DE /N DE PIJP.
DINSDAG 12 FEBRUARI 1935
EERSTE BLAD PAG 2
BUITEÜLANI'
AMERIKA'S ISOLATIE EN DE
STILLE OCEAAN
Samenwerking in den Stillen Oceaan
uitgesloten zonder samenwerking
met Europa.
Uit Parijs: Tn een commentaar op de ver
klaringen, welke generaal Smuts Zaterdag
j.l. te Kaapstad heeft afgelegd met betrek
king tot een samenwerking tusschen de
Vereen Staten en Groot-Brittannië in den
Stillen Oceaan, schrijft de „Temps": „Gene
raal Smuts is zich er wellicht niet ten volle
van bewust, dat de Engelsch-Amerikaanscho
samenwerking, met het doel de formatie
van een Aziatisch blok te verhinderen en
den vrede in den Stillen Oceaan te hand
haven, noodzakelijk met zich zou brengen
de samenwerking van de Vereen. Staten tot
handhaving van den vrede in Europa".
Er op wijzend, dat de Vereen. Staten niet
bereid schijnen te zijn deel te nemen aan
een politiek van solidariteit met Europa,
besluit de „Temps": „Het is niet zeker, dat
<ie dreiging van een ontwaken van Azië
voldoende zal zijn, de Vereen. Staten in de
naaste toekomst tot samenwerking te doeoj
besluiten".
Borah tegen Smuts' voorstel
Senator Borah heeft met beslistheid stel
ling genomen tegen de, door generaal Smuts
voorgestelde Engelsch-Amerikaansche sa
menwerking in het verre Oosten of elders.
Borah zegt, dat hij verschillende onover
koombare Amerikaansche bedenkingen te
gen een dergelijke samenwerking van beide
Angelsaksische staten ziet. De voornaamste
bedenking achtte Borah, dat een samen
werking vroeger of later noodzakelijkerwijze
tot een militaire alliantie zou voeren en zoo
iets moet voor de Amerikaansche belangen
allerverderfelijkst worden geacht
Een Reuter-telegram maakt fntusschen
melding van buitengewone instemming in
officieele kringen te Washington met den
inhoud van Smuts' rede. Men is er zelfs van
meening, dat een politieke samenwerking
feitelijk reeds in zekeren zin bestaat, zeker
wat de vlootkwestie en het verre Oosten be
treft, al is dan ook geen entente te dien
aanzien aangegaan.
HITLERS VERMOEDELIJK
ANTWOORD
OP DE LONDENSCHE VOORSTELLEN.
Uit Berlijn: De „Un. Press" verneemt uit
betrouwbare bron, dat Hitier reeds na twee
dagen van Berchtesgadcn naar Berlijn zal
terugkeeren. Na zijn terugkeer verwacht
men de overhandiging van het Duitsc'ne
antwoord op het Londensche communiqué,
id.w.z. Donderdag of Vrijdag a.s.
Waarschijnlijk zal Duitschland te
kennen geven, dat het niet bereid is,
het Oostpact met militaire waarborgen
te steunen; dat Duitschland een ga
rantie-overeenkomst voor Oostenrijk
verwerpt, maar een consultatief pact
voor Oostenrijk wenscht te begunsti
gen.
Voorstellen voor een lucht-Locarao
zou Duitschland in beginsel aanne
men en het zou bereid zijn, fn onder
handeling over de bewapeningsproble
men te treden.
Na de overhandiging van het antwoord
Verwacht Duitschland Engelsrh-Fransche
voorstellen voor den onderhandelingsdatum,
wellicht ook vaststelling van den datum
voor de ontvangt van sir John Simon te
Berlijn.
Hitier komt Julius Streicher
feliciteeren
Uit Neurenberg: Hitler heeft gisteren bij
Verrassing uit München komende een be
zoek gebracht aan Neurenberg, teneinde al
daar den Franken-leider Julius Streicher.
den bekenden redacteur van de fel-ant'se-
mietische „Der Stuermer" op den vooravond
van zijn 50sten verjaardag persoonlijk te
komen gelukwenschen.
EEN VETO VAN PRESIDENT
ROOSEVELT?
Uit Washington: In de kringen van den
Senaat werd venvacht, dat president Roo
sevelt zgn veto zal uitspreken tegen de wet,
waarbij 4880 millioen dollar wordt gevo
teerd voor de werkverschaffing!
HET REVEIL
Een terugblik bij gelegenheid van de
Tentoonstelling te 's-Gravenhage
II (Slot)
Ofschoon wij op dit oogenblik nog on
kundig zijn van de documenten, welke op
de Haagsche Tentoonstelling zullen te zien
zijn, is het toch zeer waarschijnlijk, dat
daar, zooal niet geheel, dan toch fragmen
tarisch zal komen het dagboek van Willem
de Clercq, de sympathiekste figuur uit den
Réveilkring, zooals Meertens hem noemt.
De Clercq liet bij zijn vroegen dood, in 1844,
èen groot aantal bescheiden na, die van
het hoogste belang zijn voor de kennis van
het. Réveil zoowel als voor die van de p*4-
litieke en Godsdienstige geschiedenis in het
algemeen hier te lande, in de jaren IS 10
tot 1S44. Als jongen van vijftien jaar begon
hij in 1810 een dagboek aan te leggen, dat
hij tot zijn dood voortzette en waarin een
schat van wetenswaardige berichten verza
meld is. Uit dit dagboek stelde Allard Pier-
son in 1869 een bloemlezing samen, die nier
in den handel werd gebracht, maar slechts
.voor De Clercq's familieleden en vrienden
gedrukt werd. Toen twintig jaar later, na
den dood van het meerendeel van De
Clercq's tijdgenooten, de familie besloot, dit
dagboek te doen herdrukken, zag deze uit
gave vermeerderd en verrijkt het licht, we
derom door de zorgen van Allard Pierson.
in zijn taak ditmaal bijgestaan door de toen
twintigjarige kleindochter van De Clercq,
Anna Elisabeth.
Het was deze (5 Febr. 1930 overleden1)
Mevr. A. E. Kluit—de Clercq, onder wie het.
rijke familie-archief van De Clercq berust
te. De verzameling is later ondergebracht
hij de Mpij. der N:ed. Letterkunde te Leiden.
Bij de vele brieven is een merkwaardig
document, een schrijven van de vroegere
kindermeid van de Clercq, Geertruida Lon
teling uit Goor, welke brief (voor zijn ver
jaardag) een kenmerkenden blik geeft in
üe denkwereld der vromen van die dagen:
ITALIAANSCH ULTIMATUM
AAN ABESSINIE?
Uit Rome: Volgens een uitlating van den
woordvoerder van het departement van bui-
tenlandsche zakeu moet de mogelijkheid
geenszins uitgesloten worden geacht, da-
Italië aan Abessynië een ultimatum richt,
ingeval de betrekkingen tusschen do beide
landen zich mochten blijven toespitsen
Twee divisies gemobiliseerd
Uit Rome: De in de afgeloopen week
getroffen maatregelen houden o.m. in d«
mobilisatie van twee divisies, welke volgens
cfficieele mededeelingeu ongeveer 25.000
man sterk zouden zijn. Schattingen, welke
de 30.000 man te boven gaan, zouden over
dreven moeten worden genoemd en ten
eenenmale onjuist.
Ook zijn tot nu toe niet meer dan twee
divisies gemobiliseerd. De manschappen
zullen te Florence en Messina worden ge
concentreerd. Bevestigd wordt, dat dezo
troepenmacht voorloopig niet zal wordea
getransporteerd.
De bevoegde autoriteiten treffen evenwe'
alle voorbereidingen om voor het geval de
incidenten zich mochten herhalen.
De indruk in Londen
De berichten over de militaire maatrege
len, die de Italiaansche regeering m ver
band met het jongste incident aan de Abes-
synische grens, genomen heeft, hebben in
Londen groot opzien gebaard.
De „Evening Standard" schrijft, dat het
optreden van Italië in Oost-Afrika Engeland
niet aangaat. Engeland heeft alleen belang
bij het bronwater van den in Abessynië
ontspringenden Blauwen Nijl, waarvan le
watervoorziening van den Soedan afhan
kelijk is.
De „Star" acht een opmarsch van Italië
in Abessynië onwaarschijnlijk, daar de vol
gende maand in Abessynië de regentijd os
gin, die de militaire operaties tot November
buitengewoon moeilijk zou maken.
In politieke kringen in Londen wordt er
op gewezen, dat de keizer van Abessynië met
den Britschen gezant in Addis Abeba in
contact staat, en dat deze den keizer heeft
aangeraden alles te vermijden wat zou kun
nen leiden tot verdere moeilijkheden. Vooi'.s
heeft hij hem og aangeraden zoo spoedig
mogelijk directe onderhandelingen met Ita
lië aan te knoopen om de grensconflicten
te regelen.
De bedreiging van Flandins
regeering
Verklaring van den premier.
Uit Parijs: Flandin verklaarde gisteren:
Ik heb mij steeds door het algemeen belang
laten leiden. Maar lk ben verplicht te con-
stateeren, dat men mij thans niet meer 1e
vrije hand wil laten, zooals ik dat gaarne
zou willen. De parlementsintriges, die weer
begonnen zijn, hebben tot doel en tot ui;
werking onze werkzaamheid te verlammen
Om het ondubbelzinnig te zeggen: Men ver
hindert mij te besturen.
Hoe komt het. dat in een tijd van crisis,
zooals wij thans doormaken, de partijen
niet de noodzakelijkheid inzien den gods
vrede eerlijk in acht te nemen? Zonder
godsvrede is inderdaad geen oplossing mo
gelijk.
De „Echo de Paris", die deze verklaring
publiceert, voegt hieraan toe, dat de toe
komst zal leeren of men den premier gehoor
heelt geschonken of niet.
STEENLAWINE.
Uit Weenen: In Steinfeld in Karinthiê is
een steenlawine van buitengewoon grooten
omvang naar beneden gekomen. De electri-
sche centrale van de plaats werd volkomen
vernield. De pachter der fabriek is onder de
puinen bedolven en hoogst waarschijnlijk
omgekomen.
Een bataillon pioniers uit Klagenfurth is
naar de plaats des onheils gedirigeerd.
Het geheele dal zit zonder licht. Dc schade
wordt berekend op minstens 100.000 schol
lingen.
HET MIJNONGELUK BIJ AKEN.
Uit Aken: Ondanks de onvermoeide ber
gingswerkzaamheden in de mijn Laurweg
is he-t tot gisteravond nog niet gelukt de
vermiste zes mijnwerkers te vinden. Oe
Eschweiler Bergwerk Verein en Arbcd
Luxumburg hebben tienduizend Rijksmark
ter beschikking gesteld voor de achtergela
ten betrekkingen.
HET PROCES TEGEN
HAUPTMANN
De officier acht moord bewezen
De zitting van Maandag in het proces t3
gen Bruno Richard Hauptmann inzake de
ontvoering van en den moord op de baby
van Lindbergh ving aan met dc aanklacht,
van den officier van. 't openbaar ministerie
Athony Hauck. Zijn requisitoir duurde 40
minuten. Hauck was zenuwachtig. Hij Jankt
dc juryleden voor de belangstelling waar
mee zij zes weken lang de getuigen veikla
ringen, die in totaal ruim anderhalf mil
lioen woorden omvat hadden, hebben aan
gehoord. Dan gaf hij een diepgaand over
zicht van de getuigenverklaringen en zeidc,
dat overtuigend bewezen was, dat Haupt-
Hauptmann in gesprek met de verdedigers
Edward J. Beilly (links) en Lloyd
Fischer (rechts).
„Waarde menheer en beste vriend, dat
de here ijesus u en de uwe mag geleyde in
dese woestine, waarin nog veel te worste
len en te striden is. O, wat hebben wij een
stoffe om dankbaar te wezen, daar de here
u in zo een gesegende kring heeft ge
plaatst. Mijn man en ik leve in onse oude
dagen heel vergenoegd. Ik heb nu 8 dagen
bedroefd pijn in mijn bene, maar wat God
doet dat is wel gedaan, als men maar eers
denkt wat heeft de here ijesus niet voor
ons gedaan. Ik heb een nigt, ook tans in
Weesp woonachtig, die had mij versogt of
uw ook in de gelegenheid sou kunnen we-
sen ons te laten besturen van wat koffie,
als het niet minder kon al was het dan 50
pond. Het komplement aan u Iie\e vrou en
soend de kinderen." De Clercq was toen
secretaris der Handelsmaatschappij en
Truitje dacht,, dat hij haar daarom die kol
fie wel leveren kon.
Op een anderen verjaardag schreef zij:
„Nu gij heden (1S83) 38 jaar bereikt hebt,
wie had dat van so een swak kind kunnen
denken als uw was, daar kan ik het best
van spreken... wat een geluk hebben sulke
lieve kinderen, die sulke ouders magg-m
genieten om so in de vrese des heren in
haar vroege jaren onderwesen te worden
Uwe heeft mij nog eens een boek gelooft,
dat over de handclinge was geschreven,
belofte maakt schuld."
De hoofd-iiguren
De hoofdfiguren van het Réveil, zooals
deze ongetwijfeld ook op de Tentoonstelling
te 's-Gravenhage in woord en beeld zullen
te kennen zijn, hadden hun voorlooper in
Nicolaas Scholsman, den Leids^ien predi
kant, die in 1819 oprichtte een „Eerezuil
ter gedachtenis van de voor 200 jaren te
Dordrecht gehoudene Nationale Synode",
en met deze, twee preeken bevattende bro
chure „den eersten hamerslag van twist"
toebracht aan „den diepen vrede", waarin
het Protestantisme van die dagen weg
dommelde.
mann schuldig is aan den moord op de
baby. Hij besloot zijn requisitoir met te
verklaren, dat hij de leden van de jury be
schouwt als „Godvreezende, fatsoenlijke
menschen" en dat hii van hen verwachtte,
dat zij evenzeer als de aanklager hun plicht
zouden doen.
Hauptmann bleef onbewogen tijdens het
requisitoir.
Edward Reilly, de verdediger, heeft daar-
i gedurende 4 uur en 13 minuten gepleit.
Reilly begon met een beroep te doen op
de juryleden, met de woorden: „Oordeelt
niet, opdat gij niet geoordeeld wordt! Haupt
mann is onschuldig".
De beklaagde brak toen in snikken uit.
Met een witte zakdoek droogde hij zijn
tranen.
Ondanks de maatschappelijke positie der
hel rokkenen aldus de verdediger - kan
het geval slechts volgens 't bewijsmateriaal
beoordeeld worden. Niemand kon in het
huis van Lindbergh komen, zonder hulp
van personen, die tot de huishouding be
hoorden. En derhalve is het voor hem dui
delijk, dat. Betty Gow en de overleden be
diende Whateley mede-schuldig ziju aan de
ontvoering. De persoon, die het kind van
Lindbergh ontvoerd heeft, is goed bek-nd
geweest met het kind, daar het anders zou
hebben geschreeuwd. Ook de hond h°eft
niet geblaft, omdat Ollie Whateley, die nn
dood is, op den hond paste. Fisch zou de
bahv verder hebben gebracht. Op den ach
tergrond van dit drama staan volgens Reil
ly „Roode Johnson", de vriend van Betiy
Gow en Violet Sharpe, het dienstmeisje der
familie Morrow, dat zelfmoord heeft ge
pleegd. Dr. Jafsie Condon was de eenige
man. die met de ontvoerders heeft onder
handold. hij was althans de eenige, die
contact met hen heeft gehad. De ladder, die
gehruikt zou zijn voor de ontvoering, is
daarbij in het geheel niet tepas gebracht,
aangezien men anders wel sporen onder 't
venster zou hebben gevonden. Het kind is
(ie trap afgedragen.
Reilly verweet den chef der politie,
Schwarzkopf, het mysterie Lindbergh niet
voldoende te hebben ojigehelderd. De politie
heeft foto's en bewijsstukken laten maken
om de zwakke aanwijzingen krachtiger te
doon lijken. Hii beschouwt het bewezea.
dat Hauptmann den avond, dat het losgeld
werd uitbetaald, thuis is geweest.
Voorts beschuldigde Reilly de politie van
New-York er van het adres en het telefoon
nummer van Condon zelf op de plank bij
Hauptmann te hebben geschreven.
Dit optreden noemde hij het „gemeenste"
dat hij sedert jaren van de politie heeft
gezien.
Reilly deed de sensationeele beschuldi
ging, dat 35.000 dollars ergens in een safe
loket zijn opgeborgen en voor den dag zul
len komen zoodra het proces zal zijn ifge-
CHRONISCHE HOOFDPIJNEN
Eeu kwelling van 20 jaar geëindigd
Dc dome, die dezen brief schreef, is geen
uitzondering. Honderdduizenden hebben ge
leden zooals zij. En allen konden hun pij
nen kwijtraken, indien ze slechts h^ar goede
voorbeeld wilden volgen.
„Twintig jaar lang werd ik gekweld door
hoofdpijnen, duizeligheid en maagpijnen,
zonder dat ik hiervoor eenige verlichting
kon vinden. Sinds ik Kruschen Salts gebruik
ben ik steeds vooruitgegaan en tegenwoordig
heb ik nooit pijn. Ik gebruik nog steeds Kru
schen Salts; er gaat geen morgen voorbij,
dat ik ze niet inneem en dat houd ik nu al
4 jaren vol."
Mevr. J. G. Ie A.
Kruschen vat altijd het kwaad bij den
wortel aan. De oorzaak wordt weggenomen
én die is bijna altijd constipatie. Maar
Kruschen is geen enkelvoudig zout. Iedere
„kleine, dagelijksche dosis" Kruschen Salts
is een combinatie van 6 zouten en oefent
een milde werking uit op verschillende in
wendige organen: spoort ze aan tot regel
matig werken eu op een wijze, zooals de na
tuur dat heeft bestemd.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en drogisten a Ó.90 en
1.60 per flacon, omzetbelasting inbegrepen.
Let op, dat op het etiket op de flesch, zoo
wel als op de buitenverpakWng de naam
Rowntree Handels Maatschappij Amster
dam voorkomt. (Adv.)
£EN STER m mr I j£„
AVAATG...
Douwe Egberts Echte frietthe Heeren-Baai en
Varinas Melange van rijpe tabakken.
loopen Voorts heeft, hij het bestaan ge
noemd van een loonlijst van den dag vaar
op de ontvoering plaats vond, op welke lijst
de naam van Hauptmann voorkomt
Aan het einde van zijn rede dankte Reilly
den voorzitter der jury voor zijn onpartij
dige leiding, sprak zijn deelneming uit met
Lindbergh en wekte dp juryleden op den be
schuldigde vrij te spreken.
De zitting werd vervolgens verdaagd.
De gevolgen van dit manmoedig woord
bleven niet uit; de vromen werden erdoor
herinnerd aan hun verwaarloosd bezit,
de tegenstanders wisten zich in het front
aangevallen.
„De ijsbreker van het Réveil" noemde
Dr. Wagenaar Willem Bilderdijk, aan *"icn
we uiteraard te dezer plaatse niet vele
woorden behoeven te wijden. Ik had, zoo
heeft Willem de Clercq gezegd, „meer nog
den mensch Bilderdijk dan den dichter
lief". Op de vraag, door des dichters bew<
gen leven en zijn Jakob-Israël-gestalte ais
te voorschijn geroepen, of hij werkelijk
Christen was. gaf de publieke opinie zijner
dagen ten antwoord „een ongodist". En van
Vloten: „Zijn Christendom was een inge
roeste verstandsovertuiging". Maar de
Réveilman Chevallier zag het anders: „11;
heb nimmer ootmoediger Christen gezien"
En Da Costa gaf omoorwaardelijk dit oor
deel: „Hij was de Gereformeerde leer ge
heel toegedaan".
't Meest kenmerkend echter is Bildor
dijk's zelfbeschouwing;
„Ik beschouw mijn geheel doorgewor
steld leven, als een staat van "aantrek
king van God en terugstoting van mijne
zijde, waarin de genade met het verderf
in een eindeloozen strijd is; die dit leest
bidde voor mij."
En zoo naderen we tot den uit Israël ge
trokken „held van het Réveil": Da Costa.
Terwijl, zoo schreef in Dr. Wagenaar m
zijn enthousiast proza,
„de nog „getrouwe" predikanten, blijde
dat meu hen ongemoeid liet, hunnen ar
beid geheel tot hunne gemeente bepaai
den, Bilderdijk beide het bergen erzet-
tend geloof en de brandende liefde mis
te, om een Godsdienstige beweging te
kunnen leiden, stond de Costa op, zich
zijner roeping bewust, om „rnet der
dichtkunst geestverrukking het ongeloof
en zijn verdrukking, omver te stoten
van zijn troon," en werd als Malan voor I
Genève. voor Nederland le Héros du
Réveil, aan wiens naam zich weldra I
BANKROOF TE CHICAGO.
Uit Chicago: Een politiebeambte passeer
de het bijkantoor van een bankinstelling,
toen hij vier gemaskerde mannen zag naar
buiten komen, iie geldtasschen bij u'h
hadden. Hij begreep direct, wat gebeurd
moest zijn en bedacht zich geen oogenblik
Zonder een woord te zeggen, schoot hij een
der mannen neer. doch het viertal antwoord
de prompt, waardoor de agent werd gewo.id
In minder dan geen tijd werd de gewonde
gangster in een gereedstaande auto ge
bracht en met een geweldige vaart zagen de
bandieten kans te ontsnappen. Gebleken is,
dat zij wel 25 bankbeambten hadden ver
rast, die niet konden voorkomen, dat <>ng<
veer 20.000 dollars uit de safe werd geroofd
BIJ DEN NEUS GENOMEN.
De Zwitsersche „National Zeitung" vertelt
het volgend smakelijke verhaal. (Voor de
waarheid kunnen we niet instaan). Een
Duitsch industrieel had zijn heele fortuin
van een milliard Rijksmark aan bankpapier
enz. van de bank gehaald en had bovendien
zijn huis verkocht. Op een goeden morgen
kreeg hij bezoek van douane politie-beamb-
ten, die hem vroegen: „waar is uw geld?"
„Zie zelf, mijne heeren", was het antwoord
en de heer des huizes opende zijn brand
kast: „Het heele millioen ligt hierin"^ „Alles
goéd en wel", zeiden de douaniers, „maar we
weten, dat u een deposito in de bank van
Bazel hebt en daar het verboden is geld uit
te voeren, moeten we u arresteeren".
De industrieel protesteerde, zei, dat hij
schuldig was en stelde voor, dat men met
z'n drieën even met. zijn auto naar Bazel
zou gaan, dan konden de heeren daar zelf
informeeren. Het voorstel werd aangenomen
en twee uren later reed de auto met haar
drie inzittenden naar Bazel, waar inderdaad
bleek, dat de industriëel daar geen geld had
staan. „Dan blijft ons niets anders over dan
terug te keeren" aldus de detectives.
„Ja, maar zonder mij", was het ironische
bescheid van den industriëel, „ik blijf hier;
mijn fortuin ligt onder de kussens van de
auto waarop gi; de heele reis hebt gezeten".
De man ad van de schoonste gelegenheid
om zonder onderzoek de grens te kunnen
passeeren, gebruik gemaakt. Een tweede
keer zal het op deze wijze echter niet
lukken.
HET GOUDLAND OPHIR
Het Engelsche tijdschrift de Expository
Times, dat regelmatig zeer belangnjke
Schriftstudies bevat, vertelt thans op gronn
der jongste opgravingen van Salomo s mij
nen en handel. Een expeditie onder leiding
van prof. Nelson Gluck, dr. Cyrus Garden
en mr. R. G. Reid vond en onderzocht een
in 't vaderland en in den vreemde alle
sympathie en antipathie verbond, die in
geboezemd werd door de godsdienstige
beweging zelve.''
De gewoldigo indruk, door Da Costa's
„Bezwaren tegen den geest der eeuw" ge
maakt, beperkte zich niet tot felle haat der
in het hart geraakten, maar was tevens de
stimulans voor de verbreeding en verster
king vai. den Réveilkring. In drie groepen
was de de aanwas te onderscheiden: de lot
\cmieuwde ijver opgewekte predikanten
(Bahler, James, Callenbach, Moorrees, eu
later Scholte, Heldring, de Liefde, Doetles,
van Oosterzee, Valeton, Hasebroek eu
Beets); tweedens de leeken-vrieuden van
Ha Costa (Chevallier, de Clercq, Koenen,
Gildemeester, van Hall, en de Haagsche
kring, waarin Groen het middelpunt werd
en wij de namen van Van Hogendorp, van
der Kemp, Dedel, Wassenaer van Catwijck,
Klout van Soetenvoude vinden); tot de
derde groep zijn te rekenen de broeders
Van Zuylen van Nijevelt, onder wie de oud
secretaris van Rotterdam, die van zijn ge
voelens blijk gaf door de publicatie van
een vlugschrift „Bazuin tot vergadering der
uitverkoorneh".
De lezer zal begrepen hebben, dat wij bin
nen het bestek van een paar feuilletons
slechts enkele grepen hebben kunnen doen.
Wij willen nu nog even wijzen op de om
vangrijke
Réveil-litteratuur,
waarvan uit den aard der zaak een uitge
breide collectie op de Tentoonstelling aan
wezig zal zijn. Ruw geteld, treffen wij ruim
100 grootere en kleinere geschriften aan,
waarin de Réveilmannen zelf hun getuige
nissen, waarschuwingen of verweer publi
ceerden. Daaromheen ontstond een reeks
brochures van de tegenstanders: verder
kwamen er tijdschriften (Nederlandse!:*
Gedachten, de Zaadzaaier, Bijdragen van
ui voor Geref. Christenen, Nederl. Stem-
nen, de Reformatie, enz.).
Ten slotte herinneren wij nog aan de
.gezelschappen", deftiger: „de soirees reli- j
aantal kopermijnen, die den ertsrijkdom
van het oude Edom aan het licht brachten
en bevestigden. Te Menujeh, 18 mijlen van
de. golf van Akabah, vond men het groot
ste en het rijkste mijnencentrum. Opslag
plaats en haven was Ezion Geber aan Je
golf van Akabah, van waaruit de handels
vloot, met erts bevracht, uitvoer naar Put
en Ophir, en met goud, zilver, ivoor
kostbaarheden terugkeerde. Lang heeft
men gevraagd waar deze soms legendarisch
genoemde landen Put en Ophir toch lagen.
Men oordeelt thans met zekerheid te kun
nen zeggen, dat Put in 't Arabische Yemen
gezocht moet worden en dat het goudland
Ophir het oude Apir is, dat tusschen Susa
en de Perzische golf lag.
Kort Nieuws
Hoover zal hedenavond voor het eerst
na zijn presidentschap in het openbaar
spreken, n.l. aan een diner te New-York,
ter gelegenheid van de herdenking van
Tancol ns geboortedag.
Van do 47.885 grootere misdaden in 1934
in den staat New-York gepleegd, is meer
dan de helft nog niet tot volledige klaar
heid gebracht.
F. P. Dinkleberg, die eertijds een groo
ts rol te New-York heeft gepleegd en in
1929 bij de groote beurskrach werd geruï
neerd, is te Chicago op 74-jarigen leeftijd iD
behoeftige omstandigheden overleden.
Communisten hebben Maandagavond
de electricileitsvoorziening te Ried, in Bo-
ven-Oostenrijk, beschadigd. De stad lag
urenlang in donker en onderwijl werd
linksch propagandamateriaal verspreid.
Onder het onderwijzend personeel in
Rusland zijn nog vele aanhangers van
Trotzki. In Kasan zijn nog pas twee profes
soren om die reden ontslagen en uit de par
tij gestooten.
De persoon, die den Franschen premipr
in de Notre Dame beleedigend heeft toege
roepen, is tot een jaar gevangenisstraf ver
oordeeld.
Rechtzaken.
Lchter te Oude-rl-
DE VELDWACHTER
VAN OUDERKERK a. d. IJSSEL
Het Haap-scho Gerechtshof hoeft uitspraak
- de zaak tegen J. XL, someenteveld-
/-".j J IJssel. die door de
icmoaiR was vrijgesproken
-w I.eu, ie, laste gelegde mishandeling
den 19-jarigen Arle van L. Het Hof bo
eide deze zaak op 28 Jon jl. en na ver-
lioor van een groot aantal getuigen reciuireorde
do adv.-gen. vernietiging van het vonnis d»?.r
•deeling van verd. tot f:u0
echtbank
boete. subs. 25 d. hechtenis. Het Hof heeft het
i-nietlgd, omdat het H.
•erd. M. opzettelijk v.
vrijsprekend
bowc-zen acht, dat d
in het gezicht heeft
yens mishandeling veroordeeld tot ƒ25 'boête
•ubs. 10 dagen hechtenis.
BRANDSTICHTINGEN
Weekbericht
Het dunne ptjltj* geeft den vorigen stand
Hoogste stand te La Coruna 771.3.
Laagste stand te 737.6.
Stand vanmorgen halftwaalf 762.01
WEERVERWACHTING
Meest matige W. tot Z. wind, nevelig tot
zwaar bewolkt, waarschijnlijk eenige regen,
weinig verandering in temperatuur.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
De gisteren verschenen depressie is snel
dieper geworden en naar Noorwegen getrok
ken, waar de barometer nog snel daalt. Bij
IJsland vertoont zich een minder diepe.
De hoogc drukking trok zich naar Spanje
en de Alpen terug, zoodat Z.W. winden
thans de dooi tot in N. Duitschland doen
doordringen.
In W .-Zweden en Polen bleef de vorst no:
streng: om de Alpen matig.
Op de Britsche eilanden steeg de tempe
ratuur gisteravond tot bij de 10 gr. Celsius;
thans is zij weer iets gedaald.
Krachtige winden waaien langs het Ka
naal, op de Noordzee en langs de Noorsche
kust.
In het Midden van Frankrijk en Z. Duitsch
land js windstilte met mist
Het voortduren van dc W. winden zal
overdag de temperatuur nog verder doen
stiigen. maar tijdelijke opklaring 's nachts
kan het minimum weer nabij het vriespunt
brengen.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 4.6 C.
13 FEBRUARI
Zonsopgang 7.23 uur., ondergang 5.06 uu?
Maan op voorra. 11.52 u., onder vm. 4.50 u.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HRRRFN
13 FEBRUARI
Van 's avonds 5.86 u tot 's morgens 6.51 u,
WATERSTANDEN RIVIEREN
Reden Vorig Heden Vorig
Rhelnfelden -VB 2.11 Caub 2Bl 4C6
Rreisnch 1.21 1Fms 1 37 142
K"hl 2 40 Cohlens 3.°« 3.51
Mflxan 4.eo 4.2' Trier 5.V> 5«1
Diedesheim I.BO 1 S3 Keulen 4.41 d.'2
Mannheim 3.24 3.B7 Dnaaeldorf 3.01 ?.77
Lohr 1.73 1>5 Pqhrort 2.'5 3.72
Mainz 128 U2 Wesel 2.30 3.93
Bineen 2.23 2i66 Emmerik 4.35 5.-26
Lobith IVO 14 12 Kampen -0.48 -0.4S
Nijmegen 10.99 11.R3 Eveden 47.81 47.72
St An dries 5,77 6.25 Maastricht 42/0 42.60
Arnhem 10-69 11.23 Grevonbicht 29.75 29 66
Vreeswijk lw ('.on 2,«3 Venlo 12.39 11.41
Westervoort ii.2« 11,81 Grave (sluis; K54 9.11
Deventer 51'» 5 12 St Andries 3.00 3.53
Stuw Sarabeek geopend
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
13 Februari
Delfzijl 6.45 19.31
Terschelling 3.58 1B.J6
Hnrnngen 4.45 17.30
1. elder v. n 15.1O
-ideu 11.31
liuek v. Muil. 0.41 23.33 Vlissingen
öchev" ningen 10.53 23.43 Terneuzen
Kutieidam u.ui K.31 Hans weert
HeiievoetsL
Will- mstad
Brouw. rsh.
Zierikzee
Wemeldinge
De rechtbank
keraknecht
omgeving gepleegd hadden. De
zich een bedding baande door de samen
leving der gemeente.
Op deze „soirees religieuses*' spraken
oo,v dikwerf de corypheeën van het bui-
tenlandsch réveil; verkondigde met
groot gevolg de dichter-orator Malan
zijne „assurance de la foi", hier hing
men aan de lippen van Merle d'Aubtené
die m 183U de gast van Groen, op dezen
zoo heilznmen invloed had; hier kwamen
Ivrummacher en Tholiick, hier evangeli-
seerde Mejanel, en spraken Sir Eardlv
Gulling, dio „als Edelman, als oprecht
en vurig Christen, als vermogend stam
genoot en wakkre geestverwant" da Cos
ta eene „zoo innige gehechtheid inboe
zemde (Koenen) en - laatst niet minst
do godzalige Elisabeth Fey, ,eone
moeder in Israël', van wie da 'c opge-
togen schreef aan Groen; „Wij zagen en
hoorden haar zulke kennismakingen
zijn epoques in het leven."
Het alzoo gestrooide zaad groeide welig
op en droog honderdvoud. Daar kwam in de
huizen der grooten christelijk leven, dat
zelfs eenigszins een patriarchaal karakter
droeg, en de huiseodsdienst met de bedienden
deed ontstaan, waarbij eiken morgen en
avond de huisvader in bijbellezing en gebed
voorging.
De honger naar het Woord des levens,
zoo schreef Wagenaaar in zijn studie,'
openbaarde zich in het soms uren ver
reizon naar plaatsen waar „levende „pre
dikers" stonden; deze zagen een zich
verdringende schare onder hun gehoor,
de keiken werden als bestormd, op lad
dors en balken stond men van buiten
tegen de kerken op, om door de verbrij
zelde ruiten het woord des predikers op
te vangen, somtijds werd er op het
kerkhof gepreekt. De aanzienlijken ver
zamclden zich des zomers in Geldeiland
te Rheede, te Heemstede in Holland De
Godsdienst, lang als een bijzaak' be
schouwd, waaraan men althans in de
week niet dacht, werd hoofdzaak, werd
levensdoel, met geestdrift aanvaard.
Het leven des geloo's vervulde heel de
rechtbank veroordeelde den bakkersknecht G.
0 gev.-straf van 2',4 maand met aftrek
,-ourarrest. terwUl inzake den typogi
leid.
de geestvermogens zal
brand^ffp^rirhV "jo&handela&r te Ermelo. heeft
ly.i- &?stlcbt ,n een dennenbosch aJdaax De
t«tn zJ;0. Ile vero°r<l«elde hem daar-
V ,)aa[ gevangenisstraf. Na Ingesteld
hS?S£t bcfiugï Gerechts-
liel, en uit de kringen van het réveil
trad een phalanx van Evangeliebelijders
te voorschijn, die In de Kerk het geie.
formeerde kerkrecht weer tot eero
bracht, in de theologie de waarheid des
Christendoms zegevierend bepleitte en
fh.SÏÏ 5aar„co,r>'Phceen verschillende ka-
theders der Hoogescholen bezette."
Ook het toegepaste Christendom kreeg zijn
zegenrijke kansen; vrijheid van onderwijs
werd veroverd (1S46 v.v.), de Normaal-
school kroonde den Klokkenberg (IMè;
diaconiescholen werden opgericht, zoiw
dagscholen geopend; honderden „scholen
met den bijbel" verrezen, onder hen ook
ecu „Havelooze School". De Evanuoli-
vni'if iaCoLi.hCt Evangelie onder' liet
volk, de Phiianthropische inrichtingen
het volk onder het Evangelie. De Ytr-
ecnigingen ter verspreiding van gods
dienstige kennis en ter bevordering van
godsvrucht door middel van bezoek en
bijbellezing te Amet en Utrecht (1843),
do ereeniglng tot verbreiding der Waar
heid te AmsL (1847), de Nederl. pret.
Vereeniging (Capadose, de Liefde), de
Vereeniging tot hei] des volks, het Ned
genootschap van vrienden Isrnëls (Ca-ia-
dose, da Costa, Schwartz 1846). de Afclee-
ling van het Britsch en buitenlandsh
bijbelgenootschap (1843), de in grooten
getale eerlang ontstane jongelingsver-
cenigingen met hunne bihlotheken,
dingsvcrgaderlngen cn scholen brarhie,,
het licht en dp troost des Evangelies
rondom, en ook op het gebied der nei-
denzending werd >nmiskenbare ijver
getoond." J
Met deze vogelviuchtlfre schets veil.
shian worden; wellicht kan zij ertoe hii-
dragen, dat men zicli met temeer liri.-.inr-
sleiilng gaat richten op de Truisi,. ir!f«
le s üravenhnge, die stellig een hiiileng£
wood belangwekkend heeld 2nl geven ton
de geestelijke opwaklng, welke wij den tijd-
genuien van het Réveil wel niet mngett he-
ntjden, maar die tncli elenieiilen bevaite
topzwaar daSC"' eraCt'U'
