THERMOGENE
iodëOJj
Proefnemingen met raketten in
de Katwijksche duinen
Dobbelmcmn
IdütciJBMïti!
AKKER.CACHETS
233SZB
Twee jaar in Rusland
VRIJDAG 25 JANUARI 1935
DERDE BLAD PAG. 9
Definitie: Een raket is een ding
dat door baldadige jongens
wordt aangestoken
De toevalligheden zijn de
wereld nog niet uit
Een onaanzienlijke uitnoodiging ter bij
woning van een proef met -een zgn. post-
raket lokte ons gistermorgen naar het Kat
wijksche strand. De invitator was een zekere
mijnheer de Bruyn uit IJsselmonde, maar
in zijn uitnoodiging had hij wel de tijd van
de proefneming genoemd, maar niet de
plaats waar zij zou plaats vinden. „Het
strand" is een zeer rekbaar begrip. Een
politieagent lichtte ons echter- in. Het was
de kant uit van het Zeehospitium en wel
gemoed vertrokken wij we waren vroeg
genoeg in de richting Scheveningen. Toen
we zoo een halfuurtje langs de zee gekuierd
hadden en het zeehospitum reeds een tijdje
1 waren gepasseerd, zonder andere menschen
te ontmoeten als enkele schelpenvisschers en
zonder dingen te ontdekken die er op wezen
dat deze vredige omgeving spoedig zou wor
den verstoord door knallen en kruitdamp
zijn we in arrenmoede maar weer terug ge-
keerd naar het politiebureau om aldaar te
.vernemen, dat met het oog op de groote
drukte op het strand, op het laatste oogen-
hlik was bepaald dat de proeven zouden
worden gehouden in de duinen nabij het
•kampeerterrein. Een snelle auto bleek in staat
ons daar niet lang na het afgesproken uur
te brengen. De proeven waren in vollen
gang. Toen we arriveerden vloog juist een
raket met groot geweld, met een sissende en
knallende ontploffing de lucht in. We wa
ren waar we wezen moesten en begonnen
naarstig te informeeren naar hetgeen er
geschied was. Daartoe wenschten we aan
te kloppen bij onzen invitator, mijnheer De
Bruyn, maar de aanstichters van de ex
plosie verklaarden die mijnheer niet te
kennen en ze hadden ons heelemaal niet
uitgenoodigd.
Is mijnheer De Bruyn dan niet betrokken
ibij uw organisatie? Dat lieten de heeren in
't midden. Het was een vreemde geschiede
nis. Enfin, we waren tenslotte niet ge
trouwd aan mijnheer De Bruyn. In elk geval
hadden er proeven plaats gehad met postra-
kette-n. De eerste twee hadden we niet ge
zien, maar de laatste, die we wel zagen,
was mislukt. Het postraket P. 12 zooals het
bleek te heeten, was enkele meters van
het „startgestel" (een paar schuinstaande
planken) op de grond gekomen.
En de eerste twee, mijnheer?
Die zijn gelukt. De P 10 en de P 11 zijn
driehonderd meter weggeschoten en de post
die zij bevatten was onbeschadigd. De poli
tieagent die we er naar vroegen schatte de
afstand op honderd meter, maar men moet
op zoo'n afstand op een paar honderd meter
niet kijken. Weet u wat een postraket is?
.vroeg een der aanstichters van het experi-
Een postraket is geen vuurpijl, zooals wel
eens gedacht wordt. Neen, die gaan hooger,
meende een collega en een andere collega
sprak peinzend deze definitie uit: Een post
raket is een ding dat door baldadige jon
gens wordt aangestoken en dan sissend mis
lukt
Een postraket is, zoo verdedigde de verte
genwoordiger van de Xed. Vereeniging voor
rakoftenbouw want dit was de organisatie
die de demonstratie organiseerde een in
strument dat in de toekomst de communi
catie met afgelegen plaatsen zal onderhou
den. In theorie moet het mogelijk zijn van
Europa naar Amerika te schieten.
Dus daar hadden we de beginselen van
gezien. Och, dit was slechts pionierswerk.
Men schoot thans nog maar 100 AL ver op
een aardappellandje in de duinen, maar de
mogelijkheden die in het raket verscholen
zitten zijn niet te overzien. De raketten die
thans afgeschoten waren, waren gevuld met
pulver, maai- de naaste toekomst zal vloei-
stofrakettcn brengen die wel beter aan hun
doel zullen beantwoorden. Daarvoor beschikt
de Ned. Vereeniging voor rakettenbouw
nog niet over genoegzaam kapitaal. Hoe
komt de Vereeniging eigenlijk aan haar
kapitaal? hebben we gevraagd, maar daar
omtrent hulde men zich in het duister.
Daarom vroegen we nog maar eens naar den
heer De Bruyn omdat diens geheimzinnige
persoonlijkheid onze nieuwsgierigheid toch
grootelijks had opgewekt. En thans werd de
heer De Bruyn ons plotseling aangewezen.
En tot onze verbijstering bleek thans dat
er een tweede groep rakettenbouwers aan
wezig was, wiens proefnemingen nog plaats
rnoesteir hebben.
Deze groep bestond uit drie personen, par
ticulieren, de ééne heer De Bruyn en twee
heeren Timmermans. De heer De Bruyn vond
het verschrikkelijk toevallig dat precies op
hetzelfde tijdstip twee groepen, geheel los
van elkaar dezelfde proeven namen en dat
vonden wij ook. Naar zijn raketten-verleden
gevraagd, verklaarde hij, dat. dit reeds zijn
284ste proef was. De andere 283 waren alle
min of meer succesvol geweest. Over den
aard van de lading van zijn raket kon hij
zich niet uitlaten. In elk geval zag die ra
ket, in een aluminium huls er solieder uit
dan de kartonnen instrumenten van zijn
concurrenten, terwijl ook het startgestel of
de leidbaan van ijzer was en daardoor een
betere indruk maakte.
De raket werd vol-automatisch ontstoken.
Enplofte toen uit elkaar. De aluminium-
flarden vlogen de toeschouwers om de
ooren. De eerste groep triumfeerde en kwam
direct met een aantal technische bijzonder
heden aandragen, waarvan we echter maar
geen nota meer hebben genomen. De heer
De Bruyn c.s. haalde een tweede projectiel
voor den dag, maar de chef van de poli
tie durfde een tweede proef, o.i. zeer terecht,
niet voor zijn rekening te nemen en lastte
de voorstelling af. De posten die de omge
ving hadden afgezet werden teruggeroepen
en de proefnemingen waren teneinde. Wij
hadden den heer De Bruyn gaarne meer
succes gegund want zijn optreden was sym
pathieker dan dat van zijn concurrenten,
maar het feit lag er nu eenmaal toe dat zijn
proeven waren mislukt.
Hij zal 't niet opgeven. Over eenige weken
zal hij weer proeven nemen en proefne
mingen hebben altijd het risico dat ze mis
lukken, anders zouden het geen proefnemin
gen rneer zijn, maar hoe dit zij, wij gingen
heen in de overtuiging, dat de rakettenbouw
nog embryonaal is (om te zeggen dat zij
nog in de kinderschoenen staat zou te veel
eer zijn), dat de morgen enkele vreemde
toevalligheden en raadsels had gebracht en
dat thans, na de koude neus, die we gehaald
hadden, een kopje koffie een van de meest
begeerenswaardige zaken ter wereld was.
'Groote bedrijvigheid bij het „Hartgestel" van de Ned. Vereen, voor rakettenbouw.
Gemengd Nieuws.
Auto-ongeluk te Overschie
Een zwaar- en een lichtgewonde
Donderdagmiddag omstreeks half vijf
had op den Nieuwen Rijksweg onder
Overschie een ernstig auto-ongeluk
plaats, waarbij een persoon ernstig en een
tweede licht gewond werd. Aan de rechtci
zijde van den weg stond een vrachtauto
yan de firma Zanen en Verstoep. Geheel
onverwacht wilde de bestuurder van den
wagen, zonder dat hij daartoe een teeken
had gegeven, gaan draaien. Achter de
vrachtauto kwam een personenauto aan
rijden, bestuurd door den heer C J. Lan-
genberg, met een snelheid van ongeveer
zestig kilometer. Toen de bestuurder de
vrachtauto plotseling voor zich zag, remde
hij krachtig en wilde hij omhalen, hetgeen
echter niet mogelijk was door het verkeer
van den tegenovergestelden kant. De wa
gens botsten toen tegen elkaar en werden
van voren geheel ingedrukt. De heer L.
kreeg verwondingen aan gelaat en handen,
hij kon ter plaatse worden verbonden. De
naast hem zittende kantoorbediende v. d
Linde ging met het hoofd door de voorruit.
Zeer ernstig gewond is bij per Roode Kruis
auto naar een der ziekenhuizen te Rotter
dam vervoerd. De vrachtauto is door de
politie in beslag genomen. De chauffeur
van dezen wagen kwam met den schrik vrij.
Ernstig auto-ongeluk bij
Nieuw Millingen
Een doode en een zwaargewonde
Omstreeks half elf Woensdagavond is op
den Amersfoortschen straatweg bij Nieuw
Millingen een personenauto uit Zutfen
na aanrijding met een vrachtauto tegen een
boom geredeu. De beide inzittenden van do
personenauto werden ernstig gewond. De
bestuurder, de 23-jarige K. uit Zutfen, brak
beide beenen, terwijl de andere, H., ernstige
hoofdwonden opliep. Zij zijn per zieken
auto naar het ziekenhuis te Apeldoorn
overgebracht, waar K. gistermorgen is over
leden. De toestand van II. baart veel zorg.
De personenauto, die de beide slachtoffers
hadden gehuurd van de garage Enterman
te Zutfen, is grootendeels vernield.
Doodelijke auto-ongelukken
Te Heerlen is het ongeveer zevenjarig
zoontje van de familie Stuurmans uit
Schinveld door de vrachtauto van de firma
D. aangereden en op slag gedood. De poli
tie stelt een onderzoek naar de ooi-zaak van
het ongeval in.
De achtjarjge A. M. Vestering was op den
Rijksstraatweg te H a a r 1 e m-N oord ach
ter op een wagen geklommen. Plotseling
sprong de jongen eraf en liep tegen een
juist passeerende auto op. Hij kreeg een
zware hersenschudding en werd per zieken
auto naar het ziekenhuis St. Johannes de
Deo overgebracht, waar hij kort na aan
komst overleed. Den autobestuurder
een reiziger uit Amsterdam die met kal-
men gang reed, treft geen schuld.
DOOR EEN FAARD GEDOOD
Te Stellendam kreeg de werkman
M. zulk een slag van een paard dat de on
gelukkige den volgenden dag is overleden.
Wanneer temperatuurswisselingen^
iri'.NimdmiHJii.'m
veroorzaken, gebruikt dan
De watten, die warmte opwekt
VERDRONKEN
De 53-jarige voerman C. Verschure, wo
nende op de Hazenest te Tilburg, is bij
het waterscheppen voor zijn paard voorover
in het Wilhelminakanaal bij de Konings
hoeven gevallen. Toen men te hulp snelde
en de drenkeling uit het water haalde, ble
ken de levensgeesten reeds geweken. Het
lijk van het slachtoffer is naar het St. Eli-
sabethsziekenhuis overgebracht.
DOODELIJKE VAL
Te Noordwijkerhout is de 79-jarige
landbouwer J. van Schie, die bezig was met
het snoeien van hoornen en die daartoe op
e«n ladder stond, gevallen. Hij werd, na
ter plaatse verbonden te zijn, naar zijn
woning overgebracht, waar hij overleden is.
ONTROUWE PENNINGMEESTER
Bij de Rijkspolitie te Monster is aan
gifte gedaan van verduistering van gelden,
gepleegd door den vroegeren penningmees
ter der afdeeling Monster van den Alg.
Ned. Bouwvakarbeidersbond. Tegen den on
trouwen bestuurder is proces-verbaal opge
maakt
Kunst cn Letteren.
UTRECHTSOH STEDELIJK ORCHEST.
Orkestpartituur aangeboden.
Uit het in het vorige jaar
Fockema Andreae-fonds is de eerste orkest
partituur voor het U.SO. aangekocht. Het
orkest wilde gaarne zelf de partijen van
Bruckner's Negende Symphonie hebben. Dr.
Fockema Andreae zal de schenking zelf op
het eerstvolgend volksconcert aan het U.S.O.,
Maandagavond a.s., aanbieden.
PROTESTANTSCHE KERKMUZIEK
Te Den Haag is opgericht de Vereeniging
voor Protestantsche Kerkmuziek, ter behar
tiging van de belangen van alles, wat op
dit gebied betrekking heeft.
In het bestuur hebben zitting genomen
namens de Ned. Herv. Kerk ds. Poot; Da-
mens de Vrijzinnige Kerkgenootschappen dr.
J. C. A. Fetter, Remonstrantsch predikant;
de musici B. v. d. Sigtenhorst Meyer, mr.
H. Smedes, A. Engels, organist, jkvr. J.
Repelaer van Driel en Johanna de Geus.
De Vereeniging wil een band vormen tus-
schen alle protestanten, die voor hun kerk
muziek voelen en roept daartoe allen op, die
door hun moreelen steun hieraan willen bij
dragen. Zij stelt zich voor in verschillende
centra van ons land een koor
schoolde stommen op te richten, teneinde de
moeilijkste psalmen van Sweelinck
motetten van Bach in studie te nemen, en
zij zoekt samenwerking met kerkbesturen,
om deze werken op hooge feestdagen te doen
uitvoeren. Zij beschikt over een bibliotheek,
waarvan ook bestaande kerkkoren kunnen
profiteeren, mits zij zich als lid aanmelden.
Aan het lidmaatschap zijn geen financieele
verplichtingen verbonden.
Het correspondentie-adres is: Johanna de
Geus, Dr. Kuvperstraat 13, Den Haag.
KOORLEIDERS B.C.Z.O.
Het bestuur van de Alg. Vereen, van
„Koorleiders in den Bond van Chr. Zang- en
Oratoriumver. in Ned." (Alveko) hield op
22 Jan. j.l. zijn eerste vergadering in Utrecht.
De statuten en het huishoudelijk regelment
werden vastgesteld. De bestuursfuncties
ZATERDAG 26 JANUARI
HUIZEN 301 M. KRO-programma. 8.009.15
en 10.00 Gram.pl. 11.30—12.00 Godsd. halfuur
12.15 Orkestconcert en gram.pl. 2.00 Voor dc
jeugd. Gram.pl. 3.004.00 Kinderuur 4.15 Or
kestconcert en gram pl. 5.30 Lering. 5 45 Schla-
germuriek. 6.20 Causerie. Schlagennuziek. 7.15
Lering. 7.35 Gram.pl. 8X30 Var Dias. Gram.pl.
8.35 Voordracht. 9.05 Orkestcocccrt miuv. so
list en gram.pl. 11.0012.00 Gramjnuzick.
HILVERSUM 1875 M. VARA-ui trending.
8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding VPRO.
10.15 Voor arb. i. d continubedr.: De Noten
krakers olv. D Wins. E. Walis en rijn orkest.
Vara-tooneel olv. W. v. Cap pellen, H. Wigge-
laar (viool) en J. Jong (piano). 12.00 Schalmei
olv. P. Renes 12.15 Gram.pl. 12.30 Strijkorkest
olv E. Walis .1.00 Pianorecital D. Wins. 1.15
1.45 XX-ensemble olv. C. Steyn. 2.00 K. de
Boer: De pioniers vao Rochdale 2.i 5 Orgelspel
C. Steyn. 2.40 Economische lering. 3.00 Vara-
kinderkoor „De Krekeltjes" olv. L. Hulscher.
3.30 Orvitropia ojv, J. v. d. Horst. 4 00 Dr W.
Banning: „De toekomst van de Europeesche
gedachte". 4.20 Zenderwisscling 4.30 De Zon
nekloppers olv. C. Steyn 5.00 De Flierefluiters
olv. E. Walis. 5.30 N. de Klljn (viool) en R.
Schoute (piano) 5.40 Literaire voordracht A.
M de Jong. 6.00 Uit de roode jeugdbeweging.
6 30 Gram.pl. 6.45 Zeeuwsche uitzending. 7.45
„De jongens op de schuiten", spel olv. W. v.
Cappellen. Hierna: lering door J. Ratté. 8.00
SOS-berichten. 8.03 Gram.pl 8.30 „De geboor
te van de wals", spel met muziek mmv. hei
Vara-tooneel olv. W. v. Cappellen en Vara-
orkest olv. H. de Groot. 10.00 Var Dias
Vara-varia. 10.15 P. Collin en Tine Labree
hun repertoire. 10.40 Orgelspel J Jong. 11.00-
12.00 Gramofoonmuziek.
DROITWICH 1500 M. 1035-1030 Moroen-
wijding. 11.20 Gram.pl. 12.05 BBC-Northenj
Orkest olv. Morrison, mmv. C. Murkin (piano).
I.20 Commodore Grand-orkest olv. H. David
son. 2.20 Belfaster Omroeporkest olv E. G.
Brown, mmv. K. Daunt meizo-sopraan) 3-20
Orgelspel D. Thome. 3 50 Vario-trio. 435 Ma»
rius Winter en rijn band. mmv. B. Lawrence
(zang). 435 Gevar programma. 535 BBC-
dansorkest olv. H Hall. 6.20 Berichten. 630
Sportpraatje 7.05 Welsch intermezzo. 730 Ia-
terview. 730 Radio-Militair Orkest olv. B. W.
O'Doanell. mmv. H. IdJc (viool). 8.50 Variété
programma 9.5") Berichten. 10.20 ..Gordon at
Khartoum", hoorspel. 11 50—12.20 Ambrose en
zijn Band.
RADIO PARIS 1648 M 7.20 en 8.20 Gram.pX
12.20 Populair concert olv. André. 5.20 Duei»
ten. Gevar. concert. 10.50 Dansmuziek.
KALUNDBORG 1261 M. 11.20—1.20 Concert
uit rest. „Wive::". 2.50—4.50 Omroeporkest
mmv solisten olv. E. Reesen. 73011.50
Gevar. programma voor de jeugd.
KEULEN 456 M. 5.20 GramofoonpL 635
Orkestconcert. 1235 Omroepkwintet, orgel en
vinool. 1.35 Gram.pl 3.20 Vroolijk programma,
mmv. Om roe po. I.est, Omroepkleinorkest en so
listen. 5.40 Grara.pl. 6 20 Omroeporkest olv.
Kühn, en solisten. 7.30 Carnaval programma,
9.55—12.20 Dansmuziek.
BRUSSEL 322 cn 484 M. 322 M.: 1230
Gram.pl. 12.50 Omroeporkest olv. Gason. 1 50
—2.20 Gram.pl. 6.35 Symphomeconcert. 7.35
Gram.pl. 8.20 Cabaretprogramma. 9.20 Omroep
orkest olv Gason. 1030 Duitschc roicpek.
II.00-12.20 Dansmuziek. - 484 M-: 12.20
Gram.pl. 12 30 Salonorkcst olv. Walpot. 130—
2.20 Gram.pl. 5.20 Sympbondeconcert. 6.20
Zang 6.50 Pianorecital. 8.20 Koorconcert. 9.05
Hoorspel. 9 40 Salonorkest olv. Walpot. 10.30
12.20 Dansmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 730
„Der Opernball", operette van Heuberger. 930
Berichten. 9.50 Wintersportreportagc. 10.05
Weerbericht. 10-2011.50 Dansmuziek.
werden als volgt verdeeld: voorzitter: L.
Keemink, Amersfoort.; vice-voorzitter: J.
Brouwer, Hattem; secretaris: J. G. Nahuisen,
Borgharen (Gld.); penningmeester: P. D.
Vissers, Klundert en alg. adjunct: Adr.
Kousemaker, Hansweerd.
eerste algemeene ledenvergadering zal
D.V. gehouden worden op den Tweeden
Paaschdag te Nijmegen.
HET ZEISTER SLOT
In dc gehouden Zeister Raadsvergadering
heeft gisterenmorgen de burgemeester een
raadscommissie benoemd, welke zal onder
zoeken de mogelijkheid een bestemming to
geven aan het eeuwenoude historische ge
bouw het Zeister Slot.
In deze commissie hebben zitting de hee
ren Jansen, v, d. Brink, van Teth, Geyten-
beek en Buijs. Als voorzitter zal optreden
de wethouder van openbare werken Mr.
F. A. Beunke.
Wij herinneren er aan, dat er indertijd
sprake van is geweest, dat ia het Slot bet
Zendingsmuseum zou worden gevestigd.
Deze plannen zijn toen niet doorgegaan.
Wordi U gekweld door ver*
schietende pijnen, soms in
hoofd of aanaeiicht, dan
weer in Uw leaematen? La-
Ned.rW,ch len "AKKERTJES" U daar
- "rt van B^elpen, want die wer-
ken verrassend bij zenuw
pijnen, rheumatische pijnen,
spierpijnen, vrouwenpijnen,
i hoofdpijnen, kies- en tand-
pijn en._— Ge proeft niets I
Gebruikt dus voortaan uitfluitend
Volgent recept von Apotheker Dumont
HET VERHAAL VAN MIENTJE EN SAARTJE PEPERNEUT.
door G. Th. ROTMAN.
21. „Nu. die hem daar neergezet heef',
wil hem zeker kwijt, en m ij komt hij good
te pas!" vervolgde de vrachtrijder. „Mijn
zuster is 12^,0 jaar getrouwd, en ik wist net
niet, wat ik haar geven moest!" Hij nam
den pot in zijn arm, gaf den knecht op
dracht, den boel wat op te ruimen, en ver
trok. Wij dorsten geen kik te geven, want
anders zouden we zeker voor inbrekers
aangezien en naar het politiebureau ge
bracht worden!
22. Ziezoo, daar waren we' onzen bloem
pot weer kwijt en konden we weer opnieuw
beginnen. Als nu die knecht ook maar
gauw wegging, dan konden we tenminste
voor den dag komen. Maar jawel, hij begon
de kisten te verschikken en zette opeens
bom! een paar groote kisten boven op de
onze, zoodat we heelemaal opgesloten zaten,
O, kinders, wat zaten we in angst!
(Wordt Maandag vervolgd.)
Ervaringen van een Hollander
in dienst der Sovjets
PERSOONLIJKE ERVARINGEN
Na in enkele hoofdstukken meer in het algemeen de heer-
öcheude toestanden in Rusland te hebben beschreven, keer ik
thans weer eens terug tot mijn ervaringen als persoon.
Naar Russischen maatstaf gerekend had ik het best, maar ik
Iben nu eenmaal Hollander en kon er als Hollander niet erg
over roemen.
Daar had men eerst de kwestie van de voedselvoorziening: ik
had wel een prachtig boek gekregen, waar in stond, wat er
allemaal voor me zou zijn te krijgen, zooals 20 K.G. meel, 5 K.G.
Vleesch, 1 y2 K.G. boter alles per maand en 1 costuum en een
'paar schoenen per 3 maanden, maar in de practijk kwam het
heel anders uit.
Ik arriveerde in October 1932 en kreeg in Juli 1933 voor het
feerst een pondje boter en in December van dat jaar voor het
eerst 5 K.G. vleesch. In heel de 22 maanden van mijn verblijf
kreeg ik een maal olie, in October 1933 voor het eerst aard
appelen en eind 1933 voor het eerst melk.
In de bijna twee jaar kreeg ik tweemaal een costuum en in
Üen loop van 1934 voor 't eerst een paar schoenen.
Zelfs voor een buitenlandsch specialist met een „groot" in
komen kon men geen bokkensprongen maken door veel op de
\rije markt te koopen, want daar was men gauw z'n geld kwijt.
Men moest voor K.G. aardappelen b.v. 5.75 Roebel betalen!
Ik sprak daar over de melk, die niet te krijgen was.
Dat stond mij natuurlijk niet erg aan, vooral toen ik merkte,
dat deze wel werd uitgereikt aan den onderdirecteur. Toen ik
in September 1933 weer eens bij de stalobe om melk kwam
vragen, kroeg ik een uijdig antwoord: .Brews (de onderdirec
teur) krijgi melk en niemand anders!" Bij onderzoek bleek me
toen, dat zelfs de vrouwen met kleine kinderen geen druppel
melk kregen, maar dat het kleine kwantum, dat er nog was
werd uitgeschonken aan directeuren, ingenieurs en anderen.
Nu zweren we in Rusland bij de openbare vergaderingen en
op de Coöperatie-vergadering van 2 October sneed ik het onder
werp aan en besprak de noodzakelijkheid om aan vrouwen met
zuigelingen melk te verstrekken, desnoods door een fonds er
voor te stichten.
De directeur van de Coöperatie zegde „overweging" toe, wat
een internationale uitvlucht is om de zaak op de lange baan te
schuiven. Toch hebben we er iets mee bereikt, want mijn col
lega Jensen en ik werden ingedeeld bij de staf, die melk kreeg
en we namen zoo veel mogelijk af om ze weer tegen „inkoops
prijs" te verkoopen aan de menschen, die er dringend behoefte
aan hadden.
Kinderen kwamen óók veel bij ons vragen en kregen dan wel
eens wat lekkers.
Zoo konden we ook wat doen voor den ouden Gladilem.
Ik had Gladilem, een al wat oudere man een zestiger,
schat ik al eerder door het dorp zien heen en weer loopen
en liet mijn tolk vragen wie het was. Het bleek te zijn de vroe
gere directeur van het promsel, die bij de revolutie zijn positie
was kwijt geraakt
De man zag or hongerig en verwaarloosd uit en ik liet hem
vragen eens bij mij thee te komen drinken, wat hij heel graag
zou doen, omdat een uitnoodiging om bij buitenlanders thee te
komen drinken tevens inhoudt: genoeg te eten krijgen. Al heel
vroeg op den 12den December (elk 6-voud van den kalender is
een z.g. vrije dag) kwam Gladilem op bezoek. Wat de man
gesmuld heeft aan de gans, die ik te zijner eer had gekocht en
in eigen vet gebakken.
Terwijl dc Samovar op gezette tijden de noodige thee leverde,
kwam de oude man op zijn praatstoel. Er kwam wat meer glans
in zijn oogen, toen hij ging vertellen van den ouden tijd.
„Ah..." zeide hij, „vóór de revolutie toen was het wat anders.
Trout Front was een van de welvarendste dorpen aan de Wolga.
We vischten toen nog uitsluitend met zeilschepen, maar kregen
de 22.000 ton visch, die we konden zouten, ruimschoots binnen.
De visscherlieden hadden een goed bestaan: ieder schipper had
z"n eigen huis, de matrozen woonden op Schulpau. Er was nie
mand, die niet zijn eigen stukje grond had, waar hij levens
middelen op verbouwde; ook hadden velen een koe of schapen,
die dan door de. yrouw of door de giootere kinderen weiden
verzorgd. Van April—Juli en van Juli—November waren de
mannen meestal op zee en ik kan wel zeggen, dat niemand
ontevreden was over zijn bestaan. Toen kwam de revolutie.
Ik had de menschen gezegd geen weerstand te bieden toen de
Sovjets kwamen en hier heeft dan ook niemand het leven
gelaten. Maar wel werd alles onteigend en de have weggevoerd.
Ik zelf werd uit mijn huis gezet en kon, omdat ik geen partij
man was ook niet meer aan het bedrijf deelnemen. Spoedig
kwamen er lieden uit de stad, die alles wel eens goed zouden
reorganiseeren. Er werden motoren besteld en ze kwamen ook,
maar het plan werd nooit vervuld en wat is Trout Front nu?"
Ik wist al ruimschoots wat het was: een verzameling ver
waarloosde huizen en een bevolking, die nooit geheel genoeg
te eten kreeg.
Gladilem vertelde ook nog van zijn persoonlijken toestand-
hij was te oud geworden om op zee te werken cn van het kan
toor was hij bij do revolutie verdreven. Oude vrienden gaven
hem nu nog wel eens wat en vooral de boeren stopten hem
vaak wat toe.
Ik nam mij voor hem ook te helpen en tot zijn dood in Juli
1933 is Gladilem daar heel dankbaar voor geweest.
Maar men kon zoo bitter weinig doen.
Moest men zelf vaak niet met de vuist op *afel slaan om
„aan den kost te komen"?
Ik moet eerlijk bekennen reeds na een paar maanden mijn
buik vol te hebben van het Russische leven. Afgezien van de
voedselmoeilijkheden had ik van meet af aan te tobben gehad
met de huisvesting. Ik vertelde reeds hoe ik aanvankelijk in
't geheel geen plaats kon krijgen en toen genoegen moest nemen
met een slaapkamertje in het huis van een ander. Daarom
maakte ik na drie maanden gebruik van mijn recht om het
contract op te zeggen, waarbij ik me bereid verklaarde te blijven
tot de schepen in zee zouden zijn. Ik schreef dit aan de directie
en moest den volgenden dag direct op het kantoor komen, waar
ook de partij secretaris (een betaalde functionaris van buiten,
die men in elke plaats heeft en die steeds vervangen wordt door
een nieuwen vreemdeling) tegenwoordig was.
Men beloofde mij van alles, zou zorgen, dat al mijn klachten
bevredigend werden opgelost en vroeg mij den brief als niet
geschreven te beschouwen.
Ook in de stad, waar ik op de vergadering van buitenlandsche
specialisten mijn bezwaren tegen de contractbreuk naar voren
bracht, .verzekerde men mij, dat alles in orde zou worden ge
maakt. Aangezien ook anderen klachten hadden, scheen men
het noodig te oordeclcn dc ontevredenheid te bezweren en
daartoe werd een klem banket aangericht.
Alle toezeggingen bleken echter comedie te zyn geweest.
Op zee moest ik mij tevreden stellen met een hok, aan boord
van een der visschersschepen, dat men kajuit noemde, terwijl
mij was toegezegd, dat ik op de directieboot zou kunnen slapen
en eiken dag zou worden afgehaald; aan den wal was het nog
slechter.
Hier kreeg ik echter op 23 Februari mijn kans: de directeur
Fusenco had, waarschijnlijk door bemiddeling van „Krashny
partisan" Brews zijn ontslag gekregen en vertrok van Trout
Front Een kwartier nadat hij zijn huis verlaten had, zat ik er
in. Daar had men het lieve leven gaande: de w.n. directeur
kwam een uur later al vertellen, dat er niets van kon komen,
dat dit huis niet voor mij, maar voor een ander bestemd was
en dat ik het moest verlaten. „Ik ben er en ik blijf er!" waa
mijn antwoord. „En U zorgt nog dat het gemeubileerd wordt
ook, want dat is alles volgens het contract".
Ik meende het ook: liet het huis schoonmaken en installeeren
met spullen van de Coöperatie, die ik de rekening aan het
kantoor liet bezorgen.
Hoewel mijn collega Jensen het ergste vreesde, bleek deze
wijze van optreden het eenige middel te zijn om aan recht te
komen. Ik liet me ook nog artikelen uit de stad sturen en kreeg
een brief van het hoofdkantoor mee, dat me geen cent van mijn
tractement mocht worden afgehouden.
Brews was woedend, maar het resolute optreden scheen in
druk te hebben gemaakt
Ik kreeg nu zelfs ook een eigen inspectieboot
Wie kruipt is slaaf en ik had nu eenmaal niet zoo heel veel
te verliezen.
Dit on mijn later optreden tegen Brews, waardoor hij zelfs
door een commissie van ondorzoek werd veroordeeld tot uit-
banning uit de partij (waar natuurlijk nooit iets van gekomen
is! Krashny Partisan!) heeft mij natuurlijk wel moeilijke
oogenblikken bezorgd.
Ik kreeg nogal eens aanloop van de GepeOe, die het me slecht
afnam, dat ik ook onder het volk zoo vrij mijn hart luchtte in
plaats van mee te heulen met de directiewolven, die het goed
hadden.
(Wordt vervolgd.)
