Nederl. Chr. Grafische Bond
*dm
De Levensloop van Pieter Peuter
ö-1
Een vierweeksche speurtocht
door Amerika
WOENSDAG 22 MEI 1935
PROF. DR HUGO DE VRIES t
Een van Nederlands grootsten
Het onverwachte heengaan van den groo-
ten plantkundige Huge de Vries men
had te Lunteren, waar hij sedert zijn eme
ritaatwerkte, geen vermoeden, dat de
voor enkele dagen ingetreden ongesteldheid
het einde beteekende stelt ons als met
één fel gebaar voor den omvang en de be-
icckenis van een levenswerk, dat in de
tenschappelijke wereld diepe voren getrokken
heeft. Hugo de Vries behoorde tot hen. die
Nederland hebben „opgestooten in de vaart
der volkeren", en dat op een terrein, waan
op het contact tusschen wetenschap en prac-
tijk voortreffelijk gedemonstreerd kan wor
den en door hem gedemonstreerd is.
Van geboorte Haarlemmer Prof. de
Vries was 16 Februari j.l. 87 jaar oud ge
worden heeft de vermaarde Amsterdam
sche hoogleeraar zoowel in ons land als in
Duitschland gestudeerd, aleer hij, eerst
leeraar aan een H.B.S. te Amsterdam en
later als lector aan de Amsterdamsche
Prof. Dr Hugo de Vries
.UDiversiteit, in zijn plantkundig?' weten
schap de eerste vorderingen maakte. Pas
32 jaar was de met buitengewone gaven
toegeruste De Vries, toen hij hoogleeraar te
Amsterdam wérd. En hier heeft hij, van
18S0 tot zijn emeritaat toe en met afwijzing
van meerdere, zeer verlokkende aanbiedin
gen uit het buitenland, gearbeid. Gearbeid
zoolang het dag was en meer dan dat,
want toen de rust gekomen heette, heeft
Lunteren, zijn rustoord, hem een stuk grond
aangeboden, waarop hij met onverdroten
liefde zijn plantkundige experimenten kon
voortzetten. Eenzelfde' begrijpen van werke
lijke grootheid sprak ook uit de daad van
Amsterdam, dat hem in 1910 een nieuw la
boratorium bouwde.
De beteekenis van Hugo de Vries
De groote beteekenis van Prof. Hugo de
Vries ïag op het .gebied van de erfelijkheids
leer ibij de planten. De herinnering aan
zijn naam verbindt zich terstond aan dien
.van Darwin, wiens theorie van de oorsprong
der soorten en van de „survial of the fittest"
destijds het einde van alle tegenspraak
scheen.
Met is Hugo de Vries geweest die, wat de
.planten betreft, deze theorie aan diepgaande
onderzoekingen en volhardend experimen-
teeren getoetst heeft. En zijn uitkomsten
rechtvaardigden haar niet. Hij toonde aan,
dat d? natuur die geleidelijke ontwikkeling
[(evolutie) niet kent.
.Maar wat de natuur wel kent, zijn sprong
Variaties. Elke kweeker weet, dat verschil
lende planten de eigenaardigheid hebben,
plotseling \oor den dag te komen met bla-
deren of bloemen van afwijkenden vorm of
■kleur. De kweeker, die het verschijnsel ver
zorgd heeft, brengt nieuwe variëteiten in
den handel.
De wetten der erfelijkheid
Dit verschijnsel nu van de sprongvaria-
ties heeft Prof. De Vries bestudeerd. Hij ge
bruikte daartoe in het bijzonder de Teunis
bloem, (Oenothera Lamarckiana,) bij welke
de sprongmutaties gedurig voorkomen. Zoo
ontdekte hij opnieuw de wetten der erfelijk
heid. Vóór hem had ook de Oostenrijksehe
abt Mendel ze ontdekt, doch dat was niet
bekend; eerst later wérd diens werk in zijn
nagelaten papieren gevonden. En op grond
aan de erfelijkheidswetten verwierp Prof.
De Vries de beteekenis der geleidelijke va
riaties voor het. ontstaan der soorten, en
zei, dat nieuwe soorten uitsluitend ont
staan zijn uit het toevallig optreden van:
sprong-mutaties.
De Vries als leermeester.
Als leermeester zoo schreef Prof. Went
eens over Hugo de Vries was hij onover
troffen.
Niet altijd heeft h'ij zich evenveel met zijn
leerlingen kunnen bemoeien; somtijds zat
hij zoo diep in zijn proefnemingen, of had
hij zoo zijai geheelen tijd noodig voor het
schrijven van zijn boeken, dat hij het do-
ceeren als een tweede taak moest beschou
wen. Maar w anneer hij zich gaf. geschiedde
dit op een wijze, zooals men dit van geen
ander hoogleeraar kon zien.
En zoo kan men zeker zeggen, dat de
bloei van de botanische studie in ons land
voor een groot deel het werk van de Vries
is geAveest, ook zelfs waar een aantal plant
kundigen geen directe leerlingen van hem
waren. Zoo heeft de geest van de Vries ge
werkt op de Nederlandsche botanie als dit
van Treub op de Indische plantkunde en
die van Beyerinck op de mikrobiologie.
Dc Vries, Treub en Beyerinck hebben et
zeker in geweldige mate toe bijgedragen,
dat de studie der levende natuur in ons
land zich thans in zooveel grooter belang
stelling mag verheugen dan een vijftigtal
jaren geleden.
Een onzer landbouw-medeAverkers schrijft
ons nog;
Met het overlijden van Prof. Dr. Hugo
de Vries is een van de meest bekende ge
leerden van de wereld heengegaan.
Hij toch is het geweest die de tot voor een
dertig jaar algemeen? gehuldigde leer van
Darwin heeft omver geworpen en daarvoor
zijn thans algemeen als vaststaande aange
nomen mutatietheorie in de plaats stelde.
De wetten van Mendel in het vergeetboek
geraakt heeft hij opnieuw ontdekt en door
zijn sterk en lang doorgevoerde proeven over
het ontstaan der soorten is hij de grondleg
ger geworden der erfelijkheidsleer.
Dr. Dr. Hugo de Vries Averd 16 Febr. 1848
te Haarlem geboren Avaar zijn vader toen
nog advocaat was. Later werd deze lid van
de Raad van State. Hij bezocht daar de
lagere school en verwierf toen reeds een
prijs voor zijn prestaties op plantkundig
gebied, daar hij met succes meedong naai
den prijs voor de beste collectie van honderd
gedroogde planten.
Als student ontving hij de gouden medaille
op een prijsvraag uitgeschreven door de Gro-
ningsche universiteit over den invloed Aan
de temperatuur op de levensA-erschijnselen.
Op dit ondenverp promoveerde hij in 1870,
waarna hij eenigen tijd in Heidelberg en
Würzburg studeerde. In 1871 werd hij
leeraar aan de H.B.S. te Amsterdam. Hij
was toen nog steeds aanhanger van dc
Evolutietheorie van Darwin, hoewel zijn
oud-leermeester prof. Suringar hiervan niets
moest hebben en hem bij zijn promotie zelfs
krachtig bestreed.
In 1875 kreeg de Vries een opdracht Aran
het Pruisisch landbouwdepartement om
cenige cultuurgewassen te onderzoeken, doch
reeds spoedig daarna werd hij benoemd
als hoogeleraar te Amsterdam, welk
ambt hij aanvaraddc met een rede
over de „ademhaling der planten". Altijd is
hij te Amsterdam gebleven, hoeveel aanzoe
ken hij ook kreeg om elders als hoogleeraar
op te treden, zoo uit Berlijn, Würzburg,
Utrèeht. Nüroberg, Leiden, New York. Dit
laatste aanzoek van de Columbia-universiteit
was al zeer verleidelijk.
Zijn beroemd geworden werk is „Intracel-
ludaire Paganesis", dat in het jaar
1889 het. licht zag en waarin hij
de opvattingen van Darwin en Lamarck,
als zou er een geleidelijke verandering dei-
soorten zijn onder invloed van uiterlijke
omstandigheden onjuist noemde. Volgens
hem kon verandering alleen schoksgewijze,
dus door mutatie komen. In 1900 publiceerde
hij zijn boekje: Het. ontstaan der soorten.
Zooals bekend is de St. Theunisbloem, de
plant waar hij het meest mee experimen
teerde.
Tal van eere-doctoraten In Amerika en
Engeland zijn hem aangeboden en ook in
land vielen de hoogste wetenschappelijke
onderscheidingen hem ten deel.
Op zijn 70sten verjaardag is hij op bui
tengewone Avijze gehuldigd. In zijn proeftuin
laboratorium van zijn huis de Boekhorst
heeft hij daarna nog tot enkele dagen voor
zijn dood zijn onderzoekingswerk voortgezet.
En bij dit alles vergat hij niet allerlei
andere aangelegenheden het voordeel zijner
Avoonplaatsen Amsterdam en later Lunteren
betreffende, te behartigen.
AMSTERDAM
ORDENING IN HET BAKKERSBEDRIJF
De plaatselijke bedryfscornmissie in het
bakkersbedrijf heeft een adres gezonden aan
de leden van den gemeenteraad van Amster
dam, waarin zij eerbiedig in overweging
geeft, aandacht te schenken aan den bitteren
nood, waarin het Amsterdamsche Bakkersbe
drijf verkeert en er op aandringt den beoefe-
i. bestaande uit een nijvere groep mid
denstanders en arbeiders, te vrijwaren tegen
algeheele verarming, door het aannemen
der verordening, zooals deze is ingediend
door de Commissie \-an Strafvorderingen,,
waarbjj o.a. regelen worden gesteld voor het
bakken, bezorgen en den verkoop van brood.
Algemeene Vergadering op de
Ernst Sillemhoeve
Gisteren kw am, evenals vandaag, op dc
Ernst Siliom IIocvc te Lage Vuureche, dc
Christelijke Grafische Bond bijeen tot het
houden van de 2lste algememe vergadering.
Deze vergadering werd bijgewoond do-u-
\ertcgemvoordigers van 102 afdeelingen.
Van het openingswoord van den voorzit
ter, den heer J. Hofman, gaven vij gisteren
reeds verslag, evenals van het jaarverslag.
Na het openingswoord van den voorzitter
deelde de secretaris, dc heer A. S. Boone,
mede, dat afgevaardigden van zusterorga
nisaties in België en Zwitserland om finan-
cieele oorzaak verhinderd waren deze bonds
dagen bij te wonen.
Naar aanleiding van het jaarverslag vpn
den secretaris, ontspon zich een breedvoe
rige discussie. Verschillende afdeelingen
gaven bijzondere wenschen te kennen. Uit
de discussies viel op te maken, dat de leden
het op prijs stellen als de strijd tegen liet
cyclostvhverk en het drukken in ongeorga
niseerd bedrijf, met. kracht wordt voortgezet-
't Jaarverslag werd tenslotte goedgekeurd.
Het verslag van den penningmeester, den
heer H. A. van Ingen Schenau, werd
eveneens goedgekeurd. De penningmeestér
werd in zijn functie gedechargeerd.
Vervolgens werd liet verslag van den
redacteur, den heer II ofman, in behande
ling genomen. Over het algemeen Avas men
wel content over de samenstelling van het
Bondsblad: „Grafisch Orgaan".
Afd. Vlaardingen betreurde 't echter,
dat de nieuwe spelling wordt toegepast in
het orgaan.
De afd Den Haag zag gaarne de werk-
loosheidsstutistieken meer uitgebreid ge
plaatst.
Na enkele vragen van internen aard. be
antwoordde do redacteur de vragenstellers
uitvoerig.
Aan het hoofdbestuur zal spr. voorstellen
om de oude spelling weer in te vnaren.
De begrooting voor 1935 was vastgesteld
op een bedrag van f62 200 en werd met al
gemeene stemmen goedgekeurd.
Bestuursverkiezing
Vervolgens aa as aan de orde de verkiezinj
van leden van het hoofdbestuur.
Daar de candidatuur nogal ingeAvikkehl
was, ontstond er een uitvoerige discussie
der afgevaardigden over het stellen van
hoofdbostuerseandidaten.
Er Averd allereerst een stedenstemming
Het Chineesche restaurant aan dc Lichte
Gaard te Utrecht, waar door een Chinees
moord en zelfmoord werd gepleegd. De pijl
geeft het dakraam aan, waaruit de moor-
denaar sprong en terecht kwam op een
passeerend meisje, dat licht gewond loerd.
gehouden. Aangezien echter na stemming
geen absolute meerderheid Avas bereikt,
werd deze stemming tot de volgende verga
dering (heden) uitgesteld-
Tot redacteur van het „Grafisch Orgaan",
„Ons Eigen B'.ad" en „Technische Wenken"
werd de heer J. Hofman met algemeene
stemmen herkozen.
De commissie van redactie, bestaande uit
de heeron J. M. van Nierop, P. L. Poorter
en M. J. Wattel, werd eveneens herkozen.
Begroetingswoorder
De heer II- A m e 1 i n k, vertegenwoordi
ger van het C.N.V., voerde hierna het woord
H. Amelink
en noemde het een verblijdend verschijnsel,
dat het ledental van den Grafischen Bond
thans bijna de 3000 heeft bereikt. Ondanks
de slechte tijden kon het oondsAvtrk Avorden
voortgezet. Spr. achtte dit een felicatatii
waard. Toepassing der beginselen in h5t
maatschappelijk leven kan de wereld red
den. God gaat met ons en wij houden in
Zijn kracht stand!
Hte Avas de heer B Leyn, die namens de
R.K. Grafische Bond een woord van waar
deering sprak. Spr. verheugde zich in de
nauwe samemverking tusschen t'e tAvee or
ganisaties en hoopte, dat de vriendschar
bestendigd zal blijven.
Spr. mérkte voorts op, dat in deze tijd
meer dan oou gestreden moet worden om
de Christelijke beginselen te verdedigen.
Nadat de Voorzitter dc sprekers had
dank gebracht, werd de vergadering ge
schorst rot half zeven.
AVONDVERGADERING
Referaat H- Amelink
De secretaris van het Q.'S.V., de heer H.
Amelink, hield des avonds een referaat
over het onderwerp: ,.De \oortschrijdcnde
ordening van' het bedrijfsleven".
Voor ons a'.s Christelijke VakbeAvejging,
aldus spr., gaat het bij dc ordening van het
bedrijfsleven allereerst om onze taak op
sociaal terrein, om dc bedrijfsorganisatie.
Daarnaast staat echter, dat het vraagstuk
ook van economische kant moet worden be
zien. Spr wees nu allereerst op de s o c i a 1
ordening, waarbij hij breedvoerig stilstond
bij de geschiedenis der aébêidersbèwegihg
en de eertijds schreiende toestanden.
De arbeidersstand, de vroeger onderwor
pen stand, is mede, dank zij den arbeid der
vakbeweging, een stand geworden, waar-
mede rekening gehouden moet worden en
die in velerlei opzicht invloed gelden doet.
Het optreden der vakbeweging heeft ertoe
geleid, dat althans aanvankelijk ordening
en regeling de plaats van Avillekeur cn
rechtloosheid heelt ingenomen. De opvatting
heeft gezegevierd, dat de arbeider recht
heeft op medezeggenschap in de vaststel
ling zijner arbeidsvoonA aarden.
Spr. wees op het collectief contract, dat
in het grafisch bedrijf uitgegroeid is tot een
wetboek op den arbeid. Voorts heeft nog op
velerlei gebied ordening cn regel de plaats
van rechtloosheid ingenomen. Ook de so
ciale wetgeving moet als een stuk ordening
Avorden beschouAvd.
Spr. wees daarna op de noodzakelijkheid
om tot. verdere ordening te komen n.l. tot
bedrijfsorganisatie. Bedrijfsorgani
satie bedoelt van het bedrijf als complex
van ondernemingen te maken een rechts
gemeenschap, een rechts verband met eigen
autonomie, met souvereiniteit in eigen
kring, waarbij aan het hoofd van een der
gelijke bedrijfsgemeenschap staat een be-
drijfsvertegemvoordiging, bestaande uit ver
tegenwoordigers van Averkgevers en arbei
ders, een soort „Overheid", die de rechts
regelen vaststelt, welke voor heel het be
drijf en alle bedrijfsgenooten kracht van
wet of verordening hebben.
Als uiteindelijk doel tracht de christelijke
vakbeAveging te verwezenlijken de bedrijf;
organisatie, die de arbeidsvoorwaarden bij
verordening regelt en waarbij» indien de
bedrijfsA-ertegemvoordiging niet tot overeen
stemming kan komen, een hoogere, onpar
tijdige instantie beslist.
De Ave# daartoe moét natuurlijk en gelei
delijk zijn èrt niet door den Staat van bo
venaf opgelegd Avorden zooals in dezen tijd
gepropageerd wordt. De taak der Chr. Vak-
DONDERDAG 23 MEI
HUIZEN 1875 M. 8.00-9.15 KRO. 10.00
NCRV. 11.00 KRO. 2.00-11.30 NCRV.
8.00-9.15 en 10.00 Gram.pl. 11.30—12.00
Godsd. halfuur. 12.15 Orkestconcert en gram.
pl. 2.00 Handwerkcursus. 3.00—3.45 Zang
door N. Hugues (alt). 4.00 Bijbellezing Ds. J
G. L. Brouwer, mmv. bariton cn orgel. 5.0C
Handenarbeid v. d. jeugd. 5 30 Gram pl. 7.0
Reportage. 7.39 Weekoverzicht. 8.00 Vj:
Dias. S.05 Zangclub „Ccn A moreen het
H.E.M.O -orkest olv. J. D. v. Ramshorst. 9.00
Ouderuurtje. 9.30 Orgelconcert E. A. Vos (om
9.55 Vaz Dias). 10.30—11.30 Gram.muiiek.
HILVERSUM 301 M. - AVRO-uitzending. 8 00
Gram.pl, 10.00 Morgenwijding. 1015 Gewijde
muziek. 10.30 Cellorecital M Meder, mmv. E.
Veen (piano). 11.00 Knipcursus kinderkJee-
ding. 11.30 Ensemble Lismondc co gram.pl.
I.00 Kovacs Lajos en zijn orkest. 1.40 Zang
door Vera Korijn, mmv. E Veen (piano). 2.00
Omroeporkest olv. A. v. Raalte. mmv. Ré Kos
ter (sopraan) eu Sara Swaap (viool). 3.00—
3.45 Naaicursus. 4.00 Voor zieken en ouden
van dagen. 4.30 Gram pl. 4.45 Radiotooneel
voor dc kinderen. 5.30 Kovacs Lajos en zijn
orkest, en gram.pl. 6.30 Sportpraatje H Hol
lander. 7.00 Avro-Dedbels olv. Eddy Meenk.
7 30 „Van reizen gesproken", tekst en leiding:
H. Felderhof. 8.00 Vaz Dias. 8.05 Omroepor
kest olv. A. v Raalte. Mmv. M. von BasÜides
(alt). 8 50 Dïsconieuws. 9.15 Guitaarrecital
Luise Walker. 9.30 Beethovenconcert door het
Concertgebouworkest olv. Prof. Dr. W. Men
gelberg 10.20 Gram.pl. 10.30 Avro-Decibels
olv Eddy Meenk. 11.00 Vaz Dias. 11.10—
12 00 Carol Alberts en zijd ensemble, uit
„Pschorr", te Rotterdam.
DROITWICH 1500 M. - 1035-10.50 Morgen
wijding. 11.25 Orgelspel H. Croudson. 11.50
Voor de scholen. 12.10 Rutland Square en New
Victoria-orkest olv. N. Austin. 1.20 Gram.pl,
2.25 Voor de scholen 3.20 Vesper. 4.10 Gram.
pl 5.05 Orgelconcert G. D. Cunningham. 5.35
BBC-dansorkest olv. H. Hall. 6.20 Berichten.
6.50 Bach-concert. 7.10 Duitsche les. 7.40
Gram.pl. 730 Lezing. 8.20 Sir Christopher
Wren, spel van C. Wh i taker—Wil soo. 9 25
Vioolrecital Lisa Minghetti. 9.50 Berichten.
10.20 Korte Dienst 10.35 Walford Hydetis
Zigeunerorkest 11.35—12.20 Lou Preager en
zijn Band.
RADIO PARIS 1648 M. - 7 20 en 8 20 Gram.pl.
12 35 Kamermuziek olv. Doyen. 5.05 Radio
tooneel. 9.05 Radiotooneel. 10.05 Nat Orkest
olv. lnghelbrecht
KALUNDBORG 1261 M. - 12.20-2.20 Concert
uit rest „Wivex". 3.05—5.05 Jazzmuziek door
de Doodes-Baod. 8.20 Gram pl. 8.35 Radio
tooneel. 10.35—11.05 Kamermuziek door strijk-
KEULEN 456 M. - 6.20 en 7.20 Concert. 12.20
Omroepklelnorkest olv. Eysoldt 2.35 Piano
recital. 4.20 Zang cn piano. 5 20 Leipz. Sym-
phonie-orkest en solisten. 7.20 Zang en accor
deon. 8.30 Radiotooneel. 9.20 Omroeporkest
en -koor. 10.40 Omroepkleinorkest olv.
Eysoldt 11.20—12.15 Uit Leipzig: Dresdencr
Philh. Orkest olv. P. v. Kempen.
BRUSSEL 322 cn 484 M.: - 322 Mj 12.20
1.30-2.20 en 5-20 Gram.pl. 6.50 Omroep
orkest olv Douliez. 7.35 Gram.pl. 8.20 Koor
concert. Gram.pl 10.30—11.20 Gevar. pro
gramma. 484 M.i 12.20 Gram.pl. 12.50 Om
roeporkest olv. Douliez. 1.402.20 Gram.pl,
5.20 Pianorecital. 530 Orgelcoocert 6.50 Ka
mermuziek. 735 Gram.pl 8.20 „L'Arlésienne",
\ran Daudet met muziek'van Bizet. 10.30—11.20
Populair concert.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 8.30
Bonte a\'ond uit München. 9.10 „Ingeborg"*
comedie van C. Goetz. 10.20 en 11.00 Berich
ten. 11.2012.20 Concert uit Dresden olv. P«
van Kempen.
beweging is in dezen tijd vooral om langs
den juisten weg de ontwikkeling tot be
drijfsorganisatie te bevorderen.
De instelling van bedrijlsraden als be
doeld in de bednjfsrademvet kan daarom
mede bevorderlijk zijn.
Zullen deze bedrijfsraden echter werke
lijke beteekenis krijgen, dan zullen haar
verordende bevoegdheid ten opzichte van
onderscheiden bedrijfsregelingen voor wat
de sociale zijde der bedrijfsorganisatie be
treft moeten worden toegekend.Verder moe-
te*i a\e het pleit blijven voeren \Toor een
wettelijke regeling van de verbindend-ver
klaring der collectieve arbeidsovereenkomst
VerA-olgens wees spr. op de economische
ordening van het bedrijfsleA-en. Ook hier
kan gesproken worden van een voortschrij
dende ordening. De concentratie, de stich
ting van trust en kartels had ten doel in
het bedrijfsleven meer ordening te brengen,
goedkooper te produceeren, onnoodige tus-
schenpersonen uit te schakelen, op ver
voerskosten te besparen enz. enz. Hoe ten
deze is opgetreden in ons land illustreerde
spr. met een voorbeeld uit het biorbrou-
wersbedrijf.
Voorts memoreerde spr. in dit verbarld
het thans nog bij de Eerste Kamer aan
hangige AvetsontAverp op de verbindend
verklaring van ondernemers-overeenkom
sten. De opzet van het wetsontwerp is ech
ter zuiver economisch. En hoewel we het
doel toejuichen 'betreuren Avij het, dat de
sociale belangen niet* geregeld zijn. Er ia
een nauw verband tusschen economische
en sociale belangen en deze zijn niet te
scheiden. Een toekomstige ordening van
het bedrijfsleven moet volgens spr. dan ook
op gansch andere leest worden geschoeid.
In de toekomst moet aan de bedrijfsraden
verordende bevoegdheid gegeven worden
t.o.v. de sociale en economische bedrijfs
regelingen, onder de controle van de Over
heid. Spr. moest erkennen dat 't voorshands
onmogelijk is zoover reeds te gaan en con
stateerde met a'oldoening dat aan vele be
zwaren is tegemoetgekomen. Door ordening
kan een zooveel ruimer materieel bestaan
niet ons deel worden. Maar aldus ein
digde spr. wij meenen dat ordening eco
nomisch kwaad kan voorkomen en beter
dan thans de samenleving en de be
drijfsgenooten kan Avorden gediend door een
geordend bedrijfsleven.
Op het referaat van den heer AmelinÜ
volgde een geanimeerde discussie.
De vergadering Averd geschorst tot den
volgenden dag.
HET TIENDE DOUGLAS-TOESTEL
Gistermorgen te 113» upr is het. tiend»
Douglas-vliegtuig, de P.H.A.K.P., de Perka-
toet, van Cherbourg op Waalhaven aange
komen.
Door G. TH. ROTMAN
(TJ II
25
25. Voor straf werd Piet in de-gang gezet; 26. O jongens, t is me wat met die Pietl
Nou, dacht hij, da's me ook een pret!
Maar wachteen paraplu! Die is
Beslist het eigendom van Oom China!
Hiermee, dacht hij,
Vermaak ik mij!
En kijk! Een verfpot
Staat er bij!
Hij neemt de pot met verf, en l
Hem leeg in de paraplu van Oom Chris,
Die nog steeds aan 't punaises zoeken isl
De man zou stoomen.
Als hij kon droomen
Wat hem straks Aveer
Zal overkomen!
(Wordt Vrijdag vervolgd)
De strijd tusschen twee symbolen
door Mr P. BORST
xiv
B. HERSTEL (RECOVERY)
Het ingezonken zakenleven moest hersteld worden. Er moest
weder leven in de brouwerij komen. De werkloozcn moesten weer
aan den gang. De stilstaande machines moesten weer gaan
draaien. Meer arbeid en meer loon, uitzetting van de koopkracht,
dus toeneming van de consumptie, dus opbloei van handel en
industrie. Roosevelt streefde welbewust naar een kunst
matige hausse. Dat deed hij met de volgende middelen:
Milliarden voor werkverschaffing
1. Millioenen, neen milliarden Averden besteed voor Averkver-
6chaffing. De P.W.A. (Public Works Administration). Eenige
millioenen arbeiders werden daardoor weer in het productie
proces ingeschakeld. Dé durf, waarmede Roosevelt milliarden
besteedde, de omvang van de grootsche werken die hij aanvatte,
zijn voor ons begrip ongelooflijk en onbegrijpelijk.
Hier staan Ave voor de ongegeneerdheid, de energie van een
jong land mot rijke hulpbronnen. Vlug en doortastend. Anders
dan Avanneer in Nederland 60 miljoen voor werkverschaffing
wordt uitgetrokken.
XIII stond in het nummer van 17 Men
Een van Roosevelts lievelingsAA-erken is de ontginning van het
dal van de Tennessee rivier (de T.V.A.). Deze werken zullen
igoedkoope eJectriciteit brengen aan 7 staten, zeer ten ongenoe
gen van de particuliere electriciiteitsmaatschappijen. Een milliar-
demverk.
In 1933 werd de wet aangenomen. Nu is alles in a-ollen gang.
Laten we respect hebben voor de durf en de snelheid. Er aa-ordt
daar iets gedaan. En dat dAvingt beAvondering af, al veroorloven
wij ons nog geen oordeel over het succes
De dollar wordt 1.50
2. De tweede herstelmaatregel Avas de vermindering van de
Avaarde van de dollar met 40 Dat was bedoeld om het inge
zonken preisp.eil te verheffen. De prijzen der landbouAvproducten
gingen daarbij omhoog, de op de boeren drukkende schuldenlast
werd verminderd. Amerika, dat bijna autarkisch kan leven
(slechts 10 van zijn productie Avordt geëxporteerd) durfde
deze stap aan. Zij bracht eenige verlichting. Zeker, de kosten van
levensonderhoud zijn daarna iets gestegen. Ik heb er verschil
lende menscheu naar gevraagd, maar in liet algemeen moest
men toegeven dat voor hen een dollar een dollar gebleven was.
Zij merkten het als toerist Avanneer zij in Europa AA'ilden gaan
reizen, daar was het nu zoo duur, maar in het eigen land had
de inflatie geen schokken veroorzaakt. Een huiseigenaar in
Chicago klaagde tegenover mij, dat zelfs na de inflatie de waarde
van zijn huizen, zelfs in aantallen dollars nog naar beneden was
„Volgens schatting van de „Agricultural Adjustment Admi-
nistration" (A.A.A.) van het Ministerie van Landbouw te
Washington zal hét inkomen van den Amerikaanschen Land-
bouAv over 1934 ongeveer 1.000.000.000 grooter zijn dan in 1933.
i' In de maanden Januari t/m. September van dit jaar bedroeg
het inkomen 8 4. 313.000.000 tegen 8 3.479.000.000 gedurende de
overeenkomstige periode' in 1933, hetgeen een toeneming van
S34.000.000 bet eekent.
Deze stijging moet voor een belangrijk deel Avorden toege-
1 schreven aan de toeneming der z.g. „benefit payments", de door
de A.A.A. aa.n landbouwers ais vergoeding voor beperking dei-
productie betaalde gelden. Terwijl gedurende de maand Sept.
1933 den landbouAvers slechts 8 76.000.000 aan vergoedingen werd
uitbetaald, bedroeg dit bedrag in September jl. 329.000.000.
De in onderstaande tabel vervatte cijfers' omtrent Jjenefit
payments", welke in 1933 en 1934 gedurende het tijdvak Januari
v tot September met betrekking tot de belangrijkste landbouAvpro-
ducten zijn uitgekeerd, kunnen ter vergelijking dienen:
Granen
Jan.-Sept. 1934 Jan.-Sept.
442.000.000 508.000.000
Restrictie in den landbouw
3. De overproductie in den landbouw werd bestreden door
beperking van het te bebouAven gebied. 80 van de tarwébou-
aa-ers beloofden vrywillig om in 1934 en 1935 20 minder uit te
zaaien dan voorheen Ter belooning van deze vrijwillige restrictie
verleende de regeering een subsidie. De Directie Aan den Land-
bouAv deelt in „Handelsberichten" omtrent het inkomen van de
landbouwers het volgende mede;
Katoen ,296.000.000 376.000.000
Groenten en fruit 522.000.000 649.000.000
Vleeschdieren 752.000.000 848.000.000
Zuivelproducten 737.000.000 835.000.000
C. HERVORMING (RECONSTRUCTION)
Een blijvende verandering
Het programma van Roosevelt zou minder bestreden worden,
indien het zich tot punt A en B had beperkt Hulp in nood,
herstel van de activiteit in het zakenleven, zij kunnen als tijde
lijke maatregelen moeilijk worden gemist Maar Roosevelt aa-ü
meer. Hij 'wenscht eén blijvende hervorming van de Ameri-
kaansche maatschappij. Ieder die mijn voorgaande artikelen
heeft gelezen, zal gevoelen Avelk een ontzaglijke taak hier wordt
opgevat. Blijvende hervorming van de maatschappij door orde
ning van het bedrijfsleven, dat is in flagranten strijd met
Amerika's wezen en geschiedenis. Maar Roosevelt is niet bang,
hij durft veel, hij durft sohier alles aan.
Deze nieuwe ordening van het bedrijfsleven wordt onder het
symbool van den blauwen adelaar uitgevoerd door middel van
codes of fair competition", d.i. „codes van eerlijke concurrentie".
Met deze bcdrijfsverordeningen zullen wij nader gaan kennis
maken.
Hoe komt een code tot stand?
Op verzoek van een of meer vereenigingen van Averkgevers kan
de President een „code of faircompetition" goedkeuren en
verbindend verklaren voor het bedrijf of gedeelte van het be
drijf, dat zij vertegenwoordigen. Bedrijf wordt hier opgevat in
den zin van bedrijfstak, d.i. complex van ondernemingen, b.v.
het bakkersbedrijf, het drukkersbedrijfhet staalbedrijf, het tex
tielbedrijf. Deze Averkgeversvereenigingen mogen in haar statu
ten geen beperkingen maken ten opzichte van de toetreding der
leden, en moeten het bedrijf werkelijk vertegenAvoordigen. Voorts
mogen zulke codes geen monopolies in de hand Averken of kleine
ondernemingen onderdrukken. De code behelst de regels van
eerlijke concurrentie, waaraan de Averkgevers gebonden zijn.
Voor het ontstaan a-an een code is het noodzakelijk, dat er
een of meer Averkgeversorganisaties in de branche bestaan. Nu
-Avas het in Amerika, het individualistisch Amerika, met die
Averkgeversbondcn gebrekkig gesteld. Eigenlijk had de regeering
tot dusverre hun ontstaan meer belemmerd dan bevorderd. Dé
anti-trustAvetten uit de negentiger jaren verboden prijsafspraken
tusschen de Averkgevers onderling. Nu waren de bordjes ver
hangen. De patroons werden als het ware uitgenoodigd om met
elkaar te vergaderen. Concurrenten, die eikaars gezicht nog nooit
hadden gezien, kwamen in één zaal bijeen, zaten aan één be
stuurstafel. Geen vreemdelingen meer, maar collega's.
