rGCSlCÖJ
Met de „Hertog Hendrik" op reis
VITA KOFFIE
DONDERDAG 18 JULI 1935 ~1 DERDE BLAD PAG.
vu
a/b Hr. Ms. „Hertog Hendrik",
30 Juni 1935.
r Mijn eerste Zondag aan boord! Het begin
Bl was een vergissing. Mijn brave oppasser,
idie op zijn lijstje had staan: „Eiken morgen
6.-15 uur de dominé wekken", verscheen 7.15
aan mijn kooi, en, daar de scheeps-Gods-
dienstoefening om 8 uur zou beginnen,
ivroeg ik met verbazing waarom ik zoo laat
gewekt was. Daarop kreeg ik tot bescheid,
.dat op Zondag aan boord alles een half uur
later werd gezet, dan in de week. Plichts
getrouw had hij bij het porren ook dezen
stelregel toegepast Weer een stukje meer
scheepswijs. Het was maar goed dat ik
geen groote afstand had af te leggen. Het
luiden van de scheepsklok kondigde de
canvang aan. Precies als aan wal. Eerst
ieen keer waarschuwen: „Denk aan de
kerk" en dan nog eens dat de dienst aan
vangt. Welk een verschil met mijn gewone
Zondagen. Geen ouderlingen, geen kerke-
raadskamer, niets van dit al. De officier
ivan dienst geleidde me naar den eersten
officier. Deze bracht me plechtig naar het
(volksverblijf, dat de meeste menschen kan
bevatten. Daarna allen opstaan en den
Commandant afwachten, die mij zijn
Svensch te kennen had gegeven ook dien
Üienst „met aandacht en eerbied" te willen
bijwonen. De Commandant geeft me een
tecken en de dienst vangt aan.
Alles, alles anders, geen kinderen die
draaien en eens naar me glimlachen en een
knikje geven, geen voorlezer, geen orgel.
Het eenige dat hetzelfde is, is het rijke
Evangelie, dat ik daar aan velen, man
schappen, onderofficieren, adelborsten en
Officieren, mocht geven. Een vroege dienst,
8 uur, maar het bezoek had er niet onder
geleden. Integendeel, het was er grooter
door. Daarna gingen de mannen op hun
Vrijen dag „passagieren". En ik zelf ook.
Toen het 10 uur was en de kerken in het
Vaderland begonnen, was ik al lang klaar.
Des avonds om 5.15 hadden we nog een
tweede samenkomst, die een ietwat gewij
zigd karakter had, waar we ook samen kon-
iden spreken.
Ik heb dien «Tag "den dienst bijgewoond
van de Staatskerk, de Evangelisch Luther-
Bche Gemeente. Deze begon om elf uur. Een
groote houten kerk, plaats biedend aan
plm. 1000 menschen.
Het was een dienst van bijzonder karak
ter, een zendingsdienst, waarbij de prest
VI stond in ons blad van 15 Juli,
(dominé), mij verzocht een kleine toespraak
tot de schare te houden. Hoezeer ik ook
eerst bezwaar maakte, meende ik ten slotte
zijn dringend verzoek niet te mogen weer
staan en sprak over een muurhoog schil
derij in die kerk, voorstellende de engel,
die de vrouwen het open graf wijst Ik ver
telde van het Hollandsch Kerkelijk leven
en de plaats van het geloof in den Opge-
stanen Verlosser daarin en de gemeenschap
van allen, die Jezus Christus in onverderfe
lijkheid liefhebben. Men vond dit op deze
zendingsdag en zendingsdienst zeer vanzelf
sprekend. Nooit had men een Hollandsche
Pastor gezien, nog minder gehoord. Mijn
Duitsche toespraak werd door den Prest in
het Noorsch vertaald. Het verkwikte hun
en mijn hart om zoo den band des geloofs
te beseffen.
In den middag vertelde een der toehoor
ders, dat velen met eenige verwondering
gekeken hadden naar mijn pantalon en
schoenen. Men dacht in ernst, dat een Hol
landsche dominé ook een Volendammer-
broek droeg en houten schoenen aanhad.
Stel U toch eens voor. De idee, die men
hier van Holland heeft komt in hoofdzaak
op het volgende neer: „Land zoo vlak als
een pannekoek, heel het land, vol kanalen
(slooten omdat men dan geen wegen en stra
ten noodig heeft), zonder boomen. Veel
respect voor de reinheid en zindelijkheid
van alle Hollanders. Dit werd opnieuw ge
sterkt door het bezichtigen van de Hertog
Hendrik, waar nog niet eens vrouwen wa
ren!!!!"
Vol overtuiging vertelde mij een jonge
man, dat iedere Noor van eenige ontwikke
ling, heel goed weet dat alle Hollandsche
vrouwen eiken Zaterdag heel haar huis,
van binnen en van buiten met water af-
wasschen.
Nu vertel ik letterlijk, wat ik van meer
dere kanten Hoorde. Een ding was er bij
dat minder mooi was. „Hollanders drinken
alleen de likeur Hulskamp".
Ja, het is vannacht voorgekomen, dat zoo
tegen een uur een bootje ons schip naderde
en de schildwachts aanriep: „Hulskamp!"
Hij meende, dat we wel een kruikje over
boord zouden gooien
Zijn tocht was echter-tevergeefsch.
Ds. P. PRINS.
2 Juli 1935.
De vorige keer heb ik iets verteld van de
eigenaardige kerkelijke toestanden hier in
Noorwegen en van de zeer groote invloed,
die de staat, vooral vroeger oefende op de
dingen der kerk. Ik was er toen nog niet
aan toe gekomen mee te deelen, dat de Lu-
thersche of evangelische staatskerk ook bis
schoppen heeft, die elk een gebied beheeren
van ongeveer een zesde gedeelte van het
land, en die een keer per jaar een synode
houden, terwijl elke kring, waarover een
bisschop regeert (wij zouden zeggen: elke
particuliere of provinciale synode) een keer
per drie jaar samenkomt en gevormd wordt
door den bisschop zelf en een groep man
nen uit elke gemeente een, hetzij een dominé
hetzij een ouderling, die daarheen wordt af
gevaardigd door de plaatselijke gemeente.
Wanneer nu zulk een bisschopszetel va
cant is, draagt de kreissynode (het een
zesde-deel van het land dus) aan den mi
nister van eeredienst een drietal voor,
waaruit déze kiest.
En nu iets over het sociale leven en het
politieke bedrijf in Noorwegen.
Ik was nog maar kort aan de wal, of ik
kreeg een fascistenblad in handen, dat
feller was dan ik er in Holland ooit een zag.
Naast elkaar stonden in een rubriek de
namen van Mozes, Jezus en Marx. Toen ik
dat zag begreep ik het wel.
Na vertaling bleek me, dat mijn vermoe
den ook inderdaad juist was en hier de
ondeugden van deze drie „Joden" eens ter
vergelijking werden aangeboden.
Meer wil ik hierover maar niet zeggen. De
uiterst radicalen vanuit Duitschland maken
hier dus ook hun propaganda. Gewild bij
het volk was het echter niet, want de be
volking is hier politiek socialistisch georiën
teerd.
Hierbij zeg ik echter in een adem: het co-
cialisme hier is lang niet hetzelfde als in
Holland. De acht socialistische ministers,
zoo hoorde ik, regeeren goed. de partij is
volstrekt niet anti. zelfs niet ongodsdienstig.
Meerdere ministers zijn vrii getrouw kerk
bezoekers.
De storting (volksvertegenwoordiging) is
verdeeld in een groep rechtschen, die wat
behoudend zijn, waaronder positief geloovi-
gen een groep linkschen, die meer radi
cale opvattingen hebben over het sociale
vraagstuk, waaronder ook positief christe-
lijken een groep agrariërs, die zooals het
woord aangeeft de belangen van het platte
land behartigen en sinds twee jaar een
christélijke volkspartij, die rondom Bergen
zijn ontstaan vond uit een groep christenen,
die „de antithese" ook op politiek gebied
wilden doorvoeren. Zij hebben momenteel
een vertegenwoordiger in de Storting.
En nu het sociale leven. Dat is hier lang
niet zoo ideaal als men soms meent Op de
.bevolking van 3 millioen zijn 120.000 werk-
loozen. En de loonen zijn laag; trouwens het
geheele leven is hier veel eenvoudiger en
minder luxueus dan in Holland. Ik bezocht
een van de meest gegoede boeren en zag
zijn bedrijf en zijn huis, maar welk een vel
schil met de rijke Hollandsche boeren!
Het bleek me ook, dat men hier voor een
veertig jaar nog wel vond, wat thans nog
in vele plaatsen van Nederland bestaat, het
streng, als in kasten gescheiden leven en
huwen van boerenzonen met uitsluitend
boerendochters en arbeiders- en middenstan
derskinderen met elkander. Geweldige in
vloed van de Noorsche literatoren en schrij
vers heeft daaraan voor goed, zoo men mij
vertelde een einde gemaakt, en men heeft
hier leeren zien dat de mensch geen waarde
heeft door het vele geld of onwaarde door
het weinige geld, maar door wat hij is en
niet door wat hij heeft. Ik had geen gelegen
heid natuurlijk om dit te controleeren, maar
het werd mij van een zeer bevoegde zijde
Het land is hier verbazend vruchtbaar en
begroeid door allerlei bloemensoorten in de
weide en zeer boomrijk. Dit alles tot een
bepaalde hoogtegrond waar het vrij plotse
ling kaal wordt. De luwe plekken aan de
zuid- of zonzijde van de bergen zijn lustwa
randen, de Noordzijde is bar en grimmig.
Ik moet afbreken, want mijn brief zou
gaandeweg 'n verheerlijking van Noorwegen
worden, di» den indruk zou kunnen wekken
alsof ik het met mijn vaderland ruilen
wilde, en zoover is het nog lang niet.
Morgen breken we weer op, ach neen,
varen we weer weg. Ik zou deze laatste da
gen bijna vergeten zijn, dat we op een schip
zijn. IJat heb je van dat dikwijls passagie-
ren!
Ds. P. PRINS.
Officieele Berichten
KAMERS VAN TOEZICHT NOTARISSEN
VRIJDAG 19 JULI
HUIZEN 301 M. Alg. programma, verzorgd
door de NCRV. 8.00 Schriftlezing en medita
tie. 8.15—9.30 Gram.pl. 10.30 Morgendienst
olv. Ds. L. W. Wessels. 11.00—12.00 Zang
Eline Hemrica, mmv. F. de Nobel (piano)
12.15 Gram.pl. 1.15 Ensemble v. d. Horst en
gram.pl. 2.30 Chr. lectuur. 3.003.45 Ensem
ble v. d. Horst. 4.00 Orgelspel R Parker. 5.00
Declamatie W. O. Butte 5.45 Pianorecital W.
de Roos. 6.30 Causerie A. J. Herwig. 7.00 Po
litieberichten. Ned. Chr. Persbureau. 7.30
Boekbespreking. 8.00 Berichten. 8.05 Chr. Har
monievercen. ..Sursum Corda" uit Vlaardm-
gen. olv. A C. van Leeuwen, mmv. van een
corps Mariniers uit Rotterdam. 9.00 P. Jasper-
se: Narcose. 9.30 Vervolg concert. 10.30 Be
richten. 10.35—11.30 Gram.muziek.
HILVERSUM 1875 M. 8.00 VARA. 12.00
AVRO. 4.00 VARA. 8.00 VPRO en AVRO.
11.00 VARA. 8.00 Orgelspel C. Steyn. 8.30
Gram.pl. 10.00 Morgenwijding VPRO. 10.15
Declamatie Hetty Beck. 10.35 Gram.pl. 11.00
Vervolg declamatie. 11.20 Gram.pl. 12.00 Ko-
vacs Lajos en zijn orkest. 12.45 Pierre Palla
(orgel) speelt eigen composities. 1.15 Vervolg
Kovacs Lajos. 2.00 Voordracht door Julia de
Gruyter en Rien van Noppen. 2.35 Gram.pl.
3.10 Avro-Decibels olv E. Meenk. 4.00 Gram.
pl. 4.15 De Zonnekloppers olv. C. Steyn. 5.00
RAAD VAN BEROEP (O.)
Benoemd tot plaatsvervangend voorzitter van
deu Raad van Beroep (O.) te Groningen: Mr M.
E. Hepkema te Leeuwarden,_Mi^D. F. van Giff(
GEEN OUDE KOFFIE MEER
V.ROSSEM'S
BLIJFT ALTIJD VERSCH
EN VOL AROMA
50 t40-50cts PER'/e POND
Voor de kinderen. 5.30 Orvitropia olv. J v. d,
Horst. 6.00 Declamatie C. Rijken. 6.15 De Flic
refluiters olv E. Walis. 7.00 J. C. C. Kayser;
Levensstijl. 7.20 Tine de Lcrme (alt-me-zo) j
en J. Jong (orgel). 7.50 Nieuwsberichten.SOS-
berichten. 8.00 Ds G. Westmijse: Waar is nu!
de hemel, waar is nu de hel. 8.30 Uit hetKur-|
haus te Scheveningen: Residentie-orkst olv. G
Schuricht. Om 9.15: Ds. R. J de Stoppelaar:
Een kwartier varen door de Friesche Vennen.
1030 Dteraire causerie Ds. E. D. Spelberg.'
10.45 Nieuwsberichten. Vrijz. Godsd. Persbu
reau. 11.00 Jazzmuziek (gr.pl.). 11.30—12.00j
Gram .muziek.
DROITWICH 1500 M. - 10.35-10.50 Morgen
wijding. 11.20 Orgelconcert Reg. New. 11.50
Trocadcro Cinema-orkest olv. A. v. Dam.
12.50 BBC-danso.-kest olv. H. Hall. 1.35 Bir
mingham Ladies Strijkkwartet. 2 20 Pavilion
Theatre-orkest olv F. Stokes. 3.20 Sted Or
kest Harrogate olv. L. Cohen. 4.35 Hotel Me-
tropole-orkest olv. E Colombo. 5.35 BBC
dansorkest olv. H. Hall 6.20 Berichten. 6.50
Mantovani en zijn Tipica-orkest. 7.35 Victot
Olof Sextet. 8.05 Intern, volksliederen en -dan
sen. 8.20 Celebrity Trio. 8.50 Still more pa-
ges from Sandy's album", olv. A. H. Hanson.
9.50 Berichten. 10.20 BBC-orkcst olv L. He-
ward, mmv. J. Hunt (piano), 11.35—12.20
Harry Roy en zijn band. i
RADIO PARIS 1648 M. - 7.20 eo 8 20 Gram.pl
12.35 Orkestconcert olv Gaillard 4.35 P*as-
quier-trio. 6.05 Gram.pl. 8.20 Órkestcancert
olv. Dupont. 9 20 Gram.pl 9.35 Orkestconcert
olv Cooper. 11.10 Dansmuziek 11.2012.20)
Dansmuziek.
KALUNDBORG 1261 M. 12.20—2.20 Strijk'
orkest olv Andersen. 3.50—5.50 L. Preils or
kest. 8.20 Omroeporkest olv. Rccsen. 8.40 A.
Cortot speelt (gr,pl.). 8.50 Zangspel olv Rcc
sen. 11.2012.50 Dansmuziek.
KEULEN 456 M. 6.35 Orkestconcert. 12.20
Orkestconcert. 2.35 Gram.pl. 4.20 Viool en
piano. 5.20 Uit Hamburg: Omroeporkest, Ra«
dio-danserkest en solisten. 7.20 Omroeporkest
uit München olv. Klosz. 8.35 Schuman-Hebbe.l
programma 9.05 Orkestconcert. 11.20—12.20
Omroepkleinorkest olv. Eysoldt.
ROME 421 M. 9.00 Coocert mmv. vrouwen
koor en trio. 10.20 Gevar. programma.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 RL» 12.20
1-302.20 en 5.20 Gram.pl. 6.35 Pianorecital.
7.05. 7.35 en 8.20 Gram.pl. 8.25 Hoorspel. 8.50
Symphonieconcert, Hierna tot 11.20: gram.pl.
484 M.: 12.20 Gram.pl. en zang. 12.50 Om
roeporkest olv. Douliez 1.50—2.20 en 5.20
Gram.pl. 5.50 Piano-recital. 6.20 Gram.pl. 6.50
Accordeonmuziek. 7.35 Zang. 8.20 Omroepor
kest olv. Douliez. 10.3011.20 Gram.muziek,
DEDTSCHLANDSENDER 1571 Meter. -
8.35 Rijkszending: Robert Schumann en Fried-
rich Hebbel. 9.05 Robert Gadens orkest mmv
W. E. Hintz (voordracht). 10.20 Berichten
10.50 Pianorecital. 11.05 Weerbericht 11.20—
12,20 Populair concert pit Stuttgart,
Het te Soerabaja verongelukte vliegtuig, waarbij
de luitenant-vlieger L. Pet den dood vond, wordt
per bok Soerabaja binnengebracht.
Het nablusschen van een boerderijbrand die oversloeg op een „Victoria and Albert", het koninklijk yacht, vaart langs de rijen Engelsche slagschependie bij gelegenheid van de De jongste amazone deelneemster aan 'den ruiter
café aan den Veenweg onder Stompwijk. Jubileum-revue voor Spithead liggen. stemt naar Utrecht, komt zich melden. Het is de
zestienjarige Loutie Kuperus.
De feesten, die de stad 's-Hertogenbosch thans viert ter gelegen
van haar 750-jarig bestaan, zijn in vollen gang en zullen
deze geheele maand voortduren. Dezer dagen is de afdee-
ling Oud-s-Hertogenbosch officieel door Burgemeester
van Lanschot geopend, die den magistraat op plechtige
wijze installeerde. Op onze foto ziet men de heeren
elkander begroeten.
I
