radiOjJ
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor !Ocl
Twee jaar in Rusland
ZATERDAG 12 JANUARI 1935
DERDE BCAD PAG. 9*
GEMENGD NIEUWS
FANTASTISCHE BRAND
TE BARENDRECHT
200.000 Kg. vlas in vlammen
Rotterdamsche brandweer
kon niet helpen
Een felle brand heeft gisteravond
de groote vlasscherij van Fr. Reedijk
aan den Noldijk te Barendrecht met
machines- en voorraden totaal ver
woest. Dc stormachtige wind wakker
de het vuur zoozeer aan, dat aan
blusschen niet viel te denken en men
zich moest beperken tot het nathou
den van de nabijgelegen huizen, die
ernstig gevaar hebben geloopen. Een
van de reusachtige motorspui ten uit
Rotterdam, die door den Burgemees
ter ter assistentie was gevraagd, kon
wegcus de situatie ter plaatse, die
het onmogelijk maakte dicht bij het
water te komen, geen hulp verleenen
en keerde onverrichterzake terug.
De schade aan gebouwen en voor
raden is 100 en bedraagt naar
raming f 30.000. Ze wordt door ver
zekering gedekt. Een 16-tal arbeiders
die in de vlasscherij werkzaam vva-
ren, komen door de brand zonder
werk.
Een onzer redacteuren meldt ons:
Dit was wel een van de meest fantasti
sche branden, die ik gedurende de laatste
lien jaar aanschouwde. Ze deed denken
aan een Aan de brandcat-astrophen, die
riïen vindt, afgebeeld op verweerde gravu
res uit de ISé'eeiivv, waarbij grillige vuur
kolommen den-hemel tegemoet braken,.de
omgeving fel verlichtend en onuijgd door
efen stuivende vonkenregen, die nieuwe
dreiging inhoudt. Op zoo'n oude plaat vindt
men" dan behalve ijverige lieden, die de
lederen brandemmer langs de „ketting"'
laten vliegen of moeizaam een primitieve
Jan van .der Heydebrandspuit pompen, dp
den voorgrond een gezeten burger met
driekante muts en staartpruikje, die bet
heele geval rustig staat te bekijken of hij
zeggen wil: „Tóch niets aan te doen!" Zoo
was liet gisteravond ook aan den Noldijk
te Barendrecht.
Reeds aan de grens van Rotterdam was
te zien, dat er een felle brand moest woe
den, want een roode plek in het zwarte
land wees duidelijk den weg. Nabij de
brand gekomen konden we genieten van
een prachtig schouwspel: het wijde vlakke
land langs de Waal liggend in de ruigte
van een koucien win térdag en in een fan
tastische oranjegloed, die elke rietpluim
scherp markeerde, en in het midden de
brandende vlasschuur, die haar vormen
reeds had verloren en nu geworden was
dan geweldige cascade van vuur, een men
geling van wonderlijke roode en gele maar
ook groen en blauw uitschietende vlammen.
Nog niet verwerkt vlas lag nog rondom op
liet vlakke land uitgespreid en lichtte da
donkere aarde op tot waar de Waal er een
zwarte afsluiting van gaif.
Zooals begrijpelijk was heel Barendrecht
uitgeloopen, zoodat do Noldijk vol stond
mot éénzijdig verlichte mannen met petten
en pijpen, die naar dc brand keken als de
heer met het staartpruikje en met dezelfde
gevoelens.
Inderdaad begreep ieder, dat er aan deze
brand toch niets was te doen.
Dc groote vlasschuur van Reedijk, die
een oppervlakte had beslagen van 25 x 15 x
14 M., stond samen met een gegalvaniseerd
ijzeren werkplaats en nog een bijgebouwtje
geheel open tegen den dijk aan. Toen de
brand eenmaal uitgeslagen was en de felle
Zuid-Wester vat kreeg op het vuur, was er
geen houden aan.
Reeds een half uurtje na het uitbreken
van den brand, te goed half zes, stortte het
dak in en gierend wakkerde de wind, die
nu vrij spel had, het vuur aan,in de toren-
hoogo mijten bewerkt en onbewerkt vlas, die
er lagen opgeslagen. Het was een massa van
200.ÜÜÜ lv.Ci. en ze brandde zooals alleen
vlas kan branden: heftig, hardnekkig,
langdurig.
Achter den wind was van dc brandweer
niets to ontdekken. Ze had terecht inge
zien. dat de brandende vlasschuur niet te
redden zou zijn. Maar wel was ze dapper
op post waar liet publiek niet was: te mid
den van de onophoudelijk neerdwarrelende
vonkenregen. Verder op den Noldijk, juist
in de windrichting lag de hoeve van den
veehouder A. Kooiman niet de aangebouw
de groote stal en opslagplaats, die met een
rieten dak was gedekt. Hier lagen ook in
de omgeving de huizen van de fam. de
Groet, mcj. S. Roos en M. Visser en het
woonhuis van Fr. Reedijk, de eigenaar van
de vlasscherij..
1-Iet mag een wonder heeten, dat de
brandweer er in geslaagd is de huizen,
maar ook de stal te behouden. Onophoude
lijk dwarrelden de vonken maar ook stuk
ken brandend hout op bet rieten dak neer,
maar even onophoudelijk hield dc brand
weer onder leiding van opperbrandmeester
B. v. d. Erve de bedreigde perceelen niet
vier slangen op.de waterleiding nat.
Dit bleek afdoende te zijn.
Jammer genoeg was liet niet mogelijk de
Ahrens Fox-spuit van de Rotterdamsche
brandweer, die op het eerste alarm was
komen aanlce'ien, aan het werk te zetten
ter bestrijding van de brand zelf. Dit zou
voor liet groote materiaal van Rotterdam
een prestalioproof zijn geworden: groot
macht contra groot-macht.
De Rotterdamsche motorspuit had echter
slechts een zuigmond van ruim twintig mo
ter bij zich en de afstand van de Waal tot
den Noldijk bedroeg ongeveer 100 meter.
Men vreesde terecht, dat, wanneer men de
acht ton zware spuit door bet land naar de
Waalkant voerde deze in den modder zou
blijven steken ener niet zoo licht meer uit
te voorschijn zou komen
De motorspuit is daarom tegen zeven uur
onverrichterzake teruggekeerd. Later bleek,
dat bet nog mogelijk zou zijn geweest door
het doorbreken van twee .dammen voldoen
de water door te laten 'in een sloot, doch
toen was het reeds te laat.
Het vuur kon echter nu onbestreden voort
woekeren en het deed dit met groote hard
nekkigheid. Na half zeven was echter het
grootste gevaar reeds geweken, al bleek
waakzaamheid voor de Ba ren d rechtsche
brandweer, die gesteund werd door een
spuit uit Hcerjansdam, geboden.
De twaalf koeien en vier paarden uit
stal van Kooiman, die men kort na het uit
breken van de brand de Avei ingejaagd had
konden van hun koude expeditie! terugkee-
ren en ook het huisraad uit de woonhuizen
dat veiligheidshalve reeds huiten was gezet
kreeg weer de eereplaats, welke het toe
kwam.
Sc oorzaak
Vijf uur juist de ZAvingelmachine had alge-
zet,, om naar huis te gaan, toen er plotse
ling een groot© vlam uitschoot.
Men heeft nog getracht met petten het
vuur te blusschen maar rondom had 'tvlas
reeds vlam'gevat en er was al geen houden
aan. Het vuur vloog door de schuur en
men moest zelfs zorgen beencn te maken.
De eigenaar Reedijk, die juist Aan 't land
kAvam, zag in een oogAvenk heel zijn schuur
in lichter laaie staan. Hij vermoedt, dat er
een as is warm geloopen. maar zekerheid
daaromtrent bestaat niet Merkwaardig is
wel, dat direct in dc omgeving 't elektrisch
licht overal uitging. Men zou trouwens snel
genoeg gratis verlichting krijgen!
Doortastend optreden
Behalve de brandAveer waren spoedig ver
schillende autoriteiten bij de brand aanwe-
zig. nl. burgemeester J. Bax, de Ave tb ouders
C. Dekker en P. L. Niemantsverdriet, de ge
meente architect J. Knevel en de chef van
de waterleiding G. de Vries. In het eerste
half uur dreigde'de brand tot een cata
strophe te worden, omdat de nabijgelegen
perceelen rechtstreeks „in de vuurlinie"
stonden. Burgemeester Bax nam toen door
tastende maatregelen en assumeerde zich
de hulp van het groote materiaal uit Rot
terdam. De motorspuit kAvam met hoofd
man Keêman en opzichter Way en diens
personeel van de afd. brandbluschmidd.elen,
terAvijl de Rotterdamsche hoofdlieden Van
Gunsteren en Kruis op eigen gelegenheid
naar Barendrecht kAvamen. Gelukkig wist
de Barendrechtsche brandweer het te hou
den, maar anders zou men toch in noodge
val het groote materiaal wel in werking
hebben gesteld.
Het brandt nog steeds!
Na eenige uren kon men nog steeds niet
zeggen, dat de brand in hevigheid afnam.
Deskundigen verzekerden, dat het vuur tot
Zondag zoa kunnen voortwoeden en de lang
durigheid van de brand stelde dan ook
zware eischen aan de brandweer, die onop
houdelijk de nog steeds door vonken be
dreigde perceelen in de omgeving moest
blijven nathouden.
Zij hebben dat den geheelen nacht door,
elkander aflossend, gedaan en daarmee ge
zorgd, dat het. vuur geen,tweede prooi kreeg
Zooals wij reeds resumeerden. Avordt de
schade op f 30.000 geraamd, wa.arvan f 12.000
aan opstallen en machines. Er was juist
den laatsten tijd Avat meer te doen gekomen
in de vlasscherij, zoodat men weer zestien
man aan het werk had.
Schuur en inventaris waren op beurspolis
verzekerd, doch een bedrijfsschadeverzeke
ring Avas niet gesloten.
Drama op de boot
Vlissingen-T erneuzen
Zich doodgeschoten.
Te Vlissingen ging een reizi
ger met de boot die te 6 uur van Vlis
singen vertrekt naar Terneuzen. In
Terneuzen aangekomen bleef de man
aan boord en keerde wederom naar
Vlissingen terug. Tijdens de reis
hield de reiziger, die een Belgisch
bankdirecteur bleek te zijn, zich bezig
met het schrijven van brieven, welke
hij aan den hofmeester ter verzending
overhandigde.
Toen-de boot te Vlissingen tegen
d© ponton® kwam, klonk plotseling
een revolverschot. Bij onderzoek
bleek, dat de reiziger zich door een
schot in het hoofd ernstig had ge
wond. In bewusteloozen toestand
werd de passagier naar de wachtka
mer van den Provincialen Stoomboot-
dienst gebracht, vanwaar hij naar het
ziekenhuis Bethesda in Vlissingen is
vervoerd.
De man, directeur van de bank
Crédit Anversois te Deinze (België),
is aan.de gevolgen overleden.
„MIE UIT DE HUT" OVERLEDEN
Het schildersdorp Laren heeft weer een
van zijn bekende dorpstypen verloren. Mej.
M. Schaapsherder-Rigtev, beter bekend als
„Mie van de hut van Mie" is oq> ruim 70
jarigen leeftijd overleden. De „Hut van Mie"
was beroemd, niet alleen onder de schilders
voor Avie „Mie" zoowel als haar hut, vele
malen als model dienden, maar ook bij de
Larensche jeugd, daar deze woning midden
op de hei gelegen was, aan een bekende
vijver, waar al naar gelang het seizoen ge
baad of schaatsengereden kon worden. Mie
bewoonde haar „hut" al meer dan veertig
jaar en zou haar voor geen geld ter wereld
tijdens haar leven geruild hebben voor een
meer comfortabele woning. Wat er nu met
dit stukje Larensche historie zal geschieden
is nog niet bekend.
Mijnhardfs Zenuwtabletten. 75 et.
Mijnhardt's Laxeertabletteni 60 ct.
Mijnhardt's Maagtabletten 75 ct.
Mijnhardt's Hoofdpijntablettcn60 ct.
„Wat Mijnhardt maakt is goed."
Felle boerderij brand
Twee kinderen nauwelijks gered
Bij Geffen (N.Br.) heeft langs den
Rijksweg Den BoschNijmegen een ern
stige brand gewoed, waarbij de groote boer
derij van den landbouwer Schuurmans tot
den grond afbrandde. Twee kinderen van
den landbouwer konden slechts met moeite
uit het brandende huis worden gered. De
brand is vermoedelijk veroorzaakt door
een lekkende schoorsteen. Het woonhuis
brandde tot den grond toe af. De geheelc
inboedel, benevens veel landbouwgereed
schap en landbouwvoorraden werden een
prooi der vlammen. Het vee kon tijdig uit
de stallen worden, gehaald. Alles was
slechts laag verzekerd.
Door vlammen omringd
In den vroegen morgen te omstreeks 3
uur brak brand uit in de AA'oning van den
heer J. Vaartjes te Eemewoude (Fr.). De
vrouw wier man voor werkzaamheden ia
Leeuwarden was, sliep op de bovenverdie
ping met haar drie kinderen te weten een
kindje van 1 jaar en twee jongetjes van 3
jaar. Beneden sliep haar schoonvader de
72-jarige Vaartjes, die stokdoof is. De
vrouw werd gewekt door het geknetter
van hout en een hevige rook. Het bleek,
dat haar woning reeds aan alle zijden
brandde. Zij zag geen kans het huis langs
den geAvonen weg te verlaten. Snel besloten
schoof zij een tafel onder bot dakvenster
en wierp vervolgens haar drie kinderen
uit het venster. De beide kinderen Aran drie
laar, een tweeling, kwamen vrij goed te
recht. Het eenjarige kindje echter kreeg
tengevolge van de val een schedelbreuk.
Dr'. Schönfeld uit Garijp, die spoedig ge
waarschuwd werd, bracht het kindje met
zijn auto naar het Diaconessenhuis te
Leeuwarden. De toestand van de kleine is
ernstig. Van de twee andere kinderen ge
raakte een jongetje nog bewusteloos, doch
kon weer worden bijgebracht. De vrouw
slaagde erin door hard met een stoel op de
vloer te bonzen haar schoonvader beneden
te wekken. Deze wist zich nog door dc
vlammen een uitweg te banen. De vrouw
zelf sprong eveneens uit het dakvenster.
Zij kreeg geen letsel. Het huis brandde ge
heel af. Niets kon worden gered. Zoowel
huis als inboedel waren verzekerd.
De oorzaak van den brand is vermoede
lijk daaraan te wijten, dat luiers, die be
neden bij de kachel te drogen hingen, in
brand zijn geraakt.
ZEDENSCHANDAAL
Te Voorburg is de politie een uitgebreid
zedensdhandaal op het spoor gekomen, waar
bij twaalf mannen, waaronder gehuwden, en
drie meisjes van vijftien en zestien jaar zijn
batrokken. De politie heeft, ter verdere be
scherming van de meisjes, wier levenswan
del reeds niet geheel onbesproken moet zijn
geweest, deze aan een verhoor onderworpen.
Tegen enkele mannen, die in het bijzonder
deze verhoudingen zouden hebben uitgelokt,
is proces-verbaal opgemaakt.
Daarna zijn alle betrokkenen weer vrijge
laten. Een en ander zou reeds ter kennis
van de justitie zijn gekomen.
KINDJE LEVEND VERBRAND
Donderdagmiddag is het 1%-jarïf? zoontje
van A. V te Someren (N.-Br.) in een on
bewaakt oogenblik in een kuip met kokend
water gevallen. Vrijdagmiddag is het kind
aan zijn verwondingen overleden.
ERNSTIG FIETSONGELUK
Te Amsterdam is een 13-jarige jon
gen op den Hoogeweg door het breken van
den voorvork van zijn fiets ernstig komen
te vallen. Met een hersenschudding is hij in
het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis opgenomen.
DOOR DE KOUDE BEVANGEN
Te Amsterdam werd Vrijdagavond
tegen tienen de hulp van den Geneeskun
digen Dienst ingeroepen voor een man, die
in de .Tavastraat door de koude was bevan
gen. Het slachtoffer is naar zijn woning ver
voerd.
Van een onzei lezers ontvingen we bovenst aarde foto van de aankomst van de „Snip"
op het vliegveld Hatote Curasao. De Gouverneur, na de vliegers hartelijk te heb»
ben toegesproken, feliciteert hen met hun benoeming tot ridders in dc orde van Oranje
Nassau.
ZONDAG 13 JANUARI
BLOEMENDAAL, 245.9 M. Kerkdiensten uit de
Geref. Kerk. In beide diensten zal voorgaan
Ds. Joh. C. Brussaard. 10 u. v.m. Tekst. Match.
5:3; 5 u. n.m, Heidelb. Catechismus Zondag
45.
HUIZEN 301 M. 8.30 NCRV. 9.30 KRO.
5.00 NCRV. 7.45-11.00 KRO. 8.30 Morgen
wijding ol.v. Dr. F. W. C. L. Schulte, m.m.v.
sopraan en orgel. 9.30 Gram.pl. 11.00 Gram.pl.
12.15 Orkestconcert en lezing. 230 Orkestcon
cert en Gram.pl 4.15 Voor de zieken. 5.00
Gram pl. 5.20 Kerkdienst uit de Geref. Kerk
(Nwe. Oosterkerk) te R'dam. Spr. Ds. N.
Buffinga. Hierna tot 7.45 Gram.pl. 8.10 Var
Dias 9.00 Solistenconcert. 9.15 Orkestccocert
m.v cellist. 10.00 Volksliederenconcert. 10.15
Orkestconcert. 10.30 Vaz D.as. Gram.platen.
10.40—11.00 Epiloog.
DROITWICH 1500 M 11.20 Kerkdienst
in Welsch dialect 12.50 Orkest concert o.l.v.
G. Hawkins. 1.50 Pianorecital Y. Bowen. 2.20
Belfaster Omroeporkest o.l.v. Brown, m.m.v.
A. Duthie (sopraan) 3.20 Gram pl. 3.50 Het
Bridgewater Kwintet m.m.v. G. Johnson (so
praan). 4.50 Kinderkerkdienst. 5.20 en 5.3:
Lezing. 5.50 ..The winters tale", van Shake
speare. Muziek van B. Wilson. 7.35 Concert
door A. Brough (bariton) en O Pemel (viool)
8.15 Kerkdienst. 9.05 Liefdadigheidsoproep.
9.10 Berichten.
RADIO PARIS 1648 M. 11 50 Orgelconcert
Marthc Bracquemond. 1.20 Pascal-orkest.
KEULEN 45b M 7.50 Philh. Orkest Mann
heim o.l.v, Schlawing. 9.05 Concert 9.50 Om
roeporkest van Stuttgan o.l.v. Drost. 11-20
Omroepkleinorkest oJ.v. Eysoldt, m.m.v.
listen. 1.20 Concert 3.20 Omroeporkest
Stuttgart, o.l.v. Görlich. 5.20 Omroepklein
orkest van Berlijn o.l.v Steioer. 7.20 Omroep
orkest en -koor o.l.v. Rosbaud, m m.v. solisten.
9.20 Leo Eysoldt en zijn orkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M~
Omroeporkest o.l.v. Gason. 6.20 Gram.pl. 7 05
Pianorecital. 8.20 Salonorkest o.l.v. Douliez.
935 Symphonieconcert. 484 M.: 12.20 Orgel
concert. 8.20 Symphonieconcert 935 Saion-
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.20
Concert uit Frankfort door solisten, koor
orkest o.l.v. H. Rosbaud. 9.20 Leo Eysoldt
zijn orkest. 10.20 Concert uit Leipzig.
MAANDAG 14 JANUARI
HUIZEN 301 M. NCRV-uitzending. 8.00
Schriftlezing en meditatie. 8.15—9.30 Gram.
platen. 10.30 Morgendienst o.l.v. Dr F. J. Los
11.00 Chr. Lectuur. 11.30-12.00 en 12.15 Gra-
mofoonpl. 12.30 Ensemble v. d. Horst 2.00
Voor de scholen. 235 Gram.platen. 2.45 Wen
ken A'oor de keuken. 3.15—3.45 Kniplcs. 4.00
Bijbellezing Ds. G Mostert, m.m.v. sopraan en
orgel. 5.00 Gram.pl. 5.15 Zang Joh. dc Heer,
m.m.v. W. Verver (viool). 6.15 Gram.pl. 6 30
Vragenhalfuur. 7.00 Politieberichten. Ned. Chr.
Persbureau. Gram.pl 7.30 Vragenhalfuur. 8.00
Vaz Dias. 8.05 Chr. Gem. Zangvereen. „Soli
Deo Gloria" uit Noordwijk o.l.v. J. Smit en
gram.pl. 9.00 Lezing G. Baas Km 930 Gram.
platen. 10.00 Vaz Dias 10.05 Trioconcert
(fluit-viool-viola). 11.001130 Gram .muziek.
HILVERSUM 1875 M Algemeen j
verzorgd door den AVRO. 8.00 Gram.platen.
10.00 Morgenwijding. 10.15 Gram.platen. 1030
Voordracht E. Kellenaers. 11.00 Orgelconcert
Fr. Hasselaar. m.m v. D. Ising (alt). 12.00
Het Tuschinski-Select-Salonorkest oJ.v. Max
Tak. 1.45 Vioolrecital H. v. d. Lijn mjn.v. A.
Foldni (guitaar): Pianospel door H. v. Dalen
en grampl. 3.00 Voordracht Kommer Kleym
3.30—3.45 Gram.pl. 4.00 Omroeporkest o.l.v.
N. Treep. 430 Discocauserie Max Tak 5.30
Omroeporkest oJ.v. N. Treep, 7.00 Portu-
geesche Gramofoonpl. 7.30 G. de Josselin de
Jongh: Leeuwen. 8.00 Vaz Dias. 8.05 Wiener
Bohème-orkest. 8.50 Jack Hyltcn en zijn band!»
9.45 Gramofoonpl. 9.50 Hoorspel „De- Pel
grim" van Gh. Vildrac. Vert.: S. J. G. Prem-
seladen Boer Leiding: Kommer Kleyn. 1030
Wiener Bohème-orkest. 11.00 Vaz Dias. 11.10
12.00 Uit „Haeck", Den Haag: Lajos Kiss ca
zijn ensemble.
DROITWICH 15.00 M. - 10 35-10.50 Morgen
wijding. 11.40 Gram.pl. 12.20 Orgelconcert J.
Pullein. 1.05 BBC-M:dland-orkest olv. Foster
Clark, mmv E. Broughton (sopraan). 2.20
Gram.pl 2.50 Western Studio-orkesc olv. Tho
mas. 335 Dansmuziek (gr.pl.). 4.05 Sonate-
ccocert (viool en piano). 4.35 Orkestconcert
olv Heyes mmv. Ch. Dean (bariton), 5.35 S.
Baynes' orkest. 6.20 Berichten. 6.50 en 7.05
Lezingen. 725 Har.delmuziek. 7.50 Lezing. 8.20
Pianorecital Horszowski. 8-50 ..Songs from the
films", gevar. programma. 9.50 Berichten 10.20
TJ„. t.-liT-_1 1 1 OC Clin -
RADIO PARIS 1648 M 7.20 en 8 05 Gramo
foonpl. 12.20 Pascalorkest 8.20 Concert mmv.
saxofoonkwartet. Maria Branèze (zang) en toen»
neelensemble. 10.50 Dansmuziek..
KALUNDBORG 1261 M. - 11.20-1.20 Concert
uit rest „Wivex". 2.50—4.50 Omroeporkest
olv. Gröndahl. 7.20 Zang en piano. 735 Om
roeporkest olv. Mahler. 8.25 Koorconcert. 8.55
Saxofoonsoli. 9.45 Kamermuziek. 10.25—11.50
Dansmuziek.
KEULEN 456 M. - 5.20 Gram.pl. 6.35 Orkest
concert. 11.20 Concert uit Hamburg. .1235 Ra
diokwintet mmv. solisten.- 3.20 Werag-Kamer-
orkest olv. Hagestedi mmv. sopten. 5.20 So
listenconcert. 730 Omroepkleinorkest olv,
Eysoldt, mmv. solisten 9.2C Berichten. 9.40—
11.20 Gevarieerd cotcert.
ROME 421 M. 8.05 Gram.muziek 9.05 Humo
ristische voordracht. 9.20—10.20 Gevar. pro
gramma.
BRUSSEL 32 2en 484 M. 322 M.: 12.20—2.20
Gevar. concert, gram.pl. en xylofoopsoli. 535,
6.50 en 735 Gram.pl 8.20 Omroeporkest olv.
André. 9.05 Gram.pl. 9.20 Omroeporkest mmv.
zangsoliste 1030—11.20 Gram.muziek. 484
M.: 12.20 eo 1 302.20 Gram.pl. 5.20 Omroep
orkest olv. André. 7.05 Gram.pl. 735 Piano
recital. 8.20 Symphonieconcert. 1030—11.20
Cabaret-programma.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 730
„Grüsz Euch Gott alle miteinander". gevarieerd
concert olv. Dekner en Knauer. 9 20 en 10.05
Berichten. 1030-r-11.20 Dansmuziek.
Ervaringen van een Hollander
in dienst der Sovjets
(9
Orn 1 uur 's nachts kwamen we te Trout Front aan. Een ver
laten steiger, stikdonker, was de eerste kennismaking. Heel het
dorp lag trouwens in het donker, want om 12 uur werden alle
lichten uitgedraaid. De aankomst was allerminst gezellig: m'n
tolk was ook nog slechts één keer in de plaats geweest en kende
er niemand. „We gaan den directeur uit z'n bed halen" zei ik en
gezamenlijk sopten we door de modder, want het had dien
nacht geregend en bestrating was hier een ongekende weelde.
De directeur bleek op zee te zijn, evenals de onder-directeur,
maar er was een waarnemer, die heelemaal niet op de hoogte
bleek te zijn gesteld van onze komst en ook geen verblijfplaats
voor ons had. Een leegstaand huis was het eenige wat hij ons
aan kon bieden; daar zouden we tenminste voor de wind be
schermd zijn.
Ér zat niets anders op, dan dit te accepteeren.
Zoodra het licht was gingen we verder op onderzoek uit. Het
armelijke visschersdorp, zooals dat nu in het morgenlicht zicht
baar was geworden bood weinig aanlokkelijks. Ik wist, dat hier
nog een Duitsch ingenieur, zekere Jensen moest werken en ging
dien maar eerst opzoeken.
Een kop thee kikkerde ons weer wat op en ik keek het ver
laten hokje, waar hij huisde eens mod. „U hebt toch wel con
tract?" vroeg ik. „Natuurlijk!" was zijn antwoord. „Maar uw ge
meubileerde kamer dan!" „Ziehier" zeide hij en wees me de vier
kale muren. „Alles volgens de nieuwste inzichten ingericht. Hier
hebt U het bed, hier de tafel en hier de stoel en het servies
bestaat uit de koppen, waaruit we drinken. Eten doen we hier
in de Stalobe (volksgaarkeuken). Protesteeren, zegt U? Vergeet
U niet: U bent in dienst van het Russische gouvernement en
blijft dat tot Uw contract afgeloopen is. Ik heb ook geprobeerd
er af te komen, maar wie hier is wordt niet meer losgelaten."
„En hoe is het .verdere laven?,"
„Beroerd! Het eten in de stalobe is duur en ongenietbaar en
toch moet je het eten. want anders is er niets te krijgen. Vleesch
of boter is niet te krijgen; ik leef vrijwel op brood, melk en
eieren, waarvoor mijn tolk uit het dorp zorgt In de maand, dat
ik hier ben heb ik éénmaal aardappelen kunnen krijgen en met
een kip, die ik daarbij gekocht heb kon ik een soort feestmaal
aanrichten. Voorts is hier niets te krijgen als visch en het on
geluk wil, dat ik die niet lust Ik ben hier aangesteld om motor-
reparaties uit te voeren. Om het werk gedaan te krijgen, moet
men heel den dag schelden, want men leeft hier van de sabotage.
Vorige maand zijn hier meer dan 20 personen veroordeeld we
gens sabotage".
„Maar daar hebben ze toch zichzelf het meest mee?"
„Ja, maar wat Ml je? De menschen verdienen immers niet
meer of ze hard of heelemaal niet werken. Men moet alleen maar
het „plan" vervullen, altijd weer het „plan", want ze zweren hier
bij „plannen", Maar als dat plan vervuld moest worden zouden
ze niet alleen langer dan 8 uur moeten werken, maar dan zou
ook de geregelde vrije dag moeten vervallen.
Medewerking heb je hier geen spat, want elke buitenlander is
de menschen een doorn in het oog, al kijken ze anderzijds tegen
je op omdat je meer te eten krijgt en ook meer kent. Materiaal
voor reparatie kan ik hier niet krijgen. Van oud ijzer moet ik
nieuwe onderdeelen maken, wat duur en slecht is. Maar het
„plan" is altijd mooi".
Ik dacht alweer: afwachten, of al die klachten nu wel waar
zijn en liet me toch nog niet mijn vertrouwen in de toekomst
ontnemen.
Ten slotte ging ik naar zee en daar zijn de menschen altijd
nog een beetje anders dan aan den wal, waar wel eens wat te
gauw wordt gekankerd.
De waarnemend-directeur, die ik nu ging opzoeken, was een
geschikte vent. Hij maakte zijn excuses, dat hij geen ander nacht
verblijf had gehad dan een leegstaand huis, maar het zijne was
al overladen met logé's, dus er zat niet: anders op.
Ik ontkwam er niet aaneerst moest er weer een „biogra
fie" van me worden opgenomen voor kantoor en partijbestuur.
Dat was welgeteld de vijfde, zoodat ze nu wel langzamerhand
konden weten, wie ik was.
ia hel, magazijn yaa da noodige spullaa ia zijn voorzien
kon ik in den middag met een visscherman naar zee vertrekken
en ik was blij, toen ik weer een schuit onder me had en de
deining voelde.
Feitelijk had ik nu toch pas mijn eindbestemming bereikt.
VII
TER VISSCHERIJ
Ik zal nu de draad van mijn reisverhaal moeten afbreken, om
dat er natuurlijk niet over gedacht kan worden, mijn ervarin
gen, gedurende de vele maanden van practisch werk op de vloot
en in Trout Front, van dag tot dag te vertellen.
Vandaar, dat ik mij nu meer beschouwend zal gaan bezig
houden met de toestanden in Rusland en speciaal in het gebied
waar ik werkte.
Uiteraard zijn die beschouwingen gebaseerd op de practische
ervaringen van eiken dag.
Mijn functie was instructeur bij de visseherij, maar voor-
loopig bleef het bij inspecteur.
Het visohseizoen in de Kaspische Zee duurt van Maart tot
December en ik kwam tegen November aan, zoodat het seizoen
bijna was afgeloopen. In Astrakan was mij reeds opgedragen
mij eerst van den toestand op de vloot op de hoogte te stellen
en schepen en netten te inspecteeren, opdat ik in den winter
plannen voor verbetering zou kunnen uitwerken.
Ik zou samen moeten werken met kameraad Zjinikof, onder
directeur, afd. rationalisatie, met wien ik dan ook spoedig ken
nis maakte.
Nu ga ik eerst wat vertellen over de wijze, waarop de vissehe
rij was georganiseerd. De vloot was verdeeld in „brigades" van
vijftien schepen, waarvan we er in Trout Front drie hadden, dus
45 schepen in totaal, met drie brigadiers aan het hoofd. De Kas
pische Zee is een heel eigenaardig vischwater, omdat men er
zoowel een zoutwater -als een zoetwatergebied heeft en in beide
gebieden andere visch wordt aangetroffen. Tot op 14 mijl uit de
kust heeft men zoetwater, waarin de z.g. rood visch wordt ge
vangen, die de kaviaar oplevert; het is hier zeer ondiep, er staat
niet meer dan 7—12 voet water; verderop heeft men dé haring.
Alle visch, die gevangen wordt, gaat naar een „Salanda", eon
drijvende „vischfabriek", waar de visch wordt gesneden, gezou.
ten, in vaten verpakt en naar den wal wordt geëxpedieerd.
Om een indruk te geven van zulk een Salanda zij medege
deeld, dat deze werkplaatsen 40 meter lang zijn en 12 nieter
breed. Ze hebben 4S tanks aan boord elk van 50 ton, zoodat er
in totaal 2400 ton visch kan worden verwerkt voor men „vol"
is en naar den wal moet. Men begrijpt, dat er ook een heel per
soneel aan boord van deze schepen is. Al deze Salanda's behooren
tot de Gosrybtrest,
Kameraad Zjinikof, van wien ik hier boven sprak, vond het
heel aangenaam, dat ik kwam, want hoewel hij was aangesteld
om rationalisatie-plannen uit te werken moest hij mij verklaren,
dat hij van schepen of scheepvaart heelemaal geen verstand had.
Hij was n.l. onderwijzer van beroep, maar was nu eenmaal door
de partij voor deze functie aangewezen. De partij zegt: ga en dan
gaat men, zeide hij mij, of men er verstand van heeft of niet.
Zijn geval bleek geen zeldzaamheid te zijn. Zoo was de onder,
directeursigarettenfabrikant en de directeur beroeps
officier van do landmacht. Ook onder de schippers had men
allerlei menschen, die nooit wat met de zee van doen hadden
gehad, zooals hoefsmeden, landarbeiders enz.
In elk geval was Zjinikof blij, dat hij tenminste van mijn ge
gevens copie kon nemen en daaruit zijn plannen kon maken die
rationalisatie van de vloot ten goede moesten komen.
Zooals alles iu Rusland, was ook de vloot reeds voor een deel
gemotoriseerd. De motor, dat is in Rusland een soort afgod.
Lenin en Stalin hebben het de massa ingehamerd,-dat alleen
door mechanisatie Rusland tot bloei kan komen. Nu wil ik niet
ontkennen, dat daar heel veel waars in schuilt, maar dat de
motor alléén het ook niet doet, daarvan ben ik na mijn ervarin
gen bij de visseherij overtuigd.
Men heeft ook met menschen te doen en vooral voor de vis
seherij heeft men vakmenschen noodig. Bovendien kan een vis-
scher het niet zonder een beetje geluk stellen en daar hebben
de Russen heelemaal niet mee gerekend, want zij werken alleen
volgens „plan".
f Wordt vervolgd.)
