WOENSDAG 1 MEI 1935
DERDE BLAD PAG. 10
Kerknieuws.
GEREF KERKEN
Aangenomen: Naar Koog-Zaandijk, D
JJrccr Jr. te Surhuisterveen.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Becsd. P. G. Verweijs te
Cothen (bij Utrecht).
AFSCHEID, BEVESTIGING. INTREDE
Op Zondag 9 Juni hoopt ds. A. d e
Bruijn, beroepen predikant Li do Ned.
Ilerv. Gemeente te Wcmcldinge, zijn intrede
te doen.
Zondagmiddag j.l. had voor de geheel ge
vulde kerk te Bergharen de bevestiging en
intree plaats van Ds. G J Eyber s.
Bevestiger was Ds. J. Meeuwenbcrg. van
Wychen, die als tekst hiervoor gekozen had 1
Cor. 4:1. Voor zijn intreeprediking had Ds.
Eyberts als teksthoofdstuk genomen 2 Cor. 7 en
meer in het bijzcoder 2 Cor. 7 10. Na het uit
spreken van de gebruikelijke toespraken, riep Ds.
Saraber, van Leeuwen, den nieuwen collega een
welkomstwoord toe namens den Ring „Maas en
Waal". Het koor onder leiding van den heer Na-
huisen zong een wijdings- en dankzeggingslicd
Ten siotte zong de Gemeente den nieuwen leeraar
toe Psalm 134 3.
Ds. H. Pestman is voornemens Zondag
■26 Mei afscheid te nemen van de-Geref. Kerk van
.Grijpskerke (Z.) en Zondag 16 Juni intrede te
doen te Rijswijk (Z.-H.), Bevestiger Dr. K. Dijk,
van Den Haag-West.
Ds. J. E. Klomp, nam Zondag j.l. afscheid
van de Ned. Herv. Gem. te Ede, die hij 6 jaar
heeft gediend. Zijn laatste woord tot de gemeente
was naar aanleiding van Deut. 33 27a. Aan het
einde sprak hij verschillende colleges toe. Ds.
Steenbeek. van Bennekom. sprak de vertrekkende
collega toe namens den Ring Wageningen. per
soonlijk als vriend. Ds. van der Graaf, van Éde.
sprak een hartelijk woord namens den Kerkeraad
en liet toezingen Psalm 121:4. Aanwezig was
ook Ds. Mulder, van Hoevelaken en Dr. R.
Steenbeck. uii Zetten. Een geweldig grootc schare
'vulde het ruime kerkgebouw.
Zondagmorgen trad voor de Ned. Herv.
Gemeenten te Waardhuiren en Uitwijk
op Ds. Rasker. van Nieuw-Buinen. ter bevestiging
van Cand H nkels voorheen hulpprediker te
Assen. Hij had tot tekst gekozen 1 Cor. 3:21
—23 en overdacht ten 1ste een rijke belofte en
ten 2de een ernstige waarschuwing Aan de hand
oplegging werd mede deelgenomen door Ds.
Beerenkamp. van Werkendam en Ds. Kan. van
Assen Des middags verbond Ds. Henkels zien
aan zijn Gemeente. naar aanleiding van 1 Joh.
5:5; waarvan hij tot thema had: een strijdende
wereld: en overdacht dit ten 1ste naar hun strek
ken en ten 2de naar hun stelling. De nieuwe
leeraar werd toegesproken door Ds. Kan namens
"de Kerk te Assen, door Ds de Bruin. var. Wou-
drichem. namens de Ring. door Ds. Rasker als be
vestiger. de heer Smid als theologisch student te
Groningen en door Ds. Beerenkamp als waar
nemend consulent, welke de gemeente verzocht
den jongen leeraar met zijn echtgenootc staande
toe te zingen Gezang 96.
Ds. W. ZIJLSTRA
Ds. W. Zijlstra. predikant der Ned. Herv. Gem.
te Kootwijk heeft tegen 1 October emeritaat
aangevraagd. Ds. Zijlstra is geboren in 1858 en
werd candidaat in 1889. Zijn eerste Gemeente
was Vuursche: voorts diende hij die van Wad-
dinxveen. Kesteren. Bruchen. Groot-Ammers.
Eemnes-Buiten. Neerlangbroek, en sedert 7 Oct-
192S Kootwijk. Hij heeft 45 jaren het ambt be
diend.
Ds. H. H. BARGER
De bekende Utrechtsche - em.-predikant Ds. H.
'H. Bargcr. wordt morgen 80 jaar oud. Sedert 1
Oct. 193-1 is hij emeritus: te Utrecht stond hij 33
Ds. J. J. MIEDEMA
Met emeritaat
Met ingang van 1 September heeft Ds. J. J.
Miedema, predikant der Geref. Kérk van Gro
ningen, eervol emeritaat aangevraagd en ver
kregen.
Met Ds. Miedema. die de oudste der Geref.
predikanten van Groningen is hij werd 11 Jan.
1869 geboren en is dus 66 jaar gaat een zeer
bekend, hooggeacht en veelzijdig toegerust de-
naar des Woords naar den rusttijd. Hij heeft be
halve Groningen, slechts twee gemeenten gediend:
Witmarsum (18931896) en Chariois (1S96
1907). Sidert 7 Juli 1907. derhalve 23 jaren,
heeft Ds. Miedema de gemeente van Groningen
gediend.
Doch daarbuiten is zijn naam n:et minder be
kend; men denke slechts aan zijn daadwerkelijke
belangstelling in den Zendmgsarbeid. zoowel voor
de Heidenen als voor de Joden: voor de Vr Uni
versiteit: io het Evangelisatiewerk en in het Chr.
Onderwijs, bijzonderlijk voor het Willem Lode-
wijk-Gymnasium te Groningen. Er zal gelegen
heid zijn op een en ander terug te komen.
EVANGELIST
Tot Evangelist bij de Ned. Herv. Evangelisa
tie te Ambt-Vo11 enhoven is benoemd de
heer H. Hogendooro te Doorn.
BOND VAN NED. PREDIKANTEN
In de te Utrecht gehouden 18e algömeene
.vergadering van tien Bond van Ned. Pre
dikanten is als redacteur van het Bonds
orgaan herbenoemd Ds. D. Boer; tot lid van
het hoofdbestuur werd gekozen Ds. D. van
der Morst van Spijk en tot lid van het dage-
Jijksch bestuur Ds. A. J. Splinter. Het pro
gramma voor 1935 is aanvaard. Het luidt:
„De Bond van Ne'd. Predikanten enz.
spreekt als zijn oordeel uit, dat het geen
zin meer heeft over dc uitvoering van het
reglement op de predikantstactementen te
spreken; dat verdere uithouw der pensioe
nen naast bewaring van het reeds verwor
vene eerste plicht is voor zijn leden."
De voorzitter van den Bond, Ds. M. v an
Empel heeft een rede gehouden, waarin
lüj herinnerde aan het vele dat de Bond
dusver heeft kunnen doen. „Er is bijna geen
jaar voorbij gegaan zonder dat een belang
rijk deel gereed kwam van het gebouw dat
wij te zanten wilden optrekken. En dat vol
tooid zal zijn wanneer binnen niet al tö lan
gen tijd ook de verzorging der predikants
weduwen goed geregeld zal zijn."
In het bijzonder sprak Ds. van Empel
over de teleurstellende ervaringen met Ihet
Reglement op de Predikantstractementen.
,.Er is weinig, misschien moet ik wel zeg
gen: niets, van terecht gekomen."
JUBILEUM J. KROON
Men schrijft ons:
De heer J. Kroon, Evangelist der Ned.
Herv. Kerk in de Haarlemmermeer,
afdeelrng Rijk, viert heden zijn 25-jarig
ambtsjubileum.
Hij werd 1 Mei 1910 door de Confessio
neels Vereeniging uitgezonden als Evange
list naar het eiland Voorne en Putten^ waar
hij de gemeenten Hekelingen en Zuidland
diende. Eenigen tijd later werd hij overge
plaatst naar Nieuwersluis, waar zijn arbeid
zich ook uitstrekte over Zwartewaal en
omstreken, I-Ieenvliet, Abbenbroek en en
kele andere buurtschappen. In Augustus
1913 werd hij benoemd tot evangelist in de
Haarlemmermeer.
In deze gemeente lieeft hij zich met
groote toewijding aan zijn werk gegeven.
Hij is de ppriebter .van de Meisjesyereeni-
ging „Immanuel" en van de Chr. Knapen*
voreeniging „Obadja".
Hij geniet aller sympathie en deze kwam
wel het beste tot uiting tijdens zijn lang
durige ziekte welke hem ook thans nog be
let zijn werkzaamheden te verrichten.
Verwacht mag echter worden dat hij spoe
dig weer geheel hersteld zal zrijiu
JUBILEUM Dr. W. THOMSON
De' be!;ende voorganger van de English
Reformed Churoh te Amsterdam, Rev. Dr.
W. Thomson, heeft Zondag j.l. onder
groote belangstelling zijn 40-jarige ambts
vervulling bij deze gemeente herdacht.
Dr. Thomson, van Schotsche afkomst,
heelt van 1895 af de' Engelsche kerk in de
hoofdstad gediend en dat hij zich in al die
jaren vele vrienden heeft verworven, bleek
ook op de druk bezochte receptie van Za
terdagmiddag in het American Hotel. Hier
heeft do scriba van den Kerkeraad, de heer
G. Kreijenbroek, woorden van sympa
thie en waardeering gesproken en deze ver
gezeld doen gaan van eenige geschenken,
de foto van een plaquette, een album met
handteekeningen van gemeenteleden en
een enveloppe. De plaquette wordt aange
bracht in de kerk op het Begijnhof, waar
Dr. Thomson tal van jaren het Evangelie
heeft bediend.
Verder hebben dien middag nog onder
scheidene belangstellenden het woord ge
voerd, o.a. Ds. D. Boeke voor de AIle-Dag-
Kerk die dagelijks in de Engelsche kerk
hare bijeenkomsten houdt. Namens H. M.
de Koningin was een gelukwensch binnen
gekomen, terwijl de Ned. Her/. Gemeente
door een deputatie van haar medeleven
blijk gal'.
D stemmige Presbvteriaansche Engel sche
kerk op het stille Begijnhof was Zondag
morgen smaakvol versievd voor den druk
bezochte n dienst, waarin Dr. W. Thomson
zijn jubileum wilde gedenken. Loopefs met
tapijten waren gelegd, in het koor prijkten
laurierboomen met witte seringen, terwijl
do burgemeestersbank, waarin Dr. W. de
Vlugt had plaats genomen, was voorzier.
van paarse primula's. Ook de Engelsche con
sul-generaal was aanwezig
Prof. Dr. D. Ploov, hoogleeraar aan de
Stedelijke Universiteit, geleidde Dr. Thom
son naar den kansel. Naar aanleiding van
Deut. S 1 heeft de jubilaris een gedachte
nisrede uitgesproken. Daarna is de plaquet
te van groen brons met zwart marmeren
rand en in relief dc beeltenis van Dr.
Thomson voorstellende, onthuld door mej.
Traill, die de eerste doopelinge van den
jubileerenden reverend is geweest. Prof. Dr.
D. Ploov en Dr. J. Kooy, Ned. Herv. predi
kant, hebben het woord gevoerd, meVr.
Dhont zong toepasselijke liederen en tot slot
hebben ook de kinderen van de Zondags
school hun gelzang doen hooren en dominéé
een cadeau aangeboden
Dr. Thomson heeft Zaterdag zoowel als
Zondag woorden van dank gesproken. Naar
wij vernemen, is hij voornemens tegen het
najaar emeritaat aan te vragen.
BEGRAFENIS Ds. L BOO NE
Onder enorme belangstelling heeft gister te St.
Philipsland de teraardebestelling plaats ge
vonden van het stoffelijk overschot van wijlen Ds.
L. Boone, in leven oud-Geref. predikant. Van
heiode en verre waren de belangstellenden opge
komen en de 23 gemeenten, waarvan Ds. Boone
vroeger voorganger was, hadden rich allen doen
vertegenwoordigen.
In de morgenuren vonden de belangstellenden
gelegenheid te défileeren langs de baar en een
laatste blik te werpen op het stoffelijk overschot
Te 10 uur ving, terwijl de klokken luidden, een
rouwdienst aan in het kerkgebouw, dat tot den
ook gevuld was. De dienst werd geleid door Ds.
W. Blaak, van A. J. Polder, die de bijeenkomst
opende met het doen ringen van Psalm 682 en
het leren van 2 Tim. 4. Spr. schetste aan de
hand van dit Schriftgedeelte den levensloop van
Ds. Boone. die veel strijd heeft gekend maar bet
geloof behouden mocht. Met het ringen van
Psabn S919 werd de dienst besloten. Om 12
uur werd de stoet opgesteld. De kist werd gedra
gen door vier ouderlingen van de gemeente van
St. Philipsland en vier van elders. In lange rijen
\an vier volgden honderden belangstellenden den
stoet naar het kerkhof. Nadat de kist boven de
groeve -was geplaatst voerde eerst Ds Blaak het
woord en wees op de vergankelijkheid van het
leven en de roepstem ook van dit sterven. Voor
de Kerkeraad van St. Philipsland sprak ouderling
J. V e r 1 i n d e die wees op de bcteckenis van
ac figuur van den overledene. Vervolgens sprak
de heer P. Klein, voorganger van een Vrij-
Geref. kring te Rotterdam. De heer J. de Gr al
ter te Vlissingen, ouderling van de Oud-Geref.
Gein. te Oostburg gewaagde hierna van een 20-
jarige samenwerking met den ontslapene, waarna
de burgemeester van St. Philipsland, de heer J.
K1 e p p e, namens het gemeentebestuur het woord
voerde. Met het zingen van Psalm 897 werd de
droeve plechtigheid besloten.
Hierna vend opnieuw een bijeenkomst In de
kerk plaats. Na het gemeenschappelijk zingen van
Psalm 116-2 en 3 las ouderling J. C. van Har-
melen, van Den Haag. Efeze 2. waarna Ds. Blaak
naar aanleiding van eenige woorden uit dit Schrift
gedeelte het woord voerde. Met het zingen van
Psalm 103 8 werd de bijeenkomst besloten. De
gemeenteraad van St. Philipsland was voltallig
aanwezig.
OECUMENISCHE RAAD
Vrijdag 10 Mei a.s. zal de Oecumenische
Raad van Kerken in Nederland te Utrecht
tvorden opgericht.
In de voorgaande dagen, van 110 Mei,
zullen verschillende conferenties o.p het kas
teel te Hemmen plaats hebben. Van 18
Mei zal daar de intern, studieconferentie
van de Onderzoek-afdeellng der Stock-hol m-
beweging onder voorzitterschap van prof.
Max Huber worden gehouden, terwij! van
910 Mei gelijktijdig eveneens to He:limen
het voortzettingscomité van de Lausanne-
beweging en een Nederlandsche studiecon
ferentie zullen plaats hebben.
JE UGDCON FEREN TTE S
Aan het stukje van de hand van Ds. P. A. A.
Klüsener over Jool hui in ons blad van 26 April
j.l., verzoekt men ons nog Ihet volgende te willen
toevoegen: de kampen worden gehouden voor
jongens seniores 15—23 Juli: voor jongens juniores
2—10 Aug: voor meisjes 24 Juli—1 Aug.
Nadere inlichtingen verstrekken gaarne: me). H
Verdam. Stadhouderskade 125 Amsterdam-Z.; en
de heer G. van der Kam. Sweelindkpkio 1, Den
Haag.
„ALLE KERKEN EEN VLAMMENZEE1'
Wat in Duitschland gebeurt, is heel erg.
Maar in Rusland gaat het nog even anders.
Daar publiceert Jaroslawsky, de propagan
dist. van de Russische Godloozen een op
roep, waarin hij zegt: „Wij willen alle ker
ken der gansche wereld tot één vlammen
zee in brand steken. Onze atheïstenbewe
ging is een ontzaglijke macht geworden, die
elk religieus gevoel uitroeit. Deze beweging
is een der gewichtigste takkei> van onzen
klassenstrijd! Wij moeten ons anti-religieus
werk, dat de fundamenten van de oude we
reld ondermijnt, nog versterken. De Gods
dienaars van alle confessies zullen fret we
ten, dat geen God, geen heilige, geen gebed
de kapitalistische wereld voor den onder
gang bewaren".
LUTHERSCHE PREDIKANTEN
Bestaansrecht van een
Theocentrisch Christendom
Beschouwing over
,J)er Trost des Volkes'*
Tc Amsterdam kwamen de Luthersche
predikanten onder leiding van Ds Mr J. G.
de Jongh (Amersfoort) in vergadering
bijeen.
Na afhandeling der gewone huishoudelijke
zaken sprak Ds. Mr. D. G. Hoevers
(A'dam) over: „Theocentrisch Christen
dom".
Aan de hand van vijf stellingen ontwik
kelde referent zijn gedachten:
1. In het Christendom heeft, naast een
Christo-centrischgerichte, ook een Theo
centrisch gerichte vroomheid bestaansrecht.
2. Terwijl dogmcngeschiedenis en dogma
tiek ons leeren, dat en hoe het Christen
dom zich spoedig Christo-centrisch heeft
georiënteerd, belemmeren bezwaren van
religieuzen en wetenschappelijken aard
ons. dc resultaten van dit proces, zooals
deze vasten vorm hebben gekrogen in dog
ma en terminologie, als basis voor onze
vroomheid en prediking tc aanvaarden.
3. Het zwaartepunt der traditioneel
Christocentrische vroomheid ligt toch in de
historische incarnatie Gods in den mensch
Jezus. Hierdoor werd de middelaars-gedach
te, uit het gebied der vrome bespiegeling
of der wijsgeerige speculatie, overgeplaatst
naar het terrein van het zintuigelijk waar
neembare, waardoor deze gedachte concrete,
uiterlijke zekerheid biedende gestalte
kreeg: „de Christus der traditie".
4. Waar wij dezen Christus niet zoo kun
nen aanvaarden en prediken, heeft ook liet
centraal stellen van eqn kosmischen Chris
tus of Christus-idee groote bezwaren. Im
mers deze Christus, waarbij niet alleen het
feit der vleeschwording wordt losgelaten of
genegeerd, maar veelal ook de band met
den mensch Jezus wordt losgemaakt, mist
juist die eigenschappen, waardoor de Chris
tus der traditie voor het traditioneele
Christendom zoo geheel eenige waarde
heeft: de afdaling van het Eeuwige in het
aardsche. Bij prediking van een kosmi
schen Christus zal verwarring der Gemeen
te van deze gestalte met de traditioneele
Christus-gestalte schier onvermijdelijk zijn.
5. Daarom heeft, bij aanvaarding der we
tenschappelijke en religieuse bezwaren tegen
de traditioneele Christologie een Theocen-
trisch-gèrichte vroomheid bestaansrecht
In het Christendom, immers reeds in de
synoptische Evangeliën wordt zulk een
vroomheidstype in uitgesproken vorm aan
getroffen. terwijl de meest waardevolle ele
menten van het Christelijk geloofsleven er
in tot hun recht komen.
Zulk een Theo-centrisch Christendom
neemt naast andere typen van Christelijke
vroomheid een volkomen gelijkwaardige
plaats in.
Na deze inleiding ontspon zich een leven
dige gedachte mvissel in g.
Verschillende denkbeelden werden er
geopperd en bedenkingen overwogen. Gewe
zen werd op de gelijkwaardigheid van alle
vroomheidstypen, en hoe het komt, dat het
Christo-centrische zoo'n voorname rol is
gaan spelen, wat zijn verklaring vindt in
het Christendom als mysterie-gods-
djenst. Evenals in de primitieve gods
diensten komt ook in het Christendom de
behoefte aan een Middelaar naar voren,
waarbij God al meer en meer naar den ach
tergrond wijkt.
Ook mag het theocentrische en Christo
centrische niet als antithese worden
verstaan. Het gaat om den grooteu eindc-
loozen strijd tusschen de twee beginselen.
De min der-wijsgeerige voelt het Christen
dom als een openbarings- en ver
lossingsreligie.
Ook het dogma is een hymne, een lied,
een gebed, niet alleen een ver
standszaak. Ten slotte gaat het niet
om een weten, maar om een geloof,
e€n gemoedservaring.
Jezus heeft zichzelf reeds beschouwd als
den Middelaar, die het Koninkrijk Gods zal
brengen.
Wanneer wij spreken van theocentrische
vroomheid, dan dienen wij uiteen te zetten
wat wij eigenlijk onder dien theos (god)
hebben te verstaan.
Niet ieder aanvaardt de tegenstelling tus
schen wijsbegeerte en religie, waar denken,
voelen en willen elkander doordringen. Er
kan een verschillend accent wor
den gelegd.
Waar belandt de vrijzinnige als hij zingt:
„Jezus de Formeerder van het heelal"?
Voor hem wordt Christus nooit gelijk aan
God»
Daarna gaf Dr II. J. Toxopexjs (Breda)
een referaat o«r;
Schalom Asch
„Der Trost des Volkes".
Ref. noemde dit boek een roman van on-
gemeene beteekenis. De werken van dezen
voor velen nog onbekenden auteur verdie
nen in alle opzichten onze bijzondere aan
dacht, Juist, waar het Jodendom in onzen
tijd zooveel van zich doet spreken en als 't
ware tot nieuw leven ontwaakt, het naar
allen schijn een nieuwe toekomst tegengaat,
moeten dc romans van Schalom Asch en
hoe vele zijn dat er reeds! worden gele
zen. Van „Der Trost des Volkes" wordt ge
zegd, dat 't is „der Höhepünkt seines Schaf-
fens". Ref. noemt den roman in kwestie een
ongemeen rijk en diep boek.
We leeren hier zeer primitieve Joodsche1
toestanden kennen uit den tijd van Napo
leon. We voelen mee met de Joodsche vrou
wen, die den kost hebben te verdienen voor
het gezin, terwijl haar man streeft naar
Wetskennis en zich geheel geelt aan de
studie van de vroomheid. Het zijn veelszins
barbaarschc toestanden, die we hier leeren
kennen: men denke aan de verhalen van
den Poolschen landedelman en zijn verhou-
ding tot zijn Joodsche en niet-Joodsche on-
derhoorigen. Maar de hoofdzaak is de le
vensgang van Jechiël, welke naam hier ver
taald wordt als „lebendiger Gott", den
hoofdpersoon van heel het wonderrijke ver
haal. Van Jechiël zou kunnen gelden de
zaligspreking van Mt. 5 6, inderdaad hon
gert hij en dorst hij naar de gerechtigheid
voor God. Zijn leven is een ononderbroken
dienen van God, en van den naaste.
Want J. is niet het type van den Joodschcn
vrome, die enkel en alleen het eigen heil
najaagt zonder te denken aan gezin en fa
milie en medemenschen. Hij leeft met en
werkt onder de eenvoudigen en misdcelden
van de plaats zijner inwoning.
Het is een bepaald type van Jodendom,
dat hier in hoofdzaak geteekend wordt, het
z.g. Chasidisme, waarvan de ooi-sprong
eigenlijk al teruggaat tot den tijd der Mak-
kabeesche vrijheidshelden.
Dat chasidisme, in al zijn goede en ver
heven eigenschappen, kweekt ontegenzegge
lijk het egoïsme in de hand. De vader van
Jechiël ontkomt daaraan niet, Jechiël zelf,
de eenvoudige Jood, de „Psalmenjude" ge
noemd, gelukkig wel. Hij is een heerlijk
type van Jodendom èn van Christendom,
een waarachtige Jood èn een waarachtig
Christen tevens. Om zijn persoon vormen
zich als vanzelf allerlei legenden, 'wonder
verhalen, die ons onwillekeurig doen den
ken aan de evangelische wonderverhalen.
Hij kan pas het moede hoofd gerust neer
leggen, als hij de stellige overtuiging heeft
gekregen, dat God hem vrijspreekt van allo
schuld en hem aanneemt in genade.
Na onderlinge gedachtenwisseling over
dit merkwaardige werk werd de vergadering
omstreeks half vier gesloten.
Ds. a M. DETHMERS
Nu de Geref. Kerk van Paesens en Mod
dergat door het vertrek van Ds. P. M. Veld-
huyzen naar Monster weer vacant is, zal Ds. H.
M. Dethmers. cm.-predikant tc Sneek, die aldaar
voor ruim 40 jaar het predikambt aanvaardde,
aan deze Kerk hulpdiensten gaan verleenen met
ingang van Zondag 5 Mei a.s.
KERKBOUW
Dc architect B. W. Plooij te Amersfoort heeft
den bouw van een Geref. Kerk met Pastorie te
Monster, opgedragen aan de laagste inschrij
ver L. van der Hoek en Zonen te Deo
BrieL
Kerk en Staat in Duitschland
De kerkstrijd en het buitenland
De Berlijnsche corresp. van de Morning
Post meldt dat er in Duitschland thans 29
geestelijken gevangen zitten. Te Berlijn zijn
drie dominé's aangehouden onder beschul
diging de buitenlandsche pers te hebben in
gelicht. Bij de huiszoeking bij ds. Niemöller
te Dahlem is geen enkel bezwarend docu
ment gevonden. De meeste geestelijken
hebben trouwens alle bescheiden, die tegen
hen zouden kunnen worden uitgespeeld ver
nietigd en de fondsen der kerk, uit vrees
voor in beslagneming, verdeeld.
Berichtgeving belet
Volgens een telegram van de Un. Press, is
eind vorige week Ds. Harnisch, die belast is
met de perszaken van den kerkraad in de
provincie Brandenburg-Berlijn gearresteerd
en naar het huis van bewaring van de ge
heime staatspolitie overgebracht.
Eenzelfde lot onderging Ds. Winkler in
Witten a.d. Roer, die toegevoegd was aan
de voorloopige rijkskerkregcering van bis
schop Marahrens en leider was van een ker-
kelijken berichtendienst.
In de kringen der Belijdeniskerk gelooft
men, dat het berichtenapparaat der Belijde
niskerk zal worden stilgelegd, opdat de
geestelijken bij het ingrijpen van den staat
dat na den dag van den nationalen arbeid
(1 Mei) wordt verwacht, zich niet met el
kander in verbinding kunnen stellen.
Het „nieuwe" heidendom
Uit de berichten der laatste dagen wordt
steeds meer duidelijk, dat de z.g. Duitsche
Geloofsbeweging niet een achteraf gescho
ven protestbeweging, maar een met groote
kracht zich openbarende actie is, waarvan
de spanwijdte de vroegere verwachtingen
ver overtreft. De Tim es-co rresp. noemt en
kele teekenende dingen uit den Paaschtijd,
waarin tweemaal de radio op officieele pro-
paganda-uren te barer beschikking gesteld
is. Op Goeden Vrijdag was er een rede voor
de Hitler-jeugd onder den suggestieven titel
..De dood van Baldur" en op tweeden
Paasohdag was er een „Duitsch lentefeest"
.uitgevoerd door leden van de Duitsche ge
loofsbeweging. De rede was „geconcentreerd
heidendom" van begin tot einde.
Ook op het platteland, vooral in het noor
den wint de beweging snel veld. In een
dorpje in Meckelenburg sprak de dominee
op Paaschmorgen geen woord over Christus,
maar uitsluitend over Duitschland.
Een hoogleeraar gearresteerd
Naar Reuter uit Berlijn meldt, is Prof. Dr.
Künzalmann, hoogleeraar te Chemnitz en
een van de voornaamste leeken-leden van
de confessioneele kerk in Saksen, gear
resteerd, nadat hij de mededeeling had ont
vangen, dat hij als hoogleeraar was afgezet.
Er bevinden zich thans achttien Saksische
predikanten in het concentratiekamp.
ACCOUNTANTSKANTOOR ■WIELENGA
MAL' R ITS WEG 5 ROTTERDAM
t INRICHTINGEN
Tcl.j R'dam 15600, D*n HnaC T16474 en 39425S
ZENDING EN PHILANTHR0P1E
Dr. J. RONDA
Morgen gaat Dr. J. Ronda, geneesheer-di
recteur van het Chr. krankzinnigengesticht
„Wolfheze" te Wolfhezen den dienst met
pensioen verlaten.
Dr. Jan Ronda werd 8 Febr. 1874 te Zout
kamp geboren. Hij studeerde aan de Gron.
Universiteit medicijnen en beëindigde zijn
studie 15 Mei 1902. Hij studeerde voorts nog
iy2 jaar te Berlijn, v.n. in dc psychiatrie en
neurologie. Dr. Ronda trad op 2 Oct. 1902
als geneesheer in dienst van de stichting
..Dennenoord" te Zuidlaren. Na een 5-tal
jaren daar te hebben gearbeid werd hij ge-
ueesheer-directeur van de in aanbouw zij ode
stichting te Wolfhezen. De stichting, op 28
Nov. 1907 geopend, breidde zich onder zijn
bekwame leiding steeds uit, zoodat zij thans
een complex van pl.m. 70 gebouwen vormt.
Als op 9 Mei a.s. de kliniek „Neder-Vel uwe"
wordt geopend mag dit als een sluit
stuk op zijn arbeid te Wolfhezen worden
beschouwd. Dr. Ronda was voqrts vele ja
ren lid van het curatorium van het Chr.
Lyceum te Arnhem; lid van de examen-com
missie van de Vereen, tot Chr. vera, van
krank/., in Nederland en voorzitter van de
plaatselijke commissie van den Bijz. Vrijw.
Landstorm.
De Regeering erkende zijn verdiensten
door zijn benoeming tot officier in de orde
van Oranj e-Nassau.
DE HUIDIGE STAAT DER FINANCIEN
Het Zendingdbureau te Oegstgeest (post
rekening No. 6074) .vraagt om plaats voor
het volgende:
Zooals bekend is kon er voor de eerste
helft van het tweede kwartaal slechts
f 28.000 van de voor die periode noodige
f 68.000 naar Indië worden gezonden. Met.
groote moeite is er in de verstreken maand
f 40.000 bij eengespaard, het bedrag, dat er
nog ontbrak om in de behoeften tot 15 Mei
te voorzien. Deze f 40.000 worden nu naar
Indië overgemaakt. Maar feitelijk moest
ook het voor de tweede helft van het loo-
pende kwartaal, dus van 15 Mei tot 30
Juni, noodige bedrag de eerstvolgende da
gen aanwezig zijn, afgezien nog van de be
talingen, die in Holland gedaan moeten wor
den aan het eind van de maand zooals aan
salarissen, pensioenen, verlofstractementen
enzoovoort.
Totaal is er voor dit alles, dus voor Indië
en Holland in de eerstvolgende twee weken
50.000 noodig. waarbij opnieuw alleen het
strikt noodzakelijke berekend is.
Wij maken opnieuw dezen toestand be
kend. Het genoemde bedrag van 50.000 is
wanneer allen meehelpen zeker binnen den
genoemden tijd bijeen te brengen.
MILITIE EN MILIJIA CHRISTI
Daar we bij den ambtelijken arbeid onder
onze militairen steeds weer met droefheid
moeten constateeren, dat lang niet alle
jongens uit Christelijke gezinnen trouwe
Tehuis-bezoekers zijn, en daarbij dan tot de
ontdekking komen dat ook de ouders het
groote nut en den steun daarvan niet be
seffen, wil het mij voorkomen nuttig werk
te doen door hierop nog eens speciaal de
aandacht te vestigen.
En hierbij gaat het nu niet om te gewa
gen van den zegen die van de Christelijke
Tehuizen voor militairen mag uitgaan, maar
uitsluitend en alleen om u te wijzen op het
eigen belang der ouders.
Want zoo het u in het burgerleven niet
onverschillig kan zijn, waar en hoe uw kin
deren dc avonden doorbrengen, geldt dit
zeker ook. en nog sterker gedurende het
dienstleven.
Bij het vertrek van uw zoon naar de gar
nizoensplaats gevoelt ge uw groote verant
woordelijkheid, cn toch: ge moet loslaten.
Er kan bij zoon laatste handdruk voor
het vertrek heel wat in u omgaan, maar ge
moet achterblijven.
Beseft ge nu iets van den zegen, dat er
in het garnizoen een Tehuis voor Militairen
met geopende deuren wacht, en een vader
en moeder gereed staart 'om ook uw zoon
in hun groot gezin te ontvangen en in Gods
kracht tijdelijk uw taak over te nemen?
Zorg er toch voor, dat voor het vertrek
reeds een eigen band is gelegd met het Te
huis (een klein briefje is al voldoende) en
zendt gedurende den diensttijd alle corres
pondentie voor uw zoon aan het adres van
het Tehuis.
Ge zijt er dan zeker van dat hij een trouw
bezoeker zal worden en vol vertrouwen kun
nen uw gebeden opgaan om Gods bewaren
de genade, want ge zijt in den geordenden
weg.
GIFTEN EN LEGATEN
Ds. A de Voogd te Delft Beeft een gift van
f 1000 ontvangen ten behoeve van het Evange
lisatiewerk in de omge\,ing van de Brasserskade
aldaar.
De kerkvoogdij der Ned. Herv. Gem. te
Leeuwarden ontving onder bezwaar van
vruchtgebruik een legaat groot f 7400 van wijlen
Mevr. de Wed. E Bergs maJanusch al
daar voor een fonds waarvan de renten moeten
strekken tot onderhoud van de kerkgebouwen de
zer gemeente.
Schoolnieuws.
S.SJL
Ter derde Woudscholencocfereatie, die bepaald
Is op 29—31 Aug. a.s., zullen o.a. als sprekers
optreden Dr. L W. G. Schol ten van Utrecht.
Dr. A. H u 11 e r van Loosduinen en Lr. Blan
kenburg van IJmuiden.
E. VAN DER VEEN
De heer E. vao der Veen. hoofd der Hendrik
de Cockschool te UI rum is vandaag 25 jaar bij
het onderwijs werkzaam.
DUITSCHE STUDENTEN
Het aantal Evangelisch-theologische studenten
in Duitschland daalt sinds 1932. Waren er in 1932
rog 7055 ingeschreven (onder wie 334 vrouwe
lijke) het volgend jaar daalde het op 6873 314
vrouwelijke), in den cursus 1933—1934 op 6791
(312 vrouwelijke), in den cursus 1934—1935 op
6641 (273 vrouwelijke) en thans op 5634 (233
vrouwelijke).
Het verschijnsel betreft trouwens niet alleen de
theologen De hooge school statistiek wijst uit dat
in hetzelfde tijdsverloop het totaal getalstudenten
van 122847 inzonk tot S6S65, een daling die pro
centueel ongeveer dezelfde is als bij de theologie.
J. LENS
Het drievoudig jubileum van den Haagschen
paedagoog-schrljver heeft de medewerkers van
„De School met deo Bijbel", waarvan
hij eindredacteur is. aanleiding gegeven buiten
hem om een geheel aan den jubilaris gewijd num
mer uit te geven. Van diverse kanten wordt de
persoon en het levenswerk van den heer Lens
daarin belicht; eraan meegewerkt Hebben dc
heeren iA. J. Drewcs. A. Kranendonk, C. van Dijl,
D. Wouters. J. K. van Drunen. W. J. Visser, H.
J. van Wijlen en W. G. van de Hulst.
A. BRONS
Vandaag was het 40 jaar geleden, dat dc heer
A. Brons, inspecteur van het L.O. in de Inspectie
Z u i d h o r n zijn loopbaan bij het onderwijs
begon. Hij heeft als onderwijzer en hoofdonder
wijzer tal van jaren het Chr. onderwijs gediend.
Dr. H. A. WESTSTRATE
Dr. H. A. Weststrate heeft tegen 1 November
ontslag gevraagd als rector van het Chr. Lyceum
P. WERKMAN f
In den ouderdom van 84 jaar is overleden de
heer P. Werkman, oud-lceraar in de Fraosche
taal aan de gemeentelijke H.B.S. te Leiden.
G. WIEGERS i
Men meldt ons:
In den nacht van Maandag op Dinsdag is, ten
gevolge van een maagbloeding, die hem den vori-
gen dag overviel, plotseling overleden, de heer
G. Wiegers, hoofd van dc Chr. School te De
He urne (Gem. Dinxperlo)
De heer Wiegers. die slechts 34 jaar oud werd,
is te Delfzijl geboren en ontving daar zijn oplei
ding bij het Chr. Onderwijs Te Uithui ze rmeden
en tc Rheden was hij onderwijzer en te Zaamslag
(Z.-V1.) was hij hoofd van een Chr. School. In
laatstgenoemde plaats was hij eerst hoofd aan de
sdhool Otene en later in den Renzcnhoek.
Op 1 Mei 1934 werd hij benoemd te De Heume
en 17 Aug. d.a.v. volgde zijn installatie. Door zijn
open en rood karakter wis: hij spoedig de harten
van de bewoners te winnen en in hem openbaar
den zich vele beloften voor de toekomst. Aan al
lerlei Ghr. Actie ter plaatse gaf de heer Wiegers
zich con-amore en zoo was hij in den laatsten
verkiezingsstrijd, die eerst Vrijdag beëindigd
werd, een ijverig propagandist voor de A.-R.
„CHRYSOSTOMUS"
Het Leidscb Theologisch Kanselgezelschap
„Chrysostomus" hoopt Donderdag 9 Mei as. zijn
50-jarig bestaan te vieren. De oprichtingsdatum
is 9 October 1884, maar ouder gewoonte wordt
het lustrum in de e.v. lente gevierd en wel op
9 Mei. v
EEN GYMNASIUM VAN 750 JAAR
Het gymnasium tc Eisenach In Duitschland
viert van 2229 Juni a.s. zijn 750-jarig bestaan.
Ter eere van een 3-tal berccmde leerlingen der
school nl. Maarten Luther. J. S. Bach en Walter
Flex zullen das gedeokstceaen onthuld .worden.
NIEUWE OPENBARE SCHOOL
Te Drimmelen gemeente Made c.a. Is cte
nieuwe openbare school gopend. Het oude ge»
bouw voldeed sedert lang niet meer aan dn
eischen.
NOTARIEEL EXAMEN
De Minister van Justitie heeft bepaald, dat het
Notarieel examen zal aanvangen op 17 Juni 1935
en zal worden gehouden tc Den Haag.
Examens
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. GftSJ.t
Geneeskunde: doet. ex., de hoeren A. F. Deut"
man, J. v. d. Bots en M. H. W. K. Dijkstra.
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM,
Goal.: Wis- en Natuurkunde: cand.ex. Aï do heefl
D. de Vries te Hilversum.
Raedagogriek M.O. A: de heer J. M. J. Brant-1
BEWAARSCHOOLONDERWIJS
Gasl. voor het theor. ged. ex. hulpakto den
Vereen, van Chr. Bewaareoh. ond.es.=on dc da/*
mes: X. den Broeder. H. Lucking. P. J. BieSv
meyer. A A. Arnold cn C. J. Nogarede, Rotter»
dam; H. Berends en C. van Dalen. Dordrecht.
Land- en Tuinbouw»
Nederlandsche Tuinbouwraad
Vergadering van het Centraal Bestunr
Tn een te Haarlem gehouden vergadering
van het Centraal Bestuur van den Neder»
landschen Tuinbouwraad wees dc voorzitten
de heer J. C. Mensing er in zijn opening.--.»
woord op, dat al was een gedeelte van hef;
werk van den Raad in het jaar 1934 ovei»
gedragen aan de in het leven geroepen cri*
sisinstellingen, toch bij herhaling door htL
Dagelijksch Bestuur belangi'ijke beslissingen
genomen moesten worden, meestentijds vasf
spoedeischend karakter.
Mededeeling werd gedaan van een verzon-*
den edhaesie-betuiging op het schrijven van
ac Algemeene Vereeniging voor Bloembol»
lencultuur aan den Minister van EconomU
sche Zaken, betreffende dc wateronttrek»
king aan de bloembollengronden.
D"e rekening en verantwoording over hc3
financieels beheer in 1934 werd goedge»
keurd. Besloten werd een verzoek in te dae*
nen om ontheven te worden van de bete»
ling van Personeele Belasting. De ingedieli»
de concept-begrooting 1935 werd, na enkeilg
wijzigingen, goedgekeurd.
Besloten werd te bedanken als lid voui
het Instituutu tot Bevordering van het Han
delsverkeer tusschen Nederland en andere
landen aangezien enkele groepen uit den
Raad reeds als zoodanig stonden ingeschres»
ven als lid van dit Instituut.
Door den Voorzitter werden zeer uitvoe
rige mededeelingen verstrekt over de deel*
neming aan de Wereldtentoonstelling tg
-Brussel 1935. Op diens verzoek is aan deal
Minister van Economische Zaken een voor
dracht, verstrekt voor de afvaardiging naai}
het 11e Internationaal T uinbouwcongres,
hetwelk in September a.s. te Rome zal wor
den gehouden. Deze voordracht vermeldt dt
namen der heeren J. C. M. Mensing, J. Dijk*
huis en Mr. L. Niemöller.
Met voldoening werd gewezen op het feit^
dat bij de samenstelling der verschillend?
crisis-centrales met den Tuinbouwraad reke
ning is gehouden. Op een daartoe gedaan
verzoek is aan den Minister van Economi»
sche Zaken een voordracht ingediend voor)
het zitting nemen in dc Commissie voor dg
Crisis Tuchtrechtspraak. Voor de Centralcj
Commissie werden aanbevolen de heeren E,
H. Krelage en J. Lefeber, voor de Commis
sie in Zuid-Holland Th. v. Rijn en W. A»
Philippo en voor de Commissie in Noord-
Holland J, Valkering en Jac, Nijs&en.
Teeltregeling aardappels
Fabrieks- en vroege aardappelen
In aansluiting op hot vorig persheridhfi
inzake de teelt regeling van fabrieksaareb»
appelen" oogst 1935 kan nog worden medege
deeld, dat voor hen, die zoowel fabrieks
aardappelen als do hierna te noemen vroege
aardappelen verbouwen, voor zoover zij val»
doen aan de onder IV gestelde voorwaarden^
die volgendie regeling is vastgesteld:
I. Onder vroege öardappelen worden irt
deze regeling verstaan:
a. Eerstelingen, Ideaal;
b. Bintje, Frühmulder, Alberta.
II. De voor den verbouw van falbriëka»
aardappelen in 1935 toegewezen oppervlakte
mag worden overschreden met een halvg
H.A. van de hierboven genoemde vroeg*
aardappelen, zoo dikwijls als men 1 H.A.
van deze soorten verbouwt.
III. Om voor de bovenvermelde regeling
in aanmerking te komen moet de verbouwer;
a. voor den verbouw van deze soorten ia
1935 gebruik maken van A-pootgoed;
b. in 1934 reeds A-pootgoed aan den Na-
derlandschen Algemeenen Keuringsdienst tcf
goedkeuring hebben aangeboden;
c. zich voor den verbouw van de onder Ia
bedodlde soorten beperken tot 65 van dea
verbouw in 1933 (Tuinbouwteeltregeling);
d. het gewas ter keuring bij den Algemee
nen Keuringsdienst, aangeven;
e. voor 1 Mei 1935 een aanvrage riahten
tot de Nederlandsche Aardappelmaaloentrei®
te Veendam;
f. er rekening mede houden dat op liet
bedrijf in totaal nooit meer van de onder I
bedoelde aardappelen mogen worden vei*
bauwd dan in 1934 het geval is gewieest.
Nieuwe verbouwers kunnen zich om in
lichtingen wenden tot de Nederlandsche
Aardappelmeelcentrale te Veendam.
BLOEMENTENTOONSTELLING
TE BOSKOOP
Vijf en tachtig duizend bezoekers
Maandagmiddag werden de ingezetenen
van Boskoop en cle randgemeenten in de ge
legenheid gestild gratis de tentoonstelling
tc bezoeken, waarvan een dankbaar gebruik
is gemaakt. De tentoonstelling is nu officieel
gesloten.
Ne*ir wij vernamen hebben 85.000 perso
nen deze tentoonstelling bezocht, zoodat in
derdaad van een succes mag worden ge
sproken.
VARKENSPRIJZEN
De prijzen welke door de Nederlandsche
Veehouderij centrale voor de aan haar ge
leverde varkens betaald worden, zullen met
ingang van 29 April a.s. met 2 cent per Kg.
geslacht gewicht verhoogd worden-, met
dien verstande dat deze prijsvenhooging
geldt voor de varkens welke op of na dezen
datum geleverd worden.
Voor de varkens, welke bestemd zijn voor
levenden uitvoer, bedraagt de prijs 37 cent
per Kg. levend gewicht, zonder korting. De
voorwaarden waaronder de levering plaats
vintjt, zijn ongewijzigd gebleven»
