Kerknieuws.
Schoolnieuws.
SCHAAKRUBRIEK
m
m
m
m
m Wh
w*
m
t§
m
i
S
m
i
Éi
;s
IS
HM
e
i
m
m
A
I
i
i i irn
mm 0
i
1
A
m
m
'il
B
;a
m
A A
d
bi
m
m
S:
MAANDAG 27 MEI 1935
EERSTE BLAD PAG. 3'
GEREF. GEM.
epen: Te Ierseke, J. Fraanje te Bar-
NBD. HERV. 'KERK
Beroepen: Te Raamflkedk, M. Bons te Co-
Hfnsplaat. Te -W'ilnis, J. de Lange. cand. te
Huizen (N.H.). Te Barendredht, Th. Hettinga
te Streefkerk.
Aangenomen: Naar Asscndelft (toez), H.
J, Barnouw te Zierikzee. Naar Moordrecht,
Prof. Dr. M. C. van Mourik Broekman te Huis
ter Heide.
Bedankt: Voor Bnuinisse, J. W. van Bame-
veld te Warns.
T eraardebestelling
Ds. K. den Hollander
Een ontroerende plechtigheid
In de Sint-Joriskcrk te Amersfoort
In de Sint-Joriskenk te Amersfoort had Zaterdag
te ongeveer 1 uur een plechtige rouwdienst plaats,
(weLke geleid werd door Ds. Pannobakker.
Toen de baar de kerk werd binnengedragen,
speelde het orgel een Koraal uit de Johannes Pas
sion van Bach. Daarna groepeerde de familie zich
om de baar en daarachter de talrijke aanwezigen.
Ds Pannebakker verzacht te zingen het 12e en
13e vers van Psalm 73, de psalm waaruit de ge
liefde doode het laatste had gepreekt. Zichtbaar
onder den indruk gaif spreker, aan de hand van
deze psalm een beschouwing over de geloofszeker
heid van den overledene, wiens einde vrede was.
En wel is de dood een koning der verschrikking
voor ieder van ons, maar nooit behoeven wij bang
te zijn voor hem, want voor die ge! gov co heeft
Jezus Christus den dtood. overwonnen Met een
toepasselijk woerd en een ernstig vermaan om ens
huis te bereiden voor d,en grooten dag besloot
spreker zijn met bewogen gemoed uitgesproken
woord. De talrijk aanwezigen waren zich.baar
aangedaao. Ten slotte werd gezongen Gezang
269 1 en 8.
«Bij het veiüaten van de Kerk en de regeling van
de stoet nu vóór het Kerkgebouw had een groote
schare belangstellenden zich opgesteld langs den
weg, om den beminden Herder nog een laatsten
groet van afscheid te brengen.
Op dc begraafplaats Rusthof
Henderden hadden zich naar „Rusthof bege
ven om getuige te zijn van de teraardebestelling.
De politie had voor een voorbeeldige afzetting
zorg gedragen, zoodat een en ander een rustig en
eerbiedig verloop had. Te ongeveer half vier
kwam de begrafenisstoet aan. Onmiddellijk
wend de baar in de Aula gedragen en begon het
orgel de melodie van Gezang 60 te speten. Een
schat van bloemen bedekte niet alleen de kist,
maar talrijke kransen werdten nog op een aparte
baar binnengebracht. Twee ouderlingen en twee
diakenen namen plaats aan weerszijden van de
kist. Behalve de weduwe en de familie waren hier
aanwezig, de drie predikanten van Amersfoort Ds.
Pannebakkcr. Ds. Gerretsen en Ds. v. d. Berg.
Voorts tal van kerkelijke waardighcidsbekleeders.
de kerkcraad en de verschillende colleges, alsmede
de Burgemeester van Amersfoort
Namens dc Algcmcene Synode
sprak het eerst Ds. P. B o k m a van Schiedam die
het een voorrecht achtte hier tegenwoordig te
mogen zijn. al is het cok met innige droefheid in
het hart. Wij hadden, zeide spreker, nog zooveel
van Ds. den Hollander verwacht, want hij was
een man met rijke gaven van hoofd en hart. Zich
tot de weduwe richtend, wees hij op de ledige
plaats en bad haar Gods steun en huip toe.
Maar ook de gemeente van Amersfoort en, de
vele corporaties die hij diende verliezen zooveel
ean hem. Dodh er is cok troost. Heerlijk is de ge
dachte te weten, dat onze God; Koning is en Zijn
vertroostingen vele zij. Hem zij het Koninkrijk en
de kracht en dc heerlijkheid in alSe eeuwigheid.
Amen.
Toespraak Ds. Gerritsen
Ds. Gerretsen sprak daarna namens den Ker
keraad en de Gemeente. Onder doodelijke stilte
wees spreker op het groote verlies dat het plotse
ling verscheiden van Ds. den Hollander te weeg
brengt. De stem hapert, het ontroerende oogenblik
schokt het gemoed als spreker zich tot Mevrouw
Den Hollander wendt, men hoort onderdrukt
snikken Onze smart is te groot, onze ontroering
te machtig bij dit verscheiden, aldus Ds. Gerritsen.
Maar ons oog moet naar boven gericht, daar iig:
onze kracht. Hoe kon de overledene de Gemeente
stichten, zooals hij dat alleen doen kon en op zijn
manier. Hoeveel preeken heeft hij niet gegeven in
al d'ie 26 jaren dat hij hier stcod. Hoe getrouw
was bij in het ziekenbezoek, op de catechisatie, ja
overal waar hij leiding had. En nu is die band
plotseling doorgesneden, maar toch God is groot en
wij zwijgen stil. Wij begrijpen Hem niet. 'Het oog
van onzen besten broeder is voor altijd gesloten
en dc hand ligt nu slap neer. Dat is Gods bestel,
Die spreekt: Mijne wegen zijn niet uwe wegen en
dieder gedachten niet Mijne gedachten. Zijn taak
is af, God riep hem, maar zijn werk wordt voort
gezet. Ds. den Hollander heeft e'en lichtend spoor
achtergelaten. Zij het u, Mevrouw, tot troost, dat
de gemeente met u medeleeft, met u medelijdt.
En moge Gods vertroostingen ruimschoots uw
deel zijn. Amen.
De plechtigheid werd met ontroerend dankgebed
Van Ds. K. J. v d. Berg besloten.
Dan wordt de geliefde doode uitgedragen naar
<le laatste rustplaats in het hart der aarde.
GEREF. KERK EN N.S.B.
Evenals de keikeraad van en de classis Assen
heeft ook die van Utrecht zich uitgesproken
tegen dc N.S.B. In dezen zin. dat de kerkeraad
meer dan ooit daartegen getuigen moet. door pre
diking. huisbezoek, catechisatie en pers.
Dc kerkeraad toch acht de beginselen der N.SB
met Gods Woord en de Geref. belijdenis in strijd.
Overigens moet ieder gevail op zich zelf beoor
deeld worden, of iemand door belijdenis of wandel
zioh des Heeren Tafel onwaardig maakt.
KERKORGEL
In Ihet kerkgebouw der Geref. Gemeente te
T e rn êu z e n zal een nieuw kerkorgel >vor
den geplaatst. Daarvoor zal ccn nieuw plat
form (orgclgaanderij) worden aangebracht.
Dc bouw van het orgel is opgedragen aan
de firma Valckx en Van Kouteren
en Co., te Rotterdam.
Het orgel zal worden gebouwd volgens
het pneumatische systeem met kogellade
met. totaal 10 sprekende stemmen, op een
manuaal en vrij pedaal.
Hot orgel front is ontworpen door den heer
L. de Bruyne te Terneuzcn.
In het in aanbouw ziinde kerkgebouw der
Ned. Herv. E\angelisatic te Naaldwijk, zal
een nieuw orgel worden geplaatst. Het orgel
zal worden gebouwd door de firma Valckx
en Van Kouteren en Co., te Rotterdam,
Volgens 't pneumatische kegolladc-systeem,
met 9 zelfstandig sprekende stemmen,
waaronder een vrije subbas 16 in het pedaal.
Vervolgens diverse koppelingen en hulp-
ïegisters.
Het orgelfront zal worden uitgevoerd in
overleg met den architect der kerk, .den
heer C. J. IJsebrancls te Monster,
GELOOFS- EN GEWETENSVRIJHEID
De Federatie vbo Pro'estaotsche kerken te
Genève en de Zwitseradhe Proiestaotsche Volks
bond te Züridh (de patrones van het Zwitsersohe
Christeiijk Persbureau) hebben den Zwitserschen
Bondsraad verzocht z.cb tot den Volkerenbond te
wijlen wend'en met het voorstel, dat in het volike-
rerJbondspact een artikel opgenomen worde, krach
tens hetwelk gelcofsi- en gewetensvrijheid in alle
staten die tot d'en volkerenbond behooren, ge
waarborgd zou worden. De regeenng heeft geant
woord. dat een dergdijk voorstel geen ingang zou
vinden, en de zekerheid van ar.i'.slukfking den bonds
raad belette stappen in deze richting te doen.
Kerk en Staat in Duitschland
Evangclium im Drittcn Rcicb
De uitgeverij van het bekende orgaan der radi
cale Duitschc Christenen. Das Evangelium im
Dritten Reidh, redacteur „bisschop" Hossenfelder.
is failliet gegaan Het blad is thans overgegaan
aan Verlag H. Madrasch te Sokhn.
Weer predikanten gearresteerd
Naar Reuter uit Berlijn meldt, zouden er in
Saksen en Pommeren nog drie predikanten in hech
tenis zijn genomen.
De Saksische regeering heeft intusschen pogin
gen gedaan om tot overeenstemming te kernen
met de gearresteerde predikanten. Hun onmiddel
lijke vrijlating werd aangeboden, op voorwaarde,
dat zij er in toestemden; le. van den kansel geen
manifesten van de belijdeniskerk meer voor te
leizen: 2e. een stuk te teekenen. waarin zij de
wettigheid van hun arrestatie erkenden. De pre
dikanten hebben dit geweigerd.
Verboden cursussen
In verscheidene Beiersche districten heeft de
politie kerkelijke cursussen voor predikanten ver
boden, waarin men op de hoogte 'werd gebracht
met het standpunt der belijdenirbeweging ten aan
zien van de actie van „de nieuwe heidenen" in
Duitszhland,
ZENDING EN PHILANTHROPE
LANDDAG INWENDIGE ZENDING
Op Hemelvaartsdag hoopt de Ver. voor
Inw. Zending op 'N oorne en Putten haar
vijfden Landdag tc beleggen te Oostvoorne.
Sprekers zullen zijn ds. H. Stegenga
van Simonshaven. openingswoord; de heer
H. Bos, evangelist te Nieuw-Helvoet; de
heer K. Z u i d e r d u i n, evangelist te
Rockanje, onderwerp: „De arbeid der Ver-
eeniging voor Inwendige Zending op Voorne
en Putten" en slotwoord.
De dag zal worden opgeluisterd met wel
willende medewerking van bet Chr. Man
doline Orkest „Wilhelmina (dir. de lieer M.
Lemson).
ZESDE JODENZENDINGSDAG
In „Lommerrijk", te Hillegersber~.
hoopt men op Woensdag 5 Juni a.s. net zesde
Ned. Jodenzendingsfeest te houden. Sprekers
zijn: Dr. H. J. Honders, van Wassenaar, on
derwerp: „Ttsraëls God"; Zendeling Ph. Tros-
tianetzky, van Antwerpen: „Jodenzending en
Pinksterzegen"; Ds. J. C. J. Kuiper, van Arn
hem: „Een Jood op bezoek bij Jezus"; Ds. A.
Ponstein, van Lisse: „Gods trouw tegenover
Israëls ontrouw"; en Ds. J. Rotenberg, van
Scheveningen: „Het Joodsche volk en het
Christelijk geweten". Op den vooravond wordt
ter inleiding en voorbereiding tot het (Zcn-
dingsfeest een openbare samenkomst gehou
den te Hillegersberg, waar sprekers zijn: En.
G. A. van der Hooft, van Overschie en Ds. J.
H. Mulder, van Charlois.
ZENDINGSDAG TE VELSERBERK
Op Woensdag 26 Juni a.s. houdt de classis
Amsterdam der Chr. Geref. Kerk te Veiser
beek een Zendingsdag; sprekers: Ds. W.
Bijleveld, van Haarlem; Ds. G. Salomons, van
Amsterdam-We^i; Ds. J. Drenth, van Broek
op Langendijk; Ds. A. Ponstein, van Lisee;
Ds. W. D. Meynhout, van Amsterdam-Noord;
Ds. M. Holtrop, van Hilversum; Ds. W.
Ramaker, van Kampen; Ds. W. Heerma, van
Aalsmeer.
EEN ZWINGLI-HUIS IN JAPAN
De Luthersche Amerikanen in Kyoto heb
ben een Lutherhuis als centrum; nu komt
er ook een Zwinglihuis, dat het middelpunt
der Oost-Aziatische Zending zal zijn voor
het Zuiden van Japan. Het nieuwe gebouw
bevat werkruimten voor volwassenen en
\oor kinderen, een kindertehuis, een stu
dententehuis en een nieuwe theologische
school, welke ook ten doel zal hebben, de
studenten van andere theologische scholen
door cursussen bekend te maken met de
Duitsche theologie.
Willem Kloos en Lodewijk van Deyssel
eere-doctoren
In een plechtige openbare zitting
in de aula van de Universiteit
te Amsterdam
Prof. Dr. A. W. de Groot
promotor
DE THEOL. SCHOOLDAG
Naar wij vemem'en zal de jaarlijksche School
dag van de Theol School der Geref. Kerken te
Kampen Donderdag 20 Juni a.s. te Kampen in
de BurgwaHkeric worden gehouden. De leiding is
ditmaal opgedragen aan den Curator, Ds. H. H.
Schoeanakers te Kan>pen. Woensdagavond 19 Juni
vindt de bidstond plaats.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Tot kweekelinge met acte is aan de Geref.
school Kerkstraat te Spakenburg met ingang van
1 Juni, benoemd mej. M. Jansen van Baam.
Tot hoofd van de M. van Limburg Stirum School
te Heelsum is met ingang van 1 Sept. a.s. benoemd
de heer H. Hegeman. tlhans is gelijke betrek
king aan de Herv. Herv. Sdhool te Wekerom
(Ede).
BEZUINIGING OP ONDERWIJS
Blijkens een bericht in de Maasb. heeft de Mi
nister van Onderwijs a.i„ dus Prof. Slotmaker de
Bruine, aan den Onderwijsraad een brief gezonden,
waarin hij schrijft te mogen veronderstellen, dat
de leden van dien raad zich op de hoogte hebben
gesteld van hetgeen omtrent het onderwijs in 't
bezuinigingsplan voorkomt. Hij verzoekt den leden
van den raad om hun advies.
AFSCHEID J. VERWOERD
Men verzoekt ons te melden, dat op Woens
dag 29 Mei a.s. des avonds 8 uur in het Ge
bouw van Chr. Belangen, Weverstraat 16b, te
Arnhem, een afscheidsavond zal plaats
vinden van den heer J. Verwoerd, hoofd van
de Roermondpleinschool te Arnhem.
Deze avond zal een feestelijk karakter dra
gen, terwijl den scheidenden leeraar een hul
deblijk zal worden aangeboden.
Oud-leerlingen, welke door onbekendheid van
adres de circulaire niet ontvingen, kunnen als
nog hun bijdrage storten op Postgiro no.
253668 'ten name van Mej. J. I s i n g s, St.
Peterlaan 56, te Arnhem en door hun aanwe
zigheid op dien avond blyk geven van hun
sympathie,
m
De Senaat der Universiteit van
Amsterdam heeft hedenmiddag in
openbare zitting, in tegenwoordigheid
van vele autoriteiten en bekende figu
ren uit litteraire kringen, het docto
raat honoris causa in dc letteren en
wijsbegeerte wegens zeer uitstekende
verdiensten verleend aan Willem
Johannes Theodoor Kloos
en Karei Joan Lodewijk Al
berdingk Thijm, bekend onder
zijn schrijversnaam Lodewijk .van
Deyssel.
Nadat de rector-magnificus, Prof. Dr. T h.
J. Stomps, dc plechtigheid geopend en at
aanwezigen welkom geheeten had, sprak hij
er zijn leedwezen over uit, dat Prof. Dr. .1.
Prinsen J.Lzn. wogens ziekte verhinderd
was in rleze Scnaatszitting tc spreken over
de beweging van '80 voor de Nederlandsche
letterkunde. Spreker deelde mede, dat op
verzoek van den Senaat Prof. Dr. A. A.
Vcrdenius het woord zal voeren ov
de beteekenis van de beweging van 'SO
van de beide promovendi voor de Nederland
sche taal en ook met een enkel woord de
beteekenis van de Nieuwe Gi ils-beweging
\oor onze letterkunde, zal aanduiden.
lede Prof. Verdenius.
Prof. Verdenius, hierna het woord ver
krijgende, richtte zich als volgt tot de beide
promovendi:
Willem Kloos en Lodewijk van Deyssel,
toon gij, nu meer dan 50 jaar geleden, L
Uw kunstenaarschap bewust werd, vonut
gij bier een geslacht, dat opgegroeid was m
en tevreden was met armzalige vlakheid en
burgerlijke huisbakkenheid. Noch Potgieter
en Huet, noch Multatuli hadden hier nieuw
leven kunnen brengen. Alleen de wilde
hartstocht der* revolutie en haar luidklin-
kend verzet konden vruchtbare levende tij
den dóen aanbreken."'
Die revolutie werd hier gebracht door een
groep jongeren, die in 1885 een eigen tijd
schrift, „De Nieuwe Gids" oprichtten, van
waaruit zij de zege bevochten hebben, van
waaruit zij verkondigden „dat niet het on
derwerp den kunstenaar tot kunstenaar
maakt, maor wel de kunstep-"r het onder-
wer tot kunst. Gij beiden waan de voor
naamste theoretici dier beweging".
Uw beider kunst simpel te betitelen als
woordkunst, zooals menigmaal geschiedt, is
onvolledig en misleidend. Het is niet louter
een spel van rijm en maat en klank, maar
zieleleven, in dien zin dat de ziel in Uw
kunst werkt als het instrument van het on
bewuste. Uw sonnetten, Kloos, zijn 1 evens-
hel ijdenis, psvchische muziek, rijke varia
ties in woord en beeld en klank op dit tel
kens terugkeerend thema. Ook Uw kunst,
Van Deyssel, welt uit dezelfde bronnen.
Taalkunst en taalwetenschap
Mij is verder, zoo vervolgde Prof. Verde
nius verder, de eervolle taak opgedragen
enkele woorden te wijden aan Uw taalbe
handeling en den invloed, die daarvan is
uitgegaan. Laat. ik eerst den band trachten
te leggen tusschen U, kunstenaars ca ons,
mannen van de taalwetenschap. Deze weten
schap houdt zich bezig niet. alle taaluiting,
ook en gaarne met de literaire. Vorm en
inhoud zijn één, zegt gij. Hoe zullen wij dan
studie van Uw taalvormen en hun functies
kunnen maken, als niet primair in ons is
het vermogen om Uw kunsten te beleven.
Sedert de dagen Uwer jeugd is de taalwe
tenschap veranderd in haar methode en
doelstelling. Zij heeft zich vernieuwd naast
en door U, zij is meer psychologisch en sty-
listisch gericht geworden. De besten onder
ons bestudeeren Uw kunstvorm, allen, be
zield door den wensch om die wonderlijke,
psychische functie van den mensch die taal
heet te loeren begrijpen, de wetten waar
aan zij gehoorzaamt, te leeren vinden.
Wat is de taalverrijking, die gij ons helil
gegeven? Deze, dat gij geheel jong-Neder-
land hebt opgevoerd tot rijker leven. Het
levensrhythme van 't jongere geslacht hebt
gij weten te activeeren, zooals geen enkele
kunstenaarsgroep dat ooit heeft vermoogd.
Zoo ontstond voor ieder die door U gegrepen
werd, de mogelijkheid tot verruiming en
verdieping van eigen zegging, bij ieder naar
eigen geestesstructuur.
Ik lieb getracht het verband te leggen
tusschen U en ons: gij behoort bij ons en
wij bij U. Wij willen U eeren en danken
als kunstenaars en als leiders van een be
weging, die stuwkracht was en nog steens
is voor ieder Nederlander die zich wijdt
aan kunst en wetenschap.
Rede Prof. Dr. A. W. de Groot
Na deze rede, welke Prof. Verdenius had
uit'gesproken in zijn kwaliteit van vertegen
woordiger der Nederlandsche taalkunde
van den Senaat, gaf de rector-magnificus
het woord aan Prof. Dr. A. W. de Groot,
voorzitter \an de faculteit der Letteren en
Wijsbegeerte, die het Senaatsbesluit moti
veerde.
Spr. legde er den nadruk op, dat de on
derscheiding die de Senaat Iyloos en van
Deyssel heeft toegekend, een wetenschap
pelijke is.
Het is zeker geen toeval, aldus spr., dat
de Nieuwe Gids open stond voor studies
over sociale problemen, theologie, wijsbe
geerte en andere wetenschappen. „Van
deze nieuwe beweging hebt gij beiden", al
dus spr., „door Uw bezieling, door Uw
esprit dc corps en Uw onvermoeiden strijd
lust de. leiding kunnen nemen en den weg
gebaand voor den arbeid van anderen".
Het typisch nationale
Typisch Nederlandsch is het individua
listisch karakter van deze bewegine.
Lyriek en lyrisch proza overheerscht. Al
leen door den druk van buiten hebben de
figuren van de beweging van '80 zich tijde
lijk aaneengesloten. Toen de noodzaak tot
afweer verdwenen was, kwam er al spoedig
splitsing.
Evenzeer typeerend voor het nationale
karakter van hun kunst is het verband mot
dc schilderkunst, met Van Looy, Jan Vetli
cn dc overeenkomst met de groote schil
ders van den klassieken tijd, die het schoo
ne in het alledaagsche deden zien.
Spr. legde er den nadruk op, dat zeker
buitenlandsche voorbeelden hebben ge
werkt. maar dat het werk van Kloos on
Van Deyssel den noodzakelijken schakel
in een algemeen Europcesclie beweging is
geweest, cn in eigen bodem gegroeid en
verworteld is.
Typisch Nederlandsch was evenzeer de
reactie op deze beweging. Ilct oudere ge
slacht was klein-critisch, voelde de groote
kracht van bet nieuwe niet, dat Nederland
wilde „opstootcn in de vaart der volken".
De Tachtigers en Amsterdam
Van bijzondere beteekenis is zeker wel
Amsterdam voor de Tachtigers geweest.
Hier woorden haar beste voorloopers: Al-
lard Pierson cn Warner Willem van Len-
nep, hier leefde dr. Doorenbos. Spr. herin
nerde voorts aan den Dinsdagavondkring
ten huize \an Alberdingk Thijm, aan de
studentenkamers, en de Amsterdamsehc
café s, aan het collegebczook, aaai het stu
dentendispuut Flanor. Iiier hebben de
Tachtigers een uitgever gevonden voor de
Nieuwe Gids in den heer Yersluys.
Spr. merkt op, dat de Amsterdamsehc
Universiteit met het verleenen van dc hoog
ste waardigheid waarover zij beschikt aan
Kloos en Van Deyssel trouw blijft aan een
van haar dierbaarste tradities. Zij is ten
alle tijde overtuigd geweest, dat haar waar
de niet wordt gemeten naar het amtal
harer docenten en studenten, maar naar do
mate, waarin zij voeling houdt met cn
mede leiding geeft aan het culturcele le
ven van Nederland.
Vervolgens bevorderde Prof. Dr. A. W.
de Groot, Willem Kluoos en Karei Albet
dingk Thijm met de gebruikelijke woorden
tot doctoren in de letteren en wijsbegeerte
en overhandigde hun de doctorsbul, waarna
hij en de Reetor Magnificus de heide ecrc-
doctoren mot de nieuw verkregen waardig
heid gelukwenschten.
Lodewijk van Deyssel spreekt
Tenslotte nam, onder groote aandacht
der aanwezigen, de heer Alberdingk Thijm
het woord, om namens den heer Willem
Kloos en hemzelf een dankwoord te spre
ken.
Dames en heeren,
„Het zij mij geoorloofd, ook namens mijn
mede-gedoctoreerde, mijn ouden vriend en
kamermd, den heer Willem Kloos, een
woord van dank uit te spreken voor
hooge eer, ons hier hedenmiddag te beurt
gevallen, de bekleeding met de doctorale
waardigheid, honoris causa.
„Het is om twee redenen hoofdzakelijk;
Lodewijk van Deyssel
yVillem Kloos
dat deze onderscheiding den dag van heden
niet slechts tot een onvergetelijken dag voor
ons maakt, maar zelfs tot een der diepst
zich inprentende te midden, der onvergete
lijke dagen.
„De doctorale waardigheid toch, is
een attribuut, dat door den haar aan
duidenden titel, door de plaats, welke
die titel ten opzichte van den fami
lienaam inneemt, een inniger ver
band niet de persoon zelf beteekent
dan titels, welke functies in Staat of
Maatschappij cn dan titels welke een
familierang aangeven.
„De doctorstitel is niet erfelijk, en
heeft daardoor juist dat volkomen
persoonlijke karakter.
„Dr.t mijn vriend en ik nu door het Be
sturende College eener wijd vermaarde,
uit het eeuwenoude Athenaeum voortge
komen, Hooge School, als een openbare,
algemecne, plechtige sanctioneering van
onzen levensarbeid, dezen titel honoris
causa waard zijn gekeurd, stempelt on:
leien evenals de officieele keur het doet het
goud- en zilvermetaal.
„Dit is dan de eerste reden van ons go
luk. De tweede heeft ook een diep ingrijjien
den aard, en bezit een grooter kracht nog
juist van ontroering.
Zij is namelijk, dat de ons onderschei
dende Universiteit niet alleen de Universi
teit eenef groote hoofdstad is; maar moest
zijn de Hooge School van juist de stu<i
Amsterdam. Zoo wel mijn vriend als
ik zijn niet alleen geboren Amsterdam
mers. Niet alleen zijn de jetren onzer jeugd,
die der kindsheid en die van het jonge
lingschap, omgeven geweest door den zelf
den prachtigen aloudcn staasbouw, door
de zelfde graehtenschoonheden, die Am
sterdam tot een der drie of vier schoonste
steden ter wereld maken als welkn hot
huis omgeven, waarin nu deze groote dag
voor ons was aangebroken;
maar vooral is datgene, waarvoor wij
heden zijn beloond, is het Geheel van
Schoone Letteren, dat, in geestdrift
en met inspanning van alle andere
geesteskrachten, door ons is gesticht,
een zeer duidelijk bepaald Amster-
damsch iets, cn behoort de, dus ge
heeten, Nieuwe-Gids-bcweging, de
Lette. unde-School van de laatste
halve eeuw tot Amsterdam, op de
zelfde wijze a's onderscheidene schil
derscholen het geestelijk eigendom
zijn van deze of gene Italiaansche
stad.
„Senaat van deze Universiteit, Professor
Verdenius, en gij, hooggeachte promotor,
ontvangt den dank van mijn vriend Kloos
en mij voor dit plechtig uur, ons door U
bereid, en gij allen, dames en heeren,
vveest zeer bedankt voor Uw aanwezigheid".
Velen hebben hierna nog gebruik ge
maakt van dc gelegenheid, de heeren Kloos
en Alberdingk Thijm persoonlijk geluk te
wcnschen.
Teraardebestelling
Prof. Dr. Hugo de Vries
Zaterdagmiddag is op het kerkhof te L u n t e-
i n teraarde besteld het stoffelijk overschot vaa
prof. dr, Hugo de Vries, oud-hoogleeraar ia de
plantkunde.
De belangstelling bij deze droeve plechtigheid
as buitengewoon groot. Ook veie in weners vaa
interen volgden den rouwstoet.
Op de begraafplaats waren aanwezig vele ver
tegenwoordigers uit wetenschappeLijke kringen,
ook vertegenwoordigers van versdhillende studen-
temvereenigingen. De Amsterdamsdie Universiteit
was vertegenwoordigd door den rector-magnificus.
prof. dr. F. J. Stomps, de Landbouw-Hoogesahool
te Wapeningen door prof dr. J. A. Honing
De kist met bet stoffelijk oversdhot was bedol
ven onder bloamea terwijl vele kransen en bloem
stukken wenden medegedragen.
Nadat de kist in de groeve was gedaald, wierp
mevrouw de Vries eenige bloemen in het graf.
Aan de greeve is gesproken door Prof. S:omps,
door notaris R. Dinger als oudste der Lunterensche
vrienden, terwijl de oudste zoon van Prof. de
Vries heeft dankgezegd.
Van zjjo prille Jeugd af, aldus spreker, tot in
zijn hoogen ouderdom, bijna tachtig jaren lang.
heeft mijn vader de wetenschap gediend met heel
zijn wezen, met heel zijn kunnen. Hij is echter
ook bevoorrecht geweest als bijna geen, doordat
hij veel terug heeft ontvangen.
..In de eerste plaats den onafgebroken steun
van moeder, die met hem heeft medegeleefd en
medegewerkt, bijna zestig jaar lang. Daardoor is
veel mogelijk geworden, dat anders niet had kun
nen gebeuren."
Een bijzonder woord van dank richtte spr. tot
de inwoners van Lunteren voor de wijze, waarop
zij zijn ouders hebben ontvangen, toen zij zich
daar kwamen vestigen, voor de wijze, waarop zij
hun laatste levensjaren hebben 1
OPHEFFING OPENB. U.L.O. SCHOOL
De gemeenteraad van Doesburg heeft met
algemeen^ stemmen besloten niet te voldoen aan
de uitnoodiging van Gedep. Staten om met ingang
van 1 Augustus de openbare u.l.o school op te
heffen.
Aan B. en W. werd opdracht gegeven een
bespreking te houden met de besturen der bij
zondere scholen, ten einde te trachten te komen
tot oprichting van een uloschoolvooralle
gezindten.
EXAMENS-SCHOOLRAAD
Op het te Utrecht gehouden examen van defli
Schoolraad voor de Scholen met den Bijbel zijn
geslaagd de dames G. A v. Beek. onderw. te
Nunspeet: C. E. Kampes, id. te Den Haag: M. E,
Veraar. id. te Nieuw -Loosdrecht en E. S. Wil-
lemis, id. te Santpoort en de heeren E. N. Braam,
ond. met H. A. te Scheveningen; J. de Boer, id. te
Zaandam: L. Kuipers, id. te Dordrecht; P. C.
Velthuizen, id. te Enschede; P. P. Roozenbeek, id.
te Scliiedam: S. Horjus, id. te Meerkerk; B. Krins,
id. te DeOft: D. C. v. d. Kamp, ond. te Deventer;
T. Brand, id. te Giessendam.
De voorjaarsexamens zijn afgeloopen.
Aangiften voor de Najaarsexamens moeten wor
den gedaan tusschen 1 en 15 Juni bij den secr. den
heer C. F. Verschoor, Badhuiskade 11a te Sche
veningen.
BLADVULLING
Men behoeft de lenzen van een telescoop
niet stuk tc slaan of met verf te bestrijken,
om te maken, dat men er niet door kan
zien. Adem er slechts even op en de dauw
van uw adem zal al de 6terren voor uw
oog verborgen houden. Zoo ook worden er
evenmin groote misdaden toe vereischt om
Gods aangezicht voor ons te verbergen.
Kleine zonden cn overtredingen doen het
evenzeer.
Redacteur: W. J. H, CARON, Haarlemmer m e e r straat t68, Amsterdam-W.
Men wordt verzocht correspondentie over deze rubriek aan bovenstaand adres te richten
EINDSPEL-FRAGMENTEN
De oplossingen van de eindspelen nos. 26
28, gepubliceerd in ons blad van 27 Maart,
volgen hieronder.
Eindspel no. 26 (Th. C. L. KOK)
Wit: Ivc2, Pc3, Pd4, pi.b2, a7 en h6
Zwart: Ke7, Ta5, Lg2, pi.a6 en c7
Wit speelt en wint
Oplossing: 1. Pc3dóf Lg2xd5 2. Pd4f5",
Ke7—f6 3. h6—h7 Ld5—e4+ 4. Kc2—b3 Ta5—
b5f Kb3c4 Le4d5f 6. Kc4d4 en wint
door h7h8D.
Ook 4. Kc2c3 voert 'cot winst. Er volgt
namelijk 4Ta5—c5f 5. Kc3—d4 Tc5
Kd5f 6. Kd4Xe4 Td5d8. Schijnbaar kan de
toren nu het promoveeren der witte pionnen
beletten. Nu volgt echter 7. Pf5d4 Kf6g6
(Kg7 8. Pe6f) 8. Pd4—c6 Td8—a8 (anders
volgt 9. Pb8 en wint) 9. h7hSD TaSxhS 10
Pc6b8 en 11. a7—aSD.
1. Pc3d5f Ta5Xd5 2. Pd4—c6f en wint
door 3. a7aSD
Eindspel no. 27 (Th. C. L. KOK)
Wit; Ka3, pi.c5, d5 en e5
Zwart; Kh6, Pe2, pi.ao, b7 en f7
Wit speelt en wint.
Oplossing: 1. eöe6 f7Xe6 2. c5c6 b7Xc6
3. d5d6Pe2—d4 4. d6d7 en wint.
Op 1Pe2—d4 volgt 2. e6—e7 Pd4—
b5f 3. Ka3a4 Pb5c7 4. d5d6 Pc7
d6—d7 en wint.
Schijnbaar is hef: onverschillig of wit met
den c-pion dan wel met den d-pion be
gint, ja, men zou zeggen, in verband met den
grooteren afstand van den vyandelijken koning
•schijnt het zelfs gewenscht om met den c-pion
te beginnen. 1. c5c6 faalt echter op; b7Xc6
2. d5Xc6 Pe2—d4 en zwart wint. De witte c-
pion mag niet voorwaarts wegens Pb5f. Ook
2. d5d6 helpt nief:, want er volgt Pe2d4
3. d6d7 Pd4e6 en ook hier wint zwart.
Eindspel i
i (Th. C. L. KOK)
Wit: Kc5, Th7, Lg5 en pi.e6
Zwart: Ka4, Tdl en Tf3
Wit speelt en wint
Oplossing: 1. Kc5c4, een matdreiging,
waartegen zwart zich op drie manieren kan
verdedigen.
1Kalaö 2. e6e7 Tdl—el (ge
dwongen) o. Lgö-d2f en wint gemakkelijk.
1Tf315 2. Th7-a?t Tf5-a5
Ta7Xa5t Ka4Xa5 i. e6e7 Tdlel 5. Lg,"
d2i en wint.
1Kala3 2. Th7h2 (nu dreigt
Le?t plus Ta2 mat) 2, I\a3—a4 3. e6—
e7 Tdlel 4. Lgóe3ü Nu komt de z.g.n.
Plachutta-interferentie tot stand. Speelt
zwart 4Tf3Xe3, dan volgt 5. e7—eSDf
TeSXeS 6. Th2—o2 mat.
Neemt zwart daarentegen met den ande-
•en toren en speelt 4TelXe3, dan
olgt 5. Th3~a2f Te3—a3 6. e7—eSDf en
wint,
waarop onze lezers hun krachten kunnen
beproeven. Om de moeilijkheid van eindspel
no. 30 wat te verzachten, verklappen wij,
dat wit daarin zijn beide stukken offert.
Eindspel no. 29
Auteur F. RICHTER
1!.Am
J^A
II
a
m
I
3'
11
sax:
Eindspel no. 30
Auteur: A. O. HERBSTMANN
.Wit speelt en maakt retmise
DE KONINGSAANVAL
Der Angriff iin der Schachpartie,
door A. Brinckmann. Uitgave
van Hans Hedewigs Nachfolger
te Leipzig. Prijs R.M. 2.20.
Reeus meermalen hebben wij te dezer plaat
se het genoegen gehad onze ingenomenheid
te betuigen met den schrijftrant van Brinck
mann. Het thans door hem geschreven werk
doet zijn reputatie eer aan. Ditmaal heeft
hij den koningsaanval ':ot onderwerp gekozen,
als de meest beslissende wjjze van strijden in
het schaakspel. Uit de wijze, waarop hij zijn
stof behandelt, proeft men den vechter, die,
koste wat het wil, recht op zijn doel afgaat
en met alle kracht, waarover hy baschikt den
vyandelijken koning belaagt en dien tot over
gave 'cracht te dwingen. Brinckmann moet aan
het schrijven van dit boekje zelf pleizier heb
ben gehad.
Methodisch heeft hy de stof ingedeeld: ko-
ningsaanvallen tegen de korte rochade, tegen
de lange rochade en tegen het midden; elk
van deze groepen weer onderscheiden in aan
vallen met uitsluitend stukken.
Tenslotte is echter de systematiek bijzaak.
Hd; voornaamste is, dat de schrijver een aan
tal goed gekozen partijen heeft geanalyseerd
en toegelicht, en met behulp daarvan den ko
ningsaanval in zijn eindeloos varieerende vor
men heeft kunnen beschrijven. En dat is uit
nemend gelukt.
Wij nemen hieronder een der partijen over.
De plaatsruimte laat niet toe, de aanteeke-
ningen daarbij volledig over te nemen. Zonder
deze is echter hd: verloop der party toch vol
doende duidelijk.
Wit; ALJECHIN Zwart: APSCHENECK
Aanval op f7
1. d4 Pf6 2. c4 c6 3. Pf3 dó 4. e3 e6 5. Ld3
a6 (5. Pbd2 dXc4 7. PXc4 b5 8. Pceó h6 9.
a4 Lb7 10. Ld2 Pbd7 11. Dc2 Tac8
-<g6! (Het is onverschillig of de looper ge
in wordt of niet. Op 12fXg6
wint wit eenvoudig door 13. DXg6+ KeT 14.
Pf7 De8 15. Pxh8) 12Pxe5 13. PXe5
Tc? (Indien 13fXg6, dan 14. DXg6f
Ke7 15.Lb4f c5 16. Df7f Kd6 17. dXc5| TXc5
18. DXb7 enz.) 14. La5 fXg6 15. DXg6f Ke7
16. Pf7 DeS 17. Pxh8 TcS 18. Lb4f c5 19.
LXcSf TXc5 (in de hoop, het paard op h8 te
vangen, geeft zwart nog een kwaliteit op) 20.
dXc5 Le4 21. DXeSf PxeS 22. f3 Ld3 23.
aXb5. Zwart geeft het op. Hij wint het paard
op h8 niet. Na 23LXb5 vlucht het
d via g6, en na 23aXbö wordt
het gered door 24. Ta7j>
