VOEDT KS WEKELIJKSCHE B IJ L A G E DAMES EEN SPREI GRATIS! TOBBEN MET DE WASCH 8K1 ONNOODIG! IfjjMfy WIJ verzorgen Uw geheele wasch, óók ondergoed, wol, zijde, gekleurde goederen, kousen, sokken, werkelijk on ber ispelijk. ONZE tarieven zijn ONGELOOFLIJK GOEDKOOP! Kosteloos afhalen en thuisbezorgen N.V. DE GOUDSCHE S100M3LEEKERIJ Turtsineel 29 - Tel. 2600 - GOUDA OUDERS EN KINDEREN Gezag en Ontzag Hot gezagsprobleem, wij hebben het er hier al eens eerder over gehad, is een van de groot e problemen van onzen tijd. In de opvoeding schijnt het gezag meer en meer tc gaan ontbreken, om plaats te maken voor zulke moderne bedenkselcn als kame raadschap tusschcn ouders en kinderen, vrij heidsdrrissuur, enz. enz. Zoo treedt aller wegen een jonge generatie op, wie het aan lucht ontbreelkt, die zich zelf niet in de hand heeft en die niet meer weet, wat ont zag is. Up staatkundig en maatschappelijk gebied hpeft deze kwaal reeds diep inge werkt, ook het godsdienstig leven is er niet Nan verschoond gebleven. Merkwaardig is in dit verband het woerd, dat wij ergens in den Bijbel vinden: „die God niet vreesde en geen mcnsch ontzag". Hierin is gegeven liet verband, dal er bestaat tusschcn de gezags handhaving van ouders en opvoeders en 't ontzag, dat opgroeiende kinderen voor al wat boven hen is gesteld, moeten koesteren. „Waarom moet ik liefde en eerbied heb ben voor mijn ouders?" vroeg onlangs een modem jong meisje! En zij voegde er aan toe, dat het immers heel natuurlijk was, dat vader en moeder voor haar hadden gezorgd, toen zij nog een klein, hulpeloos wezentje was. Zij hadden haar toch zelf begeerd, duswas het eenvoudig niet meer dan hun plicht geweest, ook voor haar zorg te dragen. Zij zeide het niet, maar uit haar uitlating liet zich concludcercn, dat met haar volwassenwording deze plicht der oudcjs was vervuld, en dat zij nu, zelfstan dig, naast hen stond. Dat een natuurlijike hand was beëindigd. Over vrijwel hetzelfde onderwerp lazen wij oulangs in een Engelsch werk over op voeding het volgende: „Het d*et er niet toe, hoe oud men is, maar treedt men voor zijn ouders, zonder zich een kind te voelen, dan is dit jammer, liet is een groot voorrecht, een zegen in Iemand leven, als zijn ouders er nog zijn, als men de gelegenheid heeft, nog kind voor hen te kunnen wezen. Dit is het mooi ste, dat er tei wereld is. Ongetwijfeld is 't heel gemakkelijk, onbeschaamd tegen hen te zijn on is het heel prettig, het beter tc weten dan anderen. Als iemand volwassen is, kan hij best probeeren, aan zijn ouders eens ten lesje te geven. Zij zijn nu oud en zwak en ook verstandelijk gaan zij achter uit. Zij geven vanzelf wel toe. Maar, schoon» beid is daarin niet". Onze tijd houdt erg van tastbare, mate rieel e wadrden, van overleggen en rekenen. Iemand anders heeft de waarheid, die in het boven aangehaalde schuilt, ongevöer op de volgende manioF vertolkt, die wellicht voor velen makkelijker is aan te voelen: „Kinderen, zeide hij, zijn een geldbeleg ging voor den ouden dag. Als men nog jong en sterk is, 'het leven „aan" kan en niet tegen wat verzwaring van.' lasten opziet, sticht men een gezin. Jaren van arbeid en zorg zijn er noodig, om zijn kinderen be hoorlijk op te voeden, en „bezorgd" le krij gen. Is men dan oud, komt men allengs meer alleen te sfaan in het leven, dan heeft men ze om zich heen. Ze zijn eigen, men kan op ze rekenen". Daar zit iets ra van simpele rechtvaardig heid, dat kinderen hun ouders ontzien in hun ouderdom. De rollen worden dan om gekeerd, de zwakheid is dan aan de andere zijde, maar wie fijn-gevoelig is, zal dit niet laten merken, tenzij dan in een houding van meer eerbied, meer toegewijde zorg .Wie er van houden, zoo „verstandig" te redeneeren, alles in ihet leven op zulk een koele, kw asi wetenschappelijke wijze te ont leden als een chirurg bij de operatietafel, zal door dit argument, dat op zijn egoïsme appelleert, worden geraakt. De hulpbehoe vendheid van het kleine kind, welke ein digt tegen het bereiken van den volwassen leeftijd en overgaat in zelfstandigheid, keert eenmaal terug, in de hulpbehoevendheid van den ouden dag. Indien ergens, dan toont zich hier in bet leven een rechtvaardigs zaak, een weegschaal met twee schalen. Er is een tijd, dat de eerste! overhelt, er is een tijd, dat het naar evenwicht toegaat, er ook een tijd, dat de tweede schaal gf^it overhellen. Hot is een wijs ding, aan ieder zijn schuld te betalen, ook zijn schuld aan eerbied, waarvoor men bij ouderen te boek staat. Eens zal ook hiervan ons rekening en ver antwoording worden gevraagd. DOELMATIGE VOEDING De rol der specerijen Het zou wel heel verwonderlijk zijn als dc wetenschap, die geheel het leven tracht te doorgronden, ook niet het terrein de'r menschelijke voeding onder de loupe had genomen Van de resultaten dezer onderzoo kingen is het nuttig, op zijn tijd eens ken nis te nemen, al hoeven wij deze ook niet hooper aan te slaan, dan hun zuivere waar dij, dat wil zeggen, hun verstandelijkheid. Dat wordt, dit zeggen wij er gaarne even ,en passant" bij, door heel veel menschon ergeten: dat verstand maar iets is, en nic-t alles. Verstand kan veel onderzoeken, ceel verklaren, maar er blijven ook vermo gens heslaan als bijvoorbeeld de intuïtie, ons een kennis verschaffen, die niet langs den weg der gebruikelijke logica is na te meten. Wat zijn nu de resultaten van dc weten schap op voedingsgebied, die nog zoo jong Deze wetenschap ging te werk, zooals de ohemiri in het algemeen: analytisch. Zij onderzócht hel voedsel en constateerde, dal rij dc volgende stoffen opnemen: '1 Eiwit (in e'ieren, vleesch enz.); 2 Vet (in dierlijk vet, plantenvet, olie); 3 Koolhydraten (als zetmeel in suiker, meel en in dc aardappels); 4 Water (in alle dranken en in bijna alle vaste spijzen); 5 Lucht (daarvan in hoofdzaak zuurstof) 6 Anorganische' zouten (b.v. in keuken zout, verder in substanties, die kalk, jodium, phosphor e.a. bevatten); 7 Vitaminen (waarvan men weliswaar tot nog toe aileen de werking, maar nog niet de samenstelling kent). Al deze stoffen noemt men voedingsstof fen. Zij komen in de natuur meestal niet afzonderlijk voor, maar tezamen in sub itanties, die voedingsmiddelen worden ge noemd. Is de mensch nu doelmatig" gevoed, wan neer hij deze voedingsstoffen in voldoende hoeveelheid tot zich neemt? Dit meende men vroeger. Men beschouwde alles wat niet rechtstreeks tot de voeding diende, als genotmiddel en achtte het niet beslist nood zakelijk voor het loven. legen hel eind van de vorige eeuw trad echter een onderzoeker van wereldreputa tie op. ml. P a w 1 o w, die met den Nobelprijs vereerd werd. Deze toonde met proeven aan, dat het met dierlijke en menschelijke spijs verteringsapparaat niet eenvoudig zoo ge steld is, als met een machine, die brand stoffen in arbeid omzet. Bij de spijsvertering spelen ook steeds spychisclie factoren een rol. Het spijsverteringsproces bestaat daarin, dat de sappen, die door verschillende klie» ren afgescheiden worden, op het genuttigde oedsel inwerken. Zulke sappen zijn bij- oorbeeld: speeksel, maagsap, darmsap, gal, nz. Volgens de onderzoekingen van Paw- low zijn deze sappen zoo wonderlijk samen gesteld, dat zij slechts op bepaalde voedings stoffen werken. Ontbreekt een van deze sappen, dan wordt de voedingsstof in kwes tie niet verbruikt en gaat zij dus voor de voeding verloren. De klieren van ons spijsverteringsappa raat weiken buiten onzen wil om. Slechts één enkele daarvan kan ieder bij zichzelf in werking zien: de speekselklier. Wanneer men ons een aangenaam geurende spij: voorzet, „komt ons het water in den mond.' Met andere woorden, de speekselklieren brengen speeksel voort, dat in den mond voor de spijsvertering ter beschikking wordt gesteld. Wat echter brengt de klieren ertoe, hun verteringssappen af te scheiden? Het zijn prikkels, vooral van de reuk- en smaak zenuwen. In de eerste plaats een prikkel, die door Pawlow als „psychisch" wordt aangeduid. Hij treedt op tengevolge van de zenuwprikkeling, die op het gezicht door den reuk en den smaak van de spijzen ont staat. De tweede prikkel treedt op, wanneer de spijzen in het bereik van de maagklieren komen en deze direct prikkelen. De psychische prikkel van dc spijsver- teringszeriuwen gaat uit van alles, wat ons het eten aangenaam maakt: van de vroolijke stemming aan tafel, van het smakelijk uit zien van de spijzen, van hun aangename reuk en ten slotte het voornaamste van den goeden smaak van het voedsel. Deze goede smaak van de spijzen wordt veroorzaakt door de daarin voorkomende kruidende stoffen, zoowel door haar eigen goedsmakende bestanddeelen, als ook dooi de daaraan bij 't koken en klaarmaken toe gevoegde kruidende middelen. Practisch gesproken is het eigen gehalte van de voedingsstoffen aan smakelijke en geurige bestanddeelen maar zelden voldoen de. Veeleer moet de noodige prikkel tot op wekking van de zenuwen -- de smakelijk heid voor een groot deel nog van buiten af, in den vorm van kruidende middelen, eraan toegevoegd worden. De toevoeging van deze kruidende stoffen verhoogt natuurlijk niet de „voedingswaar de" van de spijzen (zooals deze te voren door metingen met den calorimeter werd vastgesteld), wel echter „de waarde van de voeding", want bij dezelfde hoeveelheid voe dingsstoffen trekken wij daaruit door een toevoeging van kruidende stoffen veel meer nut dan zonder deze toevoeging. Kruidende middelen dat is het resul taat van deze onderzoekingen zijn voor een doelmatige voeding even noodzakelijk als de voedingsstoffen. Behalve de bekende specerijen, zooals zout peper, kruidnagelen, laurier, muskaat, uien, mosterd, enz., gebruikt men tegenwoordig met het beste resultaat meer samengestelde kruiderijen, als bijvoorbeeld „Worcester sauce" en de bekende Maggi's Aroma. Mag- gi's Aroma heeft boven andere specerijen twee groote voordeden: ten eerste is ze door haar vloeibaren toestand veel beter tot in nige vermenging met de spijzen geschikt en dan en dit is zeer belangrijk oefent ze ook bij voortdurend gebruik geenerlei on- gewenschte bijwerking op maag, darmen, nieren, blaas, bloedcirculatie of ademhaling uit. Klinische en pharmacologische onder zoekingen van Liebreich, Ewald en anderen hebben dit ten duidelijkste bewezen. HANDWERKEN Een slaapkamerkleedje Men koopt een lap stramien, iets grooter dan het kleedje, dat men maken wil. Het stramien moet zijn 3 gaatjes op 1 c.M. Ver der heeft men Everlasting noodig. Licht blauw 100 gr., donkerblauw 300 gr., beige 400 gr., geel 200 gr. Men teekent eerst het patroon en rijgt dat op het stramien af; men begint drie c.M. van de kant af te haken met het oog op rafelen. Dan begint men te haken, 1 vaste, 4 lossen, 1 vaste, 4 lossen, enz. Het gemakkelijkste is als men dadelijk de heele toer haakt en niet eerst de kleur af haakt, daar men anders de volgende kleur er moeilijk tusschenin krijgt. Als men een toer gehaakt heeft moet men twee draden overslaan en om de volgende twee draden dc volgende toer haken. Heeft men het kleedje klaar, dan zet men er \oor de sterkte linnen achter. Het ver dient aanbeveling om die niet alleen aan de kant, maar ook in het midden er aan te bevestigen, daar het dan netjes blijft liggen. Desgewenscht kan men ook franje aan het kleedje maken. Men haakt dan 1 vaste, 16 lossen, 1 vaste enz. Deze beschrijving is geheel berekend op Everlasting. GEBREID DAMESVEST Het hierbij afgebeelde damesvest is een Artsilk-patroon Om het uit te voeren heeft men noodig: 3 strengen bruine Extrema 3600, no. 1027; een halve streng roode Extrema 3600, no. 101S; een halve streng grijze Extrema 3600, no. 1010; 2 breinaalden inox no. 3. We beginnen met de rug dieheelemaal effen is. We zetten 100 steken bruine Extre ma op en breien 26 c.M. 1 recht, 1 averecht. Nu kanten we voor het armsgat 4 steken af, en bij de volgende toeren 2 maal één steek, zoodat voor het armsgat aan iedere zijde in het geheel 6 steken geminderd zijn. Zoo breien we 16 c.M. door en kanten dan alle steken af. Nu beginnen we aan de voorpanden. We zetten 70 steken op en breien 20 toeren 1 recht, 1 averecht. 21e toer: 22 st. bruin, 1 st. grijs, 47 st. bruin. 22e toer: idem. 23e toer: DE MODE VAN DEN DAG Geborduurde blouses Geborduurde blouses, naar het voorbeeld der Ilongaarsche en Poolsche kleederdrach ten, raken ook in ons land meer on meer in zwang. Ze worden vervaardigd van crêpe de chine of van wollen mousseline. De kleuren, die men voor het borduursel ge bruikt, zijn rood, blauw, groen, geel en zwart. Voor de bloem gebruikt men de volgende kleuren: zwart of heel donkerblauw voor het hart, de eerste rij bloemblaadjes rood, dc tweede geel, evenals de kruissteken, die het hart versieren. De kleuren van de andore motieven kan men naar verkiezing nemen. Dit borduursel komt op de mouwen en op de voorkant. 21 bruin, 3 grijs, 46 bruin. 24e toer: idem. (Alle even toeren in omgekeerde volgorde de oneven toeren). 25e toer: 20 bruin, 5 grijs, 45 bruin. 27e toer: 19 bruin, 7 grijs, 44 bruin. 29e toer: 18 bruin, 4 grijs, 1 rood, 4 grijs, 43 bruin. 31e toer: 17 bruin, 4 grijs, S rood, 4 grijs, 42 bruin. Zoo breien we door tot we 7 steken rood hebben en maken dan 4 grijs, 4 rood, 1 bruin 4 rood, 4 grijs, en breien zoo weer tot we 7 steken bruin hebben. Zooals we al gemerkt hebben, worden de strepen niet breeder dan 4 steken en be ginnen daarom na 7 steken van een kien: met de punt of een steek van de nieuwe kleur. Na de bruine komt een grijze en dan weer een roode. Hebben we 7 steken rood, dan breien we de helft af, om de andere toer één minderen (aan de hals )tot 10 steken en dan afkan- ten. Vervolgens breien we de andere helft, tot wc 26 c.M. (tot het armsgat) hebben. We minderen 4 steken en bij de volgende toeren 2 maal één steek voor de ronding van het armsgat, hebben dan nog 28 steken en breien de strepen recht af, tot we 16 c.M. hebben. Het tweede voorpand breien we gelijk aan het andere, in omgekeerde volgorde. We naaien dan het vest ineen en zetten op het linkerpand 4 knoopjes, terwijl op het rech- terpand 4 lusjes gehaakt worden voor de sluiting. Ter versterking kunnen we hals en armsgaten met vaste steken omhaken. DE WOLBAAL HEEFT WOL voor Uw nieuw op te zetten werk. WOL als ge te kort komt. WOL die gij alléén kunt koopen in »E WOLBAAL Bij aankoop van Wol GRATIS Patroon en onderricht door deskundige LET OP DE JUISTE ADRESSEN Den Haag j SCHIEDAM Broer htsstr. 137b tel. 30218 182 fel. 11740 132 tel. 113514 435 tel. 335021 83 57 tel. 68745 De halsopening is zeer origineel. Men haalt de hals op de vereischte wijdte in. Dit doen we zoo een keer of vier boven el kaar. Daarna verbinden we deze rijen met een kruissteek. (Zie afbeelding). Men denke eraan, hiervoor contrasteeren- de kleuren te kiezen. Ook de taille behan delt men op dezelfde manier en men sluit de blouse aan de beide zijkanten met een ge haakte knoop. Voor de blouse hebben we bij een stof- breedte van 120 c.M. 115 c.M. materiaal noo dig, maar bij een breedte van 100 c.M. moe ten we op zijn minst 150 c.M. stof koopen. En dan nog alleen, als men een middel matig, dus niet al te groot figuur heeft. Voor Uw jongen'. EEN MECCANODOOS! Alle onderdeelen voorradig J. v. d. TOORN Co. - Rotterdam Mathenesserweg 77-79, Tel. 33628 en 36628 HET BOEK VOOR DE VROUW Een nieuw handwerkboek We komen thans even de aandacht van onze lezeressen vragen voor het boekwerk van Mevr. A. M. den Besten—Mulder te Ermelo, „Wat een vrouwenhand vermag". Het bevat vele fraaie staaltjes van hand- werkkunst. Zij heeft met het vastleggen van tal van patronen met toelichting op schrift in bovengenoemd boek ongetwijfeld velen aan zich verplicht Bij de samenstelling der patronen is rekening gehouden met iedere beurs. Het boek geeft tal van algemeene wenken en bevat afbeeldingen van eenvou dige en veelgevraagde kleedingstukken, kus sens, kantwerken als van meer ingewikkel de en bewerkelijker ontwerpen. Voegen we hieraan toe dat Mevr. den Bes tenMulder reeds jaren werkzaam is als ontwerpster voor verschillende wol- en katoenfabrikanten, terwijl haar werk ver leden jaar zoowel op de stand van de Jaar beurs als in den Oranjetrein werd tentoon- Wanneer U vóór 1 Maart BREI-HAAKBKOEK MET 70 PATRONEN bestelt, krijgt U een genummerd boek. Notaris Greijdanus te Harderwijk zal na 1 Maart nummer bekend maken. Degene, die datzelfde nummer op haar hoek heeft., wordt eigenares van 2 pers. gehaakte sprei. Zendt omgaand postwissel (geen postz.) a 40 ct. aan de Uitgeefster: A. M. DEN BESTEN—MULDER, ERMELO, franco toezending volgt binnen 14 dagen. E WEG NAAR 'T HART Rolpens. Benoodigd: 1 k.g. rundvleesch, xfz k.g. var- kensvleesch, 20 gram zout, 10 gram peper, 25 gram piment of rommelkruid, stukjes Bereiding: het vleesch wordt in kleine stukjes gesneden of grof gemalen, met zout en kruiderijen vermengd en een nacht weg gezet. Van de pens, die aan binnen- en bui tenzijde goed schoongemaakt moet zijn, wor den zakjes genaaid en de rolpens in kokend water met zout 2 a 2uur gekookt. Dan wordt de rolpens op een vergiet gelegd om koud te worden en bewaard in een steenen pot met 1/3 van het kookwater en 2/3 azijn. De pot wordt dit gesmolten met het vet, dat van het kookwater van de rolpens af geschept wordt. De rest van het vet wordt in een potje bewaard om bij het hakken van de rolpens gebruikt te worden. Na verloop van drie weken is de rolpens goed om ge geten te worden. Het kooknat, dat overgebleven is, kan voor soep gebruikt worden, bijv. voor erwtensoep. Hopjespudding. Benoodigd: 1. melk, 150 gram suiker, 2 eierdooiers, y% 1- koffieextract, 25 gram gela tine, 1 stokje vanille. Bereiding: de melk wordt met de vanille gekookt. Do helft van de suiker wordt in een diepe pan gebruind en als de suiker schuimt, wordt de kokende melk al roeren de er bij gegoten. De eierdooiers worden met de rest van de melk schuimig geroerd en met de kokende melk gebonden. De gela tine wordt gewasschen, 10 minuten geweekt in koud water, uitgeknepen en in het koffie extract opgelost, vervolgens door de pud dingvla geroerd en als de pudding zoover afgekoeld is, dat hij dik begint te worden, wordt de vorm er moe gevuld. Hierbij wordt roomsaus gepresenteerd. Griesmeelpudding met eieren. Benoodigd: 1 1. melk, 80 gram griesmeel, 100 gram suiker, citroenschil, pijpkaneel of vanille, 1 ei. Bereiding: het griesmeel en de helft van de suiker worden dooreen gemengd en zoo dra de melk met het smaakje koekt, er in gestrooid en 25 minuten gekookt. De eier dooier wordt met de rest van de suiker schuimig geroerd, het eiwit stijfgeklopt, dau het eiwit door de dooiers geklopt en als hét griesmeel gaar is, wordt een gedeelte van de pudding door het ei geroerd en wanneer dat goed vermengd is en de eieren warm zijn geworden, wordt het in de pan terug gebracht en even doorgekookt. De pudding moet in een omgespoelde vorm koud worden. Kalfslappen met tomaten. Benoodigd: 600 gram kalfslappen, 80 gram boter, zout, 1 eiwit, paneermeel, 6 rijpe tomaten. Bereiding: de kalfslappen worden ge schrapt, geklopt, gezouten, gepaneerd en in de boter bruin gebakken, de jus wordt met water afgemaakt en de lappen er in gaar gestoofd; uur. De tomaten worden even in kokend water gelegd, het velletje er afgehaald en in plak ken gesneden. Zoodra de lappen klaar zijn, worden ze uit de jus genomen en de schijf- ZULLEN WE ETEN? ZONDAG: groentesoep; rolpens, roode kool, gekookte aardappelenhopjespudding; fruit. MAANDAG: erwtensoep; griesmeelpudding met eieren. DINSDAG: kalfslappen met tomaten, wortel tjesgekookte aardappelen; griesmeel pudding met bessensap. WOENSDAG: gebakken lever, spruitjes, ge kookte aardappelen; chocoladepudding met vanillesaus. DONDERDAG: rundennnken, bloemkool, ge kookte aardappelenfruit. VIJDAG: tarbot; boonencroquetten, bieten sla.; rijst met krenten. ZATERDAG: pckelspek, zuurkool; gries met rozijnen STEREO 4 KANTE BESCHUIT jes tomaten er in gelegd; zijn ze goed warm dan worden ze met een schuimspaan er uit genomen en om het vleesch gelegd Gebakken lever. Benoodigd: runderlever, zout, peper, bloem laurierblad. Bereiding: de lever wordt gewasschen Vz uur in het water gezet, dan vsorrli oe lever in vingerdikke plakken gesneden; deze plakken worden met zout en peper inge wreven, in bloem gewenteld, in boter of vet bruin gebakken en in de jus met een paar laurierbladen gaar gestoofd. Heel sma kelijk is het de lever gedeeltelijk met spek to bakken. Runder vir ken. Benoodigd: 8 dunne runderlapjes van 100 gram, 8 plakken spek of 100 gram runder gehakt en 100 gram varkensgehakt, 100 gram boter of vet., 1 eiwit, 1 snee brood, paneer meel, zout, pepr, nootmuskaat. Bereiding: de lappen worden geschrapt en gezouten. Het gehakt wordt aangemaakt en in 8 gelijke deelen verdeeld. Op ieder lapje wordt gehakt gelegd, het lapje dicht gerold en met een draadje dicht gebonden, dan ge paneerd, in de koekenpan bruin-gebakken cn in de jus 1 uur gekookt. Boonencroquetten. Benoodigd: 200 gram gekookte boonen (bruine, witte of kievifshoonen), 2 eieren, 1 gesnipperde ui, 20 gram boter, 50 gram Bereiding: van de gekookte Njonen w een stijve purée gemaakt. Deze puree wordt vermengd met zout, kruiderijen, broodkruim; de ui in de boter bruin gebakken, 1 ei en 1 eierdooier, zoodat een stevig geheel ver kregen is. Nu worden er met twee lepels croquetten van gevormd, die dubbel gepa« neerd, in frituurvet gebakken worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1935 | | pagina 10