Rectoraatsoverdrachten
MAANDAG 16 SEPTEMBER 1935
EERSTE BLAD PAG. '3
Kerknieuws.
NED. TIERV. KERK
Beroepen: Te Berlicum (N.-Br.), P. A.
Tichelaar, pred. O.-I. Kerk tv Lisse.
Bedankt: Voor Barnevcld, J. D. Ktaijne
te Ooltgcnsplaat.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Beverwijk, J. h. Mulder
te Giessen-Oud- en Nieuwkerk.
Aangenomen: NaarBentheim (DuitsdO
laud), W. Lenderink te Ihi'liove (Oost-Fries
land;.
Bedankt: Voor Haren (Gron.), P. G.
Kunst te Daventer Voor Ierseke, II. B.
Visser te Noordwij/k-Biaimen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: Te Meliakerka, M. Heikoop
te Utrecht.
Bedankt: Voor Rilland-Bath, M. Hei
koop te Utrecht.
BEROEPBAAR
Het adres» van cand. E. Torenbeek,
hulpprediker te Haaksbergen, is thans
Schoolstraat A 466, Haaksbergen. Hij blijft
in de gelegenheid des Zondags vacante ken
ken te dienen en een eventueel beroep ter
stond in overweging te nemen.
TOEGELATEN TOT DEN H. DIENST
Het Prov. Kerkbestuur van Zeeland heeft
tot de Evangelie-bediening in de Ned. Herv
Kerk toegelaten den heer R. Nijholt te
Leeuwarden.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Ds H. A. L e e n m a n s, predikant dier Nad.
Herv. Kerk te Dial ft, hooft gister afscheid
genomen van zijn gemeente wegens vertrek
naar E d e. Hij sprak over 2 Tim. 2 19a. Den
scheidenden leeraar werd toegezongen Psalm
1214.
MARTHA-STICHTING
Intrede ds. J. Th. Meijer
Gistermorgen heeft ds. J. H. Meijer, direc
teur der Martha-Stichting te Alphen aan
den Rijn, zijn intrede gedaan als predikant
van de Ned. Herv. gestichts-gemeente, spre
kende over 1 Tliess. 524, waarover ook
zijn bevestiger, de aftredende ds. A. W.
Voors gesproken heeft. Als consulent
sprak ds. Verheul hartelijke woorden.
Muziek en zang wisselden de toespraken af
Ds. C. HARTWIGSEN
De nestor der predikanten van De Ned. HerV
Kerk te Leiden heeft gisteren herdacht, dat
hij 40 jaren geleden daar zijn intrede deed.
Dit feit is herdacht in een samenkomst der ge
rneente in de St. Pieterkerk, waar de jubila
ris een predikatie hield naar aanleiding van
Psalm 71 17 en 18. Na verschillende toespra
ken tot collega's, Kerkeraad, enz. werd Ds.
Hartwigsen toegezongen Psalm 134 3. De. M.
Punselie heeft na afloop van den dienst den
jubilaris gehuldigd in de consistoriekamer.
Ds. N. WARMOLTS
Dg. N. War molts, Ned. Herv. predikant
le V r e e s w ij k, moet op mediscli advies
rust nemen,
KERKBOUW TE NIEUW-LEKKERLAND
Zaterdagmiddag drie uur had onder groo-
fe belangstelling de eerste steenlegging
plaats van de Geref. Kerk alhier door ds.
IVan Hejjst. Het woord voerden de heer
J. de Haan, voorzitter der commissie van
administratie, ds. H. van Heijst en Burge
meester Van de Roovaart. Hierna werd ge
zongen Ps. 7211. Een oorkonde werd in
gemetseld,
KERKORGELS
In de Hervormde Evangelisatie te H e i 1 ï-
g e r 1 e e -W esterlee is een pneumatisch
kerkorgel geplaatst, dat in een speciale
dienst werd in gebruik genomen. Met vreug
de overtuigde de gemeente zich van de prach
tige aanwinst:. Het instrument is geleverd
door de orgelbouwers A. S. J. Dekker te
Goes.
Kerk en Staat in Duitschland
De Duitsche Christenen
Dr. Kinder heeft het leiderschap van
iie geloofsbeweging der Duitsclie Christenen
neergelegd. In zijn plaats is rijksleider ge-
Hvordcn Studienrat Rehm. Rehm verwierf
indertijd bekendheid als strijdgenoot van
den rechtsbestuurder August Jaeger in de
Wurtembergsche aangelegenheden.
Bijeenkomst Pruisische synode
uitgesteld
De bijeenkomst van de Pruisische synode
vn de Belijdenisbeweging in de Duitsche
Evangelische Kerk, die oorspronkelijk op
16 September te Koningsbergen zou
plaats vinden, is voor ongeveer een weck
uitgesteld. Tijdens de bijeenkomst zouden
belangrijke kwesties worden behandeld in
Verband met de politiek van Kerrl, den
nieuwen minister yoor Kerkelijke aangele
genheden.
I GIFTEN EN LEGATENi
Dd kerkvoogdij der Ned. Herv. Gem. te
Geneden-Knijpe (Fr.) onding van wij
len Mej. S. J. Brouwer te Tjalleberd een le
gaat van duizend gulden.
Wylen de heer T. P. Terlouw, in leven pre
sident- Kerkvoogd der Ned. Herv. Gem. te
Streefkerk heeft aan de Ned. Herv. Gem.
aldaar gelegateerd een bedrag van tien dui
zend gulden, te yerdeelen tusschen kerk en
diaconie.
Schoolnieuws.
TECHN. HOOGESCHOOL
Prof. P. Meyer zal 1 Januari a.s. 25 jaar
werkzaam zijn als hoogleeraar in de werktuig
bouwkunde aan de Technische Hoogeschool te
Delft.
VEREEN. VAN OHR. ONDERWIJZERS
De Vereen, van Chr. Onderwijzers ei»
schreef sedert 1 Jan. '34 tcLaal 1420 nieuwe
leden in. Zij telt thans 7293 leden tegen 6753
van het Ned. Onderwijzersgenootschap.
ONDERWIJZERS-BENOEMINGEN
Benoemd tot hoofd van de Nassauschool
voor g.l.o. en u.l.o, Antony Duyklaan te
Hillegersberg. de heer J. G. van Keulen,
thans onderwijzer aan de Keucheniusschool.
Zomerhof straat, te Rotterdam, (hoofd de
heer H. van den Tol).
Tot kwee' ling met acte aan 'de Geref.
School (hoofd 3. Westera) te Nijverdal is
benoemd de heer A. Hengstman, aldaar
Aan de Rijksuniversiteiten te Leiden, Utrecht en Groningen,
de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam, de Techni
sche Hoogeschool te Delft, de Ned. Handelshoogeschool te
Rotterdam, de Landbouwhoogeschool te Wageningen en
de R.-K. Handelshoogeschool te Tilburg
In alle Uni'versiteits- en Hooge-
schoolsteden heeft vandaag de
plechtige overdracht der rectoraten
plaats gehad. Daarbij werden de
gebruikelijke redevoeringen gehou
den, waarin tevens een overzicht
gegeven werd van den stand der
bezetting. Uit een en ander zullen
wij de belangrijkste fragmenten
weergeven."
Aan de Leidsche Academie was het Prof.
Dr. W. v« d. Woud e, die als rcctor-magni-
ficus aftrad en zijn waardigheid overdroeg
aan Prof. Mr. A. S. de Blécourt. Prof. v. d.
Woude memoreerde de voornaamste „faits
et gestes" van het voorbije academiejaar en
in 't bijzonder het heengaan van prof. dr.
i V e r w e y, die wegens het bereiken van
den 70-jarigen leeftijd aftrad, dat van dr.
Ph. H. Kuenen, die als lector naar Gro
ningen vertrok en dat van dr. Z. K a m e r-
ling.
Voorts wees de hoogleeraar op den finan-
cieelen druk, tengevolge waarvan personeel
en plaatsruimte, laboratoria en musea in
meerdere of mindere mate moesten blijven
beneden het gewenschte peil van hun ver
mogen. Een lichtpunt was de 29e April, de
geboortedag vierhonderd jaar geleden
van de Stichter der Universiteit, toen de
grondslag gelegd is voor het „Princefonds
1933/40", dat ten doel heeft een flink be
drag bijeen te brengen dat op den dag van
het v ij f 11g j ar i g bestaan in 1940
ter beschikking van het Universiteits Fonds
zal kunnen worden gesteld. En evenzeer
verblijdend is het dat Prof. Gorter door de
Rockefeller foundation een bedrag van
f 4500.gedurende vijf achtereenvolgende
jaren voor zijn instituut ter bestudeering
der kinderpsychologie werd toegezegd.
Wat de studentenbezetting betreft, is de
vooruitgang nu verkeerd in achteruitgang.
Hun aantal bedroeg dit jaar 2581 tegen 2771
het vorige. Het aantal der vrouwelijke stu
denten is 639, dat der voor de eerste maal
ingeschrevenen 590, tegen 664 en 644 het
vorige jaar. Het aantal promoties was 75,
in het vorige academiejaar 73.
Universiteit te Utrecht
Te Utrecht heeft Prof. Dr. C. W. Voll-
graff, aftredend rector-magnificus, zijn
waardigheid overgedragen aan Prof. Dr. H.
B o 1 k e s t e i n. Hij herinnerde even a de
bedreiging, die ten vorigen jare den levens
draad van een of meer Rijksuniversiteiten
in gevaar scheen te zullen brengen, tenge
volge der bezuinigingen, door de Regeering
voorgeschreven; uiteraard werd deze moge
lijkheid (die intusschen vrijwel is afge
wend) als ontoelaatbaar afgewezen.
De personalia van Utrecht vermelden het
sterven van drie hoogleeraren: de professo
ren W. J. Paimans, F. C. A. F. Went en D.
Ploby en voorts het aftreden van de hoog
leeraren R. de Josselin de Jong, J. II. F.
Kohlbrugge en G. W. Kernkamp.
Tegenover deze verliezen kon spr. geluk
kig van enkele nieuwe aanwinsten gewag
maken: dr. V. J. Koningsberger dr. G. M.
Verrijn Stuart, dr. S. F. IT. J. Berkelbach
van der Sprenkel, dr. W. Mengelberg, mr.
Ir. A. Cassuto en ir. G. B. van de Werf
horst. Naast deze professoren, die hun ambt
reeds aanvaard hebben, zijn nog benoemd
tot gewoon hoogleeraar dr. P. Nieuwen-
huyse, dr. G. E. Uhlenbeck, dr. A. M. Brou
wer, tot buitengewoon hoogleeraar dr. G. M.
van der Plank, als bijzondere hoogleerarcn
dr. J. F. A. M. Bufaart, dr. G. Gosses en dr.
L. II. Grondijs.
Het aantal privaat-docenten is eeniger-
mate uitgebreid.
Vervolgens sprak prof. Vollgraff over 't
instituut der
bijzondere leerstoelen.
Bij de aamang van den nieuwen cursus
bleek de Universiteit 106 leerstoelen te tel
len en wel 68 gewone, 12 buitengewone en
26 bijzondere. Het opmerkelijke feit, dat bij
den stilstand of achteruitgang van de beide
CALVINISTEN-CONGRES 1934
Het verslag van het van 2326 October
1934 te Amsterdam gehouden 2e Intern. Con
gres van Gereformeerden (Calvinisten) is
thans in druk verschenen. De referaten zjjn
opgenomen in de taal waarin zij gehouden
zijn; uittrekse'is in de drie andere congres-
talen zijn er aan toegevoegd. De omraming
der zittingen (leiding, toespraken enz.) is
afzonderlijk als geheel vermeld.
ALS IK GOUVERNEUR-GENERAAL
WAS
Het hoofd eener Europeesche Lagere
School in Ned-Indië heeft aan de kinderen
der 6e en 7e klasse van zijn' school een vijf
tien-tal vragen gesteld, soortgelijk als waar
van we destijds, uit een enquête bij Fran-
sche scholieren, een bloemlezing hebben ge
geven. Uit de antwoorden zijn er eenige in
„Het Kind" gepubliceerd. Wij nemen er uit
over die op de dertiende vraag: „Wat zou je
doen als je Gouverneur-Generaal was of zijn
vrouw?" Ziehier de plannen van eenige 12
15-jarigen:
O. T.: „Dan ga ik altijd uit en naar den
schouwburg".
T. H.: „Ik hoop, dat ik nooit zijn vrouw
word".
S.: „Dan zai ik den heelen dag in een
mooie auto rijden".
B.: „Dan zou ik 't land tot bloei brengen,
geld aan de ai-men geven en ook aan ver
schillende gestichten".
W. P.: „Als ik zijn vrouw was, dan zou ik
een reis om de wereld maken en een mooie
auto koopen, enz. Maar dat word ik toch
nooit".
J. d. C.: „Ik weet het nog niet".
W. P.: „Als ik zijn vrouw was, zou ik een
tennisbaan en een zwembad laten aanleg
gen".
K. v. E.: Dan zou ik vijf auto's koopen en
de pensioenen en salarissen méér korten om
de schulden van het land te betalen".
S.: „Als ik de vrouw van een G.-G. ben,
dan zou ik een auto koopen en eiken dag
uitgaan".
R.: „Ik zou een groote dierentuin laten
maken in Bandoeng met een heeleboel die
ren".
N. N.: „Ik zou scheiden. Want het lijkt me
vreeselijk".
G. F. L. B.: „Dat weet ik niet".
De groote meerderheid van dit dozijn kin
deren is in Indië geboren en opgevoed.
eerste categorieën, door het Rijk ingesteld,
alleen het aantal der derde groep, der bij
zondere leerstoelen, onafgebroken blijft.toe
nemen en het meest juist aan de Utrecht-
sclic Universiteit, waar zij nu reeds één
vierde deel uitmaken van het totaal, gaf
spr. aanleiding om nog eens bij dit insti
tuut en zijn historischen groei, stil te staan.
De Senaat van de Utrechtsche Universi
teit is van oordeel, dat bij een nieuwe wet
telijke regeling van het instituut, die niet
mag uitblijven, met het gewijzigde karak
ter der bijzondere leerstoelen rekening ge
houden moet worden, en niet alleen bij de
regeling van de voorbereiding.
Wanneer van de zijde der Universiteit
invoering van een nieuw vak van onderwijs
wensehelijk wordt geacht, pleegt men te
overwegen of daarvoor aanstonds de in
stelling van een professoraat, gewoon of
buitengewoon, noodzakelijk is, of dat be
hoort te worden volstaan met bv. een lecto
raat. Zoodra echter van particuliere zijde
de invoering van een vak wordt aanhangig
gemaakt, is voor dergelijke overwegingen
geen plaats de nieuw te benoemen docent
is aanstonds professor.
Ongetwijfeld wordt hierdoor de aan
trekkelijkheid van het bijzondere ambt
aanmerkelijk verhoogd; of dit echter
ook kan gezegd worden van het aan
zien van den professoralen werkkring,
is minder zeker. Bij de dringend noo-
dige regeling van het instituut zal men
zich vooral ook de vraag moeten voor
leggen, of art. 1 vierde lid van het
Academisch Statuut, waardoor met één
pennestreek de bijzondere hoogleeraren
zij het dan binnen de grenzen der Hoo-
ger Onderwijswet gelijk gesteld zijn aan
de Rijkshoogleeraren, wel in zijn gevol
gen goed overwogen is en in zijn tegen-
woordigen vonn behoort te worden ge
handhaafd.
Het aantal ingeschreven studenten be
droeg aan het eind van liet afgeloopen jaar
in totaal, met inbegrip dus \an degenen,
die niet voor alle lessen waren ingeschre
ven (voor enkele lessen waren ingeschre
ven 43, voor niet-universitaire examens
8 personen) 2942 tegen 3092 in de vorige
cursus, hetgeen dus een vermindering be-
teekent van 150 studenten.
Tenslotte wees spr. op het. resultaat van
een eenvoudige becijfering, die leert, dat 't
aantal mannelijke studenten van 2530 tot
2401, dus met 5.10 pet, dat der vrouwelijke
van 562 tot 541, dus met 3.71 pet. is vermin
derd. De waardeering van dit niet onmerk
waardig gegeven liet spr. over aan dc le
vensbeschouwing van zijn hoorders en
hoorderessen.
Het aantal promoties was 94; een nog:
nimmer bereikt, getal!
Naar aanleiding van het verhoudings
gewijs geringe aantal promoties in de jupi4
dische faculteit kwam spr. tot de conclusie
dat van de heftige stormen, die staatkun
dige, economische en sociale omwentelin
gen in de menschelijke geest ontketenen)
nauwelijks een rimpeling den universitai-
ren vijver bereikt. Ons economisch leven is
ontredderd, veel is losgeslagen, in de maat
schappij en in de hoofden en harten der
mensc.hen, \>.at tevoren stevig verankerd
scheen.
Zou h«£ wel een voordeel zijn, vroeg spr.
zich af, ciat de studie van de middelen om
tot uitkomst te geraken v o o r n am e 1 ij k
overgelaten is aan de leiders van
politieke part ij en? De regeerders in
den staat en hun ambtenaren, men mag 't
toejuichen of verfoeien, moeten steeds meer
en steeds dieper ingrijpen in de regeling
van het bedrijfsleven; hebben zij daarvoor
voldoende practiscbe en theoretische ken
nis opgedaan aan de Universiteit?
Een minister van Onderwijs, 'die aan
de Rijksuniversiteiten een faculteit zou
inrichten van Maatschappijkunde, zoo
veelvuldig, dat zij waardig naast die
der natuurkunde kwam te staan en
daarbij een geordende studie zou weten
te ontwerpen, met een effectus civilis in
den eigenlijken zin van het woord be
loond, zou zich naar mijn bescheiden
mecning aldus spr. een belang
rijke verdienste venverven jegens volk
eu Universiteit
Universiteit Ie Groningen
Te Groningen heeft. prof. dr G. van der
Leeuw ihet rectoraat overgedragen aan
prof. dr L. Polak Daniëls met een rede
over
„Zin der geschiedenis"
waarin de hooggeleerde spreker uitvoerig
uiteenzette, dat geschiedenis nog altijd de
poging is zich te oriënteeren, zichzelf en de
wereld te ontdekken. Slechts heeft de nieu
were tijd nogal eens vergeten, wat de mythe
wist, dat het daarbij eigenlijk gaat om het
ontdekken van God, van Iets of Iemand,
Die meer is dan de mensen zelf, van een
samenhang, die grooter is dan het men-
sohelijk leven. Onze tijd geeft een wan
hopige worsteling te zien van den mensch,
die „plaats wil nemen" en zijn plaats niet
vinden kan. Wij zoeken de „mythe van de
20ste eeuw", maar wij kunnen die voors
hands moeilijk vinden.
Wij zullen die ook niet vinden, tenzij
voor ons geslacht het geloof leeft, dat
geschiedenis in laatsten aanleg niet is
tie poging van den mensch, om God te
ontdekken, maar Gods zoeken van den
mensch; dat het niet gaat om onze ge
schiedenis, maar om de geschiedenis
van God met den mensch. In Jezus
Christus is het centrum en doel der ge*
schiedenis gegeven, niet op de wijze der
wetenschap, maar op die van het ge
loof. Hier gaat het om eschatologische
geschiedenis, geschiedenis van God uit
Daarin is het statische van de mythe en
het dvnamische van onze geschiedenis ver-
eenigd in het actuecle, de presentie Gods in
Na deze rede trad prof. v. d. Leeuw in
een terugblik op het voorgaande academie
jaar en herinnerde hij in 't bijzonder aan
de bezuinigingsplannen der Regeering t.a.
v. de Universiteiten.
Wanneer men, aldus spr., in onzen tijd de
leiding der .Universiteit maar al te vaak
niet aanvaardt wanneer men zelfs spreekt
over opheffing van enkele faculteiten, zoo
als mon spreekt over do opheffing van
niet rendeerende spoorlijnen dan is dat
mede het gevolg van het betreurenswaar
dig feit, dat do Universiteit zelve
haar eenheid niet voldoende be
seft en op het algemccn-wctcnschappclijke
te weinig nadruk legt.
Wie de Universiteit verminkt, snijdt
een goed stuk van de geestelijke volks
welvaart af. Juist in tijden dat 't leven
moeilijk is, moeten de cultuurgoederen
worden hoog gehouden. Het Primum
vivcre, in de philosaphari is zeker
juist, maar niet minder, dat om tc
kunnen leven een zekere hoeveelheid
kennis en nadenken ten allen tijde
noodzakelijk is.
Terzake van de bezetting deelde Prof. v.
d. Leepw mede, dat het aantal studenten
een kléine daling vertoont van 1196 op 1135.
De daling van ihet aantal vrouwelijke stu
denten is naar evenredigheid sterker en
zeker niet toevallig. Ook do cijfers der
voor de eerste maal ingeschrevenen zijn,
behalve voor de Faculteit der Godgeleerd
heid, iets lager dan ten vorigen jarc. Er
vonden 539 examens plaats, waarvan 411
met goeden uitslag on 29 promoties Het
Academisch Museum werd op 14 December
1934 officieel in gebruik genomen en in den
loop van dit jaar nog met verschillende ge
schenken verrijkt. De chirurgie kreeg een
gedeeltelijk nieuwe huisvesting. Het Ra-
idologisch Instituut werd geheel voltooid en
de Physiologie kwam in het bezit van een
nieuwe, aan de hoogste eischen voldoende
collegezaal.
Bijzondere aandacht heeft Prof. y. d.
Leeuw nog gewijd aan
het taalbederf.
Hij heeft zich afgevraagd of er nog
plaatsen bestaan, waar de Nederlandsche
taal wordt onderwezen.
Het is wel bijzonder betreurenswaar
dig, dat de vervlakking en achteloos
heid op het gebied der taal nu nog of
ficieel moesten worden gepatenteerd
door een nieuwe spelling, die de taal
aantast en die, waar zij wellicht ver
lichting geeft aan onderwijzers, die kin
deren moeten leeren spellen, toch in
hoofdzaak gedragen schijnt door de
zucht om te schrijven, weldra ook te
denken, zooals men spreekt, d.w.z. over
tucht- en ordeloos als de gemiddelde
Hollander (die hier waarlijk niet een
zijner deugden onthuld ziet) van huis
uit gewoon is zich uit te drukken. Spr.
hoopt nog altijd, dat een Minister den
moed vinde een regeling te ontwerpen,
die niet echter slechts gewoonten aan
loopt, maar den geest en de kracht der
taal in eenvoudige vormen aan ons volk
oplegt.
Universiteit van Amsterdam
In de openbare vergadering van 'den
Senaat der Universiteit van Amsterdam
heeft de rector-magnificus Prof. Dr. Th. J.
Stomps zijn ambt overgedragen aan Prof.
Dr. W. P. C. Z e e m a n.
Prof. Stomps begon zijn rede met er aan
te herinneren, dat dit jaar zich kenmerk
te door een groot aantal sterfgevallen, zoo
onder de rustende als bij de actieve leden
van den Senaat en in den wijderen kring
der Universiteit.
In dc eerste plaats herdacht spr. den op
21 Mei overleden oud-hoogleeraar Hugo
de Vries.
Verder herdacht spr. den oud-hoog
leeraar Heinrich Hackman, den buitenge
woon hoogleeraar dr. Jan Versluys, Prof.
Dr. O. Lanz, door wiens heengaan dé Univer
siteit, in het bijzonder de medische facul
teit, een van haar markantste figuren ver
loor, den buitengewoon hoogleeraar dr.
Daniel P 1 o o y, den hoogleeraar Dr. .T.
Prinsen, den lector F. J. de Ho 11 en
de studenten, die in het laatste studiejaar
zijn overleden.
Daarna herinnerde spr. aan t afscheid
van de Universiteit om redenen van gezond
heid of leeftijd van de hoogleeraren W. M.
de Vries, J. H. Hijmans, II. Burger en P.
Zeeman.
Tegenover deze verliezen stelde spr. de
benoemingen van Prof. Dr. II. T. Deelman
als opvolger van Prof. W. M. de Vries, van
Mr. II. R. Hoetink in de vacature-Hijmans
en van Dr. G. A. van den Bergh
Eysingha als opvolger van Dr. Hackman,
welke hoogleeraren spr. hartelijk welkom
heette in ïiun nieuwen werkkring.
In totaal lieten zich dit jaar 2629 studen
ten inschrijven, waaronder 708 vrouwelijke
(voor enkele lessen 74, waaronder 49 vrou
welijke), nogal belangrijk minder dan ver
leden jaar, toen zich 2825 studenten aan
meldden, waaronder 779 vrouwelijke (voor
enkele lessen 90, waarvan 54 vrouwelijke).
De vermindering is slechts ten deele toe te
schrijven aan het kleiner worden van het
getal der voor het eerst ingeschrevenen, dat
518 bedroeg (378+140) tegen 594 (451+143)
in het vorige jaar en 639 (450 189) in het
daaraan voorafgaande.
Het aantal eerst-ingeschrevenen, dat reeds
aan een andere Universitet was ingeschre
ven geweest, bedroeg 84, zoodat het aantal
eerste-jaarsstudenten in dezen cursus 434
bedroeg (315 mannen en 119 vrouwen) te
gen 487 (359 mannen eu 129 vrouwen) ver-
loden jaar.
Werkloozc afgestudeerden.
Uitvoerig stond Prof. Stomps stil bij het
vraagshtuk der tewerkstelling van afgestu
deerden. Hun werkloosheid acht spr. voor
een zeer groot deel geen crisisverschijnsel,
maar een gevolg van den in de latere jaren
steeds grooter geworden toeloop naar do
Universiteiten, waaraan de wet-Limburg
zeker veel schuld heeft.
Ingrijpende maatregelen van regee-
ringswege zullen niet achterwege kun
nen blijven, die het intusschen gemak
kelijker valt te eischen, dan te noemen.
Overigens wordt de nieuwe collegegeld-
regeling in univesitaire kringen alge
meen als zeer bedenkelijk aangevoeld.
Terwijl vroeger de goed? studenten in
velerlei richting hunne voelhoorns plach
ten uit te steken en er niet om gaven, of
hunne studie wat langer zou duren, zien
wij tegenwoordig zelfs bij hen een jach
ten naar het einde en komen zij dadelijk
na het candidaatsexamen hunnen profes
soren vragen, met welk minimum zij voor
het doctoraal mogen volstaan, een uiterst
ongewenschte toestand.
Algemeen is ook de gewoonte gewor
den, een geheel studiejaar over te slaan,
wat mede het zakken van het totale
aantal der ingescheven studenten kan
verklaren.
De bczuinging
De passage in het w. o. w. over het con-
centreeren \an het Onderwijs in de Phar-
macie te Leiden liet niet na, te Amsterdam
beroering tc verwekken. Het wil spr. voor
komen, dat liet adres, naar aanleiding er
van door de Alg. Ned. Pharmaceutisclie
Studenten Vereeniging tot den Minister ge
richt, voldoende aantoont, dat de regcVring
goed zal doen, niet tot deze „uit financieel
oogpunt nadeelige, uit economisch oogpunt
ongewenschte, uit wetenschappelijk oog
punt noodlottige en voor het behoud der
Universitaire eenheid hoogst gevaardlijke
regeling' 'over te gaan.
Te Delft heeft Prof. Dr. W. R einders
het rectoraat overgedragen aan Prof. Ir. G.
D i e h 1. Hij doelde moe, dat het totaal aan
tal ingeschrevenen, dat na een maximum
van 2134 in den cursus 1920'1 daalde tot
1438 in den cursus 1927'28 cn daarna in
1932'33 weer steeg tot 1969, in het afge
loopen jaar 1918 bedroeg. Het bevindt zich
dus nog op een zwak dalende lijn. Daar
tegenover staat, dat het aantal der voor de
eerste maal ingeschrevenen, waarvan de
tijdlijn soortgelijke fluctuaties vertoont als
die der totaal-ingeschrevenen, maar in zijn
inzinkingen cn oplevingen iets daarop voor
uitloopt, sinds den vorigen cursus gestegen
is en wel van 336 tot 368.
Er is ccn wanverhouding tusschen het
aantal beschikbare betrekkingen en het
aantal gegadigden daarvoor zoodanig, dat
zich dezen zomer voor 3 plaatsen aan een
proefstation in Nederlandsch-Indic 160 sol
licitanten hebben opgegeven.
Deze wanverhouding zal in de naaste toe
komst nog ei'ger worden. Bedroeg het totaal
aantal geslaagden voor het ingenieurs-exa
men in den cursus 1933—'34 191, voor
cursus 1934'35 was dit 210.
Wat betreft de
plaatsing van algestudeerden
wees de aftredende rector op de maatregel,
welke voorgesteld was ir. het wetsontwerp
tot verlaging van de openbare uitgav
n.l. het stellen van den eisch, dat bij het
eindexamen H.B.S. of Gymnasium voor be
paalde vakken, die in verband met de ge
kozen studierichting het belangrijkste ge
acht moeten worden, cijfers behaald moe
ten zijn boven een nader vast te steller
minimum.
In het belang van de studie aan de T. II.
zou een dergelijke maatregel zeker toe
juiching verdienen. Een bezwaar is echter,
dat het tegenwoordige eindexamen H.B.S.
een schoolexamen is, hetwelk, ofschoon af
genomen tegenover deskundigen, door dc
groote verscheidenheid der scholen mede
brengt, dat aan eenzelfde cijfer, op verschil
lende burgerscholen behaald, niet steeds de
zelfde waarde gehecht kan worden.
Het verkrijgen van bapaalde cijfers op
het eindexamen biedt daarvoor niet steeds
den waarborg, dat de candidaat geschikt is
voor het liooger onderwijs. Dit bezwaar
tegen het eindexamen is reeds meermalen
en van verschillende zijden te berde
bracht. Voor ons land ware wellicht het
stellen van een apart toelatingsexamen tot
de T. H. en de Universiteit het beste. Het
eindexamen H.B.S. zou dan in veel eenvou
diger vorm afgenomen kunnen worden.
Het aantal promoties bedroeg 15, teeen 9
in den vorigen cursus; 5 daarvan waren
met lof.
Vervolgens herdacht spr. dr. ir. F. G. Wal
ler, sinds 1929 curator aan de Hoogeschool,
zijne exc. ir. J. A. Kalff, minister van
Waterstaat en oud-lid van het college van
curatoren, zijne exc. A. W. F. Idenburg,
eveneens oud-lid van het college van cu
ratoren.
Ook in het corps hoogleeraren en oud-
hoogleeraren zijn vele verliezen te melden.
Spr. herdacht den oud-hooglceraar J. A.
van der Kloes, den oud-hooglecraar ir. P.
D. C Kiev, dr. J. G. C. Volmer, dr. D.
Buyzfi, arts, privaat-docent bij de T. H.
Delftsche Studenten Aeroclub
Met vreugde maakte spr. gewag van liet
feit, da» de Delftsche Studenten Aeroclub,
gebruik makend van het ontwerp van haar
lid ir. J. W. II. Lambach en hoofdzakelijk
met eigen krachten de bouw ter hand
en beëindigde van een sportvliegtuig. Het
vliegtuig maakte geslaagde proefvluchten
en met trots mochten het Delftsch Stu
dentencorps en de Aeroclub, die daarvan
een sub-vereeniging is, vernemen, dat het
H. K. H. Prinses Juliana behaagd heeft,
toestemmend te beschikken op het verzoek
om Haar naam aan dit toestel te willen,
verbinden.
Ned. Handelshoogeschool
Bij dc overdracht van het rectoraat van
de Ned. Handels Hoogeschool te Rotterdam
door prof. mr. C. W. de Vries aan prof.
mr. F. d e Vries, werd vanmiddag door
eerstgenoemde verslag uitgebracht van de
lotgevallen der Ned. Handelshoogeschool
gedurende het studiejaar 19341935.
De aftredende rector herdacht prof. Vol
mer, op 6 Mei j.l. overleden.
Landbouwhoogeschool te
Wageningen
Aan de Landbouw Hoogeschool te Wage
ningen droeg prof. dr. D. L. Bakker het
rectoraat over aan prof. dr. W. C. M
R.A.zn.
Spr. herdacht zijn overleden ambtgenoot
ir. Jan Willem Diepcrink, prof. dr. ir. Nico-
laas Louis Söhngcn en dr. Dirk van Gulik.
Voor de eerste maal zijn 66 studenten,
waaronder 2 vrouwelijke, ingeschreven. Het
vorige jaar bedroegen deze getallen 54, resp.
5. In totaal werden ingeschreven 455 studen
ten, waaronder 21 vrouwelijke, terwijl daar
onder 17 begrepen zijn, die voor enkele
lessen werden ingeschreven. Hieronder
waren wederom 7 vrouwelijke ingeschrev»
nen. In het vorige studiejaar waren deze
cijfers respectievelijk 470 (24 vrouwelijke)
en 16 (7 vrouwelijke).
Het ingenieursdiploma werd behaald door
84 mannelijke en 1 vrouwelijke student, ter
wijl er 6 promoties plaats hadden. Bij twee
ingenieursexamens werd het praedicaat
„met lof" toegekend.
R.K. Handelshoogeschool
Aan de R.-K. Handelshoogeschool te Til
burg heeft mgr. prof. dr. Th. Goossens
de rectorale waardigheid overgedragen aan
prof. dr. T. A. W eve O.P. Prof. Goossens
heeft inzonderheid met kracht betoogd en
bewijsmateriaal aangevoerd tegen een pu
blicatie van het Centrale Bureau voor de
Statistiek, onder leiding van dr. Ph. Iden
burg en bewerkt door dr. G. Stuiveling. De
provincie Noord-Brabant on met name de
Meierij van Den Bosch staat, wat de intel
ligentie betreft, volgens die publicatie on
deraan in de rij der pro\incies.
Weerbericht
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te Toulouse 763.0.
Laagste stand te Stornowav 734.3.
Stand vanmorgen halftwaaalf 752.9
WEERVERWACHTING
Krachtige tot matige W. tot Z., laten
waarschijnlijk weer ruimende en toenemen-"
de wind, betrokken tot zwaar bewolkt, met
tijdelijke opklaringen, waarschijnlijk regen,
weinig verandering in temperatuur.
ALGEMEEN WEEKOVERZICHT
Sinds Zaterdag heeft het depressiesysteein
zich weer een weinig O.-waarts verplaatst;
De kern van het -gebied ligt thans tusschen
Schotland en de Faroër.
De hooge drukking in het Z. verloor ver
der in beteekenis. Een secundaire bewoog
zich gisteren en heden nog over Frankrijk,
ons land en Denemarken, daarbij zware
regen brengend. Thans bevindt zij zich over
het Z. van Scandinavië.
Over de Britsche eilanden viel matige tot
zware neerslag. Het toenemen van den lucht
drukgradiënt had het aanwakkeren van de
wind in een .groot deel van het \vaarnemim:s
gebied tenge\olge. Slechts over Z. Frankrijk,
Z.-Duitschland, Centraal-Europa, midden
Zweden en beoosten de Bothnische Golf ia
het nog rustig. Over het geheele gebied treft
men zware bewolking aan. Verder daalde,
met uitzondering in Scandinavië de tempe
ratuur vrijwel overal. Het weer ten onzent
blijft nog ongunstig.
In de scheepsberichten schijnt zich ten W-
van Ierland weer eeh nieuwe secundaire af
te teekenen, welke ons, na een tijdelijke op
klaring, opnieuw regen brengen.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST j
Ontvangen 15 Sept. 3.35 nam.: Attentie-
sein blijft.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 15.4 C.
17 September
Zonsopgang 6.37 u.; zonsondergang 7.11 u«
Maan op nam. 7.53 u.; onder nam. 1.11 u,
Poll tied (ploma. Amsterdam. Bij de
mens voor het politiedlplom» van den Alg.
Politle-bond. werd het diploma met aa,nt.
won-en door: J. J. Voordouw, Zaandam:
Tizelaar, Wolvega; P. J. Thensen. Xifmegen.
Terpstra. Eindhoven; H. Veld. Nijeveen; J. v.
Vaart, Vlaard:
H. VI,
uwe: A. Veerdilg. Wlerlngen: C. vaiu
gvn; P. J. A. Trommelen. Tilburg: L.
jhipluiden; G. H. v. d. Tholen, Gorin-
leulen, Amstelveen; J. P.
i: B. J. v. Tol, Den Helder:
Verbaan, Dordreeh..
-K. Gersnen. Does-
lingwolde; L. A. Vreeke»
Zoelen. Het gewone.
n; L.
G.
Taai.' Los-.-eT:'Up.Verhuist^'oreT;' "'vSeêr. Rot
terdam; M. J. L. Verstoep. Rotterdam: J. Temme,
O. VroenhovenG. J. Vos. Weill; G. Trapman.
Voorburg; J. Veldhuis. Arnhem. J. Tanger. West
zaan; M. J. Voogd. Amersfoort: J. H. Vonk.
Hoorn; G. Vlietstrn. TerwlspelT. P. v. Ton
geren. Haarlem; Tj. Veidman. Groningen: Am
Visser Ee (Fr J. in 't Veld en L. A. M. v. d.
Vin. Rotterdam; K. Veldkamp Pilnacker; K.
Velde. Terwispel; C. G. F. v. Vliet, Haarlem;
J. W. G. Vleming-h, ValkenswaardG. M. v <1.
Ven. Amsterdam; S. Verhoef. Geleen: D. Voshol,
nud-vossemeer. H. Verhagen. Soest. G. Vos.
Utrecht: J. F. Ton. DordrechtH VI dei er Heer
len: M. P. J. Vogel. Eindhoven: R. Vies er, Sn eek*
Geëx. 175. afgew. 110 candidaten.
Vrije- en orde-oefeningen. Utrecht,
Gesl.de iieeron J. K. F. van Hulssen en P.
H. Vree, Utrecht: J. C. Koning, Bloemendaal;
en de dames J. Boeker, Bunschoten: A. M. C,
Vries. Ittervoort (L.); W. H. Smeets, Weert:
M. M. Kalamcn, Den Haag.
UIT HET SOCIALE LEVEN
INTERNATIONALE FEDERATIÉ VAN
CHR. BONDEN VAN ARBEIDERS (STERS)
IN DE VOEDINGS- EN GENOTMIDDELEN
Op 2 September vergaderde lief bestuur
der Internationale Federatie van Chr. bon
den van arbeiders(sters) in de Yoedings-
en Genotmiddelenbedrijven, met een aantal
vertegenwoordigers uit de aangesloten bon
den te Brussel.
Riet algemeene stemmen werd een reso
lutie aangenomen, waarin als oordeel wordt
uitgesproken, dat in verband met de eco
nomische verhoudingen, waarin liet be
drijfsleven internationaal verkeert, regelin
gen dienen te worden getroffen, welke er
toe kunnen leiden, dat het nijpende vraag
stuk van de werkloosheid nader tot oplos
sing kan worden gebracht. Daartoe kan me
dewerken, het verminderen van den be-
staanden arbeidsduur, waardoor, daar waar
dit practirh mogelijk is, arbeiders aan het
werk kunnen worden gehouden en meerde
ren te werk kunnen gesteld worden. Wat
betreft de speciale belangen van de bedrij
ven in de voedings- en genotmiddelen de
vakopleiding moot worden verbeterd, en
gebroken moet worden met hot internaat.
Speciaal voor deze bedrijfsgroepen dient de
toepassing \an bestaande wettelijke voor
schriften ten opzichte van arbeidsbescher
ming cn arbeidsduur meer te worden ge
handhaafd, waardoor aan de vaak bestaan
de chaotische toestanden een einde worut
gemaakt en misbruiken beteugeld.
Deze ordening is in het hijzonder de taak
.an werkgevers- en werknemersorganisa
ties. waarbij met name de op christelijk
standpunt staande organisaties als eischen
hebben te stellen, dat de te treffen maatrege
len beantwoorden aan de christelijke soli-
dariteitsgedachte.
Daarnaast zal de overheid door het verlee-
nen van wettelijke bevoegdheden, mede tot
het stellen van sancties, de pogingen om
te komen tot behoorlijke 'bedrijfsordening
krachtig hebben te steunen.
Deze resolutie is ter kennis gebracht aan
het Internationaal Arbeidsbureau.
