Wetenschap.
Met de „Hertog
Hendrik" op reis
BINNENLAND.
ZATERDAG 13 JULI 1935
TWEEDE BLAD PAG. 5
De eerste vlucht boven Nederland herdacht. Een „Hoera" voor de militaire vliegers uit Soesterberg,
die tijdens de onthulling van het monument boven den Klapperberg te Etten-Leur vlogen.
Het omver halen door middel van onder graving van een schoorsteen van
en Ravenswaay aan den Honingerdijk te Rotterdam.
Drie hoeratjes voor den Koning van Engeland tijdens de oefening voor de vandaag te houden jubileums-reveu te
Aldershot waar 9000 man aan deelnemen.
De Tarwefraude
Het accountantsonderzoek, dat verricht wordt
door vier Rijksaccountan^s, bij de boekhoudin
gen van de A.B.T.B. te Arnhem, zal nog wel
geruimen tijd aanhouden, daar de boekhouding
zeer ingewikkeld, en uitgebreid is; wat zich
eenigermate illustreert is het feit, dat er in
het kantoor van de A.B.T.B. te Arnhem 140
man personeel werkzaam is.
Werkkamp voor jonge werkloozen
te Oostvoorne
Groote toeloop van deelnemers
Men meldt ons het volgende:
De aanmelding van jonge werkloozen voor
het werkkamp, dat de Centrale voor Werk-
loozenzorg te Oostvoorne heeft ingericht, is
buitengewoon vlot verloopen. Reeds gaven zich
meer dan 800 jongeren op, om een acht-week-
sche periode in he1; werkkamp door te brengen
en de aangifte gaat nog dagelijks door. Waai
er evenwel slechts voor 84 jongens plaats is
per keer, beteekent dat, dat een groot aantal
van hen, die zich opgaven, een poosje geduld
zullen moeten hebben, aleer de beurt aan hen
De „Centrale" past daarbij in het algemeen
het systeem toe, dat zij, die reeds lang werk
loos zijn, het eeröï voor uitzending in aan
merking komen.
De opbouw en installatie van het kampe
ment te Oostvoorne maakt goede voortgang,
zoodat aan het eind van deze maand alles ge
reed zal zijn de jongens te ontvangen.
Van particuliere zyde wordt daarbij veel
medewerking ondervonden.
Er zy'n echter njg enkele dingen, die het
Comité gaarne van welwillende belangstellen
den zal willen ontvangen, als een piano, boe
ken voor onze bibliotheek, aschbakken, eenige
kleedjes om de tafels wat op te sieren, enz.
Wie helpt er ons aan?
Men berichte het aan het adres: Mathenes-
serlaan 474, Rotterdam-W., tel. 31285.
„HISTOF.IA"
Het mooie maandschrift
Van dit maandschrift voor Geschiedenis
ontvingen wij afl. 4 en 5. Met groote belang
stelling hebben wij eenige artikelen gelezen
en wie kunnen niet anders doen dan onze
warme aanbeveling bij het eerste nummer
hier nog eens herhalen.
Wij hebben o.m. gelezen de opstellen: Ko
ning Willem de Derde (18171890) door H. A.
Ritter; Het Aansprekersoproer, door Dr J. H.
Kernkamp; De standbeelden voor den Ko-
ning-Stadihouder Willem III, door Fred. Oud
schans Dentz en Peter de Groote in Frank
rijk in 1717, door Mr H. J. A. van Son.
De schrijvers geven blijk van hun onder
werpen dege studie te hebben gemaakt, maar
tevens weten zij de aandacht van hun lezers
te boeien. Dat is voor een uitgave als deze,
die niet bedoelt streng-vvetenschappolijk werk
te geven, een eerste vereisohte. En tot dusver
is die opzet alleszins geslaagd.
Deze vier afleveringen bieden roeds zulk
29 Juni 1935
Aan boord Hr Ms Hertog Hendrik
V
Eindelijk liggen we voor anker, een dertig
kilometer in het Moldjerfjord en hoewel we
nog een kilometer van het dorpje of stadje
Mold» afliggen, kunnen we op de torenklok
zien, dat het kwart na middernacht is. Nu
kunt u meteen uitrekenen, hoe licht het hier
in de Noordsche nacht blijft, want U moet
niet denken, dat dit een groote stad is met
een verliche toren. Een 3000 inwoners telt
het .slechts. We hebben een langen dag op
het water moeten zwalken eer we hier kon
den ankeren. Het was bijzonder slecht weer,
op zee een deining van jewelste. Het was er
bovendien bijzonder heiig (dat is slecht
zicht) en den binnen te varen zonder dat het
een olie-zeetje is (dat wil zeggen spiegeJ-
glad), dat waagde de Commandant er niet
op. Er werd geseind om een loods, die na
eenige uren het schip bereikte. We hadden
alles zoo keurig schoon gemaakt om met
kraakzindelijk dek en aanzien binnen te ko
men en zoo een goede beurt te maken. Maar
het ging niet op. Het duurde uren en er
moest eerst ontelbaar vaak „glazen" gesla
gen worden, eer we het voorloopige eind
punt van de reis hadden bereikt.
„Glazen-slaan", daar hebben we weer zoo'n
uitdrukking, dde herinnert aan den tijd van
de oude zeehelden. Men voer toen met zand-
ioopers of zandglazen en sloeg die om het
half uur of om het uur ondierste boven. Nog
altijd heet de halfuur bel nu „glas", en het
luiden van die bel „glazen slaan". Wat zit
er een geducht stuk traditie bewaard bij onze
marine-taal alleen reeds.
Maar laat ik nu nog wat vertellen van de
fjord, waarin we nu een halven dag hebben
gevaren.
Het is oen geweldig sohouwspel, die gril
lige berg- en eilandgroepen. Wanneer U op
Uw kaart het Moljerfjord opzoekt, dan merkt
U wel, dat er nergens een rechte lijn te vin
den is. In werkelijkheid is het nog voel en
veel grilliger dan de kaart U zou doen den
ken en wel een tienmaal grooter getal van
eilanden en rotspartijen, ligt er in het fjord,
dan de kaart aangeven kan.
De wolken hangen vandaag nog laag, een
paar honderd meter en dan nog grauwer en
IV stond in ons nummer van 9 Juld.
een rijke verscheidenheid, dat elk belang
stellende in geschiedenis een of meer artike
len zal vinden, die hem bizonder interes
seeren.
De technische afwerking van dit tijdschrfit
is even voornaam als smaakvol. Op 't mooie
kunstdrukpapier komen de vele illustraties
volkomen tot hun recht.
Wij hopen, dat deze mooie uitgave van
Kemink en Zoon N.V., over den Dom te
Utrecht, vele inteakenaars zaj, vinden.
Moldjerfjord.
guurder wolkenmassa's dan ge zM op onze
meest Hollandsche regendagen. De kleur van
de bergpartijen is grauw en zwart. Het water
in het wijde fjord is woelig.
Wanneer ik op de seinbrug staande (d.i.
het hoogste gedeelte van hot schip, uitgezon
derd het kraaiennest in de voormast, waarin
ik me nog niet gewaagd heb) al die indruk
ken van landschap, lucht en water op me in
laat werken» dan moet ik zeggen dat Noor
wegen een grotesk sombere en grillige in
druk maakt. Niet het druilerige en huilerige
van een Hollandschen regendag, neen, geheel
anders. Ik zou wenschen dat u het zelf eens
kon ondergaan. Het is volkomen on-Neder-
landsch. De verdwijnende nietigheid van een
mensch tegenover deze werken van den
Schepper, moet men hier wel dieper gevoe
len, dan bij het Hollandsche landschap.
Ik merkte, dat ik niet de eenige was. Toen
ik een praatje maakte met de wacht aan de
achterboeg, zeide hij me: „Ik denk wel eens,
hilar op post staande, waarom mag ik dat
nu allemaal zien? Ik kom er van onder den
indruk en denk aan mijn ouders thuis, er
gens in een Amsterdamsche straat, drie hoog.
Je wordt er stil van en je voelt je zoo vreemd
als je zoo alles ziet".
Ja, ik heb bij meer Leden van de beman
ning bemerkt, dat de aanblik van vandaag
ze pakt en stil maakt Noorwegen en de
fjorden en dan bij zulk weer. Het is om nooit
dde eerste aanblik kwijt te raken. Onze ma
trozen en mariniers zijn menschen met veel
gevoel voor de natuur. Ook op volle zee
merkte ik dat meermalen. Een zei tegen me:
„Wat een mysterie, zoo'n eindeloos water
vlak. Als je er iets van zou begrijpen hoe dat
alles kan, dan zou je het vast niet mooi
meer vinden. Zoo is het bij God en het den
ken aan God ook", voegde hij er aan toe.
Ik dacht aan hetgeen men soms noemt:
het mysterium tremendum, dat tegelijk is
het mysterium fascinosum. Het doet beven
en trekt aan tegelijk.
Velen zijn er ondter de jongens, die vain
hun schooljaren of met een onweerstaanbare
macht getrokken worden tot de zee „die groot
en wijd van ruimte is". NU meer dan ooit
kan ik dat mystiek verlangen naar varen
verstaan. Het wil niet altijd zeggen, enkel
lust naar avonturen. Bij meerderen is er ach'
ROFFELRIJMEN
FRISCH
Meneer had het heet
en hij dreigde te smelten,
Het plein voor zijn huis
leek een dorre woestijn
Hij snakte naar adem
naar perltjes en pilsjes
En naar het moment
dat het avond zou zijn...
Gelukkig, 't wérd avond;
hij ging zich verkleeden;
Hij kon met een polohemd
verder volstaan
En trok, na een luchtig
kort helderwit „netje",
Een frissche gestreepte
pyamabroek aan.
Het kroost vond pa eenig,
mevrouw vond het matig;
Meneer had het eindlijk
iets meer naar z'n zin
„Maar, denk erom", zei-die,
„wanneer er gebeld wordt,
Je laat er geen mènsch
vóór je waarschuwt er in!".
Hij zit een kwartiertje,
daar heb jej 't gezanik:
Een heer en een dame!
Pa is al gegaan,
Grijpt kribbig een huisjas
en schiet over alles
Z'n dikke flanelwollen
„zomerbroek" aan.
Dat is nou bepaald niet
zoo'n zomer-idylle,
Met drie broeken aan
in een trijpen fauteuil
Maar 't is maar voor éven,
de burenvisite,
Dus houdt pa z'n booze
humeurigheid schuil.
't Wordt acht uur, 't wordt negen,
't slaat tien uur en ellef.
„Dat lijkt me de luchtigste
dracht die er is
Zoo'n sportpantalon 'J
met een streepje", zegt buurman
„Héél fijn", zegt pa ijzig,
„ja, 'k heb het haast frisch
(Nadruk verboden.) LEO LENS
t«r verscholen een fijne affiniteit voor de
spraak Gods in de schepping. Menschen op
het water zijn anders dan menschen op de
wal en gevoelen vaak ook anders.
Dat merk ik deze lange en wisselende
reis in het fjordhet anker van 4000 kilo
gram zegt na dagen rusteloos voortgedragen
te worden: „Rust zacht".
Ik hoop het te doen.
Ds P, PRINS
M
de voormalige meelfabriek van Viruly
Wat er zooal schuilt onder het plaveisel van de St. Laurensstraat te
l Rotterdam die voor het verkeer is gesloten.
De jubileumfeesten te
's Hertogenbosch
Officieel Programmaboek
Het 750-jarig bestaan van 's-Hertogen-
bosch wordt luisterrijk gevierd. Daarvan
geeft ook een indruk het officieele pro
grammaboek, dat heden versoheen en 180
pag. beslaat.
Dit mooi uitgevoerde en keurig geillus-
treerde boek bevat o.m. een artikel over
„De stad 's-Hertogenbosoh", door den archi
varis H. J. M. Bbeling, gevolgd door 'n schets
over de stad in de 19e en 20e eeuw, door J.
D. Noordhoff. Jan Mosmans schrijft over
„De schoonheid van onze Sint-Janskeric" en
Dr. J. Gasparie over „De Bossche Beiaard".
En zoo bevat dit boek verschillende interes
sante artikelen, die het zijn waaide doen
behouden, ook als de jubileumviering voor
bij is.
Mr. F. J. van Lanschot, de burgemeester
van den Bosch, schreef een woord ter in
leiding.
Voorts vinden we hier de uitgebreide pro
gramma's van de verschillende feest
vieringen.
Een drietall eere-comité's zetten dit feest
bijzondere Luister bij; in het nationaal eere
comité hebben om alle ministers zitting
RECHTERLIJKE MACHT
Ry 'Kon. besluit is benoemd tot kantonrech
ter te Den Haag mr. dr. A. Fontein, thans
kantonrechter te Amsterdam.
ONNO KAMERLINGH ONNES t
In het Centraal Ziekenhuis te Alkmaar,
waar hij eenige weken verpleegd werd, over
leed gister de heer Onno Kamerlingh Onnes,
uit Bergen, oud-directeur van het Bureau voor
Handels-Inlichtingen te Amsterdam. Hy be
reikte de leeftijd van 73 jaar.
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
Naar wy vernemen heeft de Minister van
Economische Zaken Prof. Dr. H. C. J. H.
Gelissen, hek eere-voorzitterschap aan
vaard van de eenige maanden geleden door
een aantal fabrikanten in het leven geroepen
Propaganda Commissie voor Nederlandsch fa
brikaat. Tot dusver maakte de heer Gelissen
deel van deze commissie uit.
MUTATIES BIJ DE SPOORWEGEN
De heer H. Zuiderbaan, chef-commies b(j de
Ned. Spoorwegen te Leeuwarden, is met in
gang van 1 Juni 1935 benoemd tot bureau
referent te Nymegen, bureau tractie. De heer
M. Wassington, stationschef le klasse B te
Utrecht M.B., is met ingang van 16 Juni 1935
overgeplaatst naar Kerkrade R. De heer C. A.
van Velzen, depótchef 3e klasse te Roterdam
Rmo., is met ingang van 1 Juli 1935 benoemd
tot opzichter-machinist te Feyenoord.
de des Evangelies. Met woorden van dank
tot allen, allermeest tot God, eindigde spr.
zijn laatste woord als hoofd.
In dezelfde samenkomst zijn de opvolgers,
de heeren N. P. Dekker en A J Schreu-
der, geïnstalleerd, en na afloop werd een
diiUk bezochte receptie gehouden.
t J. TH. R. SCHREUDER
Veelzijdige huldiging bij zijn
De Nederlandsche ruiters bij de mi
litary te Döberitz. Rechts de Olym-
pia-winnaar. Pahud de Mortanges
J afscheid.
Een bekend en geacht onderwijsman van
Be oude garde, de heer J. Th. R. Schreuder
tte Amsterdam, heeft gistermiddag af
scheid genomen van zijn werk. De plechtig
heid vono' plaats in de groote zaal van het
A.M.V.J.-gebouw, die voor de gelegenheid
passend was versierd en geheel gevuld was
met genood igden, waartoe in de eerste
plaats behoorden de leerlingenvan het „In
stituut Schreuder", waarvan de heer Schreu-
ïler zoovele jaren hoofd is geweest.
De samenkomst had onder leiding van
Ds. R. D ij k s t r a, voorzitter van de School-
Vereeniging, een vlot en aangenaam verloop,
watit al gaat de heer Schreuder als hoofd
heen, hij blijft lid van het bestuur en aizoo
Verschillende toespraken
Het was een lange rij sprekers, die tot
Üeri heer Schreuder en diens echtgenoot»
Vriendelijke woorden hebben gericht en ge
schenken aanboden.
Het eerst gaven de kinderen der school
een bronzen beelG, voorstellende „De Arbeid"
en de heer N. P. Dekker was hierbij hun
tolk. De kinderen lieten het hierbij niet: zij
hebben het scheidend hoofd in een toepasse
lijk lied hulde betuigd en een van de school
jongens stak daarna nog een speech af.
Namens de onuerwijzers en de voormalige
Onderwijzeressen spraken de dames E.
Kor ff en Mevr. Boon; Mr. A. C. G. van
Proosdij dankte uit naam der ouders
voor den gezond Ghristelijkcn geest die in
het Instituut Sohreudier heerscht, die door
het scheiaende hoofd steeds is bevorderd.
Prof. Dr. D. H. Vollenhoven en Ds. R.
D ij k s t r a hebben ieder namens het Be
stuur een woord gesproken.
En toen kwam de heer Schreuder zelf aan
de beurt, die, naai' hij mocht getuigen,
langer dan 50 jaren met de jeugd heeft om
gegaan e<n daardoor jong gebleven is; 39
jaren is spr. hier hoofd geweest en God gaf
hem steeds gezondheid en krachten om de
Ètrejigheid, yan, dê 3iv®t te pabew aan (ie. lie|-
todh indirect aan de school verbonden. Dat
maakte het afscheid minder weemoedig en
eenige malen is ooor hen, die spraken, hier
aan ook uiting gegeven.
