zaterdag 16 maart 1935
tweede 6lad pag. 5
fi. M. de Koningin bracht gisteren een bezoek aan Naald
wijk. Bij het verlaten van de bloemenveiling brachten
leerlingen van de vakschool haar een bloemenhulde.
Mussolini en zijn zoons Bruno en Vittcrio tijdens het
feest der Jonge Fascisten dat te Rome werd gehouden.
EERSTE KAMER
Spellingvereenvoudiging vindt
verdedigers
Onderwijs en Waterstaat: beiden
heffen overbodige haltes op,
zegt de heer Serrarens
Minister Marchant heeft
een goede dag
Vergadering van. 15 Maart 1935
Overzicht
Het einde van het Spel ling debat is er nog
niet. Zeven nieuwe redenaars zijn opgestaan
en hebben deels in veel te lange redevoe
ringen hun geweten ontlast met als ge
volg, dat over bleef een restant van twee
sprekers, terwijl daarna pas de minister aan
het woord zal kunnen komen. We moeten
zeggen: de senatoren hebben ditmaal wel
wat heel erg hun positie en de beteekenls
van hot debat uit het oog verloren. Het is
Te overdreven om aan de behandeling van
één begrooting drie dagen te besteden. Zoo
veel tijd en kosten lijken ons niet voldoende
Verantwoord.
In 't begin van den ochtend scheen het
Vrij vlot te zullen loopen. De oude Mr. Sassc
V. IJsselt had slechts korten tijd noodig:
mevr. Pothuis-Smit eveneens. De heer de
Gyselaar deed een vraag over den ont
slagen directeur van het Prentenkabinet.
Hij wilde nl. weten hoe de minister aan de
Tweede Kamer een nader onderzoek om
trent het voorgenomen ontslag van dezen
functionaris kon toezeggen, nadat bij den
man een dag te voren reeds definitief ont
slagen had.
Met Prof. Kranenburg kwam de eerste
paladijn van den minister aan het woord.
Vooraf behandelde hij echter de scholen
concentratie en maakte daarbij de typische
fout der vrijzinnigen met betrekking tot de
concentratie en het bijzonder onderwijs.
*s Middags verviel de heer De Zeeuw in heb
selfde kwaad. We begrijpen niet, dat men
zoo weinig oog heeft voor de verhoudingen,
die op dit gebied gelden en voor het feit, dat
volle en goed bezette scholen moeilijk te con-
ccntreeren zijn. De heer De Jong heeft daar
later het noodige over gezegd.
Voor zoover Prof. Kranenburg over de
spellingkwestie sprak, kunnen we zijn be
toog vooral ook uit staatsrechtelijk oog
punt niet sterk noemen. Zijn beschouwing
over het terzijde leggen van moties gaat in
dit geval niet op, omdat het parlement zich
moreel niet geheel vrij voelt tegenover de
ministers. Met het beroep op het vrijz. dem.
program was hij nog ongelukkiger. Dat pro
gram spreekt van het doen oplossen van
technische kwesties en voor Prof Kranen
burg was de spelling een technische kwestie
door speciale colleges, maar met recht
van veto der volksvertegenwoordiging. Dat
eerste had de minister zoo ongeveer gedaan,
verklaarde 's ministers vriend, die echter
over het parlementair vetorecht in alle talen
bleef zwijgen.
Na de pauze deed de heer De Jong een
geweldigen, al te gulzigen hap in den parle
mentairen tijd. Op al de uitvoerige, weinig
boeiende wijze besprak hij de spellingkwes
tie en steunde daarin 's ministers stand
punt. Krachtiger en welsprekender was op
dit punt de rede van den heer Serrarens.
Al gaf hij toe, dai men over de methode
van den minister kan verschillen, in do
zaak zelf gaf hij hem gelijk. Dat deed ook
de heer De Zeeuw, die echter in de afkeu
ring van 's ministers wijze van optreden
veel scherper was en er ook weinig waardec-
ring voor scheen te hebben, dat de spelling
kwestie indezen tijd door den minister
ouThnop gehaald was. Er. zijn hij ons on
derwijs belangrijker zaken: b.v. het ontdoen
van allerlei takken van onderwijs van over
lading, waardoor bij den volgens den heer
De Zeeuw te.korten leertijd do resultaten
van liet onderwijs ongunstig worden be
ïnvloed.
Dinsdag komt dc Kamer opnieuw bijeen.
Verslag
Mevr. POTHUISSMIT (.d.) besprak het
landbouw-hulshoudonderwüa. De erlsls-cursus-
- - n met voort leb ting kunnen nuttig werken. Ze
zijn beter dan de huishoudelijke voorlichting
indien de behoefte daaraan blijkt, te worder
uitgebreid.
De heer DE GIJSELAAR (c.h.) behandelde
tslag beriep de minister zich op bözuinigïns.
die is er niet Het maakt den Indruk.
Ie man is „weggewerkt". De minister zel-
onservator gesproken denlgreerende woorden
°Proff"KRANENBURG (v.d.) wilde niet rea-
eeren op de financleele gelijkstelling, maar er
fioet dan loyale uitvoering blijven. D.w.z. de
oncentratie-eisch mag niet eenzijdig ten koste
an het Openbaar onderwijs worden toeg<
het bij;
ben ongetwijfeld in h.
gebracht voor hun ovc
leden groote offers
ilging. Na dc wet van
i handelen. Uit
De spellingskwestie is z.i. zeer opgeblnz-n
Men zegt: het goot om de taal. om de geeste
lijke goederen van ons volk. Dat is volstrekt
overdreven.
Het is met de spelling een kwestie van wen-
non: we moeten van sleur af. Wie veel oude
spelling moet lozen, went ook daaraan en bij
stukken uit verschillende perioden vallen hem
fle verschillen niet op.
Do minister Is bedacht geweest op orde en
iheld 'In den chaos, dien hij vond. Erkend
deskundigen hebben hei
technische kv
zijn beesludfren ger
slicht over dezo
toen ls de minister tot
die tot eenheid en orde
bedoelden op te voeden.
Dat de minister een motie van de Tweede
negeerde, behoeft niet tot verwijt tc
de Regeering heeft
UJkheid. Een mink
opdrachtgeefster
hem haar
Het vriiz.-dem. program spreekt er van tech
nische kwesties op t" dragen aan speciale col-
tegenwoordiging. De minister heeft in dezen
Terugkomen op de genomen maatregel ls
niet wel mogelfik. De verwarring zou dan nog
grooter worden op s.holen en bij de uitgevers
heeft moet zijn verlies nemen
nt de taal, is zelf t
i zich
Deze mini'...MPm, -
treffelijk stylist, maar houdt niet van onnoodi-
ge deftigheid en leege vorn.en en woorden. Zoo
is hij en zoo moet men hem nemen.
Na de pauze bepleitte de heer DE JONG fr.k.)
vaste regelen voor het afvloeien van onderwU-
Op de beruchte Haagsche protestvergadering
Eén God, één school. Ook de Pheer1 Polak
t-pedigingscommissie Iedere volksgroep haai
sigen èchool gunde.
Beweerd is dat op de open/bare school tot Woi
flens toe bezuinigd is: de minister moest ooi
tegen de bUz. school optreden. Maar hoe kal
lidat? Men geeft hier en daar de bijz. schoo
weer de schuld van de hooge onderwijs-uitga
ven. Niets ls echter minder waar. Na de Pa-
liflcatie nam het aantal openbare scholen
toe door splitsing. Het bijz. onderwijs, di
\vüs. Wat het bewaarschoolonderwijs, het bui
tengewoon onderwijs en het Hooger Ondc
bctrett. is hef bijz. onderwijs ten allen or
stlg behandeld
van .nieuwe scholen. Op t
reeds aan concentratie ir
b« het bijz. onderwijs nop
gelijk 2
icnbai
Ten aanzien van de spellingkwestie bestreed
de heer de Jong het verwijt, dat de vereenvoi
digde spelling stlilontaarding zou zijn. Hi
protest van Prof. Wille is opgeblazen, nu va
de Vrije Universiteit b.v. voor proefschriften
geen gebod tegen de nieuwe spelling
gaat. De minister ls aün bevoegdheid ni'
buiten gegaan. Hij beperkte
en dot behoeft geen ergerni
wensch naar eenvoudige spelling al 30 jaar
oud is en in kracht won. De minister heeft in
gevoerd wat reeds een lange periode van voor
bereiding achter zich had; het is als een com
PrDe heer SERRARENS (r.k.) meende, dat ove
het beleid van den minister verschil van mee
nlng mogelijk is. De
e aanvaarden. Taal ls afbeelding van uil
ipraak, zelden reeds... de Vries en Te Winke
)at vergeten z(jn verdedigers thans. Mag in
iet tuintje der spelling na zooveel jaren
ens wat gesnoeid worden' Onze volge
ïinneken moelflko spelling mag wel wat
ereenvondigd worden.
Men spreekt nu van „luiheid en gemakszucht"
wijze
:rleden gezwegei
op geen stukken na in het Kolle-
wjjnsch. Het is ook niet te zeggen, dat
nooit meer wijzigingen komen in wat nu
paald is. Maar In afzlenbaren tijd zal dat wel
Do snelheid, waarmee gewerkt is. was
de uitgevers gunstig.
irens alle ge-
oi. Maar lees
baar is de spelllng-Maj-chant wel en hel
woordgeslacht was reeds door de spelling-Terp-
Het algemeen beschaafd Nederlandsch is eer
bil de behoeften
Erger don spelling-fouten
juist deze leu
-nd Prof. Eohnian
- .-/zocht de bil
lijkheid te betrachten ten opzichte van de si
larleering van een klein aantal oudere leei
krachten bü het Nijverheidsonderwijs, die ter
gevolge van hun leeftijd niet meer hebben kun-
Bij de Echoleneoncentratle moet er gelflloheii
50n bli de beide takken van ons L.O. De mi
lister hec-ft echter wel bij het openbaar onder
stand gebracht, vond de heer de Zeeuw
fraai. De minister heeft zich teveel op all
wijze in het debat gemengd. Zlin plaats o
spreken is het parlement. Dat heeft hü v<
op zich gegeven mot de beschuldiging6"
ondemocratisch optreden.
Bij een vorige begrooting heeft de min
ztfn voornemens uiteengezet. Toen is daartegen
Uci vïn °°en protest gekomen. De ci
Aan taal(vom)onderwijs kan op de lagei
hoog opgeschroefd.
hoog nationaals In g<
r het kabi-
i de he«
H. M. de Koningin bezoekt
het Westland
Een hartelijke ontvangst
Gister heeft H.M. de Koningin met
klein gevolg een bezoek gebracht aan
h$t Westland. Zij begaf zich eerst naar
de groenten- en fruitveiling te Naald
wijk, waar Zij werd ontvangen door den
burgemeester, dijn heer T. J. P. Eisen,
en het dagelijksch bestuur der veiling.
De Koningin heeft met belangstelling het
veilingbedrijf in oogenschouw genomen en
zich onderhouden met twee exporteurs, die
Haar omtrent het exportbedrijf en zijn r
lijk'heden inlichtten. Haar werd een kistje
druiven aangeboden, welke vruchten vijf
maanden geleden zijn geoogst en in het koel
huis bewaard j-
Vervolgens begaf H.M. zich naar de Coö
peratieve Centrale Westlandsche Snijbloe
men veiling te Honselersdijk, waar zij werd
ontvangen door den voorzitter en den secre
taris. Ook hier heeft zij zich onderhouden
met verschilende exporteurs en kooplieden.
Bij het vertrek uit het gebouw, stonden
leerlingen dér vakschool voor meisjes met
bloemen opgesteld. Zij zongen twee couplet
ten van het Wilhelmus.
Voor de hartelijke ontvangst heeft de Ko
ningin oan den burgemeester van Naald
wijk haar dank betuigd.
Nood van de Stellendamsche
Visschers
Te Stellendam is een algemeen comité
opgericht (waarvan voorzitter is de heer J.
A. Charbon, burgemeester; en secretaris de
lieer P. v d Broek, gem.-sccretaris)met 't
doel steun te bieden aan de garnalenvis-
schers, die w~' heel erg tc lijder, hebben
onder dc ongunst der tijden.
In een oproep tol steun schrijft het co-
Wij kunnen onze lezers berichten, dat te
Stellendam een algemeen comité tot steur,
van de garnalen visschers is opgericht, waar
in de autoriteiten en de vertegenwoordi
gers van de verschillende volksgroepen zit
ting hebben.
Wij vertrouwen, dat deze algemeejie aan
drang tot leniging van de nood der vis
schers ook algemeen bij de bevolking van
ons vaderland de overtuiging zal vestigen,
dat niemand achterblijven mag en een
ieder, die daartoe in staat is, iets al moét
zonderen voor de in armoede verkeerende
visscheisgezinnen.
Tengevolge van de langdurige crisis
heerseht onder de garnalenvisschers tc de
zer plaatse groote armoede. Zij zijn niet
meer voldoende uitgerust om hun beroep
naar behoor en uit te oefenen, er is groot
gebrek aan kleeding en voedsel.
Om dezen hoogen nood eenigszins te kun
nen lenigen beschikt het Plaatselijk Crisis
Comité niet over voldoende middelen.
Het comité van oordeel echter, dat hier
toch hulp moet worden geboden, doet dan
ook een beroep op de lezers van ons blad
liet financieel te willen steunen.
Elk bedrag is welkom en zou kunnen
worden gestort op de girorekening van den
zittcr No. 75122-
SPOORWEGRAAD
Minister C o 1 ij n heeft in verband met diens
benoeming tot Minister van Waterstaat en op het
daartoe door hem gedaan verzoek eervol ontslag
verleend als lid van den Spoorwegraad aan Jhr. Ir
O. C A. van Lidt de jeude te Baarn, met
dankbetuiging voor de di'ensten als zoodaolg be-
Officieele Berichten
medalll'
Tilburg; idem aan J. C. Knikkink. te Gendrln-
gen. Benoemd tot ridder In de Orde van Oranje
Nassau J. Valkering T.an te Limm -
M. H van Waveren, te Bennebroe.1
gekend de zjlv. eeremedaille dier
Kórbt-e te Hillégom, -
BURGEMEESTERS
Bü Kon. besluit zün herbenoemd tot burgc-
W.' Wlen'tjens j_ van Velp L
H CM Vos de
Kroonenbuiig; van 's-Hearenhoek C E A M va
Horsigh; van Giethoorn J Voetelinelc; van Bel
lingwolde rar H Venema; van Simpelveld J V
H Houbicrs, en v. Margraten J J E H Ronckcrj
LANDMACHT
Benoemd tot Tes.-officler van gezondh. de
2e kl. bij de landmacht de dichtpl. vaandrl
s.-le-luits F C
dankbetuiging
Benoemd tot oL.
dienst 3e kl. dc adelborst W J. de J<
Bepaald is. dat Hr Ms pantserdekschip Gel
derland. thans In dienst opgelegd te Willems
oord. op 18 Maart voor den aetioven dienst be
Yördt gestold onder bevel van kapl
i J. J. Dikkers.
Verboden abonnementen
ti een artikel van het „Vaderland'" is mel
ding gemaakt van een ministerieele mis-
6ieve, numero 47, Kabinet, van 13 Februari
1935, blijkens welke onder het verleenen
van steun aan verboden vereenigingen ook
is te verstaan het geabonneerd-zijn op door
die vereenigingen uitgegeven bladen en tijd
schriften.
Wij trokken in twijfel of men hiermee niet
te ver ging. Ook de Nederlander, die
overigens een „individualistische methode
verkiest boven de huidige generaliseeren-
de", kan zich „volkomen begrijpen, dat er
ook bij sommigen van hen, die het ambt te-
nverbod overigens in bescherming -ne
men,, bezwaren rijzen tegen de uitbreiding
die daaraan thans gegeven wordt. Op deze
wijze wordt er toch wel diep ingegrepen in
de persoonlijke vrijheid van hen tot wien
het verbod zich richt"
Nu komt echter het Handelsblad ver
tellen, dat bet een onderzoek heeft ingesteld
naar zoodanige missive, maar niemand die
op de hoogte zou moeten zijn, wist iets van
zulk een missieve af, zoodat het blad het
bestaan van het stuk in twijfel trekt".
Het lijkt ons wel een beetje vreemd, dat
men aan een redactie een ministerieele mis
sive kan toonen met nummer en datum,
welke niet bestaat. Of, heeft misschien de
hoofdambtenaar, die de verklaring liet tec-
kenen,. er op eigen houtje iets aan toege
voegd? Dat ware wel zeer bedenkelijk. Een
algemeen verbod achten we ongewenscht;
en individueel voorschrift van een hoofd
ambtenaar ware afkeurenclswaardig in hoo
ge mate.
BURGEMEESTER VAN BERLICUM
TREEDT AF
De burgemeester van Berlicum, de heer,J. M.
"Od scha lx. heeft met ingang van 3 Juni a-s.
H. M. de Koningin ontslag uit rijn functie verzocht.
ROFFELRIJMEN.
KLUNDERT IN OPSTAND
Het dorp is in opstand,
de jeugd obstinaat,
Er ratelt een geklepper van klompen,
De schooljeugd verdringt zich i
in massa op straat,
Onteigent met stoeien en stompen
Een plek op ëëii hek,
op een vensterkozijn,
Op stoeptreden, richels en trappen,
Opdat ze er stellig
en zeker van zijn
Dat hun er niet één kan ontsnappen.
Het schoolschrift van Jantje,
het schrijfblok van moe,
Het kasboek van pa is niet heilig,
De krant, de kalender,
het doet er niet toe,
Geen schrijfbaar papier is er 'veilig.
De jongens, de meisjes,
ze stelen om strijd
Zoodra ze een potlood hanteeren,
Ze hebben voor vragen
en krijgen geen tijd,
Ze moeten de nummers noteeren.
Wat schrijven kan schrijft,
op een plank, op een zerk,
Op deuren, kozijnen en ramen,
Ze geven meer hart
en meer ziel aan dit werk
Dan voor het gewichtigst examen.
Geen auto ontsnapt er,
en is hij te gauw
Dan vormt zich een vleeschbarricade,
Ze drijven hem vast
en eendrachtig in 't nauw,
Geen hofauto krijgt er genade.
Wie of het bedacht heeft,
dat weet er niet één,
Het is ook geen ivedstrijd om prijzen
Het gaat om de sport
en die sport is alleen
Om, potlood op wit, te bewijzen:
'Ic Heb drie-, vier-, vijfhonderd
meer nummers dan jij
Van auto's die langs zijn gekomen!
Wat heb je er aan?
en wat win je er bij?
Daar zullen we niet over boomen!
(Nadruk verboden.)
LEO LENS.
CONTINGENTEERING VAN RIJWIELEN
De Stscrt. bevat een K. B„ waarbij de invoer
vnn^rijwielen en -onderdeelcn wordt geccotingec-
Deze contingenteering geldt voor 5 maanden,
aanvangende 1 Maart. Als baaisperiode is geno
men het overeenkomstige tijdvak in 1934. Voorts
is er een certificaat van oorsprong vereischt, doch
met van goederen, die voor 22 Maart ten Invoer
rijn verzonden. Voorts is geen invoervergunning
vereischt voor goederen, die voor 19 Maart ten
rechtstreekschen invoer worden aangeboden.
Naar ens voorts in verband met deze condngen-
teering van rijwielen, frames en rijwielonderdeehtn
ter oore komt. zou dc regeering tot dezen maatre
gel zijn overgegaan, omdat er in den laatsteo tijd
een ovennatigen invoer van rijwielen uit Engeland
te constateeren is.
Wat de coderdeelen betreft, bier was het vooral
de Japansohe Import, welke de Nederland sdie In-
C"strle «er benadeelde.
De ingestorte muur naast de graafwerken voor rioleering te Roermond. Door de neervallende steenmassa werden
drie arbeiders bedolven, waarvan er een den dood vond.
Wrakken van vier treinen bij Kings Langley (Eng.). Een mélktrein die niet verder kon, bleef staan en de
machinist ging tegemoetrijdende treinen waarschuwen. Hij werd echter niet teruggezien en de niet gewaar
schuwde treinen liepen op elkaar in.
Minister Osoemi houdt aam boord, van de kruiser
„Asama", die met de Japansche oorlogsvloot in dc rich
ting van Australië vaart, een toespraak.
