De Kartelwet in het Hoogerhuis
Nederl. Chr. Vrouwenbond
DONDERDAG 23 MEI 1935
TWEEDE BLAD PAG. 5
EERSTE KAMER
Wetsontwerp inzake ondernemers
overeenkomsten
Critiek en verdediging
(Vergadering van gisteren)
Overzicht
De Eerste Kamer behandelt de Kartel-
wet, Laten we zoo, aldus Prof. Van Emb
den (v.d.) kortheidshalve het wetsontwerp
inzake algemeen verbindend en onverbin
dend verklaren van ondernemersovè
komsten maar noemen.
We hebben tegen deze verkorting geen
enkel bezwaar. Wel tegen de bekorting
de verdediging van het wetsontwerp, die
men blijkbaar alleen aan den heer de
Bruyn (r.k.), Prof. van Embden (v.d.)
minister Steenberghe overlaat. De heer Wi
baut zal er wel niet tegen zijn; maar
niets goeds van het ontwerp: voor de chr.-
hist. fractie sprak Mr. Pollema en die was
mordicus tegen; van anti-rev. zijde liet zich
niemand hooren en om kwart voor 4
de minister al aan het woord komen; maar
t toen verdaagde de Voorzitter de vergade-
ring tot hedenmorgen.
Lijnrecht tegenover elkaar stonden do
heeren de Bruyn (r.k.) en Mr. P o 11 e-
m a (c..h.) De eerste stelde het zoo:
Oeconomisch handelen is noodzakelijk
voor instandhouding van individu en maat
schappij. Hoe kan men dit overlaten aan
.-.den. zelfstandigen ondernemer, die niet in
de laatste plaats aan zijn persoonlijke be
langen denkt. Bij kwesties als thans aan de
orde zijn, botsen wereldbeschouwingen
noodzakelijkerwijs tegen elkaar aan.
De laatste betoogde, dat dit wetsontwerp
volkomen in strijd is met de staatkundige,
oeconomische en juridische traditie,
wilde niet zeggen: met de christelijke tra
ditie. Groen van Prinsterer waar
■Schuwt herhaaldelijk, dat men niet te spoe
dig een kwestie tot een beginselkwestie
moet maken. I-Iet wetsontwerp staat volko
men buiten het christelijk-historische be
ginsel.
De mecning van Groen van Prinsterer
onderschrijven wij ten volle. Helaas is te
gen die regel ook in onze kringen
vaak gezondigd en dat bezorgde ons later
grootc last, als we een zoogenaamd
beginsel moesten loslaten.
Maar, ten deze zijn we het met den heer
de Bruyn en niet met Mr. Pollema eens.
Hier botsten levensbeschouwingen tegen
elkaar. En de fout van Mr. Pollema is, dat
hij het universecle verband niet ziet.
Hoe kan de vraag der maatschappelijke
orde in 't algemeen nu buiten onze levr
beschouwing omgaan; waar toch iedereen
weet, dat eigenbelang en sociale rechtvaar-
^digheid telkens met elkaar in botsing ko
men?
Trouwens, Mr. Pollema sprak zich zelf
.tegen. Na zijn verklaring, dat het heele
wetsontwerp niets met het Christelijk
\beginsql te maken heeft, deed hij een be
roep op Psalm 15 4: „Heeft hij gezworen
tot zijn schade, evenwel verandert hij niet";
en op grond daarvan concludeerde hij:
„Het wetsoutaverp strijdt met de staat-
kiuwlige orde van zaken, die wij wenschen;
rneteie óceono'niische structuur van het
particuliere productiewezen en met het
eeuwenoude contractenrecht'*.
'AVie "zóó betoogt,, kan moeilijk völhóuden,
dat dit wetsontwerp .niets met diepere be
ginselen .te maken heeft,
- De rede van Dr. Wibaut (s.d.), die dui
delijk de tegenstelling
socialisme en solidariteit,
tusschen dwang en gebonden vrijheid be
lichtte, bewees de antithese voldoende.
Dr. Wibaut poneerde de stelling: in deze
"Kapitalistische maatschappij voert het eigen
belang, de winstmakerij het hoogste woord;
daarom is opheffing van het privaatbezit
noodzakelijk.
Het stelsel van minister Steenberghe
zou, volgens hem, onverklaarbaar zijn, als
het niet duidelijk was, dat wij hier te doen
hebben met een wereldbeschouwing, vol
gens welke de ondernemer, een liooge, ethi
sche taak heelt te vervullen. Ik heb, zoo
zei hij, óók een wereldbeschouwing, en
volgens deze moeten de productiemiddelen
eigendom zijn der gemeenschap, die een
collectieve productie moet orgauiseeren.
Volkomen terecht betoogde de heer Wi
baut. dat het wetsontwerp geen sociale vre
de brengen zal. Alleen maar, hij vergat,
zooals altijd, dat zijn systeem geen waarde
heeft, indien men geen alwijze, onkreuk-
baar-rechtvaardige overheid (albeslisser)
Veronderstelt en een vernieuwd volk, uit
welks hart het eigenbelang is gebannen.
Daarom moet het socialisme immer en
'altijd falen. De dictatuur, noch in Rusland,
noch die van het fascisme, kan ons geen
zondeloos mehschengeslacht geven.
Wat wel mogelijk is, is dit, dat de Over
heid sanctionneert, wat goedwillende bur
gers (er is „gemeene gratie") overeenkwa
men en dat onwilligien gedwongen worden
zich aan gemaakte regelingen te onderwer
pen.'En dat is de beteekenis van dit wets
ontwerp, dat nastreeft wat bereikbaar is en
opvoedt tot meer behartiging «van hot ge
meenschapsbelang.
Dit werd ook onderschreven door Prof
Van Embden (v.d.) die terecht opmerk
te, dat het een hemelsbreed verschil maakt,
of samenwerking beschermd, dan wel juri
disch nietig is. Ook vrijwillige contracten
hebben boete-bedingen, welke goed lunc-
tionneeren.
De vrijzinnig-democraat stond in deza
zaak antipodisch tegenover de liberalen v.
d. B e r g h en Knottenbelt, die in theo
rie wel 't recht der overheid erkennen om
tcrwille van het algemeen belang in de per
soonlijke vrijheid in te grijpen; maar elk
praktisch voorstel afwijzen. En, omdat ook
de vakorganisaties van werknemers inge
schakeld worden, vreesde mr. Knottenbelt,
dat de politiek wordt binnen gehaald.
Vooral nu het wetsontwerp geen crisis-
karakter draagt, willen de liberalen er
niets van weten.
Het is jammer, maar begrijpelijk. Zóó is
het altijd geweest.
afschaffing:, vorhooglngf of verlaging
6 W'UzIgli-g der OngevaJl
7. Wijziging
S. Wijziging
Ie provinciale
Burgerlijk Wetboek.
10.^ Algemeen vet
1416, tweede lid, var
Unrlend cn onverbindend
telling heeft. Spr. houdt oei
Verslag
2. Wijziging
belasting aan d>
4. Wijziging
der RtJksbegroi
de. wet van 8 Apri
tot het van RUks
gcldleeningen tel
nde Hoofdstuk 3
Duitschland).
trilk kartelvorming bt1 sodi
'irtellen uit den ouden tijd
Beer sterken vorm. In 1895
n in Nederland zekere ult-
Die Is sedert toegenomen
Inenting aan buitenlundschc
tal kartels in
vldenden geven niet altUd eer
e behaalde winst
-1de ontfrerp draagt echtei
npel van crisiswetgeving. Df
belangen zijn
Doch dun hebbi
quadratuur van
zóó niet te beh;
den cirkel. Dl.
het eigent
oei li) k. cltrc
rbindendverklarlng zal niet veel m
illusie blijken te zijn. Bovendien
Ie vrijheid begeerend, baas blijven
■eddlng van
kenbond als
i publiciteit
>rd aan de Eer
li telv.
altha "is
buitet
ie middelen. Het
kan ook niet onder
Ui de wereldb
dit kaï
:eft s
sder het belang van de
Eovepdien, gru'pt de reg
e wel bepaalde groepen
ls de productic-mlddelei
«houwen. Spr. kan in dc-
«hen de Nederlandsche onde
irulkcn zien die »ulk Ingrii
rev er noodzakelijk maken. E
i knrtellor
u-dig kapi-
ïeenscliapsbozit
zoodanigen aard. dat
miidelük is. Ten
verp mogen
luik i
is. het
IngrtJpei
tlCulicre
gedo.
rdwjjnen. Maar ook dan nof
ïgewenrch't Definitief of crl:
>r. keurt het aantaétèn van de par-
mstandigheden af. De Minister kan
crislstUd,
:n. denken tlia
Ulster
•ondei
an afsp
i heel a
■ri-redlni
noodig
een hoedje te
■aken nle't wil-
z(jn makke
de:i Ik
wolvet
schapen geworden. Mc
bereiken.
De Minister van Economische Zaken, de heer
STEENBERGHE: Dan komen ze zelfs niet, als
ze ultgenoodigd worden.
De heer VAN DEN EERGH ziet In het ont
werp bedenke!tike aantasting van contracts-
en bedriJfsvrijheld. Het Is een eerste stap naar
publiekrechtelijke bedrUfsorganls
tiek f i *-
Albarda al
«lechte op
de beer
ding aanvaarden het
ling. Dc bedrijfsvriiheidsbeper-
In gc
eer Gc
ng. Di
li-Nederlandach.
king is onrNederland*ch. uit het bi
on/wrgewaaid: en ook daar heeft ze niet het
begeerde 9ucces gehad. Men kan over de soci
aal-ethische gedachte die in het wetsontwerp
zou liggen, denken zoo men wil; de practUk
heeft de juiste opvattingen van mannen als Dr.
Wallet duidelijk gemaakt. Het vrije spel van
- n ls zeker ntet alleo.
niet
trouwen in herstel dei
ring zich maar niet te
belangen bemoeit: dit
pas geleden- veel in E
Spr. zal z(ln stem
kunnen geven.
De heer v. EMBDEN (v.d.) treedt
in historische beschouw'
geering !n overweging,
lijk to noemen- wet op ae Karteivo
Volgens spr. is ze geenszins ei
maatregel. Spr. hoopt, dat de Kam
«al aanvaarden.
De heer KNOTTENBELT (lib
mede-verantwoordelUkhcid voor di
aanvaarden. Spr is het
geeft de Re-
gT(jpt in on'
de grondbeg
zal de ondei
ichappü ten c
rum. dat die
vormen. Het
De heer DE BRUIJN (r.k.) zegt, dm
ls het alg
"at de besci
belang.
pr(jz«
de
hoopt, dat dit v
igen van ons voiK, van arpeiaers. ma-a
ondernemers. Spr. deelt dus gecnszii
t. dat alleen arbeiders voordeel van
zouden hebben. Ze ls wenschelUk. wj
geroepen wordt. Ook voor ons soi
Omlsch leven.
heer POLLEMA (c.h.) zegt, dat dit
iigc orde en ons juridli
trijden met de staatkundige orde
zijn. Maar het
■engt ln belangrijke
productiestelsel
kunnen, men
ms in den steek,
•etsontwerp. staat
lomeinsche recht is; canonlcl he
middeleeuwen reeds een christelijke
ntdekt. Ons voorgeslacht had altijd
krijgen nieuwb
he schoonheid v
et Spr. hoopt da;
Slechts enkele bedrijven krUgen
UstUd mogelijk door ordening me
aJs zoodanig.
iigadering wordt
Algemeene Vergadering
te Utrecht
Indrukwekkende samenkomst
In dc overvolle zaal van Tivoli werd gis
ter de samenkomst van den Ned. Christen
Vrouwenbond gehouden.
Men begon met het zingen van het heken-
de lied: „Lof zij den Heer, den Almachtige,
Koning der eere", waarna de presidente
van den Bond, mevr. M. H. Havelaar-
van Beeck C.al koen, het woord nam.
Zij sprak naar aanleiding van Numeri
9 vers 18 tot 23,
Naar den mond des Ileeren verreisden de
kinderen Israels, en naar des Heeren mond
legerdon zij tz'ch; al de dagen in dewelke
rle wolk over den tabernakel bleef, legerden
zij zich.
Als het nn was, dat de wolk weinige da
gen op den tabernakel was, naar den mond
des Roeren legerden zij zich, en naar den
mond des Heeren verreisden zij.
Luisteren, zeide spr., is iets, daar niet zoo
heel veel menschen de kunst van verstaan.
Helaas, zijn er een soort verhalen daar wél
graag naar geluisterd wordt, dat zijn de
verhalen over dorden, die beter niet waren
oververteld. Dit tekort aai. concentratie
vermogen blijkt uit allerlei, blijkt uit de
moeite, die wij vaak hebben om in de kerk
de aandacht op de preek gespanneh te' hou
den. blijkt ook uit het spoedig vergeten,
van wat wij gelezen hebben Wij hebben tijd
voor alles, en voor niets, alles is in onze
eeuw even oppervlakkig, werkelijk diep
denkende menschen hebben wij maar al te
weinig. Maar ernstigei wordt het als wij,
en dat komt. eigenlijk nog veel meer voor,
geen tijd hebben om le luisteren naar w,at
God ons te zeggen heeft
Er is in de voorgelezen verzen sprake van
een luisteren, een goed luisteren naar dc
stem des Heeren, naar Zijn aanwijzingen,
dat door doen gevolgd werd.
En \vat. is de toepassing van de gedachte,
dat er een luisteren moet zijn naar de stem
des Heeren, en dat op dat luisteren een ge
hoorzamen volgen moet, op het leven van
onzen Bond, van ons leven als leden van
dien Bond?
Wat de Bond zelve betreft, er moet ge
waakt worden tegen vervlakking, er moet
tegen gewaakt worden dat bij den grooten
groei (in het afgeloopen jaar kwamen er
weer li nieuwe afdeelingcn bij, en het
ledental steegt ot meer dan 11.500) de be
geerte naar steeds grooter winst doe verge
ten, dat bovertj alles, en vóór alles bewaard
blijve de strchtingsgedachlo: het vormen
van een eenheidsfront tegen de ontbindende
machten, die ook ons vrouwenleven be
dreigen.
Het was mede om aan die roeping, het
zuiver bewaren van wat aan den opzet ten
grondslag lag tc kunnen blijven voldoen,
dat wij een vorig jaar tot de gewestelijke
indeeling besloten, Als overal in de afdee-
lings- en gewestelijke besturen diegenen ge
kozen worden, die van dien geest zijn door
drongen, dan wordt het doel der splitsing
bereikt. Daarom nioet er tegen worden ge
waakt, dat er ten deze laksheid zij, dat men
zich niet ernstig m-rt deze Candida turen
bpzig houdt. Want de funcie ambicercu
meent nog niet altijd, dat men er de ge
sell i kt e persoon voor is.
Bij al degenen, die i'n den Bond vooraan
hebben te staata, moet dit ééne zwaar we
gen: de verantwoordelijkheid. Wij kunnen
elkaar nooit genoeg zeggen, dat dit v
in dp eerste plaats een geestelijk wei-]
En wel een teer geestelijk werk. Wij zijn
geen Evangelisatie-vereeniging, maar, juist
ómdat wij dat niet zijn, maar omdat wij
zijn een Bond van vrouwen, die den Chris-
lennaam bewust willen dragen, daarom
hebben wij, lid voor lid, den plicht olkandor
te helpen, elkander iets door te geven. En
dat iets moet geheel eigen bezit zijn.
Er zijn er, in bet Chi. vereenigingsleven,
die dat te weinig, er zijn er. die dat tc diep
voelen. De laatston blijven terug, terwijl zij
toch juist in de kracht Gods, naar voren
moesten komen.
Het verdeden van de verantwoordelijk
heid, noodzakelijk geworden voor een Bond
met ver over de honderd afdeelingen, wilde
het contact blijven en wilde men kunnen
zorgen, dat er niet alleen in de breedte,
maar vooral in de diepte gewerkt wordt,
brarht natuurlijk ook, vooral nu wij in
beginstadium verkceren, eenige moeilijk
heden mee.
,11 et 1-1.B. beeft nu 16 jaren alles te dr,agen
gehad, en naast veel heerlijks, toch ook nu
dan eens heel zwaredingen te verwerken
gehad. Maar, laat men daarvan overtuigd
zijn, het is niet daarom, dat wij aandrongen
op een betere werkvordeeling. Het welzijn
van het geheel, en niet eigenbe'ang, heeft
ons er toe gebracht.
Waaraan heeft de Bond zijn grooten bloei
te danken? Is het niet voor een groot deel
daaraan, dat er zoo heel veel trouwe, en
toegewijde arbeid geheel vrijwillig is ver
richt? Trouwe toewijding van plaatse'ijke,
gewestelijke en hoó dpropagandisten. Zou
den wij die willen missen, zou dat den Bond
ten goede kómen? Zooals ik zeide, ik geloof
dat juist aan dat geheel spontane, en vrij
willige van het werk, voor een groot deel
te danken is, dat wij zoo zijn uitgegroeid.
En dan wordt er ong iets andere van ons
gevraagd.
Van a'le leden, zoowel de meer naar vo
ren komende, als de op den achtergrond blij
vende, wordt gevraagd, dat zij zich van hun
lidmaatschap rekenschap geven.
Het was een daad, toen wij toetraden. Wij
willen ons bezinnen op de ons van God ge
geven roeping in ons volksleven, in de kerk,
in het gezin. En als wij dat doen. zul'en wij
er ons telkens weer bewust van worden,
dat wij te dienen hebben. Dit is een waar
heid, die door het liberalistisch denken is
zoekgeraakt, en die toch voor allen cisch is,
jor mannen en vrouwen.
Daar hebben wij nu de kern, waar het in
ons vereenigingsleven om draait: een Chris
ten ,een Christenvrouw moet wil'en dienen.
En daar hebben wij ook meteen de wonde-
plek in het vereenigingsleven, dat er zoove-
len zijn, die de vereeniging juist beschouwen
sen gelegenheid om te kunnen heerechen,
om vooruit te komen.
In de Christen-vrouwenbeweging verkee-
ren wij feitelijk nog in de kinderjaren. En
Mr W. H. van Helsdingen, burgemeester van
Soerabaja, die bij Kon. besluit werd benoemd
lot lid, tevens voorzitter van den Volksraad
van Nederl. Indië
het is misschien daarom, dat er nogal eens
klachten voorkomen.
Spr. wees op het gebied van de zending.
Ook daar vindt men het verschijnsel, dat er
botsingen komen, dat er rivaliteit is.
Er is nog een overeenkomst met de zen
delingen. Als wij zoo met hart en ziel op
gingen in ons werk op de een of andere
post, dan gebeurde het heel dikwijls, dat, als
een onzer helpers naar elders geroepen
werd, er heftig werd geprotesteerd. Die
man hoorde op ons station, ons werk. was
zoo belangrijk, dat andere stations en ander
werk niet meetelden. Wij hadden den kijk
op het geheel, het besef, dat wij maar een
deel waren van een arbeid, die in zijn ge
heel a!s werk in Gods koninkrijk, de liefde
van ons hart moest hebben, door ons plaat
selijk fanatisme verloren.
En ook dat beleven wij in onzen Bond.
Een stuk loslaten, eenige leden verliezen,
als er een splitsing wordt voorgesteld, o,
het kan ons zoo warm maken. Wij strijden
er tegen, als gold het een afstaan aan iets
dat ons vreemd was .En het geldt den eigen
Bond, dien wij toch immers gaarne zien
groeien en sterker worden!
Moge ook in de toekomst besloot spr. Hij,
Wiens juk zacht en Wiens last licht is, ons
leeren Hem te volgen, naar Zijn stem te
luisteren, en aan die stem te gehoorzamen.
Dat js noodig. zoowel in dc grootc als in de
kleine dingen, persoon'ijk zoowel als ir
eenigingslcven. Ook de schijnbaar onbedui
dende besluiten, zij moeten biddende worden
genomen. God geve ons, dat wij die les lee-
N'a deze indrukwekkende rede werd staan
de door allen de geloofsbelijdenis uitgespro
ken, waarna men zong „Geest des Heeren
daal van boven, laaf met Uw gcnadegloed."
Vervolgens heette de presidente mevi
Havelaar verschillende aanwezigen va
harte welkom. Zij sprak er allereerst haar
vreugde over uit dat de echtgenoote ve
Commissaris de.r Koningin in deze provincie
op de vergadering aanwezig was en verwel
komde vervolgens nog mej. Barger.
ROFFELRIJMEN.
EEN VERRASSING
Er was een heer in Amsterdam
Dienaar men mij verhaalt,
Precies op tijd ten volle zijn
Belasting had betaald.
Die bovenstbeste brave man
Werd wonderlijk verrast
Met een gewichtig document
Waarin hij iverd vergast
Op dit verblijdende bericht:
U heeft te véél betaald;
't Bedrag, gelijk aan het verschil,
Kan worden afgehaald.
Eerst sprong de heer een huis omhoog
Toen greep hij naar het stuk
En drukte 't aan zijn linkerborst
Van puur, volmaakt geluk.
Het was als viel een erfenis
Den goeden man ten deel
Zoo klopteneen, zoo hamerde
Het hart hem in de keel.
Vervolgens sprong hij op de tram
De zon in zijn gemoed
En gaf den conducteur een fooi,
Zooals een boffer doet.
Dan klom hij bij 't betaalkantoor
Verheugd de wagen af
En spoedde zich naar het loket
ln ingehouden draf.
Daar deponeerde hij het stuk
In handen van een klerk;
Die had, met enkle anderen
Een klein kwartiertje werk,
En telde toen met breed gebaar
Voor den verheugden heer
ln gangbaar geld de somma van
Eén cent in koper neer...!
Ik weet niet of de brave ziel
Zich goed gehouden heeft,
Maar wél: dat Bureaucratius
Nog altijd lustig leeft.
(Nadruk verboden.)
LEO LENS.
z ken de bloemententoonstelling die dezer da gen werd geopend op de terreinen van het
Telegrammen
Telegrammen werden hierna verzonden,
aan H. M. de Koningin en H. K. H. Prinses
Juilana, waarna men staande het Wilhel
mus zong.
Hierna volgde het verslag door de secre-
resse mevr. J. H. v. W ij k—K ouwei
ven over
de huishoudelijke vergadering
den vorigen dag gehouden-
Naar aanleiding van het voorstel
van de Christenvrouwenbond aan do
Kon. Sportbond om de voetbal- en an
dere wedstrijden op Zaterdag te hou
den inplaats van Zondag merkte een
der aanwezigen nog op dat de zoo
juist gespeelde wedstrijd Holland
Engeland bewezen had dat dit best
ging. Deze opmerking werd met ap
plaus begroet.
Een groote moeilijkheid bleek te zijn da;
de jongere vrouwen zich vaaJc niet thuii
voelen bij de ouderen, maar in den Haag
had men daar de gunstige oplossing voor
gevonden dat deze dan een aparte groep
gingen vormen.
Welkom namens Utrecht.
De presidente van de afdeeling Utrecht,
mevr. Felix, heette allen van harte
kom namens de Utrechtsche afdeeling.
Utrecht is om zijn ligging de meest aan
gewezen plaats voor het houden van alge
meene vergaderingen en het is haar een
voorrecht om als presidente van de afdee
ling van deze plaats iedereen hier van har
te welkom te heeten.
Speciaali de presidente van de bond wil
zij nog een apart welkom toeocpen. Z
juist hebben we weer genoten, aldus m"
Felix, van uw woorden, waarin u de nadruk
legde op de innerlijke groei en de diepte
van het vrouwenleven. Iedere maand genie
ten wij ook van de stukjes van Uw hand
op de voorpagina van ons blad. Het is
een behoefte U voor dit alles dank te zeg
gen door een eenvoudige bloemenhulde.
Mevr. Brecdveld doet vervolgeus
ge mededeel ingen over
In 1933 mocht men 15 afdeelingen er bij
innen. In 1931 werd dit record nog ver
broken doordat er dat jaar 17 afdeelingen
gesticht werden, zoodat de bond op *t oogen-
blik 115 afdeelingen telt Dit is vooral te
danken aa»n de staf van trouwe mede
werksters en hot groote doorzicht dat het
hoofdbestuur heeft getoond door geweste
lijke afdeelingen te stichten, waardoor ied«r
geweest naar eigen aard behandeld worden.
De gunstige financieele regeling die ontstaan
door het oprichten van een Crisisfonds
waarin uit de Algemeene Kas peregeld ge
stort wordt terwijl bovendien iedere af
deeling telken jare daarvoor een collecte
houdt, heeft hier ook veel toe bijgedragen.
Drie provincies zijn er nog waar maar wei
nig afdeelingen zijn, n.l. het Oosten van
Noord-Brabant, Noord-Limburg en Gronin
gen. maar hierin zal wel spoedig verande
ring komen.
Mevr. Kooien zegt in haar verslag ovei
het Magdalenafonds
dat het vorige jaar ingesteld is cn ten doel
heeft om bij ziekte voor financieele of an
dere hulp te zorgen, dat men dank zij aller
medewerking reeds een bedragje in kas
heeft, wat echter nog zeer kan aangroeien.
Maar behalve dat heeft men behoefte aan
ertrouwenspersonen in iedere afdeeling,
die een schakel kunnen vormen tusschen
het Magdalenafonds en degenen die gehol
pen dienen te worden. Dit kadi heter over
één persoon gaan dan over een geheel be
stuur-
Nadat mevr. Pull nog gewezen heeft op
de Friesche radiorede van 27 Mei wordt de
ochtendvergadering gesloten.
MIDDAGVERGADERING
Ora half drie kwamen de deelneemsters
weer bijeen om te luisteren naar de buiten
gewoon interessante rede van Prof. Dr. W,
J. A a 1 d e r s uit Groningen over:
Dit is geen leus, geen vlag, maar een le
venskwestie, waarbij het gaat om leven ert
dood. Als Jezus Christus de moderne we
reld niet helpen kon, zou Hij verloren zijn.
Als de moderne wereld niet door Jezus
Christus geholpen wordt, is zij verloren.
Wij spreken van de moderne wereld, in
onderscheiding van de antieke, waarin Je
zus geboren werd, maar het verschil tus
schen antiek en modern is niet zoo heel
groot. "In wijze van leven en denken, in
leed, zorg, is de wereld zich zelve gelijk go-
bleven. Van haar geldt: zonde en dood, zij
is gisteren en heden en morgen dezelfde in
de tijdelijkheid. Van Jezus Christus geldt:
Hij is gisteren en heden cn morgen dezelfde
in der eeuwigheid.
Wij noemen twee kenmerken yan don
modernen tijd.
Het eerste is dc macht der techniek,
het gebruik van werktuigen tot beheer-
sching en gebruik der natuur. Hierin is
iets grootsch. Men denke aan Psalm 8. Maar
de vraag is: kan het en mag het? Er is
toch een grens, die den mensch is gesteld.
Wordt deze verwaarloosd, dan wordt het
leven gemechaniseerd. De ziel gaat er uit.
De mensch is geen persoon, maar een ge
val. Alles wordt middel, zonder doel. Dit
gevaar is ontzaglijk groot in onzen tijd.
Al is de behuizing beter, de kennis meer,
al is er meer comfort en genot, maakt dit
de menschen gelukkiger en beter? En wat,
als de techniek vastloopt?
Jezus heeft geen techniek. Bij Hem is al
les leven, liet leven van God en het leven
van den mensch. Hij laat zich leiden door
den Vader. Hij zoekt den enkele, de ziel, in
haar eeuwigheidswaarde en plaatst haar
onmiddellijk tegenover God.
Het tweede kenmerk van den modernen
tijd is de macht, der nivellee ring.
Alles wordt gelijk gemaakt. Alles moet
worden begrepen, gebruikt, genoten. Natuur
en geest, tijd en eeuwigheid, mensch en
God het is alles óén. Er is geen afstand
en onderscheid meer. Geen gezag en ont»
ag. Geen autoriteit en piëteit Geen on«
oonvaardelijke binding, g»en onyerbreek-
bare trouw. Alles wordt betrekkelijk. Alles
wordt gelijk op gezien en geleefd. Er is geen
voorzienigheid en genade. Het gebed is een
vrome wensch. Het geloof een vorm van
idealisme. Zoo wordt alles ont-good en ont
zield. Jezus verzet zich tegen dit alles. Hij
is de drager en prediker van het groote
onderscheid tusschen God en mensch, he
mel en aarde, deze wereld en de toekomen-
Hij brengt, belooft, schenkt en eischt
iets geheel anders dan wat deze wereld be
zit: het Koninkrijk Gods en zijne gerechtig
heid. De Christus van de catacomben, van
Grimewald, van Rembrandt, van Thorwald-
•an Michel A'gelo, de goede Herder,
de Gekruisigde, dc Verrezene, de Zegenon-
de, de Oordeelende, het is altijd de Chris
tus, die boven dc wereld staat en iu de
wereld werkt, de God-met-ons.
In Hem hebben wij altijd een hooger be
roep, van deze wereld op de toekomende,
van onrecht op recht, van zonde op genade.
Hij heft ons uit boven onszelvcn en de we
reld, en verbindt ons met God en de eeuwig
hf.i<l, en Hij geeft ons dan al ons werk in
den tijd als roeping terug.
De techniek mechaniseert De menschen
gaan het beseffen: „Wij zijn misleid", zeg*
zij. Dp niielleering maakt gelijk-
rh. „Wij zijn bedroggen", zeggen.de
menschen, met al hun ontwikkeling zonder
meer.
Welnu, Christus is daar om de ontgoo
chelde moderne wereld te verlossen. Als zij
niet geholpen wordt, ligt het niet aan Hem,
r aan haar ook aan ons, als wij ook
eld zijn, zij het dan in christelijken
m, cn niet hehooren bij Hem, die alleen
uit een machinaal en gelijkvloersch be
slaan kan overzetten, dagelijks weer, in het
eeuwigo leven.
Nadat om goed half vier de bondspresi
dente. mevr. Havelaar, de vergadering ge
sloten had, ging men weer uiteen naar alle
deelen des lands, de herinnering meedra
gende aan een dag waarop men niet alleen
oude kennissen ontmoette, maar waarop
men weer iets gevoeld had van de band
die aller» vereenig de.
