MAANDAG 3 JUNI 1935
TWEEDE BLAD PAG. 5'
Uit de Pers.
T uchtondermij ning
De Msb. schrijft onder bovenstaand op-
feodirift het volgende:
Eenige weken geleden hebben wij onzo
Verbazing uitgespi-oken over het merkwaar
dig optreden van generaal Snijders. Wij
jneenden hier te doen te hebben met een
uitzonderlijk geval en de loopbaan van den
oud-opperbevelhebber stemde vanzelf tot
genige mildheid bij de beoordeeling.
Maai' nu blijkt de open brief van gene
raal Snijders slechts een symptoom te zijn
geweest.
Er is een andere „open brier* gevolgd,
Dnderteekend door een heele reeks gepen-
sionneei'de opperofficieren. Van dezen brief
mag men zeggen, dat hij de fundamenten
van de krijgstucht aantast. Het is een be
treurenswaardig schouwspel, diat hooge mi
litairen, die formeel niet meer onder de
krijgstucht vallen, actief dienende officie
ren opzetten tegen de Regeering.
Uit de correspondentie, welke de neutra
le vereeniging van officieren ons toezond,
blijkt, dat het bestuur van deze organisa
tie volkomen correct handelde, toen het
ontslag verleende aan den gepensionneer-
den generaal van den Akker, die een voor
aanstaande plaats inneemt in een door de
Regeering voor militairen .verboden ver
eeniging.
Tot onze verbazing lazen wij in een brief
tiien deze generaal aan den voorzitter der
Dfficierenvereeniging schreef, o.a.:
Den Miinister van Defensie kan en moet
worden bijgebracht, dat zijn eisch (on
juiste voorstelling, red. Msb.) om mij
mijn eerelidmaatschap te ontnemen, een
daad van onrecht en willekeur is. Ons
officierenkorps moge alles verliezen, be
halve de eer. Ik spreek de hoop uit, dat
het tegenwoordig hoofdbestuur voldoen
de ruggegraat zal weten te toonen......
Men bedenke: een gepenêionneerde gene
taal schrijft aan een actief dienend officier,
dat den minister moet worden „bijge
bracht
In welke sfeer leeft deze man van Mus-
bert?
Begrijpt hij niet, dat wat hij wenscht zoo
onkrijgstuchtclijk mogelijk is? Dan heeft
hij nooit geweten wat krijgstucht beteekent.
Het ergste is echter, dat een reeks opper-
bfficieren aan deze geestelijke insubordina
tie meedoen. Deze heeren schijnen even
min een juist begrip van krijgstucht te
hebben.
De grondfout èn van generaal Snijders èn
Pan de anderen is, dat zij zich bij hun be
denkelijk optreden laten leiden door hun
eigen inzicht omtrent een door de re
geering getroffen maatregel.
Als ontslag als eerelid van de V.O.K.L.
ware verleend aan een generaal, die zich
b.v. bij de S.D.A.P. had aangesloten, zou ge
neraal Snijders c.s. niet aan verzet hebben
gedacht Maar nu de N.S.B. in 't geding is,
protesteeren zij.
Omdat zij het optreden van de regeering
legen de N.S.B. onjuist achteu.
Zij stellen dus hun medewerking aan re-
geeringsmaatrogelen afhankelijk van hun
eigen inzicht
Dat is eenvoudig moordend voor alle
tucht en discipline en met den geest van
eelite gehoorzaamheid, voor den militair
broodnoodig, volstrekt onvereenigbaar.
Als deze mentaliteit van generaal Snij
ders c.s. in ons leger doordrong, zou dit ont
aarden in een voor de regeering totaal on
bruikbaar en onhanteerbaar instrument
L SVij achten hei hier van dergelijke zijde
DE TOEPASSING DER
KIESWET
Een uiteenzetting van de wijze
waarop nu de zetels worden
verdeeld
Hoe het nieuwe stelsel voor de
Gemeenteraadsverkiezingen
zal werken
De belangrijkste wijziging in de Kieswet
van 1933 betreft artikel 100. Daarvan is
alleen het eerste lid gebleven, nl.: Even
zoovele malen als de kiesdeeler is begrepen
in het stemcijfer eener lijst, wordt aan die
lijst een der te vervullen plaatsen toegekend
Voor de uitslagberekening begint men
dus vast te stellen de kiesdeeler, d.i. het
aantal uitgebrachte geldige stemmen ge
deeld door het aantal te verdeelen plaat
sen. Deze kiesdeeler gaat men daarna deelen
op het totaal der op een bepaalde lijst uit
gebrachte stemmen, waarna er een over
schot blijft.
Dit is de z.g. eerste verd eeling.
Bij de nu volgende vei'deeling onder de
ovex-schotten is van invloed de wijziging
van 1933, want de wet maakt nu onder
scheid en zegt: wanneer 19 of meer plaat
sen te vervullen zijn (in gemeenten, welke
in 1930 meer dan 20.000 inwoners hadden)
geibruiken we artikel 100b en indien het
aantal te vervullen plaatsen minder dan 19
art. 100c.
De wijziging bestaat voor de groote
gemeenten hierin, dat de verdeeling,
naar de grootste overschotten vervallen is.
De vroegere derde verdeeling (stelsel van de
grootste gemiddelden) die slechts enkele ma
len toepassing vond, is nü regel ge
worden.
Wat wordt dus nu gedaan? Het aantal
reeds bij eerste verdeeling toegekende zetels
wordt voorloopig met één verhoogd. Dit
aantal wordt dan gedeeld op het totaal der
op die lijst uitgebrachte stemmen. Die lijst,
welke dan het grootste gemiddelde geeft,
krijgt de eerste overschot-zetel.
Zijn er méér overschot-zetels, dan wordt
dezelfde methode gevolgd. Zelfs kan dus nu
een lijst welke reeds één overschotzetel ge
kregen heeft, er nog één krijgen. Ook kan
het voorkomen, dat een lijst, welke vroe
ger geen overschot-zetel zou krijgen, om
dat toen de bepaling gold, dat na toeken-
nng eener plaats een gemiddeld aantal
stemmen van minstens 75 pet van den kies
deeler per toegekende plaats vereisch't was,
nü wèl een zetel toegewezen krijgt.
Voor kleinere gemeenteraden
geldt art. 100c. Hierin wordt de oude metho
de toegepast, waarbij echter een kleine wij
ziging opvalt. Vroeger kwamen bij de ver
deeling naar de grootste overschotten niet
in aanmerking lijsten, die per toegeken
de plaats minder dan 75 pet. van den
kiesdeeler hadden behaald. Nu zijn van die
verdeel ing uitgesloten de lijsten met een
stemcijfer, dat lager is dan 75 pet. van den
kiesdeeler.
De methode bij de tweede verdeeling toe
gegeven voorbeeld dan ook allerverderfe-
lijkst, en ook zij, die het met de maatrege
len tegen de N.S.B. niet eens zijn, kunnen
of mogen de zaak niet anders zien.
Het zou daarom zeer gewenscht zijn, dat
de overheid over de macht beschikte om
dergelijk tucht-ondermijnend optreden van
gepensionneerden afdoende tegen te gaan.
gepast, wprdt genoemd" die dér grootsté
overschottan. Zijn er daarna nog zetels te
verdeelen dan wordt voor de nog overblij
vende gerekend met het stelsel der grootste
gemiddelden. Bij deze derde verdceling ko
men lijsten met een stemmenaantal minder
dan 75 pet. van den kiesdeeler wèl in aan
merking.
Was het vroeger zóó, dat bij een tweede
verdeeling voor bv. twee zetels vereischf
was 150 pet. van den kiesdeeler te hebben
(75 pet. per zetel) nu is dat niet meer ver-
eischt.
Wij meenden goed te doen op deze wijzi
gingen nog even de aandacht te vestigen.
Voorbeeld van een kleine gemeente
De bei'ekening voor een groote gemeente
is eenvoudig. Na de eerste verdeeling
werkt men daar direct met het grootste
gemiddelde.
Voor een kleine gemeente geschiedt dat
niet, omdat in kleine en vooral in zeer
kleine gemeenten een partij, welke bijna an-
derhale kiesdeeler behaalt (bij 7 zetels bijv.
20 pet. der stemmen) geen kleine partij ge
noemd kan worden. Voor de gi'ens van 2^4
kiesdeeler geldt dit in nog stei'kere mate.
Hierbij komt, dat het wegvallen van deze
resten in een aantal gevallen ten gevolge
had, dat een partij, die niet meer (of niet
veel meer) dan 40 pet. der stemmen had
vei'kregen, de volstrekte meerdex-heid in de
raad verwierf.
In 's Gravenzande was de uitslag nu als
volgt:
Lijst 1 S.D.A.P. 588 stemmen.
Lijst 2 Gemeentebelang 212.
Lijst 3 A.R. 770.
Lijst 4- S.G.P. 177.
Lijst 5 C.H. 937.
Lijst 6 R.K. 164.
Lijst 7 V.B. 457.
Totaal 3305 stemmen.
Er waren uitgebr-acht 3305 stemmen. De
kiesdeeler werd dus 3305 13 is 254 3/13.
Bij de eerste verdeeling wex'den dus toe
gewezen aan de
S.D.A.P. 2 zetels, rest 79 7/13;
A.R. 3 zetels, rest 7 4/13;
C.H. 3 zetels, rest 174 4/13;
V.B. 1 zetel, rest 202 10/13.
Dus nu nog te verdeelen vier restzetels. De
partijen die in eerste instantie niet hadden
meegedaan, konden ook nu meedingen, in
dien men 3/4 van de kiesdeeler had behaald.
Dit bedroeg 190 35/52.
Dientengevolge vielen de S.G.P. en de R.K.
partij er af. Maar Gemeentebelang als heb
bende 212 stemmen, dong mee. Zij verkreeg
als de hoogste restbezittende de eerste
zetel. Daarna V.B., toen de C.H. en eindelijk
de S.D.A.P. de laatste restzetel.
Bij een verdeeling volgens het grootste
gemiddelde zou zoolang ook partijen met
minder dan de kiesdeeler mee mogen doen
de uitslag niet anders zijn geweest. Het ge
volg ware dan, dat A. R. zijn zetel zeer duur
moest betalen; nl. A.R. per zetel 256, C.H.
234, V.B. 228, G.B. 212 en S.D.A.P. 196
Viel G.B. af, dan zou de zetel voor A.R.
zijn, die dan per zetel 192 stemmen zou be
talen.
DE PROV. GRON. COURANT
WORDT OPGEHEVEN
De Prov. Gron. Courant, een blad, dat
reeds 149 jaar bestaat, zal met ingang van
1 Juli a.s. worden opgeheven.
BOOTTREIN „JOH. VAN OLDEN*
BARNEVELDT"
De trein in aansluiting op het nis. „Johan
van Oldenbarneveldt" zal Dinsdagmorgen
a.s. om 10.20 u. i'cn Genua vertrekken.
Chr. Nat. VakverboncJ,
De 17e algemeene vergadering
De 17e algemeene vergadering van het
Chr. Nat. Vakverbond zal Donderdag 27 en
Vrijdag 28 Juni a.s. te Utrecht in "het ge
bouw voor K. en W. onder presidium van
den heer K. Kruithof aldaar, worden ge
houden.
Er worden 5 zittingen gehouden, n.l. drie
op Donderdag 27 ('s morgens, 's middags en
's avonds) en twee od Vrijdag 2S Juni (des
morgens en des middags). Aan de orde
komt behalve de behandeling van de ver
schillende verslagen, de verkiezing van drie
leden van het dag. bestuur, wegens perio
dieke aftreding van de heeren J. Hofman
te Amsterdam en L. Vermeulen te den Haag
die beiden herkiesbaar zijn, en de ontslag
name wegens het bereiken van dc leef
tijdsgrens, van den heer F. Eikerbout te
Leiden. Voorts is er een voorstel van den
Ghr. Bond in de Kledingindustrie om bij
de Regeering aan te dringen op maatrege
len .waardoor zooveel mogelijk worde tegen
gegaan het vervangen van mannelijke ar
beidskrachten door vrouwen en meisjes, als
mede een refex-aat van den voorzitter over:
„Uitvoering van de Ongevallenwet door
Overheidsorganen of Bedrijfsvereenigingen"
Tijdens de algemeene vergadering zullen
zoowel de film „Opgang" als de jubileum
film worden vertoond en het spreekkoor
„Zonnedag" worden opgevoerd.
Het N.V.V.-Congres
En de daarvoor getoonde belangstelling
In de roode pers werd, begrijpelijk, veel
werk gemaakt van het N.V.V.-Congres en
aan vele inleiders bracht men, terecht,hul
de voor degelijke pleidooien. In een nabe
trachting wordt echter geen geringe cxiiiek
geoefend op de burgerlijke bladen (met na
me wordt de groote liberale pei-s genoemd),
die zoo weinig aandacht besteedden aan een
congres, dat wellicht spoedig van beslissen
de beteekenis zal blijken te zijn op de lands-
polxtiek.
In bittere bewoordingen wordt de veron-
dei-stelde onverschilligheid der bourgeoisie
geteekend:
Ja. ja, maar arbeiders. Wat zou het een
verwaten bougeoisie cok kunnen schelen,
wat een kantoorbediende, een kleermaker,
een letterzetter en anderen van dat soort
te zeggen hebben?
Is er reden voor zulk kwaadaardig ge
schrijf? Volgt de roode pers niet precies
dezelfde methode, welke zij in anderen af
keurt? Had zij altijd een vrij uitgebroxde
rubriek „Geestelijk leven", zooals thans, nu
zij rekening moet houden met modern-
godsdienstige-leden der partij?
Wijdt ze vele kolommen, zooals wij, aan
het Christelijk Vereenigingsleven; znoals
zich dat in ons land openbaart en demon
streert?
Voor verontwaardiging is geen reden. De
denkbeelden, welke ro roode kringen ten
beste gegeven worden, vinden in de niet-
roode pers regelmatig belangstelling en
zijn meermalen onderwerp van critische
beschouwingen.
Slechts hij, die het vuur der verdeeldheid
stookt, kan van „geringschatting voor ar
beidersbijeenkomsten" spi'eken Het heeft
met koi'te verslagen over roodé congressen
niets te maken.
DE REIS DER K IS
De K 18 vertrok op 31 Mei van Mauritius.
Alles wed aaji boord.
Ned. Chr. Gymnastiek Verbond
De herdenking van het zilveren jubileum
Het Nederlandsch Christelijk Gymnastiek
Verbond zal Zaterdag 8 en Maandag 10
Juni (Tweede Pinksterdag) te Gronirigen
zijn zilveren jubileum herdenken. Geen
wonder dus dal de Groningei's hun beste
beentje vooi-zetten om het de gasten, die
in grooten getale naar Gi'uno's veste zullen
optrekken, het daar zoo aangenaam moge
lijk te maken en tevens de vei'gaderingen
zoo vruchtbaar mogelijk en de demonstraties
zoo keurig mogelijk te doen zijn.
In een dezer dagen gehouden persconfe
rentie heeft het Groningsche regelingscomité
een en ander medegedeeld omtrent het pro
gramma dat gedurende deze dagen zal
worden afgewerkt. Het ziet er dat kan
reeds dadelijk worden geconstateerd wel
verzorgd uit.
Voor den aanvang der vergadering, Zater
dagmiddag, zal men eerst naar het Esser-
veld gaan om daar getuigenis af te leggen
van dankbaaxdieid jegens den te vroeg ont-
slapeii bortdsvooi'zitter, den heer K. Duiker,
die niet alleen voor de Groninger vereeni-
gingen een man is geweest die de Chr.
sportbeoefening breeder pex-spectieven heeft
geopend, maar wiens beteekenis voor het
geheele land van uitnemende waarde is
geweest Door het leggen van een palmtak
zal men de nagedachtenis van Karei Duiker
op piëteitvolle wijze huldigen.
Daarna wordt op het Stadhuis het bonds-
bestuur officieel ontvangen, waarna een
receptie plaats vindt ln de Harmonie, ter
wijl des avonds een eere-avond wordt ge
geven in dezelfde zaal. Een keurig pro
gramma is voor deze avond opgesteld en
het laat zich aanzien dat velen hier van
hun belangstelling zullen blijk geven.
Des Zondags worden, in groepen, de resp
kerkdiensten bezocht, terwijl de middag- en
avonduren in de Harmonie worden doorge
bracht, waar des avonds een Gi'onneger
kovvievesiede plaats vindt.
Maandagmorgen vinden reeds vroeg do
eei'ste oefeningen plaats, waarvoor weer do
Harmoniezalen gebruikt zullen worden.
Door een goede en vlugge regeling wil men
hier ti'achten een zeer uitgebreid program
ma af te werken en het zal niet aan de lei
ders liggen als niet op den vastgestelden
tijd een punt kan worden gezet. Want des
middags moet men ook weer op tijd klaar
zijn voor de marschwedstrijd. Hiervoor is
bijzonder veel animo, want een prachtige
gouden medaille voor de vereeniging die
zich het best presenteert is wel de moeite
van eenige inspanning waard. Voor de
Groningers wordt dit ook iets bijzonders,
want een keurige stoet van plm. 2000 gym
nasten ziet men niet eiken dag.
Bij goed weer worden de middagdemon
straties op het Stadspark gehouden. Het
programma dat hiervoor is opgesteld heeft
een bijzonder karakter. Want het Chr.
Gymnastiek verbond heeft de noodzakelijk
heid gevoeld om ook bij het kiezen van de
turnstof eigen wegen te volgen en den
toets der critiek ook hier aan te leggen.
Want al wat als nieuw wordt gepresen
teerd, vooral in dezen tijd, is daarom nog
niet te aanvaarden. De heer Groenman, de
technische leider, noemt de nieuwe metho
de „totaliteits-gymnastiek" en met spanning
mag zeker de demonstratie worden tege
moet gezien, waarbij zal moeten blijken of,
en zoo ja, in hoeverre ,de nieuwe methode
ook in de toekomst kan worden toegepast.
Het worden dus voor het Gymnastiek-
verbond belangrijke dagen. De belangstel
ling van de leden overtreft reeds alle ver
wachtingen, maar de Groningers zijn klaax
om ze te ontvangen.
ROFFELRIJMEN
DIE EENE STEM
't Is telkens weer die ééne stem,
Die laatste stem waar het om gaat,
Die ons een zetel kosten kan,
Een plaats in de gemeenteraad.
Die ééne stem van u, meneer,
Dat stemmetje van u, mevrouw
U dacht niet, wel, dat de partij
Daar zóó op staan, aan hangen zou?
Die stem van u, m'n vrind, vriendin
Daar snakken tien partijen naar,
Die is voor d' één een winstobjecty
Voor d' andere een groot gevaar.
Die stem van u, eenvoudige
Die zelden treedt in 't volle licht
Weegt bij de stembus even zwaar
En heeft dezelfde volle wicht
Als Wijnkoops en De Vissers stem
De stem van Mussert of Colijn,
Van Aalberse, van Arts of Fock,
Van Lohman, Zandt of Severijn.
Uw stem kan zijn een zetel winst
Voor ons of voor de overzij.
Daar blijf je, hoop ik, toch niet koud
Niet lauw, niet onverschillig bij?
Je voelt toch, hoop ik, dat het weer
Ook nu, bij de gemeenteraad,
Ten eerste en ten slotte nog
Alleen om het beginsel gaat?
Je kent je roeping en je plicht?
Welnu, dan ook met man en macht
Die ééne stem, die laatste stem
Op onze mannen uitgebracht!
(Nadruk verboden.)
LEO LENS.
Officieele Berichten
ONDERSCHEIDING Ir. M. H. DAMME
Bü Kon. besluit is benoemd tot Commandeui
plaats hebben.
De gewone audiëntie van den minister van
isehe zaken, zal op Donderdag Juut
niet plaats hebben.
Het den laatsten tijd vlottende werk aan de kadever breeding aan de voormalige Vischmarkt te Rotter
dam is weer tijdelijk stopgezet. De omheining blijft het werk voorloopig afsluiten.
Een locomotief met kolenwagen, op het stationsemplacement te Roermond uit de
rails geloopen waardoor het treinverkeer werd gestremd.
Zelfs een duikboot ontbreekt niet op de
Rémavi-tentoonstelling te Den Helder
De „Koetilang", het eerste Douglas-vliegtulg op de Indie-lijn aan het tanken en olie bijvullen te Bagdad, waar men er een feestje van maakte
Zaterdagmiddag is de nieuwe burgemeester van Schiedam, Mr. Dr. F. L.
J. van Haaren in een speciaal daarvoor saamgeroepen gemeenteraads
vergadering geïnstalleerd.
