Onze onderwijzersopleiding oo een
tweesprong
Makkertjes
IPisWVWIMHHH
DINSDAG 29 JANUARI 1935
TWEEDE BLAD PAG. 5
III (Slot)
Wij hopen van harte, dat art.-4 6de lid
Iran het concept alsnog worde uitgebreid.
Nu blijven alle vakken van d tot i, ook
wiskunde en (natuurlijk) opvoedkunde tot
iet waarlijk bitter, ja bitterzure eind op de
lijst.
In ons artikel van 1 Mei jl. in dit blad heb
ik dat reeds afgeraden. Doe één ding goed:
Biunt multum legendum esse, non multa,
zei Plinius al vóór 2000 jaar. Dat multum
is de opvoed- en onderwijskunde; in dat
ivak moeten de laatste twee jaar de overige
'vakken mede worden, opgenomen, verzorgd,
gekoesterd, gebroed. Het eindexamen eische
het goed kunnen geven van een les in Neder-
landsch, geschiedenis, aardrijkskunde, na
tuurkunde, plantkunde, dierkunde, zingen,
jteekenen en rekenen. Dat onderstelt zwaren
arbeid, tegelijk een rijke vrucht voor het
leven, voor de lagere scho'en.
Met het overgangsexamen aan het eind der
derde klasse sluite men de algemeene vor
ming af. De gedachte, dat men naast de theo
retische en practische vorming in opvoed
en onderwijskunde nog zou kunnnen bevor
deren, iets dat op een meer wetenschappe
lijke opleiding lijkt voor negen vakken is
Üdel. Toch wordt de studie in de vakken
voortgezet, maar nu in vrije aanraking met
het leven der school, in het voortdurend
richten onder voldoende controle op de
ideëele behoeften der vakken en der leerlin
gen, in vrij bewegen, dat althans eenigszins
op wetenschappelijkheid lijkt, namelijk in
Widacticis.
Mag ik citeeren het woord van een man,
wiens nagedachtenis onder ons allen blijft
geëerd, van Prof. Is. van Dijk (Vota Aca
demica, Verz. Geschriften, 11,203): „Erkomc-
pen afrekening, een redelijke afrekening met
do aldoor aangroeiende stof. De dienst moet
kvorden opgezegd aan e veel vereerde godin
pen Uitvoerigheid en Compleetheid. Er zijn
pr, die hiei waarlijk verlost moeten worden
van de dwangvoorstelling van het Complete.
Het Complete kan immers, althans bij den
leerling, zoo gemakkelijk worden d e c o
11 e t e leegt e." En mijn oud-collega, de
heep A. Reitsma, directeur der Gemeentelijke
Kweekschool Rotterdam schrijft (De Kweek
school, jrg XII, p. 133): „Het overladen eind-
pxamenprogramma (hij spreekt over het te
genwoordige van de vierjarige kweekschool!
dat voor elk der vakken veel vraagt, veel
jparate kennis eischt, maakt het onderwijl
'ejaagd en opperv'akkig, dwingt tot het in-
npen van een groote hoeveelheid feiten-
II stond in ons nummer van 25 Jaü
materiaal, dat weer snel vervliegt en daar
door geen blijvende ontwikkeling aanbrengt.
De belangstelling voor de studie lijdt hier
onder en bovendien is deze kennis voor 't
onderwijs aan de lagere school voor een be
langrijk dee! van weinig of geen waarde, ja
zelfs een gevaar."
Ik houd mij overtuigd, dat onze Neder-
landsche paedagogen wij hebben er ge
lukkig verscheidene, mannen van naam
dit allen onderschrijven.
Hoofdzaak is, dat menschen, die straks in
de lagere schoo. in bun klasse een zeker
geheel van algemeene kennis moeten aanbie
den, gedurende eenige jaren omgang en
onderricht hebben van een kring van trouwe
betrouwbare mannen, die zelf met hart
hoofd samen een hoogor meer wetenschap
pelijk gericht geheel van kennis bezitten, met
liefde uitstallen en probeeren mee te geven.
Zulk werk draagt vrucht tot in jaren en in
geslachten- Zoo is een belangrijk deel van
het werk der Universiteiten, zoo moet ook
wezen het werk der kweekschool.
Wij moeten zien te kweeken een geslacht
van schoolmeesters, dat lenig blijft to* zijn
65ste jaar. Ik heb het stil vermoeden, dat ik
met dat zeggen spreek naar het hart van
7ijne Excellentie, wien men zijn lenigheid
van geest en-spieren wel eens euvel heeft
geduid. .Maar ik geloof, dat men
landje, waar men zoo vaak zalvende tonen
en over-6trakke gezichten vergeven moet,
voor een keer ook wel eens overvloed
lenigheid mag laten pasoeeren. Moest ik
kiezen maar laat ik zwijgen.
Intusschen, ik stem toe: de nieuwe hoofd
akte moet lastig zijn. Maar niet door den
elsch van allerlei schijngeleerdheid, maar
door te eischen een wakkeren geest in het
toepassen van het ge'eerde en geoefende
naar den smaak van 50 gasten, die graag
doen wat hun meester zegt en luisteren als
vinken. Dat is ook lastig, maar houdt beide
jong en oud: krachtig, vlug en lenig naar
lijf en ziele
Wat de inrichting der hoofdakte-eischen
zelf betreft, moet ik venvijzen naar mijn
artikel in het nummer van 1 Mei j.l. en
mijn: Onze scholen en het geroep om
nieuwe schooltypen, p. 28.
Nog een paar opmerkingen:
t. 'k Hoop, dat èn wet èn K. B. aan de
practische opleiding groote speelruimte la
ten. Wij staan voor de gewichtige vraag,
hoe de beschikbare tijd en kracht het voor-
deeligst voor candidaten en leerschool beide
te benutten. Die vraag is alleen goed te be
antwoorden, indien een «oiime mate van
vrijheid wordt toegestaan. Ik zou vooral in
den candidaat-onderwij zer naa.r voren wil
len brengen de gedachte van verantwoorde
lijkheid in onderwijs en opvoeding voor een
klas. Daarvoor is noodig, datongeschikte
leerlingen, wien het te zeer ontbreekt aan
natuurlijke gaven en lust voor onderwijs
geren en tucht oefenen tijdig worden terug
gewezen. En dat de jongelui langeren tijd
aaneen een klas hebben te verzorgen. De
nadere uitwerking dezer gedachte kan ik
hier niet geven: zij behoort meer in een
■akblad.
2. Zoodra 's lands kas dat toelaat, dient
overwogen de mogelijke toewijzing van
eenige kosthuisbeurzen voor een beperkt ge
tal gegadigden uit afge'egen hoeken des
lands b.v. Flakkee, Oost-Drente en Overijsel.
3. Van een onderhandsche keuring van
kweekelingen door bijzondere kweekscholen
envacht ik weinig. Eén ervaring van jaren
aan onze kweekschool te Rotterdam, waar
we ook een medisch getuigschrift eischten,
doet mij zeer twijfelen in dezen. Vermoede
lijk is er wel een beter weg.
4. De practische opleiding zal toch wei
eenige belooning eischen voor de betrokken
hoofden. Zoolang de financiën zoo knijpen,
kan het hoofd met zijn een of twee kweeke-
lïng-onderwijzers een onderwijzersplaats
overbodig maken.
5. Een flink bezette afzonderlijke kweek
school-inspectie kan veel goed doen. Wij wij
zen b.v. op België, waar er voor elk vak
een Inspecteur is (met een paar combinaties).
Daardoor wordt de rijkscontrole, die ernstig
moet blijven drukken, vanzelf meer van het
eind examen afgenomen en gelegd op de
dagelijksche inspectie. Ook hier. hopen we,
dat Wet en K.BI niet te veel regelen.
6. Een verbinding van het gewone examen
en dat in de religieuse vakken achten wij
niet mogelijk en dus ongewenschL De wijze
van verbinding dier twee onderdeelen van
het schooleindcxamen hebben wij vroeger
uiteengezet in de jaarverslagen der kweek
school-Haringvliet; wij hebben haar jaren
lang toegepast tot voldoening van alle par-
7. Och, Bartjens gaat in dit ontwerp ook
op wachtgeld. Maar er is altijd gelegenhei 1
om hem bij het vak didactiek nog een net en
ruim logies te bezorgen. Wij twijfelen niet,
of de kweekscholen zullen dat doen; het
zou andera uitloopen op groote schade voor
ons lager onderwijs. De Memorie spreekt wat
smalend over 6ommetjesmakerij. Men be
denke, dat het sommetje jarenlang van
groote wel eens te sterk opgevoerde selec
tieve beteekenis is geweest in onze opleiding.
Wat het Grieksch is voor het gymnasium,
was het sommetje oudtijds voor ons. En
moge het, zij het niet overdreven, blijven.
8. De toevoeging in art. 14, 3e lid onder c
over het urenplan hoop ik, dat alsnog kan
worden weggewerkt; de bijzondere kweek
school is te dien opzichte waarlijk reeds
I' voldoende gekniepoot; ze wordt maar stijf
en stram voor haar tijd.
- Ik mag niet eindigen alvorens eens gezegd
Neem
straks een
"AKKERTJE"
voor Uw beginnende verkoudheid,
wenl overal zweven kwaadaardige
griep-bacillen om U heen en doen Uw
verkoudheid lot griep verergeren.
"AKKERTJES" verjagen de koorls,
sluilen dien griep-aanval en bespa
ren U dagen van veel narigheid.
Hedtrlandsch Ongeëvenaard bij aevatte Voti
^roduct Griep, rheumetische pijnen.
Zenuwpijnen. Hoofdpijn, enz.
KmI Per 12 si. 52 ci. Zakdoosje 20 cl
Volgens recept van Apotheker Dumont
regeling der practische vakopleiding; de
normalisatie; de meerdere vrijheid van het
bijzonder onderwijs; de erkenning van de
reeds zoo lang gewerischte scholenbonden,
maakt alles goed.
Duizenden in den lande, die het niet alleen
wel meenen met ons lager onderwijs, maar
het ook kennen, zullen zich over de aan
neming van het ontwerp-Marchant verheu
gen. Nu; en straks het volkske, dat er net
is en dat nog te komen 6taaL
H. J. VAN WIJLEN.
te hebben, dat de Minister (p. 34, m.), als
hij spreekt over de benoembaarheid als
kweekschoolleeraar trouwens op meerdere
plaatsen geheel heeft gesproken de tale
van mijn paedagogisch Kanaan. Ik geei
toe, de benoemden moeten theoretisch men-
schen zijn, maar nog meer zij moeten
echte onderwijzers zijn, exempelen van vak-
ijver en beroepsliefde. Tot troost van de
andere partij kan gezegd, dat het leven blijk
baar zelf de noodige correctie aanbrengt: een
vergelijking van de akten van bekwaamheid
bij de kweekschoolpensoneelen in 1920 en
nu geeft een verrassende kijk. Wij zijn in
de sterk stijgende lijn. En dat zonder kunst
middelen. Dat zal zoo blijven. Alleen voor
het vak Natuurkennis (de akten K III en
IV) blijft de weg te lastig; hier dienen door
bevoegde machten handwijzere gezet en hulp
middelen verschaft
Wij roerden maar een paar onderdeelen
aan. Er zijn er nog tientallen (b.v. rechten
van de nieuwe hoofdakte tegenover de be
noembaarheid als hoofd). Maar wij moeten
eindigen.
Met de Commissie ren Voorbereiding zijn
wij van oordeel, dat de openbare behandeling
van het ontwerp voldoende i6 voorbereid.
Wij wenschen het een goede reis en be
houden landing. Zeker, er zijn bezwaren,
maar de vijfvoudige winsto van een afdoende
opleiding; de vervulling van de oude idealen
van een vijfjarige volledige opleiding; de
Jhr. RUTS DE BEERENBROUCK TE ROME
Jhr. Mr. C. J, M. R uys de Beeren-
brouck, voorzitter der Tweede Kamer, die
momenteel te Rome vertoeft, is door Mus
solini in gehoor ontvangen.
BEGRAFENIS BARON HARINXMA
THOE SLOOTEN.
De Koningin zal zich a,s Donderdag bij
de begrafenis van haar kamerheer in buiten-
gewouen dienst, Mr. M. P. D. baron van
Harin x m a thoe Slooten, te Beet-
waag doen vertegenwoordigen door den
kamerheer in buitengewonen dienst, Mr. S.
B. W. graaf van L.mburg Stirum.
VLIEGVELD TE ELST.
Onder voorzitterschap van den commis
saris der Koningin in Gelderland, Mr. S.
baron van Heemstra, zal op 8 Februari
te Nijmegen een bijeenkomst worden gehou
den van de Geldersche streekcommissie, in
welke bijeenkomst de heer PI es man, di
recteur der KJL.M., zal spreken over de
wenschelijkheid van den aanleg van een
vliegveld te ElsL
ROFFELRIJMEN
WINTER
Wintenoeer
Winkelheer,
Opgeveerd,
Etaleert
Schaatsgerj,
Fraai en ruig
Ledertuig
Vaste prijs.
Schrale spijs.
Wijs is hij
Kleederkast.
Muts met kwast
IJsrokjes.
Skiesokjes.
Beide stuk.
Wollen trui.
Schoonheidsbui.
Sunlightsop.
Motgatstop.
Moeder druk.
W filterlaan.
Blanke baan.
Me nsche nschaar.
Dringen maar.
Schinkelbal.
Boos gebas.
Schaatsgekras.
Harde smak.
Kletsboemkrak!
Ongeval.
(Nadruk verboden.) LEO LENS
Concurrent.
Slimme vent.
Concurreert.
Adverteert:
Schaatsenbond,
Schaatsen en
Prutsriemem
Prijs verlaagd!
Winst vervaagt.
Onverstand.
Zolderkist.
Schooljeugd grist.
Veel misbaar.
Vindt één paar
Onderin.
Schijngevecht
Vader zegt
Leelijk woord.
Ruzie smoort.
Blij gezin.
Zonneschijn.
Maagdelijn.
Vrooi ijk kind.
IJsbaanvrind.
Bleu en groen.
Losse schaats.
Goede maats.
Dol gestoeL
W ang ge gloei.
Eerste zoen.
Deburgeineester van Amsterdam, dr. W. de Vlugt (links) op bezoek bij de
V l)J ^osfcoM' een maatschappij voor cultureele betrekkingen met het
buitenland. Naast den burgemeester d< heer en Rethmeier, secr. van 't handete-
bureau m Nederland, en Nesterow, voorzvan de Chleb-Erport in Nederland.
Een gymnasium te huur aan hei Winter 1935Laat maar-toch gekomen. En hoe lang zou 't duréitf
Sint Janskerkhof te Utrecht.
We mogen allemaal oiize opvatting hebben over kou en sneeuw, jongens blijven overal hetzelfde, zoowel
in Washington als hier
la het Oosten van de Ver. Staten hebben overstroomingen schade en ongerief
veroorzaakt. Kinderen van East Hartford
(Connecticut) wachten op bootjes, die hen van
school naar huis zullen brengen; de auto's
hebben het afgelegd.
De winnaar van de jaarlijksche race door kran
tenbezorgers dwars door Parijs, Roger Jamin,
die 20l/2 kilometer in 5U minuten 9 sec. aflegde.
