ïodëOü
DINSDAG 12 FEBRUARI 1935
Het kerkelijk vraagstuk
in Duitschland
Wat de kerkelijke autoriteiten
erover mededeelen
Het toenemen van de ,JVoordsche
Bewegingen het A nti-Semitisme
(Van onzen Duitschen correspondent).
Merkwaardig genoeg schijnen slechts wei
nigen te beselfen, van hoe eminente betee
kenis hetkerkelijk vraagstuk voor de toe
komst van het Derde Rijk zal blijken te zijn.
In de meest onderscheiden kringen der
nationaal-socialistische veteranen is het ge
bruikelijk geworden, de kerk zoowel de
katholieke als de evangelische als een
overwonnen standpunt te beschouwen. Op
zichzelf is dat begrijpelijk, want inde dagen
van strijd tegen het gewraakte „systeem
van Weimar" stond de Kerk zooal niet af-
keerig, dan toch neutraal tegenover een
politieke beweging, welke in directen of in-
directen vorm een radicalo omwenteling
nastreefde. Deels buiten de kerk om, deels
ondanks veel kerkdijken tegenstand heeft
Adolf Hitler de eindoverwinning behaald.
De snelheid, waarmede de Kerk zich vanaf
den 30en Januari 1933 bereid verklaarde,
den staat in zijn gewijzigden vopm en diens
hoogst en leider te dienen, heeft het oordeel
.van Adolf Hitier over haar wankelbaarheid
allerminst begunstigd en uit het feit, dat hij
als hoofd van den staat nog geen enkele
maal bij historische of officieele aangelegen
heden den weg naar de kerk heeft gevon
den, kan worden afgeleid, dat zij in haar
tegen woord1 gen vorm noch zijn belangstel
ling, noch zijn sympathie geniet. Er zijn
nog wel andere verschijnselen, welke hier
op wijzen. Bij voorbeeld het feit, dat de
kerk niet meer bij machte is, haar belangen
in het openbaar te behandelen. Het is van
overheidswege sedert meerdere weken ten
strengste verboden, in woord of geschrift
een thema aan te raken, hetwelk tiendui
zenden na aan 't hart ligt. Voor de onnoo-
zele buitenwereld bestaat er dus geen ker
kelijke strijd meer en het is allerminst
overdreven, wanneer men zegt, dat de kerk
in het tegenwoordige Duitschland onder de
verdrukking leeft. Want in werkelijkheid
blijft deze strijd voortbestaan, zoolang er
instanties zijn, welke de onaantastbaarheid
van het Evangelie in z'|n volle ontplooiing
in twijfel trekken. En ten slotte zal de leer
der genade altijd weer de overwinning be
halen op den mythos van menscheli|k ver
nuft!
Verschil met vroeger
Onder de gegeven omstandigheden wilde
liet mij wensehelijk toeschijnen, met ver
schillende kerkelijke autoriteiten weer eens
van gedachten te wisselen over het kerke
lijk vraagstuk, want juist in c'agen van
zorg en strijd is wederzijdsch vertrouwen
van bijzondere beteekenis. Opzettelijk ben
ïk bij al deze ernstige en vaak langdurige
gesprokken aan de feiten van den dag voor
bijgegaan want liet gaat immers voor ons
allen om de vraag: welke plaats zal op den
duur aan de Kerk van Christus in 't Derde
Rijk w-orden toegekend?
Het viel mij op, dat overal met eerbied en
ova<ardeerïng over den persoon van Adolf
Hitler zelf en over- de rijksregeering wordt
gesproken. iVJen erkent het verschil met
vroeger, verheugt zich over de thans he'er-
scMènde orde en vooral over het einde van
den binnenlandschen polltieken strijd. Duit-
schers staan niet meer als aartsvijanden
tegenover hun eigen laadgenootcn en de In
ternationale wordt niet meer als gelijkwaar
dig naast het nationale volkslied geduld.
He't onoplosbaar toeschijnende probleem der
werkloosheid wordt met een doortastend
heid behandeld, welke ook buiten Duitsch
land aandacht trekt en blijft het zoo voort
gaan. dan bestaat 'er kans, dat binnen af-
zienibaren tijd iedere staatsburger weer zijn
bescheiden stukje brood door noesten vlijt
kan verdienen.
Maar juist in zulk een tijdperk van har
den strijd om het bestaan was de kans al
tijd groot, dat de Kerk en het geloofsleven
op den achtergrond geraken. Duitschland
stond jaren achtereen tegenover een wereld
van vijanden en tijdens het vroeger bewind
was men hieraan 'gewend geraakt. Men
mopperde weliswaar tegen den nood dei-
tijden, maar men had niet den moed zich
tegen dit onrecht te verzetten.
Thans is dat anders geworden. Het natio
naal bewustzijn is herleefd en vooral de
jeiigd staat bereid, om het aanzien en de
macht van volk en staat te bevorderen. Het
eindresultaat van de volksstemming in het
Saargebied heeft duidelijk bewezen, dat ook
het katholieke deel del- bevolking door en
door JDuitsch is blijven denken en voelen.
De s*aat voelt.zich ook hierdoor gesterkt in
de juistheid van zijn beleid en wenscht het
moreel effect van zulk een overwinning niet
overschaduwd te zien door een kerkelijken
strijd, welke ondanks alle! bemiddeling en
inmenging van overheidswege niet den in
druk wekt, dat men binnen afzienbaren tijd
tot een voor allen bevredigende oplossing
zil komen. Mede uit deze overweging heeft
men de vrije verkondiging van het Evange
lie toegestaan, maar het thema van den
kerkelijken strijd buiten debat gesteld.
Een stap te ver
Het wil mij toeschijnen, dat men in dezen
'n stap te ver is gegaan. Men heeft over 't
hoofd gezien, dat riiksbisschop Müller er de
man niet naar is, langs internen weg 't ker
kelijk vraagstuk tot een voor staat en kerk
bevredigende oplossing te brengen. Het ver
trouwen dor kerkelijke oppositie heeft hij
nimmer genoten. Het vertrouwen der Duit-
sche Christenen heeft hij door zijn aarze
lend optreden allang verspeeld. De verhou
ding tussclien Kerk en staat zal pas van
positieve en vruchtdragende beteekenis wor
den, wanneer de leiding der evangelische
kerk aan eep man wordt toevertrouwd, die
met de onaantastbaarheid van het Evange
lie het aanzien van de Kerk weet te her
stellen. Afscheiding of verzoening kunnen
in dezen niet den doorslag geven en de
staat zou beter doen, zich in navolging van
Frederik den Groote, zooveel mogelijk bui
ten dezen strijd te houden.
Samenvattend is mij van bevoegde kerke
lijke zijde het volgende toevertrouwd:
Men kan niet ontkennen, dat de Noord
solie Beweging, welke de katholieke zoowel
als de evangelische kerk uitschakelt, den
laatsten tijd tot in höoge en toonaangeven
de kringen heeft toegenomen. Over het rijk
zijn kortelings ruim dertig grootere en klei
nere organisaties \an dien aard vastgesteld
De namen van Bergmann, Hauser en Dinter
zijn tot ver buiten Duitschland bekend. Voor
al de Dintersche beweging, die een anti
semitisch karakter draagt, heeft veel aan
hangers en schijnt onder de hand getole
reerd en bevorderd te worden. Alle samen
zijn zij echter niet groot in aantal.
Al deze stroomingen zouden niet zoo erg
zijn, wanneer de kerk méér in staat was
zich hiertegen openlijk te keèren. Christus
heeft gezegd: „Tk ben gekomen, om een
vuur te ontsteken" en gaf hiermee te ken
nen, dat Zijn volgelingen den moed moeten
bezitten, hun overtuiging tegenover die van
andersdenkenden te plaatsen. Zelfs vader
en moeder moeten verlaten worden, indien
he-t er op aankomt, voor Christus in te
staan!
De anti-semitische strooming
Het Duitsehe volk is helaas mede-schul
dig aan het toenëmen eener anti-semitisch?
st rooming. Reeds tijdens bet bewind der
Hohenzollem kwamen bankwezen, kunst
leven en -kranten'bedrijf steeds meer onder
Joodschen invloed. De tegenwoordige actie
tegen dezen overmatigen invloed is dus lo
gisch men is hierbij echter te ver gegaan
en wat meer voorzichtigheid zou ongetwij
feld voornamer van effect zijn geweest.
De tegenwoordige kerkelijke leiding bezit
klaarblijkelijk niet den moed ten allen tijde
haar zienswijze tegenover die van anders
denkenden te plaatsen. Elke vaste lijn ont
breekt en in haar tegenwoordige situatie
wordt de evangelische kerk nog nauwelijks
waardie geacht een verdrag met den staat
aan te gaan.
De overeenkomst, welke in '31 met de rijks
regeering is besloten, was veel beter dan de
buitenwereld heeft erkend. Door het vast
leggen van bepaalde grenzen wordt de al
gemeen® vrede tusso'ben kerk en staat be
vorderd. Wij hebben den staat gegeven, wal
den staat toekomt en de staat heeft ook
onze rechten erkend. Ten opzichte van tie
jeugdopvoeding is dat thans anders gewor
den. Baldur von Sciurach beheerscht met
zijn medewerkers een belangrijk deel van
de jeugdopvoeding en wij krijgen den in
druk, dat onze kinderen „entevangelisiert"
wórden.
De evangelische kerk wordt systematisch
geïsoleerd. Stond men publieke samenkom
sten toe, dan *ou de werkelijke beteekenis
en bet ware karakter van den kerkelijken
strijd beter bekend worden en zou men stel
lig tot een oplossing komen, waarvan de
staat geen nadeel zou ervaren. Er is in wer
kelijkheid geen sprake van een kerkelijk-
politreken strijd, want de strijd gaat enkel
en uitsluitend om de substantie van liet
evangelie. Voor alle geloovigen blijft het
eerste gebod toonaangevend, dat men name
lijk God boven alle dingen moet liefhebben
en gehoorzamen. Daarna en daarnaast ko
men de belangen van volk en staat, maar
boven die van de kerk mogen zij nimmer
uitgaan.
Déze uitteenzettingen winnen aan betee
kenis, wanneer wij thans ervaren, dat de
rijksbisschop van staatssecretaris Pfundner
een schrijven ontvangen heeft, waarin dui
delijk de ontevredenheid over het resultaat
van zijn werk te kennen wordt gegeven.
Ree'ds eenige malen is zijn heengaan aan
gekondigd, maar deze geruchten bleken
dan weer voorbarig te zijn. Uit het feit,
dat hij Dinsdag door den Leider en Rijks
kanselier niet in audiëntie is ontvangen,
kan al evenzeer worden geconcludeerd, dat
de positie van Müller niet he"el sterk meer
is.- Wellicht gaan we dan toch eerder dan
venvacht wordt, een oplossing van het ker
kelijk vraagstuk tegemoet, welke de belan
gen van kerk en staat kan dienen!
BINNENLAND.
Ned. Unie van Accountants
Bedrijfswetenschappelijkc samenkomst
De Nederlandsche Unie van Accountants
heeft te Den Haag een bedrijfswetenschap
pen jke bijeenkomst gehouden, onder lei
ding van den waarnemend voorzitter, den
heer B. J. Onderwater. Onder de aan
wezigen waren vertegenwoordigers, der Re
geering, Kamerleden en afgevaardigden
van zustervereenigingen. Prof. Ir. D. Dres
den, uit Utrecht, refereerde over het ver
band tusschen techniek en economie.
Spr. behandelde de volgende stellingen:
1. Practische vraagstukken kunnen in
eersten aanleg zuiver technisch zijn, maar
zij worden spoedig beheerscht door oeco-
nomische overwegingen.
2. De eischen der oeconomie bij dc uit
voering van technischen arbeid kunnen op
verschillende factoren gericht zijn en be
hoeven niet steeds op den kostprijs betrek
king te hebben.
3. In den regel beteekent het bepalen van
de meest oeeonomische werkmethode het
zoeken van een compromis tusschen onder
ling tegenstrijdige eischen.
4. Bedoeld compromis verandert naar
plaats en naar tijd en daarmede de gun
stigste werkmethode.
5. De eischen der oeconomie geven aan
leiding tot nieuwe problemen, die dan we
der in eersten aanleg technisch zijn.
6. De stand der techniek bepaalt de grond
slagen der practische oeconomie.
Het begrip „rendement" is typisch
voor den ingenieur en moet ook loidend
zijn voor den oeconoom.
8. Extrapolatie is even gevaarlijk in de
oeconomie als in de techniek.
9. Slechts in hun allerprimitiefsten vorm
kunnen oeconomie en techniek volstaan
met statische beschouwingen. De dynamica
is in beide vakken te meer noodig naar
mate de snelheden grooter zijn.
10. Er is een groot gebied, waarop samen
werking van technici en oeconomen blij
vend noodzakelijk is in het belang van de
algemeene welvaart.
Mr. R. G i e 1 e n behandelde de „Indus
trie-financiering", en wees er daarbij op.
dat dit vraagstuk steeds actueeler is gewor
den. Voor de verstrekking van crediet op
langeren termijn is de gewone bankier, die
meestal ver van de industrie af staat, niet
meer de aangewezen' bemiddelaar. Voor de
kleine en middelgroote industrieelen staal
in de tegenwoordige omstandigheden
meestal geen andere weg open dan die van
particuliere relaties.
In .België evenel heeft het bankwezen
sinds geruimen tijd de industrie-financie
ring verzorgd, o. a. door participatiemaat
schappijen.
Hier te lande is in de behoefte, welke
aan industriefinanciering bestaat, nog
slechts zeer onvoldoende voorzien. Wel
hebben verschillende bekwame mannen
hun aandacht aan dit vraagstuk gewijd.
Dank zij \ooral prof. Gelissen werd in Lim
burg een regionale industriebank voorbe
reid, welke binnenkort in werking zal tre
den. Noodzakelijk is echter, dat haar werk
centraal wordt georiënteerd.
Het Economisch Technologisch Instituut
in Limburg, dat 1 April 1932 is begonnen,
bevordert deze centrale oriënteering. Het ia
geboren uit omstandigheden, welke Lim
burg van nature voor industrieland be
stemmen.
Een bizondere taak voor de Industrie-
bank is de bevordering der, werkverrui.
ming. Verwacht mag worden, dat het be
leggend publiek haar deze taak zal helpen
volbrengen.
Op beide referaten volgde gedachtenwia-
Nationaal Middenstandscongres
In de laatstgehouden vergadering van
het hoofdbestuur van den Koninkl Nederi.
Middenstandshond werd besloten de uitnoo-
diging'van de afdeeling Apeldoorn, om het
32e Nationaal Middenstandscongres en de
daaraan voorafgaande algemeene bondsver
gadering in het mooie Veluwe-centrum te
houden, gaarne te aanvaarden. In overleg
met de Apeldoomsche Handelsvereeniging
werden als data gekozen Dinsdag 25 en
Woösdag 26 Juni.
Huishoudelijke voorlichting
ten plattelande
I-Iet Kon. Ned. Landbouw-Comité, dö
Kath. Boeren- en Tuindersbond, de Chris
telijke Boeren- en Tuindersbond in Nedcv-
land, de Algemeene Nederlandsche Vereen
ging „Het Groene Kruis" en de landelijk
vereeniging „Het Wit-Gele Kruis" hebben
in het leven geroepen de stichting: „Stich
ting voor huishoudelijke voorlichting ten
plattelande". Deze stichting heeft ten doel
huishoudelijke voorlichting te verstrekken
aan die groepen van de plattelandsbevol
king, welke deze behoeven tot afweer van
de ongunstige hygiënische en maatschap
pelijke gevolgen van de economische crisis.
Gisteren vierde de burgemeester van de gemeente Poortugaal de heer F. van der Poest
Clement (tweede van links) zijn 25-jarig ambtsjubileum. - Kinderen boden de cchtgenoote
den jubilaris bloemen aan.
De gemeenteuitgaven in 1933
Als uitgave van het Centraal Bureau
voor de Statistiek is reeds nu verschenen
de Statistiek der Gemeente-financiën over
1933 en 1934, met vergelijkend moteriaaJ.
Er blijkt uit, dat van 1927 tot 1934 de uit
gaven van alle gemeenten samen zijn ge
stegen van 572 millioen tot 734 mil-
lioen. Het bedrag der schulden is in het
zelfde tijdvak gestegen van 2.009 mil
lioen tot 2.510 millioen.
Dat de financieele toestand belangrijk
ongunstiger is geworden blijkt onder, meer
hieruit, dat de rekeningen over 1927 van
87 gemeenten nog een batig slot van den
gewonen dienst opleverden tot een totaal
bedrag van 30 millioen, terwijl over 1932
dit nog slechts het geval was met 720 ge
meenten tot een totaal-bedrag van 13
millioen, In verband hiermede steeg het
aantal gemeenten met een nadeelig slot
de rekening van 201 over 1927 tot 352 over
1932 en het bedrag dier sloten van 2.5
millioen tot 8 millioen.
Het beeld wordt nog ongunstiger, als
men de rekeningen zuivert van enkele
storende elementen. De op deze wijze ge
zuiverde rekeningen over 1933 van 609 ge
meenten leverden een nadeelig slot tot
een totaal-bedrag van 47 millioen; van
465 gemeenten bedroeg vor deze rekenin
gen het batig slot in totaal slechts 3.3
De beschikbare reserves van alle ge
meenten tezamen liepen terug van 87
millioen op 31 Deeember 1931 tot 50 mil
lioen op 31 Dcc. 1933.
Het bedrag der Rijks- en provinciale bij
dragen en -voorschotten wegens noodlij
dendheid steeg van 688.000 aan 16 ge
meenten over 1927 tot nanr raming 5.3
millioen aan 98 gemeenten over 1933.
Dat de verhoudingscijfers van de groep
der grootste gemeenten als regel het hoogst
zijn en kleiner worden naar gelang zij be
trokking hebben op de groepen van klei
nere gemeenten, blijkt onder meer duide
lijk uit het bedrag der schulden per hoofd
der bevolking op 1 Januari 1934, welk cij
fer voor de groep van gemeenlen boven
100.000 inwoners 599 en voor «ie groejj
van minder dan 2.001 inwoners 52 beliep,
voor aile gemeenten tezamen won't gemid
deld 303 gevonden.
Motorrijden
De 24 uursrit van de Vrijw. Surge -.« acht
Amsterdam
De jaarlijksehe groote 24 uur oefenrit van
de Vrijwillige Burgerwacht Amsterdam zal
in Maart as. voor de zesde maal wordm
vei'redcn. Zooals bekend, is deze rit in de
vijf voorafgaande jaren uitgebreid tot
motor-evenement van den eersten rang,
waarin honderden deolnemeis starten per
personen- of vrachtauto of per moiorrijwiel.
Deelname is opengesteld voor alle leden,
ook damesleden, van de Burgerwachten
in Nederland, alle beroeps- en reserve mili
tairen van Land- en Zeemacht, het, Politie-
iperspneel, de Marechaussee, Rijks veld wacht
ien de leden van den Bijzonderen Vrijwilligen
'Landstorm.
Het aantal van vijf trajecten blijft voor
1935 gehandhaafd en Amsterdam is wederom
begin- en eindpunt. Als data voor dezen
zesden 24-uurs oefenrit zijn gekozen Vrijdag
22 en Zaterdag 23 Maart a.s.
De inschrijvingen komen reeds nu van
alle zijden binnen en de animo blijkt we
derom groot. De talloozen «lie wenschen
deel te nemen, moeten er aan denken dat
hun inschrijving uiterlijk 18 Maart a.s. in
het bezit moet zijn van den Commandant
van de Vrijwillige Burgerwacht Amsterdam-
Singel 548 te Amsterdam.
Neem 'n "AKKERTJE"
uil zoo'n nieuw handig zakdoosje
bij Gevalle kou. Griep, Influenza.
Protestantsche Noord-Brabanter
Dit blad, hetwelk dient om onze geest
verwanten in Noord-Brabant en Bommeler-
waard wat dichter aan elkaar te smeden,
wordt vanaf heden uitgegeven door de Fir
ma N.V. v.h. J. de Vries te KlunderL Het
eerste nummer van den nieuwen uitgever
ziet er goed uit. Wij hopen, dat aan de
zwerving thans een eind is gekomen, eu
dat het blad zijn loop voorspoedig moge
vervolgen.
Mutatie bij de Scheepvaart
inspectie
Naar wij vernemen, zal de adjunct-in-
specteur voor de Scheepvaart te IJniUidep,
de heer T. bakker, op 1 Maart a.s. wor
den overgeplaatst in dezelfde functie bij de
Scheepvaartinspectie te Groningen.
De heer Bakker is bestemd om den heer
T. L. M el 1 erna, die aan het einde van
dit jaar aftreedt, als inspecteur voor de
Scheepvaart in het derde district (Gronin
gen) als zoodanig op te volgen.
MINISTER SLOTEMAKER
WEER AAN DEN ARBEID
De minister van Sociale Zaken, prof. dr
J. R. Rlotemaker de Bruine, heeft gisteren,
na verblijf in het buitenland, zijn werk
zaamheden hervat.
NIEUW VLIEGVELD OP ARUBA
Tweemaal per week vliegt de „Suip" thans
van Curagao naar Aruba, waar hij landt
op liet vliegveld Savoneta bij Sint Nicolaas
Savoneta is aan zee gelegen en gedurende
den regentijd niet altijd goed bruikbaar.
Het gouvernement van Curasao en onder-
hoori góeden is daarom, in overleg met
den K.L.M. vertegenwoordiger in West-Indic
den beer L. F. Bonman, terstond den aan
leg van. een nieuw vliegveld begonnen.
BEGRAFENIS Mr J. VAN GILSE
Gistermiddag is op Nieuw F.ik-en-Duinen
in Den Haag de teraardebestelling geschied
van het stoffelijk overschot van mr J. v a n
Gil se, oud-lid der Tweede Kamer, oud-lid
der Prov. Staten von Overijsel, oud-lid van
den gemeenteraad van Steenwijk en oud-
kantonrechter aldaar. Mr van Gilse is ook
25 jaar lang bestuurslid en twintig jaar
vooi-zitter van de Nutss paarbank te Steen-
wijk geweest.
Uit het Sociale Leve*.
LANDELIJK COLLECTIEF CONTRACT
BOUWBEDRIJVEN
Naar h«t orgaan vam dien Bouwarbeldeasbond
LOONSVERLAGING IN HET HOUT
BEDRIJF
De bond vam werkgevers in het houtbedrijf
de Zaanstreek heeft voor de aanvaa.
in #<-n nieuwe collectieve a.r bel deceive
>mst voorstellen ingediend bij de organic-
WOENSDAG 13 FEBRUARI
HUIZEN 301 M. NCRV-uitzcnding. 8.00
Schriftlezing en meditatie. 3.15O 30 Gram pK
10.30 Morgendienst oJ.v. Ds. P. Boes. 11,00—
12.00 Harmoniumspel N. F- Jurjaanz mmv.
Mevr. L. J. A. v. Neerden—Ongers (sopraan)
12.15 Gram.pl.' 1.00 Orgelspel R. Parker. 200
Zang Greta Smit mmv. L. olaauw (crgel). 3.00
—3.45 en 4.00 Trioconcert (viool-cello-piaao).
430 Grampl. 5.00 Kinderuur. 6.GC Landbouw-
praatje. 630 Afgestaan. 7.00 Ned. Chr. Pers
bureau. 7.15 Causerie. 7.30 Gram.pl. 7.40 Ds.
L. D. Poot: Holland op Zee. 8.00 Vaz Dias.
Grampl. 8.15 Amhemsche Orkest vereen, o.l.v.
J. Spaanderman mmv. J. Smeterhn (piano) 9.15
Causerie Ds. L D. Poot. 9.40 Vervolg concert,
10.30 Vaz Diaa. 10,35—11.30 Gram. pl..
HILVERSUM 1873 M. - VARA-uitrending.
10.00 vra. VPRO, 6.30 RVU. 800 Gram.pl,
9.30 P j. Kers: Onze keuken. 10.00 Morgenwij
ding. 10.15 Voor Arb. i. d. Contnubedr.: Vara-
toocee! oJ.v. W. v. Capellen, Orvitropia o.l v,
J. v. d. Horst, N. de Klljn (viool). F. v. d. Hei
de (klarinet) en R Schoute (piano), C. v. d.
Lende (lezing). 12.00 Gram.pl 12.15 De Zon
nekloppers o.l.v. C. Steijo. 1.00—1.45 De Flie
refluiters o.l.v. E. Walis. 2,00 Voor de Vrou
wen. 2,15 Kniples. 3.00 Voor «ie kinderen. 530
XX-Ensemible o.l.v. Steijn. Mmv. G. Ehrhardt
(zang) 5.50 Gram.pl. 6,05 De Flierefluiters
olv. E. Walis. 6.30 RVU. Prof. G. Gonggrijp:
Voedsel en Vrede in het Verre Oosten. 7,00
Sportuitzendiing. 7.20 ..Mathis der Maler",
Hindemith (Gr. pl.). 7.45 Voor Transportar
beiders. 8,00 Herh. SOS-Berichten. 8,03 Gram
pl. 8 20 C. Steijn (accordeon) en J. Vog?l
(piano). 830 ..Nu slaat dertien", spel van
Observer, vert. Nel. Bakker. Vara-tooneel o.l v
W. v. Capellen. 9.15 Vara-ori,est ol.v. H. de
Groot mmv. W RavelH (bas). 10.00 Vaz Dias 1
VARA-Varia. 10,15 Concert uit Parijs (Gr.
pl.). 1030 Orgelspel J. Jong. 11.00—12,00 Gra-
mofoonm uziek.
DROITWICH 1500 M. - 10.35-10.50 Morgen
wijding 11.20 Gram.pl. 11,50 Voor de Scholen.
12.05 Orgelspel. Q. MacLean. 12.50 Ch. Man
ning eD zijn orkest 1.50 Orgelconcert M. Viu-
den. 2.25 Voor de Scholen. 3 10 Lezing. 3.35
Sted. orkest Bournemouth o.l.v. R. Austin mmv.
J. Szigeti (viool). 5.05 Het John MacArthur
kwintet. 5,35 BBC-Dansonkest ol.v. Hall. 6.20
Berichten. 6,50 en 7,05 Lezing. 7.25 Handel'-
concert. 7.50 Concert-inleiding. 8,05 BBC-Sym-
phonie- orkest oil.v. Adr. Boult 9.10 Berichten
9.25 Vervolg concert. 10.20 Lezing. 10.35 Hon-
gaarsch Zigeuner-orkest oJ.v. G. Garay. 11.20
Roy Fox en zijn Band.
RADIO PARIS 1648 M. - 7.20 en 8.20 Gram.pT.
12.35 Goldy-orkest. 8.20 „Kitege", opera van
Riinskykorsakow.
KALUNDBORG 1261 M. 11 20—1 20 Concert
uit Rest. „Ritz". 2.20 Gram.pl. 2,50430 L«
Preii's orkest. 6.50 Strijkorkest o.l.v. Emil Ree*
sen. 7.20 Discussie 9.35 Omroeporkest o.hv,
Ree sen. 10,20—11.50 Dansmuziek.
KEULEN 456 M. 5.20 Gram.pl. 635 Omroep*
kwintet en solisten. 10.05 Zang. 11.20 Concert
uit 'BerUjn. 1.35 Orgelconcert door J. Schaf-
gans 3.20 Weragkamer-orkest o.l.v. Hage-
stedt. 5.10 Zang en piano. 6.45 Vocaal sextet.
7.35 „Die Hohenstaufen", spd van Chr. D.
Grabbe. 8.05 Carnavals-programma o.l.v. C,
Baoimgarten. 9.40—11.20 Dansmuziek.
BRUSSEL 322 en 484 M. - 322 M.: 12.20
Gram.pl. 12 50 Salon-orkest ol.v. Walpot. 1.50
2.20 Gram.pl. 5.20 Morüehnanscoccert 6 05
Graan. pl. 6.35 Viool-recital. 7.05 Grampl. 8 20
Salon-orkest oJ.v. Walpot 9.50 Orgelconcert.
10.30—11.20 Dcnsmuziek 484 m .12.20 L. Lan-
lois' orkest. 1.30— 2,20 dito. 5.20 Salon-orkest
o.l.v. Walpot. 6.20 Gram. pl. 6,50 Weenschc
muziek. 8.20 Symphonieconcert o.l.v. Defauwj
10 3011.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. -
Z.e Keulen. 8.05 Otto Kermbach en zijn orkest,
9.20 en 1005 Berichten. 10.2011.20 Gev.
rieeerd programma uit Amsterdam: Wouter
Denijs en Hao Beuker (pianoduetten),
Pierre PaJla (Orgel), de AVRO-Girls en
Kovacs Lajos en zijn orkest
356 millioen
zullen aam 23 fabrieken
441 millioen steenen de
gewijzigd met 6én jaar
LOONSVERLAGING IN DEN LANDBOUW
In de te Klaaswaal gehouden vergaderjn;
vam werkgevers lil het landbouwbedrijf in d
Hoeksche Waard beslctcn het loopende ar
wlaging der prijz«
loonsverlaging noodzakelijk ma
althams een klein deel der prijsverlaging i
loonen tot uiting komt. Voorgesteld werd
FEUILLETON
WU CHANG-HO, DE ZEEROOVER
door D KRIJGER
Toen zij uit hun geknielde houding op
stonden, had de rooverkapitein de oogon
\ol tranen en, hevig bewogen gaf hij de
zendelinge de hand. „Ik heb uw woorden
goed nagezegd en heb alles begrepen; laat
komen wat wil, ik geloof, dat de Heere
Jezus voor den armen Wu zorgen zal. Ik
beloof u geen losgeld voor u te eischen en
ik zal u vrij laten zoodra zulks moge-
JÜren vol spanning en opwinding volgden
thans. Hun vervolger naderde immer meer
en bezorgd ging de bemanning zicb af
vragen of het mogelijk zou zijn hem nog
te ontloopen en intijds de kust te bereiken.
Intusschen grepen zij reeds naar de ge
weren; hun le\ en zouden zij duur ver-
koopen. Riskeeren deden zij daarbij niets,
want werden zij geyangen genomen, dan
verloren zij het leven zeker onder beuls-
handen.
De jonken ivaren reeds losgesneden en.
dreven, met een zeiltje op, ver weg, naar
de kust toe. Het rooverschip was daardoor
vlugger in zijn vaart en bovendien werden
de ketels tot barstens gestookt om maar
meer uit de machines te halen dan zij
geven konden. Het scheen wel of hun
tervolger het niet al te zeer betreuren zou
als zij ontkwamen, want het deed geen
poging eigen vaart ook te versnellen, zoo
dat de afstand tusschen vervolger en ver
volgde steeds grooter werd.
Toen ging er een hoerageroep op bij de
roovers. Wat een buitenkans! Wie had
daarop gex*ekendl Nog een paar uren van
inspanning en zij hadden do kust te pak
ken. Dat zij als een wervelwind den bodem
zouden verlaten, die hun meer en meer
heet onder de voeten werd, was zeker. Zij
zouden trachten ergens een inham to vin
den, waar het oorlogsschip niet binnen
komen kon.
Wu en zijn mannen waren weder geheel
en al rooier geworden en ontoegankelijk
voor andere Ivgrippen, dat zag Miss Evan
met groot leedwezen. Zij begreep, dat zij
voor het oogeniblik niets doen kon om de
mensclien tot betere gedachten te brengen.
„Heere", zoo bad zij, „Gij weet alle dingen,
Gij weet hoe Satan tracht die menschen
weder in zijn onheilige macht te krijgen;
zoo Gij het niet verhoedt zijn zij verloren."
Men had intusschen een behoorlijke an
kerplaats ontdekt en onmiddellijk begon
men het schip te lossen en allereerst de
gestolen buit aan wal te brengen. Daarna
zoo spoedig mogelijk de bergen in!
Onder de gevangenen naren er wellicht
nog enkele, die wel een losgeld konden
opbrengen; die zouden zij mede voeron
Bovendien moesten er nog eenige der
sterkste gevangenen mede om als pak
dragers te dienen. Waarom zouden zij
dat. werk zelf doen als zij de menschen
maar voor het grijpen hadden?
Nog een oogenblik hield men beraad
over het lot van -het schip, dat men achter
liet. „Laten Mij er een paar flinke gaten in
boren", riepen enkele der meest verharde
roovers, „dan gaan de overgeblevenen op
varenden naar den kelder en kunnen later
niets verklappen."
Het deed Miss Evan genoegen te zien.
diat Wu voor dien misdadigen voorslag
niet te vinden was. „Het schip blijft zooals
het is en de menschen moeten maar zhn
hóe zij er heelhuids afkomen", was zijn
beslissing.
De uittocht begon en weldra stond de
bemanning, waarvan de medegenomen ge
vangenen gepakt en gezakt stonden, gerc-ed
om de reis de bergen in te aanvaarden.
Een oogenblik was men nog opgehouden
geworden toen het lot van de zendelinge
ter sprake kwam.
Toen Wu zcide, dat. zij moest ivorden me
degenomen, kwam zijn bemanning grooten-
deels daartegen op. Neen, dat ging niet aan.
Zij had haar vrijheid wel aan hen verdiend
en zij konden haar toch niet blootstellen
aan den vermoeienden tocht, dien zij gin
gen ondernemen.
Hoewel Miss Evan met vreugde de goede
gezindheid dier ruwe menschen opmerkte,
zoo besloot zij toch hen onmiddellijk tot an
dere gedachten te brengen. „Neen, mannen,
ik hen blij te zien hoe goed jelui over mij
denken, maar ik ben met den kapitein over
eengekomen voorloopig mede te gaan en
later bij de eerste de beste gelegenheid te
worden vrijgelaten".
De zendelinge kon er geen oogenblik aan
denken het. werk, dut God haar gegeven had
hij dje roovers, halverwege in den steek te
laten. Dat wilde en dat kon zij niet.
Gelukkig hadden de roovers niet
overreding noodig om op hun plan terug te
komen. Eigenlijk ivaren zij zelf veel te ver
heugd, dat zij meeging, want liaur mooie
vertellingen wilden zijn nog wel dikwijls
hoeren.
En zoo stond de zendelinge enkele oogen-
blikken daarna aan den wal, met haar va
liesje in de hand. Maar er was geen sprake
van, dat zij dit zelf dragen mocht. Het werd
aan één der toch reeds flink beladen mede
gevangenen to dragen gegeven.
Miss Evan kwam daar tegen op, maar de
gevangene kch %n het lot, dat liem te beurt
gevallen ivas, zeer op prijs te stellen, ivant
hij knikte haar geruststellend toe. „Ik kan
het heel goed dragen en ben blij iets voor
u te kunnen doen riep.hij haar toe.
He M-erd Miss Evan ivondcrlijk ivcl te
moede, zij beloofde zich nog veel van haar
werk onderweg.
Binnen enkele uren was men reeds zoo
ver de hergen binnengedrongen, dat men
geloofde veilig te zijn voor de «ogen der
verspieders. Een veilige schuilplaats vond
men in één der holen, die in de bergen bij
diiizenrhyi te vinden zijn. Een schildwacht
werd uitgezet en nu zaten de mannen, neer
gehurkt, gezellig te babbelen. Met een „leve
de kapitein" vierden zij hun ontsnapping
van liet oorlogsschip, waarvan de gezagvoer
der danig bespot weid.
Miss Evan vond het een geschikt oogen
blik om dé mannen neder toe te spreken.
Zij bplioefde er zich het 'hoofd niet mede te
breken,' welk onderwerp zij behandelen zou
„Mannen", aldus ving zij aan, „mannen,
liet is thans eenige weken dat wij elkander
kennen. En dat niet alleen, ge kent ook
iets, dat van oneindig veel meer, ja van de
hoogste waarde is, ge kent den ee.nigen
naren God' Gód heeft bet aldus beschikt,
dat ik onder jului vertoeven moest om u te
leeren kennen. Bovendien hebt ge er smaak
in gekregen meer van dien God te weten eu
ge hebt me verzocht iederen dag er van te
willen vertellen. Welnu, wat denkt ge er
van, als ik dat nu eens deed? Slapen gaan
wij fooh nog niet en hét-zal u goed doen
uw nachtrust met goede gedachten ir
Do mannen keken verheugd op. „Ha, ver-1
teilen, dat hooren wij graag, begin ma-ar
gauw!"
Miss Evan begon met een dankbaar ge
zicht onmiddellijk de mannen tóe te spre
ken. „God heeft u bijzonder gezegend dezen
dag", zoo begon zij, „met u genadig te
gunnen «le vlucht, te nemen voor uw
volgers. Daarvoor behooren wij Hem te dan
ken. Maar denkt nu niet, dat dit het eenige
is wat God van U verlangt. Een dank, zon
der berouw over uw zonden en zonder
ernstig voornemen die in het vervolg te la
ten en een nieuw leven te beginnen, is
Ilem niets waard. Bovendien moet gc er
niet op rekenen, dat God u die vlucht
heeft toegestaan orn u uit banden van den
aardschen rechter te houden. Het kan zeer
goed zijn, dat de Heere u nog nader in ken
nis wil brengen met Hem on met Zijn ecnig-
geboren Zoon, opdat ge Dien als uw cenigen
Borg voor uw zjel zult aannemen, en tevens
begrijpen zult, hoe God de zonde niet 011-
gestratt laten kan. Wanneer ge God eerst
recht zult lief gekregen en Hem geheel er.
al wilt toebehooren, zal het 11 lichter vallen
u in het aardsohe lot te schikken, dat God
voor u zal uitkiezen. Wellicht dat de Heere
alsdan den tijd gekomen, acht onv u voor
den weroldschen rechter uw straf te doen.
boeten. Door mijn mond mocht ge Gods|
roepstem vernemen. Maar hoe hebt ge die
beantwoord? Door u van het pad der "mis
daad af te wenden? Door u met berouw af
te wenden tot dien God, die vol ontferming
is en geen berouwvol zondaar vergeving
weigert? Ik heb u ook verteld hoe alleen de
Heere Jezus daartoe' als onze Borg kan en
wil dienen, mits ge waarachtig in Hem ge
looft en u onvoorwaardelijk aan Ilem
overgeeft. Daarom, lieve menschen, wat ik
u bidden mag, vlucht, o vlucht tot Jezus.
Niet vanavond, niet morgen, neen, nu, da
delijk- Hij staat aan de deur van uw hart,
III klopt en vraagt toegelaten te worden. O,
aarzelt, niet langer, geeft Hem uw harten
en vlucht tot Hem, Die Zijn armen wijd
nam- u allen uitstrekt en uw trouwe Herder
zijn wil Het is u wederom gelukt u voor
een wijl aan de aardsche gerechtigheid te
onttrekken, meent ge dat het u evengoed
gelukken zal 11 aan het alziend oog van God
te onttrekken? Neen, zeg ik u, uw misdaden
hebben reeds lang Gods oog bereikt en Zijn
oor heeft de klachten van uiv slachtoffers
reeds lang vernomen; hoe kunt ge dan den
ken, dat. Hij dit alles onopgemerkt en onge
straft wil laten?"
Verschrikt en beteuterd keken dc roovers
elkander aan. Zoo had de zendelinge nog
nooit tot hen gesproken. Het leek wel of zij
boos was. Zelfs Wu dorst haar niet aan
kijken.
(Wordt ve;volgd)
