•~5-'-N A#4! a-S-
DONDERDAG 20 DECEMBER 1934
Kerknieuws.
CHR. GEREF. KERK
Beroepen: Te Rotterdam-Zuid. D. Driessen
te Amsterdam-Oost.
GEREF. KERKEN
Beroepen. Te Laren (N.H.), Th- A. van
lAndel, cand. te Zuidland.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Barneveld. G. Alers te Dor
drecht. - Te Witmarsum. cand. C. J. van Roijen
te Utrecht. Te Westmaas (toez.). A. W. La-
zonder. cand. te Tienhoven (U
Aangenomen: Naar Nieuwpoort. A. v. d.
Kooij, cand. tc Maarssen. Naar Benthuizen. W.
Bieshaar, cand. tc Utrecht.
HULPPREDIKERS
Bij de Ned. Herv. Kerk te Arnhem is be
noemd tot hulpprediker Drs. J. F. L. A. B e c h t.
cand. aldaar.
SOEST
Het in ons blad van eergisteren gegeven be
richt over de voorbereiding van een derde predi
kantsplaats bij de Ned. Herv. Gemeente door en
in de richting van den Geref. Bond. wordt door
den Secr. der afdeeling van den Geref. Bond
aldaar als volkomen onjuist afgewezen. Er is bij die
afdeeling niets bekend over deze zaak.
AFSCHEID, BEVESTIGING. INTREDE
Ds P. Lugtigheid. beroepen predikant
bij de Ned. Herv .Kerk te Ommelanderwijk. hoopt
Zondag 20 ]an. zijn jntrede aldaar te doen. na be
vestigd te zijn door Ds. G. Grootjans van Vlaar-
dingen.
GEREF. KERK DEN HELDER
Opening nieuw gebouw
Gisteravond heeft te Den Helder de plechtige
ingebruikneming plaats gehad van het nieuwe
gebouw der Geref. Kerk, dat tegelijk als kerk en
als Evangelisatiegebouw dienst zal doen.
De oudste der predikanten, Ds. F. Tollenaar
voerde allereerst het woord.
Hij overdacht de kennelijke bewijzen van liefde
en zegen, welke God de gemeente van Den Helder
wilde schenken, in de stichting en voltooiing van
dit nieuwe gebouw. Na een kort historisch over
zicht dankte hij allen, die op eenigerlei wijze hadden
medegewerkt om de plannen te doen slagen en
van liefde en toewijding blijk hadden gegeven.
Ook een woord van hulde werd gebracht aan
den architect, den aannemer, den uitvoerder met
zijn menschen en den opzichter, voor de uitnemen
de wijze waarop allen de hun gegeven opdrach-
.ten hadden vervuld.
Vervolgens werd door hem, namens de bouw
commissie. het gebouw overgedragen aan den
kerkeraad.
Ds. J o h. M e ij n e n ging daarna voor in den
eersten Dienst des Woords. De woorden der
Schrift-overdenking waren: Jes. 56 vs. 7b: ,.lk zal
hen verheugen in Mijn Huis". Herdacht werden de
zegeningen des Heeren in de uitbreiding der ge
meente geschonken en welke hebben geleid tot de
stichting van dit Huis des Heeren.
Verschillende afgevaardigden, oa. van het col
lege van B. en W. der gemeente, van de classis
Alkmaar, de vlootpredikant Ds. J. H. Vaan
drager en meerdere anderen, woonden deze
openingsplechtigheid bij.
Het kerkgebouw, dat aan ongeveer 500 personen
plaatsruimte biedt, was geheel gevuld.
Het was voor de Gereformeerde Kerk van
Den Helder een dag van dankbare herdenking.
DE NED HERV. KERK TE MUIDERBERG
Na den brand gerestaureerd
De Ned. Herv. Kerk te Muiderberg welke in
Februari j.l. nagenoeg is uitgebrand, zal Donder
dagavond e.k. opmeuw m gebruik worden geno
men. Ds. Langman en Burgemeester de Raadt zul
len het woord voeren. De restauratie is geschied
onder leiding van den architect B. Doomberg te
Bussum, in overleg met Monumentenzorg. Het ge
bouwtje dateert uit het begin van de He eeuw.
De toren dient als vuurtoren voor de luchtvaart.
Kerk en Staat in Duitschland
2 De Rekhsbote verboden
Het laatste nummer van de Reichsbote is in be
slag genomen o.a. wegens het publiceeren van de
critiek der kerkregeering Mahrarens op de woorden
van rijksminister dr. Frick. niettegenstaande het
verbod tot publicatie van kerkelijke polemiek.
Uit Danzig
Reuter seint uit Warschau:
Te Dantzig hebben 48 van de 60 geestelijken
alle banden verbroken met de organisatie van
Duitsche Christenen, Zij verklaarden trouw te
blijven aan de confessioneele protestantschc kerk.
KERKELIJKE TOENADERING IN
AUSTRALIË.
In Australië is een sterke toenadering tot
stand gekomen tusschen de methodistische,
de congregationalislische en de presbyteri-
aansohe kerken. Een fusie dezer drie groe
pen wordt mogelijk geacht. De tweejaarlijk-
sche algemeene vergadering der congregatio-
nalisten in Februari 1935 heeft deze op het
agendum geplaatst. De algemeene methodis
tische conferentie in Mei 1935 zal hetzelfde
punt behandelen. De presbyteriaansche ker
ken zullen daarna nog volgen.
De bestemming van een deel van den Zondag
voor sportwedstrijden heeft een inzender in het
.Vrijz. Herv. blad „Kerk en Wereld" zoodanig
verontrust met het oog op den daardoor in 't ge
drang komenden kerkgang, dat hij de vraag stelt:
,,'Hoe staan wij vrijzinnige protestanten hierte
genover? De hooggeroemde vrijheid om, zooals
het dan heet „de jeugd later zelf te laten kiezen"
leidt tot een geheele afzijdigheid en oobekendheid
voor velen. Kunnen wij steunen door lidmaatschap
of anderszins die vereenigingen, die practisch ge
sproken de kerk ontvolken?
„Het wil mij voorkomen, dat hier voor de ker
keraden 'ntaak ligt om die vereenigingen. die zoo
langzamerhand de gewoonte aannemen om op Zon
dagmorgen hun organisatie te laten functionneeren
er opmerkzaam op te maken, dat men hier ernstige
bezwaren tegen heeft en zoo deze zachte wenk
niet helpt maatregelen terzake tc nemen.
..Met het laatste bedoel ik:
le. te adressecren aan de overheid om een vol
ledige sluiting te krijgen van alle openbare ge
bouwen, sportvelden, een verbod van wegwed
strijden etc. op Zondagmorgen:
2e. een actie om {e bevorderen dat het lidmaat
schap c.a. van dergelijke vereenigingen ook voor
den vrijzinnig godsdienstige onvereenigbaar wordt
geacht met zijn plicht als lid van de kerk."
Een teeken des tijds kan men ook deze ont
boezeming achten: zij ontvangt een scherp zijlicht
uit wat onlangs een confessioneel predikant uit
's-Gravenhage ondervond, die in Tuindorp-Vree
wijk preeken moest. Hij was op het uur van aan
vang niet aanwezig (half zes), doch kwam pas
tegen 6 uur bmnen. Hij maakte toen zijn veront
schuldigingen en zei ongeveer (volgens „Prikker"
in Kerk en Wereld): „Gemeente, ik heb onderweg
aan verschillende personen de weg gevraagd, naar
de Vredeskerk in Tuindorp-Vreewijk, maar nie
mand wist het mij te vertellen, ze wisten echter
wel allemaal, dat Feyenoord in Amsterdam van
Ajax met 4—0 had verloren!"
Wij vreezen dat de onrust van den inzender
bovengenoemd en de ervaring van den Haagschen
predikant in pijnlijk nauw .verband met elkaar
HET HUWELIJKSFORMULIER
Twee aanvallen tegelijk
Zoowel in het moederland als in O. Indië wordt
zij het van verschillende zijden, bezwaar gemaakt
tegen het huwelijksformulier, zooals dit thans in
dc Prot. Chr. Kerken wordt gebruikt. Het bezw
van 90 personen, die daarover adresseeren aan
op 8 Januari a s. bijeenkomende Algem. Synode
der Ned. Herv. Kerk. bestaat hierin, dat er
in vorm en inhoud allerlei is. dat geen weerklank
meer vindt in het Christelijk bewustzijn en lev
„De sombere inleiding, die iri het door Calvijn
gebruikte formulier werd gemist, de wonderjijki
naar wij meenen onjuiste, wijl onbijibelsche, moti-
veenng op een bepaald punt van de instelling
het huwelijk, de beschouwing van de verhouding
van man en vrouw .de taal van eeuwen her. dez<
alle maken velen afkcerig van dit formulier nie
alleen, maar ook van de kerkelijke huwelijksbeves
tiging zeive.
„Nu in onze dagen meer dan ooit huwelijk ei
gez:n in hun onvergelijkelijke waarde voor he
leven van kerk en volk worden bedreigd, komt het
ons van uitnemend belang voor. dat onze Kerk
zich opnieuw op deze instituten beznt en
resultaat dier bezinning zijn neerslag doet vinden
in het formulier, waarmede de kerk haar lidmaten
bij de sluiting van het huwelijk, bij het leggen
den grondslag van het nieuwe gezinsleven, tege-
„Wij meenen. dat de invloed, die van een d
gelijk stuk uitgaat, wanneer dit in de taal v
onzen tijd tot dc leden der Gemeente komt,
groote beteekenis voor ons volksleven kan zijn
dat het laten voortbestaan van een formulier, w:
aan zóóvelen zich stooten. dat het dikwijls óf ter
zijde gelaten óf slechts gedeeltelijk of gewijzigd
gebruikt wordt, een belangrijk nadeel voor cos
kerkelijk leven beteekent."
„Een klage om vernieu„ mg"
De tweede aanval op het huwelijksformulier
komt uit O. Indië en is van Ds. C. Mak, predikant
bij de Geref. Kerk van Medan (Ned. Indië) die
in het Kerkblad van de Geref. Kerken in Ned.
Indië een artikelenreeks geschreven heeft onder
den titel: „Eenige doleerende opmerkingen naar
aanleiding van het verschijnen van de uitgave.
„Eenige Gezangen in gebruik bij de Geref. Kerken
in Nederland, alsmede hare formulieren van e
heid en liturgie". De schrijver is heel niet opgeto
gen en heeft met name bezwaren tegen het formu
lier ten gebruike bij het bevestigen van huwelijken,
dat nog het meest door de Synode is gewijzigd.
Ds. Mak zegt: „Maar dat huwelijksformulier is ons
een klage om vernieuwing, wellicht dat wij zulks
hier in Indië sterker gevoelen, waar elk kerkelijk
trouwen zooiets bijzonders heeft; waar gemeente
en predikant zoo écht hun „werk van maken".
Omdat er meestal geen familie is en het vooi
bruidje vooral zoo eenzaam en vreemd is bij haar
aankomst in dit warme land van veel zon, doch
ook van heel donkere schaduw; omdat we hier in
dit pioniersland waar een ieder vaak door harde
én moeilijke omstandigheden „zich er moet door
slaan" en de beproeving van karakter, uithoudings
vermogen, werkkracht, enz. veel zwaarder en ac-
tueeler is ik zeg, omdat wij misschien hier veel
meer dan in Holland weten, dat een huwelijk be
slist over opgang of ondergang en alteen het hu
welijk met Christus waarborg is voor een gezegend
en zegenend leven.
„Dit doet ons vragen: was er nu niemand, die
hier in zuivere toon en schoone zegging ons een
actueele vertolking gaf van wat naar de Schrift
„Gabe und Aufgabe" van het huwelijksleven is in
dezen modernen tijd. Het doet ons zuchten omdat
wij op dit terrein toch zeker het nieuwe
hadden kunnen scheppen".
SCHRALE OOGST
De synodale commissie der Ned. Herv. Kerk
heeft het vorig jaar bekend gemaakt, dat men na
langdurig óverleg erin geslaagd was den girodienst
bereid te vinden voor een bijzondere tegemoetko
mende regeling voor jjostrekeningen van kerkelijke
functionarissen als quaestoren van ring of classis.
Van de 3370 colleges, die er voor in aanmerking
komen, hebben erelf geantwoord, dat zij er
gebruik van willeo maken.
LUTHERSTANDBEELD TE BOEDAPEST
De Evangelisch-Luthersche Kerk van Hon
garije, op 10 Nov. j.l. in nationale synode
bijeen, besloot na een rede van Andor Kovats
met algemeene stemmen en met groote
geestdrift tot het oprichten van een Luther-
standbeeld in de hoofdstad.
ZENDING EN PHILANTROPIE
De Vereeniging tot verspreiding van de
Heilige Schrift, die reeds zooveel gedaan
heeft tot bevordering van de kennis van de
Bijbel, heeft thans een platenbijbel het licht
doen zien. Deze bijbel wordt voor Zondags
scholen en Evangelisatievereenigingen tegen
een goedkoope prijs beschikbaar gesteld.
Deze bijbel is niet middelmatig groote
letter gezet, die toch heel duidelijk is. De
band is dik, zoodat het geheel stevig is en
tegen het veelvuldig huiselijk gebruik be
stand is.
Voorin bevinden zich enkele bladzijden die
als familieregister moeten dienst doen. Een
eerbiedwaardige gewoonte, die weer in eer
hersteld toordt.
Achterin zijn onder verschillende rubrie
ken samengebracht bijbelplaatsen voor bij
zondere gelegenheden en tijden. Een ten
slotte is zeer belangrijk, dat er aan is toe
gevoegd een concordantie. Uiteraard moet
deze beknopt zijn, daarom wordt verder
verwezen naar Trommius. Dit is inderdaad
iroor het gebruik in het huisgezin een toe
voeging die op hooge prijs zal worden gesteld
Het i
LEGER DES HEILS
Kolonel Wijkhuizen treedt af
in de historie
het Leger des Heilis in
ons land nog nimmer
voorgekomen. dat
een actief-dienend
officier zijn 45-jarig
dieast-jubileu
voorrecht kan
leen hen te beurt
vallen, die reeds op
zeer jeugdigen leef
tijd naar de Kweek
school gaan.
Op 28 December
a.s. hoopt de Maat
schappelijk Secreta
ris, Lt. Kolonel J.
Wijkhuizen den dag
te herdenken waar-
op hij vijf en veer
tig jaar geleden zijn
eerste aanstelling als officier van het Leger des
Heüs ontving. Hij zal dan tevens den dienst ver-
SLAGVAARDIG GENERAAL
Dc i
i'e opperbevelhebster van het Leger des
Heils, de 70-jarige Evangeline Booth, heeft in een
rede te Belfast verteld, dat zij in Chicago een
huwehjksvoorstel had ontvangen van een heer. die
haar als zijn meening liet weten, dat het tijd vc
haar werd om nu eens over een echtverbintenis
denken. „Dat héb ik gedaan, en daarom ben ik
ongetrouwd gebleven.' had de generaal al of
niet blozend, dat zeide zij er niet bij geantwoord
ZENDING, CRISIS EN
ZENDINGSCRISIS
Zorgwekkende verschijnselen.
Rome en het Mohameda-
nisme. De toestand in
China. Tegenwerking van
allerlei kant. Modernisti
sche stroomingen. De fi-
nancieele grondslag verzwakt.
Bij het doorlezen van de Zendingsperiodieken
der laatste weken komt men steeds meer ender
den indruk, dat de crisis bezig is. het Zendings
werk in onderscheidene werelcideclen in zorgwek
kende mate aan te vreten. Wij denken daarbij
niet alleen aan de financiering en de door over
heid en particulieren geboden steun, welke uiter
aard groote vermindering ondergaan, maar ook
aan de hooger liggende crisisverschijnselen, ver
band houdende met den basis, waarop de Zen-
dingsarbeid rust, en waar hij hier en daar beden
kelijk ver van verwijderd raakt.
Van den somberen kijk op zaken geeft
Prof. Dr. H. M. van Nes een beeld in de
Nieuwe Theol. Studiën, waar hij
de inzichten van Prof. Dr. J u 1 i u s R i c h-
ter, den Duitschen Zendingskenner, ter
sprake brengt. Gevraagd hoe de Zendingscri
sis in de wereld gekomen is, wijst Richter
erop. dat dc R-K. missie even machtig is als
de Protestantsche en haar in Afrika dreigt tc
overvleugelen: dan wijst hij op het groote
gevaar van het saecularisme, dat wel cul
tuur. maar geen Christendom wil; voorts op
de strijdvaardigheid van den Islam, een ge
duchte tegenstander, en op het overal door
dringend Bolschewisme.
Even somber is Richters kijk op de verhoudin
gen tusschen gekerstende streken en het massale
volksgeheel Van de 400 milhoen Chineezen zijn
twee derde milhoenprotestantsche Christenen,
terwijl in Japan de verhouding is 69 millioen en
tweehonderd duizend in Britsch Indië twee en een
half milhoen onder 350. „Bij alle drie is dat veel
minder dan het jaarlijksch geboorte-overschot, zoo
dat de verhouding voortdurend ongunstiger wordt.
Voeg daarbij, dat de Thomaschristenen in Tra-
vaocore en Ccch'nchina, de honderdduizenden
Nestrorianen in China en Indi>i, de groote Neger-
kerken in den Congo door het heidendom worden
opgezogen. Overal liggen syncretisme en nationa
lisme op de loer. Er is weinig kans. dat de natio
nale kerken de heidensche massa's zullen ker-
Deze teleurstellende mededeclingen zijn te ver
meerderen met n'ct minder teleurstellende bschou-
wingen. Prof. Adolf Keller uit Genêve.
bekend om zijn internationaal-kerkelijke belangstel
ling, heeft in een boek over de dialectische theo
logie ook geschreven over de Zeqding en merkt
op, dat „het Westersch Christendom het zedelijk
en, religieus recht tot Zendingsarbeid mist.
„Het onderscheid tusschen bekeerde Chris
tenheid en onchristelijke menschheid bestaat
niet voor God: de Zending is enkel Gods
zaak. en voor ons heeft geen ander motief
recht van bestaan, dan „das Zeugnis des
gehörten Wortesd.i. de gehoorzaamheid
aan de goddelijke opdracht. Daarbij moet
echter veroordeeld worden elke bekeerings-
poging. elke cultuurzending, alles, wat
zweemt naar het social gospel."
Een derde teleurstellende factor in het Zen
dingswerk is. wat wij zouden kunnen noemen de
zuiging van modernistische stroomingen. Uit China
waar in 1927 reeds vierduizend Zendelingen
hun werk hadden moeten opgeven en vanwaar we
nog telkens wordên opgeschrikt door berichten
van moord op Zendelingen geeft Ds Krijger
van Ermelo (die er jaren gearbeid heeft) ver
bluffende voorbeelden. Hij schrijft in De Mace
doniër:
„Weet U wat ik voor enkele jaren te Peking
heb medegemaakt? Een levend geworden Boeddha
was als hoofd van den godsdienst der Lama-
priesters in Tibet opgetreden en zou in den He-
melschen Tempel te Peking worden ingehuldigd.
Aan die huldiging namen o a. ook deel
afgevaardigden van verschillende zendings
genootschappen in China. natuurlijk
moderne, maar die maken, gunstig
gerekend, zestig procent der ge
heele zending aldaar uit. Naar
de redevoering, die daarbij door hen ge
houden werd. bleek het, dat hun bedoeling
was aan het Boeddhisme, dat een wereld
stelsel van godsdienst uitmaakt, een huldi-
gingsgroet te brengen van een ander groot
godsdienstig wereldstelsel, n.l. het Christe
lijke. Christus op voet van gelijkheid met
Boeddha!"
Tegenwerking van weer andere zijde ondergaat
de Zending in Egypte, waar een speciaal Comité
is opgericht van Mohammedaansche zijde, tot be
strijding van de Zehding. De couranten bliezen
het vuur aan en de ongelooflijkste dingen werden
daarbij vermeld.
Nu heeft deze actie wel de onbedoelde vrucht
gehad, dat bij velen deze uitgieting van haat heeft
gevoerd tot meerdere toeloop tot Ziekenhuizen en
Zendingsscholen, maar als symptoon van ople
vend Mohammedaansch verzet is zij een zorgwek
kend feit.
Als vijfde en laatste bewijs van donkeren tijd
voor de Zending noemen wij de met 1 Jan. in
gaande subsidieregeling der Regeering, welke de
Nederlandsche medische Zending zwaar treft in
haar financiering en ook in haar personeel met het
oog op de verloven.
Het zou natuurlijk niet moeilijk zijn, tegenover
al deze niet opwekkende mededeelingen moedge
vende feiten of cijfers te noemen. De Zendings
statistiek 1933 bijv. van O. Indië wijst uit. dat er
in dat jaar door de Zending 125000 Inheemsche
Christenen werden gedoopt, terwijl het aantal lid
maten der verschillende kerken met 63.000 toenam
Zoo zijn ook van andere Zendingsvelden gunstige
mededeelingen te vermelden.
Echter, dit raakt de voortgaande resultaten van
jarenlangen arbeid Dc crisis, welke ook de Zen
ding tot op onrustbarende diepte thans beïnvloedt,
heeft én in financieel én in geestelijk opzicht fac
toren in 't werk gesteld, die van ver reikende be
teekenis zullen blijken. Dat te eeniger tijd ook hier
de concentratie haar woord zal meespreken is
evenzeer te duchten als de gevolgen van de door
werking der beginselen, welke de fundeenng van
den Zendingsarbeid aantasten, en waarvan men
in den Intern. Zendingsraad de vertegenwoordi
ging niet vermag te weren.
Schoolnieuws.
Ds. R. BROUWER
A.s Zondag viert Ds. R. Brouwer, em. predikant
te Laren (N.H) zijn 40-jarig ambtsjubileum.
Ds. Brouwer werd 2 April 1867 te Nieuwe
Pekela geboren en ontving zijn opleiding aan het
Chr. Gymnasium te Zetten en aan de Theol.
School te Kampen, waar hij in 1894 candidaat
werd. Stiens (Frwas zijn eerste gemeente. In
1897 vertrok Ds Brouwer naar Rhoon. welke
standplaats in 1899 met Oud-Loosdrecht verwis
seld werd. In 1902 deed de jubilaris zijn intrede
te Onstwedde. vanwaar hij in 1910 naar Genderen
vertrok. In 1913 werd hij predikant te Haamstede,
om vandaar in 1918 naar Baarland te vertrekken.
In 1922 nam hij het beroep aan naar Herwijnen
en in 1927 verbond hij zich aan dc kerk van Hei-
nenoord. waar hij werkzaam is geweest tot hem in
Maart j.l. op zijn verzoek wegens ongesteldheid
door de classis Barendrecht eervol emeritaat ver
leend werd. 11 Maart jJ preekte Ds. Brouwer
afscheid en vestigde zich metterwoon te Laren.
In Haamstede richtte hij mede een Chr. school op.
In verband met het feit dat de jubilaris dit jaar
twee volwassen kinderen door den dood verloor,
zal hij zijn jubileum niet vieren.
HERVORMD LYCEUM
TE AMSTERDAM
Gisteren geopend
Aan de Brahmsstraat te Amsterdam heeft het
Hervormd Lyceum, dat totdusver in n perceel aan
het Westeinde gevestigd was, een oieuw gebouw
gekregen, dat gisteren geopend is. Het is gebouwd
naar ontwerp van den architect J. P. L. Petri Jr.
door dc aannemers Gebr. de Vries te Purmerend.
Opgetrokken van handvormbaksteen met rood
pannendak, maakt het nieuwe Lyceum een keun-
gen indruk.
De stichting „Het Hervormd Lyceum", die, in
1928 op initiatief van enkele Amsterdamsche pre
dikanten tot stand kwam en begonnen is met 66
leerlingen en acht leerkrachten, betrekt het nieuwe
gebouw met 420 leerlingen en 32 leeraren.
Er zijn 21 leslokalen, afzonderlijke vaklokalen
voor chemie, natuurkunde, natuurlijke historie,
aardrijkskunde, hand en lijnteekenen. een gym
nastieklokaal voor meisjes en een gymnastieklokaal
voor jongens. Verder een overblijflokaal, rijwiel-
kelder en kamers voor rector, conrector en do
centen. Aan de Brahmsstraat is de congicrgewoning
waarboven een aula met 487 zitplaatsen, film-
cabine en orgel met vrij pedaal en 800 pópen.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Benoemd tot onderwijzeres aan de Herv. Chr.
School te Klundcrt (hoofd H Walda), Mej.
K. W. Schouwenaars te Waubach.
Tot kweekeling met akte aan de Chr. School te
Halfweg (hoofd P. de Zeeuw) de heer P. M e i m a
van Diemen.
Tot onderwijzer aan de Bijz. Lagere School te
Gorssel de heer S. Koerselman te Veenendaal.
Aan de Kon. Wilhelmina School (hoofd W. H.
de Jong) te Deventer de heer G. van D ij k te
Tot onderwijzer aan dc School met den Bijbel
(Nijverstraat 171) te Tilburg de heer E. J. v. d.
Brink te Arnhem.
Dr. G. J. VAN OORDT
In de vacature van mej. dr. Van Herwerden, de
onlangs overleden lectrice in de algemeene celleer
(cytologie) aan de universiteit te Utrecht zaJ
dr. G J. van Oordt worden benoemd.
Sedert 1930 is dr. Van Oordt op verzoek van
prof. Nierstrasz belast met het practicum voor ge
wervelde dieren aan de eerste jaars biologische
studenten.. Hij beweegt zich inzonderheid op het
gebied der studie over geslachtsharmonen.
De kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente te
's-Gravenhage benoemde een commissie uit
zijn midden, belast met de regeling van het Gods
dienstonderwijs op de openbare scholen. Deze deelt
mede, dat dit onderricht gegeven wordt op 93
openbare scholen aan ruim 3000 kinderen. Br drei
gen echter finaocieele moeilijkheden, de subsidie
der kerkvoogden voor dezen arbeid is verminderd;
de collecten ervoor in de godsdienstoefeningen zijn
achteruitgeloopen; de jaarlij'ksche bijdragen van
particulieren zijn gering gewordeo. Er wordt nu
een beroep op de gemeente gedaan, om dezen be
langrijken arbeid te kunnen
OPHEFFING OPENBARE SCHOLEN
In e
W.
Ho
zand bevelen Gedep. Staten der provincie Gro
ningen om de o. 1. school te B e n e d e o-K a 1 w ij k
op te heffen. Tegen het advies van Gedep. Staten
in had de Gemeenteraad in Augustus van dit jaar
het besluit genomen om de school te handhaven.
AKTE N XIX
De r
Onderwijs brengt ter kennis dat
in April 1935 gelegenheid zal worden gegeven tot
het afleggen van het examen nijverheidsonderwijs,
gemerkt N XIX en voor het getuigschrift.
Zij, die aan dit examen wenschen deel te nemen,
moeten zich vóór 1 Februari 1935 aanmelden bij
de inspectrice van het nijverheidsonderwijs, mej.
G. G. Smit, Van Dieperrburchstraat 39. te 's-Gra
venhage. bij schrijven op ongezegeld papier met
nauwkeurige opgaven van naam. voornamen (vol
uit). woonplaats en adres.
Examens
PROMOTIES
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Bevor
derd tot doctor in de Geneeskunde, op proef
schrift, getiteld: „Bijdrage tot de kennis vara
het Lepra-vraagstuk", de heer W. J. M. A.
Hardy, geb. te Maastricht.
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Bevorderd tot doctor in de Wis- en Natuur
kunde. op proefschrift: „Beltrage »ur Kenntnis
van Anguetiooecum holoptcrum (Rod) eraem
Nemoteden aus Testudo graeca L." mej. W. M.
de Bruyn. geb. te Amsterdam (met lof).
MUNSTER. Aan de Rijksuniversiteit is naar
de N R.C. meldt, bevorderd tot doctor in d
Tandheelkunde op proefschrift: „Eine Studie
der Zalin-
s tc Win-
pu'pa-.^de heer M .Schols
ACADEMISCHE EXAMENS
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT,
Gesl: ^Scheepsbouw k. ing.: ing.ex.,. G. Lange-
Geslaagd voor het propaedeutisch examen
voor Werktuigkundig Ingenieur H. F. de Boei.
Deventer; A. W. T. Haarman, Batavia; C. W, G
van de Velde. Loenen.
Geslaagd voor het prop. examen voor Soheeps
bomvkundng Ingenieur; J. H. Krietemcller,
Rotterdam.
Geslaagd voor het piop. examen voor Schei
kundig Ingenieur: Mej. A. G. J. Boezunrdt.
Utrecht.
Geslaagd voor het prop. examen voor Mijn-
Schcops
-...v...J. J. Koch. Soei
Geslaagd voor het cand.
Haag S
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN Gesl.:
t rh-Chlneeisch, cand.ex., de heer H. Borton
lof).
rh recht: doet. ex.. de heer R. M. v. Rhee
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Gesl.:
Geschiedenis: doet. ex., de heer D. J. Wansitik
(met lof).
Apothekers ex. 2c scd., mej. AI. J. Pjds,
N. Lekkerkerkïr, Dr J. W,
L van Selms.
Indisch recht: doet. ex., de heer H. G. Quik
en mej. A. E. Struiek du Mouli
Wie- en Natuurkunde: cand.ex., de lieer A, L.
Schurink,
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Gesl.: Klaas, taai- en lctterk.: cand.ex., de heer
A. G. Weiste rbrimk.
GEM. UNIVERSITEIT TE AAISTERDA.M.
Gesl.- Wis- en Natuurkunde: camd.ex., cl* hee
ren J. H. Ree. F. J. M. A. Heierman, J. H. Schu-
Geneeskunde: arfcaex., de heeren JE. Schurin
ga en H. J. v. Driessel. Amsterdam: J. H. Bu
zaglcü Hamburg; E. M. L Hemminga, Amster
deun: -artsex. Ie ged.. de heeren F .H. Ruinen.
Leipzig; A. C. Oeirlemans, Vrijhoeve CapellB;
W. Ei listing. Beeni:
R.K. HANDELSHOOGESCHOOL TE TIL
BURG. Gesl.: Handels
de heeren O. J. W. de Kinkelder, Arnhem; K.
M. G. Meijer. Velsen-Noord: H. A. C. Tak.
Nijmegen; cand.-
Ber\
cJia; dc he.
J. Jaa
Til-
HOOGDUITSCH M.O. B
AMSTERDAM. Geëx. twee cutid. Geisl.: dc
heer W. Herpers te Utrecht.
ënlo en mej. C. C. Colder. Alblai
NED. TAAL EN LETTERKUNDE
AMSTERDAM. Geëx. twee c.-md. Gesl.: d-
eer B. E. W. Veunman. Haarlem.
STAATHUISHOUDKUNDE
DEN HAAG. Geëx. 3 cand. Gesl de heer J.
de Vries te Treebéek.
ENGELSCH M. O. B.
UTRECHT. Gesl.de heeren J. P Prins. Schie
dam: L. J. va.n Eyseren. Amsterdam: mej AV
C. ter SpiM. Groningen; mej. H. M. van Hooe-
WISKUNDE L. O.
DEN HAAG. Opgeroepen 3. opgekomen 3.
ewezen 1 cand. Gesl.: de heeren G. S. van Dru-
en. Loiden en G. J. Hietbrlnk. Zutphen.
APOTHEKERSASSISTENT
AMSTERDAM Geel de dames: C. T H. Lev
en. Eindhoven en A. AV. C. Sillevis, Vught.
STUURLIEDEN
DEN HAAG. G.-sI. voor 3e stuurman groot'
toom va art d. herren A. Schalk. J. P. D. Vis
er. P. Nitzsolie, W. N. Broekhuizen.
MACHINISTEN
DEN HAAG. Ges.1.- voor diploma. A: de hee
en L.. v. d. „Berg.Rotteü-damG.. Colijn: Garim-
hem „n V atw_jJ w'"
Kunst en Letteren.
Albert Schweitzer
Den lien Januari 1935 wordt de bekende
zendingsman, medicus, theoloog, schrijver en
musicus dr. Albert Schweitzer GO jaar. Zijn
vrienden (adres de heer J. Eigenhuis, Vjjn
dellaan 22 te Apeldoorn) brengen een be
drag bijeen voor Schweitzer's boekenfonds.
Schaakrubriek.
Het lournooi te Hastings
Aan liet a.s. Kerst-tournooi te Hastings
zullen in dc hoofdgroep behalve onze land
genoot Dr. M. Eu we o.a. medespelen Capa-
blanca, Flohr, Lilienthal en Botwinnik. In
de tweede groep zullen o.a. onze landgenoot
L. Prins en de Belg Ivoltanowski mededoen.
Dc bezetting van de hoofdgroep belooft
een spannende kamp. De nog niet bezette
plaatsen in »Me groep zullen in hoofdzaak
door de sterkste Engelsche spelers bezet
":ordon.
Tournooi te Sopron
In het tournooi te Sopron, dat enkele
maanden geleden plaats vond. en waarvan
AAij het resultaat nog niet hebben medege
deeld, werden de hoogste plaatsen bezet
door Spielmann met 9% uit 11, Sir Thomas
en Sacconi 8U, Havasi 71/., Grünfcld Jr.
Szabo en Vajda 7
Tournooi te Syracuse (N.Y.)
De New-Yorksche Schaakbond heeft een
meebtertoumooi georaniseerrt waarvan de
uitslag luidde: Reschewsky 12 uit 14, Kash-
dan lO'/o, Dake en Fine 10, Kupschik 91/»,
Horowitz Sl/2, Herm, Steiner 8, MonticelTi
6VÓ. Beinfeld en Santasiere 6, Denker en
Seitz 5 Araiza Tholfscn 3 en Martin */3.
Tweekamp GrobNaegeli
De Zwitsersrhe schakers Grob en Naegeli
zijn al geruimen tijd doende geweest om uit
te maken, wie van hen beide de sterkste
schaker is. Reeds tweemaal is een twee
kamp tusschen hen onbeslist geëindigd.
Thans is echter in de derde tweekamp Nae
geli met gi*ooten voorsprong als eerste ge
ëindigd. Illj Avon met 5—1.
Om het Skandinaafscbe kampioenschap
Staldberg heeft met Andersen, die hem in
1930 het Skandinaafscbe kampioenschap
schaken had afhandig gemaakt, om den
zelfden titel opnieuw een tweekamp ge
speeld. Ilij is er echter niet in geslaagd
revanche te nemen. Dc match bleef met
3—3 onbeslist.
Kampioenschap van België
Het kampioenschap van België is geAvon
ncn door Sultanbeieft met uit 7, voor
Feucr met 5 en Dunkelblum met punt.
Ivoltanowski, rlie toch altijd nog als een
stuk sterker moet beschouwd woi'den, heeft
niet medegedaan.
Capablanca in Nederland
Na het tournooi te Hastings zal de oud
wereldkampioen Capablanca een tournee
door ons land maken. Naar verluidt stelt
ln,j zich beschikbaar tot het geven van
simultaanseances tegen een tarief van f 90
per seance met ecu maximum yan 30 hor
den. Wij weten niet, of Capablanca in een
boekje iets over het „steinreiche" Holland
jelwen heeft, maar wij hopen, dat nie
mand zoo dwaas zal zijn in een dergelijk
exorbitant boog tarief te treden. Zóó hoog
gaat zelfs Aljechin niet!
SCHAKEN IN RUSLAND
Dc Russische schakers spelen blijkens
hun resultaten met buitenlanders, waar
mede zij tegenwoordig meer in kon takt ko
men, werkelijk zeer sterk. De Oostenrijker
Hans Kmoch, die er na het tournooi te
Leningrad nog ocnigen tijd- gebleven is,
spoelde o.a. een tweekamp tegen Masel,
welke hij met verloor. In een tour
nooi te. Tiflis waaraan hij deelnam, werd
gewonnen door Goghdse met 9V^ uit 13. Op
de tweede plaats kwam Alakagonow met
8 punten. Eerst dan volgen te zamen
Kmoch, Ragosin en Rause". ieder met 7 puil
ten. Het moge Kmoch een troost zijn, dat
onder de lager geplaatste deelnemers zich
o.a. Selesnieff bevond.
Ook andere buitenlanders hebben dezelf
de ervaringen. Zoo heeft de Litauer Mike-
nas onlangs simultaan gespeeld tegen, naar
wij meenen, 30 spelers van de tweede en
derde klasse. Hij slaagde er met moeite irl
8 partijen te winnen en verloor er niet
minder dan 16!
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
„Zie, hier ben Ik". Kerstboodschap 1934
door Dr. P. Stegenga Azn. Met verzeo
van Willem de Mërode. Teekening van
Karei Hoekendijk. Uitgave van de fa,
Bosch cn Keuoing te Baarn.
In de bekende „Libellenserie" verscheen boveiv
staand werkje, dat uitnemend kan dienen als ge
schenk voor de a.s. Kerstdagen.
Typeerend venden wij de teekening van Karei
Hoekendijk. Hij confronteert een tiental menschen
met het Kind in Bethlchems kribbe. Wij vinden
onder dat tiental o.m. den geleerde, den man en
dc vrouw uit het volk, den sportman, den grijs
aard en het kind.
Tot allen komt dc Kerstboodschap, of beter ge
zegd, tot allen spreekt het Kindeke in de kribbe
zelf.
Op eenvoudige en aangrijpende wijze brengt Dr.
Stegenga het Kerstevangelie tot allerlei kringen
van menschen.
Hij wil de lezers tot het besef brengen, dat in
alle tijden en onder alle omstandigheden de diep
ste behoeften van het menschenhart gelijk blijven,
nl. de behoefte naar zielevrede en zielegeluk. Eo
het is alleen Jezus. Die door Zijn komst op aarde
die behoefte vervullen kan.
En ook Willem de Mérode weet in zijn Kerst
verzen het Kerstevangelie zoo treffend te vertol-
Moge deze Kerstboodschap ertoe bijdragen, dat
velen op de a.s. feestdagen met Willem de Merodo
mogen bidden:
Kind. laat mij als een kind ontwaken,
Dat schreit, omdat het leven proeft.
En hulpeloos. Uw hulp behoeft
O Jezus Christus! Zaligmaker!
Het Friesch in de Kerk, door Dr. W»
A. van Es. Uitgave A. Jongbloed N.V^
Leeuwarden.
Een brochure van 30 pagina's groot formaat
welke 'bedoelt te waarschuwen tegen overdrijving
bij de Friezisten en zich keért tegen doelbewust
gebruik van de Friesche taal in de kerk.
Eerst wordt gevraagd, wat coder het Friesch
verstaan moet worden. Als inleiding op het ant
woord geeft schr, een beknopte geschiedenis der
Friezen (pag. 7—14), gaat eventjes zeggen dat 4a
Friesche taal niet bestaat, doch een verzameling
.van Frieschë dialecten is ert gaat dan wéér
een stukje historie behandelen (pag. 16—20). Be
weerd wordt, dat het Friesch als omgangstaal geen
toekomst heeft en het wordt door schr. onredelijk
en onbillijk gevonden van de Kerk te verlangen,
dat ze mee zal helpen om de klok terug te zetten
door mee te ijveren voor het redden van de Frie
sche omgangstaal.
Dat bij huisbezoek en op kerkeraadsvergadering
Friesch gesproken wordt vindt Dr. v. E. geen be
zwaar. In 't Friesch bidden wordt bedenkelijker
geacht. De Friesche taal bij evangelisatiedienst
vindt geen bezwaar, die te gebruiken in den Dienst
des Woords kan niet worden toegestaan, volgens
Waarom een bruchure van 30 pagina's gedrukt
moet worden om uiting te geven aan wat op 2 pa
gina's staat, begrijpen we niet recht.
GEÏLLUSTREERDE CHR. SCHEUR
KALENDER. Uitgave van J, N,
Voorhoeve te Den Haag.
Wij achten het bijna overboditr een woord
va.n aanbeveling voor dezen kalender te schrij
ven. AVat is hij reeds vele jaren een welkomo
east geweest in tal van gezinnen.
Op de voorzijde van elk blaadje vindt g©
iederen dag met grooto letter een Bijbeltekst
aang-s-v-n. waarbij een korte treffen-
do opmerking of een pakkend v&rsje behulp
zaam wil zijn. om het aangegeven Schrift
woord tot uw ziel te doen spreken. En op d©
achterzijde is het boeiend geschreven lectuur,
die de lezers in liefde wil brengen tot zelf
inkeer.
AVaar de zorgvolle tijdsomstandigheden zoo-
velen voeren tot bekommering over voi.o din
gen. is het zoo dringend noodig, dagelijks hcr-
ioo vlak bij
Jh rist us dn
st;ia.n. De liefde
DOgenblik. dat hij
eoren. Meer-
agd. dit ka-
iek oogpunt
n we nog de aandacht op fle
kleurde plaatjes, die voorstel-
Jozef's geschiedenis.
'm"net vVoCorrSetwèlld° Bijho','iohe
n als prijzen beschikbaar zijn
mieboeken
Dit boekje bevat all
Lkeli ikheid
Oh rist
het g.
Di© h<
ief. Ui tg;
ïg te
wordt
)ed. Pri
..Hij ko:
Op
.Kom,
December ^1934 t
-... .'a.n den Christen Eerst
dan het gebed. Dezelfde God.
vekt ook het gebed.
volgen het gebed:
ider Gods ze
ng van Gods
een boodschap
In de verdere b
Jerd voor vernie
in het liturgiscl
Kerk. maar ewnz.
Over uitbreiding
lig gezi
iïjk leven
ving
loven, niet alléén in d£
n 1 Christelijk g.^zin.
kd'tomdoenrOVOr °nS bla^
we met beslistheid uit ts
se Chr. gezinnen voel te
ren lof cn das
schade
ïslevi
dat i
die
