De begrooting in de Leidsche Raad
DINSDAG 22 JANUARI 1935
TWEEDE BLAD PAG. 6
Vogels van diverse pluimage voeren het woord.
Het werkverruimingsplan der s.d.a.p. Financieel
onmogelijk. Meer spoed bij het uitvoeren van
werken. Rechtsche aandrang op de Regeering.
Voorzitter dc burgemeester.
Afwezig met kennisgeving, de heer Groe
nevoid.
Korte nieuwjaarsrede
De voorzitter uit bij deze eerste sa
menkomst in het nieuwe jaar zijn beste
wenschen voor den raad en hun gezinsle
den, tevens voor de gemeente-ambten
die de raadszittingen geregeld bijwonen, de
stenografen en de pers. Spr. hoopt dat 19:15
voor allen een gelukkig en voorspoedig jaar
moge zijn. Ook voor het heil van de gebee-
le gemeente smeekt spr. den zegen van den
Allerhoogste af. Onze verwachtingen voor
1935 zijn niet al te hoog gespannen. Wij
zitten nog midden in de moeilijke maatri
geleen. die genomen moeten worden. Mogen
deze echter hun vruchten voor de gemeente
niet missen. Spr. geeft in afwijking van de
gewoonte thans peen overzicht van liet af-
geloopen jaar. Daartoe zal binnenkort nog
gelegenheid zijn bij het beëindigen der zit
tingsperiode van den huidigen raad.
De hoer Wil mor (r.k.) dankt namens
den raad en uit eveneens de beste wen
schen voor den voorzitter, vooral in dezen
tijd. Moge God u kraclit en liefde geven o:
uw moeilijke taak te vervullen.
De agenda.
Onder de ingekomen stukken bevindt zich
een adres van dc Leidsche Ver. voor Indu
strieel en, verzoekende loonsverlaging voor
de gemeentewerklieden, welk adres behan
deld zal worden tegelijk bij de algemeene
salarisherziening.
Daarna wordt overgegaan tot behande
ling van de agenda.
1. Benoeming van 5 leden van de Plaat
selijke Schoolcommissie, wegens periodiek
aftreding.
Mevr. J. C. de Cler—de Bruyn en de hee-
ren A. C. Boot, W. P. Melicf, A. B. Mulder
en L. Boerstra worden herbenoemd.
2. Benoeming van één lid van de Plaatse
lijke Schoolcommissie ter vervulling van
een door bedanken van een lid opengeko-
men plaats.
Benoemd wordt de heer J. P. Maartcnse.
3. Praeadvies op het verzoek van mei. C.
M. van der Hcyden om ontslag uit hare
betrekking van onderwijzeres aan de
school aan de Medusastraat B.
Goedgekeurd.
4. Voorstel tot nadere bepaling van den
prijs, waartegen bij raadsbesluit van 15 Oct.
1934 aan het Kerkbestuur van de St Petrus
Parochie, te l eiden, is verkocht een gedeel
te grond beoosten den Lnmmenschansw eg,
kad. bekend gemeente Leiden, Sectie M nis.
4136 ged. en 4137 ged.
Goedgekeurd.
5. Voorstel tot wijziging van de verorde
ning, regelende de heffing van belastingen
voor het gebruik van het Openbaar Slacht
huis te Leiden.
Goedgekeurd.
6. Voorstel tot vaststelling van een veror
dening. tot regeline van de samenstelling,
werkwijze en vergoedingen van de Commis
sie van schatting voor het Grondbedrijf.
Goedgekeurd.
7. Voorstel inzake nadere vaststelling van
de jaarwedde van den bezoldigden ambte
naar van don Burgerlijken Stand en de
wedde van diens plaatsvervangers.
Goedgekeurd.
Daarna wordt overgegaan tot de hoofd
schotel
8. Begrooting van inkomsten en uitgaven
der gemeente voor het jaar 1935.
Tevens wordt bij de Alg. Beschouwingen
aan de orde gesteld:
9. Voortzetting van de behandeling van
het voorstel
a. tot wijziging van de verordening voor
de school voor Buitengewoon Lager Onder
wijs to Leiden;
b. tot wijziging van fluet raadsbesluit van
22 Dec. 1930, gewijzigd bij raadsbesluit van
7 Nov. 1932, betreffende de subsidieermg
van de bijzondere school voor buitengewoon
lager onderwijs aan den Zoeterwoudschen
Singel.
De heer v. We 1 z e n (c.p.) heeft een voor
stel ingediend om bij de regeering aan te
dringen de Sovjet-Lnie rechtens te erken-
De voorzitter stelt voor, om dit voor
stel niet in behandeling te nemen, aange
zien het geen 5 erband houdt met het be
lang van de stad.
De heer v. Wel zen (r.pmeent, dat de
gemeente Leiden wel degelijk belang heeft
hij e'en verbeterde situatie in bet land, wel
ke op haar beurt beinvloed kan worden
door een gunstig handelsverdrag met (le
Sovjet-Unie. Speciaal de uitvoer van kaas
en bloembollen is van veel belang voor Lei
den en zijn omgeving.
De heer Bce'kenkamp (a.r.) herinnert
aan art. 118 der Grondwet, welke aan de
gemeenten wel het recht van petitie toe
kent, maar alleen voor belangen, van de
gemeente zelf of van haar gem een te naren.
De heer v. Eek (s.d.a.p.) meent, dat men
niet vooruit kan zeggan of een dergelijk
voorstel in liet belang van de gemeente is
of niet.
De heer Bosman (vb.) is hot met den
heer v- Eek eens. Het voorstel dient in be
handeling te worden genomen.
Do voorzit ter is vam meening, dat een
meenteraad zich niet heeft in tö laten niet
de erkenning van een regccring, ook al is
zulkg in hot belang van dc gemeente. Wij
kunnen onzen tijd nuttiger besteden.
Het voorstel van B. en W. (om het voor
stel niet te behandelen) wordt aangeno
men met 29 tegen 12 stemmen. Tegen: de
s.d.a.p. en de heeren Bosman, Vos en van
Wel zen.
Hierna vingen de alg. beschouwingen aan.
Rede van den heer
i Eek
De heer v. Eek (s.d wijst cr op, dat er
in ons land millioenen renteloos liggen en
dat het dc taak der puLlieke lichamen is
die kapitalen dienstbaar' te maken aan de
werkverruiming in eigen land. Wanneer de
s.d.a.p. echter met voorstellen in die rich
ting komt dan worden zij met minachting
behandeld. Thans komt de s.d.a.p. opnieuw
met oen voorstel tot bet doen uitvoeren van
een elftal precies omschreven en toegelichte
groot e openbare werken, die alle vallen on
der bet financieel vermogen der gemeente.
Hiermede kan een begin gemaakt wor
den met den geestelijken opbouw onzer
werkloozen. beteren spr. nader toelicht.
Spr. hoopt, dat B. en W. dit voorstel in
ernstige overwecing zullen nomen.
Naast de inperking dor werkloosheid :s
een der wenschen der democratie de hand
having van de vrijheid van mceningsuiting.
gende belemmering dezer vrijheidsuitingen
dooh deze vrees is niet bewaarheid.
De s.d.a.p. is vervolgens voorstandster van
de vrijheid van beweging der lagere
hcidsorgtanen en verdedigt daarom een
more toepassing van liet recht der gemeente
om haar wenschen kenbaar te maken en
zich niet neer te leggen bij alles wat de r
geering wil.
Spr. verklaart nogccns, dat de s.d.a.p. best
wil meewerken aan het bestuur der gemeen
te in dit college van B. en W. mits zij be
hoorlijk vertegenwoordigd is, dus minsten:
door twee wethouders.
Spr. komr daarna aan de verdediging van
zijn voorstellen, welke hij in vorige jaren
ook heeft ingediend. Zoo heeft spr. opnieuw
voorgesteld 0111 zioh in principe uit te spre
ken voor de invoering van de medezeggen
schap van het gemeente-personeel. Verder
is er weer het voorstel tot verlaging dei-
gas- en electriciteitsprijzen voor gezinnen
met. inkomens van f20 per week of lager
welk voorstel spr. verdedigt als een vorm
van steumerleening, nu liet Rijk de ge
nu ento zoo weinig ruimte laat in de steun-
verstrekking. Vervolgens bepleit spr. de in
voering van oen )p\ ensniiddelenraad, znnah
Amsterdam op initiatief van Katholieke zij
de heeft gedaan Met is een begin tot een
regeling van het dustrihutie-svsteem en it
in lier belang van den Middenstand, vooral
van den kleinen Middenstand, die er ook
slecht voorstaat. Spr. doet tenslotte nog
aanval op het kapitalisme, dat verouderd
en zedelijk verworden is en niet kan i
den gehandhaafd. Hoe het verzet der
bciders zich zal openbaren, weet spr. niet,
doch eens zullen hetere maatschappelijke
toestanden aanbreken.
De voorzitter: U hebt vergeten ovei
uw voorstel om de subsidie der drankbe
strijdersvereenigingen te handhaven op f 300
te spreken.
De lieer v. Eek verdedigd dan dit voor
stel op grond van de noodzakelijkheid om
de menschcn de schadelijke gevolgen van
dc alcohol te doen inzien.
De vrouw strijdt voor de vrouw
Mevr. Brag ga ar de Does (s.d.ap..)
spieckt haar teleurstelling uit over dc hou
ding van B. en W. ten opzichte van lie
ren van de vrouw als ambtenares. Spr
dedigt hot recht van de vrouw 0111 eo
trekking te aanvaarden, waarvoor zij ge-
schik* is. Stelt men een man in liaar plaats
dan verschuift men slechts do werkloos
heid. Ook van Katholieke zijde hoort men
soms, dat de vrouw plaats moet maken,
maar door is men ook weer inconsekwent
door een gehuwde vrouw te huldigen, die
jarenlang directrice van een vakschool is.
Spr. vindt het vreemd, dat deze minach
ting van de vrouw voorkomt in een land,
dat geregeerd wordt door een vrouw, die
men zon vaak prijst om Haai- wijs beleid.
Spr. brengt vervolgens Maatschappelijk
Hulpbetoon ter sprake. Haar taak is daar
met ondankbaar geweest en in vele opzich
ten hebben de feiten haar in het gelijk ge
steld, toen zij een paar jaar geleden critiek
op M H. uitoefende. Veel blijft nog te re'ge»
len, maar de nieuwe directeur, in wicn spr.
trouwen heeft, is nog te kort in dienst
geweest om alles te kunnen regelen. De ver
houding is tegenwoordig niet beter gewor-
Ecn grief van spr. is. dat er nog te
an de steunnormen wordt afgeweken.
Een andere grief is, dat degenen, die zich
om steun aanmelden, direct worden ver
plicht om te stempelen, nop voordat beslist
er steunuitkeering. Ook worden ge
steunden door den Socialen Dienst, als zij
ziek worden, direct verwezen naar M. H. en
klopt men bij de familie aan om bij te dra-
de kosten. Kooplieden en musiej zijn
hij M. H. stiefmoederlijk bedeeld, omdat zij
moeilijk te controleeren zijn; maar dat
neemt niet weg, dat zij toch ook moeten
Verder heeft spr. bezwaar tegen de
wijze, waarop de onderhoudsplicht wordt
afgedwongen, Vaak wordt de steun vermin
derd, met de mededeeling, dat de familie
moe moet helpen, zonder eenige garantie,
dat de familie dat ook werkelijk doet. Ook
acht spr. het onjuist, dat verstrekkingen in
naturn geweigerd worden, indien pas een
e 1-stiekking lot een bepaald bedrag heeft
plaats gehad. Maar als men pas een deken
hoeft gekregen is men daarmee niet gebaat
als men bovendien kapotte schoenen beeft.
Spr. verdedigt verder haar voorstel tot ver
hooging van de normen voor de armlasti
gen. M. H. beeft de leidraad van de Armen
raad gevolgd, doCh ueze was slechts een
leidraad en geen bindend bevel. Verder ver
zei spr. zich er tegen, dat de steun door do
aronöeen verleend voor de volle 100 pet
ordt afgetrokken door M. H.
Tenslotte verdedigt spr. een motie om aan
M. H. te verzoeken de vergunning aan de
riibezookers tof hot dragen van gummi
stokken in te trekken. Fr is geen enkele
eden voor deze onsympathieke maatregel.
Geen der ambtenaren heeft een gummistok
ooit noodig gehad en wie zoo weinig tact
heeft, dat hij er een noodig heeft, is nie.t
geschikt voor het ambt. Bovendien acht spr
liet dragen van een wapen gevaarlijk voor
de ambtenaren zelf.
Een v.d. stem
De hoer Vos (v.d.) zal zich bepalen tot
enkele opmerkingen.
Spr. is een tegenstander van salarisver
indering als middel tot sluitend maken
der begrooting en geeft de voorkeur aan
■hooging der belasting. Daarbij moet men
propageeren, dat belasting-ontduiking dief
stal is, gepleegd aan de gemeensdhap. Spr.
is cenigszins geschrokken van de motie van
de rechtsche fractieleiders, inzake dc uitge
telde. demping van liet Levendaal en wel,
omdat hij de bewoordingen niet eerbiedig
genoee vindt tegenover de overheid. De
rstcllen zullen ze wat moeten polijsten,
der maakt sur. de aanmerking, dat de
■stellen van de oppositie steevast, worden
afgewezen, wat onjuist i« en leidt tot onver
kwikkelijke tooneelen. Ook snr. is voorstan-
n bekorting der debatten, vooral als
de beslissiire reeds van te voren vast staat.
erdcv onnoorlfg, dat de raadsleden
het college van B. en W. verdedigen, nog
nor dat de wethouder aan het woord ge-
Snr, keert zirih vervoleens tegen de bezui
niging van meer dan f17.000 op onderwijs.
dan nergens anders wat te liezuin.il-
dan alleen op onderwijs? Het terug-
van subsidie
Verleden jaar was spr. bang voor ecu dreiij avonds acht uur,
svmnn*hiök en bij sluit zich aan bij het
'-norstel-v. Eek. inzake het handhaven van
Ie subsidie aan de drankibestrijdersorgani-
•ntio. Verwonderlijk acht spr. 't, elat punt 9
'ebroeht is onder de aleomeenc bcsrhou-
v'ngen. Iliï lest zich er evenwel bil neer.
ergader'ng wordt geschorst tot des
AVONDZITTING
De werkloosheid
Na heropening der zitting is het woord
aan den heer v. Stralen (s.d.) die begin
met een beschouwing tc houden over liet
aantal werkloozen in de gemeente. Op 8 Fe
bruari 1934 bedroeg het aantal ingesclire\
werkloozen 3.666, terwijl dit aantal op
Januari van dit jaar 4566 bedroeg. Dat
een reusachtige stijging in een jaar, wa
bij dan nog komen de jeugdige werkloozen
en al degenen, die zich niet laten inschrijr
ven. Bij de toenemende verslechtering en
ellende gaat de Regeering voort met steun
verlaging, zoodat ondervoeding niet kan
uitblijven. In verband daarmee doet spr.
nogmaals hetzelfde voorstel als verleden
jaar, nl. om een onderzoek te doen instel
len naar den omvang der werkloosheid en
do toestand in de gezinnen. Spr. legt
der verband tusschen de werkloozensteun
en het huur peil, waarvan B. en W. zeggen,
dat het twee aparte zaken zijn. Verschei
dene werkloozen moeten 40 j»ct en meer van
hun steun afstaan aan huishuur. Het ge
meentebestuur heeft eenige extra-steun ver
strekt, maar wat beteekent dat? Spr. vraagt
of hier niet de gelegenheid kan worden ge
geven tot bet doen repareeren van schoenen
tegen goedkoope prijzen, zooals dat in Den
Haag gebeurt.
Een van de successen van mr Aalberse
in de Tweede Kamer is, dat de steun,
strekt door de particuliere en kerkelijke
liefdadigheid, niet meer voor 100 pet wordt
afgetrokken. Daardoor wordt de particu
liere liefdadigheid geprikkeld. Spr. acht dit
verkeerd, omdat men dan weer zal gaan
steunen op de particuliere liefdadigheid.
Vooral de kerkelijke liefdadigheid zal naar
voren komen en dan trekken de niet-kerke-
lijke werkloozen aan het kortste eindje. Spr
komt daarna op de werkverruiming. De
rechterzijde heeft ook een motie ingediend,
welke blijk van eenige kentering geeft. Het
is nog niet voorgekomen, dat de rechterzijde
op een dergelijke wijze haar ontevredenheid
heeft geuit over den langzamen gang van
zaken. Spr. wijst op het werk verruim]
voorstel van de s.d.a.p., waardoor circa li00
bouwvakarbeiders te werk zouden kunnen
worden gesteld en bepleit naast werkver
ruiming ook werkverschaffing, al zittc
daar te lage loonen aan vast, terwijl bij c
vóórts op aandringt, dat bij werken, dj
hier uitgevoerd worden ook Leidsche arbc:
ders worden te werk gesteld. Spr. keert zie.
tegen een opmerking in het sëctieverslag,
dat loonsverlaging verbetering zou kunnen
brengen. Hij verdedigt verder zijn voorste!
een onderzoek te doen instellen naar 't
aantal jeutrdige werkloozen, voor wie nog
steeds veel te weinig wordt gedaan.
Rede van den heer Wilmer
De heter Wilmer (r.k.) constateert, dat
het zeer moeilijk is in dezen tijd een ge
meente te besturen en spr. heeft daarom
bewondering voor de mannen, die de regee
ringstaak thans aandurven. De tijden zijr
echter thans rijp, meent spr., voor een
betere samenwerking met de organisaties,
aarvan spr. als voorbeeld noemt het ge-
rdend contact tusschen de gemeente en de
oningbouworganisaties en de organisaties
op het gebied van de volksgezondheid. Men
zou bv. vruchtbaarder wei-ken bij de wijzi
ging van een verordening door eerst de or
ganisaties op dat gebied te raadplegen en
deze een ontwerp te laten opstellen.
Spr. beveelt deze gedachte ten zeerste in
de aandacht aan. Z.i. is de voornaamste
taak van het gemeentebestuur in dezen tijd
'iet verschaffen van de grootst mogelijke
verkgelegemheid en ten tweede het zoo dra
gelijk mogelijk maken van bet leven van
hen, die niet zelf in hun levensonderhoud
kunnen voorzien. Het eerste kan geschie
den door het ('oen uitvoeren van de werken,
welke \c de hand liggen en vervolgens
door 't scheppen van nieuwe gelegenheden
In vele gevallen is er een te trage gang
van zaken hij het doen uitvoeren van wer
ken en daarom acht spr. het met de andere
leiders der rechtsche practies van nut, dat
de teleurstelling daarover eens wordt uitge»
sproken. IV heer Van Stralen meent, dot
spr. thans zijn bezwaren tegen het adressee-
ren aan de Regeering beeft opgegeven. Spr
was daar nooit tegen, als het maar Leid
sche aangelegenheden betreft. De lieer Vos
owl het zoo vreemd, dat de rechterzijde
oo vaak de voorstellen van de oppositie
afstemt. Dat is volstrekt niet vreemd, om
dat die voorstellen zoo dikwijls voortkomen
uit dc oppositie als zoodanig, dus van een
zijde en uit een mentaliteit, die staat tegen
over „de regeerings-partijen".
B, en W. zeggen, dat loonsverlaging een
factor is voor werkverruiming. Spr. be
strijdt het college en die uitspraak. Laat
waar zijn, dat bij dc huidige loonen
alleen de noodzakelijke werken kunnen
orden uitgevoerd. Maar zijn er dan ner
gens anders gelden ie vinden, bijv. ir
■eserves, die gebruikt zouden kunnen -
len \oor betaling van rente en aflossing
oor leeningen om daaruit de werkverschaf
fing te betalen. Met werkverschaffing aan
jeugdige werkloozen kan spr. zich vereeni
gen als het betreft werken, die anders niet
zouden worden uitgevoerd. Spr. komt ver
volgens op het vraagstuk der contrapresta
tie, waaraan eenige bezwaren verbonden
zijn, o.a„ dat men zoo gemakkelijk werk
reemt aan dc particulieren. Wat betreft
oorstellen voor werkverruiming van dc
s.d.a.p. zegt spr.. dat de mogelijkheid van
uitvoering in het geheel niet wordt aange
toond. Voor al die werken is zooveel geld
noodig, dat het de gemeente totaal onmoge
lijk is een zoodanige leening aan te gaan.
Het optreden van mevr. Braggaar de Does
tegen M. H. keurt spr. ten sterkste af. Zij
heeft nooit gepoogd in M. H. eon uitspraak
uit te lokken over de verbooging van de
steunnormen en toc-h komt zij daarmee in
den Baad. Dat lijkt wel op propaganda voor
de partij. Wat de -kwestie van de gummi
stokkon betreft, daarover had mevr. Brag
gaar de Does beter kunnen zwijgen. Het ver
slechtert de verhouding tusschen de arm
bezoekers (>n de ondersteunden. Wat hefbben
de gezinnen, vraagt spr. den heer Van Stra-
aan een onderzoek naar den toestand?
Meer hebben zij aan de werkelijke hulp
an particuliere en kerkelijke liefdadigheid
vaartegen de heer Van Stralen zich koert.
Wat betreft de verhouding van do ge
meente legenove haar personeel, keurt spr.
het af, als in dozen tijd de menschcn op
arl»eir!scontract abnormaal lang buiten vast
dienstverband blijven. Spr. is voor bezuini
ging, maar is tegen vermindering van sub
sidie op het terrein van de jeugdzorg. Spr.
heeft respect voor het werk der drankbe
strijding. maar 't gaat niet qan alle nutti-
ereenigingen in dezen tijd te blijven
suhsidieeren.
De heer Wilbrink (c.h.) merkt op, dat
men de algemeene 'beschouwingen best ach
terwege zou kunnen laten als men de resul
taten daarvan bekiikt. maar toch is het wel
eens nutt'g, dat het col'ege de meening van
de fracties hoort inzake het algemeene re-
ge er be leid.
Het rood van de S.D.A.P. is blijkbaar aan
?t verschieten naar het oranje, terwijl de
denkbeelden van den heer Bosman (naar
oren gekomen in een eer'fee wie brochure)
itajnmcn w't een grijs verleden. Ook sr»r. be
strijdt de denkbeelden van den heer Bos
man. Er behoeft niet meer geproduceerd te
worden, want de productie is al zoo hoog,
dat cr geen afzetgebied voor te vinden is.
Daarom is loonsverlaging geen middel tot
verbetering, al zal loonsverlaging wellicht
onafwendbaar zijn, omdat wij onze armoede
zullen moeten verdoelen.
Wij moeten den moeilijken weg op van
ordening van liet bedrijfsleven. Dc beer v.
Eek heeft een levcnsmiddelenraad aange
prezen; op dit terrein ligt inderdaad een taak
voor de overheid, mits die raad zich niet
alleen bezig houdt met de prijsregeling,
maar ook met de oprichting van nieuwe
winkels en bedrijven.
De heer v. Eek heeft blijk gegeven, dat
hij mede wil gaan opbouwen, maar spr.
betwijfelt of de wijze waarop in orde is. Wij
kunnen het lijstje van voorgestelde openbare
werken onmogelijk financieren, zeker niet
in deze tijden.
Sommige van de voorgestelde werken zijn
door B. en W. reeds in overweging genomen,
mits het rijk bijdraagt in de kosten, omdat
anders de uitvoering financieel niet verant
woord is. Dat kan do S.D.A.P. weten en
toch komt zij met een serie vooratellen zon
der aan te geven, hoe het mogelijk is zc uit
te voeren. Spr. gaat niet mee met liet denk-
beeld van den heer Wilmer om uit de re
serve de rente en aflossing van leeningen te
betalen. Van vijf ton kan men geen leenini
van een millioen aflossen. Spr. is B. en W
erkentelijk, dat zij er naar streven dc not
male werken op normale wijze te doen uit
voeren, in tegenstelling met andere geme
ten, die deze werken in werkverschaffing
uitvoeren. Daardoor lijkt het alsof B. en W.
minder nog hebben voor werkverschaffjnj
Niettemin meent spr., dat het. jammer ii
dat er niet meer spoed gemaakt wordt met
sommige objecten van werkverschaffing.
De lieer v. Stralen heeft aangedrongen op
wering van bouwvakarbeiders van buiten de
stad, maar dat heeft z'n bezwaren, omdat
men particulieren niet dwingen kan
hoogere loonen te betalen, wanneer zij goed-
koopere krachten krijgen kunnen. Legt
die verplichting op <ic gronden, welke de
gemeente verkoopt, dan wordt de gemeente
ten zeerste benadeeld. Ook spr. heeft
open oog voor de nooden der jeugdige
loozen en hij zal zijn medewerking verleenen
aan het doen aanleggen van speelvelden in
werkverschaffing. Spr. zal meegaan met het
voorstel van den heer v. Eek om de subsidie
aan dc drankbestrijding te handhaven. Ver
laging der gas- en electriciteitstarieven
behoevte van do minder gesitueerden acht
spr. niet den juisten weg. De gemeentebe
drijven zijn geen verlengstuk van Maatsch
Hulpbetoon. Het. voorstel-v. Weizen om de
huren te verlagen, acht spr. evenmin uitvoer
baar.
Wat betreft de motie inzake de vertraging
van de Levendaal-demping, merkt spr. met
den heer Wilmer op, dat het hier betreft een
uitsluitend Leidsch belang, in een kwesti-
welke uitsluitend den Leidschen Raad aan
gaat. Spr. ziet voor het gemeentebestuur een
moeilijk jaar aanbreken en hij zal het be
stuur zoo veel moeelijk steunen in zijn werk
van bezuiniging. Hij geeft. B. en W. in over
weging om na den gasprijs ook den elect rici-
teitsprijs te verlagen, niet. voor een bepaalde
groep, maar over dc heelo linie. De gemeente
financien drijven thans op de bedrijven, wat
in beginsel onjuist is, maar' gerechtvaardigd
wordt door den noodtoestand
De eerste A.R.-stem
Dü heer v. Es (a.r.) zal geen principieele
uiteenzetting geven van de autirev. gemeente
politiek. Hij dankt het college, dat liet er
in geslaagd is om de begrooting sluitend te
maken ondanks de moeilijke tijden, w
door een ingrijpen van Staat en Ged. Staten
voorkomen kon worden. In 1934 is de ver
houding tusschen B. en W. en den Raad
soepeler geweest dan in het jaar 1933,
een gelukkige omstandigheid is. Overigens
acht spr. het jammer, dat sommige debatter
meer schijnen tc zijn ingegeven door partij
propaganda dan door het gemeentebelang
Spr. vraagt het college er op te letten, dat
bij het bestuur van liet L. Stud. Corps de
Zondag niet gebruikt zal worden voor kcr-
misviering. Wat betreft de voorstellen der
S.D.A.P. constateert spr., dat verschil lends
oude parade-paarden op stal zijn gebleven.
Omtrent verschillende voorstellen motiveert
spr. zijn houding. Hij is vóór handhaving der
subsidie aan de vereenigingen voor kinder
uitzending naar de vacantie-kolonies. Minder
sympathie heeft spr. voor de vooratellen van
mevr. Braggaar; dergelijke voorstellen hoo-
ren in Maatsch. Hulpbetoon thuis.
De huurverlagmg van den heer v. Weizen
acht spr. te gevaarlijk. Een huurverlaging
over de geheele linie acht spr. wel wensche-
lijk. Niet uit te voeren is ook het voorstel-
v. Welzen inzake verlaging der gas- en elek
triciteitsprijzen. Omtrent dc werkverrui-
mingsvoorstellen van de S. D. A. P. zegt
Spr., dat ze niet te financieren zijn zonder
Leiden te ruineeren. Dat dc opposi tie voor
stellen zoo vaak worden afgestemd ligt voor
al aan de wijze waarop zij worden ingediend.
Eon onderzoek naar den toestand in de ge
zinnen der werkloozen is overbodig. Onze
liefdadigheidsorganisaties kennen dien toe
stand en helpen werkdadig. Laat de S.D.A.P.
eens krachtdadig helpen door een lief
dadigheidsfonds tc stichten. Hetzelfde geldt
voor liet onderzoek naar het aantal jeugdige
werkloozen; wat geeft het of wij dat precies
weten.
Het voostel-v.Eck inzake verlaging van
gas- en electriciteitsprijzen, acht Spr. onuit-
oerbaar. Diens voorstel van een levensmid
delen raad is een oud voorstel in een nieuw
jasje. Zoo'n dienst kost geld en jaagt blij-"
kens de ervaring in Amsterdam de prijzen
op. Dit voorstel wordt om politieke redenen
gelanceerd, omdat het den weg effent voor
socialisatie
Inzake de motie der rechterzijde, betreffen
de de Levendaaldemping, zegt Spr., dat deze
•tie geen kentering beteekent bij de recn-
-zijde. Deze motie moet beschouwd worden
als een steun aan het college.
De heer Ver we ij (s.d.a.p.) vindt hot wat
voorbarig, als de heer Wilbrink zegt, dat de
kleur der S.D.A.P. aan het verschieten is.
Dat de S.D.A.P. wel eens voorstellen doet
uit politieke overwegingen, is waar, maar
dat doen alle partijen op haar beurt. Thans
hoort men allerwege dc hulp van dc ge
meente inroepen, wat een bevestiging is, vol
gons spr van de juistheid van bet socialis
tisch inzicht. Wie dat wil afbreken neemt
verouderd liberalistisch standpunt in an
gaat uitsluitend destructief te werk. Spr.
nscht zich niet neer te leggen bij de fei
ten, maar wil een aanval doen op de groot?
erstoorder der begrooting: de werkloosheid.
)e werkloosheid opheffen kunnen wij niet.
maar wel kunnen wij gezamenlijk werken
tot beteugeling van het euvel.
Spr verdedigt daarna uitvoerig de diverse
door de S.D.A.P. aangeraden werkgelegen
heden, elf in getal.
Van de regeering zijn we financieel veel
meer afhankelijk geraakt, doch spiegelen wij
ons aan de regee ring, dan spiegelen wij ons
zacht. Het rijk heeft het 60-millioen-plan,
welnu, laat ons hetzelfde doen door leening,
hetgeen volkomen verantwoord is. Wil de
ije geldmarkt niet leenen, dan vrage men
de regeering een leening tegen matige rente,
zou rationeel zijn in verband met de
pressie der regeering.
Spr. is blij. dat de heeren Wilmer en Wil-
irink nok waren voor zooveel mogelijk uit-
neren van werken, als verschillen de niec-
lingen over dc manier van financiering.
Flauw heeft spr. de wijze van financieren
aangegeven en als het niet precieser is, is
dal mede dc schuld van de partij van den
heer Goslinga, die de gemeetjte zoo aan ban
den legde!
Vele gemeenten trachten tc komen tot
een premie-leening uit het werkfonds, laat
Leiden zich daarbij scharen.
Het is voor spr.'s fractie, gelijk iedere an
dere fractie, onmogelijk een kostenbereke
ning te geven, daarvoor is noodig de volle
dige medewerking der gemeentediensten.
Spr. zou zich daartegen dan ook verzet heb
ben, zoo zijn fractie anders had geoordeeld,
maar niets is gevaarlijker dan zoo'n bereke
ning.
Dc Voorzitter: het indienen van plan
nen is dan wel zeer gemakkelijk!
De heer V e r w e y: zeker, doch ernst moet
voorzitten, zooals hier het geval is.
Er is toch ook nog een reserve van 5 ton!
Hierna 11.50 uur schorsing tot Dins
dagmiddag 2 uur.
STADSNIEUWS
Nieuwe verdeeling van de
stemdistricten
De uitbreiding van de bebouwde kom der
gemeente, alsmede de daaraan gepaard
gaande verschuiving van een gedeelte van
dc bevolking van de binnenstad naar de
buitenwijken, maken het noodig verande
ring te brengen in de verdeeling der ge
meenten in stemdistricten, waardoor tegelijk
eenige inkrimping van hot aantal dier stem
districten kan worden bereikt.
Het aantal stemdistricten is teruggebracht
kunnen worden tot 43. Thans bedraagt hun
aantal 51.
Bij het ontwerpen van de verordening is
er naar gestreefd groot e verschillen in het
aantal kiezers van de onderscheidene stem
districten zooveel mogelijk te ontgaan, ter
wijl er voorts op is gelet, dat de stem
districten in don regel niet meer clan 1000
kiezers omvatten.
De wijziging van de verdeling der ge
meente in stemdistricten brengt tevens mede
dat de grenzen der drie kieskringen, waarin
de gemeente voor de verkiezing van de lo
den van den gemeenteraad is verdeeld, op
nieuw moeten worden vastgesteld.
Deze nieuwe vaststelling moet door Gede
puteerde Staten plaats hebben, die daarom
trent vooraf de Raad moeten hooren.
B. en W. stellen een verordening
waarbij dit alles wordt geregeld.
De heer M. P. Plooidonk 40 jaar
onderwijzer
Op 1 Februari a.s. hoopt dc heer M. P.
v. Hooidonk, Sclielpenkade 10, alhier, den
dag tc herdenken, waarop hij vóór 40 jaar
als onderwijzer bij bet Chr. onderwijs
dienst kwam. Van deze 40 jaar was hij 2
jaar werkzaam te Leiderdorp en 38 jaar te
Leiden. Gedurende de laatste 28 jaar was
hij verbonden aan de Lusthoflaanschool, uit
gaande van de Gcref. School vereen iging. Het
zal dezen bekenden Leidschen onderwijzer
op 1 Fobr. ongetwijfeld niet aan bewijzen
van belangstelling ontbreken.
Sportterreinen bij de
Leidsche Hout
Doortrekking van de Wassenaarscheweg
Nu op grond van hetgeen omtrent de
werkwijze van het werkfonds 1934 langza
merhand bekend is geworden, mag woi
aangenomen, dat de. medewerking van dit
fonds bij den aanleg van sportterreinen
nabij den Leidschen Hout en doortrekking
van den Wassenaarscheweg niet zal kun
nen worden verkregen, achtten B. en W. den
tijd gekomen, om de uitvoering van die
werken in werkverschaffing te overwegen.
Zij wonnen hierover het oordeel in van
de Subcommissie voor de Steunverleening.
Zooals uit het ad\ies van deze commissie
blijkt, is deze commissie van oordeel, dat de
beide werken zich voor uitvoering in werk
verschaffing leenen.
Teneinde zekerheid te hebben, dat ook de
Raad zich met dit inzicht kan vereenigen,
achten B. en W. het gewenscht, dat hij zich
over het denkbeeld, om deze werken als
werkverschaffingsobject ter hand te nemen,
in beginsel uitspreekt.
B. en W. geven den Raad mitsdien in
overweging in beginsel tc besluiten, dat, in
dien tot aanleg van sportterreinen nabij den
Leidschen Hout en doortrekking van den
Wassenaarscheweg wordt besloten, deze
werken in werkverschaffing zullen worden
uitgevoerd.
Het instinct der dieren
Lezing van den heer Portielje.
In een gisteravond in „De Harmonie" ge
houden vergadering van den Bond van
politie-ambtenaren in Leiden tot bescher
ming van dieren, welke vergadering stond
>r leiding van den heer N. C. Uitendaal,
heeft de heer Portielje, inspecteur van de
levende have in Artis te Amsterdam, een
lezing gehouden over het instinct der dieren
't algemeen en speciaal van de vogels.
Spr. vertelde daarvan een reeks interes
sante bijzonderheden. Vooral van het vogel
leven heeft spr. bijzondere studie gemaakt,
vertelde speciaal over hot leven van d®
•i-meeuw, die reeds vroeg in 't voorjaar
de plaats uitkiest voor het maken van zijn
Daarna breekt de verlovingstijd aan
die aan de broe-dperiode voorafgaat. Tijdens
verlovingstijd lokt de zilvermeeuw zijn
.wtje met negen verschillende geluiden.
Spr. deelde verder het een en ander mede
over het vogelleven in Artis en we.es daar
bij op de typische overeenstemming, die er
bestaat tusschen de oer-instincten van dier
en mensch. Spr. eindigde met den wensch
uit te spreken dat de menschcn hun hou
ding ten opzichte van de dieren zullen
gaan wijzigen, dat zij in 't algemeen meer
liefde voor het dier zullen gaan koesteren
dan tot dusverre het geval was.
Jammer dat de bijzonder interessante
lezing niet door een grooter publiek werd
bijgewoond.
VEREEN. VAN CHR. ONDERWIJZERS
De Vereeniging van Chr. onderwijzers en
onderwijzeressen in Nederland en de Over-
zeeschc gewesten vergadert op Zaterdag 26
Januari a.s. 's avonds te 7 uur in het Nuts-
gebouw. De agenda vermeldt, o.m. een lezing
van den heer A. v. d. Baan over: „Künkel
als karakterpaedagoog".
Den Haag dc het
VAX LEIDEN*.
•erdheid: mej. M
P J M Aal bel
leslaagd
Radio Nieuws.
Kalundborg; 12.20—14.20 Brussel VI; 14.20—
14.35 diversen; 14.85—15.20 Kalundborg; 1S.2Q
—16 50 Keulen; 16.5017 20 Stuttgart; 17.20—
19 20 Brussel VI; 19.20—21.40 Beromunster;
21 40afl Leipzig of Luxemburg
Programma 4: 8.05—8 50 ParUs Radio; 10.35
—11.05 Droitwich; 11.05—11.20 Londen Reg;
11.20—11.50 Droitwich, 11.50—pl.m 12.10 Lon
den Iteg 12.1014.20 Droitwich; 14.20—17.33
Londen Rep; 17.35—18.20 Droitwich; 18.20—19
Boedapest; 19—19.30 Tuinpraatje door den heer
J. Jonker chef afd.. Gem.-plantsoencn19.30—
—21.35 Londen Reg; 21.35—22.20 Brussel I<'rJ
22.20—22.40 Londen Reg; 22.40—afl.; Droitwich
WOENSDAG 23 JANUARI
Programma 3: 811.20 Een der Duit'sche zen
ders; 11.20—12.20 Kalundborg; 12.20—14.20 Br,
Vlaamsch; 14.20—15.20 Kalundborg; 15.20—16.50
Keulen; 16 50—17.20 Londen Reg; 17.20—18 20
Brussel VI; 18.20—19.10 Keulen; 19.1020.05
Beromunster; 20.0520.30 Paris Porte Parislen
20.30—21.40 Beromunster; 21.40—22.50 Parüs lij
22.50—afl.; Weenen
Programma 4:8.058.50 Parüs Radio: 9.30—
Droit-
5—14.2U
14.20—15.35 Londen Reg; 15.35—
18 20 Droitwich; 18.20—19.25 Leipzig; 19 25—af
loop: Droitwich
AGENDA
Woensdag, 23 Januari Remonstrantsche-
kerk, 8 uur. Spr. de heer Joh. de Heer over:
„Gods oplossing van de tegenwoordige we
reldcrisis".
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 21 tot en
niet Zondag 27 Januari a.s. waargenomen
door de apotheken: M. Boekwijt, Vischmarkt
8, tclcf. 552, en C. van Zijp, Wilhelmina-
park 8, Oegstgeest, tclef. 274.
Dammen
Tweede klasse competitie N.D.B.
Gisteravond werd alhier de wedstrijd
D.I.O. II—R.D.G. II gespeeld voor de tweede
klasse competitie Nod. Dambond, district
Den Maag.
Het resultaat was:
D.I.O. II R.D.G. II
Mr Dr E. VriezeA. Eenink 1—1
II. Verschuur—J. Grundmann 11
P. C. HagemanM. G. Huegcn afgebr.
I». A. Bolle—M. J. C. le Clercq 2—0
Th. SchoutenP. v. d. Berg 11
J. J. Koster—W. Spuy 20
J. G.. Ve. -boomF. Ja neon 1—1
II. G. de FluiterW. H. v. d. Bersclaar 1—1
C. J. Kerkhof fniot ojigekomcn 20
D. Beekhuizenniet opgekomen' 2
D.I.O. II wint voorloopig met 135
D.I.O. II had twee invallers, terwijl R.D.
II met slechts 8 spelers verscheen, wa«
onder nog één invaller.
Waterpolo
De Zijl I—C.J.M.V. I (3—3)
Gisteravond werd bovenstaande wedstrijd
gespeeld in de zweminrichting „De Regen
tes" te Den Ilaag. De eerste aanval van
C.J.M.V. had reeds succes. De midvoor pro
fiteerde van een misverstand in de ochter-
hoede van de gasten en scoorde onhoudbaar
01. De volgende aanval bracht reeds den
gelijkmaker. II. Kramp profiteerde van een
kleine kans en het was 1—1. Nu volgde een
gelijk opgaand spel. Het gelukte voor do
rust aan Van Weizen met een welgericht
schot de Zijl de leiding te geven 21. Spoe
dig na de hervatting kreeg Blansjaar den
bal vrij, zwom op cn bracht den stand op
3—1. C.J.M.V. ging het thans met verre
schoten probeeren, die echter Rameau niet
in moeilijkheden konden brengen. Plotseling
een snelle aanval van de gastheecen en
hoog verdween de bal in het net, daarmede
den stand cp 3—2 brengende. Nadat van
Weizen wegens een overtreding bet. water
moast verlaten, was het spoedig 3—3. Nu
volgde een felle strijd om de leiding. II.?t
gelul te echter geen van beide partijen meer
te doelpunten en het einde kwam met on
veranderd en stand. De scheidsrechter leid
de uitstekend.
GEEN SPREEKUUR
e wethouders van Onderwijs, van Finan
ciën en Bedrijven en van Sociale Zaken,
zijn, in verband met de behandeling van dc
gemeentebegrooting, verhinderd morgen
spreekuur te houden.
AANBESTEDING
De directeur van Gemeentewerken heeft heden
morgen namens B. en W. aanbesteed het bouwen
van eeo kantoorgebouwtje op de Stadskweekerij,
gelegen even buiten de gemeentegrens in de ge
meente Oegstgeest. Er waren 24 biljetten ingele
verd. waarop als volgt was Ingeschreven: C. J van
Valdercn f 3739: P. A. v. d. Hulst en Th Vogels,
Wassenaar f 3345: W. F. Buys f 3320; D. Smit
en J. Wirtz f 3218; K L. de Fey f 3100; Jac. vai
Riet f 3090; K. Burgy f 3049; N.V. Nat. Aanne-
mlngsmij v.h. v. d. Velden en de long, Oegstgeest
f 3000; H. C. Heemskerk f 29S3; Strijk en Janssen,
Rijpwetering f 2974; Ch. v. Weeren f 2872; W, F.
Marcelis f 2829; A. J. Langeveld f 2800; M Kool,
Warmond f 2685; J. C. Ginjaar f 2670;' G J.
Yperlaao en van Osnabrugge, Voorschoten f 2670;
van Itterson. Rijnsburg f 2595; A. J Vreeburg
f 25S7; Jelle v d. Wal, Amsterdam f 2549; Th. G.
Breuring f 2491: fa. Stigt, Rijpwetering cn Oegst
geest f 2440; Gebrs. Verloop, Katwijk aan Zee
f 2367 PBeurze f 2222. L Pool, Wassenaar
f 2200.
De gunning wordt aangehouden.
Waar geen woonplaats is vermeld, is deze
Leiden.
INBRAAK
Hedennacht is ingebroken in de bloemen
winkel van den hoer W. K._aan den Stations
weg. Een klein bedrag aan geld wend buit
gemaakt.
BEGIN VAN BRAND
Gisteravond te 7.10 uur was de heer J. v.
R. op de Oude Varkenmarkt bezig een auto
met benzine bij te vullen uit een tank, toen
zijn knecht met een brandende lamp in 8::
nabijheid kwam. Een vlam sloeg uit, waarna
v. R. onmiddellijk de slang uit het reservoir
haalde. Het vuur werd met zand gebluschh
De brandweer behoefde geen dienst te doen.
Burgerlijke Stand
d V|>rv Rooyen d; J
I; E M Z
BEVALLEN: M f
H SInteurVelthuü
(orswagen z; R OudshoornBodij
SenzerFrancken d; M J Slappt-i
■eld d; M F. ZwetslootJ.
omlsch doet. ex. Indologie: de heer C
Vlth D«»n Haag.
ex. Geneeskunde: de hoeren L A Col-
tassluls; O A Sekhuis, Delft; E J Gom-
Leiden; mej. K J Borsgreve. Haarl*mJ
C WUlemsRttntjès
■aaf z: a J van Tonj
rununelkampPoptie z.
OVERLEDEN: C v Hoorn
e geseh m 61 j: A C de Be-
-Schaap vr 58 j: Chr de I
LiebertSI elisor z;
M J v Gerven—de
*nDistel velt z; P C
86 j; C H Delig
z 22 j; H v d Rai
GEHUWD: M H A J v Noort enj All Neu
teboom; H Jager man en Mens