«da»
Iferfi
Een vierweeksche speurtocht
door Amerika
Er is angst' zel
WOENSDAG 1 MEI 1935
DERDE BLAD PAG. 9
Nederlandsch Werkliedenverbond
„Patrimonium"
„Huwelijk en Kinderzegen'
De heer Smeenk bespreekt
de crisis-maatregelen
Na een autotocht naar Berg en Bosch en
bezichtiging van de fraaie omstreken van
••Het Loo" hebben in de heropende zitting
Dr K. Dij It, Geref. pred. te Den Haiag-West
en Dr C. J". Honig, arts te Amsterdam, ge
sproken over het onderwerp:
Huwelijk en kinderzegen
Dr K D ij k, die het eerst hot woord voerde
Eeide, dat met voorzidhtigheid over deze
zaak moet gesproken worden, maar tegelijk
met grootc ernst en dat hier tal van gevaren
het Christelijk leven bedreigen. Die gevaren
zijn in de eerste plaats hierin te zoeken, dat
het geestelijk karakter van liet huiwelijk te
weinig verstaan wordt; man cn vrouw leven
te veel naast elkaar; er is gebrek aan ziele-
eenheid; men ziet te weinig op Christus cn
de Gemeente en zoo komt er verwijdering
Maar een tweede gevaar is, den kinder
zegen niet meer als een zegen te bezien en
het groote gezin als een last te beschouwen.
Daartegen moet gesteld worden de leer
der H. Schrift, die ihet kinderbezit als een
zegen beschouwt en het huwelijk wel niet
laat opgaan in een voortplantings-instituut
of de eenheid tusschen man en vrouw al
leen van uit dien gezichtshoek kent, maar
dan toch het huwelijk predikt als het door
God gegeven middel tot ontplooiing van het
menschel ijk geslacht en tot opbouwen van
de Gemeente des Heeren.
De beperking van het kindertal komt, al-
this spr., meestal voort uit zondige bereke
ning, uit gebrek aan Godsvertrouwen, aan
verkeerde gemakzucht; aan vergrijp tegen
Gods voorzienigheid en uit de weigering om
de verantwoordelijkheid te dragen. Tegen
al die kwaden moet de strijd worden aange
bonden en tegelijk de strijd tegen het Neo-
Malthirsianisme en zijn praktijken. Dit Neo
Malth. is in zijn stellingen onwaar en in z'n
middelen, generaal gesproken, immoreel: 't
breekt de huwekjksèer: het ontheiligt het
zevende gebod, het slaat het gezinsleven
kapot en haalt èn mannen èn vrouwenlevens
naar omlaag.
Voor den Christen is in gevallen, dat er
Voor het leven gevaar bestaat, indien het
gezin zou worden uitgebreid, de zedelijke
onthouding het aangewezen middel, al moet
dit middel met voorzichtigheid geraden en
toegepast worden.
Spr. behandelt daarna nog de methode-
Ogino-Knaus, waartegen ook bezwaren zijn
in te brengen van het standpunt der ethiek,
hier is echter het terrein der individueele
behandeling door den medicus.
Tenslotte wijst hij er op, dat de wortel
Van het besproken kwaad is te zoeken in
de afwijking van het Woord Gods.
Dr G J. Honig, die vervolgens het on
derwerp als medicus aansneed, zeide o.a.,
dat de mensch thans heeft te veel eerbied
voor zichzelf en dfi genieting van zijn eigen
leven. Vandaar, dat de moderne mensdh
veelal ontkent, dat het huwelijk de eenige
ïnensohelijke oplossing is voor de sexueele
liefde onder dc menschen. Daarom is liet
goed, dat we ons inleven ook in de ziels-
lichamelijke verhouding van het huwelijk.
Eerste doel van het huwelijk is toch ook
naar Gereformeerd belijden, dat den mensch
een hnlpe wordt gemaakt, die als tegenover
hem zij (Genesis 2 18). Het ontvangen van
.kinderen is een zegen, die aan het huwe
lijksgeluk verbonden kdn zijn. Het gaat
daarom niet aan, om het geslachtsleven
van den mensch als eeji eenvoudig natuur-
biojogisch proces op te vatten. Het sexueele
levensgebied is van zeer bijzondere belang
rijkheid, het treft den mensch in zijn diep
ste wezen, lichamelijk en geestelijk. De ge
slachtsdaad is daarom bij den mensch een
vorm van zintuigelijklheid, dio een uitge-
isproken symbolisch karakter draagt De
-geslachtsdrift ontvangt in het liefdeshuwe-
lijk haar bevestiging op de basis van ge-
6lachtsliefde.
Er zijn vele en g-roote moeilijkheden in
liet huwelijk, die een gevolg zijn van een
niet ernstig en diep genoeg opgevat licha
melijk samenleven.
Komend tot de kinderzegen, betreurt spr.
het dat de zegen, de groote zegen van het
verkrijgen van kinderen, niet voldoende
meer in Christelijke kringen wordt beleefd.
Hier op te wijzen is in onzen tijd m i n-
stens zoo belangrijk als het beantwoorden
van vragen, die het probleem der kinderbe
perking ons stelt In veel gezinnen bestaat
ten dien opzichte geen nood en toch worden
er uit ontoelaatbare motieven geen kinde
ren meer geboren Dit is een der droevigste
versohijnselen onder het orthodox protestan
tisme. Het vraagstuk der kinderbeperking
wordt in christelijke kringen niet ernstig
genoeg beleefd.
Wat betreft do geweldige moeilijkheden,
die het vraagstuk der kinderbeperking voor
al in deze zoo crisisvolle tijd met zich
brengt, wil de spreker onderscheiden tus
schen Neo-Malthusianisme en individueele
prophylaxe. Bij dit laatste staat men voor
gevallen, waarin Godvreezende ouders om
redenen van redelijk-zedelijk-roligieusen
aard van het verkrijgen van kinderen in
hun huwelijk tijdelijk of voor altijd moeten
afzien. Gezien al de verkeerdheden, welke
zioh in onzen tijd op dit gebied openbaren,
is het niet goed over deze dingen mot té
groote openbaarheid te spreken. Trouwens
wie het ernstig neemt gevoelt, dat de echt-
genooten dan niet meer souverein kunnen
blijven in de intieme sfeer van hun huwe
lijk. Er zijn dan zeer moeilijke vragen, waar
bij de zielzorger, de medicus en de echtge-
nooten naar den eisch der liefde en van een
zuiver geweten hebben te handelen. Er
dreigt een verschrikkelijk gevaar: het offe
ren van ons redelijk-zedelijk bewustzijn
aan de driftige drang van „het leven", het
geen de mensch omlaag haalt en zijn reli
gieus leven bedreigt en vervalscht. Dan is
er geen veredelende invloed meer te vindon
van de verhouding der sexen in het huwe
lijk, geen bijbelsoh gevoelen meer van het
huwelijk als geheimenis en gebod! God geve
dat wij aan het hier geldend heilig gebod
mogen gehoorzaam zijn.
Op deze beide referaren volgde een drukke
bespreking.
In de laatste zitting leidde de Vo orzit-
ter de verschillende crisismaatregelen in.
Deze zitting werd bijgewoond door den
burgemeester van Apeldoorn, jbr Q u a r 1 e s
van U f f o r d, en geopend met het zingen
van „Zij zullen het niet hebben".
Na een woord van welkom tot den burge
meester, waarin de voorzitter het hoofd der
gemeente toebad, dat hij van God ontvan
gen zal de kraoht, om zijn zware taak te ver
vullen, nam de afwerking der agenda een
aanvang.
De Voorzitter deelde mede, dat er ge
legenheid zou zijn tot het stellen van crisis-
vragen, die hij dan samenvattend zou be
antwoorden.
Barendrecht stelde de vraag of er
van regeeringswege voldoende maatregelen
zijn getroffen ten opzichte van de hypotheek
boeren.
De afdeeling S n e e k informeerde naar
de mogelijkheid om de ouderen in de bedrij
ven te doen vervangen door jeugdige werk-
loozen.
Amsterdam vroeg of het juist is, dat
zooals ergens is geschied, b op het trac-
tement der predikanten wordt gekort cn op
dat van den koster 25
Hengelo wilde een deel der groote
winsten, die sommige maatschappijen ma
ken, in de schatkist doen vloeien.
Enschede vraagt naar de bezuini
gingsmaatregelen der regeering.
Purmerend informeerde of de regee
ring geen krasser maatregelen kan nemen,
waardoor het scheuren van grasland bevor
derd wordt, teneinde het veebedrijf in te
krimpen.
Noor d-H o 11 a n id bracht hetzelfde als
Sneek ter sprake.
IJ m.u i d en meende, dat de baten voor
b.v.:, het visschersbedrijf bedoeld terecht ko
men in de zakken der ambtenaren.
De heer Bossenbroek wilde weten,
wat er gebeurt als de regeering de land
bouw loslaat en of er geen mogelijkheid i:
tot korteren werktijd te komen.
Al deze vragen werden door den heer
Smeenk in een lange rede, waaraan we
het volgende ontleenen beantwoord.
Spr. begon met de opmerking, dat de
vraag dient beantwoord, waardoor we in
deze moeilijkheden zijn gekomen.
Het landbouwbedrijf heeft zich veelal ont
wikkeld in een bedrijf van zuivelproducten
en fijnere tuinbouw; Voor deze artikelen is
binnen eigen grenzen geen afzetgebied te
vinden.
Voor den landbouw is Nederland aange
wezen op den export, die afgesneden is. Ook
de industrie heeft zich zoodanig ontwikkeld
dat 38 der arbeiders werken in de in
dustrie. De grondstoffen voor de industrie
moeten worden betrokken voor een groot
deel uit het buitenland. Alleen bij een af
zetgebied op de wereldmarkt die iets beter
is dan voor den landbouw, kon ook zij zich
ten volle ontwikkelen. Evenwel komt daar
bij de concurrentie met het buitenland met
zijn lagere looncn en lagere levensstandaard
Verder is er het stilliggen van de scheep
vaart Ook wordt onze welvaart beïnvloed
door die v&n Indië, waar het ook niet gun
stig is. Dit alles heeft voor 1»H welvaarts
leven funeste gevolgen.
Wat zou er gebeurd zijn als de regeering
voor den landbouw geen steunmaatregelen
had ingevoerd. Eenvoudig zou het bedrijf
geen voortgang hebben kunnen hebben. Deze
steun maakt 't mogelijk, dat de landbouw'
80 ontvangt van den vooroorlogschen
prijs der producten. Hierdoor is ook de
werkloosheid niet zoo groot als ze wezeh
zou zonder steunmaatregelen.
Verder zijn deze maatregelen gericht op
aanpassing bij den nieuwen toestand.
Kan de export va<n landbouwproducten
niet meer den vroege ren omvang krijgeh
voor de zuivelproducten geldt dit in nog
hoogere mate. Daar Nederland niet meer
dan 45 pet. broodkoren kan teelen vodr
biruienlandsch gebruik is scheuren van
grasland gebiedend, al stuit dit op moei
lijkheden, omdat niet alle grasland gé-
schikt is voor landbouw.
Wel kan nog veel grasland geschikt zijn
voor de teelt van vecvoedergraan. In dit
verband beperkt de regeering het veebedrijf
en stuurt aan op verbouw van veevoedcif.
Ook daaruit vloeien moeilijkheden voor^.
Dit is weer in het nadeel van de vrachtj-
vaart. Ten opzichte van de hypotheekren
te merkte spreker op, dat er reeds is een
aanpassing van de rentestandaard bij dp
publieke lichamen. Tegen het ingrijpen vaii
de regeering in de burgerrechtelijke over
eenkomsten had spreker geen principieelé,
maar wel practische en economische be-
zwp*ren, omdat de ervaring daarmee ih
andere landen tot voorzichtigheid noopt.
De regeering tracht te normaliseeren.
Dat, wat bestemd is voor de visscherij,
terecht zou komen in de zakken der amb
tenaren, ontkende spreker.
Kleine salariskorting op een groot trakte
ment en groote korting op een klein salaris,
kan volgens spreker gemotiveerd zijn. Voo-r
al voor leidende functies, waarvoor de ge
schikte menschen maar zuinig te vinden
zijn, geldt, dat niet al te schraal beloond
moet worden: Een winstbelasting ontraadde
spreker, omdat daardoor groote bedrijven,
die heel gemakkelijk verplaatst kunnen
worden, b.v. margarinebedrijf, zeepfabrie
ken, naar het buitenland zouden verhuizer).
Ten opzichte van de hooge dividendeh
maakte spreker dezelfde opmerking als
over de winstbelasting. Verplaatsing der
bedrijven zou de werkloosheid doen loené-
Het vervangen van ouderen door jonge
ren achtte spreker op groote schaal niet
uitvoerbaar, heel wat ouderen worden in
dienst gehouden wegens een zekere ver
plichting; hun uitstooten uit het bedrijf zou
niet leiden tot aanstelling van andere;).
Bovendien hebben jongeren niet die noo-
dige ervaring, welke voor het bedrijf nood
zakelijk is. Bovendien is er een groot finan
cieel bezwaar. Inkorting van den werktiid
zou leiden tot verhooging der productie
kosten.
Toepassing hiervan zou funeste gevolgen
hebben voor het economisch leven.
Na de rondvraag bracht de voorzitter zijn
dank aan de vergadering voor de aangè-
name samenwerking, aan de afd. Apél
doom voor de goede ontvangst en wekte
hij on om door het geloof aangewakkerd,
voort te gaan op den1 ingeslagen weg. we
tende dat God ook in deze moeilijke tij dén
Zijn "raad volbrengt. Tenslotte stelde hij;
voor de volgende verklaring uit te spreken.
Do Vcnbondsvergadering van „Patrimo
nium" op 29 en 30 April te Apeldoorifi bij
een, gedenkt met hartelijk medeleven hen,
die met name in Rusland en Duitschlaud
om de prediking en de beleving van het
Christelijk geloof schade en schande moe
ten lijden; bidt hun Gods ondersteunende
genade toe om staande te blijven in den
zwaren strijd; en roept de Christenen van
Nederland op, met haar deze broeders en
zusters te gedenken en God te vragen of Hij
de harten der regeerders leide, opdat, zoo
als het door Gods gunst in ons Nederland
mag zijn, het Evangelie ook daar weer zijn
vrijen loop kan hebben tot heil van de
volkeren der wereld.
Nadat de tweede voorzitter, de heer Hol
lander den voorzitter dank gebracht liad
voor zijn goede leiding der vergadering en
deze hem de zegenbede uit Psalm 134 bad
toegezongen, werd na 't zingen van Psalm
84 6 en dankgebed de bijeenkomst ge
sloten.
PROT.-CHR. SCHIPPERSBOND
Buitengewone algemeene
vergadering
De Protestantsch-Christelijke Schippers-
bond hield in Krasnapolsky te Amsterdam
een buitengewone algemeene ledenvergade
ring, waarop alle afdeclingen behalve
Sneek en Smilde vertegenwoordigd varen.
Deze vergadering was belegd in verband
met de ter vergadering van 16 Januari ge
rezen moeilijkheden als gevolg waan an de
heer Duymaer van Twist als voorzitter af
trad en bovendien nog twee vacatures in
het hoofdbestuur ontstonden.
De vergadering werd door den tweeden
voorzitter, den heer W. Kleine van Amster
dam, geopend met gebed en het lezen van
Lucas 5. Spreker heette allen welkom en
deelde mede, dat de heer J. M. Krijger, lid
der Tweede Kamer, ter vergadering aanwe
zig was; tegen zijn aanwezigheid rezen geen
bezwaren.
Daarna kwam de bestuursverkiezing aan
de orde.
Met algemeene stemmen werd de heer
Krijger tot voorzitter benoemd, welke be
noeming werd aangenomen.
De heer Kleine heette den nieuwen voor
zitter welkom, den wensch uitsprekend, dat
het hem gegeven moge worden een lange
reeks van jaren in den bond werkzaam te
zijn. De omstandigheden zijn voor de bin
nenschippers zwaar; vele klachten worden
geuit, meer wordt gevraagd dan ingewilligd
kan worden. Met het uitspreken van de
hoop, dat ook in de Tweede Kamer voor de
belangen der schipperij krachtig zal worden
opgekomen, overhandigt spr. daarna den
heer Krijger den voorzittershamer.
De nieuwe praeses, de vergadering toe
sprekend, wees er op, dat bijzonder in moei
lijke tijden als wij beleven, het oog moet ge
slagen zijn op God. Men hebbe óók als
organisatie een open oog voor de komen
de structuurverandering in het economisch
leven. Spr. zal geen program geven, de
richtlijnen voor het werk zullen de omstan
digheden ons wel aan de hand doen. Met
een beroep op alle leden tot samenwerking
Desloot spr. zijn toespraak.
Tot bestuursleden werden daarna gekozen
de heer H. Veuger van Hoogeveen en dc
heer W. Kuiper van Zwolle.
De secretaris, de heer T. A. Cornet, deed
daarna mededeeling van de met het minis-
terie van econ. zaken gevoerde correspon
dentie en de resultaten daarvan. Daarop
volgde het financieel verslag. Het bleek, dat
in twee maanden dertig nieuwe leden zijn
ingeschreven.
Bij de rondvraag werd teleurstelling uit
gesproken over het feit, dat in de commis
sie de Vries, tot advies inzake de verkeers-
ordening, geen practicus uit den kring der
binnenschipperij zitting kreeg. Besloten
werd den Minister te verzoeken alsnog in
deze leemte te voorzien.
Voorts werd besloten den Minister een
adres te zenden betreffende de bezwaren
tegen het laden en lossen van suikerbieten
op Zondag. De bond zal in dit adres uiteen
zetten, dat de bezwaren die al haar leden
hebben tegen het laden en lossen op Zondag
van strikt principieelen aard zijn. Mon is
niet geneigd contracten te teekenen, waarin
een clausule voorkomt, die Zondagsarbeid
In de bietencampagne verplichtend stelt.
Geconstateerd werd ten slotte, dat uit de
besprekingen duidelijk gebleken was, dat de
bond geenszins de bedoeling heeft zich op
illegale wegen te begeven, gelijk daarvoor
vrees werd uitgesproken in een weekblad
na de vergadering van 16 Januari J.l.
De vergadering word door den voorzit
ter met dankgebed gesloten.
DE ZOMERHUISJES OP AMELAND
Het bestuur van de vereeniging van eige
naren van zomerhuisjes Ons Belang te Ame
land heeft tot den raad van die gemeente
e-en adres gericht in verband met het bevel
tot afbraak van een zestig zomerhuisjes iu
het zoogenaamde tentenkamp op Ameland.
Het adres verzoekt, de aan de bestaande
zomerhuisjes te stellen welstandseischen in
zooverre te matigen, dat althans een groot
gedeelte, zij het na eenige voorzieningen,
kan blijven bestaan.
Dc raad der gemeente Ameland heeft be
sloten, de kwestie van de afbraak, die voor
1 April 1936 zou moeten plaats hebben, door
een commissie te doen onderzoeken, waarna
deze commissie in overleg zal treden met
Ged. Staten om tot een oplossing te komen,
HONIG'S SOEP/
DONDERDAG 2 MEI
HUIZEN 1875 M. 8.00-9.15 KRO. 10.00
NCRV. 11-00 KRO. 2.00-11.30 NCRV.
8.00—9 15 co 10.00 Gram.pl 10.15_ Morgen
dienst olv. Ds. J. v. d. Woude. 10.45 Gram.pl.
11.30-12.00 Godsd halfuur. 12.15 Gram.pl. en
orkestconcert. 2.00 Handwcrkcursus. 3.00 Voer
cje vrouw. 3.30—3.45 Grara.pl. 4.00 Bijbellezing
Ds. G. v. Veldhuizen Azn., mmv. bantco cn
orgel. 5.00 Handenarbeid voor de jeugd. 5.30
Gram.pl. 6.00 Hoborecital B. de Vries, mmv.
A. Tump (piano). 6.45 Causerie A Stapel
kamp 7.00 Ned. Chr. Persbureau. 7 15 Gram.
pl. 7.30 Joura. weekoverzicht. 8.00 Vaz Dias.
8 05 Oratorium „Elia". Mende 1 ssohr-Bartholdy
Mmv. de Ghr. Zangverecn. „Excelsior", olv.
J. Couvée, solisten en de Haarleraschc Orkest-
vereen. Opening door Ds. W. M. A. Kalkman.
(Om 9.20 Ouderuurtje). 10.35 Vaz Dlas.
10.40—11.30 Gram .muziek.
HILVERSUM 301 M. - AVRO-uitzending. 8.0C
Gram pl. 9.00 Omroeporkest olv. N, Gerharz.
10.00 Morgenwijding. 10.15 Gram.pl. 10.30
Vioolrecital B. Lensky, mmv. E. Veen (plano),
11.00 Knipcursus kinderkleeding. 1130 Gram.
pl. 12.00 Ensemble Francis Keth, en gram.pl.
I.30 Omroeporkest olv. N Gerharz en piano
recital mej. C. Moolenaar. 3 003.45 Naailes.
4.00 Voor rieken en ouden van dagen. 4.30
Gram.pl. 4.45 Radiotocoee! voor de jeugd. 5 30
AVRÖ-octet olv. L Schmidt. 6.30 Sportpraatje
H, Hollander. 7.00 Orgelspel Pierre Palla. 7.30
Louis van Gasteren: Sophocles' Elektra. 8.00
Vaz Dias. 8.05 Gram.pl. 815 Concertgebouw
orkest olv. Prof. Dr. W. Mengelberg, het Toon
kunstkoor. Jo Vincent (sopraan). L. v. Tulder
(tenor) en W. Ravelli (bas). 9 30 Lichte mu
ziek. door het Renova-kwintet. 10.10 Gram.pl
II.00 Vaz Dias. 11.10-12.00 Uit „Atlanta",
Rotterdam: José Rosenberg en zijn orkest.
DROITWICH 1500 M. 9.35-9.50 Morgenwij
ding. 10 25 Orgelspel S. Gustard. 10.50 Voor
de scholen. 11.10 Rutland Square en New Vic-
toria-orkest olv. N. Austin. 12 20 Gram.pl.
I.35 Voor de scholen. 2.20 Vesper. 3 10 Gram.
pl. 4.05 Orgelconcert T. W. North. 4-35 S.
Kyte en zijn Band. 5.20 Berichten 5 50 Bach-
concert. 6.10 Duitsche les. 640 Gram.pl 6 50
Causerie. 7.20 Radio-Militair Orkest olv. B VV.
O Donnell. 7.50 Variété-programma S.50 Be
richten. 9.20 Korte Kerkdienst. 9.35 Piacoreci-
tal A. Hallis. 10.05 Tweegesprek. 10.35—11.20
BBC-Dansorkest oiv. H. Hall.
RADIO PARIS 1648 M. 6 20 en 7 20 Gram pl.
II.35 Kamermuziek olv. Doyen. 4.05 Radio-
tooneel. 8.05 Nat. orkest olv. Atterberg. 9.55
Dansmuziek.
KALUNDBORG 1261 M. 1120-1.20
Concert uit rest. „Ritz" 2.05—4.05 L. Preils
orkest. 7.30 Lunvbye-herdenking mmv. orkest en
solisten. 10.30—11.50 Dansmuziek.
KEULEN 456 M. 5 20 Gramofoonpl. 6 35
Orkestccocert. 11.20 Uit Leipzig: Omroeporkest
olv. Schroeder. 1.35 Pianoduettcn. 3 20 Zang
en piaoo. 4.20 Omroeporkest olv. Buschkötter.
6.20 Viool en piano. 8.20 Peter-kwartet. 9 50—
11.20 Omroepkleinorkest olv Eysoidt, mando
line-orkest en vocaal sextet.
BRUSSEL 322 en 484 M. - 322 M.i 11 20
Gram.pl. 11.50 Salonorkest olv. Walpot. 12.50
1.20, 4 20 en 5.35 Gram.pl. 5.45 Hoorspel.
6.10 en 6 35 Gram.pl. 7.20 Salcnorkest olv.
Walpot. 8.20 Bach-concert olv. M Baesberg.
9.30 Vervolg Bach-coocert. - 484 M.: 11.20
Gram.pl. 12 30—1.20 dito. 4 20 Het Pro-Arte
kwartet. 6.05 Gram.pl. 6.35 dito. 7.20 Omroep
orkest olv Gason. 8.20 Hoorspel. 8 45 Vervolg
concert. 9J0—10.20 Populaire muziek.
DEUTSCHLAND SENDER 1571 M. 730
„Wille schafft das Neue". gevar. programma.
8 20 Politiek cabaret „Der Mai ist gekommen".
9.20 en 10 05 Berichten. 10.20-11.20 Skandi-
navische muziek olv. Thierfelder.
WIE GOED OP Z'N
GEZONDHEID LET
OP 'T ETIKET
„Nationaal Herstel"
en de verkiezingen
Het dagelijksch bestuur van het Verbond
voor Nationaal Herstel deelt in verband met
desbetreffende berichten mee, dat er geen
verkiezingsafspraak noch gentleman's agree
ment met eenigerlei partij of beweging door
het Verbond is gesloten, noch wordt over
wogen, zich aan eenigerlei partij of bewe
ging te binden.
Officieele Berichten
ONDERSCHEIDING
Bij K. B. ia benoemd tot officier in de Ordo
■aji Oranje Nasaau de majoor der Intendance
ran het Kon. Ned Ind. leger J. Kooy. leeraar
an de Hoogere Krijgsschool, het ve.reier.sel te
Iragen met de zwaarden.
NOTARIAAT
vamgend lid de.r K/u
De Levensloop van Pieter Peuter
Door G. TH. ROTMAN
Toen Pietertje nu in zijn eentje zat.
En zoo heelemaal niets om handen had,
Besloot hij zich maar wat te vermaken
Met trekken aan het tafellaken
Van lieverlee.
Als 'n schip op zee,
Schoof de taart
Met het laken mee.
Je snapt het al: zoo langzaam aan
Kwam de lekkere taart vlak bij te staan
Hij greep met allebei z'n handen
En deed de taart in zijn maag he'anden;
O. wat 'n fuif!
Dat was me een kluif!
Van louter genoegen
Krulde z'n kuif!
De strijd tusschen twee symbolen
door Mr P. BORST
yin
De nagloeling
De bloeitijd van het positieve Calvinisme was toen al voorbij.
AVat wij op het oogenblik in het staatsleven -van het Christelijk
beginsel zien, is meer vorm dan inhoud. In het dagelijksch leven
heb ik er op mijn reis weinig van kunnen ontdekken. Misschien
was dit zoo, omdat ik den kort toegemeten tijd hoofdzakelijk
doorbracht in de groote handelscentra- Men ziet er niet veel
meer van. Er zijn nog een groot aantal wetten met principieele
strekking, vooral ook ter bevordering van de Zondagsrust. Zij
worden echter al meer afgeschaft en als zij nog niet verdwenen
zijn, slecht gehandhaafd. Vele Christelijke wetten zijn een doode
leer geworden. En de strijd van hen die het oude willen bewa
ren of opnieuw invoeren, is heel moeilijk. Grootsche pogingen in
deze richting ontbreken niet.
Toch staat het geheele Amerikaansche leven in het teeken
van den strijd voor het oude volkskarakter. Maar deze strijd is
er een geworden tot bescherming van het blanke ras, tot
verdediging van het Angelsaksische type, tot strijd
.voor het Protestantisme als uiterlijke vorm.
yi. DE STRIJD OM HET VOLKSKARAKTER
Hollandsche en Engelsche Calvinisten de kern.
De echte Amerikanen zijn bang geworden voor de toekomst
van hun eigen volk. Wij dreigen ons oude volkskarakter te ver
liezen, zeggen ze, en dat komt door de emigranten.
De toevloed van vreemdelingen naar Amerika is in drie perio
den te onderscheiden. De oude emigratie viel vóór 1800. Dat was
de tijd van de Pilgrimfathers en Puriteinen. Het volkskarakter
VII stond in ons nummer van 20 April.
Eenvoudigheidshalve spreek ik van emigranten, van Ame-
a ikaansch standpunt bezien zijn het natuurlijk immigranten,
heeft zich toen gezetl Met twee keiunerkeni Angelsaksisch en
Protestant. Hollanders en vooral Engelsehen van Calvinistische
afkomst vormden bijkans de totaliteit van het volk.
Da tweede emigratie
Omstreeks 1840 kwam een nieuwe toevloed. Duitschers en
Ieren. Ten deele bestonden zij uit Katholieken. Dat was iets
geheel vreemds voor Amerika. Dat was niet „nationaal". Een
goede Amerikaan was immers Protestant. En nu kwamen, eerst
bij duizenden, toen bij tienduizenden, uitgroeiend tot millioenen,
de Katholieken. Wat het ras betreft bestond er minder bezwaar.
Die Duitschers en Ieren waren ten minste West- en Noord-
Europeesch. Maar zij waren Katholiek en dat was de eerste in
breuk op het oorspronkelijke, historische Amerikanisme.
De Latijnsch-Slavische emigratie
Toen kwam echter de derde periode, de emigratievloed van
1880—1914. Ik herinner mij nog heel goed, dat ik als kleine jongen
de emigranten uit deze derde periode op de Wilhelminakado te
Rotterdam heb aangestaard. Aangestaard, zeg ik, want het waren
voor mijn infantiel begrip heel vreemde menschen. Heel anders
dan de Hollanders. Dat waren Polen en Russen, Czechen en
Bulgaren, Italianen en Grieken.
Men kan het probleem in één zin stellen: van 1880—1894 zijn
22 millioen vreemdelingen uit Latijnsch en Slavisch Europa
naar Amerika vertrokken.
De chef-maohinist van de boot heeft mij op de terugreis er
iets van verteld. Hij herinnerde zich nog, hoe die emigranten
heel vroeger werden vervoerd. Tenminste op de Engelsche en
Fransche booten. De overtocht kostte één Engelsch pond, zegge
12.—. Als vee werden ze in de derde klasse opgepakt. Ze waren
dood-arm. Het eenige personeel, dat voor hun verzorging beschik
baar was, bestond uit één opzichter en één opzichteres. Zij kre
gen een eetketel en een drinkkan en stonden dagelijks in de rij
om die te vullen. Overigens werden zij aan zichzelf overgelaten.
En ze vonden, dat ze het nog best hadden. „Thuis" was het
slechter.
Dat is het type-menschen, die het jongste deel vormen van
het Amerikaansche volk. Niet Britsch, zelfs niet West- of
Noord-Europeesch, maar Slavisch of Latijnsch. Niet Protestant,
maar Katholiek.
In 40 jaar ii het Amerikaansche volk veranderd!
Bezien wij nu eens, hoe het Amerikaansche volk is samenge
steld. In 1920 telde het 105 millioen inwoners. Trekken we er
de IQ millioen negers af, dan blijven 95 millioen blanken over.
Van die 95 millioen werden er 5S millioen geboren uit Ameri
kaansche ouders. De overige 36 millioen waren vreemdelingen
of geboren uit vreemdelingen. (Gegevens, ontleend aan Siegfried,
„les Etats Unis").
58 millioen, geboren uit Amerikaansche ouders. Dat wil na
tuurlijk nog niet zeggen, dat deze allen volledig waren verame
rikaniseerd. Niet ieder had zich aangepast aan het historisch
Angelsaksisch volkskarakter. En tegenover deze 58 millioen staan
48 millioen, die eigenlijk geen Amerikanen zijn, d.w.z. 10 millioen
zwarten en 36 millioen vreemdelingen, hoofdzakelijk Latijnen
en Slaven.
Een andere cijfergroepeering. Dultsch, Britsch en Scandina
visch Europa vormde in 1880 83.3 pet. der Amerikaansche be
volking. In 1920 was dit geslonken tot 40 pet. Een totale ver
andering van het volk in 40 jaaxl
Do grootste Jodenstad ter wereld.
In de groote steden is deze verandering sterker dan op het
platte land. De oude Protcstantsche emigratie richtte zich hoofd
zakelijk op het landelijk leven. De nieuwe Latijnsche en Sla
vische vooral op de groote steden. Deze krijgen daardoor een
exotisch aanzien, zooals wij reeds bij ons eerste kijkje in New
Y]ork hebben gemerkt. Ik was daar in „Italië" en .Afrika" Men
ziet er geen Amerikanen, maar Russen, Polen, Italianen en
ixS'DIr? NCW Y°rk Wonen 480000 Russen' 391 000 Italianen,
146.000 Polen, meer dan 200.000 Negers. New York is de grootste
Katholieke stad ter wereld. Er wonen meer Katholieken dan in
Rome, New York is de grootste Jodenstad ter wereld. Van de
7 millioen inwoners vindt men er 2 millioen Joden, hoofdzakelijk
afkomstig uit Oost-Europa.
Passen de emigranten zich niet aan?
Maar worden nu deze emigranten niet in den loop van een of
twee geslachten tot „normale" Amerikanen? Zullen zij zich niet
„assimileeren", dat wil dus zeggen, zich aanpassen aan het
oorspronkelijke Angelsaksische-Protestantsche tvpe? Mijn ant
woord luidt ontkennend. Zeker, er is assimilatie. Als een
Engelschman, een Hollander, een Schot, een Scandinaviër, een
Du,!Scher, ot een Zwitser naar Amerika gaat, dan is hij na 10
of -vO jaar volbloed Amerikaan geworden, vooral als hij van
Calvinistische of althans Protestantsche afkomst is. Voor on«
Nederlanders, schijnt het vrij gemakkelijk om het oude histori
sche Amerikaansche type te benaderen. Daarom ook zijn wii in
het algemeen aan de Overzijde in groot aanzien. Moeilijker is
het b.v. voor dc Ieren, die Katholiek zijn en die ondanks een
90 jaar oude emigratie toch altijd nog aparte groepen blijven vor
men. Maar Italianen, Grieken, etc. assimileeren beslist zeer
slecht. Hun volksaard is totaal anders en hun sterk solidari
teitsgevoel doet hen leven in blijvend afzonderlijke groepen.
Er Is angst bij de oude groep
Welnu, het oudo Amerika koestert een groote vrees, dat de
nieuwe emigratie het oorspronkelijke Amerikaansche volkska
rakter zal vernietigen. Het blanke Angclsaksisch-Protestantsche
type is in gevaar.
Men voelt zich on
dermijnd en rea
geert daarop door
zicli vast te klam
pen aan de bron
nen van zijn his
torisch bestaan.
Dat is de strijd
om het volkska
rakter, die wij
goed moeten be
grijpen, willen wij
het streven naar
maatschappe
lijke ordening, die
p-■ toch al die groc-
jggMBEg* pen moet omvat-
flPWrT tcn iulsl bcoor-
Ib <lce'en-
ik, oude
0?**^ Kroep. De nieu-
we emigranten
zijn
Volgens liet on-
derzoek
Davenport
den 1000 gegradu-
eerden de
Harvard
Monroe-strerk In Chicago. Men lelie op de
„Elevated", de luehttpoorwea inde slechts 50 na-
iwarsstToat. komelingen, ter-
wijl 1000 Roeme
nen uit Boston
tot 100.000 waren gegroeid. Dat zijn angstwekkende cijfers.
Als dat zoo doorgaat, wordt de oorspronkelijke Amerikaanscho
kern verstikt en Amerika een product van Latijnsch en Slavisch
Europa.
