harlingen: De red
dingsboot G A. den Tex van de Noord- en
Zuid-Hollandsche Redding Mij., welke Woens
dagachtend om tien uur was uitgevaren in
verband met berichten omtrent schipbreu
ken langs de Friesche kust, is 's middags
om kwart over drie oqyerrichterzake in de
haven van Harlingen teruggekeerd. Men
heeft geen enkel schip dat in nood ver
keerde aangetroffen en evenmin heeft men
wrakstukken gevonden. Het vaartuig hoeft
om ruim vier uur de haven van Harlingen
opnieuw verlaten en koers gezet naar de
Doove Balg, het vaarwater naar Nieuwe
Diep, waar ook een schip in nood zou ver-
koeren.
Men meldt ons uit T e r s c h e 11 i n g: Naar
gebleken is moet het bericht, dat er in het
Blauwe Slenk twee binnenschepen zouden
zijn gezonken, op een vergissing hebben be
rust Men heeft hier slechts te doen gehad
met een vermoeden van de kustwacht van
Vlieland, doch daar de „Brandaris" het ge
bied heeft afgezocht en niets heeft kunnen
ontdekken, dat op eenig onheil wijst, neemt
men aan, dat er in het geheel geen scheeps
ramp heeft plaats gehad. Tijdens den storm
bevond zich wel ter plaatse een motor-
beurtscheepje uit Harlingen, doch dit is
inmiddels veilig en wel te Kornwerderzand
aangekomen*
Men meldt ons van Kornwerder
zand: Tijdens den storm is een zeilschip
van schipper De Jong uit Makkum tegen
'den zeedijk nabij Zurich geslagen. Het vaar
tuig bekwam daarbij ernstige averij. Het
fcchip zat Woensdagavond nog vast. Persoon
lijkc ongelukken zijn niet voorgekomen.
Motorboot vergaan?
Men meldt ons uit Veldkamp:
De heer J. de Vries is met zijn motor
boot van hier vertrokken. Tot °P he
den heeft men niets van hom verno
men. Men vreest het ergste.
Een later bericht meldt:
Een van de Lauwerzee terugkeeren-
de visscher deelde mede, dat zich op
het Groningerwad een groote klipper
aak bevindt, waarvan ie schipper in
de sloep is gegaan, ten einde 't water
daaruit te scheppen. De sloep heeft
echter losgelaten en drijft thans meer
en meer af.
Aan boord van de klipperaak be
vindt zich de schippersvrouw. Men
hoont spoedig redding te kunnen bren
gen.
Motorschip gezonken
Een der opvarenden verdronken
Men meldt ons van Urk: Woens
dagmiddag omstreeks twee uur is het
motorschip „Nijverheid", groot 185 ton,
geladen met graan en stukgoederen,
komende van Rotterdam met bestem
ming Steenwijk, tusschen Urk en
Schokland gezonken. Een der opva
renden is hierbij verdronken. De schip
per en een andere opvarende zijn door
de visschersboot „Urk 175" gered en
te Kampen aan wal gebracht. Het
schip behoorde aan den motordienst
van de Gebr. Ouwehand te Rotterdam.
DE ZWEED BEVRIJD
Men meldt ons van Terschelling:
De sleepboot „Holland" van de fa. Doek
sen, die was uitgevaren om assistentie te
verleenen aan het Zweedsche stoomschip
„Sverremergaard", dat vijf mijlen ten Noor
den van Terschellingerbank in nood ver
keerde, is Woensdag om kwart voor vijf
in de haven teruggekeerd. Er behoefde niet
te worden ingegwepen, aangezien de schade,
welke het schip tengevolge van den storm
aan de machines had opgeloopen, met eigen
middelen bleek te zijn gerepareerd. Het
Zweedsche schip heeft inmiddels de reis
voortgezet
De reddingsboot „Brandaris", welke was
uitgevaren naar de Blauwe Slenk, waar twee
binnenvaartuigen zijn gezonken, heeft niets
kunnen uitrichten en is zonder dat de
wrakken ontdekt zijn, om half drie even
eens in de haven teruggekeerd.
Men meldt ons uit Veldkamp: Tijdens
den storm is Woensdagmorgen de motor
sloep van J. Benes en Zoon op een ?andbank
op de Lauwerzee geloopen. De sloep had
een defect aan het roer en den motor.
Hoeveel personen zich aan boord bevin
den is nog onbekend, doch er dreigt voor
hen geen gevaar.
DE STORM OP HET IJSSELMEER
Vele visschers vaarlui gen uit De Lemmer
zijn op het IJsseimeer door den storm over
vallen.
Bijna alle liepen zware averij aan de tul-
gage op en vele verloren hun netten. Zeven
schepen moesten door de Lemster redding
boot „Hilda" worden binnengebracht. Over
het lot van enkele Lemster visschers heeft
men geruimen tijd in onzekerheid verkeerd,
doch in den laten middag is bericht inge
komen uit Urk, Schokland, Genemuiden en
Medemblik, dat daar Lemster visschers wa
ren binnengevaren. Over het lot van één
visscher, nl. J. K. Visser, is te Lemmer nog
niets bekend. De reddingboot heeft den ge-
heelen dag druk werk gehad met het binnen
brengen van visschersvaartuigen.
INSPECTIEBOTTER IN NOOD
De botter no. II van den inklaringsdienst
Harlingen—Terschelling, die Woensdagmor
gen kwart over zes naar Den Helder ver
trokken is, om daar een reparatie in het
■dok te ondergaan bleef zoo lang weg, dat
men zich ongerust maakte. In opdracht van
den inspecteur van den dienst der invoer
rechten en accijnzen te Den Helder voer het
inspectie-vaartuig „Zeemeeuw" ongeveer 2
uur in den middag uit. De loods Jaarsma
kwam later mededeelen dat hij -den botter
gezien had. Hij was nl. 's morgens met den
vrachtstoomer „Wilbo" uitgevaren om het
schip van Den Helder naar Harlingen te
brengen. Tusschen Scheurrak en Oude Vlie
had hij den botter in nood gezien, doch door
de geringe diepte van het water geen hulp
kunnen bieden. Naar aanleiding hiervan gaf
de loodscommissaris last met de motorred
dingboot „Jhr. H. J. Ortt" er op uit te gaan.
Toen de loods huiswaarts keerde zag hij
nabij Kornwerderzand door zijn kijker dat
de „Zeemeeuw" en de „Jhr. Ortt" nabij het
in nood verkeerend schip waren aangeko
men, doch nog geen verbinding hadden kun
nen krijgen. Dit zou later, gezien 't vallend
water, wel gelukken. Waarschijnlijk is de
botter aan den grond geloopen. Reden tot
ernstige ongerustheid bestaat er niet. De
bemanning van do botter bestaat waar
schijnlijk uit vier koppen.
Er bestaat ongerustheid over het lot van
den beurtvaarder Vlie—Harlingen, die reeds
geruimen tijd vermist wordt.
Tjalkschip in nood?
De schipper van de reddingsboot
„Hilda", die van Lemmer uitgevaren
was om hulp te verleenen aan een
tusschen Urk en Lemmer in nood ver
keerend tjalkschip, meldde van Urk
uit, dat men geen schip heeft kunnen
vinden. Op het eiland wordt echter
volgehouden, dat men 12 K.M. uit de
kust in de richting Lemmer wel de
gelijk een in nood verkeerend schip
heeft gezien.
Een gedeelte van de visschers, die
waren uitgevaren en door den storm
werden overvallen, is weer in de ha
ven van Lemmer teruggekeerd. De
overigen vonden achter Schokland 'n
schuilplaats tegen het weer.
Dinsdagmiddag waren vier werklooze via
schersjongens uit Huizen met een zeiljacht
de haven uitgegaan om op het IJsseimeer
te gaan spelevaren. Na eenige uren kwamen
zij nabij het eiland Marken terecht, doch
door don intusschen opgestoken storm kon
den zij de kust van het eiland onmogelijk
bereiken. Zoo zwalkten zij uren rond. tot
dat de storm het zeil vernielde en 't anker
wegsloeg. De avond viel en de nacht nader
de, zonder dat redding kwam opdagen. De
jongens waren genoodzaakt den nacht op
het IJsseimeer door te brengen, geheel over
geleverd aan den storm.
Woensdagmorgen bemerkte een Bunscho-
ter visschersboot het jachtje en nam de
jongens, die totaal overspannen waren, aan
boord. Het jacht werd vervolgens naar de
Huizerhayen gesleept. Door den storm kon
men hier echter niet binnenvaren en moest
de havenmeester een boot zenden, die het
jacht kon binnen brengen.
Vanwege den zwaren storm heeft de loods
boot te IJmuiden Woensdagochtend om 9
uur den dienst gestaakt Sinds Woensdag
nacht 3 uur zijn geen zeeschepen meer te
IJmuiden binnengekomen. Een Belgische
motorkotter uit Oostende, die te IJmuiden
had gemarkt en Dinsdag weer naar zee was
vertrokken, is gisterochtend om half twaalf
wegens het noodweer weer te IJmuiden
bmnengeloopen.
De motorreddingboot Neeltje Jaeoba ligt
in de Buitenhaven klaar, gereed om op het
eerste sein uit te varen.
BELGISCH SLEEPSCHIP GEZONKEN
Het Belgische sleepschip „Celienne" schip
per Michiels, geladen met tarwe en op weg
van Antwerpen naar Rotterdam,is tenge
volge van het noodweer vol geloopen en bij
Saeftinge op de Schelde gezonken.
De bemanning de schippér en zijn
knecht is door de sleepboot „Dordrecht"
gered en te Hansweert aan den wal ge
bracht.
Slachtoffers van den storm
Onder een motortram verpletterd
Men meldt ons uit Dokkum
(Fr.): Woensdagmiddag omstreeks 4
uur is op den weg Dokkum—Veen-
wouden de 60-jarige J. Huizinga uit
Akkerwoude door den storm van
zijn fiets geworpen en door een goe
derentrein overreden en gedood. De
- heer Huizinga fietste aan den rechter
kant van den weg vlak langs de
trambaan. Ilij geraakte onder een van
de laatste goederenwagens van de
juist passeerende tram en werd met
ernstige verwondingen opgenomen. De
man is vrijwel onmiddellijk na het on
geluk overleden.
ONDER EEN AUTO GEDOOD
Men meldt ons uit W e z e p: Woensdag
middag kwart over vier reed de 47-jarige
gehuwde landbouwer G. ian Dorp, wonende
te Oldebroek, op den Zuiderzeestraatweg
nabij Wezep op de fiets. Door een hevige
windvlaag werd de man van zijn rijwiel ge
slingerd, juist op het oogenblik, dat 'n auto.
bestuurd door Baronesse van Heeckppen van
Molencate uit Hattem, passeerde. De man
werd door den wagen gegrepen en was op
slag dood. Hij had een ernstige schedelbreuk
bekomen De burgemeester van Oldebroek.
de heer Bakker, was spoedig ter plaatse,
evenals Dr. Verlinden uit Wezep, die den
dood heeft geconstateerd.
ERNSTIGE STAGNATIE TE KAMPEN.
De storm heeft ook Kampen geteisterd.
Het verkeer over de IJsselbrug ondervond
ernstige stagnatie. Een groote houten kano-
loods, staande aan den rechter I.Tsseloever
even boven de brug, is geheel vernield Het
dak van de loods werd ongeveer 20 meter
weggeslingerd; de wanden werden inge
drukt. Ook op andere plaatsen heeft de
storm schade aangericht Nabij dc haven is
de ijzeren kolentransportbaan van de gas
fabriek vrijwel vernield. Het beweegbare
gedeelte is naar beneden gestort en daarbij
is een transformatox-huisje van het electri-
citeitsbedrijf ernstig beschadigd. Een groot
gedeelte van Kampen is hierdoor zondei
licht. Ook zijn tal van boomen ontworteld:
persoonlijke ongelukken hebben niet plaats
gehad.
In Dalfsen heeft de storm tien
tallen boomen langs den weg ontwor
teld. De toegangswegen naar Dalfsen
ten Noorden van de Vecht waren alle
versperd cn de telefoonleiding in Ger-
ner onder Dalfsen raakte defect. Het
electrisch net is op een vijftal plaat
sen getroffen. Het dak van het huis
van den landbouwer Lindeboom in
Ooster-Dalfsen werd door een drietal
boomen getroffen. Voor zoover bekend,
hebben zich geen persoonlijke onge
vallen voorgedaan.
De groote landbouwtentoonstelling
te Gramsbergen is wreed verstoord,
doordat een windhoos alle tenten op
nam en geheel ontredderd neerwierp.
De schade is zeer groot. Een brand,
welke tengevolge hiervan ontstond, kon
spoedig worden gebluscht. De tentoon
stelling is afgelast.
DE STORM EN DE STROOM
Men meld ons uit Nieuw L e u s e n: Tij
lens den storm zijn hier eenige honderden
boomen ontworteld. Doordat de boomen over
de straat vielen, moest het busverkeer Nieuw
Leusen—Zwolle v.v. worden omgelegd over
Den Horst. Vele boomen kwamen op de elec-
trische leidingen terecht, waardoor 'n deel
van de gemeente zonder stroom is. Een aan
tal telefoonverbindingen werd eveneens ver
broken.
DE VERWOESTING IN EEN PARK
De storm heeft nog meer dan die van de
vorige week een hevige verwoesting aange
richt onder de boomen in het stadspark te
Zwolle. Tientallen boomen werden omge
rukt. Ook werden van vele huizen dakpan
nen afgerukt en vensters vernield. Van de
katholieke kerk in de Roggenstraat werd
een deel van de leibedekking afgescheurd
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor
NIEUWE SLAG VOOR DE FRUITOOGST
Nadat in de vorige weck een groot deel
van de fruitoogst in het Westland door den
storm was afgeslagen, waardoor groote scha
de teweeg werd gebracht, heeft de storm
van Woensdag de rest gedaan en het rij
pende fruit bij duizenden kilo's in de boom
gaarden rondgestrooid.
Hierdoor begint het er nu naar uit te zien
aat het fruit in don a.s. winter zeer prijzig
zal zijn. Immers kunnen de appelen en
peren, die van de boomen zijn gewaaid en
door den val zijp gekneusd, niet bewaard
worden. Hetgeen thans nog aan de hoornen
is blijven hangen is van niet heel groote
beteekenis meer. In het Westland hebben op
verschillende plaatsen de ruiten het moeten
ontgelden, en heel wat eenruiters zijn aan
^cherven gegaan.
DE STORM EN DE LUCHTVAART
Op Schiphol raasde de storm Woensdag
met een kracht van /O tot 80 K M per uur
Vele diensten ondervonden vertraging. Pi
loot Duimelaar, die om 4.30 uur 's middags
met de F 22, de Roerdomp, van Schiphol
naar Malmö vertrokken was. is later weer
teruggekeerd omdat het weer te slecht was
om veilig te kunnen vliegen.
De Lufthansa had ook vertraging op de
lijnen van Berlijn en Hamburg en enken»
toestellen verirokken zelfs geheel niet. Ook
het K.L.M.-toestel. dat 's morgens om 9.30
uur van Amsterdam naar Berlijn had moe
ten vertrekken, bleef rustig in Amsterdam.
Piloot Frenken. die van Amsterdam naar
Groningen zou vliegen, maakte een tus
schen landing te Soesterberg. omdat de wind
het toestel te veel naar omlaag drukte.
Twaalf menschen gewond
Bij een antobotsing
De autobus van de onderneming
V.A.D.A. te Echt. (L.), die uit Roer
mond vertrokken was en een twaalftal
passagiers vervoerde, zag op een ge
geven moment de vrachtauto van Jas
pers uit Heerlen uit tegenovergestelde
richting in snelle vaart naderen. Even
voor de beide aute's elkaar zouden
passeeren, zag de chauffeur van de
au'obus de vrachtauto over den weg
slingeren. Een botsing was onvermij
delijk. Achter de autobus reed een
personenauto uit Born. Deze schoof
van achteren onder de autobus. D®
vrachtwagen en de autobus waren to
taal vernield. Ook de personenauto
was ernstig beschadigd.
Volgens de Tel. werden twaalf personen
gewond, waarvan er één. een onderwijzeres
mej. De Bilt. er zeer ernstig aan toe was
Zij is in bewusteloozen toestand naar het
St. Laurentius-ziekenhuis ie Roermond over
gebracht. Kort na het ongeluk waren twe
dokters ter plaatse en nadat de eerste me
dische hulp was verleend, zijn de gewonden
allen naar Roermond vervoerd.
MAN DOOR BALK GETROFFEN
EN GEDOOD
Op de in aanbouw zynde nieuwe sluizen
heeft te Vreeswijk oen ernstig ongeluk pla/its
gehad. Omstreeks elf uur 's morgens is de
42-jariee werkman A. van de Wal, wonende
te Ameide, in de sluisput door een vallende
balk getroffen. De man was op slag dood.
Waarschijnlijk is de balk tengevolge van den
hevigen storm losgeraakt.
HET REVOLVERDRAMA TE GRONINGEN
Naar wij vernemen, heeft ook de tweede
verdachte van het revolverdrama bij de fir
ma Lieftinck te Groningen, de 24-jaripe ar
beider D W., wonende aan het Kattenburg
te Amsterdam, die Maandag j.l. te Amster
dam werd gearresteerd, gisteren voor den
rechter commissaris een volledige bekente
nis afgelegd. Hij is in het Huis van Bewa
ring opgesloten.
BRANDEN.
Te M e li c k is de woning van den café
houder Geurts door onbekende oorzaak af
gebrand. Wegens watergebrek viel aan blus
schen niet te denken Door het springen van
een der koolzuurflesschen, die voor de bier
leiding gebruikt worden, liepen enkele om
standers lichte wonden op. Verzekering dek:
3c schade.
ERNSTIG ONGELUK OP EEN
VEERPONT
Te O 1 s t is bij het Oo^:erveer een ernstig
ongeluk geschied.
Een paard, dat voor een wagen met ap
pels gespannen was en zich op de veerpont
bevond, schoot plotseling vooruit, waardoor de
voerman, J. Nieuwenhuis uit Welsum, van den
wagen viel en bekneld raakte tusschen zyn
vagen en een ijzeren stang.
Ernstig gewond en in zeer zorgwekkenden
Een hevige rukwind heeft Woensdag
groote tractor met aanhangwagen van de Kis
tenfabriek der fa. de Neeff uit Vlaardingen,
naby Den Hoorn in de gemeente Schipluiden,
van den weg in de Vliet gedrongen.
Personen die achter den wagen reden, za
gen dat het voertuig, een gevaarte van pl.m.
10 meter, zonder meer van den weg werd ge
veegd, waarbij het achterste gedeelte ongeveer
midden in de vaart terecht kwam.
De tractor bleef dicht langs den berm lig
gen, doch kantelde evenals de gesloten aan
hangwagen opzij.
De chauffeur bekwam geen letsel, en wist
zichzelf te bevrijden.
Het lichten van het gevaarte heeft heel wat
moeite gekost. Het verkeer over dezen weg
moest worden gestremd, en de autobus der W.
S. M. via De Lier worden geleid.
Bijna den geheelen dag is men bezig ge
weest om de auto weer op den wal te
brengen.
GEE'S OUDE' kÖVFÏE MEER
V.ROSSEM'S
VITA KOFFIE
BLIJFT ALTIJD VERSCH
EN VOL AROMA
5° - 4Q- 5Qcls PERV^ONp;
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Kamperveen, cand. H.
Talsma te Mijdrecht. Te Surhuizum
(toez.), J. J. Poldervaart te Nichtevecht.
Te Streefkerk, H. W. Waardenburg te Hoog-
made. Te Assen (als hulppred.), K. Beks,
cand. te Groningen.
Aangenomen: Naar Rilland Bath
(toez.), J. C. Sickesz. cand. te Zeist. Naar
Vroomshoop, J. v. Veenen, cand. en hulp
pred. te Enkhuizen.
Bedankt: Voor Oud-Alblas, C. van Dop
te Hierden bij Harderwijk.
GEREF. GEM.
Beroepen: Te Borssele, M. Heikoop te
Utrecht.
GEREF. KERKEN
Aangenomen: Naar Diever, cand. J. A.
van Arkel te Rotterdam.
VRIJE EVANG. GEM.
Beroepen: Te Groningen (toez.)., A. M.
Berkhoff, laatstelijk Chr. Geref. predikant.
HULPPREDIKER
De Kerkeraad der Geref. Kerk te Naald-
w ij k heeft benoemd tot hulpprediker de
heer A. de Groot, theol. cand. te Lange
Ruigrweide.
De heer de Groot zal 1 Oct. a.s. zijn ambt
aanvaarden. De benoeming geldt tot 1 Mei
1936.
DE AFRÏKAANSCHE BIJBEL.
Hoezeer de Afrikaansche Bijbel, waarvan
de vertaling juist twee jaren geleden voltooid
werd, in de behoefte voorzag, blijkt wel
uit het feit, dat binnen vier maanden
10 0.000 exemplaren verkocht waren,
binnen 7 maanden 150.000 en'nu binnen twee
jaar 300.000.
Men is nu bezig met een herziening, welke
binnen 3 jaren zal gereed zijn. Alleen het
herziene Evangelie van Johannes is spoedig
voor verschijning in klein formaat gereed.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Nadat Zondag 15 Sep:. Ds. J. van der
Touw afscheid had genomen van de Ned.
Herv. Kerk te Terkaple met een predi
katie over Hand. 20 32, heeft hij Zondag j.l.
zijn intrede gedaan te Borne, sprekende over
1 Cor. 2 2. Fy de intrede werd hij toegespro
ken door den consulent Ds. H. Janzen; de
heeren v. d. Gronden; godsdienstonderwijzer
W. Frost, kerkvoogd; B. J. Zinkweg, hoofd
der school te Akkrum, Schaepman, burgemees
ter van Borne, en Ds. v. d. Goot, Doopsgez.
predikant en Dss V. Zwel uit Almelo.
Zpndag 22 September werd in de Ned.
Herv. Gemeente te St. L aurens in de v.m.
dienst" bevestigd door Ds. J. P. van Bruggen
te Amsterdam de cand. J. P. Simoons van
Amsterdam. Hy deed dit met de woorden uit
1 Cor. 4 1. Aan de handoplegging namen
deel de bevestiger, ds. van 't Hoff, die 35 jaar
de Gemeente Sint Laurens gediend heeft, ae
consulent dr. van Empel ze Middelburg en
Ds. Bakker te Meliskerke. Staande zong de
Gemeente haar predikant toe Gez. 96.
In de middagdienst deed Ds. Simoons zijn
ntrede met t,e woorden uit Jac. 1 21b.
Na de toespraken werd nog het woord ge
voerd door den Burgemeester namens het Ge
meentebestuur. door den heer W. Davidse na
mens de jeugdvereenigingen, door den heer
Bunjes namens de Utrechtsche studievrienden
en door Ds. van Empel namens collega's, ker
keraad en kerkvoogdij. Toegezongen werd Ps.
134 3. De belangstelling was in beide dien
sten zeer groot, mede door de aanwezigheid
van een groote schare Amsterdammers.
Kerk en Staat in Duitschland
Tuchtstraffen van de Belydeniskerk
Via den Zwitserschen Evangelischen Pers
dienst vernemen wij, dat ook de belijdenis-
beweging in Duitchland, waar zij het noodig
oordeelt, thans tuchtstraffen toepast. De
zer dagen werdén in Westfalen twee Duitsch-
Christelijke kerkeraden door de provinciale
synodes (praeses Dr Koch) voor ontbonden
verklaard. De belydeniskerk rechtvaardigt
dit hierdoor, dat het niet baten zou. indien
.de Voorloopige Kerkleiding al moedige be
sluiten nam. wanneer deze besluiten niet
doorgevoerd kunnen worden.
Schoolnieuws.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Tijdelijk benoemd aan de Chr. Nat. school
(van Effenlaan) te Amersfoort de heer Sj.
Boorsma te Nijkerk.
Tot hoofd der Chr. school te Oldeboorn
Is benoemd de heer E. Hoekstra, hoofd
der Chr. School te Losdorp (prov. Gronin
gen).
Tot tijdelijk onderwijzer aan de Prinses
Julianaschool te IJsselmonde is benoemd de
heer J. W. v. d. Meer te Spijkenisse
Benoemd tot hoofd der Chr. School te
Nijeveen (bij Meppel) de heer B. Kraan te
Oldebroek.
J. SNOEK t
Te Zeist is op bijna 70-jarigen leeftijd
overleden de heer J. Snoek, oud-hoofd van
de Breukelaarschool aan de Damstraat te
Utrecht.
Examens
Amsterdam. Wis- en Natuurkunde: cand.-
ex.. mej. D. S. Appel
Ukunde L.O. Den Haag. Geel. de hee
ren W. de Boer, SteenwijkerwoldH. van Rie-
Voorbcr. Onderwijs Akte II. D e n H a a ff. Gesl.
M. Ree, C. J. de Vnea en E. M. Waterval, Rot
terdam: H. v. Heukolem. Capeile a. d. Ussel; G.
Honinga, Sneek; T. Katel-eek, Drachten; G. D.
Nannen en J. Delvaux, Deeuwarden.
Machinisten. Don Haag. Gesl. voor het
theor. god. van dipl. B: J v. Vliet. Schiedam; J.
Herman cn P. L» Steendam. Vindingen; G. J. de
Graag, Goes; H. T. de Recht. Vlaardingen; F.
G. J. Steendam. Den Haag.
Arvhlefambtenaar 2e kt. Den Haag. Gels. de
Geref. Zendingsbond
Jaarvergadering te Utrecht
1
Onder presidium van' Ds. J. C. Klomp,
em. predikant te Driebergen, heeft gister de
Geref. Zendingsbond in hèt gebouw C.S.B. te
Utrecht zijn jaarlijksche algemeene ver
gadering gehouden. Met een woord van wel
kom, het zingen van Psalm 72 vers 6 en 10
en lezen van een gedeelte uit Jesaja 49 vond
de opening plaats.
jDe melaatschen
Aan het jaarverslag over 1934, uitgebracht
door den directeur Ds. W. B i e s h a a r. ont-
leenen we het volgende. Gewezen werd op
den toestand in het hospitaal en leprozerie.
Vooral de ongelukkige melaatschen hebben,
de liefdevolle zorg van den arts Dr. J. J. J.
Goslinga. Hun lot was voor de medische be
handeling zeer verschillend. In de eene kam
pong worden ze nog wel geduld, in de andere
echter uitgestooten.
In Rante Pao en Makale zijn reeds
700 melaatschen geregistreerd. Deze
stumperds komen soms dagenlang van
heinde en ver loopen en aangekomen
moeten ze niet zelden de teleurstellen
de mededeeling hooren, dat er voor
hen geen plaats is. Bacillaire dysssen-
terie, tuberculose, oog- en tandziekten
komen bij de Toradja's veelvuldig voor.
De nood der bevolking op medisch ge
bied is groot te noemen.
Het ziekenhuis is goed ingericht en het
personeel kon met 4 gediplomeerde krachten
worden uitgebreid. Voorts werd in het ver
slag stilgestaan bij het onderwijs.
Het Onderwijs
De school van den heer Tanis te Makale
is goed bezet; het aantal leerlingen bedraagt
128. Met de subsidie aan deze school begint
het echter spaak te loopen. De meeste leer
lingen van deze school zijn gedoopt en de
Christenjongens bezoeken geregeld de To-
radja-kerk. De normaalcursus onder leiding
van den heer Belksma is weer begonnen met
24 leerlingen. Vorig jaar slaagden van de 18
cursusten er 16 voor het eindexamen. De
goeroes Eli. Kasenda en Manapode geven
uitstekend onderwijs. De Evangelistencursus
wordt gevolgd door een achttal onderwijzers.
Deze mannen trekken de kampon' in. Reeds
26 van deze oud-cursisten zijn als goeroe
Indjil werkzaam. Kennelijk wordt hun ar
beid gezegend. Wie had zoo vervolgt het
verslag in 1917 na den moord op zende
ling Van de Loosdrecht durven hopen, dat na
18 jaar reeds een belangrijk percentage der
districtshoofden tot het Christendom zou zyn
overgegaan. Wie had kunnen denken, dat uit
het Toradja-volk op 8000 gedoopte Christe
nen en 3000 doopcandida'ten. in totaal dus
reeds op 11000 zielen het Evangelie van Gods
rijke genade beslag zou leggen? Een groot-
sche taak heeft ons volk hier.
Ondanks de ongunstige tijdsomstandighe
den steeg de oplaag van het maandblad van
2400 exemplaren tot 24500. Vooruitgang werd
ook bespeurd in de inkomsten over 1934. Ont
vangen werd f 95.691,88; vori. jaar f 91.285,96
In het totaal is begrpen het bedrag der Clas-
sicale zendingscommissie en de belangrijke
schenking van de familie H. Turkenburg—
Batelaan.
Er moet thans nog een tekort gedekt1
worden van f 9000. Al het werk kon
gefinancierd worden, hoewel een en
kele maal een leening op korte termijn
gesloten moest worden. De dringende
roep om meerdere arbeiders, die van
het arbeidsterrein komt, vervult het
bestuur met veel zorg.
-
Door Ds. J. C. v a n d e r G r a a f. te WM
kerk, werd voor de Classicale Zending op de
Veluwe verslag uitgebracht. Herdacht wer
den de overleden bestuursleden Ds. den Oud
sten, Elburg en Ds. Warmolts, Wezep. Hoewèl
het ledental gestadig vooruitgaat meent spr.
dat het getal bij gestadigen arbeid nog wel
verdubbeld kan worden. In Paloppo zijn 12
zendingsscholen, met 20 onderwijzers en
1000 leerlingen.
Ds. J. van A m s t e 1, van Voorthuizen*
bracht verslag uit namens de propaganda-
commissie. Er werden 41 spreekbeurten ge
houden. In het bijzonder heeft zendeling Pol,
met verlof hier te lande, zich daarbij ver
dienstelijk gemaakt. Spr. hoopt, dat zende
ling Van Woerden, nu met verlof, zich ook
voor dezen arbeid zal geven.
De heer J. C. K r u y s b e r g e n. te Barne-
veld, bracht hierna verslag uit namens de
kas-controlecommissie. Het zeer deskundig
samengesteld rapport werd met waardeering
ontvangen.
De aftredende bestuursleden werden her
kozen. In de plaats van Ds. A. J. W. van In-
gen, Dordrecht, die bedankt had als lid van
de regelingscommissie, werd Ds. P. Zijlstra,
van Noordeloos, gekozen. De in Augustus j.l.
gehouden Zendingsdag gaf een bate van
f 2300.
Middagvergadering
In de middagvergadering heeft Zendeling
H. J. Weerden de vergadering toegespro
ken. Gij zijt zeide spreker onze rugge
steun bij het werk onder het Toradja-volk,
Door uw gebed, uw gaven en toewijding.
Het is onze bede. dat de Heere der zending
het U moge vergelden. Namens de conferen
tie van zendelingen bracht spr. de groeten
over. De arbeid wordt rijk gezegend. De in
landers komen van het Oosten, Westen, van
het Noorden en Zuiden er komen er zoo
veel. dat wij het werk niet meer aankunnen.
Het gaat ons hart beklemmen. Wij zijn met
5 zendelingen en er moeten er nog noodig 5
bij. Dan is het terrein pas voldoende bezet.
De terreinen die wij thans niet kunnen be
zetten vormen een voedingsbodem voor het
Mohammedanisme. Het groot gevaar dat ons
dreigt is het ziek-worden. Van de 5 zendelin
gen is er steeds een met verlof, en thans is
zendeling Heusdens overspannen.
Dus zijn er nu slechts 3 zendelingen
om het werk te doen. Acht jaren ge
leden werd ons werk in het Ronkong-
sche gebied begonnen met niets letter
lijk niets en nu zijn er 10 scholen en
16 gemeenten met 1300 lidmaten en
900 gedoopten.
Ernstig drong spr. aan om het werk te blij
ven steunen. Mijn vrouw zoo besloot spr.
die in Celebes gestorven is, wil ik hier
gedenken voor het vele goede dat zij voor
den Zendingsarbeid gedaan heeft. God heeft
haar thuis gehaald.
Bij het punt rondvraag werd medegedeeld,
dat in het Zeisterslot van 30 Sept.
tot 5 Oct. een zendingstentoon
stelling gehouden zal worden. Verder
werd gesDroken over de verschillende propa
gandamiddelen. Verscheidene ervan zal het
hoofdbestuur in ernstigo overweging nemen.
Dr. P. Z ij 1 s t r a. van Noordeloos. sloot hier»
na de vergadering met dankgebed.
