BINNENLAND.
Kunst en Letteren.
PUF?. O
ZATERDAG 12 JANUARI 1935
TWEEDE BLAD PAG. S
De Arnhemsche gemeente-
begrooting
Een tekort van f 168.000
Naar dc derde klasse
De financieele toestand van Arnhem baart
zorgen. Er moet nog voor een bedrag van
168.000 dekking worden gezocht. Blijkens de
n wijziging der gemeentebegrooting voor
B. en W. van meening, dat bet nood-
Ls. Arnhem van de eerste naar de derde
der gemeentefondsbelasting te brengen,
iet! Wanneer de verschillende maatregelen tot dek-
van het tekorc zullen worden geaccepteerc
aldus B. en W., mogelijk, bij handhaving
200 opcenten als maximum een progressie i>
van 100—200. De opbrengst van hoofd
en opcenten der personeele belasting wordt
f 28.000 minder dan oorspronkelijk geraamd
waartegenover staac dat de plaatsing in de
klasse van de gemeentefondsbelasting
89.000 voordeel boven de tweede klasse betee-
ovendien bij plaatsing io de tweede
meer uitkeeriog uit het gemeente-
kunnen worden, geraamd en f 12.000 zou
worden ingebracht als een uitkeering uit
gerekend per aan-
ne. In totaal kan derhalve hec tekort van
hoofde van deze maatregelen worden
met f 77.000.
dan resteert stellen B. en W. de
"jfcolgende maatregelen voor: afschaffing bovental
lige onderwijzers L O. (raming opbrengst voor
1935 f 45.000); verhoogiog schoolgeld M.O.
""((raming f 20.000); afschaffing toelage plaatsver-
Vangend hoofd (raming f 5000); lagere ramin-
scholen en pleinen f 15.000; idem we-
enflen en voetpaden f 5000; afschaffing of reorgani-
vervolgonderwijs en voorts verschillende
iigfkleinere posten. Omtrent het vervolg-onderwijs
rijlbebben B. en W. hun standpunt nog niet defini-
-5,'tief bepaald, doch zij meenen, dat hierop zeker
K 2500 moet worden bespaard.
De Christelijke Staat
Een belangrijk artikel in
r. Anti-revStaatkunde"
1 „Het doet weldadig aan te lezen een lieer-
"lijk, goed gefundeerd pleidooi voor de door
werking van het Christelijk beginsel in de
Staatkunde als dat, geleverd door dr. J. van
etjLonkhuyzen in het laatst verschenen num-
aiïner van „Antirevolutionaire Staatkunde"",
ixBldus begint een artikel van Mr. A. vail
tiWijnbergen in deMaasbode.
.1,1 Met gloed van overtuiging, zoo vervolgt
lede schrijver, met greote liefde voor dc voor-
n gestane zaak wordt een rustig degelijk he
le toog, waarin alles, wat zelfs maar zou
skunnen doen denken aan agitatie of dema
i-^ogie vermeden is gewijd aan „de Chris
telijke Staat en de geestelijke en zedelijke
©niaarding onder ons volk".
Kloek en helder wordt gewezen op do
geestelijke en zedelijke ontaarding, niet
elders, maar hier in Nederland. niet
onder een ander volk, maar onder ons volk.
Ket is goed, het is prijzenswaardig, dal
het gebeurt."
„Men leze eens aandachtig de hier be
doelde studie, die een voortreffelijke leid
raad biedt, die zoo beider uiteenzet, wat
van de Christelijke Staat kan en mag wor
den verwacht, wat de plicht van de
Christelijke Staat is ten opzichte van God,
van de zedelijkheid, van het onderwijs
de studie, die ook waardevolle opmerkingen
geeft in acht te nemen ten opzichte der
Staatsambtenaren.
„We zullen toch eenmaal zij het spoe
dig aldus de schrijver, terug moeten
keeren tot positieve Christelijke politiek".
Wij zeggen het hem volmondig na."
Na gewezen te hebben op het Heidensche
in veler Kerstfeestviering, vervolgt Mr.
Van Wijnbergen, dat thans velen zoeken ds
terugkeer naar Christus, al staat het hun
zelt nog niet helder \oor oogen langs welke
weg Hij te vinden is.
Mogen de zoodanigen gebracht worden tot
Christus mede door het plichtmatig voor
beeld van hen, die Hem trachten na te
volgen, en die, wars van alle zelfverheffing,
steeds nederig'zullen hebben te erkennen,
dat zij bij al hun pogen nog een heel stuk
beneden de Christelijke volmaaktheid
blijven.
Dr. van Lonkhuyzen besluit zijn artikel
als volgt:
Wij leven in een allergeweldigste tijd.
"Waarin de dingen zich snel ontwik-
Waarin beginselen om consekwente toe
passingen roepen.
Wij zullen daarom niet. te conservatief
zijn. Dat is een gevaar bij ons.
Het Christendom heeft voor zijn leven
te vechten. Het is voor het Christendom
een er op of er onder.
Er is voor ons maar één weg open. Die
van niet te aarzelen maar met alle kracht
het Christelijk beginsel weer naar voren
te brengen. Ook in de Staat. En op zijn
terrein. We zijn nóg c-en Christelijke
Staat. Zóó doorgaande zal dit weldra niet
meer zoo zijn. Met halve maatregelen
gaan we smadelijk onder.
Door het communisme of door het
Staatsabsolutisme. Omdat de Staat zijn
Christelijk karakter inboette.
Mede dpor onze traagheid.
God forbid!
We zijn nö.g een Christelijke Staat; is het
werkelijk zoo? Welaan laat ons het aan
nemen; maar vast staat dan toch wel. dat
het is op het kantje af.
Moge dan krachtig worden aangepakt.
Mogen met name onze jongeren niet afzijdig
blijven, nu het voor het Christendom is er
op of er onder. niet elders, maar hier,
hier in Nederland."
„Christelijk Vrouwenleven"
Het eerste nummer van
de 19de jaargang
Het eerste nummer van de nieuwe jaar
gang van dit leidende maandblad vóór en
dóór onze Christenvrouwen geeft als altijd
een rijke inhoud bij een welverzorgd uiter
lijk. De eind-redactrico, Mevr. A. van Hoog-
straten-Schoch bespreekt ditmaal bet ,sta-
tionswerk" (zie elders) en behandelt in de
rubriek „Ons theeuurtje" weder belangrijke,
door lezeressen opgeworpen vragen en pro
blemen, waarvoor ieder komt of kan komen
te staan.
Een nieuw vervolgverhaal werd in dit
nummer begonnen, n.l. een novelle van Mej.
J. L. F. de Liefde, getiteld )rDe booze Bar
tel", dat te oordeelen naar deze eerste
aflevering de lezeressen wel zal boeien.
Mej. Mr. G. II. J. van der Molen wijdt een
beschouwing aan het werk van de Volken
bond naar aanleiding van de tiende ver
jaardag van deze instelling op 10 Januari.
Belangrijke onderwerpen voor de huis
vrouw. b.v. over voeding en voedingsleer,
over inkomen en uitgaven komen dikwijls
ter sprake, en gelukkig worden ook de
mannen ni.et vergeten. In de handwerkru-
briek worden niet alleen aanwijzingen ge
geven voor het breien van jumpers, maar
ook voor pull overs voor heeren en zoo
wordt de huiselijke vrede bevorderd.
Het eerste nummer ziet er dus weer keu
rig en welverzorgd uit: of de uitgever H. A.
Boltenburg N.V., Amsterdam (C.) de prijs
niet wat te hoog stelde, laten we liever aan
de beoordeeüng der lezeressen over. Nieuwe
abonné's krijgen echteï een premiebock
cadeau.
„Dorp aan de Rivier"
DORP AAN DE RIVIER, door
An toon Coolen. Rotterdam,
Nijgh en van Ditmar.
Hét dorp waarover Coolen het in zijn nieu
we boek heeft is gelegea aan de Maas, er
gens in de streek tusschen den Bosch en Oss.
Dat het een werkelijk bestaand dorp is, is
onwaarschijnlijk. Daarvoor heeft het te veel
kenmerken, die onreëel zijn.
Eigenlijk is dit ook bij de literatuur niet
van het allereerste belang. De vraag is maar
of tijdens het lezen onze verbeelding het
niet-bestaande als werkelijkheid kan accep
teeren. Daarin ligt het geheim van het sla
gen of niet slagen van een auteur. I11 wat
Shakespeare aan de menschheid heeft gege
ven, zijn ooik vele onwaarschijnlijkheden. „Ko
ning Lear" bijvoorbeeld krioelt ervan. Maar
de vraag is niet om een figuur uit een an
der werk van Shakespeare te nemen of
Shylock een werkelijk bestaand iemand is,
en of de „pond-vleesch-historie" inderdaad
aldus kan gebeurd zijn, maai* of de schrijver
de personen uit zijn drama voor ons kan
doen leven. Neen, meer nog, of we in hen
menschelijke karakters ?ien, of we in hen
die eigenschappen herkennen, die we, als
wc onszelf beschouwen, ook bij onszelf kun
nen waarnemen.
Op deze manier kan men Coolens nieuwe
boek bekijken. Doen zijn figuren natuurlijk
en zijn het levende menschen, die tegen de
achtergrond van een dorp aan de Maas, al
dus bestaanbaar zijn?
Nu noemt men Shakespeare's drama ro
mantisch, om de hierboven uiteengezette re
denen. Dezelfde soort kenmerken Jraagt ook
dit werk van Antoon Coolen. Zijn karakters
zijn niet realistisch, maar romantisch. De
hoofdfiguur is de dorpsdokter Tjerk van
Taeke. Hij is een man, die niet zichzelf zoekt
en geen mensch ontziet Tegen do burgemees
ter, die zoo wijs zat te oreeren over zijn ge
meente, zegt hij met een Fransch citaat:
„alle lui die redeneeren, zijn de ondergang
van de staat". Als hij 25 jaar gemeente-arts
is, en de burgemeester biedt hem namens de
Raad een envelop met duizend gulden aan,
dan beantwoordt hij dat met het vragen om
een kaars, en hij verbrandt het geld. Want
hij heeft vernomen, dat in een geheime zit
ting de Raad besloten heeft, hem binnenkort
z'n ontslag te geven. Als Lij duizend gulden
Teleurstelling
Overtollig Haar
Dagelijks komen Dames in onze Inrichting, die door onkundige behandeling en door
lokmiddel van goedkoope prijzen haar overtollig haar niet alleen niet zijn kwijt
geraakt, maar van wie door slechte behan deling de haargroei nog erger is geworden.
Dames, daarom oppassen! Komt dus vol vertrouwen bij: Mevr. LOuisE C. GIMBER,
gedipl. specialiste, Laan v. Meerdervoort 156, DEN HAAG, TeL 331341, 30 jaar gevestigd.
Verwijdering van overtollig haar met garantie van nooit meer terug komen.
Nieuwste vlugge methode. Vele aanbev. v. H.H. Doctoren en beh. dames, ook verwijde
ring van rimpels, wratten, pukkels, enz. Verlaagd tarief. Catalogus B gratis en franco.
aan een langzaam wegkwijnende zieke heeft
verdiend, die echter een persoonlijke vijand
van hem is, laat hij het geld bij de nonnetjes
brengen. Nadat hij een zware operatie heeft
ondergaan, laat hij zich op een baar naar
een vrouw vervoeren, die zijn hulp noodig
heeft. En als hij aan de overkant van de
Maas moot zijn om een vrouw in hel leven
te behouden, loopt hij over de ijsschotsen in
de rivier, omdat geen veerman het meer
aandurft.
Wat eigenlijk zijn godsdienst is, weet men
op het eind nog niet. Het dorp is Roomsch,
hij stuurt z'n jongens naar Rolduc: als z'n
vrouw overlijdt, wordt er 'h dienst in de kerk
gehouden en de nonnen hebben hem boven
aan geplaatst op de lijst van hun weldoe
ners. Tegen z'n zonen zegt hij: wees kinde
ren, wordt mannen. Maar eens zei hij: wordt
heidenen! Misschien is het 't beste 't zóó te
zeggen, dat zijn woorden vaak alles behalve
een christelijke geest ademen, maar z'n
daden wel. Coolen plaatst hem hiermee vlak
tegenover de burgemeester, die wel vindt,
dat er eigenlijk een dokter moet komen, die
in religieus opzicht meer met de hevolking
overeenstemt, maar wiens daden niet zóó
zijn als men van een christen meent te mo
gen verwachten, al zit hij bij de jubileums
viering vooraan in de kerk.
Dokter van Taeke is een prachtige figuur,
over 't geheel genomen; en als zoodanig een
goede creatie van de auteur. Er zijn echter
in hem trekken, die ons onnatuurlijk aan
doen. Hij legt bijv. altijd als hij langs komt
z'n geweer aan op iemand, die zijn vrouw
heeft beleedigd en drijft de man op die ma
nier tot krankzinnigheid. Tegen een patiënt,
die z'n vijand is, zegt hij: ik wil duizend
gulden aan u verdienen, en dan gaat gc
dood. En telkens herhaalt hij: nu is het zó.-"
en zóóveel. 1
Zoo is er meer onnatuurlijks iu dit boet
Bijv. de geschiedenis van de molen, wat
herhaaldelijk inplaats van de zak kore
een mensolx dood naar boven wordt gel
schen.
Enkele episodes konden o.i. gemist worejo
Het dansen met een lijk door enkele d;
ken „wakers" is weerzinwekkend; en de w°"
waarop Cis de Doove, een bekend stroo,'!
door de marechaussee ontdekt wordt. -k
banaal.
AI de figuren uit dit boek te bespre^.'
is natuurlijk ondoenlijk. Verschillende.?:",
van zijn van gemaaktheid niet vrij ted°-
ten, zooals Mammeke, en do lui vr\-v
„broederschap van do snoek".
.J3E BEROEPSEER VAN DEN CRITICUS"
In het „Critisch Bulletin" van Dec. '34 heft
Donker een weeklage op over ae Nederlandsche
kritiek.
Hij schrijft o.m.:
„Er bestaat in elk beroep een ongeschreven
ethiek, een stilzwijgend erkende verantwoorde
lijkheid. Deze bestaat in de literaire kritiek
nog nauwelijks!
De noodwendige subjectiviteit der kritiek is
tevens de gereede uitvlucht voor alle onkunde,
oppervlakkigheid en ondoordachtheid, waar
mee iedereen het recht heeft, met een paar
groote, grove of globale woorden, over een
boek, de einduitkomst van een levensperiode te
oordeelen. Een der meest voorkomende en
grofste wanverhoudingen is die tusschen het
werk van den schrijver en het gefloddcr van
den criticus. Die wanverhouding is in Holland
grooter dan in andere landen."
Het Ls zeer merkwaardig, dat Donkers vernieti
gende kritiek komt, nadat hij gedurende vijf
jaar maandelijks het Critisch Bulle
tin tot rijn berusting heeft gehad, een
spreekgestoelte, van waaruit hij meende de Neder
landsche kritiek te kunnen saneeren. Het is even
eens merkwaardig, dat Donker tot de ervaring
komt. dat hec met de Nederlandsche kritiek niet
veel zaaks is, nadat vrijwel heel de Nederlandsche
kritiek zijn bundel Gebroken Licht mislukt
heeft genoemd en dit oordeel heeft gemotiveerd.
De heer Donker maakt het wel wat erg door
zoon scherpe tegenstelling te maken tusschen „het
wefk v^n c'en schrijver en het geflodder van den
criticusDergelijke algemeenheden, die onbillijk
zijn zoowel tegenover een deel der „schrijvers" als
der „critici", zijn in strijd mee „de beroepseer van
den criticus", welke Donker tracht aan te kweeken.
Wat te-1- -wOW.,^1 Ij betrouwbaar
IJsverm a
geelt ruwe hi
verzacht - ger
'-V
S. bot f S—io. per ihand; s|
•h.'l 1 3B. gullen r P
4; spiering 1:50— 2.50
besommingen
UM <91 Timo-
kooi
no.-, Vb
- i'ü'-'-tltar
-heilbot
i 125 kg.; rod 1'25—12
griet 1 1.: ;jr schol f 10.50lz, midd ld t ]A
-11: sMflchol f JÏ.S0II; kl selinj ft»-/.,
sehsr bot f fc, V7- Kr Vul.Vn'
1 15—U: kl ld fll.r.o—7; w ijting V C.JO—«,t;0-
Si- sclielv. 1 28;'gr m ld f I'S27kl
H: kl id r lo—8; haring f54.50 p
1 id f 21-
ROFFELRIJMEK
IDEALE DIENSTBODE
Biedt zteh aan een mannelijks
Dienstbode, perfect kunnende wor-
ken, poetsen, koken, boodschappen
doen. telefoneeren, tafeldienen, lin
nengoed verzorgen. (Hoïelhouders-
zoon). Sollicitant rookt niet. drinkt
niet. snoept niet, knoeit niet mel
de leveranciers, praat niet met
De mannelijke dienstbode
Die zich komt presenteeren
Ziet ongetwijfeld honderden
Mevrouwen reflecteeren:
Hij werkt perfecthij poetst, hij kookt
Kan vlot telefoneeren,
Doet boodschappen, de linnenkast
En kan dinee's serveeren,
Hij rookt niet, drinkt niet, snoept niet
Hij is niet om te koopen, [en
Hij kletst niet met de buren en
Laat de familie loopen,
Hij staat niet voor het stuitendst slot
Hij kan het demonteeren
En prachtig smeren als het pi-
En grondig repareeren,
Hij schildert, wit en h LIJNEN
Van electrische zake,k.t-un
En wil mijnheer h w-uriesn» 11 mm
Wat makkelijkev^m 9 v seatttc
Hij schrijft, hfc
600 noodig ir
En délicate ^ijasische i.loi d
Volbrengtw<" 17 vm>
Eli dat T1' (vn,'' v 'Batavia l v Londen
n lm. vertrekt 22 Ja... n «alè.'.a
flUS kO^O (uUr.) p 11 li rum.) Perim
WpIL- -thu,sr> P 1"- '1 vm» kaap del Ami
rreMC*rii 13 r Batavia n lï'dam
Dmt/oomvaaht MIJ. fcUI'.lll. \i>~
v St. ALDBGÖXLE UliuiPi.j li van
KJJN» NEOLItL. STOOM HOI IT tl IJ.
COSTA liJ'JA. ll v Amsterdum n \V Ind.e
SSSBLAEIt il AhisiefdsUi n W ladle
MOJtBUS ll v Anist fj-Kopeniragpii
AdAMEMNON 11 v Amst n Malaga
UBKUO.N i v Amst t6 P.-dam
t'pHeL'S 12 V Arryit te Ktfttctdum
MARS 11 v Mt-IIla il Oarthagefia
ACHILLES jT v japon I v Londen te IPdam.
PATkOCLVs Japan n Ifdam 12 v Pt Sa,u
POLT1 a MILS Batavia n .tlfisT 1" Pf Sud .n
HENNE VIS Otarn n R'dani lz fvinl l- Antw
LAOMEDO.V vertr. 12 v Batavia Ainftoriam
al, HKIS""'"-? r.r^r.4 ,-,j*
ALi-lUt.'M -.11: It jjajfi h B Ayrc?
KUS. ItOLL. I.LUÏ D
ZEtevb)eoUIA 11 (lï 'nld(U v Mon-
niLCION-LUS
1-' v Bilbao te Vlaui dingen
TERliAJl Vluanli,,^,, gvn ol„ R.
IS-6J rftl 80 möl O van Nltok
HOLLASO—OU»r-«ZlK LIJS
SBKOiJSIvEUK 12 v U'daiii te Anttrerpep
..r~, fuinmi'ii-isiiii: LIJ\
S'EtxEffK (thutsr.) ij te Suez."
tlouten plaveisel van de Röntgen-
te Berlijn-Charlottenburg is
de strenge 1vorst opengebarsten
Nabij Ascot, heeftuitgaande van de Bracknell Kennels, een jacht voor kinderen plaats gehad ivaar vele kleine jagers
aan deelnamen. De jagermeesters met de honden doorwaden een beek.
De Britsche premier in de klokkengieterij van Gillett en Johnstone te
Croydon waar 't carillon der St. Johnskerk te Perth werd gedemonstreerd
Joodsche winkeliers te Saarbrücken houden inventaris-uitverkoop wegens
sluiting van het bedrijf wijl zij vreezen dat de uitslag van de stemming
hen onder Nazi-bewind zal brengen.
Links boven: De Engelsche pantserwagens zijn geplaatst voor het hotel
„f etersberger Hofte Saarbrücken.
