BINNENLAND. Wetenschap. DONDERDAG 14 FEBRUARI 1935 TWEEDE BLAD PAG. 5 De hervatting van een der zittingen in het sensationeel Hauptmann-proces na de middag zitting. In het midden Op de voormalige ijsbaan in het midden van Emmen wordt een dierenpark aangelegd, dat men op Hemelvaartsdag (staande) kolonel Lindbergh. Meer naar links (rechts tusschen politie), de beklaagde Hauptmann. gereed hoopt te hebben. Het maken van een rotspartij voor gemzen bergggeiten enz. Perspropaganda Een steun aan de Christelijke pers. Het werkprogram van de Nat Chr. Onder- officieren-VereenigLDg zegt met betrekking tot de pers o.a.: 1. Het steunen en zooveel mogelijk ter lezing aanbevelen van de Christelijke pers; 2. het propageeren en bepleiten van doel en streven der vereeniging, zoowel in de plaatselijke bladen als in de groote pers; 3. het bespreken van de daarvoor in aan merking komende artikelen op de afdee- li ngs vergaderingen. Daarover sprekende, wordt in het laatste nummer van Onze Ba nier opgemerkt, dat in de inleidingen op afdeelingsvergadó- ringen gehouden vaak goede gedachten voorkomen, welke in 't publiek uitgedragen behooren te worden. Terecht En de Chr. pers zal gaarne op bescheiden wijze meewerken. Want, zoo zegt de schrijver van het artikel: „Het ging en gaat bij de N.C.O.O.V. niet. om eigen positie of belangen, maar om haar doel, de bevordering van de verspreiding der Christelijke beginselen. En juist omdat het n ie t gaat om eigen positie of belang, moet ieder het op prijs stellen, als van de hem verleende gaven gebruik kan worden gemaakt ten nut te van an de ren Zeer juist En de krachten daarvoor zijn beschikbaar. DE PAPIER-CONTINGENTEERING. Het v.b. Tweede Kamerlid Dr. I. H. J. Vos heeft den Minister van Economische Zaken de vraag gesteld, of het hem bekend is dat bij de contingenteering van papier geen uitzondering gemaakt is voor artikelen, die niet door de Nederlandsche industrie wor den vervaardigd (behangselpapier; red.), en voorts of de minister bereid is, onverwijld maatregelen te treffen, waardoor de contin genteering van deze papier-artikelen wordt opgeheven. SLUITING STATION MAARTENSDIJK Het station Maartensdijk aan de spoorlijn UtrechtHilversum zal 15 Mei a.s. voor het reizigersverkeer worden gesloten. Het blijft als los- en laadplaats geopend voor het ver- Voer van goederen als wagenlading. In het vervoer van stukgoederen naar en Van Maartensdijk en omgeving zal de ■i.A.T.0. .voorzien. i De eerste klasse der spoorwegen Zou voordeel opleveren! In „Spoor- en Tramwegen" wordt aange toond, dat de netto opbrengst der Neder landsche Spoorwegen in 1933 grooter was dan zij zou geweest zijn, indien alle reizi gers Ie klasse in de lie klasse waren ver voerd onder gelijke omstandigheden als zulks met de (andere) reizigers He klasse geschiedt De mogelijkheid, om dit vraagstuk op te lossen is te danken aan de omstandigheid, dat de dienst van Tractie en Materieel de kosten van onderhoud, rente en afschrijving per rijtuigzitplaats heeft berekend. Deze kosten bedragen gemiddeld (de oudste rij tuigen zijn buiten rekening gelaten) voor de drie klassen S3, 59 en 37 gulden per jaar. In 1933 waren 10300 van de totaal 177000 zitplaatsen aangewezen voor de Ie klasse. Het aantal reizigerskilometers per zit plaats en per jaar bedroeg in 1933 voor de drie klassen afgerond 9000, 13000 en 19000 Had er in 1933 geen Ie klasse bestaan, dan zouden deze reizigers vervoerd kunnen zijn in 9/15 X 10300 6200 zitplaatsen, waarbij zij dezelfde accomodatie zouden verkregen hebben als de (andere) reizigers lie klasse, 10300 zitplaatsen Ie klasse kostten in 1933 10300 X 83 gld. 854900 gld.; 6200 zitplaat sen lie klasse 6200 X 59 gld. 365800 gld., er zou dus een voordeelig verschil van 489100 gld. zijn ontstaan. Daarentegen zouden 95 millioen reizigerskilometers Ie klasse (abonné's inbegrepen) zijn afgelegd en be taald in de lie klasse; zulks geeft een na- deelig verschil van gemiddeld 0.6 cent per reizigerskilometer (2.5 cent tegen 3.1 cent! of totaal rond 570.000 gld. Indien dus de capaciteit van het rijtuigenpark niet (sedert jaren) rekening had gehouden met drie klassen, doch slechts met twee, dan zou de netto opbrengst van N. S. in 1933 rond 80.000 gld. lager zijn geweest. De grootere capaci teit in het park, die de Ie klasse boven een verkeer van gelijken omvang in de He klasse vergt, wordt dus ruimschoots met dc hoogere opbrengst van het hoogere tarief betaald. Daarbij komt nog, dat de stille reserve, die de plaatsruimte in de Ie klasse biedt, voor de totale capaciteit van het rij tuigenpark als niet te versmaden voordeel is, terwijl bovendien niet alle reizigers Ie klasse zich als een baaltje suiker laten ver plaatsen naar de He klasse, maar wel eens voorkeur zouden kunnen geven aan het soepele kleine verkeersmiddel, dat den open baren weg volgt. Een indijking bij St. Philipsland Wer kversch af fingsob j eet Het waterschap Rumairt in de Anna Jacobapolder (SL Philipsland) heeft bericht ontvangen dat de minister van waterstaat vergunning heeft verleend tot de indijking van het Zuiderschor, gelegen ten noord-wes ten van het voormalige eiland Sint Philips land. Gnoemde indijking is aangevraagd als een object voor werkverschaffing. Een bedrag van 100.000 kan hierbij vertoond worden. De. werkzaamheden zullen 1 April een aan vang nemen en uitgevoerd worden onder leiding van de Nederlandsche Heidemaat schappij in centrale werkverschaffing. gedachten propageerde. Door den geestelijken en lichamelijken nood waarin hij verkeerde, werd hij in de gevangenis blind en ook zijn gezondheid werd geknakt Waar de Russische regeering er prijs op stelde aan de buitenwereld te toonen dat zij zorg droeg voor het welzijn van een groot geleerde, zond zij hem naar de Kau- kasus om in 't milde klimaat, zij het ook in gevangenschap, vernieuwing van krach ten tc ontvangen. Het mocht echter niet d?g U' Want helaas over,ccd hij reeds spoe- Zoo heeft Prof. Hrushevsky zijn leven voor zijn volk gegeven. Voor de Protestantsche Oekraïne heeft I rof. Hrushevsky zich verder nog verdien stelijk gemaakt met het schrijven van ziju werk „Over dc geschiedenis der religieus© gedachten in Oekraïne", waarin hij de Re formatie in de Oekraïnische kerk zeer dui delijk behandeld heeft. roffelrumenI ELK ZN VRIJHEID (Nadruk verboden.) LEO LENS, Onze spelling En hoe moeilijk ze is. „In de memorie van antwoord inzake het wetsontwerp tot wijziging van Kieswet, Provinciale wet en Gemeentewet komen een paar curieuze spellingfouten voor, die toonen hoe weinig ook de regeéring overweg kan met de spelling van De Vries en Te Winkel, die zij in regeertngsstukken nog niet voor de vereenvoudigde spelling wil doen wijken, schrijft de roode pers. Op bladzijde 3 leest men „hot stembureau der kieskring", hoewel volgens De Vries en Te Winkel het woord „kringmannelijk is en er dus moest staan „van den kieskring" of „des kieskrings". Op bladzijde 9 vindt men de woorden .jn deu lijn", ofschoon volgens De Vries en Te Win kel het woord „lijn" vrouwelijk is en er dus moest staan „in de lijn". Overeenkomstig de eenvoudige spelling'Marchant zou er van zelf staan „van de kieskring" en „in de lijn". De regeering beveilige zich zelf tegen on vermijdelijke fouten en voere ten spoedigste de nieuwe spelling ook in de regeerings- stukken in, waarna, volgens toezegging, ook de dagbladpers zal volgen en heel het denk beeldige leed geleden zal zijn". Op dat laatste hebben we al meermalen gewezen. De journalisten en boeken- schrijvers van tusschen de dertig en veertig jaar schijnen op H.B.S. en Gymnasium voor een groot deel geleerd te hebben om vrou welijke woorden van een bepaalde soort mannelijk te verbuigen. We hebben soms heele reeksen gegeven als: op den lijn, de dief liep in den val, met grooten kracht en uit allen macht, te grooten straf bij den uitspraak, van den breuk enz. enz. Eigenaardig is daarentegen, dat men in vele gemeenteraden spreekt van den raad en haar bevoegdheid of van het College en haar werk. Een beetje meer accuraatheid ware ook bij het spreken wel gewenscht. Maar de gewoonte om een massa z.g. vrouwelijke woorden mannelijk te verbuigen, is hinder lijk. En men treft het zelfs in wetenschap pelijke werken aan. Begrijpelijk Belastingverlaging en salarisverhooging. Van de gemeente Oirsehot In Brabant wordt dezer dagen met lof in de kranten gewaagd, dat zij de belastingen kon verlagen en dat op de gemeente nog geen honderd duizend gulden schuld drukt; nog geen f 20 per hoofd Dat is heel mooi en pleit voor het zuinig beheer van het gemeentebestuur; maar al te veel roem lijkt ons misplaatst. De gemeente Oirsehot heeft wol een beetje opfleuring noodig. Want wordt ze nu ge prezen als de eenige gemeente, waar de belasting wordt verlaagd; het is nog maar enkele weken geleden, dat in de pers gemeld „Op last van do re g e or i n g moeten in de gemeente Oirsehot de salarissen ver hoogd worden." „Wel een unicum in deze tijden", stond er laconiek achter. En ofl De Nederlandsch-Belgische besprekingen Vermoedelijk zullen de handelsbesprekin gen met België Vrijdag te Den Haag worden hervat. DE MOSSELKWEEKERU TE BRUINISSE De gemeenteraad van Bruinisse heeft be sloten in een adres aan den Minister de toestand van het mosselkweekersbedrijf uitr eeu te zetten en om verbetering te vragen. De burgemeester van Bruinisse en de heer Koning zullen een audiëntie aanvragen Uit het Sociale Levaa. De loonen in de mijnen Loonsverlaging en verlaging gezinstoeslag Iu de vergadering van de Contact-Commissie, gehouden op Woensdag, hebben de directies der particuliere mijnen een uitvoerige toe- overeenkomst cn de ooltachieve airbeddisover- eienkoinst op te zeggen. In herinnering werd gebracht, dat de gezamenlijke mijnen in het midden van het vorige jaar oen algemeene loonsverlaging van 10 hebben voorgesteld, doch ten plotte mot een verlaging van 3 genoegen hebben genomen iti de verwachting dat de destijds in uitzicht zijnde contingentee ring van den seenkoieninvoer een gunsiger toestand zou schoppen. Deze verwachting is niet In vervulling gegaan. De contimgentee- rkng heeft tot op zekere hoogte slechts de toe name van den Invoer gestuit en een verdere afbrokkeling der prijzen voorkomen, doch m deu algemeenen toestand geen verbetering van beteekenls gebracht. In deze omstandigheden achten do directies der particuliere mijnen de volgende maatregelen noodig: 1. de sinds 1 Aug. 1934 geldende loonsverlaging van 3 zal ook bij een werkweek van I dagen alge- 1 aging zal op 1 Maait a..-.. worden ingevoerd ten bedrage van 5 bij 5 werkdagen en van 10 bij 6 werkdagen pei week: 3. de gezins- toesLag van 4 zol worden verminderd tot 3 per maand en per kind; 1. de werkgevrsproniie voor het Alg. Mi jn werker sf cm dis z.'ul worden teruggebracht tot de bedragen, welke hij toe- veiischuldlgd zouden zijn. t. w. 3.75 van het loon voor de ziekteverzekering (geldelijke ultkeeriing plus geneeskundige verzorging) eu 40 cent per week voor de lnvaliditeits- en ouderdomsverzekei-ing; mocht doze verlaging van lakten op 1 April a-s. niet beroikt zijn. dan zal dezo mooten worden gevonden door een gelijkwaardige vermindering der loonen: 5. de verlofregeling zal in dier voege worden gewijzigd, dat het Jaarlljksch aantal verlof dagen met behoud van loon met de helft wordt verminderd: deze vermindering zal in verband met reeds verkregen aanspraken ingaan op 1 Januari 1936. De vertegenwoordigers d-;r vakbonden ver klaarden zich over deze Ingrijpende maat regelen niet te kunnen uitspreken; zij zullen daarover eonst hun besturen moeten raadple gen. Reeds aanstonds gaven zij als hun mee- nict te dragvn zijn en de bedrijven trouwens niet kunnen redden. Zij betoogden, dat alleen de Regeering over de middelen beschikt om do moeilijkhetden. waarin de Nederlandsoho mijnindustrie verkeert, te verlichten. De ver tegen woordiger van den R.K. Mijnwerkersbond maakte or voorts bezwaar tegen dat zonder nader oveirleg ook door de Oranje-Nnwau Mij nen bij een werkweek van 4 dug>:n 3 loons verlaging over Januari was toegepast. Hij met de thans medegedeelde voornemens op te schorten. De directie dor Staatsmijnen deelde mede, dat zij de situatie, welke iö ontstaan ten ge volge van het opzeggen door de particuliere mijnen van do collectieve arboids- en loon- overeenkomst, ernstig zal overwegen en ver- Volgens haar gedragslijn zal bepalen. DE TRAGISCHE DOOD VAN EEN OEKRAINISCH GELEERDE Korten tijd geleden bevatten de bolsjewis tische couranten het bericht over den dood van Professor Michael Hrushevsky, die in den Kaukasus den 25sten No vember 1934 ge storven is. Hij was de grootste Oekra- ïnische geschied kundige, lid van de Oekraïnische academie van wetenschappen in Kiev, en was n kundig staats man, de meest populaire man onder het Oekra- imsche volk. Prof. Hrushevsky, de prof. Michael bekendste histo- Hrushevskij ricus in Oost- Europa. was zeer vaardig met de pen. Een groot aantaJ geschriften is van zijn hand verschenen. Dank zij zijn groote werk: „Geschiedenis der Oekraïne", zijn veel we tenswaardigheden aan het licht gebracht, die eeuwenlang uit Russisch politieke over wegingen verzwegen waren. Toen in 1917 het Oekraïnische volk, dat 45 millioen zielen telt, het Russische juk afgeschud had en weer een zelfstandige staat geworden was, werd Prof. Hrushevsky tot President van het nieuwe Oekraïnische Rijk benoemd. Ilij liet een proclamatie afkondigen, die ieder Oekraïner als uit het hart gegrepen was: „Oekraïne zal vrij zijn" en„HetOekra- inische volk zal 't recht hebben zijn eigen land te regeeren Helaas kon de Oekraïnische Republiek niet lang weerstand bieden tegen de bolsje wieken en Hrushevsky moest naar West- Europa cmigreeren. Zijn verbanning heeft hij benut voor zijn wetenschappelijk werk en zoodoende le-gdc hij den grond voor Oekraïnische hoogescholen in Tsjecho- Slovakijc. In het jaar 1924 maakte hij gebruik van de door de bolsjewieken verleende „amnes tie" en keerde naar Oekraïne, onder bolsje wistische heerschappij, terug. In 1929 werd hij door de bolsjewieken ge vangen genomen, omdat hij zich tegen do collectiviseering van de Oekraïne verzette. Hij werd ter dood veroordeeld, maar uit achting voor zijn groote gaven op litterair gebied werd hij begenadigd. Men verbande hem naar Moskou cn verbood hem tijdelijk wetenschappelijken arbeid te verrichten, i daar hij hierbij zijn anti-communistische Pater Borro maeus de Gree- oc, de bekende re denaar, hoopt 24 Febr. a.s. zijn 60ste ver jaardag te her denken. 't Zal er eindelijk van komen Dat de lieve vreemdeling Die aan politieke actie Zich bij ons te buiten ging En op Neerlands vrije bodem Ondermijningsplanne n sm eedt Zijn bestemming zal bereiken In een interneeringskeet. Dank ons schitterend asylrecht Lijkt ons land de vuilnisbelt Waar Europa alles neerwerpt Waar het niet op is gesteld. Folitieke vluchtelingen Van de allerfijnste soort V inden hier de gulden vrijheid Die hun edelheid bekoort. En wij zitten met het zoodje Dat een slechte reuk verspreidt En een broedplaats is geworden Van de illegaliteit I Die ons land en onze buren Met verwikkelingen dreigt Waar een mensch met koele zinnen Koude rillingen van krijgt. Onze wet verbiedt de uitvoer Van dat af val naar een land Waar de ongewenschte vreemde Zich wellicht de vingers brandt. A iemand blieft ze. En wij ook niet. Daarom wordt het waarlijk tijd Dat een intemeeringscenlrum Hun ter eer wordt ingewijd. Laat ons elk z'n vrijheid gunnen Vrijheid achter prikkeldraad, Waar de ondergrondsche actie Niemand, ook ons land niet, schaadt. Nog een foto van de „Macon", Amerika's grootste luchtschip, dat in de buurt van de Califomische kust is verongelukt. ueeeüiging van de nieuw benoemde reserve-officieren van 't reg. Huzaren te Den Haag Hoe de post in het Noorden van Amerika er met de slee op uit moet

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1935 | | pagina 5