Jlieaiui' £riïisd)r CEmirant
C mflflYLL
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden 3n Omstreken
BINNENLAND.
tcxndpcx/Êa
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor hel Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/» ct
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
WOENSDAG 6 FEBRUARI 1935 15e Jaargang
No. 5394
Sfobertentieprijjcn:
Van 1 tot 5 regels 1.17'/»
Elke regel meer0.22'/»
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer0.45
Handelsadvertentiên per regel 0.17'/»
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
MALLE COMMENTAREN
Onder het vaste hoofd „Korte Commen
taren" geeft het weekblad Oorlog of
Vrede wekelijks enkele beschouwingen
en toepassingen over de feiten der week
Echter werken deze commentaren lang niet
altijd „verhelderend". Doch wat de redactie
deze week ten beste geeft, is al te mal
Waarom we er een korte potpourri van
maken.
Allereerst wordt iets gezegd over de rede
,van Dr. Colijn. Dat begint lang niet slecht
ln tegenstelling met een groot deel der
roomsch-kath. pers, die den Minister ver
wijt, dat hij heelemaal geen eerbied ge
toond heeft voor het begrip „ordening",
wijst „Oorlog of Vrede" op de zin: „Men
kan een zekere ordening niet ontgaan". De
hoorders hebben dit "bijgeluid wellicht niet
verstaan; maar: „Dr. Colijn wijst het b e-
g i n s e 1 van ordening, dus van overheids
bemoeiing met het economische leven nip:
meer af".
De omschrijving laten wij voor wat het
is en ook het onjuiste, dat er schuilt in de
uitdrukking „niet meer"; doch overigen^
zit hier wel wat in. Dr. Colijn was nooit en
kan nooit zijn de liberaal, waarvoor men
hem uitmaakt Dat bleek trouwens ook ui'
zijn verklaring, dat „de tien knapste Ne
derlanders bij elkaar het economische leven
niet kunnen redden; daarvoor is samen
werking noodig van de eerste tot de acht
millioenste Nederlander toe".
„Terecht", zegt het roode weekblad.
Men kan niet ontkennen, dat de eerste
yan de commentaren eenigszins verhelde
rend werkt. Doch dan komen de volgende,
welke men slechts glimlachend of voor-
hoofdfronsend passeeren kan.
Waarom sprak Dr. Colijn zoo? Het ant
woord, dat „O. of V," hierop geeft, luidt als
volgt:
Wo achten het allerminst onwaar
schijnlijk, dat het openhouden dier ach
terdeurtjes is verwekt door „De Neder
lander" (dus door oud-minister De Geer)
die opvallend veel en ernstig over „orde
ning'' u gaan denken en schrijven, de
laatste tijd.
Of Mr de Geer opvallend veel over „or
dening" ging nadenken, weten wij niet,
maar wel weten we, dat de hoofdartikelen,
welke in de laatste maanden, in genoemd
blad verschenen, niet van zijn hand wa
ren, want... hij trad al geruimen tijd ge
leden als hoofdredacteur af en onderteo
kent de weinige artikelen, welke van zijn
hand verschijnen.
Dit commentaar deugt dus heelemaal
niet, want de schrijver had heel zijn betoog
gebouwd op de veronderstelling, dat Mr de
Geer persoonlijk „de Nederlander" redigeer
de, aan minister Colijn de route voor
schrijft, en (dat volgt er verder) Dr. de
Vlugt de route naar Rusland hoogst kwa
lijk neemt.
Duidelijk komt dat uit in het slot van
'deze malle commentaar:
Colijn drijft de regeering, De Geer
drijft Colijn. En beiden worden ze ge
dreven (of uit elkaar getrokken?, door
de Kerst ens en de Lingbeeks aan de
eene en de C.D.U. aan de andere zijde.
Helpen we de C.D.U. drijven en trek-
kenl
Dat laatste doet ons het voorhoofd fron
sen. Vooral, om hetgeen er verder volgt.
Daar wordt allereerst gezegd, dat „de as.
verkiezingen voor de Prov. Staten zullen
staan, zullen dienen te staan, in het teeken
der Landspolitiek".
Van den schrijver, die de ongelukkige
verkiezingsactie in Enschedé leidde, ver
staan we dat En dat het geschieden za',
wisten we al lang. Doch nieuw is het vol
gende:
Reeds lazen we een (zij het nog wat
voorbarig) bericht over een parool, dal
een Soc. Dem. afdeeling zou uitgegeven
hebben om bij gebreke aan een eigen
lijst in die „zwarte" plaats, bij de Ge
meenteraadsverkiezingen op de C.D.U. te
stemmen. Bravo! Naar samenwerking
moet bet: Naar één democratisch eéu-
heidsfront!
Nu als gesloten oppositie.
Straks als basis voor de opbouw.
Dat ziet er bedenkelijk uit voor de C.D.U.
Zal zij deze hulp aanvaarden, zooals ze to.
heden van alle „belanghebbenden" de hulp
gaarne aannam, of zal ze zeggen: Non tab
auxiliol
MISBRUIKTE GASTVRIJHEID
Het asylrecht, dat in ons land immer zeer
hoog gehouden wordt, kan ook misbruikt
worden door hen, die er van profiteeren.
Dat blijkt dezer dagen weer. Woelige
vreemdelingen, hoofdzakelijk uitgeweken
Duitsche communjsten, maken Amsterdam
politiek onveilig. Ze misbruiken de aange
boden gastvrijheid door revolutionaire actio
tegen het eigen vaderland, doch ook tegen
ons land te voeren, voor een deel in samen
werking met Nederlandsche communisten.
Het spreekt van zelf, dat deze hanteering
van het asylrecht ontoelaatbaar is. En hei
is te verstaan, dat velen de logische con
clusie trekken: als ge zoodanige actie wilt
voeren, dan zetten we u over de grens.
Dit geeft natuurlijk bezwaren. Maar het
ïs zeer vrijmoedig, dat een communistiscli
kamerlid, dat naar alle waarschijnlijkheid
de revolutionaire agitatie steunt en bevor
dert, met spoed den minister opzoekt
hem te bezweren de „ongelukkigen" toch
niet over de Duitsche grens te zetten, want
daar zijn ze niet veilig.
Het kan zijn, maar het ware beter, die
„ongelukkigen" aan het verstand te bren
gen, dat met ons gedoogen communistische
onder- of bovengrondsche actie geen voort
gang zal hebben. Dat zou onbehoorlijk zijn
tegenover een vreemde mogendheid en on
toelaatbaar tegenover ons eigen volk.
Asylrecht, bestl Als er geen misbruik van
gemaakt wordt. Wij wenschen hier geen
broeinest van revolutionaire agitatie.
De order van de Bataafsche
De werkverdeeling
Ln aansluiting op vorige berichten om
trent de order van zes tankschepen voor de
Bataafsche vernemen wij nog nader, dat
nog niet geheel vast staat of de Mij. De
Schelde te Vlissingen de opdracht zal krij
gen voor twee of voor een der 900 tonners;
het is niet onmogelijk, dat een dezer sche
pen te Vlissingen zal worden gebouwd en
het ander te Rotterdam bij de Rotterdam-
sche Droogdok Mij.
Van de twee kleinere tankschepen, die
bij WUltcra-Fijenoord worden gebouwd zul
len ook de motoren bij genoemd bedrijf
orden vervaardigd.
Nog meer Russische bestellingen
Behalve de reeds in ons land geplaatste
orders voer sleepbootcn en baggermolens,
schijnen er nog meer bestellingen uit Rus
land op komst te zijn. Naar wij vernemen
wordt er momenteel onderhandeld over den
bouw van houtschepen en van lichters.
Omtrent den bouw van een groot droog
dok voor Rusland, waarover reeds eenigen
tijd geleden besprekingen met Nederland
sche werven zijn gevoerd, is nog niets be
kend.
Nederl.-Belgische handels
besprekingen
De steenkolen het zwakke punt
ij de Nederlandsch-Belgische handelsbesprekin
gen blijft het steenkolen vraagstuk op het oogenblik
nog steeds de ernstige moeilijkheid voor het berei
ken van overeenstemming vormen.
Deze aangelegenheid heefteen punt van bespre
king uitgemaakt tusschen den minister-president,
den minister van Economische Zaken, van Buiten-
ladsche Zaken en van Financiën, bij welke bespre
king tevens tegenwoordig waren de voorzitter van
de Nederlandsche delegacie, de heer Lamping,
alsmede de voorzitters van de subcommissies voor
agrarische en industrieele vraagstukken, te weten
de heer-en dr. P o s t h u m a en mr. van S p a e n-
Uit Oost-lndie
De opbrengst der Indische
landsmiddelen
Vrijwel gestabiliseerd
BATAVIA, 5 Febr. (Aneta). De opbrengst
van de Landsmiddelen over de maand Novem
ber 1934 heeft bedragen f 29.200.000 tegen
I.100.GO0 over November 1933, totaal over
Januari/November 1934 f 350.900.000 tegen
f 352.900.000 in 1933.
De thesaurie teekent in haar verslag hierbij
aan dat door deze laatste cijfers thans de
verwachting wordt verwezenlijk*; dat de frac-
tioneele cijfers over 1934 ten gevolge van tech
nische invloeden oorspronkelijk op venschil-
lende punten geflatteerd zijn.
Zoo is het bedrag der algemeene kas, waai
op de opbrengst berust, in het verslagjaar niet
onbelangrijk gedaald, zij het dan op meer ge
leidelijke wijze dan in 1933.
De belastingopbreng^; over Jan./Nov. 1934
as f 191.300.000, tegenover f 181.400.000 i:
1933. Daarbij moet in het oog worden gehouden
dat hierin verwerkt is de opbrengst van
nieuwen suikeraccijns, alsmede de verhooging
het tarief van invoerrechten, die va
oneenten op de naamlooze vennootschaprsbelas
ting en die van de opcenten op de crisisheffing
De meerdere baten hieruit vallen te stellen op
totaal f 20.000.000.
Wanneer men enkele onregelmatige posten
uitschakelt, als de tinopbrengsten, de op
brengst uit mijnconcessies en die van de land
rente (waarhij zich thans' de invloed van de
ontheffingen en lagere aanslagen scherp af-
teekent), en men de elementen welke de alge
meene conjunctuur weerspiegelen in nadere be
schouwing neemt, dan blijkt dat de opbrengt;
het invoerrecht zich gedurende enkele
maanden vrijwel heeft gestabiliseerd, terwijl
de opbrengst van den P.T.T.-dienst en van de
S.S. ten opzichte van het vorige jaar in de
laatste maanden iets is verminderd.
In de verslagperiode is een bedrag van ruim
f 9.500.000 ontvangen aan uitvoerrecht op de
bevolkingsrubber, welk bedrag in de voorgaan
de cijfers niét is verwerkt.
DE NIEUWE DIRECTEUR VAN
FINANCIËN
BATAVIA, 6 Febr. (Aneta) Ter vervan
ging van den heer De Leeuw den afgetreden
directeur van het departement van financiën
is met ingang van 29 Maart 1935 als zooda
nig benoemd de heer G. F. de Bruyn Kops.
waarnemend Thesaurier-Generaal, daarvoor
hoofd van den Dienst der In- en Uitvoer
rechten en Accijnzen.
Onfortuinlijke dag voor de
luchtvaartafdeeling
Een vlieger vermist, één verwond
BANDOENG. 5 Febr. (Aneta) Er bestond he
den groote aanleiding voor de vrees dat de mili
taire luchtafdeeling door een derde ongeval zou
zijn getroffen.
Te halftwaalf in den morgen nL Is bet toestel,
bestuurd door den sergeant-vlieger Wulms, die in
een patrouille van drie jagers onder commando van
luitenant Te Roller vloog, in den „zadel" tusschen
den Tangkoeban Prahoe en de Boerangrang zoek
geraakt.
De beide overblijvende vliegtuigen zochten ge
durende urenlang de verdwenen machine, doch
zonder resultaat. Hierop werd de geheele lucht
macht gemobiliseerd.
Momenteel Is men nog bezig het toestel te zoe
ken. waarmede wordt voortgegaan tot het invallen
van de duisternis.
Bij het zoeken naar het vermiste toestel stortte
de Fokker C 5 in een rijvijn. nabij Pangheotan.
De bestuurder, luitenant Kuntzel, bleef ongedeerd;
de waarnemer kapitein Van der Eem heeft een
arm gebroken. Hec toestel is totaal vernield.
Luitenant Kuntzel moest twee uren te voet af
leggen alvorens hij een telefoontoestel kon berei
ken, waardoor nieuwe ongerustheid bij de lucht
vaartafdeeling werd gewekt, aangezien hij uiterlijk
vier uur in den namiddag aan de basis werd terug
verwacht.
Dr. Hubach begaf zich onmiddellijk naar de
plaats van het ongeluk.
De sergeant Wulms is nog niet gevonden, zoo
dat de onzekerheid tot op dit moment oog altijd niet
>pgeheven.
(Zie verder blz. 2)
Na het verzet te Semarang
Nog een rioode!
SEMARANG, 6 Febr. (Aneta). De post
huiscommandant, dio bij de vechtpartij
tusschen karrevoerders en politie op Maan
dag j.l. zeer ernstig werd gewond, is thans
overleden.
Verder is nog een Europeesch hoofdagent
de heer II. E. Engelman, die niet ernstige
hoofdwonden bekwam in de Centrale bur
gerlijke Ziekeninrichting opgenomen.
SEMARANG, 6 Febr. (Aneta). De politie
hield hedennacht nog eenige verdachten
aan, die betrokken zijn bij het verzet te
gen de politie, waarbij verscheiden perso
nen zijn gedood.
In totaal zijn nu vijftig verdachten aan
gehouden. Hi erven hebben twaalf bekend,
terwijl ook de drie hoofddaders bekend zijn
Het is gebleken, dat op een vergadering,
die Zaterdag was gehouden, werd besloten
om openlijk verzet te plegen, aanvankelijk
tegen gemeentelijke ambtenaren, doch in
dien de politie erbij te pas zou komen, zou
ook deze worden aangevallen.
In verband met het feit, dat het dorpa
hoofd van do dessa Bandjierdowa het inge
komen bericht over d* vergadering niet
doorgaf, is deze door den resident op staan
den voet ontslagen.
GEMENGD NIEUWS
DUITSCHE COMMUNISTEN
AANGEHOUDEN
In een vergadering te Amsterdam
gearresteerd
Het onderzoek van de politic te Am
sterdam naar vreemdelingen, die daar
zonder middelen van bestaan verblijf
houden, heeft er de vorige week toe ge
leid, dat vijf vreemdelingen zijn gear
resteerd ,die, in afwachting van een be
slissing van den Minister, worden vast
gehouden.
Voorts zijn deze week wederom niet
minder dan tien vreemdelingen, van
wie de meesten Duitscher zijn, aange
houden en eveneens, hangende 't onder
zoek naar hun antecedenten en de be
slissing van den Minister voorloopig op
gesloten. Wij vernemen voorts, dat be
halve vermelde gevallen, zich nog een
Duitsche vrouw te Amsterdam in ar
rest bevindt, wier uitgeleide over de
grens vertraging heeft ondervonden,
doordat zij moeder moet worden, ter
wijl zich ook te Haarlem een Duitscher,
die zonder middelen van bestaan was
aangetroffen, ln arrest bevindt..
De aangehoudenen zijn communisten er.
dat zij te Amsterdam niet waren om rus
tig en zonder meer van het asylrecht te
genieten, is overduidelijk gebleken. Onder
hen bevindt zich zelfs een voormalig lid
van den Duitschen Rijksdag. ..Zij waren
in vergadering bijeen, om het propaganda
werk, dat zioh ook uitstrekt over naburige
landen, te verdoelen.
Het communistische Kamerlid, C Schal-
k e r, heeft zich naar Den Haag begeven,
teneinde er op aan te dringen, dat de com
munisten in geen geval over de Duitsche
grens zullen worden gebracht.
Of de communisten geïnterneerd dan wel
naar Duitschland uitgewezen zullen wor
den weot men nog niet.
DIEFSTAL VAN JUWEELEN
Te Amsterdam had eenige dagen geleden
;n insluiping plaats in een woning in de
Marnixstraat. Er werd toen aangifte gedaan
van vermissing van f 100. Thans is gebleken,
dat heel wat meer gestolen is, want de bena
deelde heeft nu medegedeeld aan de politie,
er nog een aantal waardevolle sieraden
z\1n meegenomen, o.a. een plantina collier
ter waarde van f900.
kan maar de beste zijn
Verkoop „TWENTOL"
voor Hollandi D6V6NTER
DE RAMP VAN DE „ORANIA"
Gijzeling van den gezagvoerder
De kwestie van berging of
abandonneering van het schip.
Naar wij vernemen heeft de dezer
dagen te Amsterdam teruggekeerde
gezagvoerder van liet, na een aanva
ring met het Portugeesche vracht
schip „Loanda" in de Portugeesche
haven Leixoes gezonken mailschip
„Orania" van den Kon. Hollandschen
Lloyd, Portugal hals over kop verla
ten omdat hem ter oore was gebracht
dat zijn vrijheid van beweging niet
langer gewaarborgd was. Men wilde
hem namelijk gedurende den gehee-
len verderen gang van zaken met de
„Orania", welke zal moeten eindigen
met het bergen of doen springen van
het schip, als gijzelaar vasthouden,
omdat men hem voor den geheelen
verderen ontwikkelingsgang, als ge
volg van deze ramp, persoonlijk aan
sprakelijk wilde stellen.
Zooals bekend heeft de Portugeesche
Raad voor de Scheepvaart uitgemaakt, dat
de „Loanda" de gehcelo schuld draagt van
de op Portugeesch grondgebied plaats ge
had hebbende ramp.
Hals over kop Portrial verlaten
De Portugeesche wet bepaalt echter, dat
in zoodanig geval aan schade niet me«-r
kan worden uitgekeerd dan de totale waar
de van schip en lading van het schuldig
geachte schip. Aangezien de waarde van.
schip en lading van de .Loanda" het 25ste
gedeelte bedraagt van de totaal verloren
gogane waarde, ligt het voor de hand, dal
de kwestie der algeheele schadevergoeding
langs processueelen weg geregeld zal m:-e
ten worden. De kapitein van de „Orania",
die bijtijds van de tegen hem opgevatte
plannen op de hoogte was gebracht, heeft
daarop kans gezien, Portugal zoo spoedig
mogelijk te verlaten en met de „Zeelandia"
van den Kon. Hollandschen Lloyd t
Amsterdam terug te keeren.
Oorspronkelijk lag het in de bedoeling
dat de gezagvoerder nog geruimen tijd te
Leixoes blijven zou, aangezien zich in het
gezonken schip behalve het goed van pas
sagiers, bemanning en verschepers, de mail
en bovendien nog, in de kluis, o. m. waar
devolle aandeelen bevinden.
De vraag of de „Orania" geborgen zal
kunnen worden of dat men het schip zal
moeten opblazen, is er niet alleen een tus
schen de Maatschappij en de assuradeuren
te Londen; óók de bergingsmaatschappijen
hebben hieromtrent een stem in het ka
pittel.
De kwestie van berging of opblazen
Verschillende bergings-maatschappijen,
waaronder 'ook Nederlandsche, zijn bij hel
gezonken schip geweest, doch hebben alle
pogingen, om het te lichten, opgegeven.
Er is echter nog één Engelsche bergings
maatschappij, die alle kansen wil waarne
men om de „Orania" te bergen. Zij heeft
echter den eisch gesteld dat, om te begin
nen, door de verzekering een bedrag van
500.000 gulden zal worden gestort, terwijl
zij, voor het geval haar pogingen succes
zullen hebben, een zeer groote som eischt.
In geen geval wenscht zij haar arbeid te
verrichten op de basis no cure no pay,
aangezien zij het risico te groot acht Hier
uit blijkt wel duidelijk, dat de kans, dai
het mailschip zal worden vlot.gebracht, als
uiterst gering kan worden beschouwd.
Wij vernemen voorts, dat, indien tol het
doen springen van het schip wordt overge
gaan, dekosten daarvan begroot zijn op
800.000 gulden. Dat het doen springen en
het verwijderen van de wrakstukken oen
enorm karwei is, moge blijken uit het feil,
dat men daarover een jaar noodig denkt te
hebben. Deze arbèid moet namelijk in
tempo's geschieden, aangezien garanties
moeten worden gegeven, dat noch de kost
bare haven, welke Leixoes bezig is te wor
den, noch eenig eigendom in de omgeving
beschadigd worden zal.
INBRAAK IN EEN STATION
Te Beverwijk is 's nachts ingebroken in
het spoorwegstation. De buitendeur van een
goederenloods heeft men geojiend met een
valscnen sleutel en vervolgens heeft men
meerdere ruitjes uit een deur, die de loods
met het piaatskaartenbureeau verbindt,
verbroken. De inbreker is evenwel in zijn
werk gestoord door een spooorwegarbeider,
die bij de kiosk op het stationsplein een
man aantrof, die zeide voor den regen te
schuilen. Waarschijnlijk heeft deze op den
uitkijk gestaan. Er wordt niets vermist
DE HAAGSCHE GEMEENTE-
BEGROOTING
Het moeilijke marktvraagstuk
Het dure Openbaar Onderwijs
De Haagsche Raad schijnt een beslissing
in het marktvraagstuk moeilijk aan te dur
ven. We zijn nu al van 1932 af bezig, toen
B. en W. verplaatsing van de markt naar
de Herman Costerstraat voorstelden. Dat luk
te niet De zaak bleef een poos rusten, tot
dat in November 1934 de liefde van het
College van B. en W, overgeslagen was op
het Oranjeplein: 'n Pracht van een markt
plein, meenden ze. Op één uitzondering na,
raakte echter heel de Raad op zijn achter
sten zolder over het vandalisme om het
mooie plantsoen op het Oranjeplein te wil-
nietigen en aan dit in vele opzichten mis
deelde stadsdeel zijn eenige oase te ontne
men. Nu bij de begrooting, werd nadat al
lerlei andere marktdenkheelden waren on
derzocht, maar te licht bevonden het de
bat van 3 Nov. voortgezet. B. en W. hielden
vast aan het Oranjeplein, omdat het zoo
goedkoop was. Een andere strooming in den
Raad was omdat het daarin de eenige
duurzame en afdoende oplossing zag
gestemd voor het terrein aan de Herman
Costerstraat als marktplaats.
Oud-wpthnnr'-M- Vrijenhoek heeft deze op
lossing met kracht verdedigd, evenals de
heer v. Steenbergen; de R. K. fractie gaf
eveneens aan deze oplossing de voorkeur.
Een derde groep neigde tot verplaatsing
naar de Veenkade, welk denbkeeld om zijn
kostbaarheid door B. en W. was afgewezen
en naar het ons wil voorkomen volkomen
terecht. In de vierde plaats waren er, die
nog niet zoo gedecideerd voor de Veenkade
durfden beslissen, maar eerst wilden worden
ingelicht omtrent de mogelijkheid en de kos
ten. Deze laatste gedachte heeft het ten
slotte gewonnen: 21 van de 40 raadsleden
lieten er zich voor vinden.
Een groot deel van deze 21 zal echter nooit
voor de Veenkade stemmen. Zij ontkwamen
ditmaal slechts aan de keus tusschen
Oranjeplein en Herman Costerstraat
Er komt dus nieuw uitstel en voor het
oogenblik werd alleen een positieve beslis
sing ontweken in een zaak, waarover in
den kring der marktkooplieden zelf groote
verdeeldheid bestaat
We hebben geen behoefte om thans op de
zaak weer diep in to gaan. Het heeft ook
weinig nut. Daarom wachten we maar weer
af, in de vertuiging, dat het met de Veen
kade niets wordt en de eindstrijd toch zal
gaan tusschen Oranjeplein en Herman Cos
terstraat, waai bij het te betreuren zou zijn
als het Oranjeplein de dupe zou worden
Met het Onderwijs werd een begin ge
maakt, nadat het marktdebat was beëindigd.
De heer Stokvis wilde zich aan onbekende
bezuinigingen niet binden, verkondigde de
dwaasheid, dat wethouder Marchant inder
tijd het bijzonder onderwijs bevoordeeld eD
het opr.ibar. mderwijs schade had gedaan
en sprak met groote vrijmoedigheid over de
slechte resultaten van het openbaar middel
baar onderwijs. Rpr'emehlaadjes voor de
openbare school willen nog al eens den
menschen wijsmaken, dat het openbaar on
derwijs het beste is. Dat de onwaarheid van
deze bewering door een onverdacht voor
stander openlijk is erkend, kan ons tot te
vredenheid stemmen.
De heer Folmer herinnerde aan de klach
ten over de onvoldoende resultaten van het
lager onderwijs, waarvan als een der oor
zaken thans wordt erkend de verbrokkeling
door allerlei nevenwerkzaamheden.
Een gedocumenteerd betoog hield de heer
Smitskamp. Hij weerlegde met feiten en
cijfers de legende dat de bijzondere school
niet zou lijden onder de bezuinigingen en
dat zij het onderwijs duur zou maken. Deze
oudbakken laster doet tegenwoordig ter lin
kerzijde weer opgeld. Het is goed, dat in den
Raad thans het bewijs van het tegendeel is
geleverd. Plaatselijk heeft het bijzonder on
derwijs aan de publieke kas tonnen en ton
nen bespaard. Naar het leerlingental der
openbare school die wettelijk de maatstaf
is voor hetgeen, waarop het bijz. lager on
derwijs recht heeft zouden er nog dertig
bijzondere scholen meer in den Haag kun
nen zijn. Als er iets duur is, dan moet het
onder alle omstandigheden het openbaar
onderwijs zijn.
Ten aanzien van het Middelbaar en Gym
nasiaal on denvijs is dat in onze stad even
eens en in ze' sterke mate het geval.
Ontstellende cijfers werden te dezer zake
door den heer Smitskamp gegeven. Per
leerling loopt het verschil in de honderden
guldens. Het bijzonder onderwijs, dat aan
de gemeentekas geen cent kost, is ook hier
veel en veel goedkooper. Op dit gebied
moeten voor de gemeente dus nog groote
bezuinigingsmogelijkheden liggen. Grijp ze
aan, zoo luidde de raad. Of dit gebeuren zal,
daarvan sche ende heer Smitskamp niet zoo
heel zeker. B. en W. doen nogal geheimzinnig
en de wethouder toont in den regel niet al
te groote kennis van zaken, en doorzettings
vermogen. We! schijnt de neiging hem niet
geheel vreemd om ten aanzien van het bij
zonder onderwijs tot een meer benepen
wetstoepassing over te gaan, gelijk nog wel
nader blijken zal en ook reeds gebleken is.
Het vertrouwen in zijn beleid is den laatslen
tijd dan ook niet vergroot Er zal scherp
moeten worden toegezien en wij zijn van
meening, dat ter gepaster tijd de vraag on
der de oogen zal moeten worden gezien of
wel blijvend politiek vertrouwen kan wor
den geschonken aan iemand, die zich hoe
langer hoe meer ongunstig gaat onderschei
den van zijn voorganger en van zijn ambt-
genootcn in andere groote steden.
DE ZAAK VAN DE VALSCHE
H.V.A.-AANDEELEN
Op 22 Febr. a.s. zal voor.de Amsterdam-
sche rechtbank de strafzaak behandeld worden
tegen Paardenkooper Jr en den Rus Wulff,
die onlangs door de Ned. Centrale inzake
falsificaties waren gearresteerd op het oogen
blik dat zij valsche H.V.A.-aandeelen ver
kochten aan een comraissionnair. Deze laatste
j ,ka<) ^dig de politie gewaarschuwd,
zoodat beide personen konden worden gearres
teerd.
Voornaamste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
Blz. 1
De kapitein van de „Orania" is overhaast uit
Een vliegmachine der militaire luchtafdeeling in
Ned--Indië wordt vermist; een ander toestel stortte
Povinciale Staten van Friesland hebben besloten
30pcL bij te dragen in de kosten voor het maken
van een luchthaven bij Leeuwarden.
Gister heeft de heer Rcyers, de nieuwbenoemde
burgemeester van Kamerik en Zegveld, zijn in-
trede gedaan.
Verschenen is de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer over de begrooting van Buitenland-
sche Zaken.
eiz. to
De onderwijzersopleiding in het jaar 1934—35.
Muziek MAKEN
is beter
dan muziek
HOOREN!
Eigenaardig ongeval van de
„Randfontein"
Te Amsterdam is binnengekomen het
tot de vloot van de Holland Zuid-Afrika
Lijn behoorende vracht- en passagierschip
„Randfontein". In do sluis te IJmuiden
werd den kapitein gevraagd hoe groot de
diepgang van het schip was. Een der amb
tenaren op de sluis, die den diepgang zou
opnemen, deelde mede, dat hij niet kon af
lezen hoe groot deze was, hetgeen hij aan
den ingevallen schemer weet. De kapitein
antwoordde toen, dat in verband met het
feit, dat de diepgang in Hamburg was op
gemeten men gemakkelijk door een bereko
ning omtrent de onderweg verbruikte steen,
kool en het waterverbruik, kon nagaan
wat de diepgang bedroeg. Toen deze op
vermelde wijze ongeveer was vastgesteld,
werd de uitkomst aan den loods medege
deeld, waarna de „Randfontein" naar de
hoofdstad kon opstoomen.
Toen het schip aan de kade ge
meerd lag, gaf de gezagvoerder aan
den tweeden officier opdracht, ach
teruit den diepgang precies op te ne
men. Tot groote verbazing van alle
opvarenden deed men toen de ontdek
king, dat het schip zijn achtersteven
geheel kwijt was. De steven was vlak
onder den spiegel afgebroken, terwijl
het roer een schuinen stand had aan
genomen. De oorzaak van deze scha
de is onbekend.
De „Randfontein" is inmiddels opgeno
men in het Hendrik-dok van de Amsterdam
sche Droogdok Maatschappij, waar de repa
ratie zal plaats vinden.
HOOG WATER
Tengevolge van den zwaren regenval der
laatste dagen, is de Maas in Limburg sterk
gewassen. Laag gelegen weilanden staan
blank. De stuwen aan „De Donck" werden
buiten werking gesteld. Hier en daar heeft
de snelle was van de rivier de bewoners ver
last, zoodat de kelders onder water liepen.
Uit Maastricht wordt nog was gemeld, zoo
dat ook hier nog meer water wordt verwacht.
De Maas voor Grave is zoodanig gewassen,
dat de loswallen onder water zijn gekomen
en het lossen en laden van schepen en stoom-
booten plaats heeft aan de oude vestingmu
ren. Ook begint er water te komen op de
laag gelegen uiterwaarden. Wederom is het
electrische gemaal van 's avonds 7 uur tot *s
morgens 7 uur in werking gesteld om het
binnenwater beneden het vastgestelde peil
te houden.
In de provincie Groningen heeft men ook
hinder vah het hooge water, doch in Fries-
tand zijn de boeren er blij mee, daar er kans
bestaat, dat het enorme muizenheir hierdoor
verdelgd wordt.
COMMUNISTISCHE RELLETJES
Te Amsterdam is het in de Kink'-rbuurt
wederom rumoerig geweest. Een twintigtal
<-ommunisten liep daar luidkeels te col portee-
ren en af en toe vormden zij een spreekkoor.
Dit gaf de politie aanleiding tot ingrijpen,
r.en uitrukwagen werd gerequireerd, waarna
de colporteurs werden uiteengejaagd en ver-
spreid. Nog langen tijd bleet het onrustig