Engelands
DE STERRENHEMEL
Koningsfeest
Heel het Britsche wereldrijk
viert het zilveren regeerings-
jubilee van Koning GeorgeV.
Van Kind tot Koning. Links de kleine vierjarige Hooglander in 1869. Daarnaast de kinderen van koning Edward met links den lateren koning George in 1874. Vervolgens de jonggehuwden in 1893
bij koningin Victoria. Dan een foto van drie generaties: koning Edward Vil, kroonprins George en de toekomstige prins van Wales, een huwelijksfoto van koning George en koningin Mary en
-r ten slotte een foto van den koning in Schotsch uniform.
Nog enkele dagen en dan ral Engeland
weer een zijner groote nationale herdenkin
gen aanvangen, met alle luister en pracht,
die de traditie in het land der Britten voor-
schrijft.
Het zilveren regeeringsjubilee van Koning
George de Vijfde en Koningin Mary zal ge
vierd worden gedurende agenoeg anderhalve
maand, n.l. van 6 Mei tot en met 20 Juni.
Er bestaat geen schijn van twijfel of heel
het EngelschQ volk zal dit zilveren regee
ringsjubilee van harte meevieren. En heel
het Britsche wereldrijk zal er zijn bijdrage
toe leveren.
Want Koning George V is een vorst wiens
persoon geliefd is en zijn echtgenoote deelt
in die gevoelens, evenals het gansche ko
ninklijke gezin.
Niet voor den troon bestemd
Met een Engelsche prinses
getrouwd
De jubileerende Koning getooid met de
kostbare Keizerskroon.
na rijn troonsbestijging uitbrak, stonden
en zijn gezin reeds zóózeer in het middel
punt der natie, dat het leek alsof hij toen
reeds veel langer aan de regeering was.
En toen de oorlog eenmaal aan den gang
was en alles zich daartoe om den koning
schaarde, die met de koningin het voorbeeld
gaf: hijzelf door herhaald bezoek aan
front en de koningin als leidster van de hulp
.verleening aan de door de oorlogsellende
getroffenen, was de aanvankelijke houding
van voorziohtig afwachten geheel geweken.
Bij het opgroeien der vier prinsen tot
mannen, die alle een deel van de taak huns
vaders overnamen bij het binden van het
groote imperium aan de kroon en daardoor
aaneen, steeg de waardeering voor het
koningshuis zelfs tot een ongekende hoogte.
Achteraf gezien was het voornaamste ele
ment voor deze groote sympathie reeds
aanwezig bij de troonsbestijging. Maar men
kreeg er eerst later oog voor.
Zeeman-Koning
Iïnmers, een meer Engelsche Koning
dan George V kan men zich nauwelijks
denken en een meer van de eenheid des
rijks overtuigd vorst evenmin.
Was hij niet door zijn vader, Ko
ning Edward, voor den zeedienst
bestemd en had hij zich aan dat
karakteristiek Britsche beroep niet
met hart en ziel overgegeven?
Bekend van hem is, dat hy in
zijn jeugd op de eerste zeereis die
hij te samen met zijn ouderen
broer, den troonopvolger Albert
Victor, later hertog van Clarence,
op het opleidingsschip „Brittannia"
maakte, gewoon was zijn instruc
teurs er aan te herinneren, dat zijn
broer tóch niet ging varen en ze
dus hun volle attentie beter aan
hèm konden geven.
En toen zijn broer zich te land
aan de plichten van den toekomsti
ge n troonopvolger ging wijden, zet
te George met volle toewijding zijn
zeereizen voort en bracht het in
1891 zelfs tot de positie van kapi
tein-luitenant ter zee, in welke hoe
danigheid hij zich ook als een be
kwaam zeeman onderscheidde.
Een andere waarborg voor verbondenheid
tusschen vorstenhuis en volk werd gelegd
toen Koning George in 1893 met een Engel
sche prinses in het huwelijk trad, n.l. met
Victoria Mary of Teek.
In zekere Engelsche kringen is het inder
tijd wel in Prinses Victoria Mary veroor
deeld, dat zij, die de verloofde was geweest,
van George's overleden broer, zich een jaar
later met den nieuwen troonopvolger in het
huwelijk begaf. Maar die gevoelens zijn
reeds lang gesleten en algemeen heeft men
de karaktersterkte en de wilskracht van de
koninklijke gade van George V erkend als
benijdenswaardige eigenschappen van een
vrouw wier levensweg haar tot een zóó
hooge en verantwoordelijke positie heeft ge
voerd.
Na een rustig huwelijksleven gedurende
acht jaren te hebben gesleten, kreeg de .reis
lust. den aanstaanden koning opnieuw te
pakken en zelfs nadat zijn grootmoeder,
Koningin Victoria, was gestorven en hij bij
de troonsbestijging van zijn vader den tra-
ditioneelen titel van Prins van Wales had
geërfd, is hij nog door Koning Edward naar
Australië afgevaardigd om daar in diens
naam het eerste parlement van het pas ont
stane gemenebest te openen.
Plichtsgetrouw vorst
Begin Mei stierf Koning Edward eri de
Souverein, die zich bemind had gemaakt
door zijn druk deelnemen aan het Engel
sche openbare leven; werd opgevolgd door
zijn zoon, van wien men niet veel meer
wist, dan dat hij een gelukkig vader van
een voortoeeldig gezin was, zich in zijn sym
pathieën voor de uiterlijkheden de6 levens
vrij gematigd betoonde en het liefst op
zijn jacht „Brittannia" met de matrozen
meetrok aan een kabel, bij de laatste
krachtsinspanning om een race te winnen.
Koning George heeft zich echter van den
beginne aan met alle macht en volle plichts-
bewustzijn op zijn groote taak gericht en
De Koning-zeeman in zijn element Tijdens een vacantietochl
op zijn aloude yacht „Brittannia" it de Koning, blijkbaar in
goede stemming, in een gesprek met een der opvarende offi
cieren gewikkeld.
het is daaraan zeker wel te danken, dat hij
in de vijf-en-twintig jaren van zijn regee
ring een der meest geliefde en geachte En
gelsche koningen is geworden.
Een groote periode
Groote veranderingen hebben zich gedu
rende zijn regeering op elk gebied voltrok
ken.
Op buitenlandsch terrein, onder sleede ac
tieve deelneming van zijn regeering, in de
eerste plaats.
Reeds ruina een jaar na zijn troonsbestij
ging spitsten zich de internationale verhou
dingen, die ten slotte in den gruwelijken
wereldoorlog hun hoogtepunt vonden, toe.
In Juli 1911 n.l. vond het incident va$ Aga-
Tot de zeer belangrijke beslissingen, welke
tijdens zijn regeering vielen, behoorden
staatkundige wijzigingen, die zich in en
ten opzichte van Ierland voltrokken, de
zijdige zelfstandigverklaring van Zuid-Ier-
land, de langdurige troebelen in Indië, de
onafhankelijk-verklaring van Egypte. Voorts
zag Koning George's regeerings-periode voor
de eerste maal een Labonr-regeering, de mis
lukking van een algemeene staking van po
litiek karakter en, onder den indruk van de
economische wereldcrisis, het ontstaan van
het nationale kabinet oDder leiding van den
oud-Labour-man MacDonald, doch steunend
op een groote conservatieve meerderheid in
het parlement
Een geliefd vorst
In den winter van 1928 en 1929 bleek op
onmiskenbare wijze hoezeer de Konirg de
liefde des volks had verworven. Als een
donkere wolk hing over de Engelsche natie
de ernstige riekte, die zijn leven bedreigde,
waarvan de Koning echter gelukkig her
stelde, al moet hij zich, met het oog op zija
leeftijd, sindsdien voor guur weder steed*
bijzonder in acht nemen.
Het koninklijk gezin, tonale dat bij de ra-
geerings-aanvaarding ww samengesteld, la
niet door verliezen getroffen.
Prinses Mary is in 1922 gehuwd met
burggraaf Lasceiieg au uit dit huwelijk zijn
twee zonen geboren. De hertog van York
huwde in 1923 met lady Elizabeth £swes-
Japlter in oppositie. Mercurias
zichtbaar als avondster.
De sterrenhemel vertoont zich als den
koepelvormig gewelf, waaraan de sterren
evenals de zon en de maan, in het Ooster.
opkomen en in het Westen ondergaan.
De circumpolairsterren die men op het
Noordkaartje binnen de gebogen lijn vindt,
gaan op oizr breedte niet onder.
De sterrenkaartjes
De kaartjes stellen elk het halve hemel
gewelf voor, boven den Noordelijken en den
Zuidelijken horizon, In den 6tand van 15
Mei, 's avonds te negen uur. Hetzelfde
aspect vindt men begin Mei te tien uur en
aan het einde der maand te acht uur.
De Poolster, in de Kleine Beer, het eenigs
hemellicht, dat altijd op dezelfde plaats
staat, geeft het Noorden aan.
lichten, nog aangevuld met de sterren der
eerste grootte: Spica en Regulus (in Maagd
en Leeuw), markeeren zeer fraai de ligging
van de ecliptica aan den avondhemel.
Het snijpunt van ecliptica met hetnelequa-
in de Maagd, Is het Herfst-nacht-
eveningspunt. Dit punt is het begin van
het „teeken" Weegschaal en de plaats der
zon op 23 September.
De Melkweg staat laag boven den Noor
delijken horizon.
A1 g o 1 m i n i m a zijn wegens den on-
gunetigen stand van Perseus, in de avond
uren, niet waarneembaar.
De Zon en de Maan
De zon treedt 22 Mei in het teeken Twee
lingen.
Het eerste kwartier der maan van 10
Mei staat in de Leeuw, de volle maan van
18 Mei in de Sdhorpioen.
Dat George V na 25 jaren zulk een groote
plaats in het hart zijner onderdanen zou in
nemen was nauwelijks te verwachten toen
hij in Mei 1910 als 45-jarige tot de moeilijke
taak geroepen werd zijn zeer populairen
vader, Edward VII, op te volgen.
Edward VII was reeds tijdens de regee-
ring van zijn moeder, Kopingin Victoria,
als Prins van Wales, een figuur, die zich
èn in Engeland èn in het buitenland wist
te presenteeren en zich ook in staatszaken
en buitenlandsche aangelegenheden wist te
doen gelden.
George, de hertog van York, die eerst
Prins van Wales en werkelijk troonopvolger
kon worden toen zijn grootmoeder op hoogen
leeftijd, na een meer dan 60-jarige regeering
iten grave daalde, was daarentegen een
man, die zich eerder wat schuchter op den
achtergrond hield en in elk geval heel an
dere eigenschappen had dan zijn vader.
Spoedig populair
Toch is George V reeds heel spoedig na
rijn troonsbestijging in de gunst des volks
gekomen.
Toen de groote oorlog, ruim vier Jaren
Men kan zich dan ook wel een voorstel
ling vormen van de gevoelens waarmee
Prins George in 1892, gedurende een infuen-
za-«pidemie. de plotselinge ziekte en dood
van zijn broeder moet vernomen hebben.
Niet alleen verloor hij zijn geliefden broer
en makker, maar hij moest nu ook afscheid
nemen van de zee, terwijl de zwaar druk
kende taak van de troonopvolging op zijn
schouders kwam te rusten.
Het zeemanschap van den toekomst igen
koning had echter een grondslag gelegd,
die vooral in Engeland niet in beteekenis
onderschat moet worden, want zee en zee
vaart hebben altijd in het eilandenrijk een
eerste rol gespeeld.
De Koninklijke familie, zooals ze was in 1923: de Koning en de Koningin,
voorts Prinses Mary en staande achter deze: de Prins van Wales, de
Hertog van Gloucester, de Hertog van York en de Hertog van Kent.
dir plaats, toen de Duitsche kanonneerboot
Panther voor de reede van die Marokkaan-
sche stad het anker liet vallen, teneinde
Duitschlands ontevredenheid met de Fran-
sche activiteit in Marokko te demonstree-
De verhouding tusschen Engeland en,
Duitschland was destijds nog heel vriend
schappelijk. Keizer Wilhelm II had nog in
1910 op zijn witte paard naast Koning/
George V achter de doodsbaar van Edward
VII gereden. Men had er nog geen notie var.,
dat vier jaren later Engeland naast Frankl
rijk in oorlog zou zijn met Duitschland e»
dat die oorlog zich over vrijwel de geheel,
wereld zou uitstrekken.
Lyon en uit dit huwelijk zijn twee prinses
jes geboren. De hertog van Kent huwde het
vorig jaar met Prinses Marma van Grieken
land. Nog twee prinsen: de Prips van Wales
en de hertog van Gloucester bleven tot dus
ver in den ongehuwden staat volharden.
Het Britsche volk en het geheêle conglo
meraat van volken, die samen het Britsche
keizerrijk vormen, kunnen met dankbaarheid
op het 25-jarig koningschap van George V
terugzien. In Engeland zelf en over heel de
wereld waar Engelschen wonen gaat die
dankbaarheid bovendien gepaard met een
innige vereeniging voor de eenvoudige en
mensohelijke persoonlijkheid van den jubi
leerenden vorst.
Da sterrenbeelden
De Groote Beer staat in het zenltJh. In
het Oosten komen de Lier, de Zwaan en de
Arend op De witte ster Wega, alfa van de
Lier, is een der helderste 6tcrren. Androme-
da gedeeltelijk circumpolair Cassio
peia en Perseus staan laag in het Noordea
De Stier (waarin twee planeten staan) gaai
in het Westen onder. Hoog in het Z.O. staat
Boötes met de heldere ster Arcturus, lager
het weinig opvallende sterrenbeeld Weeg
schaal, waarin de planeet Jupiter. Juist in
het Zuiden zien wij de Maagd, waarin Mars
nabij de ster gamma tot stilstand is ge
komen. In het Z.W. staat de Leeuw met
de heldere Regulus en ihet kleine sterren
beeld Kreeft Dit kleine en onaanzienlijke
sterrenbeeld bevat een merkwaardige ster
renhoop, de Krib, die onder gunstige om
standigheden, voor het bloote oog als een
wazig vlekje ziahtbaar is. Reeds in kleinen
kijker blijkt de schijnbare nevel een groote
en uitgebreide sterrenhoop.
Laag in het N.W. ongeveer, is deze
maand in het sterrenbeeld Stier, Mercurim
zichtbaar. De kleinste en vlugste der pla
neten is deze maand onder bijzonder gun
stige omstandigheden als avondster waar
te nemen.
Voor de goede zichtbaarheid van Mercu-
rius, die op het Noordkaartje in de positie
van 15 Mei is aangegeven, moeten verschil
lende omstandigheden meewerken. Zoo
neemt b.v. in den loop der maand de zons
afstand der planeet toe, maar de helder
heid vermindert, zoodat hoewel de groot
ste oostelijke elongatie op 26 Mei valt, de
derde week in Mei als de beste tijd voor
waarneming kan geacht worden. Ruim ge
nomen is M. echter ditmaal ongeveer een
maand, van de eerste week in Mei tot de
eerste week in Juni, zichtbaar. Er zij op
gewezen, dat het kruisje op het kaartje met
den datum 1 Mei geldt voor de positie van
Venus.
Er staan dus vier heldere planeten boven
den horizon en deze lange rij van hemel
De Planeten
De planeten voor het bloote oog zicht*
baar zijn: Mercurius, Venus, Mars, Jupi
ter en Saturnus De planeten stralen zelve
geen licht uit, maar weerkaatsen het zon
licht.
Mercurius is zichtbaar als avondster,
onder gunstige omstandigheden (zie boven).
De planeet gaat in de tweede helft der
maand meer dan twee uren na de zon
onder. Mercurius is van groote helderheid,
aanvankelijk hélderder dan Wega b.v., en
zal met behulp van het kaartje, bij helde
ren horizon, kort na zonsondergang in het
N.W. wel te vinden zijn. De planeet is 26
Mei in grootste oostelijke elongatie (zons
afstand).
Venus straalt in grooten glans aan den
avondhemel en is, zoo men de plaats der
planeet eenigszins weet, reeds voor zons
ondergang zichtbaar. Men ziet op het kaart
je met stippellijn den weg aangegeven die
de planeet in Mei in de sterrenbeelden
Stier en Tweelingen aflegt. (De streep-stip-
pellijn stelt de ecliptica voor). Venus gaat
in de tweede helft van Mei te half twaalf
onder.
Mars komt in Mei, in het sterrenbeeld
Maagd nabij de ster gamma, tot stilstand
om in het laatst der maand reehtloopend
te worden. De helderheid der planeet is
dan afnemend.
Jupiter, terugloopend in de Weeg
schaal de verplaatsing is echter gering
en nie.t te vergelijken met de snelheden
waarmede Venus en Mars door de sterren
beelden loopen komt 10 Mei in oppositie
met de zon. Jup:ter-aarde-zon staan dan op
één lijn en de planeet gaat dus dan te
middernacht door het Zuiden.
Saturnus, in de Waterman, komt in
het midden van Mei te 2 uur, aan het einde
reeds te 1 uur, op.
Alle heldere planeten zijn dus, omstreeks
midden Mei, in den loop van den nacht
zichtbaar.
Veel binnenlandsche veran'
deringen
Maar voorloopig had Koning George nog
vooral te doen met belangrijke binnenland
sche aangelegenheden, als de reeds in 1910
na veel strijd tot een besluit gekomen her
vorming van het Hoogerhuis, waardoor dc
macht van de Lords werd beperkt. Al dade
lijk bleek bij dit conflict, dat de nieuwe
koning zich van de bijzondere plichten van
zijn positie goed bewust was. Hij wist zich
nauwgezet buiten de politiek te houden.
Een der hoofdlijnen van zijn regeering:
saambinding van de onderscheidene deelen
van het Britsche keizerrijk, was reeds op
het einde van 1911 t£ zien, toen hij als eer
ste Engelsche Koning zich te Delhi in Indië
tot keizer liet kronen, met alle Oostersche
praal, die daarbij behoort.
Een der opmerkelijke en veel beroering
brengende gebeurtenissen uit de eerste pe
riode van zijn regeering was de revolutio
naire agitatie der zoogenaamde suffragettes
voor het vrouwenkiesrecht. Arrestaties van
militante strijdsters was aan de orde van
den dag en het teekont wel de gewijzigde
omstandigheden, dat in Maart van dit jaar
voor de bekende aanvoerster van die bewe
ging, mrs. Pankhurst, door don plaatsver-
vangenden eerste-mi nister Baldwin, een
standbeeld is onthuld.
Deze en andere veranderingen van ziens
wijze hangen nauw samen met den grooten
oorlog en den nasleep daarvan.
Dat Koning George de oorlogsgebeurte
nissen als een zware last op zich heeft voe
len drukken is duidelijk te zien aan de
foto's, die in dien tijd van hem zijn ge
maakt. Hij is gedurende die vreeselijke pe
riode snel verouderd.
f4 APRIL II U>
30 101).
15 MEI 9U.
30 8U.
3TERREN-
*15. 2? .3! OR-'
O*" D«
»- VEI1US
-ï- I-MR5
JUPITER
4-SATURNU&
