«dOil
BINNENLAND.
Od en onder de golven met
Hr Ms O 15
MAANDAG 9 SEPTEMBER 1935
Argentijnsche hulde aan
onze marine
Een krans
op het graf van Michiel de Ruyter
Do commandant van Ihet in de Amstor-
damsche haven liggende Argentijnsche op
leidingsschip „Presidente Sarmiento" heeft
Zaterdagmorgen een krans gelegd op het
graf van Michiel Adriaansz. de Ruyter in
de Nieuwe Kerk aan den Dam.
De état-majar van heit schip, de adel
borsten en 80 matrozen, voorafgegaan door
hun eigen muziekkapel, namen aan de
plechtigheid deel.
De luchtcarteering van
Nieuw Guinea
Vertrek op Woensdag bepaald
ITet vertrek van de drie vliegtuigen, be
stemd voor de luchtcarteering van Niemv-
Guinea, is tihans definitief bepaald op
Woensdag a.s., 's morgens om negen uur.
Omtrent het inbouwen der zgn. automa
tische piloten, vernemen wij, dat daartegen
technische bezwaren zijn gerezen. Deze in
strumenten zouden nl. te dicht bij de kom
passen moeten worden aangebracht, welke
daardoor ernstige afwijking vertoonen.
In de K.L.M.-vliegtuigen, die grooter zijn,
leveren zij geen bezwaar, omdat men daar
de verschillende instrumenten heter van
elkaar kan scheidem
Tabakswet wel verbeterd
In de laatst gehouden vergadering van den
Middenstandsraad is o.m. ter sprake geko
men ae jongste wijziging van de Tabakswet.
Hoewel verschillende wcnschen van den
Middenstand zijn vervuld, bevat de wet
toch nog eenige leemten waarin behoort te
iworden voorzien.
Zoo is het o.a. een verzuim geweest om
tniet tegelijk met. de bescherming van den
banderolleprijs art. 3 af te schaffen, dat re
gelt den verkoop van fabrikant aan ver
bruiker tot een prijs beneden de banderolle.
Het gevolg van de niet-afschaffing is, dat
thans de fabrikanten veelvuldiger dan vroe
ger in advertenties en circulaires hun waren
beneden banderolleprijs aanbieden, iets wat
.aan de winkeliers verboden is.
Een ander misbruik is ontstaan door
de mogelijkheid, dat hetzelfde merk
sigaren op verschillende wijze kan
worden gebanderolleerd; zoo komt het
voor, dat de sigaar gebanderolleerd is
met een S ets. zegel en het kistje met
een 6 ets. zegel,
i Gecamoufleerde cadeaux
Verder worden allerlei middelen te baat
genomen om het verbod van het geven van
cadeux te ontduiken, b.v. door het uitreiken
.van lootjes of bons.
Vergunningen aan coöp. vereen.
Een vierde euvel is het gemakkelijk ver-
leenen van tabaksvergunningen aan coöpe
ratieve vereenigingen, banken e.d., alsmede
,voor winkelpanden, die niet aan art. 40 vol
doen; d.w.z. dat de localen, bij den bedrijfs-
vergunninghouder in gebruik, niet zooda
nig voor den verkoop in .het klein zijn inge
richt, dat deze verkoop yan den openbaren
weg af zichtbaar is.
Grossiers en winkeliers
Ook is de wenschelijkheid gebleken om
•een scheiding te maken tusschen grossiers-
en winkeliersvergunningen; zoo zou alleen
een winkelier, die een grossiersvergunning
heeft, het recht moeten hebben aan andere
tabaksvergunninghouders te leveren, terwijl
een grossier, die geen winkeliers-vergunning
heeft, niet aan particulieren behoort te kun
nen leveren.
Voorts geeft de mogelijkheid om uitverkoo-
pen te houden, kans op knoeierijen; be
kende merken, die nooit beneden banderol
leprijs verkocht worden, kunnen krachtens
een vergunning tot uitverkoop wel beneden
dien prijs verkocht worden.
Betreffende bovenbedoelde aangelegenhe
den heeft de Middenstandsraad een bespre
king gehad met den daartoe door den Mi
nister van Financiën aangewezen inspecteur
der Directe Belastingen, den heer T. de Jong
die aan het betrokken Departement de za
ken betreffende -de Tabakswet behandelt, en
aan wien de Raad zijn wenschen tot onder
vanging van de bestaande bezwaren heeft
kenbaar gemaakt. De door den heer De Jong
verstrekte inlichtingen zijn van dien aard,
dat de kans op het in vervulling gaan van
door Wen Raad gekoesterde verlangens niet
onaanzienlijk is vergroot.
Vereen, voor Handenarbeid ter
ontwikkeling van het onderwijs
In hotel des Pays Bas te Utrecht verga
derde Zaterdag de Vereeniging voor Han
denarbeid onder voorzitterschap van Ds. A.
H. v. d. Hoeve te Hem. Na een kort ope
ningswoord werden de verslagen voorgele
zen en goedgekeurd. Het verslag van den
penningmeester den heer A. J. Straatman
sloot met een saldo winst vereenigingsjaar
1933/1Ü34 van 132.93.
De begroot ing werd vastgesteld op
3637.50. Het jaarverslag van den secretaris
den heer H. van Tongeren meldde een terug
gang in het ledental maar eveneens activi
teit in de afdeelingen. Toch moest er meer
contact bestaan tusschen do afdeelingen en
het hoofdbestuur.
Het verslag sloot met een opwekking om
de belangstelling voor handenarbeid te ooen
blijven toenemen.
Uitvoerig werd gediscussieerd over de
leer-arbeid en het examen van dit vak dat
ingesteld zal worden.
De Voorz. verklaarde namens het hoofd
bestuur voorstander hiervan te zijn, mits de
examen-eischen samengesteld zouoen wor
den in samenwerking tusschen de Vereen,
voor Handenarbeid en de R.K. vereeniging.
De afdeeling Amsterdam was hier echter
tegen, daar het gevaar ontstaan zou, dat
tal van examens ingesteld zouden worden,
zoowel voor leer, als voor metaal, selotex,
triplex etc.
Nadat meerdere leden gediscussieerd had
den over dit onderwerp, werd besloten tot
het instellen van een examen in leerarbeid,
eventueel in samenwerk ing met de R.K. ver
eeniging.
De rekening en verantwoording over de
voorloopige uitkomsten in het jaar 1934/'35
werd goedgekeurd; zij sloot met een nadeelig
saldo van 250.
Bestuursverkiezing
In het hoofdbestuur werden gekozen de
heeren: J. A. Sellenraad, gem. inspecteur
v.h. onderwijs te Enschede en 'Atze de Leeuw
te Bussunx.
Des middags werd gediscussieerd over de
richting die de vereen, in moet slaan t.o.v.
handenarbeid. Hierbij werd behandeld: ae
handenarbeid als doel in zichzelf en de han
denarbeid als middel tot doel.
Anti-rev. Propagandaclubs
De jaarvergadering, algemeene cursus-ver-
gaaering van het Verband van Anti-rev.
Propagandaclubs wordt gehouden op Woens
dag 18 Sept. a.s., voormiddags 11 uur, in
het gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
Mariaplaats 27, Utrecht.
De morgenvergadering is bestemd voor het
afdoen van huishoudelijke zaken. Ook is aan
dë orde het verkiezen van een Voorzitter,
wegens het bedanken van den heer J. Schou
ten en van drie leden van de commissie van
uitvoering, wegens aftreden of bedanken
van de heeren A. Warnaar te Sassenheim,
C. B. van der Wal. te 'a Hertogenbosch en
J. Tilkema te Zaandam.
In de middagvergadering spreekt de heer
Schouten over „de politieke toestand".
Roode samenwerking
De roode pers geeft toe en keurt het met
een ten sterkste af, dat er te Peize (Dr.)
samenwerking bestaat tusschen de soc.-dem.
en de communistische raadsleden.
Te Peize telt de gemeenteraad zeven leden,
nl. twee s.d.a.p.-ers, een communist, twee
fascistisch georiënteerde leden van een ver
eeniging „Plaatselijk Belang", een ex-S.D.
A.P.-er en een lid (Bathoorn) als vertegen
woordiger van kleine hoeren en iniddenstan-
Noodgedwongen werkten de soc. dem. met
den communist en den boerenvertegenwoor-
diger samen voor de wethoudersverkiezing;
gekozen werd een soc. dem. en de heer
Bathoorn.
Dat is in orde, zegt de roode pers, maar
toen ging. men verder; men stelde een ge
meenschappelijk program op en zwoer el
kaar trouw voor vier jaar; terwijl ook werd
beloofd:
„De samenwerkende partijen zullen alle
krachten inspannen om de samenwerking
nog verder uit te breiden."
Het is duidelijk zegt de roode pers dat
deze overeenkomst in flagrante strijd is njet
door onze partij eenstemmig vastgestelde
positie tegenover de communisten.
Ook te M a r u m (Gr.) zou er op initiatief
der communisten samenwerking zijn be
reikt. Dit echter wordt in de roode pers door
de sociaal-democraten van Marum ten stel
ligste ontkend. Zij werkten samen met de
overige vrijzinnigen, verdeelden de wethou
derszetels cn gaven de communistische raads
leden hiervan kennis.
Deze stemden toen op de .voorgedragen
wethouders.
door B. A. VAN MOURIK
VI
De oefening, die we nu zouden gaan
doen, heet: „Navigeeren onder water
in verband". Zooals we boven water
meestentijds in verband voeren, d.w.z.
op steeds dezelfde afstand van elkaar,
in een bepaalde formatie, zoo zouden
we nu ook onder water gaan doen.
Evenwol moet voor één ding goed op
gepast worden: dat de drie onder
zeeërs elkaar onder water niet ram
men, doordat ze te dicht bij elkaar
komen. Daarom moest de O 13 eerst
boven water vier mijl varen in een
koers, rechts-loodrecht op de oorspron
kelijke, en dan pas onderduiken, en in
de eerste koei's doorvaren, terwijl de
O 12 dit naar links moest doen. Als we
een tijd later weer boven water zouden
komen, moeten do drie booten dus nog
op dezelfde afstand van elkaar liggen.
„Hoe lang blijven we nu onder water?"
vroeg ik den commandant".
„Tot kwart voor twaalf", was 't antwoord.
.,Ik moet dit nog even naar de andere booten
laten seinen".
Hij haalde een blocnote met telegram-for
mulieren voor den dag, schreef er iets op, en
gaf het aan den seiner. Deze klom met 't
papier op den achterkant van de commando
brug, bij de mast. nam twee vlaggen van
-erschillende kleur, en begon er mee te
zwaaien naar de O 12 en de O 13. Daar kwa-
men ook de seiners op hun post en keken
toe ,wat hun collega, of beter: de comman
dant van de O 15, te zeggen had.
Onze seiner begon nu met z'n vlaggen tc
zwaaien, dat het een lieve lust was. Nu eens
de linkervlag schuin omhoog, en de rechter
opzij, dan weer de eene neer en de andere
op. 'n Sierlijk gezicht is dat. En 't gaat zoo
verbazend vlug, dat je haast niet begrijpt,
dat de anderen er iets uit wijs kunnen wor
den! En vooral op zoo'n grooten afstand,
want ik kon amper de „ontvangers" zien.
Kwart voor negen doken we onder. Leer
lingen moesten nu weer probeeren de boot
steeds op een bepaalde diepte te houden. Op
tien meter'viel dit nog niet mee, omdat de
onstuimigheid van de zee zijn invloed ook
daar nog doet gelden. Een officier maakte
een grafische voorstelling van de diepten,
waarop we voeren, waaruit bleek, dat we nu
eens op negen, dan weer op elf nieter zaten.
„Weet je wat?", dacht ik, „de boot ligt nu
zoo lekker rustig, dat ik wel eens kon pro
beeren m'n verloren nachtrust in te halen!"
Ik zocht een rustig hoekje op, trachtte de
poort te vinden van het rijk der droomen.
Het mocht me evenwel niet lukken; ik kon
de slaap niet te pakken krijgen. Maar nu
kwam het niet, omdat ik last had van de zee
ziekte, maar omdat ik me veel te lekker
voelde. De rustige ligging van de boot had
me dadelijk opgekikkerd, en ik begon nie
langzaam maar tzeker „zeewaardig" te voe
len.
U ziet dus, dat ik al gauw de voordeelen
ondervond van het onder water varen. De
bemanning hecht om een andere reden voor
namelijk aan 't duiken: elk uur. onder water
doorgebracht, wordt apart betaald. Begrijpe
lijk vond ik het dan ook, dat een matroos te
gen me zei: „Meneer, ik zou er geen been in
zien om tien keer achter mekaar om de aar
de te varen, onder water, want als ik dan
weer bij de vrouw in Nieuwediep terug ben,
drukt ze geen _armen matroos aan d'r hart,
V stond in ons blad van 6 September.
maai' een schatrijke rentenier
Eén bezwaar is er evenwel aan verbonden:
er mag niet gerookt worden, zoodat tijdens
het duiken een Miss Blanche, een North Sta
te of een Pirate dingen zijn, dio wel gelief
koosd mogen worden, en alvast klaar gelegd
„voor steaks", maar die niet in actieven
dienst mogen treden. Maar leuk is het dan
ook om te zien hoe iedereen direct zijn voor
werp van verlangen voor den dag haalt,
wanneer we weer boven water komen, en in
grooto eensgezindheid de onderbroken rooke-
nj wordt voortgezet- Want rooken doen ze
allemaal graag! Ik geloof niet, dat er bij ons
aan boord één was, die niet offerde aan Sint
Nicodemus. (Zouden daarom de marine-
menschen zulke gezellige kerels zijn?).
Toen we dan ook goed half twaalf weer uit
het zilte nat opdoken (we hadden dus ruim
2y2 uur achtereen onder water gezeten!),
trokken weldra uit de commandobrug, van
het voordek en van het achterdek de rook
slierten oo van menige sigaret.
De wind was intusschen gaan liggen. De
lucht was heelemaal schoongeveegd en do
zee heel wat kalmer.
„We krijgen goed weer," voorspelde oen
matroos uit de machinekamer, terwijl hij
hevig aan zijn eigengereide, breeduit wap
perende sigaret zoog. Zijn voorspelling bleen
goed te zijn. Steeds meer ging de wind lig
gen. Steeds kalmer werd de zee. Toen dan
ook 's middags Wight in 't zicht kwam, was
het water zoo glad als een spiegel, en de
lucht strakblauw. Mansohappen, die niets te
doen hadden, zaten in clubjes bij elkaar op
het nauwelijks twee meter breede voordek,
of lagen languit op 't achterdek te slapen.
Toen ik me bij een groepje aansloot om een
babbeltje te maken, kwam de oppasser naar
me toe en vroeg of ik niet wat gebruiken
wilde: een paar sneden droog brood of zoo,
omdat een leege of half leege maag een
slecht middel is tegen zeeziekte. Op zijn ad
vies at ik een paar sneden droogtarwe
brood op, die hij me direct kwam brengen.
Men zou niet van een eenvoudige matroos
verwachten, dat hij tijd en lust heeft om aan
een ander te denken. Men verwacht op een
onderzeeboot ruwe bonken, met een hart. dat
hoofdzakelijk voor hen zelf klopt; ruwe
kerels, die een zeezieken gast voor den gek
houden, vrijpostige geestigheden verkoopen,
enz. Maar daar is geen sprake van! Van
meet af aan heb ik er verwonderd over ge
staan hoe beleefd en behulpzaam elk lid van
de bemanning is.
De boot is erg smal. en voortdurend loop
je mekaar in den weg. Maar steeds was het:
„Mag ik even voor u heen?", of: „Mac ik
u even plagen?" Ook trof mij, dat de ver
houding van de bemanning onderling zoo
uitstekend is. De officieren gaan joviaal
met hun ondergeschikten om, terwijl toch
steeds, onder de uitgelatenste scherts, de af
stand tusschen meerdere en mindere be
waard blijft. Deze prettige verhouding is een
natuurlijk gevolg van het feit, dat een duik
boot een kleine ruimte is met een groot ge
zin. waarop men elk oogenblik elkaar ont
moet, en de een den ander noodig heeft Dit
maakt het leven intiemer, huiselijker.
Den volgenden dag passeerden we, nadat
we geruimen tijd langs de Zuidkust van
Engeland (Cornwall) gevaren hadden, Cape
Landsend. De krijtrotsen, met hun witte en
zwarte plekken, blijven nu achter óns. Heel
in dc verte, aan stuurboord, duiken ver
schillende rotsige eilandjes uit de zee op:
dë Scilly-eilanden. Als we die voorbij gevaren
zijn, is er geen land oneer te zien, en strekt
de Atlantische Oceaan zich in zijn ern
stige grootschheid voor ons uit
De commandant vertelde me, dat we
nu wat dieper water gingen opzoeken,
om de „maximum-diepte" te kunnen
halen. Elke onderzeeër heeft namelijk
een maximum-diepte. D.w.z.: moet tot
een bepaalde diepte kunnen duiken.
Tóch dieper gaan is heel gevaarlijk.
Want dan wordt de druk van de gewel
dige watermassa zoo hevig, dat de
boot, die daar niet op berekend is, zoo
zeer ingedrukt zou worden, dat er
groote ongelukken zouden kunnen ge
beuren. De O 15 heeft als maximum
diepte 60 meter.
„Zestig meter diepte", filosofeerde ik
bij mezelf, zittend op het voordek, de
beenen buiten boord, .zestig meter
diepte, dat is dus ongeveer net zoo
diep, als de Sint Laurens van Rotter
dam hoog is!"
„Klaar maken voor onder water!",
klonk opeens de stem van den com
mandant.
Twintig minuten later wees do wijzer
van de dieptemeter 40 aan. De heelc
boot weid tijdens het 6teeds dieper
gaan geïnspecteerd.
„We moeten nu zien hoe hij zich
gedraagt," lichtte de commandant me
in. Bijvoorbeeld, hier is een klein lekje,
ziet u wel? Het water druipt hier uit.
Dat hindert niet; dat heb je altijd, als
je wat dieper gaat; 't voornaamste is
om te weten de druk van het water op
enkele plekken, die het meest te ver
duren hebben. Daar heb je bijvoorbeeld
de bun van de mitrailleur ('t luik,
waardoor de mitrailleur naar boven
gebracht wordt); we willen nu weten
hoeveel die straks ingedrukt wordt, als
we op 60 meter zijn. We hebben in de
bun een ijzeren staafje bevestigd, waar
op we straks een en ander kunnen af
lezen."
Doodsche stilte heeischte verder.
Langzaam, aarzelend, kroop de wijzer
van de dieptemeter over de 50 heen,
sidderde naar de 55, kroop door, en
bleef eindelijk op 60 staan.
Nog iets bijzonders te melden?", vroeg de
commandant aan een officier. „Geen lek
kages?"
„Nee, commandant; alles in ordel
In de boegbuiskamer zaten de manschap
pen, die tijdens deze oefening niets te doen
hadden, rustig bij elkaar roode kool schoon
te maken. Roode kool schoonmaken op GO
meter diepte! Alsof er niets aan de hand
was! Zoo vertrouwen ze op de boot en op
hen, die de leiding hebben! Spanning, zooals
bij mij. is er bij hen niet. Rustig zitten ze
daar bij elkaar. Alleen het snerpen van de
messen door de kool verbreekt de stilte. Een
oogcnblikje later komt de commandant met
een zwemgordel aandragen. „Dit nuttige
ding, dat. toch altijd minder prettige gevoe
lens wakker roept," vertelde mijn gastheer,
„is het allerlaatste redmiddel, wanneer de
boot niet meer naar boven te krijgen is. Het
is een zuurstofapparaat, waardoor men in
't water kan ademhalen; een klepje sluit de
neusgaten af. Wanneer men boven is, krijgt
men, door in een ventiel te blazen, een zwem
gordel. Het. gebruik van dit instrument komt
evenwel zelden voor, aangezien de veilig
heidsmaatregelen aan boord van een onder-
zeeer zoo vele zijn, dat er heel wat gebeu
ren moet, wil hij niet meer naar boven ko
men. Weigert bijvoorbeeld de electrische
pomp-installatie, zoodat do tanks niet leeg
geblazen kunnen worden, dan is er nog
altijd een handpomp, die 't werk kan over
nemen, al duurt het dan ook wat langer.
Verder zijn er nog zuurstofcylinders, die 't
mogelijk maken voor de heele bemanning
om 72 uur achter elkaar onder water te
blijven."
Als men dit alles weet, voelt men zich
heel wat geruster en raakt de gedachte aan
gevaar meer en meer op den achtergrond.
Twee uur later dook de O 15 weer op uit
de golven als overwinnaar, terwijl de zon
hem lauwerde met een zee van twinkelende
en vonkelende droppels, waarmee zijn drui
pend lichaam bedekt was.
Na de aanrijding van een auto door detram HoornEnkhuizen te Westerblokker. Een der beide inzittenden werd
zwaar gewond; de auto is een wrak.
DINSDAG 10 SEPTEMBER
HILVERSUM <01 M. KRO-nltzeüdlng.
8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding. 10.15
Godsd. halfuur. 12.15 Gram.pl. en Schla-
germuziek. 2.00 Vrouwenuur. 3.004.00
Schlagermuziek en Gram.pl. 4.15 Orkest-
concert en Gram.pl. 7.15 Causerie. 17.35
Gram.pl. 8.00 Berichten. 8.05 Gram.pl. 8.30
Causerie. 8.45 Populair concert. 9.15 Cau»
sere. 9.30 Vervolg concert. 10.15 Orkest
concert (om 10.30 berichten). 11.3012.00
Gram.pl.
HILVERSUM 1875 RL AVRO-ultzendlng.
8.00 Gram.pl. 10.00 Morgemvyding. 10.15
Gram.pl. 10.30 Cantabile-orkest o.l.v. E.
Beeckman. 11.00 mevr. R. LotgeringHil-
lebrand: Eten koken (II). 11.30 Vervolg
concert. 12.30 Orgelspel Pierre Palla. 1.00
Kovacs Lajos' orkest. 1.30 Gram.pl. 2.00—
4.00 Omroeporkest oJ.v. N. Treep m.m.v.
B. v .Zanten (cello). In de pauze: Piano
recital Bé Gerris. 4.15 Gram.pl. 4.30
Radio-kinderkoorzang o.l.v. J. Hamel,
5.05 Voor kleine kinderen. 5.35 Het Lyra-
Trio. 6.20 Kovacs Lajos en zijn orkest.
7.30 Cubaansche muziek (Gr.pl.). 8:00 Be
richten. 8.05 Mededeelingen. 8.10 Gram.-
pl. 8.20 1ste episode van „De blauwe Sma
ragd", spel naar L. Willinks roman, lei
ding K. Kleyn. 8.50. Uit Boedapest: Con
cert o-l.v. Dohnanyi, m.m.v. Bela Bartok
(piano) en Anne Bathay (zang). 10.00
Het AVRO-Aeolian-orkest. 10.45 Gram.-
pl. 11.00—12.00 Uit „Haeck", Den Haag:
Lajos Kiss' Zigeunerorkest.
DROITWICH 1500 RL 10.35—10.50 Mor
genwijding. 11.05 Causerie. 11.20 Orgel
spel S. Torch. 11.50 Gram.platen. 12.20
BBC-Northern Orkest o.l.v. Morrison. 1.20
H. Englemans kwintet m.m.v. L. Lewis
(xylofoon). 2.20 Gram.pl. 3.05 Falkmana
Apachenorkest. 3.50 Gram.pL 4.35 J. Mc 1
Kenna (tenor) en het New English Strijk
kwartet. 5.35 BBC-Dansoi'kest o.l.v. H.
Hall. 6.20 Berichten. 6.50 BBC-MUitair
Orkest o.l.v. Matthews, m.m.v. Ph. Bertam
(bariton). 7.35 Radiotooneel. 7.55 Het vario
Trio. 8.20 BBC-Theater-orkest o.l.v. M. H.
Lubbock. 9.00 De „Air-do-wells" in hun.
repertoire. 10.00 Berichten. 10.20 BBC-
orkest o.l.v. B. Raitvvaite, m.m.v. H. 1
Macklin (tenor). 11.3512.20 Lew Stone
en zijn orkest.
RADIO PARIS 1648 RI. 7.20 en 8.20 Gr.pL
12.35 Orkestconcert o.l.v. Labis. 7.40 Gr.-
pl. 8.50 Zie Hilversum. 1875 M. 9.35 Radio
tooneel. 11.1012.35 Dansmuziek
KAJ.ÜNDBORG .1381 .M. 12.20—2.2»
Strijkorkest o.l.v. Andersen. 3.505.20
Concert uit Rest. „Ritz". 7.50 Gevar. pro
gramma. 8.50 Zie Hilversum, 1875 M. 9.55 j
en 10.5012.00 Vervolg gevar. progr.
KEULEN 456 RI. 6.50 Orkestconcert. 12.20
Omroeporkest o.l.v. Kühn. 2.35 Gram.pl,
4.20 Omroep-kleinorkest o.l.v. Eysoldt.
7.05 dito. 7.50—12.50 Uit München: „Die
Meistersinger", opera van Wagner. Lei
ding: W. Fürtwangler.
ROME. 421 RL 9.00 Gevar. concert oJ.v.
Bonavolonta. 10.20 G. Arnaldi (piano) en
G. Martorana (cello).
BRUSSEL 322 en 484 RI. 3.22 RL: 12.20
Gram.pl. 12.50 Salonorkest o.l.v. Walpot, j
I.50—2.20, 5.20—6.35 en 7.35 Gram.pl. 8.20 j
„Uit de oude doos", gevar. programma.
10.30—11.20 Gram.pl.
484 m.: 12.20 en 1.30—2.20 Graxn.pl. 5.20
Dansmuziek. 6.20 en 6.50 Gram.pl. 7.20 1
Zang. 7.35 Gram.pl. 8.20 Omroeporkest
o.l.v. Douliez. 8.50 Zie Hilversum, 1875 m.
9.50 Omroeporkest o.l.v. Douliez, 10.30—
11.20 Dansmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER. 1571 RI. 750
Uit Niirnberg: 1ste acte van „Die Meister
singer", opera van Wagner, ca. 9.20 Kwar
tetconcert uit Leipzig. 10 20 en 11.05 Be
richten. 11.20 2de scène v. d. 3de acte van
„Die Meistersinger", Wagner.
Niet-geldige wethouderskeuze
te Wierden
Vernietiging aangevraagd
De Burgemeester van W i c r d e n (O.)
heeft het besluit van den Raad waarhij de
heer R. Bartels werd benoemd tot wethouder
tot vernietiging voorgedragen op grond van
het feit, dat deze benoeming tot stand.
kwam door een handeling in strijd met de
Genoemde heer Bartels kwam nl. in her
stemming met den heer J. H. Wolthuis
(aftr)
Na twee vrije stemmingen had er een her
stemming plaats tusschen bovengenoemde
heeren. Uitgebracht werden 15 geldige stem- I
men, (het aantal raadsleden bedraagt 15). 1
waarvan 8 werden uitgebracht op den heer j
Bartels en 7 op den heer Wolthuis.
Waar dus bleek dat genoemde leden in
strijd met art. 52 der Gemeentewet, zelf ook
aan oeze stemming hebben deelgenomen
heeft de Burgemeester vernietiging aange-
vraagd.
FEUILLETON
Waar de misdaad
beloerd wordt
Wat iedereen wel van Scotland
Yard weten wil
<3
Men ziet het, de hiërarchie is vrij een
voudig voor den ingewijde, ingewikke!
genoeg voor den niet-ingewijde. Een van de
dingen, waaraan Scotland Yard zijn kracht
dankt, is ongetwijfeld gelegen in de groote
voeling, diede verschillende rangen met
elkander houden. De Commissioner is geen
onbereikbare grootheid, dezelfde Duitsche
journalist vertelt, dat zich in zijn voorver
trek regelmatig een groot aantal lieden op
houden, die er uitzien als misdadigers,
maar die niet anders zijn dan verklcede
detectives, uitermate bang om door de
werkelijke misdadigers tfi worden gezien,
die aan den Commissioner zelf van hun
ervaringen komen vertellen. Eens per dag
begeeft de Commissioner zich naar de zaal
van de kaarten, waar hij, dank zij den
arbeid der betreffende sectie, met een oog
opslag kan zien de misdaden, van grooter
en kleiner aard, die zijn gepleegd: de mis
daden die zijn opgelost, de misdaden, naar
welker bedrijvers wordt gezocht. De Cor-1
missioner houdt regelmatig voeling met
tijn menschen, eiken ochtend ontvangt hij
van zijn vier .assistenten een rapport dat de
verschillende afdeelingen betreft, gelijk
deze een rapport ontvangen van de chef-
constables, van hun superintendenten, van
hun inspecteurs, steeds in gecondenseerden
vorm, zoodat het, naarmate het een hooger
rang bereikt, ook uitsluitend het belang
rijkste behandelt. Eens per week is er con
ferentie van (jen Commissioner met de
Chefconstables, den Deputy Assistant en den
Assistant, en eens per week is er ook, o.ri
der presidium van den Assistant Commis
sioner, die over de politie in uniform gaal
een conferentie met de superintendenten
van alle 23 divisies. En twee keer per dag
komen, meestal onder leiding van den
Assistant die het C. I. D. onder zijn hevelen
heeft, de superintendenten van de vier
districten samen teneinde over de belang
rijkste misdaden van gedachten te wisselen
Scotland Yard, het is oud of jong, al
naarmate men het nemen wil, heeft zijn
tradities. En hoe typisch Engelsch deze zijn
beschrijft ons de Duitsche journalist, wiens
artikel men zou kunnen beschouwen als
een doorloopende weerlegging van de aan
klachten, die wel eens tegen Scotland Yard
zijn geuit. Hij had het voorrecht tegenwoor
dig te mogen zijn, uiteraard ongezien, bij
het verhoor, dat aan een jongen misdadiger
afgenomen werd, en hij was in het bijzon
der getroffen door het feit, 'dat omstreeks
4 uur dit verhoor, hoe intens het ook was
werd onderbroken, omdat zoowel aan den
verhoorenden inspecteur als aan den ver
hoorde thee werd gebracht. Het theeuur is
een geheiligde Engelsche instelling, en
Scotland Yard wil op dezen regel geen uit
zondering makenl
III
De rehabilitatie van een der Inspecteurs
van Scotland Yard
Tot de detectives van den ouden tijd, die
Scotland Yard beroemd hebben gemaakt,
behoort Williamson, die later de eerste
assistent zou zijn aan het hoofd van het
C. I. D. Ilij was in de zestiger jai'en reeds
aan Scotland Yard verbonden, toen alles
er nog vrij ^eenvoudig was en de omvang
heel wat geringer dan dien, welke men er
er nu kent. Hij trad in dienst, met een
drietal collega's, toen de nieuwigheid van
het Detective Department niet veel meer
dan 10 jaren oud was en zich nog in de
Engelsche gewoonten moest inleven. En
zijn optreden in een geruchtmakende, de
aandacht van heel Engeland trekkende
zaak, heeft aanvankelijk verontwaardiging
tegen '»it Detective Department gewekt,
doch later het eigenaardig begrip van in
tuïtie. dat den detective in zijn werk eigen
wordt, in het volle licht gesteld.
Wat toch geschiedde? In het Graafschap
Sussex, halverwege op den weg naar Ports
mouth gelegen, in het kleine dorpje Single-
ton, leefde de Squire, Kent genaamd. Hij
was voor de tweede keer getrouwd; had
zijn eerste vrouw verloren op hetzelfde
oogenblik. dat deze hem een dochter, Con
stance genaamd, schonk. Zij was een knap
en gedistingeerd jong meisje van uitermate
verfijnd type. Met haar vader, gent'eman
naar innerlijk en uiterlijk, in geheel de
omgeving geëerd en geacht, vormden zij
een paar, dat men overal gaarne zag. De
achting voor den vader hield gelijken tred
met de sympathie, die men de dochter toe
droeg. De liefde, die zij voor haar Vader
had gevoeld, bracht zij over op zijn tweede
vrouw, die zoodoende voor het nog jonge
kind een werkelijke moeder kon worden.
De Squire van Singleton telde de last dei
jaren niet. Wat wel bewezen werd door het
feit, dat, nadat het huwelijk met zijn twee
de vrouw reeds géruimien tijd had geduurd
deze een zoon ter wereld bracht. Constance,
intusschen opgegroeid tot een meisje van
omtrent 20 jaren, zorgde niet slechts voor
haar moeder, maar ook voor de baby met
een hartroerende toegenegenheid. Geheel
haar aandacht was op beiden gericht en de
dominee liet niet na soms in zijn preeken
te gewagen van deze, 500 bij uitstek geluk
kige familie.
Het huis van dezen gelukkigen Squire
werd op een ochtend in rep en roer ge
bracht door het feit, dat Constance de ver
dwijning van den kleinen Francis ontdekte.
De politic werd gewaarschuwd, maar zij
stond onmachtig tegenover het geval, dat
zich al dadelijk als zeer ingewikkeld
voordeed. Aangezien wel vaststond, dat
slechts een ingewijde de hand in het spel
kon hebben gehad, werd de nog jonge nurse
van de misdaad beschuldigd, doch zij kon
haar onschuld, gelukkig voor haar, zoo
danig afdoende bewijzen, dat men haar op
vrije voeten moest laten. De Chef-constable
van Sussex was zoo verstandig om zoo spoe
dig mogelijk Scotland Yard in den arm te
nemen, zich te herinneren, dat niet lang te
voren- de Home Secretary een circulaire
had rondgezonden, waarin hij de aandacht
vestigde op de mogelijkheid van hulp van
die zijde. Zoo kwam Inspecteur William
son met zijn collega Tanner hi het nabij
gelegen Midhurst, waar ze hun intrek
namen in de plaatselijke herberg en hun
onderzoek begonnen. Maar hoe ze ook zoch
ten, en hoe ze ook speurden, ze vonden
niets. Het lijk van den kleinen Francis was
al spoedig ontdekt in de put, waarin het
was geworpen, nadat men het de keel met
een mes had opengesneden en den kleinen
aldus had gedood. Williamson gaf zich ter
dege rekenschap van de moeilijke situatie.
De oogen van Engeland wanen op deze
misdaad gevestigd, en Engeland verwaciH-
te da oplossing van Scotland Yard. De
theorie dat een willekeurig zwerver de mis
daad zou hebben begaan, moest worden
verworpen, want nog daargelaten dat deze
er geen enkel belang bij had, zou het hem
onmogelijk zijn geweest in het huis door te
dringen zonder een enkel spoor na te laten.
Als mogelijke misdadigers bleven slechts
over de vader, de moeder, Constance en de
nurse. Noch van vader of moeder viel de
misdaad aan te nemen en de nurse had.
haar onschuld kunnen bewijzen. Bleef dus
over Constance. En Williamson zeide hij
zichzelf, dat het meisje een afgodische ver
eering voor haar stiefmoeder had opgevat:
dat zij zich wellicht achtergesteld kon ge
voelen bij den jongeborene; dat zij in een
vlaag van wat men zou kunnen noemen
romantischen waanzin de misdaad had be
gaan. Hij ging zoover voor zich het tooneel
te zien, en stelde bij zichzelf vast, dat
Constance, bij het begaan der misdaad,
haar nachtjapon had gedragen. Dat zou
duidelijk maken, waaidm men op geen
enkel kleedingstuk oen bloedvlek had
kunnen vinden. In het geheim werd nu
Tanner uitgezonden om de garderobe van
het jonge meisje na te gaan en William
son's theorie scheen versterkt, omdat hij
terugkwam n?et het bericht, dat sedert ecu:
paar weken een der drie nachthemden van
Constance inderdaad was verdwenen. Op
die grond vroeg Williamson aan den Chef-
constable van Sussex bevoegdheid om haat? i
in hechtenis te nemen. Hij weigerde haar
tevoren te verhooren, hoopte haar bekente
nis bij verrassing te verkrijgen, en wil da
haar geen tijd geven om mogelijke bewij
zen te doen verdwijnen. Zij werd inderdaad
in hechtenis genomen, tot verontwaardi
ging van geheel de omgeving; zij verscheen I
voor de jury van Midhurst, als gebruikelijk
samengeroepen. Maar zij kon aantoonen,
toen de waschvrouw geroepen werd, dat een J
dag na den moord op haar broertje een van
haar drie nachtjaponnen verdwenen was.
De waschvrouw zelve gaf toe, dat er e-:n I
in de wasch was gedaan, die niet ter j<r- i
gevonden was en die dus. wellicht reeds op
den weg naar de wasscherij, was gestolen.:
D'it alles leek zoo afdoende, dat William
son in zijn beschuldiging alleen bleef staan;
dat de Coroner zijn verontschuldiging aan
het meisje en aan de familie moest aan
bieden, en dat_de zaak geeiasseerd werd.
Williamson verdroeg gelaten dc schande,
die op hem neerkwam en werd naar een
divisie in een der voorsteden verplaatst.
Constance ging in een klooster.
(Wordt vervolgd)
