ÏÜDJ
Twee jaar in Rusland
DONDERDAG 24 JANUARI 1935
DERDE BLAD PAG. 9
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
1 Drietal: Te Haarlem-Noord (Schoten), S
HULPPREDIKERS
Mén meldt ons, dat de Geref. Kerk van Ben
schop zich genoodzaakt ziet wegens fioancieele
omstandigheden met ingang van 1 April a s. eervol
ontslag te verleenen aan den heer J. W. Smltt,
theol. candidaat eo hulpprediker aldaar. De Ker-
kcraad stelt hem ecirer vaa heden af eiken Zondag
in de gelegenheid de kerken te dienen en beveelt
hem gaarne daartoe aan.
TOEGELATEN TOT DEN H. DIENST
De heer F. J. B. Schlebaan. cand. te Utrecht, is
gister peremptoir geëxamineerd door de classis
Barendrqcht der Geref. Kerken en met algemeene
stmmen toegelaten tot den dienst des Woords en
der Sacramenten.
Op 3 Maart a.s zal hij als predikant van de
kerk van Heinenoord worden bevestigd door Ds.
M. W. J. Chr. de Kluis, pred. re Diemen. Dienzelf
den Zondag hoopt hi] zijn intrede te doen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Ds H. L. Lieve hoopt 24 Maart afscheid te
nemen van de Ned. Herv. Evangelisatie te Veen.
d a m en 31 Maart intrede te doen in de Ned. Herv.
Gemeente te Hulz loge. Als bevestiger zal op
treden Ds. J. Th. Meyer, Ned. Herv_ predikant te
Vel sen.
Ds. J. Spelt te Molenaarsgraaf hoopt Zon
dag 17 Maart afscheid te nemen van de Ned. Herv.
Gera. te Molenaarsgraaf en Zondag 24
Maart zijn intrede te doen te R ij ss eo, na beves
tigd te zijn dóór zijn vriend Ds. K. v. d. Pol van
Boven-Hardi nxveld
Zondag 10 Februari hoopt cand. E. G. B u i-
tenbos te Amersfoort zijn intrede te doen
te N ij e g a-0 p e i n d o, na bevestigd te zijn
door Ds G. Staal van Drachten.
Ds. G. HOFSTEDE
Ds. G. Hofstede, predikant bij de Doopsgez.
Gem. te Blokzijl, zal met Juni a.s. met emeritaat
gado en zich dan metterwoon vestigen te Leersum.
Ds. Hofstede is eerst kortgeleden afgetreden als
lid van de Prov Staten van Overijssel en buiten
gewoon lid van Ged. Staten. Ds. Hofstede, die 35
jaar voor de Aeiti-Rev. partij geijverd heeft en
lid was van het Centraal Comité dier partij alsme
de bij herhaling Kamercandidaat, Is thans overge
gaan tot de Nat. Socialistische Beweging (N.S.B.).
Van zijn hand is een brochure op de pers gegaan
waarin hij onder den titel: „De Chr. religie in haar
beteekenis voor staat en maatschappij" van zijn
overgang publiekelijk rekenschap geeft.
Ds. Hofstede heeft als predikant 43 dienstjaren
en stond achtereenvolgens te Baard, Aardenburg
en sedert 8 Maart 1903 te Blokzijl. Hij is de eenige
orthodoxe onder de Doopsgez. predikanten.
Ds. J. H. TELKAMP
Naar wij vernemen, is aan Ds. J. H. Telkamp,
Geref. predikant te Utrecht, op zijn verzoek en ad
vies van zijn dokter, door den kerkeraad een ziek
teverlof tot September verleend. Ds. Teikamp's
toestand is in geen enkel opzicht verontrustend,
doch wèl zoo, dat algeheele rust noodig is, ten
einde de kans te verhoogen, weer ten volle in het
ambtelijke werk terug te keeren.
VLOOTPREDIKANT NAAR INDIE.
Dinsdag j.l. is Ds. Vaandrager, de nieuw
benoemde vlootpredlkant, naar Indië ver
trokken. Hem en zijn gezin werd uitgeleide
gedaan door den vlootvoogd en Ds. Tolle
naar, Geref. predikant, en enkele andere
autoriteiten. Aan mevr. Vaandrager werden
bloemen aangeboden. Het is voor het eerst
dat een vlootpredlkant hij toerbeurt naar
Indië gaat. Hij wordt vervangen door Ds
Bartihdema uit Soerabaja.
ZONDAGSHEILIGING
Ook in Z. Afrika is men in zorg over de
Verzwakking van het besef, dat Gods ge
bod boven alles menscheijlce overwegin
gen staat. In 't bijzonder wijst „Die Kerk
bode" op de wijze, waarop men er den
Zondag doorbrengt:
„Ons Afrikaners het nou al daardie ge
woonte van Sondags te gaan kuier so aan-
geleer, dat dit onmoontlik is om 'n stille
Sabbat by die huis deur te bring. Die
motor is so gerieflijk, en hy bring 'n
mens so gou oor die pad. Daarom gaan
duisende elke Sondag na die strande, en
vir die godsdiens, vir die Bybelstudie en
Vir die gebed is daar nie geleentheid niet
As 'n mens eenmaal sy liefde vir die diens
Van die Heer verloor het, dan gaan dit
baie swaar om dit terug te kry. Ons ver
geet dat die Heer ons die vermoö gee om
bésitter te word van 'n motor, en dit is 'n
bewys van ondankbaarheid om daar die
rijtuig te gebruik in die diens van die
wereld, terwyl ons die Gewer vergeet.. Die
liewe Heer het ons ses dae gegee vir
werk en vir plesier, maar die Bybel is baie
duidelik op die punt van die heiliging van
die Sabbat. Hierin gaan ons yolk baie
egteruit.
Kan ons verwag dat daar die huis
vaders en -moeders op die Sondag in dh>
regte gemoedstemming sal wees vir 'n ge
ruste en geseënde Sabbatdag? Wat saJ in
die toekoms van ons volk word op gods
dienstige gebied? Sal ons jongmense hullo
oorgee aan verkeerde gewoontes?1'
KERKHERSTEL
Het adres van Dr R. B. E v e n h u i s,
secretarie van Kerkherstel, die Zondag a.s.
zijn intrede te Soheveningen hoopt te doen,
is voortaan Frankenslag 87, Den
Haag.
WAARSCHUWING
Ds D. P. Kalkman, Geref. predikant te
Moordrecht, verzoekt ens mede te dealen,
dat in verschillende plaatsen, o.a. te Bergen
op Zoom en te Zevenbergen, een persoon
gebruik.maakte van een brief te zijnen name
om bij diaconie of predikant gelden los te
krijgen. Ds Kalkman vvaaitechuwt tegen deze
piYj/Ctijkon en verklaart nimmer zulk een
brief te hebben afgegeven.
EEN ZEER KORT BEGRIP VAN DE
BIJBEL
Zoo zou men kunnen noemen het door
„Jachin" samengestelde Bijbelgidsjé, dat „in
a nutshell" opsomt: de Bijbelboeken en hun
verdecling, den kanon van O. en N. Testa
ment, de wording des- Bijbels (oorsprong,
tekst, handschriften, vertalingen), enz. In
een tijd, die weinig tijd heeft voor de on
zienlijke dingen, zal dit boekje welkom zijn
aan een ieder, die met de opgroeiende
jeugd in gezin, school, catechisatie, knapen-
meisjes-, jongelings of jongedochtersvereen
te maken heeft. Het heele boekje telt 16
bladzijden en is vcor luttel centen te ver
krijgen bij de Uitgeverij „J a c h i n" te
Zwolle.
EEN HALVE EEUW KERKERAADSLID
Morgen wordt de been- J. H. Steenhuis
te Ten Boer, in Groningen, 90 jaar oud.
Geiboren uit een oud Groningsch geslacht,
vooral bekend in de kringen der Afscheiding,
is, naar wij in ds Stand, lezen, de thans nog
krasse grijsaard als jongen ven 15 jaar van
Zandeweer (gem. Kantens) naar Ten Boer
vertrokken. Daar heeft hij drie-kwart eeuw
doorgebracht., waarvan 50 jaar als lid van
den kerkeraad. Ook was hij ruim een helve
eeuw geleden mede-oprichter van de C'hir.
School. Op elk terrein heeft hij de Christe
ltjike actie gediend. Op 65-jarigen leeftijd
leerde hij nog fietsen, om beter met den pre.
dikant in de uitgestrekte gemeente op huis
bezoek te kunnen gaan. De oude voortrek-
kor geniet nog een goede gezondheid, hij
leeft nog met alles mee en gaaf schier eiken
Zondag nog tweemael naar het huis des
Heeren.
IS VACANTIE GEOORLOOFD?
Tijdperken van bijzondere geaardheid,
zooals wij thans er een beleven, plegen nog
wel eens bijzondere hersenkronkelingen te
veroorzaken. In dit licht bezien we dan ook
't liefst de vraag, geworpen in de vragen-
bus van irDe Vaandrager", het orgaan van
den Bond van Ned. Herv. J.V. op G.G., cn
luidende:
„Aan de predikanten is tegenwoordig een
zomervacantie gegeven. Ten eerste zou ik
willen vragen, of dit vroeger ook reeds zoo
was? Ten tweede, of deze vacantia niet in
strijd komt met het woord: werk zoolang
als het dag is".
De vrager ontvangt een uitvoerig en seri
eus antwoord, hetgeen ons opnieuw met eer
bied vervult voor het.vriendelijk geduld der
vragenbushouders.
DE CULTUREELE WEEGSCHAAL
In de vrijzinnige denkwereld leeft nog al
eens de neiging, om de reohtzinnigen gees
telijke hoogmoed te verwijten. Wij zullen de
laatste zijn om te meenen, dat dit groote
kwaad onder hen ganschelijk niet voorikomt
Maar wie verwijt, moet zelf niet zwart zien.
Zooals bijv. de schrijver X in Kerk on We
reld, het orgaan der Ver. van Vrijz. Herv.,
die, over de samenstelling der Alg. Synode
schrijvende, de Waalschë zesduizend in de
Ned. Herv. Kerk aldus weegt:
„Men kan over hun huidige beteekenis
denken, zooals men wil (de cultureèle be
teekenis vam hun zesduizendtal is in elk ge
val nog wel zoo hoog aan te slaan als die
van het talrijke kleinburgerdom,
dat in de groote centra de overhand heeft!),
maar dat daar gelaten" enz.
Wij zullen zoo vrij zijn, dat ni et daar te
laten en zeggen: van hoogmoed gespro
ken
Kerk en Staat in Duitschland
Het geestelijk ministerie
Uit Berlijn deelt men mede. dat het geestelijk
ministerie der Duitsche evangelische kerk thans
bestaat uit rijksbisschop Ludwig Müller, dr. F.
Engelke, plaatsvervanger van den rijksbisschop,
voor de Luthersche confessie, dr. Forsthoff voor
de Geünieerden en dr. Weraer. jurydisch lid. De
plaats voor de Gereformeerde richting is tot dus
ver onbezet.
Geval van zelfmoord
Een Beiersch Duitsch-Chrlstclijk predikant, di?
onder de beschuldiging, dat hij zijn collega's bij
den rijksbisschop zou aangeklaagd hebben, gedrukt
ging, heeft dezer dagen zelfmoord gepleegd.. De
rijksbisschop, prof. dr. Wolf Meyer van Jena en
anderen spraken aan het graf.
De landskerk van Brunswijk
Uit Brunswijk wordt gemeld, dat de landskerk
van Brunswijk zich gevoegd heeft bij de Belijdenis-
kerken, die onder leiding van Dr. Mahrarens staan.
De Un. Press, bron van dit bericht, laat ook. we
ten. dat het orgaan der Duitsche Christenen „Evan-
geldum in dritten Reich" van 100.00 op 40.000
abonné's gedaald is.
Voorts wordt bericht, dat te Finkenburg bij
Berlijn de door het consistorie van de provincie
Brandenburg pas benoemde en tot dusver dr. Mül
ler toegedane predikant Voigt lid geworden is van
de belijdeniskerk. Hij is comiddellijk door deq su
perintendant Thom uit Potsdam weer met verlof
gezonden.
ZENDING EN PHILANTHROPE
DE DUITSCHE ZENDING
Over den nood der Duitsche Zending ten
gevolge van de verhoudingen in en de finan
cieele krachten van het moederland hebben
wij al eens geschreven. Thans wordt in een
Duitsch Zendingsblad medegedeeld, dat in
3 jaren de inkomsten der Zending met bijna
twee millloen marken, dat is bijna een
vierde, zijn verminderd In Duitschland zelf
weiden Zendingsleiders ontslagen, zendings
bladon ingekort, en de seminaries gesloten
voor nieuwe leerlingen-
Maar op het Zendingsveld ziet het er nog
slechter uit. Vele scholen van allerlei aard
werden gesloten. Bazel sloot een seminarie
in Borneo en een hospitaal in Indië. De Ber-
lijnsche Zending sloot een seminarie in Na-
tal en liet een voornaam zondingsstation in
Oost Afrika onbezet. De Leipzig Zending
sloot een seminarie in Indië. Een andore
Zending sloot twee scholen in Nieuw Gui
nea. Do Berliinsche Missie liet 50 plaatsen,
waar onderwijs gegeven werd in Afrika,
ren; en sloot twee zendingsdrukkerijen.
Gelukkig staat hiertegenover ook veel be
moedigends, daar de liefdadigheid van in
boorling en gemeenten op dc proef gesteld
en door den nood werd aangewakkerd.
„Waar tijdelijke hulp te kort schiet heeft
men toevlucht leeren nemen tot het gebed
en geloof en het levende Woord Gods-"
Schoolnieuws.
DE VACATURE-PROF. VAN RHIJN
Tijdelijk Prof. Cramer
Naai* wij vernemen, zal Dr BerkeLbao.i
van d3 Sprenkel tegen de Paaschvacantio
zijn ambt als kerkelijk hoogleeraar aan de
Utirechtsche Universiteit aanvaarden. De
Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk heeft in
dit verband besloten Prof. Dr J. A. Cromer
uit te noodigen, tot de Paaschvacantie de
colleges in de practieche theologie te willen
geven. Dit verzoek is ingewilligd.
PROF. KARL BARTH TE UTRECHT
Naar ons gemeld wordt, zijn de pogin
gen van het Co-
mité-Karl Barth in
iooverre geslaagd
dat de Bonnsch?
hoogleeraar, die
schijnlijk een
Katheder te
Bazel zal krij-
e n, te Utrecht
eenige colleges zal
geven. Het eerste
college op 8 Febr
5 uur. Deze staan
liet in universi
tair verband. Men
verwacht, dat de toeloop uit andere Acade
miesteden van dien aard zal zijn, dat een
zaal buiten de Universiteit gezocht moet
worden.
AFSCHEID Dr G. H. COOPS
Zaterdag 2 Maart a.snam. half 8. zal in
de aula van het Eerste Stedelijk Gym na
sium, Laan van Meerdervcort 57, te Den
Haag, Dr G. H. Coops een aandenken wor
den aangeboden. Daarna bestaat er voor alle
belangstellenden gelegenheid om persoonlijk
van den heer Coops afscheid te nemen, ter
wijl 's avonds een afscheidsdiner zal plaa+s
vinden. Belangstellenden, die nog geen cir
culaire ontvingen, kunnen deze aanvragen
aan het secretariaat der huldigingscoryimis-
&ie. Voorzitter dezer commissie is Dr W
van Schothorst, dir. 3e G©m- H.B.S. te Den
Haag; secretaris de heer C. de Bruijn, dir.
t2e H.B.S., Bezuidenhout 40, Den Haag.
Prof. Barth
Prof. Dr. J. A. VAN DER KLOES f
Te Delft is in den leeftijd van 90 jaar
overleden Prof. Dr. J. A. vanderKloes,
oud-hoogleeraar aan de Technische Hoo-
geschool te Delft.
Aan den naam Van der Kloes verbinden zich bij
duizenden terstond de woorden bouwstoffen en
bouwmaterialen Immers h'J was niee de grondleg,
ger der kennis aangaande deze zaken in ons land.
Fin zijn standaardwerk „Onze bouwmaterialen" ls
daarvan het levende bewijs.
Prof, v. d. Kloes is uit de praktijk teekenaar
op een' bouwbureau, opzichter, bureauchef, stads
bouwmeester (Bolsward), directeur van Gemeente
werken (Dordrecht), naar de theorie gekomen,
want na al deze functies werd hij in 1882
leeraar aan de (toen nog) Polytechnische school,
om hoogleeraar te worden .toen zij Téchn. Hoogs-
school werd. In 1915 is Prof. van der Kloes afge
treden; hij heeft dus nog een 20-tal jaren van de
rust kunnen genieten.
Bulten zijn hoogl e e ra a rsamb t heeft Prof. van der
Kloes op onderscheidene wijzen zijn bekwaamheden
ten nutte der practljk gesteld. Zoo was hij lid van
verschillende staats- en andere commissies, o.a. van
de Loodwltcommissie, de Paleiscommisie, de Kalk-
?aodsteencommissie e.d. Zijn nieuwe denkbeelden
op het gebied van de morteltechniek zijn van zeer
groot belang voor het bouwbedrijf gebleken. Van
de door het Internationaal Verbond voor Mate
riaalbeproeving ingestelde commissie voor de raor-
teltechniek was Prof. van der Kloes voorzitter.
HOOGER ONDERWIJS IN N.-AMERIKA
Anti-Christelijke tendenzen
In de United Presbyterian klaagt de
hoofdred. W. J. Beid D.D. over het anti-
Christelijk onderwijs aan de Universiteiten.
Daar zijn zoo schrijft hij professors,
die geregeld voor hunne klassen het be
staan van God ontkennen, de godheid van
Christus bespotten en de Schrift verachten.
Ze poseeren als de intellectueelen bij uit
nemendheid en maken de Christelijke leer
belachelijk. En voor hun eigen valsche lee
ringen beroepen ze zich op de boeken in de
bibliotheken hunner inrichtingen. De stu
denten moeten die wonder geleerde werken
maar ijverig lezen; dan kunnen ze 't zelf
zjen, dat hunne bekwame(?) leermeesters
immers gelijk hebben. Wel natuurlijk!
„Een bibliotheek van één onzer universi
teiten werd onlangs eens nauwkeurig on
derzocht met het volgende resultaat:
„Boeken de materialistische evolutie
voorstaande 29; die voor de theïstische
evolutie 3; boeken tegen de inspiratie der
Heilige Schrift 42; steunende de leer der
inspiratie 0; boeken ontkennende de god
heid van Christus 12; die godheid erken
nende 0; boeken het Christendom veroor
dealende 17; het Christendom aanbeve
lende 1."
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Benoemd tot hoofd van de Chr. Nat.
School te De Meek (Ov.) de heer H. O 1 d e n-
b e u v i n g, thans in gelijke betrekking te
Gorrèdijk (Fr.).
Tot hoofd der Chr. U-L.O.-school to
Kampen is benoemd de heer B. v. d. V e e r
thans hoof-d der Chir. U.L.O.-sohool te Mid-
delharais.
Benoemd tot, hoofd vam de Chr. School
voor C.V.O. te Nieuw-Beets, de heer W. B.
Kleywegt, onderwijzer aan de leerschool
Klokkenbeng te Nijmegen.
Tot tijdelijk onderwijzer aan de Chr.
U.L.O.-sohool aan de Tol te Sleeuwijk te be
noemd de heer.A. Hoogervorst te Cu-
Benoemd tot kweekeling met akte aan
de Chr. Nat. School te Castricum de hes:
H. Teutscher te Zaandam.
-Aan de Geref. School te Hijhen-—Hoog
halen i6 tot hoofd der sohooi benoemd de
heer P. Bos, onderwijzer aan de Chr.
School te. Steonwijk.
Examens
PROMOTIE!
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
G&promoveërd tot doctor lm de Geneeskunde,
de heer A. C. Drogendijk. airts te Dor-
direoht, op proefschrift: „De verloskundige
voorziening In Dordrecht van 1500 tot heden".
Onder „Wetenschap" vindt men over deze
dissertatie meer
ACADEMISCHE EXAMENS
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM
Goal.: Geneeskunde: arts.ex., de heeren W. A.
Griep. Rilland Bath; A. A. Kerss&makers, Ges-
tol; H. L, Groenoveld, Den Haag; airts.e
g-ed„ de hoer F, J. H. C. Schrijvers, Elndh
mej. A. Yntema, Veullly.
Wis- en Nat mur kun de: oand.ex., de lieer C. G.
't Hooft: ld. (hoofdvak Botanie): doet. ex. J-
heer G. L. Bertram: ld. (hoofdvak Pha.rma<
doet. ex., do heer J. Meyer (cum laude).
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. G-esl.:
Reelaten: docti ex., de lieer L. M. M. Smulders
on mej. F. JU.ger.
R.K. HANDËLSHOOGESCHOOL TE TIL
BURG. Gesl.: Handelswetenschappen; doet
de heer J. Boots. Beewiste.r; oand.ex., de-
te M. C. v. d. Waerden. Tilburg.
rën J. Monnier, j. A- L. M. Tei
Jeremias-so, allen Vli
Brodoroodo, Den H«ag.
Gemengd Nieuws.
Ernstig auto-ongeluk
Een doode; twee gewonden
Woensdagavond te circa half zeven
had op den straatweg van Almelo
naar Borne, nabij Bavinkel een ern
stig auto-ongeluk plaats, dat aan den
heer B. Knoeff, leerhandelaar te
Enschedé, het leven heeft gekost
Op dat tijdstip reed op genoemden weg
de vrachtrijder Wooldrik uit Oldenzaal met
eenige wagens, beladen met boomen. Hij
hoorde plotseling een geweldige slag achter
zich en bemerkte, dat een auto tegen den
achtersten wagen was gereden. De gevolgen
waren ontzettend. De auto was van voren
el in elkaar gedrukt en de bestuurder
zat bekneld achter het geheel verbogen
stuur. Met eenige moeite slaagde men erin,
den ongelukkige te bevrijden, die daarop
werd binnengebracht in een nabijzijnd boe
renhuis. Dr. Nanninga, van Hengelo, die
juist passeerde, kon slechts den dood van
het slachtoffer constateeren. Het stoffelijk
overschot is overgebracht naar het zieken
huis te Almelo.
Uit het onmiddellijk ingestelde politie
onderzoek is gebleken, dat de vrachtwagens
geheel ter rechterzijde van den weg reden
en dat zij van reflectoren waren voorzien.
De verdere inzittenden van de auto, mevr.
Knippers uit Borne, die verwondingen aan
het gelaat en been had bekomen, en haar
zoontje, dat aan het gezicht gekwetst was,
konden gemakkelijk uit den wagen worden
gehaald. Na te zijn verbonden zijn zij naar
ïuis vervoerd.
Jacht op een smokkelauto
Twee smokkelaars gewond
Op den weg Roermond—Venlo heeft
's nachts een achtervolging plaats gehad
tusschen een smokkelauto en een auto,
waarin douane-beambten gezeten waren.
Onder Reuven is toen de smokkelauto door
de douanebeambten beschoten, met het
volg dat de auto stuurloos werd en met
groote vaarj tegen een langs den weg staan-
den boom need. De beide inzittenden werden
gewond. P. uit Roermond, de eigenlijke
smokkelaar, bekwam ernstige verwondingen
aan het gezicht, doch kon na verbonden te
zijn naar zijn woning worden vervoerd.
De tweede inzittende B., eveneens uit
Roermond, bekwam ernstige verwondingen
aan hoofd, handen en beenen, en moest naar
het ziekenhuis te Roermond worden oven
gebracht. De smokkelauto, waarin zich siga
rettenpapier bevond, werd ernstig bescha
digd.
Aanvaring op het Noordzeekanaal
Geringe schade
Woensdagmiddag omstreeks half vier
heeft op het Noord zeekanaal, ter hoogte van
Buitenhuizen een aanvaring plaats gehad
tusschen het van Buenos Aires terugkeeren-
de s.s. „Waterland" van de Kon. Holl. Lloyd
en het uitgaande Deensche s.s. „Flynder-
borg" van de reederij C. K. Hansen te
Kopenhagen, op weg van Amsterdam naar
Casablanca. De „Waterland" kon naar
sterdam doorvaren. De „Flynderborg" heeft
averij bekomen aan bakboordzijde boven de
waterlijn. Aan den achterkant is een
deelte van de verschansing ingedrukt en
een der davits afgebroken. Ook de averij
de „Waterland", die, evenals het andere
schip diep was g/eladen, is van geringen
aard. Het Deensche schip ligt thans gemeerd
bij de Amsterd. Droogdok Mij. te Amsterdam
SMAKELIJK ETEN
De waren-keuringsdienst te Maastricht
heeft de inwonens voor een minder smake
lijk hapje behoed. Een der ambtenaren vond
n.l. bij een onderzoek in een magazijn een
partij van ongeveer 18.000 haringen, die niet
bepaald „nieuw" meer waren. Alle 19 ton
werden in beslag genomen. Er bleek intus-
schen al twee ton van het goed te zijn af
geleverd, doch ook deze konden worden
achterhaald en vernietigd.
Te Berghem bij Oss was een koe
een landbouwer aan verbloeding gestorven.
Het vleesch werd ongeschikt voor het ver
bruik verklaard en zou verbrand worden.
DONDERDAG 24 JANUARI
HUIZEN: Vanavctid zal burgemeester H. de
Bordes van Bussum van 1930—20.00 uur voor
de N.C.R.V. zijn indruk geven over: „De
Volksstemming in het Saargebied".
VRIJDAG 25 JANUARI
HUIZEN 301 M. Alg. programma, verzorgd
door de KRO. 8.00-9.15 en 10.00 Gram pi.
11.03—12 00 Godsd. halfuur. 12.15 Gram.pl.
1.00 Orkestconcert. 1.50 Gram.pl. 2.00 Orgel
concert en gram.pl. 3.15 Zang eo gram.pl. 4.15
Orkestconcert. 5.00 Lezing Orkestconcert. 6.15
Causerie. Orkestconcert. 7.15 Lezing. Gram.pl.
7.40 Vaz Dias 7.45 Revue-uitzending. 10.30
Vaz Dias. 1035-12.00 Gram.pl.
HILVERSUM 1875 M. - 8.00 VARA 12.00
AVRO. 4.00 VARA. 8.00 VPRO. 11.00 VARA
8.00 Gram.pl 10.00 Morgenwijding VPRO.
10.15 Declamatie J. Lemaire. 10.30 Orgelspet
J. Jong. 11.00 Vervolg dedamatie. 11.20 Gra-
mofoonpl. 12.00 Gram.pl. 12 30 Kovacs Lajos
en zijn orkest en gram.pl. 2.30 Zang door Q,
H. Rutter. A. d. vleugel: Egb. Veen, 2.40 Voor
dracht R Geraerds. 3.00 Vervolg zang. 3.19
Grara.pl. 4.00 Pauze. 4.05 Kniples 4.50 Gra-
mofooopl. 5.00 Voor de kinderen. 5.30 Orvt-
tropia, olv. J. v. d. Horst 6.00 De Zonneklop
pers, olv C. Steyn. 6.30 De Flierefluiters, olv.
E. Walls. 6.55 F. v. d. Heide (klarinet) en R.
Schoute (piano). 7.05 Orgelspel C. Steyn. 739
Dr. F. M. Wibaut: Geordende productie III.
7.50 Grara.pl 7.57 Herh. SOS-ber. 8.00 Ds-
J. v Nieuwenhuyzen: Typen van godsdienstige
geziospractijk. S.30 Concert. 9.00 Dr. J. C. A.
Fetter: De vereering der Moeder Gods. 9.30
Concert. 10 00 Vrijz. Godsd. Persbureau Vaz
Dias. 10.15 O. v. Tussenbroek: Moderne wo
ning nrioh ting. 11.00 Jazzmuziek (gr.pl.). 11.30
12.00 Gram.pl.
DROITWICH 1500 M. 10 35-10.50 Morgen
wijding. 11.20 Orgelspel R. New. 11.50 Voor de
scholen. 12.10 A. v Dam en zijn orkest. 12.50
BBC-dansorkest olv. Hall. 135 Concert olv. J.
Hoek. 2.20 Voor de scholen. 3.35 Schotsch
Studio Orkest. 4.35 Emilio Colombo en zijn
orkest 5.35 Het Londensch Zigeunerorkest olv.
E. Leggett, mmv. B. Gordon (sopraan). 6-20
Berichten. 650 eo 7.10 Lezing. 7.30 HaoJ*-
concert. 7.50 BBC-Orkest olv. Sir Granville
Bantock 8 50 Variété-programma. 9.50 Berich
ten. 10.20 Lezing. 10.40 BBC-Theater-Orkest
olv. S. Robinson, mmv. R. Gourley (conféren
cier). 11.35-12 20 Harry Roy eo zijn Band.
RADIO PARIS 1648 M 7.20 en 8 20 Gram.pL
12.50 Goldy-orkest. 8.20 Zang olv. Clérouc.
io.5o r
KALUNDBORG 1261 M. 11.201.20 Concert
uit rest. „Ritz". 2.00 Zang en piano. 2.204 00
Concert uit rest. „Wivex". 730 Koorconcert
mmv. orgel. 8.10 Hoorspel. 10.10—11.50 Dans
muziek.
KEULEN 456 M. - 5.20, 6.35 en 12.35 Gram.pL
3.20 Omroepkleinorkest olv. Eysoldt. 5.05 Zang
en plano. 6,20 Dansmuziek. 7.35 Fragm. „War-
pune", opera van Bullerian. Mmv. het Omroep
orkest olv. Buschkötter. en solisten. 8.20 „Rhei-
nisches Schilda", programma van Schaferdiek,
muziek van Kneip Regie: J. Kandner. 10.20—
11.20 Schrammelensemble, vocaal trio en so-
BRUSSEL 322 en 484 M. - 322 M.: 12.20
—2.20 Salcnorkest onder leiding van Walpot,
en gram.pl. 5 20 Gram.pl. 6.50 Omroeporkest
olv. Gason. 7 35 Gram.pl. 8.20 Symphoniecon-
cert. 10.30 Vlaamsche volksliederen. 10.45—
11.20 Gram.pl. 484 M.: 12.20 Gram.pl. 12.50
Omroeporkest olv. Gason. 1.50—2.20 en 5.20
Gram.pl. 5.35 1ste acte van Wagners „Wal-
küre". 6,35 Gram.pl. 6 50 Pianorecital. S.20
Voor oud-strijders. 9.55 Salonorkest olv. Wal
pot. 10.30 Gram.pl. 10.45-'11.20 Dansmuziek.
DEIITSCHLANDSENDER 1571 M. - 735
Concert uit Keulen olv. Buschköteter. 8.20
„Hier irren die Komponisten". Gram.pl. 9.20 en
10.05 Berichten. 10.20 Politiek overzicht, 10.50
11.20 Dansmuziek.
Toen de veldwachter het slachthuis wilde
openen, bemerkte hij, dat ongewenschte
bezoekers de- bouten vleesch hadden afge
sneden en meegenomon. Men had kop en
staart achtergelaten. De politie stelde on
middellijk een onderzoek in. Van de dieven
is echter geen spoor ontdekt
Te Oss (N.-Br.) ontstond op de veemarKt
oneenigheid tusschen twee Nijmeegsche vgr-
kenskooplieden. De twist liep zoo hoog, dat
de mannen elkaar spoedig te lijf gingen. Ren
der vechtersbazen haalde een bierglas uit
een café en wierp dat zijn tegenstander naar
het hoofd. De getroffene had een vrij ern
stige verwonding opgeloopen en moest on
der geneeskundige behandeling worden ge
steld. De vechtersbaas werd aangehouden.
Ervaringen van een Hollander
in dienst der Sovjets
Torgsln
In het hoofdstuk „Vrijheid, arbeid, brood" heb ik beloofd op
het onderdeel vrijheid nog nader terug te zullen komen. Laat
me eerst iets vertellen van iemand, die via „Torgsin" met de
Russische vrijheid in aanraking kwam.
„Torgsin", zoo zegt men, is de staatsinstelling, waar buiten
landers met hun valuta terecht kunnen om inkoopen te doen.
In werkelijkheid is „Torgsin" echter ook bestemd om de Rus
sische burgers die nog goud of zilver mochten bezitten dat af
te nemen.
Wie in uiterste nood een nog lang bewaard kostbaar bezit, een
Stukje goud of een edelsteen, naar „Torgsin" brengt krijgt daar
voor in de plaats bonnen voor allerlei levensmiddelen die hij
anders niet kan krijgen, bv. rijst., reuzel ofHollandscho
haring. Dat lijkt dus erg gemakkelijk en eerlijk.
Maar na een paar dagen komt er bezoek van de GepeOe. Men
maakt een praatje en komt ongemerkt op „Torgsin". „U heeft
zeker nog wel meer goud of zilver in huis? Niet? Och kom,
zoekt U maar eens goed, want anders zouden we over een rpaand
huiszoeking bij U moeten doen en dat is toch ook niet aange-
aaaral"
De weduwe van een groot houthandelaar, die vroeger in
'Astrakan zijn bedrijf had gehad kreeg ook zulK eèn aanzegging,
dat ze binnen een maand 15.006 goudroebel bij „Torgsin" moest
afleveren. Toen de tijd om was en ze niets had ingeleverd ging
te met haar dochter van 22 jaar voor 4 maanden de gevangenis
in. Toen ze terug kwam was haar huis half afgebroken. De
GepeOe .had huiszoeking gedaan
Gevangenen als arbeidskrachten
In het algemeen stelt men echter meer prijs op flinke, jonge
kerels als gevangenen, want dit zijn verbazend goedkoope ar
beidskrachten. Zoo waren er dit jaar meer dan 3000 gevangenen
te werk gesteld bij de verschillende visscherijen op de Kaspische
Zee. De groote gevangenis te Astrakan er zijn 10.000 gevange
nen te Astrakan heeft een uitgebreide houtzagerij en kisten
fabriek, vele gevangenen werken in fabrieken en magazijnen of
moeten helpen op het land.
Allen zijn kenbaar aan hun kleeding en men ls niet erg bang
voor ontsnappen, want hoe zou nu ooit een gevangene Rusland
uit kunnen komen?
De straffen, die worden opgelegd voor kleinere misdrijven, bv.
dronkenschap, het niet vervullen van het plan e.d. zijn lichter:
pien moet bv. werken voor 20 van het vastgestelde loon.
I Een straf voor het nlet-vervullen van het plan heeft men
gauw, want de bedrijfsleiders moeten elke vijf dagen van eiken
arbeider de productie opgeven, die moet beantwoorden aan een
bepaald schema.
Het is mij echter opgevallen, dat de hoogere ambtenaren er
nogal genadig af kwamen.
Zoo herinner ik mij een geval van den secretaris van het
proff. verband, bij wien een kastekort van 1800 R. was gecon
stateerd. Op kosten van het verband zou iemand naar een her
stellingsoord worden gezonden on het 8'<dd daarvoor was ook
geboekt, maar ten eigen bate aangewend Do secretaris zou
het was in Februari ontslagen worden en aan het gerecht
worden overgeleverd, maar begin Augustus ontmoette ik hem
in de stad of er niets aan de hand was.
Men leest .herhaaldelijk van. groote tekorten die zijn gecon
stateerd bij het accountantsonderzoek. Torgsin te Astrakan
kwam in Augustus 170.000 R. tekort, in Kiev werd zelfs een
tekort van 13 millioen Roebel geconstateerd.
Een enkele maal, als het de spuigaten uitloopt, worden eens
een paar hoogeren streng gestraft, maar vóór het overige .geldt
dat men elkaar dekt.
militarisme.
Geweldig is de propaganda voor het militarisme.
Zes, zeven gedichten over „die rote Armee" troffen mij al
dadelijk in mijn Duitsch-Russische leerboek. Een ervait luidt:
Rote Armeol Rotbackig, gesund
Nun seid ihr, ihr roten Soldaten
Ueber een Seehstel des Erdenrunds
Schallt euer Lied, Kameraden!
Rote Armee! Blutrote FahnenJ
Euer Blut ist. unser Blut
Gewehre, was sagt ihr, was sagt ihr, Kanonun.
„Wir sind bereit, Wir schieszen gut!"
Nu, wat betreft dje „rotbackige" soldaten heeft men gelijk,
want voor de soldaten wordt goed gezorgd. Daarom nemen zoo
veel jongelui van 18 jaar ook vrijwillig dienst: ze hebben te
eten, ze worden goed gekleed.
Overigons is het leven van den soldaat niet zoo gemakkelijk:
men ziet zo 's morgens om 6 uur al op stap gaan en 's avonds
om 11 uur komen ze soms pas terug.
Een soldaat is in Rusland manusje van alles: hij doet politie
diensten, bewaakt graanloodsen, houdt wacht bij de spoorwegen,
houdt toezicht bij de graaninzamelingen op het land en zit zelf
op den boerenwagen om de oogst binnen te halen, maar blijft
steeds in dienstverhand, staat steeds onder toozicht en neemt
ook deel aan alle militaire oefeningen.
Do actieve dienst vangt aan op 22-jarigen leeftijd. Men dient
bij het landleger 4 jaar, bij dc zeemacht 5 jaar. Zeer veel jonge
lieden treden echter reeds op IS-jarigen leeftijd in dienst om
ziqh zelf gedurende 8 jaar van broodsgebrok te vrijwaren.
Vrouwen van soldaten worden niet ondersteund. Zij kunnen
gaan Werken en op deze wijze zejf aan den kost komen, meent
men en de kinderen worden ondergebracht in de crèche, de
kinderbewaarplaats.
In deze staatskindérbewanrplaatsen is de opvoeding naar
communistisch inzicht, model. Reeds op 3-jarigen leeftijd loopen
de kleuters in een pakje rond en moeten ze leeren marcheeron
en op jeugdigen leeftijd nóg worden ze ook onderricht in hot
schieten.
Opvallend is de propaganda, die altijd en overal voor het
roode leger wordt gemaakt: op de scholen zijn de loesbocken en
de platen in hoofdzaak ingesteld op de verheerllijking van het
vijfjarenplan en het militarisme. Zoowel in de scholen als in
de volksgaarkeukens en in de stad in etalages hangen platen
van geweren, gasmaskers, oorlogsschepen, soms met dwars
doorsneden erbij om de inrichting duidelijk te maken. Soms
ziet men in de stad heele etalages waar modellen van tanks,
loopgraven en gasmaskers zijn tentoongesteld.
In het „militaristische" Duitschland heeft men lang niet dat
publiek vertoon van soldaten en wapenen als in Rusland, waar
men eiken dag in de krant kan lezen dat men geen oorlog wil
en daarom goed moet leeren schieten cn marcheeren.
Men had mij in Holland verhalen verteld over de ontzettende
prostitutie, die in Rusland zou heerschen. Dit bleek mij vol
strekt onjuist te zijn.
In dc drukste straten van Astrachan werd men door geen
enkele vrouw aangesproken en in het algemeen werd mij ook
bevestigd, dat er in tegendeel weinig prostitutie gevonden wordt.
Wei loopen er in Rusland tienduizenden kinderen rond, die hun
vader niet kennen.
Dat is een gevolg van de Russische huwelijkswetgeving.
Trouwen en scheiden is de eenvoudigste zaak ter wereld.
Wie trouwen wil gaat even naar Gortsovjel, betaalt 2 Roebel
cn krijgt daarvoor zonder eenige verdere formaliteit een bewijs,
dat men getrouwd is. Bij een scheiding gaat het nog gemakke-
lijkor: een van tweeën, man of vrouw, wipt even het Raadhuis
binnen, betaalt weer 2 Roebel en krijgt binnen een minuut een
scheidsbrief. De „medo-contractant(e)'' moet met deze schrifte
lijke mededeeling maur genoegen nemen en is voor de wet ook
weer geheel vrij.
Er zijn menschen, die op deze wijze vijf of zes maal getrouwd
zijn geweest en dan is er natuurlijk niet zooveel verschil mot
de prostitutie, zoonis we die ten onzent kennen.
Het ergste zijn deze toestanden nog voor de kinderen, wnn-
neer die er zijn, maar aan het gezinsleven laat men zich niet
veel gelegen liggen.
(Wordt vervolgd.)
