MAANDAG 18 MAART 1935
EERSTE BLAD PAG 3
Kerknieuws.
GHR. GEREF. KERK
Tweetal: Te Eindhoven, J. Jongeleenj te
Apeldoorn 'en S. v. d. Molen tc Rotterdam-C.
GEREF. KERKEN
lAaogcnomcn: Naar Doornspijk, H. Velt-
iran te Bruchterveld.
Bedankt: Voor 2c Exloermond, H.
Vcltman tc Bruchterveld.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Oldeholtwolde (toer). D.
Oosten, cand. te Sneek. Te Gendt (Geld.), W.
G v. Vliet te Honteoisse.
Bedankt: Voor Harderwijk, W. Vroegicide-
wcy te Zegveld.
GEREF. PREDIKANTEN-CONFERENTIE
Woensdag 22 'Mei a.s. zal te Groningen de
Geref. Predikanten Conferentie plaats hebben. Als
sprekers hopen alsdan op te treden Dr. S. P. De e
te Haren, met het onderwerp ,.Het geloofsbegrip
jncde in verband met onze Belijdenisschriften" en
Ds D. S te c nh u is. em.-predikant te Haren, met
het onderwerp ..De beteekeois van het huwelijk
voor genadeverbond en kerk, mede in verband met
het formulier".
BEGRAFENIS Ds. A. J. A VERMEER
Men schrijft ons uit Doorn:
Zaterdagmiddag heeft een zeer groote schare het
stoffelijk overschot van dezen zoozeer beminden
dienaar des Woords ten grave zien dalen. Door
jijo eenvoud was deze uitvaart van aangrijpenden
ernst. Geen talrijke volgrijiuigen, geen bloemen en
kransen, maar een 60-tal geooodigden. die met ge-
p3Sten eerbied het stoffelijk overschot volgden. Te
voet. Overeenkomstig den wensch van hem, dien
zij naar de laaiste rustplaats brachten. En op het
kerkhof wachtte een talrijke menigte den stoet af
en sloot zich daarbij aan.
De eigenlijke rouwdienst werd geleid door Ds.
S. I] b e m a, den pastor-loci, die sprak over „La
zarus. oryze vriend, slaapt" en daarbij memoreerde
de grooie trouw van den heengegane in het bijwo
nen der Godsdienstoefeningen. Zelden of nooit was
cijn plaats ledig. Een beschamend voorbeeld voor
Dr." H. Schokking was als vertegenwoor
diger van den Haagschen kerkeraad aanwezig, ter
wijl de cmer. predikant Dr. de B1 e op verzoek
van dc familie een woord aan de groeve sprak.
Onder dc aanwezigen merkten we voorts op Ds.
Hofstede van Leusden, de heeren R. Venema, di
recteur eener Gercf. kweekschool te Amsterdam.
L. C Wegerif vaa Amsterdam, freule de Geer en
Ihr. van Loon uit Doorn.
De lijkkist was enkel gedekt door een palmtak,
als een groet van de kinderen.
Toespraak Dr. dc Bic
Dr. dc Bic gedacht in zeer waardeerende be
woordingen den herderlijken arbeid van Ds. Ver
meer gedureode 34 jaren in Den Haag. Met boe-
veel toewijding heeft hij zijn gaven en krachten,
die niet gering waren, gegeven. Hij was predikant,
geheel en volkomen. Voor velen ten eeuwigen ze
gen. Hij meent echter, dat we Ds. V. niet moeten
prijzen. Hij zelf zou zeker zijn hand op spr.'s mond
[eggen. En daarom: God zij voor alles geprezen.
Wat zijn herderlijken arbeid betreft, memoreert
epr. zijn trouw huisbezoek waarvoor hij zijn vaste
dagen en uren had. Hij had zijn gemeente lief, ge
lijk bij heel de schepping, zelfs dc dierenwereld,
lief had. Hij was de stichter van Vereeniging voor
Ziekenverpleging.
Hij was een uitnemend leider van vergaderin
gen. Een groote zelfbeheersching kenmerkte hem.
Hij was objectief. Hij vermeed tweedracht, maar
hij kon ook zijn man staan als het op overtuiging
aankwam-
M^ar'wat in alles trof. was zijn eenvoud. Hij
roemde nooit over volle kerken, over de vele cate
chisanten, de vele huwelijken, die hij sloot. Geen
Wonder, dat zijn collega's hem allen lief hadden.
Maar het allermeest zullen zijn gade en zijn gezin
fiem missen. Spr. herinnert aan den tekst: Gedenkt
,uwen voorgangeren! om tenslotte de aandacht te
'vestigen op den daarop vglgeodcn tekst: Jezus
.Christus is gister en heden dezelfde tot in eeuwig
heid.
Na deze rede dankte een neef van den overle
dene voor de betoonde belangstelling, waarna ge
zongen werd Gez. 49 5. het lievelingslied van
den overledene.
HET VROUWENWERK DER
EVANG. KERK
Ook gelijkgeschakeld?
(Van onzen Duitsóhen correspondent)
Rijksbisschop Müiler heeft mevrouw Von
Grone, die tot dusverre het Vrouwenwerk
der Duitsche Evangelische Kerk als presi
dente leidde, ontslag aangezegd en in haar
plaats Ds. Hermenau, de referent voor dat
■werk in het kerkelijk ministerie aangesteld.
Zij was in 1933 door Müiler persoonlijk be-
ttioenuL
Al jaren was zij lid van de N.S.D.A.P. en
was reeds eerdei' op hetzelfde gebied in
-Bronswijk werkzaam. Strekking van het
Vrouwenwerk der Duitscli Evangelische
Kerk was reeds toen dit nog niet in het te
genwoordig verband van totaal 1.8 millioen
leden was gebracht, alle vragen van het
openbaar leven op christelijke basis te be
handelen en de samenwerking van Lutlier-
6che en Gereformeerde vrouwen tot stand
(te brengen.
Mevrouw Von Grone trad in het najaar
van 1931 met haar organisatie in relatie met
de „Arbeidsgemeenschap voor diakonische
en missionaire arbeid" welke onder leiding
staat van von Bodelschwing te Bethel en
Mlssionsdirektor Knak. Deze arbeidsgemeen
schap, die zich hoofdzakelijk op charitatief
gebied beweegt, geeft in zekeren zin het
-practische liefdewerk der Duitsch Evange
lische Kerk weer.
Een gevaarlijke handteekening
Tesamen met een groot aantal Duitsche
theologen en kerkelijke organisaties onder
teekenden ook de leidende persoonlijkheden
dezer Arbeidsgemeenschap", dus ook me
vrouw von Grone, het vorige jaar den be
kend geworden brief aan rijksbisschop Müi
ler, waarin hem in opdracht van alle
-Duitsch Evangelische Christenen werd ver
zocht., als rijkebisschop af te treden.
Mevrouw von Grone werd toen weliswaar
.telegrafisch uit haai* ambt ontslagen, maar
na een telefonische informatie bij den rijks
bisschop werd verklaard, dat hem van zulk
een ontslag niets bekend was, zoodat zij
als leidster der vrouwenbeweging gehand
haafd bleef.
Wisseling van leiding
Thans, ruim een half jaar lateir, volgt
plotseling, door den rijksbisschop bevestigd,
hot ontslag van mevrouw von Grone, nog
wel met beroep op den vroegeren brief, waar
van men eerst geen kennis bleek te heb
ben!
Ds. Hermenau, haar opvolger, was vroeger
zakelijk leider der Evangelische Vrouwen
hulp. Reeds in 1933 was hij een ijverig voor
vechter van een radicale opheffing der
evangelische vrouwenorganisaties, zonder
toen echter ondersteuning hierbij te vinden.
Men veronderstelt, dat hij inmiddels perso
na grata bij den rijksbisschop is geworden en
leidt zulks af uit zijn benoeming tot zulk
eeD verantwoordelijke positie. Wanneer de
vodrteekenen niet bedriegen, dan zullen de
Evangelische Vrouwenorganisaties thans
denzelfden weg inslaan, die indertijd aan de
jeugdorganisaties werd voorgeschreven, dat
wil zeggen: zij worden ontbonden, om bij
de vrouwenorganisaties van het Derde Rijk
fco worden ingelijfd.
EERSTESTEENLEGGING
ORANJEKERK TE DEN HAAG
Door Koningin Wilhelmina
Onder zeer groote belangstelling
we hebben het reeds, in het kort ge
meld heeft Zaterdagmiddag aan de
Jan Wapstraat, in liet Haagsclie
Spoorwijk, de eerstesteenlegging
plaats gehad van de Oranjekerk der
Ned. Herv. Gemeente, welke plechtig
heid door Koningin Wilhelmina in
eigpn persoon met zilveren troffel is
verricht
Tot de aanwezigen behoorden in de
eerste plaats Dr. W. J. de Wilde, wijkpre-
dikant en voorzitter van de Vereeniging
„Oranjekerk", mèt den secretaris, den heer
A. J. Kl&renberg en andere bestuursleden.
Voorts verschillende predikanten, uit
andere wijken der Haagsclie gemeente,1
kerkvoogden en kerkenaadsleden, terwijl
het stadsbestuur was vertegenwoordigd
door z'n secretaris, Mr. Dr. Boasson. j
Te ongeveer half drie arriveerde onze
Landsvrouwe, vergezeld van Haar particu
lier secretaris, den heer Sixnia baron van
Heemstra en van Haar kamerheer, baron
van Hardenbroek van Hardenhroek.
Na de ontvangst van Hare Majesteit in
de enkele jaren geleden al gebouwde Oran
je-kapel, werd Zij naar een tribune go-
ieid op het open terrein, en hieven alle
aanwezigen spontaan het Wilhelmus aan
(eerste en zesde couplet).
Eenmaal gezeten volgde een toespraak
van dr. De Wilde, die aldus luidde:
Een zeer bijzonder oogenblik is thans
voor de Vereeniging Oranjekerk en voor de
[geheele Haagsclie Hervormde gemeente ge
komen nu Uwe Majesteit hier in ons mid
den heeft willen komen om niet alleen ge
tuige te zijn van onze dankbare vreugde,
maai' ook om die vreugde en die dank
baarheid nog veel grooter en dieper te ma
ken. Het is ons dan ook een zeldzaam voor
recht dat Uwe Majesteit den eersten steen
boven een gemetselde oorkonde wil plaat
sen, die het heugelijk feit vermeldt, dat wij
door Gods genade een nieuw bedehuis mo
gen stichten in dit deel der zich maar
steeds uitbreidende gemeente.
Hoe noodig dat hier is, moge blijken uit
het feit, dat voor dit dichtbevolkte stads
gedeelte de dichtstbijzijnde kerk op een
half uur afstand is gelogen. Men begon
dan ook reeds tien jaren geleden een gele
genheid te zoeken om hier predikdiensten
te kunnen houden. De eerste plaats van
samenkomst was een ongebruikte directie-
keet van gemeentewerken, die den histo-
rischen naam van „tram zonder wielen"
heeft gekregen. Daarna kwam men samen
in de gymnastiekzaal der Nicolaas Beets-
school. Deze leende zich echter beter voo.
lichamelijke dan geestelijke oefening, zoo
dat steeds dringender de eisch werd, om
een meer passende omgeving te zoeken,
zoowel voor den predikdienst als voor aller
lei wijkarbeid.
De Vereeniging Oranjekerk werd nu on
geveer vijf jaar geledon opgericht en mocht
zich al dadelijk in groote belangstelling
verheugen, waarvan het ledental nu onge
veer 900 bedraagt.
Velen .hebbei) zich in die jaren met hart
en ziel gegeven aan de voorbereidende
werkzaamheden tot het stichten van een
kerk met bijgebouwen. De henoodigde som
is bijeengebracht hoofdzakelijk uit kleine
giften. Dankbaar denken wij aan eenige
belangrijke schenkingen en de mooie op
brengst van een pa/ur bazars. Maar het
leeuwendeel van ons kapitaal werd toch bij
eengebracht door onze schare collectanten,
die er wekelijks op uittrokken om de dub
beltjes en stuivers bij elkaar te halen.
En zoo konden wij eerst, nu haast twee
jaar geleden, de meest noodzakelijke voor
ziening treffen, door de bijgebouwen van
het complex in gebruik te nemen, waar
voorloopig ook nu predikdienst kon worden
gehouden. En nu wij daar ook al weer uit-
gegroeid zijn, mogen wij den eersten steen
leggen van de kerk zelf. Een prachtig ge
slaagde leening stelde ons in staat den
bouw aan architect Kuyper, die het geheele
plan ontwierp, op te dragen en het werk
na aanbesteding te gunnen aan den aan
nemer, den heer De Vries, die in het laatst
van 1934 een aanvang met de fundcering
maaJcte.
Zoo zijn dan nu de palen geheid en de
beton-fundamenten gelegd in dezen dras-
sigen polderbodem. Dit fundament is vast,
maar vaster nog het eenige fundament., dat
gelegd is door apostelen en profeten, waar
van Jezus Christus de uiterste hoeksteen is.
Op dat fundament mogen wij houwen en
onszelven als levende steenen laten invoe
gen in dat gebouw, „dat naar Gods gemaakt
bestek in eeuwigheid zal rijzen".
We mogen dan dezen dag zien als den
dag, dien de Heer gemaakt heeft, waarop
wii blijde zijn en danken.
Nu zal dan de Oranjekerk verrijzen,
waarvoor Oranje den eersten steen legt. Dat
is een historisch feit, in meer dan één zin.
Immers Oranje heeft het mede mogelijk
gemaakt, dat de eerste steen gelegd werd
van de Kerk der Hervorming in Nederland.
En de band tusschen Oranie cn Kerk we
ten wij hecht en sterk. Wij danken God
voor dit grooto voorrecht, dat ons hier in
dit stadsgedeelte te beurt valt Ja, onze ge-
voelefis zijn sterker dan wij wel zouden
kunnen uitsproken.
Eu nu: God van den Hemel zal het doen
gelukken on wij Zijne knechten zullen ons
opmaken en bouwen
Daarna las dr. De Wilde de stichtings
oorkonde voor verzocht liij H. M. deze
oorkonde van Haar handteekening te voor
zien,, om vervolgens den steen in to met
selen.
Ter zijde gestaan door den architect en
dr. De Wilde, kweet de Koningin zich op
rappe wijze van Haar taak, waarop het
Oranjekoor instemde met het mooie li,cd:
„Des Heeren Huis".
De eigenlijke plechtigheid was hiermee
oorkonde voor en verzocht hij H. hL deze
woord van h artelij ken dank tot Hare
Majesteit had gericht, verliet Zij het ter
rein.
VIJFENTWINTIG JAAR ONDER
DE GEVANGENEN
Op 16 April a.s. zal het 25 jaar geleden
zijn, dat de heer F. B. Visser door den Mi
nister van Justitie als godsdienstleeraar in
de strafgevangenis te Scheveningen werd
benoemd.
DANKBAARHEID SKERK
Te Rohrbach In het Saarland zal door de Duit
sche Evangelische gemeente (Rohrbach telt 500
Protestanten onder 4000 Roomsch-Katholleken) een
„Dankbaarheldskerk" worden gebouwd, ter herin
nering aan de bevrijding van het Saarland en be
doeld als een Protestantsch monument der herinne
ring. Er worden in Duitschland giften tot dit doel
verzameld.
KERK EN STAAT IN
DUITSCHLAND
Dc Kerkstrijd weer verscherpt
Hoewel eenigszkis op den achtergrond gescho
ven door de politieke gebeutrenissen, verdient dc
verscherping van den Kerkstrijd, gister gedemon-
steerd door het overmatig optreden der geheime
staatspolitie tegen duizenden predikanten, toch
volle aandacht. Dit optreden is feitelijk een conse
quentie van de op Zondag 10 Maart ingeoom'en
houding der overheid: politiek op den kansel ten
strengste verboden. De wijze echter, waarop men
gister 5000 predikanten belet heeft, hun ambt
uit te oefenen en daardoor tienduizenden kerkgan
gers in hun hoogste belangen heeft geraakt, kao
geen bewondering wekken.
Zaterdag reeds had, naar de Tel.-corresp. te
Berlijn vernam, de Geheime Staatspolizei telefo
nisch alle oppositloneelc predikanten van wie zij
vermoedde, dat zaj het manifest, alsnog van den
kansel zouden voorlezen, gewaarschuwd, dat zij in
dat geval gearresteerd zouden worden. Daar het
laat in den avood bekend werd, dat de predikan
ten zich hieraan niet zouden storen, werden gister
ochtend in alle vroegte voor het aanvangen van
den dienst 5000 geestelijken In Pruisen alleen in
Berljn 200 in „Schutzhaft" genomen ofwel ver
boden hun woning te verlaten.
Gearresteerd of huisarrest
Al is de gevangenzetting van een deel der
predikanten onder hen bevinden- zich ook
Dr. Niemöiler, Dr. Petersen, Dr. Jacobl en
Ds Hildebrandt uiteraard niet van langen
duur, en het huisarrest van duizenden hunner
tot één dag beperkt geweest, de reactie op
het kerkgaand publiek was er niet minder
osn en opnieuw zijn spanningen ontstaan,
die den onlangs dichterbij schijnenden vrede
weer doen terugwijken.
In Berlijn heeft het optreden der staats
politie begrijpelijkerwijze de meeste aan
dacht gehad. Vooral in het centrum, waar
dr. Jacobi in de groote Gedachtniskirche aan
den Kurfürstendamm zou optreden. De
Gestapo hield zijn weeing evenwel onder
strenge bewaking, zoodat het er een oogen
blik naar uitzag, alsof de dienst ook in het
centrum van Berlijn niet plaats zou kunnen
vinden. De gemeenteleden kwamen er echt
achter, wat er met hun voorganger was ge
schied en verzochten een anderen predikant
den dienst te -leiden. Om aan te toonero,
dat het manifest der Synode niet in het
minst als tegen den staat gericht bedoeld is,
liet, zoo vervolgt de Tel.-corresp., deze hulp
prediker de gemeente in de Gedachtniskirche
eerst de belofte van trouw aan den staat
afleggen, waaraan door allen gevolg werd
gegeven. Toen bij met de voorlezing van het
manifest begon, verlieten een aantal geuni-
formden ostentatief de kerk, de overige aan
wezigen luisterden echter aandachtig naar
de voorlezing van het manifest.
Op hit platteland
In verband met de opdracht <Jer Gestapo, om in
geheel Pruisen het voorlezen van het manifest der
Belijdenis-Synode van den kansel, te beletten, werd
in tal van derpen groote ontsteltenis en veront
waardiging gëwefct.Hiér bleek "echter "de banri
tussch'en leeraar en gemeente sterk genoeg, om de'
orde om te keeren: men verliet de kerk en ging
naar de pastorie, waar de predikant „in Schutz-'
haft" was. En dan werd daar de dienst zoo goed
en zoo kwaad als het ging door den predikant uit
het venster geleid, terwijl de gemeente buitenshuis
psalmen zong.
Voorzoover niet in arrest gesteld, hebben de
leiders der Belijdenisbeweging oog gisteren tc
Berlijn vergaderd, om hun houding voor de naaste
toekomst en t.o.v. hun gevangén gezette collega's
te bepalen. (Het voorlezen van het manifest was
hun door de Belijdenis-Synode voorgeschreven).
De meest.» aandacht moge op 't oogenblik ge
richt zijn op de invoering van den algemeenen
dienstplicht, men zal spoedig komen tot de teleur
stellende ontdekking, dat de verhouding tussdien
Kerk en Staat In Duitstbland nog altijd behoort
tot de vraagstukken, die niet zijn op te lossen met
Regeeringsbevelen of politioneel optreden.
De Reform. Kirch e n zei t u n g van 16
Maart hebben wij niet ontvangen; zij is weer in
beslag genomen.
Tegenspraak uit Berlijn
Naar het N C. P. telefonisch uit Berlijn ver-
oam, moet (het getal 5000 der in huisarrest gestelde
predikanten voor V/2 dag gereduceerd wor
den tot: enkele honderden. Voorts werd medege
deeld. dat de predikanten Niemöiler, Jacobi, Pe
tersen en Hilkbrandt niet gevangen genomen
zijn.
OUDERLINGEN-CONFERENTIE
Zaterdagmiddag werd te Almelo de halfjaar-
lijksche Ouderlingenconferentie voor de classis
Deventer der Geref. Kerken gehouden onder pre
sidium van den heer G J. Koerselman van
Enschede. Ln zijn openingswoord heette dc voor
zitter de talrijke aanwezigen w.o. verschillende pre
dikanten, hartelijk welkom. Na afhandeling van
eenige zaken van huishoudelijken aard verkreeg
Ds. J. J. Bouwman van Almelo het woord om
zijn referaat te houden over „De twijfel".
De referent behandelde achtereenvolgens: 1. het
wezen van den twijfel, 2. de onderscheiding tus
schen obj. en sub), twijfel, 3. de waardeering van
den twijfel, 4. het onstaan van den twijfel, 5. de
overwinning van den twijfel.
Op dit zeer leerzame referaat volgde een brecde
bespreking waaraan door een achttal predikanten
en ouderlingen werd deelgenomen. Na rondvraag
werd de goedgeslaagde Conferentie met dankzeg
ging gesloten.
UIT DEN GOEDEN OUDEN TIJD
Reglement voor den hondenslager in de
kerk te GrooLSchermer, Ao. 1775. (Resolu-
tiën van Schepenen en Vroedschappen van
Zuid-Schermer, 16491754):
„le. sal hij gehouden zijn de kerk drie
malen 's jaers te ragen.
2e. sal hij de toegang van 't kerkepad en
rondom de kerk tot den ingang der deuren
moeten vegen en opruimen, opdat een ieder
bekwaem uijt de kerk kan komen.
3e. sal hij gehouden zijn de voorz. plaet-
sen op preek- of bedestonden wanneer die
beijselt, bevroren of glad zijn met zand te
slrooijen.
•4c. Eijntelijk sal hij gehouden zijn op
preek- of bedestonden als voren door de kerk
te gaen om dc monschen uijt de slaap te
storen en dat soo menigwerf als hij sal oor
dcelen te behooren, immers ten minste ge
durende iedere predikatie eens".
ZENDING EN PHILANTHROPIE
ZENDELING G. MAAN
De heer G. Maan. oud-zendeling der Utrec'nt-
sche Zendingsverecniging, hoopt 23 April zijn
veertigjarig jubileum in dienst der Zending te her
denken.
VERBAND EVANG. COMM. G. K.
De jaarvergadering van het Verband van
Evangel. Commissies van Geref. Kerken is
gepaald op Woensdag 12 Juni op Woud
schoten te Zeist. Van 1214 Juni is er ook
een 3-daagsche Conferentie.
SALATIGAZENDING
De jaarvergadering der Salatigazending
zal plaats hebben op Woensdag 1 Mei a.s.
des namiddags om 2 uur in het lokaal
.Bethel" der Ned. Herv. Stadszending, Hee
renstraat 32, Utrecht.
Dien dag hoopt Zuster Agnes Püschel af
scheid te nemen van de vrienden in Holland,
Ook de beide jonge aanstaande Zendelin
gen Br. W. Fastenrath en Br. W. Haum, die
spoedig naar Java hopen uit te gaan, willen
dien dag gaarne de Zendingsvrienden
groeten.
HUIZE „JOHANNA"
Ter vergadering van den kerkeraad der Geref.
Kerk vao Dordrecht deed het college van diakenen
mededecling van de schenking van het kapitale
heerenhuis met tuin aan de Groenmarkt 15, om dit
in te richten als tehuis voor ouden van dagen. De
kerkeraad besloot, gehoord het rapport van de
commissie vao advies, dit waardevolle geschenk
onder dankbetuiging aan de gevers, te aanvaarden
en het voor bovengenoemd doel te verbouwen
pand den naam te geven van Huize „Johanna".
TER OVERWEGING
In het Ned. Zendingsblad schrijft een
'vriend der Zending:
„U hebt de noodkreet der Zending doen
hooren. Dat heeft mij tot nadenken ge
bracht. Ik heb altijd veel te weinig voor de
Zending gedaan, omdat ik meende dat alles
te .grootscheeps" ging. Nu kan ik vanwege
den maatschappelijken toestand niet veel
meer voor de Zending doen. Toch kan ik nog
wel iets doen. Ik w> van de 3,— die ik
per maand verrook, nu 2,gaan afzon
deren voor de Zending. Ik heb me eerst een
week beproefd en het geeft groote voldoe
ning. Jezus kan het gebruiken, ja de Mees
ter höeft het van noode. Dat geeft de blijd
schap. Voor mezelf had ik het mooier ge
vonden om er niets van te vertellen, maar
misschien is het beter om dit door te geven"
BAZAR CENTRAALBOND VOOR INW.
ZENDING
Deze bazar zal gehouden worden op 7, 8 en 9
Mei in het American Hotel te Amsterdam.
Goederen enz. worden gaarne ingewacht vóór 15
April aan het adres Stadhouderskade 137, terwijl
de peDoingoieesteresse: Mevr. D. I. da Costa-van
den Bergh (postgiro 49310) zich voor giften aan
bevolen houdt.
BLINDENINSTITUUT TE HAREN
Te Haren is een nieuwe onderwijsinrichting met
internaat voor blinde kinderen uitgaande van het
Instituut tot onderwijs voor blinden te Amsterdam,
officieel geopend.
De leiding der school is toevertrouwd aan den
heer N-.ezing. die reeds vele jaren aan de AJexan-
derstichting is verbcoden. In deze school worden
opgenomen kinderen van 3—14 jaar, die onder
wijs ontvangen als voorbereiding voor bet schooi
en vakonderwijs op het Blinden-instituut te Huizen.
De 'kinderen leeren hiér breien, lezen, rekenen, de
verdere vakken van het lager ooderwijs, eenvou
dige handwerken voor meisjes en jongens, gym
nastiek, binnen en buiten spelen, zij, die muzikaal
zijn, de beginselen van muziek, piano en zang
In het gebouw zijn thans ondergebracht 34 kin
deren uit de Noordelijke provinciën. Er is plaats
voor 60 a 70 kinderen. Tuin en omstreken geven
den kinderen volop gelegenheid voor buiten spelen
en wandelen.
Schoolnieuws.
AFSCHEID G. RIJSDIJK
Na een dienstti.d van bijna 47 jaar hoopt de
heer G. Rljsdljk afscheid te nemen van de Cnr.
school te Papendrecht.
Zijn eerste plaats was Ouderkerk a.d. IJseJ,
vanwaar hij vertrok om te beginnen in IJselmondc,
waar hij ook verbonden was aan de Oir. Nor
maalschool te Ridderkerk.
In 1905 werd hij benoemd als hoofd van de
school in Papendrecht Met twee leerkrachten
werd aangevangen en na 30 jaar arbeiden is er nu
een schoolvcreeniging met 3 scholen, waaraan 12
onderwijzers (essen) werkzaam zijn.
De 'heer Rijswijk hoopt zich te Apeldoorn tc
vestigen.
GEREF. SCHOOLVERBAND
Het district Sncek en omstreken yan Geref.
Schoolverband belegt a.s. Woensdag 20 Maart een
vergadering in „Aere Pcrennius" te Soeek
waarin als referenten zullen optreden de predikan
ten Ds. R. H Kuipers van Oosthem. met het
onderwerp: „Rapoort Schoolvisitatie" en Ds. N. J.
Ho mm e s van Ijlst met het onderwerp: „Onder
wijs en offer". De vergadering vangt om half
VEREEN. VAN CHR. ONDERWIJZERS ENZ.
Salarispeil A-onderwijzers
Het Hoofdbestuur van de Ver. van Chr. Oo-
derw. enz heeft aan dc Tweede Kamer een mis
sive gezonden naar aanleiding van het w.o.w.
inzake de opleiding van onderwijzers en onderwij
zeressen. Het H.B., lettende op het voornemen
van den Minister, blijkens de nadere toelichting;
om de salarissen van z.g. A onderwijzers aan
merkelijk lager te stellen dan die der tegenwoor
dige bezitters der onderwijzersakte, en dc volledig
bevoegden Ln salaris op één lijn te stellen met die
der bezitters van deze akte, is van oordcel, dat
deze achteruitzetting niet in 't belang kan zija van
het onderwijs, en dat de onderwijzersstand een
desappreciatie zal ondergaan, die niet anders dan
tot groot nadeel kan zijn voor de geheele zaak der
volksopvoeding.
Het Hoofdbestuur verzoekt de Kamer daarom
dringend te willen bevorderen, dat het voornemen
van den Minister niet tot uitvoering komt.
Reiskosten voor wachtgelders
Hetzelfde hoofdbestuur heeft den Min van
Onderwijs een adres gezonden "waarin het den
Minister verzoekt aan wachtgelders als zij een
benoeming ontvangen tot onderwijzer buiten hun
woonplaats, de reiskosten hen te vergoeden, waar
omtrent tot op heden afwijzend werd beschikt.
Examens
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gesl.:
Indisch Recht: ca.nd.ex., do hcweu H. Kocsomo
Oetoyo en B. Wolvekanuv
LA NPBOU W'HOOGESC.HOOL TE IV A GEN IN-
OEN. Gesl.Kol. hose.hbouw: Ing.cx., de heer
J. Freove, geb. te Zwolle.
STUURLIEDEN
DEN HAAG. Gesl. voor 3o stuurman gT.
istoomv.: do hoorea Kt KJiJa ea A. J, Snol,
RIJKSLANDBOUWWINTERSCHOOL
VEENDAM. Het dlpl. is uitgereikt aan: M.
Ben-turn, H. de Boer en G. G. Grasmeljer, Wil-
dervank; P. Braam. Veendam: R. Germs en
H. P. Mulder, Muntendam: H. Breemhaar. Oude
Pekela; F. Goosen. P. H. Krult en A. H. Prins.
Stadskanaal J. Speelman. Eexterveen: K. te
Velde. Nie-uw-Buinen; H. Zomen-man, Winscho
ten. Aan de leertilngen F. Goosen en P. H. ICrult
te StacLskamaal werd boven-dien de medaille van
het Jan Kok-fonds toegekend.
UIT HET SOCIALE LEVEN
STAKING TE JUTPHAAS
Men meldt ons uit Jutphaas:
Bij Gebrs. Rijksen op Hoog-Raven is een
staking uitgebroken onder een gedeelte van
het personeel. Een ander gedeelte ging niet in
staking, trots het advies van den bond, reden
waarom zij werden geroyeerd. De stakenden
zijn int«5schen door werkwilligen vervangen.
Ijverige pogingen worden nu aangewend, om
de werkwilligen alsnog tot staking te bewe
gen. Ze worden door stakers en werkloozen
by het komen en gaan begeleid. Tot onregel
matigheden kwam het nog niet.
LOONGESCHIL IN DEN LANDBOUW
De rijkabemiddclaar in het 4de district prof.
mr. P. J. M. Aalberse heeft in het loongeschil
in het landbouwbedrijf voor de districten
SteenbergenDinteloord tot scheidsrechter
aangewezen mr. van Haastert in Den Haag,
secr. van de Alg. R.-K. Landibouwbedrijfsraad.
PERM. COMITÉ CHR. OVERHEIDS
PERSONEEL
Te Utrecht werd de jaarlijksche algemeenc ver
gadering gehouden van het Permanent Comité van
Organisaties van Christ. Overheidspersoneel. De
jaarverslagen van secretaris en penningmeester, de
heereo L. Vermeulen te Den Haag en J. Kooijman
te Delft, werden goedgekeurd en laatstgenoemde
gedechargeerd van zijn beheer. De aftredeode be
stuursleden, de heeren D. de Ridder te Amsterdam.
L. Vermeulen en J. Kooijman werden herkozen.
Gekozen werden de heeren J. Mennes te Groningen
en Mr. A. H v. d. Veen te Arnhem, die zullen op
treden als vice-voorzitter en 2e secretaris. De hee
ren D. de Ridder en L. Vermeulen werden op
nieuw aangewezen als lid en J. Kooijman als pl.v.
lid der Centrale Commissie voer Georganiseerd
Overleg, terwijl op voorstel van het pl.v. lid de
heer J. Mennes in diens plaats werd aangewezen
de heer P. A. ten Haaf te 's-Gravenhage. De sec
retaris deed mededecling van de herziening der
Classificatie van de gemeenten. De voorzitter richt
te een woord van afscheid tot den heer W. de
Jong te Amsterdam, die door zijn benoeming als
penningmeester van het Chr. Nat. Vakverbond als
lid van bet Perm. Comité moest bedanken. In zijn
plaats neemt Mr. A .H v. d. Veen zitting. De ver
gadering werd met dankgebed gesloten.
NOG GEEN OVEREENSTEMMING
BIJ JANSEN EN TILANUS
In Aa met het betreffende personeel der fa
Jansen en Ttlanus te Vrlezenveen gehouden
vergadering: onder leiding van de hoofdbestu
ren 13 nog geen beslissing genomen Inzake het
bekende conflict, daar in deze vergadering werd
medegedeeld, dat spoedshalve en op aandrin
gen van burgemeester AJberda door de fa Jan
sen en Tilanus via den rijksbemidd-elaar tele
grafisch een nieuw tusschenvoonjtel is gedaan
aan de bij het conflict betrokken organisaties.
Daarover kon echter thans nog geen besluit
worden genomen. Do organ/isaties zullen van
daag opnieuw met do leden vergaderen. De
wensch <jm tot overeenstemming te komen is
aanwezig en ln elk geval zal er vandaag nog
niet worden gestaakt.
BOUWARBEIDERSSTAKING TE
APELDOORN VOORKOMEN
Naar wij vernemen za,l de «taking, welke
ln do bouwvaikken te Apeldoorn dreigde, niet
doorgaan. In een vergadering, welke gehou
den is en door den burgemeester van' 'Apel
doorn belegd was, is men tot overeenstemming
gekomen. Heden is het werk op de gewone
DE ARBEIDSVOORWAARDEN IN DE
MEUBELINDUSTRIE
Ee» dreigende staking
Aangezien de onderhandelingen over een
nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst in de
meubelindu.itrie en in de bohangerlj niet tot
een bevredigend resultaat hebben geleld, heb-
moderne R.K. en Cbr.) besloten, een ultimatum
te stellen. Aan twee werkgevers te Den Haag
en één te WagenUigen is medegedeeld, dat. in
dien in den loop van deze week geen overeen
stemming wordt verkregen, hun pexsoneelen op
Mfiandag 25 Maart ln staking zullen gaan.
Mocht het tot staking bij genoemd;-» werkge
vers komen, dan zullen er ongeveer 250 gezel
len bij worden betrokken.
Gemengd Nieuws
Branden
Te Oude Pekela is de dubEele behuizing
van de families Schreuder en Kal dijk door
onbekende oorzaak tot den grond toe afge
brand. De echade wordt door verzekering ge
dekt.
DOODELLDK FIETSONGELUK
Te Amsterdam reed een 17-jarige jongeman
uit Zaandam op den Hemweg op de fiets en
remde plotseling op zoo krachtige wijze, dat
hij over het stuur van het rijwiel schoot en
bewusteloos bleef liggen. Hij werd met een
schedelfractuur naar het Wilhelmina Gast
huis overgebracht, waar hij deze nacht, ten
gevolge van de bekomen verwondingen, is
overleden.
HET COLPOETAGE-KWAAD
De nieuwe maatregelen der politie te Am
sterdam ter beteugeling van de colportage-
escessen, hebben bewezen het effect uit te
werken, dat men er van verwacht.
De in de laatste weken bijna traditioneel
geworden colportage-relletjes in Amsterdam-
Noord op Zaterdagmiddag, z(jn achterwege
gebleven en hoe wol er van de zijde van het
publiek weer meer dan normale belangstelling
was voor de gebeurtenissen die zouden kun
nen komen, is het niet tot incidenten gekomen.
De beruchtste buurt, hot Blauwe Zand, was
verboden terrein voor colporteurs van welke
partij ook. Op de overige drukke punten, voor
namelijk op den Adelaarsweg en het Kraaien-
plein, mocht slechts worden gecolporteerd in
groepen van hoogstens drie personen. Ook de
ze maatregel bleek zeer nuttig.
De politie behoefde ditmaal niet met de in
de laatste weken gebruikelijke versterking op
straat te komen. Wel was zij op haar hoede
en was de normale straatdienst aangevuld met
eenige extra krachten, terwijl eenige motor
rijders beschikbaar waren, doch zij hoefden
niet krachtdadig op te treden.
ERNSTIG TRAMONGELUK
Te Arnhe m heeft onder de Velperpoort
een ernstig ongeluk plaats gehad. Een tram
wagen van lijn 1 raakte met den beugel ver
ward in de stroomdraden, zoodat de tram
moest stoppen. Een trambestuurder, die geen
dienst had. doch die zich toevallig in de tram
bevond, klom op den wagen om het euvol te
herstellen. H\j kwam hierbij echtei- in aanra
king met een stroomdraad, zoodat hij van den
wagen werd geslag en op den grond terecht
kwam. Ernstig gewond is de man naar het
Ziekenhuis vervoerd.
Zeventig jaar getrouwd
Gisteren herdacht te Vlaardingen het echt
paar P. v. d. Knoop-Dc Heer het zeldzame
feit. dat het vóór 70 jaar in het huwelijk
trad.
De echtelieden zijn resp. 92 en 95 jaar oud
en genieten nog een goede gezondheid.
Zaterdagavond heeft dc Ghr. Hanmonie-
verecn. „Sursum Corda" het hoogbejaarde
echtpaar een serenade gebracht voor hun
woning aan dc Groene weg.
De bewoners van de Groeneweg hadden
door het uitsteken van vlaggen en het aan
brengen van groen aan de straat een feeste
lijk aanzien gegeven.
In de koffiekamer van het Handelsge
bouw is vorige week reeds een druk bezochte
receptie gehouden, waar het bruidspaar tal
van bloemstukken cn geschenken is aan
geboden.
Doodelijke auto-ongelukken
Te Apeldoorn is op den Eersten Wormcn-
schen Weg het 2J^-jarig dochtertje van de familie
Peencman voor de ouderlijke woning door een
vrachtauto van de firma Salomons overreden en
op slag gedocd. Het lijkje is naar het Algemeen
Ziekenhuis vervoerd. Den chauffeur treft geen
Zaterdagavond omstreeks zeven uur heeft
op den Tillurgschenweg even buiten de ge
meente Moergestel (N.Br.) een ernstig onge
val plaats gehad. De 71-jarige heer H. van
Dijk uit Moergestel, keerde per rijwiel huis
waarts. Vermoedelijk door de verblindende
lichten van een tegemoet komende auto heeft
de heer S., die den ouden man per auto ach
terop reed, den wielrijder niet gezien. De heer
van Dijk werd door de auto gegrepen, eeni
ge meters medegesleurd en in een naa^t den
weg liggende sloot geslingerd.
De inzittenden van de auto brachten den
ouden man op het droge en vervoerden hem
naar het R.K. Ziekenhuis te Tilburg. Daar
is hij 's nachts aan de bekomen verwondingen
overleden.
Op den weg van Beilen naar Assen is, door?
dat de bestuurder van een auto uit Groningen
door een tegenligger verblind werd, een onge
veer 50-jarige wiel rijdster aangereden en op
slag gedood. Door de politie werd een onder
zoek ingesteld. Den bestuurder van de auto
treft waarschijnlijk geen schuld.
Uit Oost-lndie
De tijden beteren!
Salariskorting wordt goed gemaakt
BANDOENG, 16 Maart. (Aneta). Aan de
geëmployeerden van de thee- en rubber
ondernemingen in beheer bij de firma D. M.
en C. Watering, is aanzegging gedaan dat
de salariskorting van 15 over het jaar
1934 zal worden gerestitueerd.
AARDSCHOKKEN OP AMBON
AMBON, 18 Maart. (Aneta). Sedert 15
Maart j.l. werden hier vele lichte aardschok
ken waargenomen.
In den middag van 16 Maart werd een he
vige schok gevoeld.
In de negorij Larike zijn veel gebouwen be
schadigd.
De verder aangerichte schade is niet onbe
duidend.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
De frequentie en de sterkte van de schok
ken is thans aan het afnemen.
DE FRAUDE MET HANDELSZEGELS
BATAVIA, 16 Maart. (Aneta). Na een
langdurig onderzoek is thans uitgekomen,
dat het Gouvernement voor een bedrag van
rond /75.0i)0 is benudeeld. De oppassers von
de meeste makelaarskantoren te Batavia nl.,
kochten, in plaats van geldige handelszegeJs
reeds gebruikte schoon-geradreerde zegels
en plakten deze in de contracten-boeken in.
I)e Fiscus za.l de geleden schade op de ge
dupeerde makelaars navorderen.
ZWAVEL-UITBARSTINGEN
KOEPANG, 16 Maart (Aneta). Te Ama-
caisi (op Timor, onderafdceling Babaoe) zijn
plotseling zwaveluitbarslingen opgetreden,
met veel rookvorming. De temperatuur van
den omlLggendcn grond steeg tot boven do
100 graden.
Zoo noodig zaj de nabijgelegen kampong
worden ontruimd.
DOUGLAS-VLIEGTUIGEN VOOR DE
KN.LLJH.
BATAVIA. 16 Maart (Aneta). De K.N.LL.M.
besloot in principe over tc gaan tot aan
schaffing van Douglas-machines, zoodra zij
worden geleverd mot oen bewijs van gelijk
stelling van het luchtwaardigheidscertificaat
van de Ver. Staten met dat van Nederland.
EEN LUCHTDIENST JAVA-PHILIPPIJNEN
BATAVIA, 11 Maart. (Aneta). Dc K.N.I.L.M.
heeft bij de regeering toestemming gevraagd
oni te zijner tijd een vliegdicnst to openen
van Java op de Philippijnen, via Oost-Bor-
nco. Hiertoe zouden eventueel vliegvelden
moeten worden aangelegd te Band jermasin,
Balikpapan en Tarakan, welke aanleg veel
tijd in beslag zou nomen.
Er bestaat echter roden om te verondo;--
fitollen, dat de B.P.M. eventueel bereid zou
worden gevonden om voor den aanleg ven'
do vliegvelden tc Balikpapan en Tarakan
zorg te dragen.
