Aan de Duisterlingen van onzen tijd
Economie en Financien
ZATERDAG 1 JUNI 1935
„Ich möchte hier bemerken,
dass diese leider notwendig
gewordene Entgegnung nicht
abgefasst worden ist in mei-
ner parteiamtlichen Eigen
schaft, sonder in meiner
Eigenschaft als Verfasser
des umstrittenen Werkes."
(Van onzen Duitschen correspondent)
I)e kerk. zoowel de evangelische als de
katholieke, wordt in den nationaal-socialis-
tischen eenheidsstaat zwaar op de proef ge
steld. Niet geheel ten onrechte wordt haai'
in de moeilijke jaren, welke op den oorlog
volgden, een passiviteit verweten, welke
niet in overeenstemming was met de taak
der kerk. Erger nog: in kerkelijke kringen
stond men veelal vijandig tegenover een
beweging, welke den moed had, zich tegen
den onrustbarend tomiemenden invloed van
het marxisme te kanten. Het behoeft dus op
zichzelf geen verwondering te wekken, wan
neer in het Derde Rijk tussohen kerk cn
Staat een distantie gehandhaafd blijft, welke
men in 't vroegere Duitschland niet kende
Jammer genoeg, is deze verwijdering den
laalsten tijd eerder sterker dan zwakker ge
worden. Wij leven nu eenmaal in een tijd,
waarin de nadruk gelegd wordt op 't dezer
zijds, op de noodzakelijkheid eener natio
nale herleving, op zuiverheid van ras en
volksgezondheid en door een wereld van
werkelijke of ingebeelde vijanden geprik
keld, marcheert men dapper voorwaarts
onder de leuze: wrie niet vóór ons is, die is
tegen ons! Bij zooveel „Sturm und Drang"
Is het waarlijk geen wonder, dat de kerk,
wier rijk niet van deze wereld is, in het
gedrang komt.
Alfred Rosenberg, hoofdredacteur van den
„Völkischen Beobachter". chef van 't „Aus-
senpolitische Amt der N.S.D.A.P. en door
Hitler persoonlijk gevolmachtigd leider der
geestelijke volksontwikkeling, is in zijn
„Mythos der XXste eeuw" nog een stapje
verder gegaan. Voor hem persoonlijk waren
de evangelische zoowel als de katholieke
kerk allang een overwonnen standpunt en
wanneer men bedenkt, dat dit te Rome op
den index geplaatste werk reeds een op
lage van 3GO.OOO exemplaren heeft bereikt,
dan wordt ons duidelijk, dat deze noorsche
beloofsbeweging, welke het Evangelie der
bekeering en verlossing principieel uitscha
kelt, als een ernstig gevaar voor de Kerk
van Christus moet worden beschouwd.
Pas bij het verdwijnen der politieke par
tijen en de svstematische gelijkschakeling
van het politieke leven, is men in kerke
lijke en geestelijke kringen het gevaar van
zulk een anti-christelijke strooming gaan
erkennen. In alle deelcn van het Derde Rijk
werden de stemmen luider, welke vroegen
of de schrijver van zulk een mystiek aan
vaard kan "worden als een der geestelijke
leiders van het jongere geslacht?
Vooral van katholieke zijde zagen vele
geschriften het licht, welke Rosenberg als
een gevaarlijk ketter kenschetsten en men
trachtte met citaten en vergelijkingen aan
te toonen, dat zijn geschiedkundige beschou
wingen geenszins od een historisch betrouw
bare basis berusten. Vooral het twee-ras-
sendogma. de mythe van den goeden en den
kwaden mensch en de verheerlijking van t
noorsche ros, het nadruk leggen op zelfbe
wustzijn, nalionale trots, kortom, alles,
wat den Duitschen mensch in bet Derde
Rijk ais het eind-ideaal weergeeft, werd als
een vergrijp tegen de leer van Christus ge
brandmerkt.
Door Alfred Rosenberg, die m zijn sym
pathiek en bezadigd uiterlijk optreden aller
minst doet vermoeden, dat hij zulk een
casus belli voor de christelijke samenleving
is geworden, werden al deze, vaak anonvme
aanvallen met een ironische glimlach ad
acta gelegd. Pas toen Anton Koch S. J. te
Freiburg ih Breisgau, dezer dagen een ge-
documer.teerden tegenaanval onder het op
schrift „De nieuwe mythe en het oude ge
loof" deed verschijnen en de stemmen tegen
Ro-enbergs persoonlijken invloed op het
cultureele leven al luider en luider wérden,
achtte deze het oogenblik gekomen, zijn
tegenstanders van repliek te dienen. Ont
kend mag hierbij niet worden, dat Rosen
berg, in frappante tegenstelling tot velen
zijner tegenstanders, dezen geestelijken stnjd
van meet aan met open vizier voert. Ook
zijn met spanning tegemoet gezien „Ant
woord op de aanvallen tegen de mythe der
XXste eeuw", gericht „An die Dunkelman-
ner unserer Zeit". kan ertoe bijdragen, dat
de wetenschappelijke discussie over de ren-
gieuse stroomingen van onzen veelbewogen
tijd aan beteekenis wint. Het wil mij toe
schijnen, dat de scheidingslijn tusschen
Kerk en Staat steeds scherper wordt getrok
ken en gaat het zoo verder, dan zullen hier
twee werelden als onverzoenlijke tegenstan
ders tegenóver of hoogstens naast elkaar
komen te staan: de volgelingen van Chris
tus en de aanhangers eener noordsche be
weging in haar vooralsnog sterk uiteenloo
pende variaties.
Nadat Rosenberg heeft afgerekend met
zijn katholieke tegenstanders, in de eerste
plaats met de jezuïten, dient hij ook zijn
protestantsche tegenstanders van repliek.
Rosenberg begrijpt best, dat de predikanten
van de „Wartburg" niet tot zijn aanhangers
behooren en hij neem derhalve de aanval
len van dr Ohlemuller met gelatenheid m
ontvangst. Rosenberg is de overtuiging toe
gedaan, dat de staat, die den socialen klas-
sestrijd tot een bevredigende oplossing heeft
weten te brengen, ook wel in staat zal blij-
ken, den kerkelijken strijd baas te worden.
Hij schijnt dus dezelfde zienswijze te neb-
bon als Hitiers plaatsvervanger, Rudolf
Hess, die op zijn Zweedsche reis in een voor
dracht te kennen gaf, dat de kerkelijke op
positie haar langsten tijd heeft gehad!
Volgens Rosenberg moeten de begrippen
liefde en ootmoed plaats maken voor eer en
gewetensviijheid, want het is immers de
vraag, of het tegenwoordige Duitsche volk
nog een Heiland en Verlosser van noode
heeft!?
Principieel schijnt Rosenberg het eens te
zijn met graaf Reventlow, die in zijn lijf-
orgaan „Reichswart" van 19 Wonnemond
waarmee de maand Mei wordt bedoeld
zijn lezers tracht duidelijk te makeu, dat
bij er niet aan denkt, naast de katholieke
en de evangelische confessie nog een derde,
in dit geval dus rasechte Duitsche belijde
nis, te plaatsen. Aan de Christenen en de
Joden kan het worden overgelaten, hun ge
loof in een confessie vast té leggen de
tegenwoordige Duitsche volksaard heeft
zulk ecu vastleggende formuleering geluk
kig niet noodigü
Rosenberg gaf pas dezer dagen te Dussel-
dorp op den Moederdag te kennen, dat het
niet heidensch of mindenvaardig genoemd
mag worden, wannéér men niet vasthoudt
aan een bepaalde belijdenis. Volgens hem
vervult een bestaande belijdenis pas haar
taak, wanneer ze bij machte blijkt „de edel
ste eigenschappen van een volk te zuiveren
en te sterken"
Dat hiermee niet de taak van een con
fessie is volgemeten, wordt ons duidelijk
gemaakt door ds Niemöller, een der
aanstaande mannen in den kerkelijken
strijd, die in zijn brochure „De dienst van
de Kerk aan het volk" erop wijst, dat de
Kerk niet als een instituut voor volksopv
ding beschouwd mag worden. Hij wa
schuwt voor zelfoverschatting en zelfver
heerlijking en wekt het Duitsche volk ertoe
op, aan God de Hem toekomende eer te
schenken. Positief Christendom bestaat niet
slechts uit charitatieven arbeid en weten-
schappelijken discussies maken ons niet
van de pliohten, welke wij als Christe-
in het dagelijksch leven te vervullen
hebben!
Summa summarum: door zijn aanval op
„Duisterlingen van onzen tijd" heeft
Rosenberg de waarde van zijn germaan-
sche mythe niet versterkt. Al evenmin heeft
hij de onjuistheid van het standpunt zijner
tegenstanders kunnen aantoonen. Hoogstens
heeft hij ons opnieuw duidelijk gemaakt,
dat er in het Derde Rijk twee religieuse
stroomiugen zijn: het Christendom, dat de
relatieve waarde van alle aardsche streven
principieel erkent en de noordsche geloofs-
beweging, welke de vervulling van ieder
menschelijk streven zoekt in zuiverheid
en uitschakeling van eiken vreemden
invloed.
Binnenland
Middenstand en gasapparaten
Verkoop door gemeentelijke bedrijven
Eenige weken geleden is door de Midden-
standsraad aan den Minister van Econ.
Zaken advies uitgebracht over het onder
werp: „Verkoop van toestellen en appara
ten door electriciteits- en gasbedrijven"
Tegen dal advies verweert zich een schrij
ir in het maandblad „Gasbelangen" (Uit
geversbureau Van Lonkhuvzen, Zeist) en
zonder partij te kiezen kan het zijn nut heb
ben hieruit iels te citeeren.
„Op zichzelf beschouwd, aldus de schrij
ver, is er toch stellig niets onlogisch in, dat
degene, die het gas produceert en op grond
daarvan het best op de hoogte is met de
eigenschappen en de eischen, welke zijn
product stelt, uit een oogpunt van verbrui
kers- en bedrijfsbelang ook de zorg op zich
neemt voor de toestellen, waarin het moet
worden gebruikt. Omgekeerd zal de verbrui
ker er prijs op stellen de zorg voor grond
stof en toestellen in een en dezelfde hand
te geven. Daarnaast is deze gang van zaken
door de zich in vele plaatsen voordoende
omstandigheid, dat van de zijde van de par
ticuliere installateurs op onvoldoende wijze
en met te weinig activiteit de acquisitie en
installatie-taak werd ter hand genomen,
welke uitspraak de goede vaklieden onder
hen zich niet behoeven aan te trekken.
Van deze grondgedachten uitgaande, blijkt
het feit, dat de gasbedrijven in hoofdzaak
door de gemeenten worden geëxploiteerd,
dus eigenlijk een bijkomstige omstandig
heid te zijn en moet dit technisch-economisch
vraagstuk juist niet worden gezien als een
zucht naar meerdere overheidsbemoeiing,
staande tegenover het particulier installa
tiebedrijf".
Er is echter meer. Het. is niet juist, wat
in het advies staat:
„De zelfwerkzaamheid der overheidsbe
drijven inzake de verkoop van apparaten en
de aanleg van leidingen en installaties kan
zonder schade voor genoemde bedrijven
worden beëindigd".
Want de omzet dier bedrijven loopt dan
direct terug. En dit zou ook de middenstand
6chaden. Terecht wordt hierop gewezen in
een hoofdartikel in het Algemeen Week
blad voor loodgieters, fitters, enz. van
Bond van Loodgieters en Fitterspatroons
van 12 October 1934:
Jarenlang is J>ij de autoriteiten gea
geerd en hoewel niet altijd zonder suc
ces, het heeft het ontstaan der tegen-
woord igé omstandigheden niet kunnen
beletten.
Dit komt, omdat het middel der agita
tie zuiver negatief is. Het doet niets po
sitiefs, het wil alleen maar tegenhouden,
Wanneer morgen de eigen verkoop van
alle gasfabrieken ophield en ook winkels
in gasartikelen en sanitair sloten, dan
zouden de fitterspatroons niet veel meer
verkoopen, neen, op den duur zouden zij
achteruitgang zien, omdat de veelzijdige
prikkel tot handeling zou verdwijnen".
Het zal gewenscht zijn, dat bedrijven en
middenstand samenwerken. Ons zijn plaat
sen bekend, waar dit goede resultaten op
levert: de gasfabriek maakt reclame; de
verkoop geschiedt via de winkeliers. Ech
ter weten we ook van gemeenten, waar de
middenstand niet de minste moeite deed
om gasapparaten te plaatsen (petroleum
stellen ging beter); tengevolge waarvan het
bedrijf met succes reclame maakte en ver
kooporders plaatste.
een electrische leiding ligt. Via den kabel, die
de boekerij met liet woonhuis verbindt, is de
stroom langs het lichtnet verdwenen, na de
stoppen van he1;, schakelbord te hebben ver
nield.
EEN BURGEMEESTER ONT7ET
Te Obdam (N.-H.) had een werklooze zich
bij den burgemeester vervoegd en eisohte op
hoogen toon een hoogeie steuuuitkeering dan
hem gegeven werd.
De burgemeester kon aan den eisch niet
voldoen en sommeerde den man heon te gaan.
Deze weigerde echter zich te verwijderen. De
burgemeester wilde den man aangrijpen, maar
hij bleek tegen den bru'calen bezoeker niet
opgewassen. Inplaats dat de burgemeester
hem naar buiten werkte, greep de werklooze
den burgemeester bij den kraag en duwde hem
er onzachte wijze de deur van het raad
huis uit en de straat op. Toegeschoten burgers
hebben daarop den burgemeester uit zijn
penibele positie ontzet.
DE DOODELIJKE DAMP
Te Leeuwarden is in een woning in
de Merelstraat de 23-jarige dienstbode R.
dood gevonden, tengevolge van gasverstik-
king.
WIELRIJDSTER LEVENSGEVAARLIJK
GEWOND
Een zeer ernstig ongeluk is te Amsterdan
geschied op het Leidschepleic. Een 20-jarige wiel-
rijcister wachtte daar, met het andere verkeer, voor
de stoopstreep. Toen het licht groen werd reed zij
door. doch kwam met een der wielen tusschen de
tramrails Zij slipte en viel naar rechts, juist
rijdende vrachtauto. Een wiel van deze
wagen ging het meisje over het hoofd, met het ge
volg dat zij zeer zwaar werd gewond In vrijwel
hopelooze toestand is zij oaar het TesseJschade-
ziekenhuis vervoerd.
DE BESCHULDIGINGEN VAN DEN HEER
R. HEYNE TEGEN DE
Fa. Wm. H. MüLLER 6 Co.
Eenige personen hebben naar aanleiding v;
publicaties en aanklachten van den heer R. Heljne
tegen de fa. Wm. H Müller 6 Co., haar beschul
digend van corrupties, een schrijven tot H. M.
de Koningin, den Raad van Ministers, den Raad
van State en de Staten-Generaal gericht,
spoedig ingrijpen tegen geaoemde firma wordt
Gemengd Nieuws.
Doodelijke auto-ongelukken
Op den Haarlemmerweg onder S 1 o t e
d ij k is een ernstig ongeluk geschied. Een 15-
jarige jongen reed daar ter hoogte v
Patria-fabriek op zijn fiebs achter de tram.
Plotseling week hij links uit, met het gevolg,
dat hij door een van den tegenovergestelden
kant komende vrachtauto werd overreden. De
zware wagen ging den jongen ove
lichaam, waardoor hij op slag dood was.
Men meldt ons uit Bodegraven:
Vrijdagmiddag circa 3.30 uur reed de onge
veer 40-jarige Mevr. Batelaan per fiets naar
haar woning op de Noordzijde. Mevr. F
ter hoogte van de Olieslagerij nog ee
sprek voerde met iemand, reed links va
weg. By de heer B. zag zij een luxe au'ü
komen uit de richting Woerden, welke geheel
rechts reed. Even vóór de auto wilde zij nog
den weg oversteken, met het gevolg, dat zij
door de auto werd opgenomen en op den straat
weg werd neergesmakt. Hevig bloedend uit
het hoofd, werd zij door toeschouwers opgeno
men, doch het bleek, dat de levensgeesten
reeds waren geweken. De direct orfchoden ge
neesheeren konden slechts den dood constatee-
ren. Door de politie werd een uitgebreid
derzoek ingesteld.
MERKWAARDIG GEVAL VAN
BLIKSEMINSLAG
Men meldt ons uit Bilthoven:
Tydens hrt laatste on weder is de boekerij
van het ,„Tiha" Tuinkunst Instituut op merk
waardige wijze aan vernietiging ontkomen.
De bliksem sloeg in en versplinterde een balk
van het dak der boekerij, waarlangs gelukkig
AANHOUDING DOOR DE CENTRALE
RECHERCHE
De Centrale Recherche te Amsterdam heeft ter
zake van diefstal van een rijwiel en van 100 gel
dige rijwielbelastingmerken een 23-jarigen metse
laar aangehouden, wiens aanhouding en voorge
leiding was verzocht door d-eo commissaris vai
politie te Arnhem.
BERUCHT INBREKER GEARRESTEERD
De beruchte inbreker Otto Wilhelm, die uit
de gevangenis 'te Aken was ontsnapt en wiens
opsporing was verzocht, is opnieuw door de
Kriminal-Polizei te Laurensberg, nabij de Ne-
derlandsche grens, gearresteerd. Een herber
gier ontdekte den inbreker, toen hij geheel uit
geput in een korenveld lag te slapen. Ifit het
verhoor bleek, dat W. de bedoeling had
Limburg te vluchten, alwaar hij zich reeds
vroeger met eenige „collega's" aan inbraken
had schuldig gemaakt.
DE MOORD OP DE POSTMEESTER
De moordenaar van den postmeerter Jansen
het naby de Limburgsche grens gelegen
Duitsche grensplaatsje Hassum, heeft n
plegen van zijn misdaad ten nadeele vj
afdeeling spaarkas 4300 mark ontvreemd. De
gelden, toebehoorende aan de posterijen,
onaangeroerd gelaten. De verdachte graanhan
delaar M. V., uit Gennep, die in verband met
dezen moord door de marechaussee werd
gehouden, bevindt zich nog steeds in arrest.
Het onderzoek duurt nog voort.
DE DOODELIJKE DAMp
Donderdagmorgen vond de heer v. Tw. in de
Pottersstraat te Breda zijn 29-jarige vrou'
moeder van twee jeugdige kinderen, b<
wusteloos in de keuken op den grond liggei
terwijl hy een sterke gaslucht waarnam. E
geneeskundige dienst en twee doktoren ws
spoedig ter plaatse en trachtten nog de
levensgeesten op te wekken, echter zonder
sultaat. Omtrent de oorzaak van het ongeval
bestaat geen zekerheid.
Branden
Te Angeren (Gld.) is brand ontstaan i:
de groote boerderij van den landbouwer Ebbes.
en oogwenx s'cond het pand, dat met riet
gedekt, in vo'.le vlam. Ook de schuren
de hooiberg geraakten in brand. Men is er
geslaagd de varkens te redden. Verder is
les verloren gegaan. De spuit was spoedig ter
plaatse, doch aan blusschen viel niet
te denken. De brand is waarschijnlijk ontstaan
door vonken uit een fornuispot. De schade
wordt gedeeltelijk door verzekering gedekt.
In „Bijdragen tot de Middel-Nederland-
sche woord geografie en woordchronologie"
tracht Prof. C. G. N. de V o o y s de door
Verdeyen en Endepols uitgegeven vertalin
gen van Tondalus' Visioen en St. Patricius-
langs woordgeografische weg te lo-
caliseeren, terwijl de uitgevers niet verder
gegaan dan op grond van klanken en
grammaticale vormen de afkomst van den
afschrijver van de handschriften bij bena
dering vast te stellen.
Prof. J. W. Muller zet zijn „Reinaert
Studiën voort en wijdt een uitvoerig en
gedegen artikel aan de tij ds- en plaatsbepa
lingen van Reinaert I A en B. Hij bestrijdt
o.a. de meeningen van Stracke en Van
Mierlo, die een onmiskenbare neiging heb
ben tot een geforceerde „Vervroeging" van
eerste literaire werkzaamheid in de Neder
landen, waarbij het hun soms hapert aan
voldoende philologische, vooral taalkundige
methode en kritiek.
e Vries vervolgt zijn studiën over
„Germaansche Mythologie", terwijl van G.
Kloeke o.a. de mededeeling voorkomt, dat
het woord „Pieper" voor (kleine) aard
appel in verband moet worden gebracht
met piepen, boven een heet vuur gaar
maken, braden of bakken.
J. A. N. Knuttel vermeldt „Een merk
waardig geval van plagiaat" nl. dat de
Schoolmeester bij Vondel leentjebuur is gaan
spelen, hetgeen een blik geeft op de werk
wijze van dezen dichter, die dus niet, zoo
als men licht geneigd is te denken, zijn ge
dichten losweg neerschreef en ten naaste bij
improviseerde.
BEATRIJS,
de bekende middeleeuwsche Marialegende
:al in Den Bosch bij gelegenheid van de
jUbileumfeesften worden opgevoerd.
AFRIKAANSCH VOLKSLIED.
Het lied van Langenhoven „Die Stem
jan Suid-Afrika" zal op 31 Mei a.s., bij ge
legenheid van het 2ö-jarig jubileum van d
Unie van Zuid-Afrika, door de Federat'
van Afrikaansche Cultuurvereenigingen als
olkslied worden vastgesteld. Wij schrijven
het eerste couplet af:
„Uit die blou van onse hemel,
uit die diepte van ons see;
Oor ons éwige gebergtes,
waar die kranse antwoord gee;
Deur ons vèr verlate vlaktes
met die kreun van ossewa
Ruis die stem van ons geliefde.
Van ons land Suid-Afrika".
„LOF DER DOMHEID".
In de literatuur mag, wat in het gewone,
normale leven onder fatsoenlijke menschen
•boden is; daar schelden de schrijver-
elkaar de huid vol. En lang niet altijd ge
maal zooals Van Deyssel het in zijn jong3
jaren deed;
In „De Boekenberg" voerde Werumeus
Buning een pleidooi voor een meer
sohe oriënteering onzer dichters; vooral
hij op de vele mogelijkheden, welke
de literatuur bezit, door zich te laten be
zielen door historische gegevens èn schok
kende gebeurtenissen uit het heden.
Tegen dit rustig betoog is Marsman nu
i „F^rum" losgeschoten, op een wijze,
welke duidelijk bewijst, dat hij Buning met,
Uit bet Sociale Levca.
VEREEN. VAN DEN CHR. HANDELDR.
EN INDUSTR. MIDDENSTAND
IN NEDERLAND
Bovengenoemde vereeniging hoopt 2 en
istgesteld. Om
wordt de huishoudelijke
woord gesproken door den
groetingsspcech van den hej
te Brussel, vertegenwoordig
schen Middenstand, en het
Mr P. A. Diepenhorst, hoogh
Universiteit tc Amsterdam,
dit prae-advies luidt: „Nie
den Middenstand".
Ir. A. v. Cailli
er van den Belg
referaat van Pre
Kunst en Letteren.
Van het „Tijdschrift voor Nederlandsche
Taal- en Letterkunde" (uitgave E. J. Brill,
Leiden) verscheen de eerste aflevering
deel LIV in ietwat verfraaid gewaad. Het
eerste artikel is een studie van M. Sc'
feld over de naam „Wiltenburg", w
wordt aangetoond hoe de „geleerdensage'
over de „VVilten" is ontstaan. Schönfeld gaat
na, hoe het komt, dat reeds in zeer oude
bronnen de naam Wiltenburg wordt
bruikt voor Utrecht, hoe dan Wiltenburg
werd verklaard als Oppodum Uiltorum
hoe daarna verder de sage van de Uilten
is vastgeknoopt, die Utrecht veroverd
den hebben. In werkelijkheid waren
VVilten of Wiltzi een Slavische volksstam,
waartegen Karei de Groote heeft gestreden,
maar in ons land zijn ze nooit geweest.
Tenslotte geft Sch. de werkelijke verklaring
van Wiltenburg; het eerste lid is een per
soonsnaam.
heeft begrepen. Het ontgaat Marsman ten
eenenmale, dat het niet gaat om het intel
lect, maar om het hart, bet eerlijke, recht-
uitsprekeude, warme menschenhart, dat
zich uit ir. zijn vers. Dat de moderne dich
ters niet vermogen (tal van uitzonderin
gen daargelaten) de algemeene mensche-
lijke spraak van het hart onder woorden
te brengen, is de reden, waarom hun poëzie
ondanks alle radiobesprekingen een ver
dere propaganda nimmer het volk zal be
reiken. óók niet het volk, dat om in
Marsmans stijl te blijv.en nog wel her
senen heeft.
„SOKRATES".
B. Meerleman deed bij firma Prakke te
Nijmegen verschijnen het drama Sok ra
i den Deenschen dichter A. Oelen-
schlaeger Het oorspronkelijke werk ver
scheen in 1835.
EEN STANDBEELD VOOR VAN EEDEN?
Het Van Eeden-genootschap heeft mede
ten doel, te komen tot het stichten van een
gedenkteeken voor Van Eeden. Frans Coe-
nen vindt dat in „Groot Nederland" totaal
overbodig.
„Als mer. zijn oeuvre niet een duurzaam
gedenkteeken rekent, waarom vereert men
hem dan en richt genootschappen tot studi
en duurzaam contact op? Moet nu ook no:_
middelmatige kunstenaar een stuk
steen behouwen, opdat de beeltenis van den
doode op eenig plein aan de onverschillig
heid van den dagelijkschen sleur worde
prijsgegeven?"
Hoe zou Van Eeden zelf over het oprich
ten van een standbeeld voor hem hebben
geoordeeld? Misschien is het in dit verband
niet te onpas, te herinneren aan wat hij
1880 schreef over Vondels standbeeld. In
dit lang niet stemmig dichtstuk laat hij
Vondel o.m. klagen:
,,'k Weet het haasit niet te verklaren,
Hoe men er toe is gekomen,
Om mij hier te laten zitten.
Soms slaat men mij aan te gapen
Of men nooit van mij gehoord heeft;
Soms weet niemand te verklaren
Wat die namen wel beduiden.
Die op 't voetstuk zijn geschreven,
'k Domt dat velen nauw'lijks weten,
Wie ik ben, wat ik gedaan heb".
DE NIEUWE GIDS
telde de eerste vier jaren resp. 260, 350, 440
en 517 abonné's De secretaris ontving het
eerste jaar f 300, de volgende jaren'f 600.
Het honorarium bedroeg f 20 per vel van
16 bladzijden.
BIOGRAFIEëN.
Fritz F.ndres te Lübeck heeft bij Char
les Colemann te Lübeck uitgegeven een
verzameling biografieën van groote man
nen, welke 80 deeltjes telt. Men vindt
daaronder de volgende nummers: Adolf
H i t1 e r door Boukler; N i et s c h e door
prof. dr. Josef Hofmiller; Stein door Her
mann Ullemann, F r i e d r i c h
Grosse door Paul Haake; Cromwell
door Michael Freund; von Tirpitz door
Albert Seheibe; P i 1 s u d s k i door von
Oertzen; Hebbel door Edgar Grosz; Mo
zart door Ernst Schmidt; Johannes
Kepler door Ernst Zinner.
kunnen dekken.
DE S (JRINAAMSCHE BANK IN 1934
Achteruitgaande economische toestand
Voorgesteld dividend iVz% (onv.)
Het verslag zegt. dat deze geen spoo
betering toonde. Op elk gebied valt
gang
msche
;n beeld
gebied;
betreft Ook de
leef gebukt
het product,
cis-iprijs bleel
leidesteun de proe
?n oppervlak van
Lk geregel die dritM
jid. In Amerika blijkt -
jrde papaja een gewild
Iet arbeidsveld voor ge
lijkt in Suriname nog
roor den rijstbouw was
lijnbedrljven
e kofflecul-
'diie1 hetnge-
ch tingen.
kram de ba
der belang-
breiden
van welk op-
he verscheplm-
'den verwacht,
teleurstelling.
ïogelijk uitge-
e ersg es te 1 <ih ed d
op dezelfde hoogte
al bleef de goudproductie
rspiegelde zich i
hoewel de hoi
de uitgevoerde
hoeveelheid koffie 723
aan suiker werd 2618
ï-rwijl aan gepelde rijst
■d uitgevoerd.
Het winstsaldo var
draagt 36.345 (v.
wordt 3i% dividend u
deelt het volgende
Het tueschentijds
1932.
In totaal sloot
17.632.397 tegen
maatschappij in 1934 i
548 692 in 1933. Het ve:
ninderde met 31.398 e
srd 2,783.685
3.881.427,
een saldo
per 31 Dec
dat onsVffec
izit 8.963.744.
gekocht
srkocht werd 2.740.695,
i 152.433. Bovendicr
srlie;
als
i b|jges
izit
i.':dO
i-eh reven
dien dal
i 10.426.274.
De premiereserve is ook dit
ar de zuivere netto-methode.
De extra-reserve steeg in 1934
t 2.552.390.
De financieele resultaten w
nstig. De
i oorzaak
ornamelijk ln
in de
als gevolg
tal lijfrenten.
1933 tot stand kwaï
>e aandeelhouders zuil
hetgeen hum het
:erdere
van h
1934
SLAVE NBURG'S BANK
Winst 1934 57.539 (v. J. ƒ67.962)
Aan het jaar versla;
ïrg's Bank N.V. te I
mde ontleend:
Wij bleven groote
b|j het verleenen van
t gebied e
bedroeg
gszins uitbreid-
1934 ƒ126.
Het
bedr;
25.000 (32.0001
schrijven en op de rekenimj
en Inrichtingen een afscl
(2.109) te bewerkstelligen.
Uitgekeerd wordt 3 pet.
ad 3.705 (2.109) op nieu\
brengen
De
niet.
ti jeteot
evr edjigend.
ïdligheden veroorli
chten van het loc
iening
behaalde resultaten
FINANCIEEL WEEKOVERZICHT
DE CODES IN STRIJD MET
DE GRONDWET
Er kunnen zich verschillende
moeilijkheden voordoen
Deugdelijke oplossing moet
worden gezocht
aren hoofdzakeli
r het bedrijfslei
de mlllioencn i
beperkt. Het is
:hied teneinde h>
istheld te gevet
rentueel het gevolg zullen zij
het bedrijfslevi
geen deugdelijke oplossing
nklijke Olie
s tijdelijk s
Explora
reeds 2
de beurs o
belooft du.
legt zich
000 ondershands geplaati
.ndeelen Alg. Exploratie heb-
irijving van 1000 Bengk:
landeel van 120) werd door
eer 2.25 bepaald. De e
:otale kapitaal dei
Koninklijke Olie
Algemeene Exploratie
schen heeft de Koninklijke een verduw
ondergaan tot ongeveer 183 procent,
km weer krachtig stijgen tot 189 pet De
he Petroleum Maatschappij annonceer-
d'vldcnd van 7y, pet op de prefs tegen
>ver 1933 en 7J pet óp de gewoaie aan-
Tbr.k," Sn,?!!!
iivldend van^ 32J pet. voor den dag te-
ubbermarkt "houdt zich goed. Zoowel
len Amsterdam-Rubber als de lncourau-
n vast In do markt De algemeene reac-
ft echter ook hier voor tijdelijk terug-
Ie koersen gezorgd. De Banjoewangl
n ^er Cultuur Maatschappij verdien
1934 f 43.000.— circa, welk bedrag e^,:
'dlge afschrlj-
Bandar Ri
Dell Bata
Kali BaJca
Rubber
bber
la Rubber
nderd dividend
8 Mei
110%
1131i
69
140Ü
96 ?4
Symington and Wilson, de bekende Londen.
tijging der Engelschc voor:
erplaatsing der stocks te
Het Amerlkaansche rubbers
huidige prijzen bl|jv.
uit. April gedaald
4 tot 647.726 ton. De
rraden blijkt dus een
geen toename,
lik blijft nog
>ekt
f 1.015.0
r uit. 1934
Hiei
>rnieu
irdt
f228.472.— ten la;
i is tevens ontstaan na herwaardeering den-
kervoorraden. De liquide positie ondervindt
5 invreten der depressie De schuld aan de
Nederlandsohe Handel Maatschappij ligt im de
tn f 1.000.000.SIndangleoet stelt reor-
e voor; overwogen wordt het oprichten
nieuwe maatschappij, die alle activia
va overneemt. Duizend gulden der ge-
1000.der oude preferente aandcie»
den resp. omgewisseld in f 100.— ge-
f 100,preferente aandeelen der
maatschappij; het lcapi'taal der nieuwe
f 750.000.— 6 pet.
ulatlevi
indeelei
an dei
e en f 400.000.—
>sio beschikbaar
Itaai is gegaran
is nog een and
lommissie, belas-
zjjn. Plaatsing van
eerd.
voorstel ingediend, r
;lSo 6earo"'1
Tabak-thee-aandeelen blieven betrekk-öli jk
31 Mei 28 Mei 1935
ongeanlmeerd.
Deli Maatschappij 126:
tva Cultuui
.I.S.U
Unilever
Er heeft een kleine
nden na het bekend word
rlngssteun. Deze steun komt
leenen van een éénjarig, rent
regeeringscrediet, in totaal
welk credlet uit de wirst m
delgd. Het is de bedoeling on
9894 100 94
ex div,
61 64J4
r op, dat de aandeelen Nederl.
bank in sterke mate worden
veronderstelt, dat deze bank
op het kapitaal zal doen.
olrca 691 pet tot 82 pet. op.
irbeterlng in de waar*
oeiljjke tijde
:al de Regi
forinuleerei
worden ge-
imeen belang
ie-un het hoofd
vater kunnen
heen te hel-
mv. M0. Nederland
erd. Lloyd
Ned. Scheepvaart Unie
21 Mei 28 Mei 1935
2894 32 94
28% 32 74
32% 3594
Mej. G. G.
largaxetha.
geen jongensnaan
loals bijv. Joh;
R. 1
houdi
stukken
vluchten im buitenla
le beurzen tijdelijk g«
worden, zal deze ontwikkeling plaats
zij het dam niet met zulke hevige
Gevolg zal z(jin. dat de
Nederlandse he obllgi
markt werpen
fondsen. Ook ali
stijg.
vijl die der bud
Na
irsen zullen
e devaluatie
ijzigd. De o.
lijk percental
te kapitaal'" repat
tijgen tot het nri
rdt verminderd. Is onjuist.
gulden. Wanneer het her
Vraag en Antwoord.
,f geleid
Johan-
Hollandsche jon-
Wbliga-
ilandsche
reageerde als volgt:
België 1919
België 1920
België Cons.
9 Mel 12 Maart
nkele weken de i
kapitaalor
g e d w o r
ooodig ge
«enigen tijd de ontwikkeling op de
irkt afgewac-bt, dan was misschien een
gen conversie im het geheel niet
3782 D. v. K. te VI. Het adres van d
vertegenwoordiger ,van de Vlaamsohe Touriste
bond is de heer H. L van Riel, Bloemfontei
6traat 81b, te Rotterdam.
3783 N. y. te U. Over dit onderwerp zi
u met enkele dagen in ons blad kunnen lez;
Wij gaven rnv schrijven door aan onze redact
3784 J. F. v. d. A. te H. Wij begrijp
uit uw schrijven dat u een blad met note
schrift wilt vermenigvuldigen. Het beste doet
dat door te hectografeeren U kunt voor e
hectograaftoeistel terecht b|j eiken goeden boek
handel. Timmer
dam. U krijgt dmn teven,
welke vrjj eenvoudig is.
geschetste har
btenaar verdier
trijd is met d
leid.
G. K. te M Uit
gegevens moeter. w|j
ïrsoneele belasting moe
- „ï-,,— I Kena zun.
i claim gehuldigd;
ndlgheden, die
