Whisky
White Horse
De „ALGEMEENE FRIESCHE"
OOYMANS
LAURA ANTHRACIET
LAURA EIERKOLEN
De wetten van Neurenberg
Noordelijke Econ.-Technische
organisatie
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1935
TWEEDE BLAD PAG. 5
VOOR GROOT-PARTIJEN
UOTfL TEL 3'660
CA-CÉ
7;*:^ «ijKS-TlUfOON srftOOHEN» waftM
■yA-K EK KOUD WATCH 00 ALLE K4.MCQS
KAMERS MET ONTBIJT-F-3.- MET BADKAMER/-P 4.-
sznzr
SNEltpISPRÖ^
te Leeuwarden, is de grootste Onderlinge
Levensverzekering-Maatschappij
in Nederland
VERZEKERD KAPITAAL:
RUIM 270 MILLIOEN GULDEN
VRAAGT
IAT
Een gewond lid der bemanning van de „Mary Kingsley", die eenigen tijd in nood verkeerde en
S. OS.-seinen uitzondwordt te Falmouth aan land gebracht
In de timmerafdeeUng in het Florapark over het IJ te Amsterdam, waar onder leiding Een S4Vz M. hooge
van het Amsterdamsch Centraal Comité voor Jeugdige Werkloozen een zwembad wordt de
gebouwdtGroningen
stalen steiger op
Noorderlichtf' te
de Nederlandsche Ambtenaar
yan de Burgerlijke Stand
Met bevreemding heeft de publieke opinie
onzent kennis genomen van de toepas-
ng, die een ambtenaar van de burgerlijke
and te Amsterdam aan de beruchte Neu-
ïbergsche anti-Joodsche huwelijkswetten
L
ïen Duitsche Jood, die op het punt stond
Amsterdam tc trouwen met een „arische"
Bderlandschc kreeg de pijnlijke boodschap
nis, dat zijn huwelijk niet door kon gaan,
nöat zijn bevoegdheid om te huwen, vol-
ns een tusschen Nederland en Duitsch-
Dd gesloten verdrag, naar de Duitsche wet
it huwelijk van een Duitsche Jood met een
rische" thans nu eenmaal verbiedt.
Zonder de regels van ons Internationaal
ivaatrecht te kennen, heeft het publiek
ch toch afgevraagd, of een Nederlandsch
abtenaar ooit gedwongen kan worden re
ining te houden met een vreemd recht, dat
ozeer afwijkt van die elementaire regels
nrf&Q recht en moraliteit, die de grondslag
an onze rechtsorde vormen.
internationale verwikkelingen van pri-
delei Rechtelijke aard is de Nederlandsche
kas chter volgens verschillende regels, die
ende els in onze wetgeving zijn neergelegd,
nge els ook op gewoonterecht zijn gebaseerd,
nzei ak gehouden vreemd recht toe te passen,
gla lar indien deze rechter komt te staan te-
'Pg® nover regels van vreemd recht, die in-
Itpr'stuischen te8en wat in eigen land als
ondslag van moraliteit en openbare orde
ldt, laat hij dat recht toch buiten toepas-
ig, met een beroep op do „internationale
Bnbare orde".'
esno'Dit b6Srip „internationale openbare orde"
5 wel de „deus ex machina" van het inter-
lfi wonaal privaatrecht genoemd, omdat tel-
wanneer men toepassing van vreemd
petle ctlt wenschelijk acht, een strijd met „de
sdrul ternationale openbare orde" wordt gecon-
f 22 "ueerd, die dan als reddende engel ons in
1 f l lat stelt vreemd recht, dat eigenlijk op het
jracl val toepasselijk is, buiten toepassing te
len.
aar helaas, in ons geval laat deze red-
nde engel ons in den steek. Als wij tot
RIU1 ''tschland niet in die speciale tractaats-
f 2 rhouöing stonden, zou dit beroep zeker'
ig- e tkomst bieden.
vVaüt wel wordt ook ten aanzien van bur
rs van n i e t-t r a c t a a tl a n d e n de be-
12J egdhcid hier te lande te huwen onder-
ituffl uht volgens de nationale wet van deze
ïemdeling maar huwelijksbeletselen
ziist D 200 n vreemd land, strijdend met ae
ternationale openbare orde, moet een Ne-
rlandsch rechterlijke of administratieve
'oriteit buiten beschouwing laten.
Zoo zal een ambtenaar van de B.S. hier
lande niet mogen weigeren het huwelijk
van een Oostenrijksch monnik te voltrek
ken, ook al is volgens Oostenrijksch recht
de belofte van kuischheid, die een orde
geestelijke moet afleggen een huwelijks-
Oostenrijk is niet toegetreden tot het Huwe-
lijkstractaat. Tegenover Duitschlana gaat
dit echter niet op.
Ten onrechte doet Mr. v. d. Bergh in het
„Volk" van 18 September ten aanzien van
de nieuwe Jodenwetten dan ook een beroep
op hun (inderdaad bestaande) strijdigheid
met de internationale openbare orde.
Immers de partijen bij het tractaat hebben
juist een onbeperkt beroep op de interna
tionale openbare orde willen uitsluiten.
Zulk een beroep hebben zij willen beper
ken tot de in het tractaat opgesomde ge-
Een andere opvatting zou het heele trac
taat van zijn beteekenis berooven.
Maar nu geeft naa,r mijn meening artikel
3 van het tractaat gelegenheid om zonder
tractaatschennis de pijnlijke toepasselijk
heid van de nieuwbakken Duitsche huwe
lijksbeletsels op hier te lande te voltrekken
huwelijken te ontgaan.
Dit artikel zegt, aat niettegenstaande ver
bodsbepalingen van de nationale wet van
een der aanstaande echtgenooten, de wet
geldende ter plaatse der huwelijksvoltrek
king zoo'n huwelijk kan toestaan, indien
die verbodsbepalingen gegrond zijn op be
weegredenen van godsdienstigen aard.
Niets verzet zich er nu tegen, de beweeg
redenen die men in Duitschland heeft
had voor het scheppen van deze nieuwbak
ken obstakels voor Joden op de weg naar
het huwelijk, op te vatten als beweegrede
nen van godsdienstigen aard, al kan men
dan de godsdienst waarop wij doelen quali-
ficeeren als het moderne Heidendom, welks
profeet Rosenberg is.
Immers op een van de dogma's van deze
nieuwe religie, op de „mythe van het ras",
zijn de nieuwe wetten terug te voeren.
Mr. A. VREEKEN.
Deze regel vindt men niet met zoo
veel woorden in onze wetgeving.
Wel vindt men de regel, aat de staat en
de bevoegdheid van Nederlanders in den
vreemde moet worden beoordeeld naar de
Nederlandsche wet. Door analogische uit
legging van deze bepaling, acht men nu op
vreemdelingen hier te lande in dit opzicht
hun nationale wet toepasselijk.
Rapport van de Commissie
van Advies verschenen
Stichting van een industriebanK
niet noodig geacht
Het rapport van de Commissie van
Advies, die zich tot taak had gesteld,
het nut en het doel van een Econo-
misch-Technologische Organisatie voor
de provinciën Friesland, Groningen en
Drente te bestudeeren en eventueel de
stichting daarvan voor t» bereiden, is
thans verschenen.
Deze commissie was ingesteld op 14 Juni
1934.
In het rapport, dat 88 bladzijden beslaat,
wordt aangetoond, dat de economische struc
tuur der drie Noordelijke Provinciën een
groote mate van gelijkvormigheid vertoont.
Alle drie provinciën vertoonen toch een
sterk agrarisch karakter, waarbij de pro
ducten voor een groot gedeelte op export zijn
aangewezen. Aan den landbouw en veeteelt
sluiten zich de specifiek agrarische indu
strieën aan, als die van den zuivel, aardap
pelmeel en derivaten daarvan, de stroocar-
tonindustrie, de suikerfabrieken en expost-
slagerijen, terwijl de meeste overige indu
strieën huisbedrijven zijn van de bovenge
noemde industrieën.
Daaruit volgt, dat de taak van de
Economisch Technologische Organisa
tie een geheel andere zal zijn dan die
van het Instituut in de Provincie Lim
burg, waar een kolenbekken als ener
giebron aangetroffen wordt, waaraan
nieuwe bedrijven van verschillend ka
rakter gekoppeld kunnen worden. In
het Noorden zal men meer de aan
dacht moeten vestigen op verbetering
en uitbreiding van de bestaande agra
rische industrieën.
Betreffende de industrieele vragen treedt
de noodzakelijkheid van meerdere industria
lisatie naar voren.
In het kort geeft het rapport de methoden
aan, welke bij de pogingen om tot de op
richting van nieuwe industrieele bedrijven
te geraken, gevolgd dienen te worden.
De nadruk wordt er op gelegd, dat groote
behoedzaamheid is geboden. O.a. zal reke
ning gehouoen moeten worden met maat
regelen van de Overheid en de door haar
gesloten handelsverdragen. Het vraagstuk
van de meerdere industrialisatie yan het
Noorden van ons land is bovendien niet uit
sluitend beDerkt tot het probleem van de
vestiging van nieuwe industrieele onder
nemingen.
Een zeer belangrijke taak zal voor
een Noordelijke Economisch Technolo
gische Organisatie zijn weggelegd met
betrekking tot de verhooging van het
rendement en uitbreiding van be
staande industrieele bedrijven.
Daarvoor is georganiseerde voorlichting en
onderzoek (research) noodig en wel in
het bijzonder voor de mi doen- en kleinbe
drijven.
Op het gebied van het verkeer noemt de
Commissie als studie-objecten de waterwe
gen, de watertollen, bruggen en wegen enz.
Een goed verkeersnet voor de aanvoer
van grondstoffen en den afzet van proauc-
ten is een eerste vereischte voor bloeiende
bedrijven. Op dit gebied valt in het Noorden
nog veel te doen.
Wat de financiering van de industrie
betreft, acht de commissie de stich
ting van een industriebank niet noodig,
waar thans de Regeering het plan ken
baar gemaakt heeft, om het werkfonds
in tweeën te splitsen en een deel te
willen besteden voor de financiering
der industrie.
Aldus wordt een centrale bank gevestigd,
waarbij de economisch technologische in
stituten, die regionaal plannen voorbereiden
en bekend zijn met personen en plaatselijke
toestanden, de Regeering van goed advies
kunnen dienen. Een centrale organisatie van
deze Instituten is tevens op het Ministerie
van Nijverheid, Handel en Scheepvaart in
voorbereiding.
In het rapport wordt uitvoerig ingegaan
op de wenschelijkheid om tot de oprichting
van een Noordelijke Economisch Technolo
gische Organisatie over te gaan. Deze wen
schelijkheid is o.a. gemotiveerd, dooraat in
het Noorden van ons land geen orgaan be
staat, hetwelk voortdurend en systematisch
het welvaartsprobleem als zoodanig bestu
deert en hierbij nagaat negatief: op welke
punten voor het economisch leven gevaren
dreigen en positief: op welke wijze latente
productieve krachten tot ontwikkeling kun
nen worden gebracht.
Deze functie zou ook omschreven kunnen
worden als het verrichten van economisch
„ontginningsv-erk" of economisch „straf
werk" ten bate van h<door haar Ljwerkte
territoir. De organisatie beoogt veraer te
zijn een ccördineerend, adviseerend en be
middelend orgaan op economisch gebied.
Omtrent de uitwerking wordt voorgesteld
de Noordelijke Economische Technologische
Organisatie in de stad Groningen te vestigen
ROFFELRIJMEN.
EEN ZWARE TAAK
Er vaart een geest van star verzet
Door onze lage landen,
Een geest, gekweekt, gekoesterd door
De roode stokebranden.
Men heeft den kleinen man geleerd
(Ook in bevriende kringen)
Dat men, bezield met goede wil
De crisis kan bedwingen.
Nu houdt de kleine man terecht
De „leiders" aan hun woorden
En eischt dat zij met groote spoed
De crisisdraak vermoorden.
Voorloopig doen de „leiders" 't zoo:
Geholpen door hun bladen
Volstaan ze met dit Kabinet.
Vooral Colijn, te smaden.
't Is toch een ongehoord schandaal
Zooveel tekort te komen!
Waarom niet een miljard-of-wat
Aan fondsen opgenomen!
Waarom de werkeloosheid niet
Met forsche hand gebannen!
Waarom geen gelden gefourneerd
Voor onze (vage) plannen!!
Ik vraag: als de waanzinnigheid
Het volk blijft deprimeeren,
Zal de totale ondergang
Tenslotte zim te keeren?
Er rust op ons een zware taak:
Om biddend mee te werken
De dijk tegen de roode vloed
Te stutten en te sterken.
(Nadruk verboden.) LEO LENS.
en verder 3 provinciale onderbesturen in de
drie hoofdsteden van de Noordelijke provin
ciën op te richten.
Door een dergelijke örganisa^ is het mo
gelijk, dat aan de eene kant provinciale
vraagstukken in elke provincie afzonderlijk
zullen kunnen worden bekeken, terwijl aan
de andere kant de noodige eenheid gewaar
borgd blijft.
De bedoeling is tegen half October
te Groningen, Leeuwarden en Assen
provinciale bijeenkomsten te beleggen,
teneinde tot een uitspraak te komen
omtrent de wenschelijkheid van de
oprichting eener Noordelijke Econo
misch Technologische Organisatie.
Belanghebbenden kunnen exempla
ren van het rapport aanvragen bij:
Mr. J. Cramer, Torenlaan 4 te Assen.
Een man, die een verantwoordelijke en
meestal ook geivaardeerde taak vervult
bij de manoeuvres -nabij Deventer: de kok.
't Kostte hem heel wat moeite de middag-
pot tegen de regen te beschermen.
De nieuwe roeiploegen van Oxford ontvangen
hun eerste training. De instructeur Haigh
Thomas doet de bewegingen voor, waarbij de
roeier in een spiegel zijn fouten ziet.
De nieuwe Van Heemstralaan
(Nijmegen-Druten)die onder
een genoeglijk regentje door
den Commissaris der Koningin
wordt opengesteld.
VERKOOPT GROVE METWORST
(gerookt of ongerookt) en
GROVE SN IJ WORST van de
N.V. DRENTSCHE EXPORTSLACHTERS
ASSEN TELEFOON 10
Vraagt offerte of reizigersbezoek
