ÏSSfCfi)
MAANDAG 25 MAART 1935
T O G A'S - HEERENKLEEDING
Firma C. JöRG Sr. UTRECHT
OPGERICHT 1819 SCHOUTENSTR. Nr. 7
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Aangeoorneo: Naar Glclhoorn (toez.),J. J.
Kct C.Wzil. cand. te Amsterdam
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Winterswijk, M. Boukema
te Leidschendam en Th. Delleman te Aalten.
Beroepen. Te Kollumcrpomp, cand. H. R-
Groeneveld te Groningen (verb. be-.).
Aangenomen: Naar Veenendaal, D.
van Enk te Smilde.
Bedankt: Voor Drieoergcn, W. de Graaf tc
Ommen.
GEREF. KERK TE ZWIJNDRECHT
De gemeentevergadering der Gercf. Kerk van
Zwijndrecht heeft oog niet een tweetal gesteld,
gelijk wij op gezag van een voorbarig berichtgever
hebben gemeld. Men is strevende naar de
beroeping van een tweeden predikant.
Ds. J. C B. EYKMAN J.Cr.
Zondag 17 Maart heeft Ds. J. Homan van
Brussel in de Belg. Zendingskerk te Aotwer-
pen een afscheidswoord gesproken namens Ds. J^
C. B. Eykman J.Czn.. wiens voortdurende ongesteld
heid hein genoopt heeft, het ambt neer te leggen.
Wij hebben destijds gemeld, dat Ds. Eykman zich
reeds te Rotterdam gevestigd had.
Io dit afscheidsuur heeft een zoon van Ds
Eykman gedankt voor de liefde, zijn vader door
de gemeente betoond en voor de waardeerende
woorden, door verschillende sprekers geuit Ds.
Homan sprak over Joh. 12 27.
GEDENKTEEKEN Ds. J. B. NETELENBOS
Door vrienden en vereerders van wijlen Ds. J.
B. Netelenbos is op het kerkhof te Groeolo een
g.rafteeken geplaatst. De overdracht aan de
familie geschiedde door den heer Broere uit Win
terswijk. Een zoon van den overledene dankte voor
dit bewijs van liefde, aan zijn betreurden vader
betoond
HET EUROPEESCH CENTRAAL
HULP-BUREAU
Het Europeesch Centraal bureau voor ker
kelijke hulpacties te Genève (prof. dr. Adolf
Keller) 'ontving in 1934 in totaal 6s9.799.ti3
Zwitsersche francs en gaf 604.323.S7 Zwit
sersche francs voor kerkelijke hulpacties uit.
De vergadering van het bestuur van dit
bureau vindt dit jaar te Weenen plaats, en
wel van 31 Augustus tot 3 September. De
keuze van Weenen is met opzet geschied
om bij de moeilijke situatie, waarin het Pro
testantisme in Oostenrijk thans verkeert, het
geheele hulpcomité in de gelegenheid te
stellen met de Oosten rijk sche toestanden van
nabij nader kennis te maken.
CALVIJN'S INSTITUTIE
In ons artikel van 7 Maart over de Insti
tutie van Calvijn wordt de bewerking van
Dr. B. Wielenga genoemd als Nederland-
sche uitgave. Een paar lezers hebben hier
uit afgeleid, dat ons geen andere Nederl.
edities bekend waren. Ten onrechte; de
editie van Dr. W. is alleen genoemd als
jongste; er zijn voorts vertalingen van
Dr. Sizoo (bij Meinema te Delft), van Ds.
I.andwehr (bij Bolle te Rotterdam), van Ds
Wijenberg (bij Zalsman te Kampen), en
ook Hendr. de Cock heeft Calvijn's boek be
werkt,
UIT DE TIJDSCHRIFTEN
In de Maart-aflev. van „H o r i z o n°
wordt medegedeeld dat de uitgave van dit
nieuwe Geref. apologetische maandschrift
thans verzekerd is en men regelmatig met
32 bladz. zal uitkomen. Het streven is nu.
vooral ook buiten den Geref. levens
kring te worden gelezen, opdat het doel-
thetisch de Geref. denkwereld te doen ken
nen, benaderd worde. Deze aflev. bevat ver
volgartikelen en een beschouwing van Dr.
S. O. Los over het Geweten. De Correspon
dentie (van Ds. Hagen) en de Sprokke
lingen (van Ds. de B o n d t) worden al
lengs tot. de bewogen actualiteit, welke een
tijdschrift als dit naast de groote artikelen
Tioodlg heeft, om geen studiegeschrift voor
weinigen te worden.
In „Kerkopbouw" van deze maand
treffen wij o.m. aan een artikel over Arthur
Drews, de stichter van de z.g.n. „Duitsche
religie", dat een merkwaardig licht werpt
op de theorieën van bepaalde Hollandsche
theologen, die zich nauw verwant toonen
met dezen A. Drews.
Actueel is de beschouwing over de
Kerkmuziek naar aanleiding van de
Bach-herdenking van Prof. Dr. C. G. Wa
ge n a a r.
Prof. Dr. A. M. Brouwer polemiseert
met zijn collega Dr. H. V i s s c h e r.
KERKBOUW TE ZEIST
Op 2en Paaschdag zal de Geref. Kerk te Zeist
haar oude kerkgebouw aan de Slotlaac verlaten.
Aao den Woudenbergsdien weg wordt «en nieuw
gezet onder architectuur van den heer B. W.
Plooij.
FEUILLETON
EEN VREESELIJK
MISVERSTAND
Dat nog een gelukkige
oplossing vond
A'aar het Engelscli
(20
Even later gingen zij naar een van de
tenten, die zoo fantastisch verlicht was, en
niet lang duurde het, of Violet zag haar
vader naderbij komen met St. Maur, wiens
gelaatsuitdrukking niet veel goeds beduid
de. Bij zichzelven mompelde de jonge man:
„Zoo, dus dit is dan de bewuste! Nu, hii
staat mij niet beter aan, nu hij een levend
caricatuur van de St. Maurs lijkt! Maar ik
zal wel een spaak in het wiel steken!'
Zoodra de hertog zijn dochter gewaar
werd, zei hij tot St. Maur:
„Wacht hier even op mij, wil je?"
Zelve trad hij nu regelrecht op Violet en
Trevanion toe, terwijl hij, toen hij diens ge
laat duidelijker kon onderscheiden, in zich
zelven zei:
„Ze zal zeker zoo gTaag met dien jongen
man samen zijn. omdat hij het levend eveu-
beeld is van Lord St. Maur, dien zij in
Egvpte heeft verpleegd."
Tot Violet zei hij toen:
„Zoo, dus daar zie ik je dan toch eens
eindelijk! Ik geloof niet, dat ik het genoe
gen heb, dezen heer te kennen."
Ds F. C. MEYSTER
1910 3 April 1935
Zwartgekleede, witte das, hooge hoed,
dat waren de attributen van lang ven-logen
dagen. Nu hebben wc: colbert, telefoon,
schrijfmachine.
De groote stadspredikant van dezen tijd
is... wat zijn stad van hem maakt en
Ds. Meyster, die van zijn 25 ambtsjaren
ruim 22 in de Maasstad heeft doorgebracht,
is er nog jong bij gebleven ook. Niemand zou
hem zijn 53 jaren aanzeggen en als je zoo'n
paar uurtjes met hem gepraat hebt, is de
rekening wel op te maken: een man die een
berg werk verzet met een glimlach, die tot
geen prijs gewichtig kan doen, die gemakke
lijk denkt en praat en handelt, die vooral
niet méér zegt dan hij kwijt wil wezen en
toch niet karig is in woorden. Z'n tijd en
z'u stad en z'n kerk kent hij door en door
en onder een schijn van luchtig verglijden
door het labyrinth van honderd vragen des
tijds, bergt deze naar alle kanten open
staande natuur een ernstig, warmvoelend
innerlijk.
Predikant allereerst, natuurlijk:
„Dat was in m'n Jëugd al het verlangen,
maar ik verloor vroeg m'n ouders en werd
te Haarlem bij venvan ten opgevoed. Zoo
scheen het onderwijs mijn toekomst. Ik heb
er de Rijkskweekschool voor bezocht, de acte
behaald, ook nog een voor vrije- en ordeoe
feningen en een diploma voor kerkorgel-
spel. Maar tot de school is het niet geko
men; ik gaf privaat ondenvijs en werkte
onderwijl voor het Staatsexamen-Universi
teit. Zoo kwam de weg open naar de V. U.
en toen ik afgestudeerd en door de classis
geëxamineerd was, stonden er buiten de
deur al broeders te wachten met een beroeps
brief in de hand! Anders dan nu"
„U is echter maar heel kort op 't platte
land gebleven?"
„Och, eigenlijk heb ik in Zoetermeer-Zeg-
waard maar een jaar rust gehad; toen oe-
gon het al met beroepen: Leiden, Dieren,
Bodegraven enRotterdam. Die stad
trok mij aan enenfin, u weet het, hier
is mijn levenswerk gebleven, ofschoon er,
0jil. uit Amsterdam, herhaaldelijk aan ge
trokken is. In de W'esterkerk ben ik op 3
Sept. door Ds. van den Brink bevestigd en
de kerk was zóó vol, dat burgemeester Zim
merman, die met de wethouders De Jong en
v. d. Molen den dienst bijwoonde, na afloop
zei, dat hij maar liever niet als hoofd der
politie had willen optreden
Het viel mij op, dat tijdens het gesprok
slechts één maal de telefoon ging. Geen
wonder:
,,'s Middags ben ik nooit thuis, altijd de
wijk in. Nu ja, déze middagOf het een
groote wijk is? Wel. 600 gezinnen. En ik
weet precies, hoe het er is. Kijk, hier hebt
u de rappörtenboekjes, alles staat genoteerd.
Bovendien zorgt ons kerkelijk bureau, dat
tip top in orde is, regelmatig voor het bij
houden der nieuwe adressen, verhuizingen,
enz. Elk binnenkomend gezin bezoek ik een
keer. Verder is het huisbezoek gericht op
zieken, huiselijk lief en leed, en natuurlijk
zijn er de vele begrafenissen".
„En 's avonds is u vermoedelijk ook.
Kerk en Staat in Duitschland
Een rustige Zondag
In tegenstelling met de Zondagen 10 en 17 Maart
is het gister io en om de Duitsche kerken der Belij
denisbeweging kalm toegegaan. In alle kerken is
het manifest tegen de heidensche leerstellingen van
Rosenberg van den kansel voorgelezen vóór den
aanvang der Godsdienstoefening, terwijl bovendien
aan de voorlezing voorafging de volgende verkla
ring (wij riteeren uit het Berlijnsche telegram van
het Maandagochtendblad):
„De president van de Pruisische synode heeft
naar aanleiding van het manifest tijdens een onder
houd met den minister van Binnenlandsche Zaken
verklaard, dat zijo bewoordingen zich alleen rich
ten tegen de nieuwe heidensche leerstellingen en
tegen het dreigende gevaar, dat hieruit voor volk
en staat voortvloeit".
De Gestapo heeft zich van ingrijpen onthouden,
zoodat het manifest van alle kansels is gehoord.
Deze voldoening wekkende berichten zijn «en
begrijpelijk gevolg van het standhouden der betrok
ken prediikaoten, hiertoe vereenigd in den presidenl
der Pruisische Synode Dr. Koch, van wiens be
sprekingen met den Minister van Binnenïandsche
Zaken, Dr. Frick, wij de vorige week hebben mel
ding gemaakt. Door de voorafgaande verklariog Ls
blijkbaar tegemoet gekomen aan den eisch van Dr
Frick. dat het manifest in geen geval „staatsfeind-
Iich" mocht klinken, doch tevens is daarbij de vol
ledige inhoud van het manifest gehandhaafd. In
feite waren de onderhandelingen oog niet beëindigd,
doch het is aannemelijk dat Dr. Koch het parool
tot voorlezing niet beeft uitgegeven dan verzekerd
van de instemmjng van de overheid met de nu ge
volgde gedragslijn.
De geheime staatspolitie was volgens het ge
noemde telegram wel in de kerken aanwezig, doch
heeft het daarbij gelaten.
Zal Dr, Muller abdiceeren?
Dat deze loop van zaken en inzonderheid de
onwrikbare houding der Belijdenis-Synode op de
Rijksregeering eindelijk den indruk gemaakt heb
ben. dat de Kerk een organisme is, dat zich niet
door mensohelijke wetten regeeren laat. zou men
kunnen afleiden uit een telegram aan bet Maandag-
ochtendblcd, waarin gezegd wordt, dat de Regee-
„Neen. Het is Sir Hugh Trea-anion. Ik
heb in Cornwallis met hem kennis gemaakt
Met een heftig onweer bood zijn huis ons
een schuilplaats."
„Aangenaam kennis maken, Sir Hugh",
zei de hertog en bood Trevanion de hand.
„Trevanion, een goede oude naam in Corn
wallis."
Hugh boog en Violet stelde hem den her
tog voor.
„Tot mijn spijt", ging deze voort, „ken ik
uw mooie streek maar heel weinig, ofschoon
ik er als jongmensch wel eens een wandel
tocht heb gemaakt. St. Maur is immers ook
een oude naam daar uit het graafschap?
Neem mij niet kwalijk, maar wat lijkt u
sprekend op de St. Maurs! Er zijn er hier
vanavond twee onder de gasten: Lord De-
vereux en zijn tweede zoon. De gelijke
nis van Sir Hugh mot Lord St. Maur, is
opvallend, vind je niet, Violet?"
„Ik zie het niet," zei deze, uiterlijk
kalm, maar innerlijk de wanhoop nabij.
„Als 11 bijzonderheden wonscht te weten
van enkele oude namen en families uit
Cornwallis, dan moet u dit eens aan Sir
Richard Pentreath vragen, den vriend van
Sir Hugh. Ze logeeren samen bij Lord en
Lady Eaton op Moat Hall. Sir Hugh, wilt
11 mij naar de soupertent geleiden? ik
moet vroeg thuis zijn."
Trevanion bood Violet den arm en de
jongelui begaven zich in de richting naar
de tent, terwijl de hertog verbaasd stond
over de koele wijze, waarop de jonge man
zijn dochter monopoliseerde, zonder een
enkele uiting van eerbied jegens haar va
der. Maar de mannen uit Cornwallis ston
den eenmaal bekend om hun groote onaf
r
Ds. Meyster
„Zoo goed als nooit thuis. Elke week ker-
keraad, catechisaties, (zelfs Zaterdagsavonds
nog een, hier aan huis), vergaderingen, com
missies en zoo maar voort".
„Met de jeugd op de catechisaties
„Kan ik best overweg. In al die 22 jaren
heb ik er nog geen zes weggestuurd".
„Dus, 's midags weg, 's avonds weg
dan hebt u zeker de ochtenden voor u zelf?"
„Jadat wil zeggen, als ik er niet uit
moet voor mijn lessen aan 't Marnix-Gym-
nasium, waar ik Hebreeuwsch geef, of aan
de Kweekschool, waar ik Kerkgeschiedenis
geef een van m'n lievelingsvakken of
voor de classis, of voor de examens van den
Schoolraad, of voor vergaderingen, zooals ik
er als curator van de Theol. School, lid van
den Schoolraad, voorzitter van de Geref.
jeugdraad, van de Evangelisatie „Gideou",
van het bestuur der Keuchenius- en der
Van Aech van Wiji.kschool, moet bijwonen".
..Maar dominee, dan moet u toch ook nog
preeken!"
„Ja, ook dat. En dat doe ik héél graag.
En dat moet in dozen tijd menschelijk
gebeuren. Dat is te zeggen niet „naar den
mensch", maar zóó, dat de menschen ge
voelen: de prediker kent ons leven, onze
zorgen, onze nooden".
„Ton slotte hebt u ook nog slaap noodig".
„Dat gaat best. Niet te laat naar bed en
zoodra in bed: slapen. Ik heb het voorrecht
van een goede gezondheid".
„Van schrijven zal vermoedelijk wel nïél
veel komen?"
„Van boeken heel weinig. Maar mèt Dr
Ruyper heb ik de redactie van onze Kerk
bode en do eindredactie. Overigens heb ik
destijds nog een paar boeken kunnen schrij
ven, maar dat is nu niet meer te doen".
Overziende, wat ik al zoo gehoord had.
leek het mij vanzelfsprekend, dat een zil
veren jubileum als 3 April zal aangebroken
zijn, niet onopgemerkt kan voorbijgaan. Een
opmerking dienaangaande werd aldus be
antwoord:
„Dat wil ik ook niet doen. Alleen: niet
'met een gedachtenisrede of zooiets. Er koint
bij zoon jubileum zoo licht te veel „tarra".
ring in den loop der onderhandelingen tot de over-
tui ging is gekomen, dat de oppositie onder alle om
standigheden voet bij stuk zal houden Daarom
wordt de mogelijkheid overwogen, het Mülier-
régime te liquideeeren en het aan de
Belijdeniskerk zelf over te laten, zich te reorgani-
seeren in den zin zooals de natiooaal-socialistische
regeering dit wenschelijk acht.
Afgezien van de merkwaardigheid, dat aan de
Belijdeniskerk wordt overgelaten, wat de Regeering
wenschelijk acht, zouden we ons, als het telegram
de volle waarheid bevat, kunnen verheugen, zij
het met beving. Want dan zou nu duidelijk zijn
geworden, dat de Belijdeniskerk een erfgoed ver
dedigt. dat zij slechts tot den prijs van haar wezen
kan loslateo. In elk geval schijnen de kansen nu
gestegen, dat Dr Mahrarens c.s. en de Gerefor
meerde groepen zich kunnen gereed maken tot het
leggen van een gezonde grondslag voor de verhou
ding tusschen Kerk en Staat.
Protest van R.-K. zijde
Intusschen heeft zich ook Rome laten hooren.
en dat op een wijze, die. geen twijfel laat aan de
daar heerschende opvattingen. De kardinaal-staats
secretaris Pacelli toch heeft een open brief gericht
tot de R.K. van Duitschland, waariö tegen de Ro-
senbergsche levensbeschouwing wordt te velde* ge
trokken in allesbehalve zachte termen:
„Wanneer in duiveJschen trots", aldus Pacelli.
„valsche profeten opstaan onder het voorwendsel
dragers van een nieuw geloof te zijn, dat niet het
Evangelie van Christus is: wanneer hun handeD
oneerbiedig en gewelddadig grijpen naar hetgeen
God ons in de religie van Christus als een levens
schat heeft geschonken: wanneer de zegelbëwaar-
ster van het ware geloof: de heilige kerk en haar
hoofd, de paus. tot mikpunt van schandelijke aan
vallen worden gemaakt; wanneer men de leugen
achtige pogiog onderneemt, een wig te drijven tus
schen de trouw aan de kerk en de trouw aan het
aardsche vaderland, dan heeft het uur geslagen,
waarop de bisschop, die een herder en geen huur
ling is, zijn stem verheft en zonder vrees en onver
biddelijk het apostelwoord voor den hoogen raad
móet herhalen: .Oordeelt zelf, of het juist is, ulië-
den meer te gehoorzamen dao God".
Zulke woorden vergete men niet: uit Rome
tot het Duitsche R.K. volk gericht zijn in staat,
de positie van de Prot. Belijdeniskerk als strijdend
tegen hetzelfde gevaar, te versterken in het oog
dergenen, die straks te ldezen zullen hebben tus
schen den vrede of een eindeloozen strijd.
hankelijkheid en dit was er wel een tref
fend bewijs van. Wat den hertog nog meer
verwonderde, was, de haast uitdagende
houding van Violet,
„Maar het kan niet anders: zij moet ook
wel getroffen zijn door de gelijkenis van
dien jongen man op St. Maur en dit wilde
zij zeker niet toonen. Ik zal toch dien Pen
treath eens ondervragen naar het een en
ander."
HOOFDSTUK XVII.
De hertog keek eens rond, of hij Sir
Richard Pentreath ook ontdekte, maar wel
werd hij Madge Rossiter -gewaar, die hij
„Heb je Sir Richard ook gezien?"
„Hij was zoo even nog hier. O, daar it
hij! Zal ik hem vragen, of hij bij u komt?"
„Ja, doe dat, lieve kind!"
„De hertog wil u spreken," zei ze. „Neen,
hij wist nog niets. Hij is zeer opgewekt
Zeg hem niet vanavond, dat Mr. Trevanion
geen „Sir" is, maar houdt u strikt aan het
geen wij afgesproken hebben. Vraag hem
morgen om een onderhoud en vertel hem
dan de heele toedracht, van het begin to»
het eind. Houdt u vooral in bedwang!"
„Ja, dat beduidt dus zooveel als: „lieg
maar voort"!", dacht Sir Richard, die,
waarheidslievend als hij was, zeer opzag
tegen deze ontmoeting.
„U wilde mij spreken?" vroeg hij dus
„Een eigenaardig samentreffen dan, want
ik had u juist willen verzoeken om een on-
derhoud, zoo mogelijk morgenochtend al
vroeg. Ik moet hier bij voegen, dat ik u iéts 1
van zeer particulieren aard heb mee te dee-
In den Dienst des Woords behoort trouwens
de persoon van den dienaar op den achter
grond te blijven. Maar ik ben thuis op den
vierdag, mèt mijn gezin. Want het groote
voorrecht van 25 jaren het Evangelie te
hebben mogen verkondigen en ook buiteD
de kerkmuren te hebben mogen medewerkeu
in den dienst van Gods Koninkrijk, mdg
niet onopgemerkt voorbijgaan. Dankbaar
gedenken mogen wij niet nalaten bij zóó
veel zegeningen".
„In de 22 jaren te Rotterdam hebt u do
gemeente wel enorm zien toenemen?"
„In zekeren zin. Maar doordat de rand
gemeenten zelfstandig zijn geworden, is Rot
terdam-Centrum op zich zelf niet zoovéél
grooter dan toen ik hier kwam. Wel is het
aantal kerken vermeerderd: met de Berg-
singelkerk eu de Nieuwe Zuider; de Oos-
ter- en de Noorderkerk zijn gerestaureerd en
we hebben een Rusthuis en een Weeshus
gekregen. En zooals u weet is nu de Staten-
singelkerk in afbouw, die we in September
in gebruik hopen te nemen. Ik heb er den
eersten steeen voor gelegd".
„Wat is uw indruk van het geestelijk peil
der gemeente, vergeleken bij toen u hier
kwam?"
„Dat verschil is niet zoo heel groot. Stel
lig treedt er bij de jongeren, vooral in ver
band met de crisis-omstandigheden, meer
onverschilligheid of verbittering aan den
dag, doch daar staat tegenover, dat juist
door diezelfde omstandigheden velen aan
hun geloof getoetst worden en dan zie ik
menigmaal een verheugend resultaat, in elk
geval leert deze tijd de afhankelijkheid van
den mensch inzien, en dat kan niet anders
dan ten goede komen aan het geestelijk
peil. Voor zoover dit zich openbaart in liefde
tot de kerk, staat Rotterdam zeker niet
achteraan. Voor de nieuwe kerk aan de
Slatensingel is, terwijl toch de toestand al
donker werd, in zeer korten tijd 60.000 aan
giften op tafel gelegd".
Bij het vriendelijk aangeboden kopje thee
verschenen bruidsuikers
„Ja, het begint al!" zei m'n gastheer en
waarom zou ik in zijn oog niet de verholen
blijdschap mogen gezien hebben, die er is in
eiken werker, die trouw gediend heeft en
om des gebrachten zegens wille geacht en
geëerd wordt?
Dan, 25 jaren omvatten den afstand tus
schen twee geslachten; de kinderen van hen.
die Ds Meyster gecatechiseerd heeft, ko
men thans zijn catechisatie bezoeken. Dit
vooral is de kracht der permanentie in de
verzorging der geestelijke belangen van de
grootestadsgemeente. Is al de afstand tus
schen dominee en gemeente kleiner gewor
den omdat de eerste niet meer zoo hoog cn
de laatste niet meer op zóó eerbiedigen at
stand staat, in de groote stad is het contact
zoo moeilijk tot een levende band te maken.
Welnu, als dan een predikant zoon kwart
eeuw bij dezelfde kudde gebleven is, wordt
de band langs den natuurlijken weg van
groei, door 't kennen van elkanders leven en
werken en zorgen, tot een werkelijk levend
bezit. En dan kan noch de gemeente noch de
herder zich ontveinzen, dat ze elkaar iets tc
zeggen heben, iets dat het hart raakt omdat
het den dienst des Heeren raakt, den liefde
dienst, waarvan Ds. Meyster thans getuigen
mag en nog vele jaren getuigen moge
dat hij hem nog nooit verdroten heeft.
VERMINDERING
DER KERKELIJKE BELASTING
(Van onzen Duitschen correspondent)
Dr. Fric.k„ die zoowel voor het rijk als
voor Pruisen fungeert als minister van we
tenschap, opvoeding en vo'ksontwikkeling.
heeft in overleg met zijn partijgenoot en
collega Rust, die de financieele leiding van
Pruisen in handen heeft, vrij onverwacht
verordend, dat de kerkelijke belasting ongo-
voor 20 pet. lager moet worden aangeslagen
dan in het vorige jaar.
In zijn verordening kan men ervaren, dat
de bevolking van het Derde Rijk haar fi
nancieele verplichtingen, speciaal wat in
komstenbelasting betreft,, nauwgezet is na
gekomen. .zoodat sedert 1933 de rijksinkom
sten voortdurend zijn gestegen. Tevens kan
men een vooruitgang op economisch gebied
vaststellen, waaruit dan merkwaardig
genoeg wordt afgeleid, dat ook de kerke
lijke financieele inkomsten wel beter ge
worden zullen zijn, temeer, waar de ker
kelijke belasting slechts als een toelage bij
andere belasting; wordtverordend.
De regeeringspresidenten en „Oberprasi-
denten" der verschillende landen zijn be
voegd, bij hét vaststellen der belastingen
ervoor te zorgen, dat de kerkelijke belas
ting, vergeleken bij het afgeloopen belas
tingjaar 20 lager wordt bepaald. Uitzon
deringen kunnen slechts in geval van bij
zonderen nood worden toegestaan en ook,
wanneer het bouwen of verbouwen van een
kerkelijke instelling onvermijdelijk blijkt,
waardoor dan de werkverschaffing weer
wordt bevorderd.
De regeling der belastingen.
De kerkelijke belasting is sedert den oor
log geïncasseerd in samenhang met de rijks-
inkomstenbelasting en werd van land tot
land, soms ook van stad tot stad geregeld.
In Berlijn bedroeg, bij voorbeeld de kerke
lijke belasting voor het kathojieke deel der
bevolking 11 terwijl voor de Protestan
ten een verhooging van 10 bij de inkom
stenbelasting wérd uitgeschreven.
len en dat Lady Violet toch vooral niets te
hooren krijgt van dit verzoek."
„Zeker, Sir Richard," antwoordde de her
tog, die meende, dat de jonge man ook al
tot Violets pretendenten behoorde. „Mis
schien kunt u morgen vroeg, zegge negen
uur, met mij op het kasteel ontbijten? De
dames zullen dan zeker nog niet bij de
hand zijn. Of wacht eens, daar valt mij
nog iets beters in: op drukke dagen in den
zomer gebruik ik wel eens het ontbijt in het
groote prieel. Waarschijnlijk komt u hier
heen gereden. Vraag dan maar aan een van
de grooms, om u den weg te wijzen."
„Dank u zeer."
„A propos, wie is toch die Sir Hugh Tre
vanion? Het is een vriend van u, niet waar?
Violet heeft hem zoo juist aan mij voorge
steld."
„I-ady Violet... heeft hem u voorgesteld?
„Ja, zeker. Hij is toch een achtenswaardig
mensch?"
„O, ja, hij is zeer achtenswaardig. Maar
dat zijn alle menschen in hun soort, die
Sir Gervase hier vandaag genoodigd heeft."
„Hij is jaloersch," dacht de hertog. En
hardop zei hij: „Uw vriend gaf mij geheel
den indruk, dat hij tot een van de oude fa
milies in Cornwallis zou behooren. Is dat
zoo. Pentreath?"
„Och, wij hebben allen Adam tot stam
vader," luidde het antwoord.
„Zeker, dat is zoo," lachte de hertog.
„Ik kan u alleen nog zeggen, dat Treva
nion zeer arm is."
„O, daar is hij niet minder om!" meende
de hertog en praatte toen verder over het-
verloop van den avond.
Intusschen trad Violet met Trevanion, op
Beide kerken hadden hiernaast nog een
zoogenaamd „kerkgeld" verordend volgens
een tarief, dat eveneens uitging van de in
komstenbelasting.
In deze officieele verordening kan men
dan verder lezen: daar door de economische
tactiek der rijksregeering het aantal belas
tingplichtige burgers met een vast inkomen
is toegenomen, namen de inkomsten der
verschillende landen, welke volgens de
rijksbasis waren bepaald, in de jaren 1934
en '35 opmerkelijk toe. Daar echter de fi
nancieele lasten dezer werkverschaffing uit
sluitend door het rijk worden gedragen,
was het begrijpelijk, dat het rijk van deze
vermeerderde inkomsten een grooter ge
deelte voor zichzelf opeischte. Bij de kerke
lijke belasting was zulks anders, daar het
bedrag der kerkelijke belasting niet aan
het rijk toevalt. Haar verlaging beteekent
dus geen voordeel van het rijk of andere
openbare lichamen. Het voordeel dezer ver
laging valt ten gunste van de bevolking,
die het geld voor andere doeleinden kan
benutten.
Van kerkelijke zijde bezien.
Van kerkelijke zijde werd mij bij deze
verrassende bepaling het volgende ver
klaard: Wanneer het juist is. dat de staats
inkomsten door de vermeerdering der be
lastinginkomsten zijn toegenomen, dan zou
het logisch zijn, ïlat ook deze worden ver
laagd. Wanneer men er den nadruk op legt
dat deze kerkelijke belasting slechts een
toelage beteekent van de inkomstenbelas
ting dan is een vergelijking met andere
toeslagbelastingen stellig ter plaatse.
Wij nemen hier als voorbeeld de zooge
naamde burgerbelasting (waartegen vroeger
door de parlementaire vertegenwoordigers
der N.S.D.A.P. scherp is geageerd, maar die
ondanks plechtige verzekeringen nog altijd
niet is opgeheven!) Vijf jaar geleden kwam
deze nieuwe belasting tot stand en in natio-
naal-socialistierhe kringen schold men ze
uit als „negerbelasting" en noemde ze „een
onwaardige manier van belasten". Deze
„negerbelasting" is echter sedert 1933 niet
verdwenen, maar zelfs in bepaalde steden,
bij voorbeeld te Berlijn, nog verhoogd, want
in het laatste belastingjaar is zij hier van
500 tot 700 omhoog geschroefd!
De belasting en de Kerkstrijd.
Merkwaardig is het ook. dat deze veror
dening wordt uitgevaardigd twee dagen, na
dat de belijdende synode vanaf den kansel
een protest liet voorlezen tegen de wereld
beschouwing, welke in bepaalde nationaal-
socialistischo kringen wordt gehuldigd en
verdedigd Men denkt hierbij onwillekeurig
aan een redevoering, door „Oberprasident"
Kube twee jaar geleden op een bijeenkomst
der tot de Duitsche Christenen behoorende
geestelijkheid gehouden, waarbij door hem
onder daverend applaus werd verzekerd,
dat bij verzet van geestelijke zijde „alle
strafrechterlijke middelen benut zouden
worden" om tot gehoorzaamheid te dwin
gen. Dus toen reeds werden de kerken der
verschillende landen met verlaging of zelfs
opheffing der kerkelijke belasting bedreigd!
Voorts is het ook geen geheim, dat de
kerkelijke belasting sedert vele jaren in de
meeste gevallen niet eens do ambtelijk
voorgeschreven hoogte bereikte, daar de
kerkelijke overheid vaak met den economi-
schen nood der gemeenteleden rekening
had te houden, zoodat de totale inkomsten
meestal ver beneden de officieele taxatie
van staatswege bleven. Hoe dit zij het
doet hoogst zonderling aan, dat deze bepa
ling samenvalt met een nieuwe actie van
officieele zijde inzake den kerkelijken strijd.
Men zal nu moeten afwachten, of zulke en
soortgelijke verordeningen vruchtdragend
zijn voor de verhouding tusschen kerk en
OUDERLINGENCONFERENTIE
De 15e ouderllngenconferentie van de Ger.
kerken van Noord-Brabant en Limburg zal 15
Mei a.s. te 's-Hertogenbosch worden ge
houden. Als referent zal optreden Ds. W. v. "t
S a o t, Ger. predikant te den Haag-West. met het
onderwerp: „De prediking in onze Geref. kerken
welk onderwerp verleden jaar door wijlen Ds. W.
H. Gispen te Sckeveringen zou worden behandeld,
maar door diens plotseling overlijden moest ver-
Wetenschap.
DE COMENIUSKAPEL TE NAARDEN
Donderdag 28 Maart a.s. zal de Comenius-
kapel te Naarden plechtig worden geopend
Het is dien datum de geboortedag van Co-
menius. In verband met de g.oote belangstel
ling voor dit feit zal er een bijeenkomst
plaats hebben in de Groote Kerk.
KOPER VLOEIBAAR TE MAKEN
Bericht wordt, dat twèe Amerikaansché
geleerden, L. D, Pangborn en Harry Sweny
er in geslaagd zijn koper vloeibaar te ma
ken.
Tévens is het hierdoor mogelijk deze stof
nu te gebruiken voor het vervaardigen van
roestwerende Verf, wat van zeer groote'be-
teekénis geacht moet Worden.
De uitvinders hebben het koper-uit de ele-
mentairen toestand doen overgaan in den
amorphen toestand en zoo hun resultaat
bereikt.
het huis toe en ging hem vóór naar een ge
zellig vertrekje in het oudere gedeelte,
waar drie kleine tafeltjes stonden gedekt.
„Als je even wacht, Hugh, dan zal ik hen
waarschuwen, dat ze hier het souper bren
gen."
Gelukkig had zij er nog nét bijtijds aan
gedacht, dat al de bedienden op Moat Hall
haar kenden, dus dat hun: „Lady Violet"
en: „Uw Ladyschap" haar zouden verraden
tegenover Trevanion. Maar in de hall kwam
ze een van de hedienden van den banket
bakker uit Londen tegen, die feitelijk alleen
buiten bedienen mocht.
„Hoor eens hier," begon ze en haalde een
halven souvereign te voorschijn. „Ik zou
graag hebben, dat u een souper bracht voor
twee personen in dit kamertje en dat u er
geheel alleen voor zorgde. Begrijpt u wel?
ïk weet, dat u eigenlijk niet binnen bedie-
uen mag, maar ik zal 't wel goed maken
tegenover Lady Damian of tegenover uw
chef, als er soms eenige moeilijkheid voor
u uit mocht voorkomen."
„Dank u, Madam," zei de man.
Toen zij nu weer bij Trevanion terug was.
vroeg ze:
„Vind je het niet een alleraardigst oud
vertrek?"
„Ja, zeker. Maar toch hoop ik, dat Je er
niet al te zeer op gesteld bent, kindje, want
een dergelijk interieur zou ik mijn vrouwtje
nooit kunnen geven."
„O, daar zou ik ook in het geheel niet
naar verlangen. Weet je, wat ik prettig zou
vinden, Hugh?Om in Australië te wo
nen. Al zou ik daar ook niets geen gerief
hebben, als ik jou maar altijd bij mij had!"
Hij had geen gelegenheid, iets te arit-
DINSDAG 26 MAART
HUIZEN 301 M. - KRO-uitrending. 8.00-9.15
en 10.00 Gram.pl. 11.30—12.00 Gcxlsd. halfuur.
12.15 Schlagermuzlek co gram.pl. 2.00 Vrou
wenuur, 3 00—4.00 Modecursus. 4.15 Zacg,
4.30 Orkestconcert. 5.15 Zangrerital. 530 Or-
kestcoocert en gram pl 6.40 Esparanto. 7.15
Lijdensmeditatie. 8 15 Var Dias. 8.2Ö Sympho-
nie-concert. 8.50 Lezing. 9.05 Vervolg concert
en gram.pl. 10.30 Vaz Dias 10.35 Orkestcon
cert. 11.00-12 00 Gram.pl.
HILVERSUM 1S75 M. AVRO-uitrending.
5.30 VPRO. ó.bO RVU. 8.00 Gram.pl. 9.00
Voordracht M. Holtrop 9.15 Gram.pl. 10.00
Morgenwijding. 10.15 Gewijde muziek. 10.20
Het Cantabile-orkest olv. E. Beeckman 11.00
Causerie mevr. R. Lotgering— Hillebrand. 11 30
Vervolg concert. 12.30 Het Ensemble Francis
Keth. 2.00 Kovacs Lajos en zijn orkest, mmv.
Hilde Jager (zang). 3.00—4.00 Knipcursus 4.15
Grara.pl. 4.30 Radiokinderkoorzaog. olv. J,
Hamel. 5.00 Voor kleine kinderen. 5 30 Jeugd-
halfuur v. d VPRO. olv. Ds. B. J. Aris. 6-00
Gram pl. 6.3Ö RVU. Dr Th v Schelven: Moei
lijkheden met menschen. 7.00 Disco-nieuws. 7.30
Engelsche les Fred Fry. 8.00 Vaz D 1 8 05
Omroeporkest olv. N. Gerharz en gram pl. 9 20
Guitaar-recital A Segovia. 9.40 Gedc eiie!i|ko
uitzending v h. Zaogtournoolin het Gebouw
voor K. en W. te Rotterdam. 10 00 Omroep
orkest olv. N. Gerharz mmv. J. <Je Sl'jérs
(mezzo-sopraan), en Ida Rosenheimer (piano)
11.00 Vaz Dias. 11.10-12.00 Kovacs 1 ajos cn
zijn orkest uit rest. „Haeck", Den Ha.
DROITWICH 1500 M. - 1035-10 50 Morgen
wijding. 11.20 Orgelspel S. Torch. It 50 Voor
de scholen. 12.10 Gram.pl. 12.35 E Pu.i Tan
go-orkest. 1.20 J Muscant en zijn orkcsl 2.25
Voor de scholen. 4.20 Lezing. 4.40 Tr.c.oli
eert. 5.35 Radio-Militair-orkest olv,. B. W.
O'Donncll. 6.20 Berichten. 6.50 Trioconccrt
7 10 Fransche les. 7.40 Gram.pl. 7.50 Lezing.
8.20 Charlemagne", comedie met muziek. 9 35
„The Six of Us", gevar. programma. 9.50 Be
richten. 10.10 en 10.20 Lezing. 10.35 Ccr.rcrt
door M. Sandra (sopraan) cn Fr. Laffi'ie
(piano). 11.35—12.20 Lew Stone en zijn BanJ.
RADIO PARIS 1648 M. - 7.20 cn 8.20 Gram.pl.
1235 Orkcstccncert olv. Krettly. 9.05 Omrocp-
kwiotet, L. Dewinsky (zang) en Y. Gal!! (de
clamatie). 10 50 Dansmuziek.
KALUNDBORG 1261 M. 11.20 1 20 Strijk
orkest olv. Andersen. 2.20—4.20 Omroeporkest
olv. Reesen. 7.20 Hoorspel 7.20 Ooceilccncert
olv. Henriques en Ghr. Jensen. 8.50 Marmba-
soli. 9.05 Hoorspel. 9.35 Kamermuziek. 10.25—
11.50 Dansmuziek.
TP.ULEN 456 M. - 5 20 Gram.pl. 6.35 Qui-
roepkwintet. 11.20 Orkest- eo koorconcert 1235
Gram.pl. 1.35 Viool en piaoo. 3 20 Wcrag-
kamerorkest olv. Hagestedt. 5.05 Madrigaa'-
vereenlging Düsseldorf olv. Artz. 6 50 Gram.
pl. 7.35 Münchener Omroepkleinorkcst olv,
Kloss. 8.20 Radiotooneel.
ROME 421 M. 8.05 Viool- en piano-reatal.
Hierna concert door het Politie-muzickcorp
olv. Marchesini.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.i
12.20 Gram.pl. en piano-recital. 1.30—2.20
Gram.pl. 5.20 Omroeporkest. 6.50 Gram.p! S 20
Omroeporkest. 10.30—11 20 Gram.pl. - 4S4
M.: 12.20 Gram.pl. 12.50 Omroeporkest. 1.50
2.20 en 6.35 Gram.pl. 6.50 Viool-recital. 7.35
Gram.pl 8.20 Symphonieconcert. 10.30—11.15
Gram. muziek.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 m. 7.35
Zie Keuleo. 8 20 „Patriotlsche Fantaslen", hoor
spel met muziek. 9.20 eo 10.05 Berichten. 10.2Q
11.50 Dansmuziek olv. Hans Bund.
EEN PIONIER DER CHEMIE
Een dar eerste en beste scheikundigen;
van 't vroegere Duitschland geheimraad Dt'
Carl Duisburg, leider der ook bij ons be
kende en vertegenwoordigde I. G. Farbcn-
industrie, is op 74-jarigen leeftijd overleden.
Op zijn bezitting te Leverkusen, in de 011-
onmididellijke omgeving van het door hem
ontworpen complex, is hij na een werkzaam
en vruchtdragend leven ontslapen. Haast
alle Duitsche universiteiten hebben hem
wegens zijn groote verdiensten en zijn be
hulpzaamheid op maatschappelijk en wetert
schappelijk gebied tot doctor honoris causa
benoemd en wij mochten hem persoonlijk,
leeren kennen als een der vrijgevige oprich
ters van het Keizer-Wilhelm-Instituut le
Dahlem, waar hij in latere jaren een trouw
bezoeker was. Jaren achtereen was hij pre
sident van het Rijksverband der Duitsche
industrie. Reeds als jeugdig leerling van
den ouden Bayer slaagde hij er met zijn
medewerkers in, uit de overblijfselen van
verfstoffen pharmaceutische producten te
fabriceercn en aan de ontwikkeling der
chemisohe industrie nam hij levendig aan
deel.
Uit zijn huwelijk met Johanna Seebohm
zijn drie zoons en een dochter voortgeko
men, waarvan de oudste, Karl Ludwig, be
kend geworden is als tooneelspeler. onder
den naam Ludwig Aohaz.
woorden op die vurige betuiging, want juist
kwam de bediende binnen, zette het een en
ander op tafel, trok de kurk van de flescii
en vulde de glazen, waarna hij wegging.
„Wil je wel gelooven, Violet, dat ik mii
op het oogenblik overstelpend gelukkig ge
voel?... Wat ben ik den laatsten tijd andere
geslingerd! Toen je bij mij op de hoe\©
wegging en ik wist, dat ja mij lief hadt,
was ik in het eerst verrukt, later steeds
meer onder den indruk van je afwezigheid,
waardoor ik zelfs melancholiek werd. Toni
kreeg ik het bericht van mijn erfenis, waar
door de hoop bij mij herleefde, dat ik ja
toch althans ééns tot de mijne zou kunnen
maken, wie je vader dan ook wezen mocht!
Want nu hoef ik tenminste niet met leega
handen tot hem te gaan. Die uitnoodiging
door bemiddeling van Sir Richard droeg
nog bij tot mijn geluk. En toen ik je zag...!
Maar nu morgen, als ik voor maanden, mis
schien wel ^or een jaar of meer, van
wegga, want ik weet niet, hoe lang de
afwikkeling van zaken zal duren, 0, daar
durf ik haast niet aan denken!"
„Je vertrekt toch morgen al niet?"
„Overmorgen, met de „Victoria"."
„Nu, ik hoop, dat die naam een god1
voorteeken zal wezen... O. Hugh, hoe zou je
het vinden, als ik op de hoeve was, om jo
te begroeten, wanneer je terugkomt? Denk
je. dat je moeder mij daar zou willen heb
ben?"
„O, Moeder zal heel blij zijn, als ik haar
alles van ons vertel! Het is een door en
door goede vrouw; ze zal in staat zijn, je Io
waardeeren; dit doet zij al."
'{Wordt vervolgd)
