Both
AKKERTJES
DINSDAG 3 SEPTEMBER 1935
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN.
Drietal- Te Lopik, cand. A. de Groot te
Langeruigeweide, cand. H. de Moor te Zeist
en cand. H. Pol te Rysoord.
Beroepen: Te Ierseke, Drs. ÏL B. Visser
te Noordwyk-Binnen. Te Terneuzen, A.
d. Weg te Oudewater. Te Bentheun
Duitschland), W. Lenderink te Ihrhove
(O.-Friesland). Te Slootdorp-jMiddenmeer,
Chr. v. d. Vliet, cand. en hulppred.
CHR. GEREF. KERK.
Tweetal: Te Amersfoort, W. Bijleveld te
Haarlem en G. Salomons te Amsterdam.
NED. HERV. KERK.
Aangenomen: Naar Oudeschoot c. a.
'(toez.), A. Groot te Exmorra c.a. .Naar Nes
op Ameland, J. L. Brinkerinkj O.-I. pred.
piet verlof te Arnhem.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Cand. A. Dronkers te 's-Gravenhage
hoopt Zondag 20 October a.s. zijn intrede te
doen te Hontenisse, na bevestigd te zijn
door ds. G. de Ru van Ritthem.
Zondagmiddag nam Ds. Joh. Jansen,
na een diensttijd van bijna 35 jaren, afscheid
van de Geref. Kerk te Wierden (O.) welke
kerk hij sedert 1926 heeft gediend.
Ds. Jansen koos tot tekst voor zijn af
scheidspreek Col. 1 23 en sprak naar aan
leiding daarvan over: de noodzakelijkheid
van, de vereischten voor en den vasten grond
om te blijven bij de vastheid van het geloof.
De scheidende leeraar werd toegesproken
door de heeren Morsink namens den kerke-
raad en de Gemeenten, Burgemeester v. d
Berg namens het Gemeentebestuur, Ds. Par-
levliet van Enter namens de Classis, Ds.
Hamming van Nijverdal namens de gena-
buurde kerken, de heer Kippers namens de
Jeugdorganisaties; de heer Wietzes, hoofd der
Geref. School, terwijl Ds. Colenbrander als
vriend nog een hartelijk woord tot Ds.
Jansen richtte. Ds. J. Sprak een kort woord
van dank waarna deze bijeenkomst beëin
digd werd met het zingen van Ps. 122 3
waarna Ds. Colenbrander voorging in dank
zegging.
Ds. Jansen zal zich te Katwijk aan Zee
vestigen. Zijn adres aldaar is Zuid-Boulevard
67 b.
Ds. Jac. Andreé
Naar we vernemen, heeft het centraal
bestuur van de Vereen, tot Chr. verzor
ging van krankzinnigen in Nederland,
in zijn gisteren gehouden vergadering
benoemd tot geestelijk verzorger van de
stichting Vogelenzang te Vogelenzang,
met ingang van 1 Nov. a^. Ds. Jac.
Andree, predikant by de Geref. Kerk van
Poortugaal (Z.-H.).
Ds. Jacobus Andree werd 25 Sept. 1905 'te
Kpijk (Gron.) geboren en is de jongste zoon
van wylen Ds. A. Andree, em.-pred. van de
Geref. Kerk van Krabbendijke, die het vorig
jaar te Groningen overleed. De nieuwe geeste
lijke verzorger ontving zyn opleiding aan de
Theol. School te Kampen en had ook zitting
in den senaat van het studentencorps F.Q.I.
In 1931 werd hij candidaat en uit de door
Kerken van Vryhoeve-Capelle en Poortugaal
'op hem uitgebrachte beroepen, nam hy dat
ïiaar Poortugaal aan, aan welke Kerk hij zich
26 Juli van laatstgenoemd jaar verbond.
Ds. Andree zal aan de classis Schiedam eer-
Vol emeritaat aanvragen.
Ds. C. J. VAN PAASSEN
Van het emeritaat, dat Ds. C. J. van Faaasen,
!Ned. Herv. predikant te Haarlem zou ne
men, heeft hy Zondagmorgen in de Ooster-
kerk van den kansel mededeeling gedaan. De
langdurige ziekte van den in Haarlem alge
meen geachten prediker is wel in zooverre ten
goede gewend, dat hy voor het eerst na eenige
maanden weer kon optreden, doch de alge-
meene toestand deed hem toch besluiten tot
het beëindigen van zijn ambtswerk. Ds. van
Paassen is nu 67 jaar en staat sedert 7 Juli
£1901 te Haarlem.
In den dienst in de Oosterkerk heeft Ds.
van Paassen uiting gegeven aan zyn dank
baarheid. nu hy na een ernstige ziekte weer
genezen is. Spr. zeide na de ziekte te voelen,
dat hij niet langer mag arbeiden zoo als vroe
ger. Toch wenscht hij nog te arbeiden in het
Koninkrijk Gods en Spr. deelde mede, dat hij
zyn werkzaamheden als lid van het Provinciaal
Kerkbestuur van Noord-Holland, als voorzitter
Van de Chr. Scholen en van „Meer en Bosch"
en „Bethesda Sarepta" hoopte te kunnen voort
zetten'. Ds. van Paassen zeide, dat het neer
leggen van het ambt beteekent afscheid nemen
van het beste, dat hy heeft gehad. Het valt
hem dus moeilyk en daarom verzocht Spr. er
zoo weinig mogelijk met hem over te spreken.
Ds. H. J. E. WESTERMAN HOLSTIJN
(Zondagavond hield Ds. Westerman Holstyn
ïn de Groote Kerk aan de Loolaan, een herden
kingsrede, naar aanleiding van zyn 25-jarige
ambtsbediening bij de Ned. Herv. Gemeente
te Apeldoorn en Het Loo.
Spr. begon met de opmerking, dat God in
Blle dingen het laatste woord moet hébben,
Op dc beqraafplaats „Jaffa" te Delft had
gistermiddag de teraardebestelling plaats
van het stoffelijk overschot van ivijlen Ds
Th. G. Stellwag, predikant der Evang. Lutlu
Gemeente aldaar. De weduwe en een
broer van den overledene bij het graf.
waarom hij beginnen zou met de toespraken.
Zijn eerbiedigen dank bracht Spr. aan H.M.
de Koningin, die, als Ambach!;svr. van de ge
meente, hem op het zestal voor de predikants
plaats stelde. Vooi'.s sprak hij toe de collega's
Kerkeraad, Kerkvoogden, Notabelen en in hel
bijzonder de Gemeente, die hem 25 jaar gele
den ontving met wantrouwen, gevolg van las
terpraat. Nu dit alles veranderd is, zag Spr.
daarin niet een overwinning van eigen persoon
iykheid, maar van het werk van den Heiligen
Geest, die het zoo leidde, dat Gemeente en
leeraar elkaar vonden.
Na deze inleiding hield Ds. Westerman Hol-
&yn een predikatie over 1 Cor. 4 1. Alzoo
houde ons een ieder mensch, als dienaars
Christus, en uitdeelers der verborgenheden
Gods.
Kerk en Oorlog
Woensdag komt ter tafel van de vergade
ring der classis Utrecht van de Geref. Ker
ken een commissoriaal rapport over d€
vraag: „Hoe heeft een kerkeraad te handelen
met die leden der kerk die lid zijn vai
Gereformeerde Vereeniging voor Daadwer
kelijke Vredesactie".
Het rapport wil de classis doen uitspreken,
dat de leden der genoemde Vereeniging
krachtig zullen worden bearbeid met de bede,
dat zij van de dwaling, door hen beleden en
gepropageerd mogen bekeerd worden.
Of de Kerk bij hun volharden in deze
dwaling de tucht en ten laatste de
grenzen van vermaning en waarschu
wing moet overschrijden, acht de com
missie' in het algemeen niet gewenscht
en wel op dezen .grond, dat deze dwaal
leer de fundamenteele stukken der
Christelijke Belijdenis niet betreft en
aantast.
Reeds nu de nieuwe
Japonstolfen
voor a s. herfst
Profiteert van onze
„Knippatronen
Service"
Bij aankoop vanaf f5.-
ROTTERDAM
Noordblaak
Mgr. J. D. J. Aengenent f
Bisschop van Haarlem
Hedennacht is te Haarlem in de
Maria-Stichting overleden de bis
schop van Haarlem Mgr. J. D. J.
Aengenent. Slechts zeven jaar heeft
de 62 jaar geworden bisschop zijn
ambt bekleed. Een langdurige ziek
te heeft een einde gemaakt aan dit
voor zijn levenskring zeer gezegend
leven.
De benoeming van den toen 55-jarigen War-
mondschen hoogleeraar Aengenent is destijds
met groote ingenomenheid begroet, bijzonder
lijk omdat hy van 1898 af, toen hy leeraar
aan het Seminarie te Warmond is geworden,
een buitengewone belangstelling heeft ge
toond voor en groote werkzaamheid ontplooid
op het terrein van het sociale vraagstuk.
Zijn toonaangevende studies op philosophïsch
sociologisch terrein gaven hem toen reedjs
>n plaats onder de vooraanstaande Nederlan
ders. Het bekendst is wel het Leerboek der
Sociologie, da»i in 1931 den zevenden druk be
reikte. Voorts schreef professor Aengenent
het „Handboek voor de geschiedenis der Wijs
begeerte" (1908); in samenwerking met Chr.
L. Wesseling shreef hij het Handboek der Ziel-
Tallooze bijdragen van zyn band zagen het
licht in verschillende tijdschriften.
Prof. Aengenent was lid van den Hoogen
Raad van Arbeid en van het bestuur van
Katholieken Radio Omroep.
Tal van congressen telde professor Aenge
nent onder hun sprekers,
Als leider van he1; bisdom met de drie groot
ste steden des lands, ging de grootste zorg
in mgr. Aengenent uit naar de jeugd.
Geheel in de lijn van de zorg voor de jeugd,
bracht mgr. Aengenent een verbetering in de
opleiding tot het Priesterschap door de op
richting van het Philosophicum, waardoor de
studie aan het groot-seminarie een jaar meer
vordert.
Zijn laat&e ambtelyke verrichting was
inwijding van de gerestaureerde abdij van Eg
mond op 25 Juni j.l.
Kerk en Staat in Duitschland
IN BAZEL STUDEEREN
De Duitsche belijdeniskerk heeft besloten
in elk semester vijf Duitsche theologen met
beurzen te Bazel (waar prof. dr. Karl Barth
prof. dr. Karl Ludwig Schmidt beiden uit
Bonn doceeren) te laten studeeren.
In het Duitsche rijksministerie voor ker
kelijke zaken van rijksminister Kerrl is de
Duitsch-Christen proost Szymanowski tot
eersten medewerker van den minister be
noemd.
KARL BARTH IN HET WUPPERTAL
De „Theologische Week" van den Gerefor
meerden Bond in Duitschland vindt van
710 Octcfier in het Wuppertal plaats. Prof.
dr. Karl Barth van Bazel zal daar dan
spreken.
ZENDING EN PHILANTHROPE
BEGRAFENIS MEVR. A. E. BARTH—
VAN MARLE
Vrijdagmiddag vond op het Sylvestrifriedhof
te Wernigerode de begrafenis plaats van
de secretaresse van het Rusland-comité „Licht
in 't Oosten", wijlen mevr. A. E. Barthvan
Marie. Vooraf had in de kleine kapel bij de
begraafplaats een rouwdienst plaats, geleid
door pastor W. L. Jack. In deze kapel bevond
zich ook de baar, waarop een kruis van bloe-
Aan de groeve werd het woord gevoerd
door Paster Jack en door den heer G. Streit-
horst, te Weesp, als vertegenwoordiger van
het Hollandsche comité. Verschillende Rusland
vrienden uit Holland werden opgemerkt. Een
van mevr. Barthvan Marle bedankte
de vele liefde die zijn moeder tijdens haar
verpleging te Wernigerode mocht ondervinden.
vas de wensch der overledene te Werni
gerode ter aarde te worden besteld. Het was
een eenvoudige indrukwekkende plechtigheid.
SCHOOLNIEUWS
18E CALVIN. STUDENTEN
CONGRES
Van 27 September te Lunteren
DE EERSTE DAG
Als de kampbei luidt zien we de congres
leden zich naar het hoofagebouw spoeden,
en daaronder merken we de volgende gasten
op: Dr. K. Dijk (als afgevaardigde van de
J.V. op G.G.), den heer K. Baas, Dr. G. B.
Wurtih; Prof. C. v. Gelderen; Ds. A. de Bondt
Prof. en Mevr. H. Dooveweerd-Fernhout,
Prof. V. Rutgers; Dr. Hk. Heidinga, den heer
Mm. Heidinga; Dr. J. A. Diemer; Mr. A. J. L.
v. Beeck Calkoen en Prof. v. d. Horst; Ds.
Snijman, Ds. dc Klerk.
Om 7.45 opent de congres- praeses, de heer
J. Gispen het congres, nadat we hebben
gezongen en gebeden, leest hij enkele verzen
uit het Evangelie van Johannes.
openingswoord
Spreker constateert dat op z'n allergun
stigst genomen nog wel 4/5 van óe studec-
rende Calv. jeugd zich onttrekt aan onze
taak als Calv. Stud. Bow.
Daarom wil spreker over ^e
positie v. d. student tot dit werk
Iets zeggen:
Allerlei factoren maken ons in onze studie
vaak eenzijdig. Maar door die eenzijdigheid
kunnen we nooit ten volle berekend zijn
voor onze taak.
Daarom moeten we ons niet tot vakstudie
beperken.
Bij het streven naar die breedere ontwik
keling stelt spieker dan tegenover elkaar
het humanisme en het Calvinisme. We moe
ten niet eigen heer en meester willen zijn,
maar Hem volgen, Die zich in Zijn Woord
aan ons openbaart. Daartoe is bestudeering
noodig óók van de werken van onze voor
mannen.
Hoe vele niet-theologen kennen de Insti
tutie van Calvijn?
En dan moeten we ook waken voor na-
praterij.
Hoe vaak is ons woord tegen den tegen
stander niet een belijden, maar een zelf
handhaving!
Alleen door het geloof kennen we de strijd
van Hem, die overwonnen heeft. En die
kennis bewaart ons voor een compromis.
Laten we ons werk breed doen, ook inter
nationaal. Maar laten we daarbij oppassen
voor formalisme.
Ons werk is tenslotte Gods werk.
We moeten dienen en niet heerscHenf
Laten we biddpn: Uwer handen-werk, laat
dat niet varen.
Hierna verklaart spreker het 18e Calv.
Stud. Congres voor geopend, en geeft het
woord aan Mr. A. J. L. van Beeck Cal
koen, die spreekt over;
Onze plaats in 't kerkelijk leven
In zijn inleiding ter bespreking van het bo
vengenoemde onderwerp wees Mr. van Beeck
Calkoen op de zoo uiteenloopende waardee
ring, die de kerk ondervindt. Hij wil het
pleit voeren voor de kerk als geloofsgemeen
schap, identificeerende vorm en wezen. Schei
den mogen we deze beidé niet. In 't algemeen
houden de levensverrichtingen den vorm in
stand en is de vorm noodig om de levens
verrichtingen te kunnen doen functioneeren.
Zoo is het ook bij de kerk. We kunnen ons
niet isoleeren, maar moeten ons altijd zien
in de gemeenschap van de kerk.
El* komt soms in het leven een tijd, dat het
lndividueele zich verzet tegen vormgeving
van buiten. Juist dan is het noodzakelijk
vast te houden aan het boven alle mensche-
lijk onvaste en relatieve uitgaande van de
openbaring Gods in Zijn Woord, die ons leidt
en bij alle afzwerven telkens weer terugleidt
tot Christus.
Dat de kerk daartoe de gelegenheid biedt,
toont spreker aan met een voorbeeld aan de
kerkelijke levenspraktijk ontleend.
Vervolgens geeft spreker aan hoe wij die
gelegenheid moeten gebruiken.
Tenslotte bespreekt hy de vraag waarom
e dit alles van God verwachten mogen juist
door de kerk. De kerk is wel het kanaal voor
het geloofsleven, maar tevens meer dan het
kanaal. Zij is tegelijk instrument in de hand
Gods en levend werktuig. Zij is immers het
gaat van levende personen, doch in de
tweede en voornaamste plaats in haar wer
ken de ambten en in de ambten werkt
Christus.
Daarom hebben we in de kerk de vastheid
in het objectieve, dat verre uitgaat boven
het subjectieve, hoezeer ook het subjectieve
in persoonlijke warmte van levensuiting moge
bekoren. Al wat van Christus is houdt stand,
i de kerk en ook in het leven der geloovx-
:n, en komt tot voleinding.
Na deze diep-ernstige woorden sloot Mr.
Van Beeck Calkoen op de gebruikelijke wijze
de avond.
De eerste dag is voorbij. Het weer is schit
terend. Het congres belooft mooi te worden.
Hedenmorgen sprak Prof. Dr. V. Hepp,
uit Amsterdam, over het onderwerp „Natuur
Genade".
WOENSDAG 4 SEPTEMBER
HILVERSUM 301 M. NCRV.-Uitzending.
8.00 Schriftlezing en meditatie. 8.159.30
Gram.pl. 10.30 Morgendienst olv Ds J A
Schep. 11.0012.00 Ensemble Van der
Horst. 12.15 Gram.pl. 12.30 Vervolg con
cert. 1.30 Gram.pl. 2.00 Orgelspel R. Par
ker. 3.00 Chr. Lectuur. 3.303.45 Gram.
platen. 4.00 Viool-recital R. Ie Rütte. A. d.
vleugel: H. Endt. 5.00 Kinderuur. 6.00
Orkestmuziek (gr. pl.) 6.30 Afgestaan.
7.00 Ned. Chr. Persbureau. 7.15 Reportage
7.25 Causerie namens de Nederl. Vereen,
van Joden-Christenen: les Kuiper van
Bilthoven. 7.30 Landbouwhalfuur. 8.00
Berichten. 8.05 Almelo's Chr. Mannenkoor
olv. A. E. P. Sommer, Chr. Zangvereen.
„Soli Deo Gloria" olv J. A. Ketel, Chr.
Muziekvereen. „Soli Deo Gloria" olv. W.
H. Scholtens en de Muziekvereen. „Ar-
monia" olv. K. de Rook. (Om 9.00 Cau
serie Dr. J. Smit en om 10.00 Berichten).
10.3011.30 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM 1875 M. VARA-uitzendtng.
8.00 Orgelspel J. Jong. 8.30 Gram.pl. 9.30
P J Kers: Onze keuken. 10.00 Morgenwij
ding VPRO. 10.15 Voor Arb. i. d. Continu
bedrijven: De Zonnekloppers olv. C.
Steyn, en Mr. J. Sj. Brouwer (lezing);
11.00 RVU. Kniples Mevr. L. de Vries
Hamburger. 11.30 Vervolg van 10.15 De
Flierefluiters olv. E. Walis. 12.00 Gram.
platen. 12.30 De Notenkrakers olv. D.
Wins. 1.151.45 E. Walis en zijn orkest.
2.00 Voor de Vrouwen. 2.15 Orvitropia
olv. J v d Horst. 3.00 Voor de kinderen.
5.30 E. Walis en zijn orkest. 6.30 RVU. Di.
G. Stuiveling: De Tijd van '80. 7.00 H. W.
Sandberg: De politieke toestand in
Frankrijk. 7.20 Org.'isiiel J. Jong mmv.
J Vogel (piano). 8.00 Herh. SOS-ber. 8.03
Berichten en VARA-Varia. 8.15 Gram.pl.
8 30 A. de Vries: Voor klaar ...V 8.4 o
VARA-orkest olv. H. de Groot mmv. T.
de Lorme (alt-mezzo). 9.15 „De beesten
zyn los" spel van F. v. Duin. VARA-too-
neel o.l.v. W. v. Cappellen. 10.00 VARA-
orkest olv. H. de Groot. 11.00 Gram.pl.
en Pianosoli I Rossican.
En toch
over 'n kwartier weer „fit"!
Wanneer hoofdpijn U overvalt, neem dan
eens een "AKKERTJE". Kijk op de klok en
doe dat weer een kwartier later. Ge zult
U dan eens zelf kunnen overtuigen van de
doeltreffende werking van "AKKERTJES".
Het is niet noodig U telkens te laten pla
gen door die nare hoofdpijn of migraine.
Neem een "AKKERTJE"
Het is uitgesloten, dat een "AKKERTJE"
U niet zal helpen, want al nemen ze de
oorzaak van Uw lijden niet weg, waarvoor
t Ge Uw arts moet raadplegen, ze helpen U
in ieder geval dadelijk van de pijn af.
"AKKERTJES" werken verradend snel en zeker bij
Hoofdpijn, Kiespijn, Spierpijn,Zenuwpijn,
Rheumatische pijnen, Lendenpijn, Vrou-
wenpijn. Migraine, Onbehaaglijkheid.
Overal verkrijgbaar. Per 12 stuks 52 cent.
Volgens recept van Apotheker Dumont
ONDERWIJSBENOEMINGEN.
Als tydelyk onderwijzeres aan de Chr.
'chool I in de Kromme te Ouderkerk a. d.
I.Tssel tot het geven van onderwijs in nuttige
handwerken is benoemd mej. C. G. van
uyvendjjk aldaar.
Tot tijdelijk hoofd van de Herv. school te
Valburg (Betuwe) is benoemd de heer L.
n Zanten te Zwolle.
DROITWICH 1500 M. 10.35—10.50 Mor
genwijding. 11.05 Causerie. 11.20 Gram.
pl. 11.50 Orgelspel Q. MacLean. 12.35 Ch.
Manning's orkest. 1.35 Orgelconcert A.
Bransden. 2.20 Het Schotsche Studio
orkest. 3.10 Piano-recital M. Noble. 3.35
Sted. orkest Bournemouth olv R. Austin
mmv J. Hall (piano). 5.05 Gram.pl. 5.35
Lou Preager's Band. 6.20 Berichten. 6.50
..A Marriage has been arranged", spel
met muziek. 7.35 BBC-orkest olv. J Harri
son. 8.20 „Black Vengeance" .hoorspel*
9.10 BBC-Militair-orkest olv. W. Mat
thews mmv zangduo. 10.00 Berichten*
10.20 Nieuws uit Amerika. 10.35 Het Brid
gewater kwintet. 11.2012.20 Jack Payne
en zijn Band.
RADIO PARIS 1648 M. 7.20 en 8.20 Gr*
platen. 12.35 Orkestconcert olv. Touche.
7.40 Gram.pl. 8.20 Piano-recital D. Dix-
mier. 9.05 „La sonnette d'alarme", spel
van Hennequin-Coolus. 11.1012.35
Muziek.
KALÜNDBORG. 1261 .M.. 12.20—2.20
Concert uit Rest. „Wivex". 3.20 Zang et*
piano. 3.50 Strijkorkest olv. Andersen*
5.205.50 Gram.pl. 8.10 Piano-recital,
8.20 Radio-tooneel. 10.35 Kamermuziek,
11.15—12.50 Muziek.
KEULEN 456 M. 6.50 Orkestconcert.
10.50 Zang en piano. 12.20 Concert uit
Breslau. 2.35 Gram.pl. 4.20 Concert. 5.20
Populair concert uit Frankfort. 7.20 Viool
en piano. 8.35 Rijkszending: Deutschland,
Land der Mitte. 9.05 Marschenconcert,
10.5012.20 Omroepkleinorkest olv Ey-
soldt en het groote Omroeporkest olv,
Kühn.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.20
Gram.pl. 12.51 Salon-orkest olv Walpot,
I.502.20 en 5.20 Gram.pl. 6.35 Salon
orkest olv. Walpot. 7.35 Gram.pl. 8.20
Symphonieconcert olv. André. 10.30—»
II.20 Trioconcert. 484 M.: 12.20 en 1.30—
2.20 Gram.pl. 5.20 Salon-orkest olv. Wal
pot. 6.50 Piano-recital. 7.05 Gram.pl. 8.20
Gevar. programma. 9.35 Les Noces da
Jeanette, van Massé. 10.3011.20 Gram.-»
platen.
DEUTSCHLAND SENDER 1571 M. 8.33
Zie Keulen. 9.05 Het Blaasorkest A. Jan
der. 10.20 Berichten. 10.50 Zang en piano*
11.05 Weerbericht. 11.20—12.20 Muziek.
Benoemd tot kweekelinge met acte aan dg
School met den Bybel te Oosterend (Texel )t
mej. T. Vlaming te Nieuweschild.
Benoemd tot onderwijzeres aan de Chr. Nat,
School te Haren-Glimmen (Gr.), mej. b. Bos
te Vriezenveen.
Aan de Chr, school te Heelsen (gem. Hcl-
lendoorn) is benoemd mej. M. W. te Kieftq
te Werkhoven.
P. C. BRANDWIJKSCHOOL.
Het filiaal van de Piersonschool te 's-Gra
venhage (onderwijs aan zwakzinnige kin
deren) dat te Scheveningen was
geopend, is thans omgezet in een zelfstandige
school, welke ter nagedachtenis aan het
betreurde hoofd der moederschool, de heer F,
C. Brandwijk, diens naam heeft ontvangen.
Als hoofd daarvan is geïnstalleerd de heeö
J. L. de Witt, terwijl ook de opvolger van
den heer Brandwijk als hoofd der Pierson
school, de heer C. D. van Gin k e 1 uit Velp,
is geïnstalleerd. t
DE WILLEM MALLINCKRODT-PRIJS.
De theologische faculteit der Groningschfl
universiteit heeft den Willem Mallinckrodt-
prijs (duizend gulden) toegekend aan Dr. K*
H. 'Miskotte te Haarlem voor zijn disser
tatie „Het wezen der joodsche religie", eca
vergelijkende studie over de voornaamste
figuren der Joodsche godsdienstige philo
sophic van dezen tyd.
De prijs werd in 1925 ingesteld door nage
laten betrekkingen van den hoogleeraar
vanwege de Ned. Herv. Kerk Willem Mallin-
ckrodt.
Nijverheidsscholen voor meisje»
Aantal lesuren per week en per leerling
De minister van onderwijs heeft aan d«
besturen van gesubsidieerde scholen voor
nijverheidsonderwijs voor meisjes en die van
landbouwhuishoudscholen een brief gericht,
waarin hij naar aanleiding van door enkele
schoolbesturen gevraagde nadere inlichtin
gen er de aandacht op vestigt dat de maat
regel van beperking tot 24 lesuren per leer
ling en per week niet slechts geldt voor de
primaire opleidingen en de eerste klasse van
de opleiding tot huisnaaister, doch ook voor
de secundaire opleidingen, welke in den brief
van 3 Juli niet werden genoemd, t.w. de op
leidingen voor hulp in de huishou
ding, kinderverzorgster en kin
derjuffrouw. De minister wijst er voorts
nog op, dat met ingang van het nieuwe
schooljaar het aantal lesuren per leerling per
week voor de opleidingen tot costuumnaai-
ster en coupeuse, evenals voor de tweede
klasse van de opleiding tot huisnaaister
(atelierklasse), niet meer dan 28 mag be
dragen.
DE BANKROETIER-PREDIKANT
WORSLEY
'door A. M. WESSELS
III
Na eenige maia/n'den zou echter dde zon door
Öreigend'e wolken verduisterd worden. Er
Werden ongeveer in de eerste helft van'No-
tvemlbcr nadeelige geruchten over Worsley
verspreid, en wel ten opzichte vam zijn can-
didaa-tschap, als van zijn vroeger losbandig
Jevengedreg.
Eerst fluisterenid, daarna harder
liepen die booze geruchten door
Middelburg,
maar waar zij vandaan kwamen, 'dat wist
niemand. De eene zeade dat de predikant uit
Vee.re do zegsman was, en oppervlakkig was
pr wel eenige grond voor dit stout beweren.
Op den voorlaatsten October 1759 was er
aan de stille Veertsche pastorie een brief af
gegeven in het Engelsch, uit Rotterdam, hem
toegezonden door zijn vriend' en collega
Sowden, predikant bij de Presbyteriaan-
sche Kerk te Rotterdam, bevattende zeer ge
wichtige en daarenboven hoogst treurige
mededceelingen ten opzichte van den per-
Boon van Worsley.
Ds Sowden was nl. naar Engeland op be
zoek geweest. Tijdens zijn verblijf in Londen
fcas hij in aanraking gekomen met eenige
PresbyteriaanscUö predikanten aldaar.
In dien loop der gesprekken werd naar al
les geïnformeerd in Holland, o.m. ook naar
do verschillende predikanten van Engelsche
afkomst, waarbij Ds Sowden zeide: „Nou.
nou en in Middelburg is er ook geen vaca
ture meer. Daar is George Worsley herder en
lie ra ar. 't Gaat er best, naar ik vernam. Hij
wtirkt er mot veel zegen!"
Op deze mededeeling eagen de Engelsche
dominees elkaar met de uiterste verbazing
aan.
,<Wat", riep er een. „WorsBay? Is die pre
dikant?"
„Je zeker'', antwoordde Ds Sowden. „Waar
om niet? Hij preekt best!"
„Wel, het is een eerste deugniet! Een op
lichter!" en daarop begonnen zij 's mans
doopceel te lichten. Kraohig drongen zij er
bij Ds Sowden op aan om al het mogelijke
te doen, apdiat Worsley uit dta bediening ont
zet zou worden.
„En als je 't niet. gelooft", zeiden zij tot
slot, „wij zijn bereid om mee naar de ker
keraad van Middelburg te gaan en onze
aanklachten met de stukken te bewijzen. De
eer der kerk en allermeest de eer van den
Godsdienst eischt dit, want ais dlcrze zaak
ruchtbaar wordt, dan zullen alle predikan
ten van Engelsche afkomst voor bedriegers
en deugnieten worden gehouden. Werk hem
zoo stilletjes mogelijk weg".
De Veersohe predikant zat danig met d«ze
brief in de war.
Wat Da doen?
Hij was tamelijk bevriend met zijn Mid-j
delbuigsohe collega, en nu zoo maar opeens,
de man te worden om Worsley weg te wer
ken, daar yoeldo bij niets voor, Ten einde
raad stelde hij het schrijven in handen
van den Vlissingschen predikant, die lid der
Classis was. Deae moest dan dit zaakje
maar eens opknappen en het op de Clas
sis brengen.
Deze had eohter al even weinig zin om
zijn hand in een wespennest te steken en
ook deze, bevriend met Worsley, trachtte
zich op alle mogelijke wijze te veront
schuldigen, cn verzooht er buiten te blijven.
Aangezien Ds Sowden eohter ean de En
gelsche predikanten te Londen beloofd had,
er werk van t.e zullen nWken, dat Worsley
afgezet zou worden, zette deze de zaak met
kracht door.
Worsloy moet en zal uit de kerk, althans
als predikant
Dit wpmd de inzet een er onverkwikkelijke
procedure.
Zoo dreigde dan do bom boven Ds Worsley
los te barsten. Wilden de Veersche en Vlis-
singsche predikanten zich niet leenen, om
als aanklager op te treden, de Rotterdam-
sche Ds Sowden ging onvervaard door en
trad nu met eenige Ned. Herv. pledikanten
te Walcheren in relatie.
Intusschen raakte Worsley dOor een lid
der Classis, die hem ijlings kwam waarschu
wen, er acliter, dat sombere wolken zich bo
ven zijn hoofd samenpakten, en welke ge
ruchten er over zijn persoon in omloop wa
ren, alsmede
dat er op de eerstvolgende Classis
een aanklacht zou worden inge
diend.
Dat deze berichten bij Worsley, die zich
reeds veilig in bet beloofde land waande, niet,
meevielen, spreekt vanzelf. Hij pijnigde zich
er over, hoe hij er zich nu weer uit redden
zou. Hij gevoeldb wel, dat dit nu niet zoo
gemakkelijk zou gaan. In radeloosheid, die
hij eohter niet aan anderen liet blijken,
ging hij naar den dominee van Vee re Ds
Laidiy ona raad. Zijn collega gaf hom een
zeer goeden cn vólkomen logisoben raad.
„Zorg, Worsley", zoo sprak hij, „dat gij
zooveel mogelijk bewijzen voor de. echtheid
uwér testimonia bijbrengt. Komt dan op de
komende Classis deze zaak ter sprake, welnu
dan laat je de-broeders maar rustig uitpraten
en als antwoord duw je hun dc candidaats-
bul onder dc neus, get eekend door de kerke
lijke autoriteiten. Dan zet je ze fijn schaak
mat en uw oprechtheid en onschuld komen
dan voor de lieele vergadering ten volle aan
het licht!"
„Ja, dat zou ik kunnen dóen!" zei Worsley,
„maar die aanmerkingen op mijn vroeger
levensgedrag! Als ze daarmee aankomen?"
„Och"', zei Ds Laidiy, „dat zal wel losloo-
po.n, hoor. Als jij kunt bewijzen, dat je tot
het predikambt wettig bent toegelaten, dan
komt dat wel in orde. In het alleruiterste ge
val, doe je een openlijke schuldbelijdenis, en
volgens de wet der broederlijke liefde, wordt
je dat wel vergeven. Maar dó candidaatsbul,
zie je, dié willen ze hebben".
De dag der Classicale vergadering brak
aan. Ook Worsley was aanwezig. Hij had
zich gewapend, wel niet met de noodige be
wijzen, zooals zijn Veersche collega hem aan
geraden had, maar den toch nuit een schrif
telijke verantwoording, een zgn. verdediging,
den vorigen avond opgesteld' met de bedoe
ling deze aan de vergadering over te leggen,
indien men bean mocht aanvallen. De Ker
keraad oordeelde, toen zij kennis dezer mis
sive nam, dat deze „naar hunne meening
vele kenmerken bevatte „van een suyver ge-
Tot groote verwondering kwam cr echter
niets ter tafel cn derhalve behoefde hij ook
geen verantwoording tc doen. Ten zeerste
verlicht, dat het zoo goed was afgeloopen,
ging hij huiswaarts, maar thuis gekomen
wes die verlichting spoedig in zware druk
veranderd. Daar- vond hij een briptfje, uit
Rotterdam verzonden, behelzende, dat men
hem eens ontmaskeren zou.
Dit briefje, hoe raadselachtig ook, sprak
nochtans boekdoelen voor Worsley. Het was
niet onderteekend, dus wist hij niet wie het
afgezonden had. En met welk doel? Was
het een wenk geweest van hoogerhand,
van een Magistraatpersoon b.v.,
om hem voor het naderend
onheil te waarschuwen?
Zoo stelde hij het zich, zegt De Rijke,
in aijn verslagenlwrid en angst maar het
liefst voor. Maar hij voelde wel, het ge
knoei zou nu uitkomen. Bij zichzelve over
legde hij, dat het rfu maar bert beste zou
zijn, uit Middelburg de wijk te nemen en
naar Engeland te gaan. Impulsief voldeed
hij aan dhse ingeving en stapte te VI is-!
sin gen op de boot naar Dover.
Wat nu? In Londen gearriveerd, kwam
hij tot bezinning, dat hij een enorme stom
me zet had uitgehaald. Weggeloopen, en
dat nog wel, nu er officieel nog geen
enkele aanklacht tegen hem was inge
bracht. Als dit nu geen oorzaak werd, dat
men hean van schuld zou verdenken, dan
wist hij 't niet. Onmiddellijk greep hij pcri
en papürir, om den indruk, die zijn plot-
soling vertrek zou verwekken, te verzwak
ken. In rijn angst en gejaagdheid achtte
hij het maar het best, pour acquit de con
science, zijn zonderling gedrag en zijn
vreemdsoortige houding tegenover de Mid-
delburgsche gemeente zoowel mogelijk in
een schrijven aan zijn broederen te recht
vaardigen.
Daarin deelt Woisley mede, dat het be
wuste, door hem ontvangen briefje, hem
in do uiterste verlegenheid heeft gebracht
en aanleiding is geworden tot zijn over
haast vertrek naar Londen. En dat nu hij
onder Gods voorzienig bestel kennelijk tot
een groot nut en zegen voor en onder bon
werkzaam is. De wederzijdse he liefde cn
hij op aanbeveling van zijn hooggeachts
toegenegenheid, van het oogenblik af, dat
vader v. d. Wind met algemeene stemmen
werd beroepen, geven hem alleszins grond
om te vertrouwen, dat zij hom niet zullen
verlaten, nu kwaadwilligheid en nijd zich
tegen zijn persoon verbinden.
Mocht d'it echter onverhoopt niet het ge
val zijn en hij onwtrhoord veroordeeld
worden door de Classis Walcheren, dan
verzocht hij beleefd een bewijs zijner or
dening als Nederlandsch prediker door de
bevestiging en handoplegging van Ds v.
d. Wind, daarin bijgestaan door Ds Dek»!
dit laatste behoorlijk onderteekend, door de
alle daarbij aanwezige Kerkernadsleden.
Dit laatste was ren uiterst handige zet
op het kerkelijk schaakbord. Immers, had
hij deze verklaring te pakken, dan had hij
een gewichtig document in handen.
(Slot volgtX
