BINNENLAND.
Weerbericht
DINSDAG 18 DECEMBER 1934
EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND
REINIGINGSACTIE OP HITLERS
BEVEL
Tegen de perversie in de partij
Houderden arrestaties
Uit Berlijn wordt gemeld*
Op persoonlijk bevel van Hitler .wordt in
liet heele Duitsche rijk een reinigingsactie
doorgevoerd tegen personen met bepaaldo
moreele afwijkingen.
De actie begon een week geleden en reeds
tal van personen zijn in hechtenis genomen
Merkwaardig is, dat zich onder de gear
resteerden ook een groot aantal S.S.- en
S.A.-mannen, leden van de Hitlerjugend en
partijfunctionarissen bevinden.
Naar wij uit betrouwbare nationaal-socia-
listische bron vernemen, zijn alleen reeds
in Berlijn honderd leden van de partij of
van de partij-organisaties gearresteerd
Het aantal van de in het geheele rijk in
het verloop van de actie in hechtenis geno
men personen zou naar betrouwbare ramin
gen ongeveer 700 bedragen.
De totdusver grootste actie speelde zich
Zaterdag voor acht dagen af in den vorm
van een razzia in bepaalde door de bet nik
ken personen bezochte lokalen. Sindsdien
werden bijna dagelijks huiszoekingen in
derge-lijke lokalen verricht, niet alleen in
Berlijn, dch ook in andere groote Duitsche
steden.
Reeds is een groote uittocht uit do
steden van de betrokken personen
begonnen. Velen hunner bege\en zich
ook naar het buitenland.
Een bijzonder bekend geval van het op
treden tegen personen met bepaalde moree
le afwijkingen is dat van een onlangs af-
gezetten Ober-Praesident, die, naar thans
vrijwel vaststaat, het slachtoffer van zijn
moreele afwijkingen geworden is.
Naar wij vernemen, heeft Hitier zelf bij
tal van conferenties met allen nadruk te
kennen gegeven, dat zonder pardon tegen
de perversie in zijn partij en de daaraan
ondergeschikte organisaties moet worden
opgetreden.
Ook den SOsten Juni heeft hij, zooals be
kend, den Duitschen moeders beloofd, dat
haar zonen niet bedorven worden, als zij lid
worden van de S.A. of van de ITitlerjeugd.
Op persoonlijk bevel van Hitier werd
'daarom de geheime politie en ook de S.S.
opdracht gegeven een zuiveringsactie door
te voeren, welke reeds sinds lang was voor
bereid. De lokalen, waar de betrokken per
sonen bijeenkwamen, alsook hun woningen
waren vastgsteld. Vooral echter was een lijst
opgesteld van partijleden, S.A.-mannen en
leden der Hitlerjeugd, van wie bekend was,
dat zij met bepaalde moreele afwijkingen
behept waren.
Terechtstellingen in de
Oekraïne
Uit Moskou: Het militair college van het
hooggerechtshof der Sovjet-Unie heeft te
Kief de dossiers inzake de 37 personen, die
in de Oekraïne gearresteerd zijn, bestudeerd
en vastgesteld, dat zij over Polen of Roeme
nie naar de Oekraïne zijn gekomen om daar
'aanslagen op hooggeplaatste Sovjet-ambte
ren te smeden. Bij de meeste gearresteerden
zijn aldus het college revolvers en
handgranaten gevonden.
Het militaire college heeft daarom
28 beklaagden veroordeeld tot den
dood door den kogel. Deze vonnissen
zijn reeds voltrokken.
De eigendom der gearresteerden is ver
beurd verklaard. In de negen overige ge
vallen wordt een nieuw onderzoek ingesteld.
De buitenlandsche troepen in
het Saargebied
In een communiqué van 't Volkenbonds
secretariaat wordt medegedeeld, dat de
Duitsche regeering den president van de
Saarcommissie van den Volkenbondsraad
heeft laten weten, dat zij de faciliteiten, die
in het raadsbesluit van II December ge
vraagd zijn met betrekking tot het door
trekken op Duitsch gebied van Nederland-
sche en Zweedsche contingenten voor Jret
Saargebied, zal toestaan.
Demonstratie te Belgrado
Tegen Italië, Hongarije en Oostenrijk.
Ongeveer 1000 studenten uit Agram cn
Ljubljana, die een bezoek hadden gebracht
aan de kerk. waarin het stoffelijk overschot
van koning Alexander is begraven, zijn bij
eengekomen in de universiteit van Brigra
do. Vervolgens trokken zij naar het Plein
voor den Schouwburg, waar ongeveer 10.000
leden van nationale organisaties een pro
testvergadering hielden naar aanleiding van
dezen aanslag.
Hierna trokken de betoogers naar het
Ministerie van Oorlog. Onderweg werd ge
manifesteerd tegen Italië, Hongarije en Oos
tenrijk. Voor het ministerie verklaarden tal
van sprekers, dat de geheele hoop en het
tertrouwen van het volk van Joego-Slaviö
gericht zijn op het leger.
Toen de betoogers zich naar de Ttnljaan-
sche legatie wilden hegeven, werden zij
door de politie verspreid.
Maatregelen tegen Zinowjeff
Ontheven van zijn functie als rector.
Uit Moskou: De regeering heeft Zinow
jeff, den vroegeren leider der Komintern,
ontheven van zijn post als rector der uni
versiteit van zijn post in bet. Oeralgebergte
en hem benoemd tot lid van den raad van
bestuur van den centralen bond van coópw-
raties
Uit Londen: Voor het eerst sedert 8 jaa»*
zal weer een tegen een vrouw uitgesproken
doodvonnis worden voltrokken. Het betreft
de 42-jarige Ethel Major, die eenigen tijd
geleden haar echtgenoot door strychnin»
heeft vergiftigd.
Woensdag zal de executie plaats vinden
REVOLUTIONAIR COMPLOT OP CUBA.
HAVANNA, 18 Dec. De Cubaansche re
geering heeft gisteren 125 personen gear
resteerd. die ervan worden verdacht te zijn
betrokken in een revolutionair complot.
Donr de arrestatie van gisteren hoopt men
alle leiders der oppositie in handen te heb
ben.
Gisteren werden op verschillende plaat
sen te Havanna bommen geworpen, waar
door enkele personen licht werden gewond.
Lord Rothermere en de Duitsch-
Engelsche verhouding
Inzichten van werkelijkheidspolitiek.
De „Völkisclier Beobacliter" herinnert,
naar aanleiding van het bezoek van
Engelsehen krantenkoning Lord Rotherme
re, er aan, hoe deze reeds in 1931 als zijn
meening heeft gepubliceerd, dat Ilitler de
komende man in Duitschland was en de
ecnige persoonlijkheid, die het lot van het
zwaarbeproefde land onder de knie
kunnen krijgen, een meening waarover
hem destijds uitgelachen had. Nog in hot
begin van deze maand heeft Rothermere in
de „Daily Mail" een Engelsch-Duitsche
vriendschap aanbevolen en Hitier oen schit
terend leider van een groot volk genoemd.
Hij noemde Duitschlands economische si
tuatie verre van tragisch, sprak zich rond
uit voor schra pping van de clausule in het
Verdrag van Versailles, waarin op Duitsch
land de schuld van den wereldoorlog wordt
geladen en eveneens voor teruggave
alle Afrikaansche koloniën aan Duitsch
land.
Bij de laatste Wapenstilstandshcrdenkin;_
schreef Lord Rothermere een aitikel, waarin
hij het oorlogsgevaar tengevolge van de be
wapening der volkeren schilderde,- waar-
slotte zegt te hopen, dat de toekomstige vre
delievende bedekkingen van het Engelsche
tot het Duitsche volk betrekkingen van we-
derzijdsclie achting en vriendschap zullen
zijn
Geheel in overeenstemming hiermee
noemt de „Völkischer Beobachter" Rother-
mere's beschrijving van do pro-Duitsche
stemming van de Saarbe vol king, waarvaD
wij reeds melding hebben gemaakt.
Het Duitsche blad verheugt er zich over,
dat een buitenlander van de beteekenis van
Rothermere hier de waarheid eert en zijn
deel bijdraagt aan de wederlegging van de
leugens van emigranten en separatisten,
„die hun vernietigende nederlaag niet meer
zullen kunnen ontgaan".
Rothermere vertoeft thans, op aandrang
van Von Ribbentrop, in Duitschland, ten
einde het nieuwe Rijk nog eens persoonlijk
in zijn werking te bezien en te ervaren. Zijn
reis naar Berlijn is ook te beschouwen als
een uitdrukking van zijn verlangen om te
doen zien, dat hij zijn politieken kijk ni-^t
vormt van uit de verte, maar uit overtui
ging en gebaseerd op reëele feiten.
Het incident in het Saargebied
Geen ernstige gevolgen.
Naar te Londen verluidt, verwacht men
in toonaangevende kringen te Londen niet,
dat het incident te Saarhruecken eeniger-
lei ernstige gevolgen zal hebben. Men wijst,
er op, dat het hier een kwestie betreft, die
slechts de regeerings-commissie aangaat en
niet de Britsche regeering. De Engelsche
politie-officier in kwestie is bij de politie
in het Saargebied aangesteld door bemid
deling van de regeeringscommissie.
De moord te Marseille
IN MAART BERECHTING.
PARIJS, 18 Dec. Het gerechtelijk voor
onderzoek naar den aanslag op koning
Alexander en minister Barthou te Marseille
is zoo goed als beëindigd.
Te Aix en Provence verwacht men, dat
do medeplichtigen van de daders Kolemen.
Nowak, Benesj en Malmy, die te Marseille
in voorarrest zitten, zich in het begin van
Maart a.s. voor de juryrechtbank te Aix sn
Provence zullen moeten verantwoorden
Een tweede kanaal tusschen
de Oceanen
Amerikaansche plannen wekken opzien en
tegenstand in Japan.
Uit Tokio: Eerj door de Vcreenigde Staten
bekend gemaakt plan een kanaal door
Nicaragua aan te leggen, waardoor een
tweede scheepvaartverbinding tusschen don
Stille en den Atlantische Oceaan zou wor
den mogelijk gemaakt, heeft in politieke
kringen te Tokio groot opzien gebaard.
Het Japansche ministerie van Bui-
landsche Zaken heeft in een pers
conferentie laten mededeelen, dat de
bouw van een kanaal door Nicaragua
volgens Japansche opvattingen de vloot-
besprekingen en daarenboven de 'rege
ling der politieke kwesties in het Verre
Oosten niet zal bevorderen.
Het Panama kanaal wordt geacht te
voldoen aan de eischen.
De bouw van een Nicaragua-kanaal
kan slechts worden beschouwd als een
bewijs voor de omstandigheid, dat de
vlootpolitiek der Vereenigde Staten in
den Stille Oceaan nieuwe oogmerken
nastreeft.
DE NIEUWE PROVINCIE VAN ITAUE.
Uit Rome: De secretarissen der Fascisti
sche Partij uit alle 93 provincies zijn gister
te Rome aangekomen om heden de inwij
ding van de nieuwste provincie, Littoris, bij
te wonen. Morgen wordt de eerste steen ge
legd voor de derde stad in het nieuwe ge
bied der Pontijnsche moerassen.
De groote Raad van Genève heeft niet
49 tegen 40 stemmen een motie aangeno
men, waarin het aftreden der kantonale re
geering wordt geëischt.
BRAND OP EEN RENBAAN.
Uit Toronto: Op de Horncliffc-renbaan is
gister op zes velschillende plaatsen brand
uitgebroken. Het vuur breidde zich zeer snel
uit. Een-en-twintig kostbare renpaarden
vonden den dood. De schade wordt geschat
op 60.000 dollar.
Er is hier sprake van brandstichting. In
afgeloopen week hebben onbekenden
reeds tweemaal een poging tot brandstich
ting gedaan.
DE KERKVERVOLGING IN MEXICO.
Uit Mexico-City: Volgens het roomsche
blad „Palabra" is in den staat Colima een
wet uitgevaardigd, waarin bepaald wordt,
dat de geestelijken gehuwd moeten zijn of
minstens 50 jaar oud moeten zijn.
WIST VAN PIJN GEEN RAAD MEER
De kleine dosis verdreef rheumatische pijn
en houdt hom er al jaren vrij van
„Terwijl ik hard moot werken voor mijn
bestaan, moest ik enkele jaren geleden ver
scheidene weken het bed houden, van pijn
niet wetende waarheen ik mij zou richten.
Een oude v.icnd raadde mij Krusehcn Salts
aan. Ik kocht eon flacon van 1.(50 en
volgens de gebruiksaanwijzing nam ik, zon
der éénmaal tc vergeten, steeds 1 lepeltje in.
Zoodoende neb ik in een goed jaar -1 k 5
flacons Kruschen Salts gebruikt en wist van
geen pijn meer af. Om nu direct tc zeggen,
ik ben er van af, durfde ik nog niet good.
Maai» daar ik er nu al enkele jaren niets meer
van af weot, mag ik niet nalaten U mijn op
rechte dank to brengen voor mijn herstel."
A. v. L. den H
Kruschen Salts spoort nieren en ingewan
den aan tot geregelde werking, zoodat scha
delijke afvalstoffen, die de rheumatische pij
nen veroorzaken, op natuurlijke wijze uit het
lichaam venvijderd worden. De „kleine, da
gelijksehe dosis" zal U inwendig zuiver hou
den. En in een „schoon" gehouden lichaam
is geen plaats voor rheuraatiek.
Kruschen Satis is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en drogisten 0.90 en
1.60 por flacon, omzetbelasting inbegrepen.
Let op, dat op het etiket op dc flacon, zoo
wel als oo de buitenverpakking de naam
Rowntree Handels Maatschappij, Amster
dam, voorkomt. 'Adv.)
Kort Nieuws
Do aanklacht tegen den zoon van don
Spaanschen President, korporaal Zamora.
wegens insubordinatie, is ingetrokken.
Ingang volgend jaar krijgt iedere
Fransche soldaat een pint wijn per dag;
het besluit is genomen uit economische
overwegingen, doch wordt door de soldaten
warm toegejuicht.
Koningin Moeder Maria van Roemenië
werkt ten huize van haar dochter, de Ko
ningin-weduwe Maria van Joego Slavië, aan
haar vierde hoek, waarin zij haar loven be
schrijft
Do weduwe van den omgekomen
Ocoaenvlicger UI in krijgt 5000 p. st van de
Australische regeering.
Japan en Australië overwegen een nieuw
handelsverdrag, o.a. tot ruil van wol tegen
katoenen stukgoederen.
Dc Portugecsche verkiezingen hebben
een meerderheid van 80 pet. aan de regee-
ring bezorgd.
- De toekomstig© neutraliteitspolitiek
der Ver. Staten is nog niet rijp voor
openbaar debat, zegt Huil.
Een aantal Gepeoe-functionnaris9en te
Leningrad is in verband met don moord
Kirof gearresteerd, omdat zij tc weinig vei
ligheidsmaatregelen hadden genomen.
De malaria-epidemie op Ceylon heeft
zich reeds tot Colombo uitgebreid. Men
vraagt dringend kinine, o.m. aan Madras
en Java.
West-Australië heeft bij liet Britsche
parlement afscheiding van de Australische
federatie verzocht.
De Parijsehe hoofdinspecteur van po
litie Bony heeft ontslag gevraagd.
Litwinof is te Moskou terug.
De politie moest in een theater te
Buenos Aires ingrijpen toen relletjes ont
stonden naar aanleiding van een voor de
üuitschers en Hitier belcedigend tooneel.
Inbrekers hebben te Parijs uit dc
woning van een rijke Amerikaansche 3
millioen frs. aan juweelcn, kostbaarheden
en geld gestolen.
Er zijn plannen in bewerking om Se-
villa tot een groote Zeppelin-haven te ma
ken. Er wordt voor dit doel reeds een gas
fabriek gebouwd.
Chateau d' If, hekend uit Dumas'
roman „De Graaf de Monte Christo" staal
te huur.
Een hekend medicus te New-York, Lieb,
is bij proefnemingen door een adder gebe
ten. Men hoopt met serum zijn leven te
kunnen redden.
Midden-Australië, dat juist een groote
sprinkhanenplaag te boven is, wordt nu
door millioenen groene papagaaien be
dreigd, die de watervoorraden bederven en
zaden en vruchten opeten.
Vereeniging van gemeenten
Worden Stompwijk en Veur
straks Leidschendam
Sedert jaren doet zich de noodzakelijkheid
gevoelen om de gemeenten Stompwijk en
Veur, welke in elk opzicht op elkaw zijn
aangewezen, één gemeentesecretarie, één
burgemeester en één secretaris hebben, tot
één gemeente (Leidschendam) te vereenigen.
Gemeentewerken, Lichtbedrijf, Politie-veror-
dening; alles is gelijk en kerken, (bizondere)
scholen en organisaties bestrijken beide
gemeenten.
De noodzakelijkheid wordt sedert de laat
ste volkstelling ook door de Gemeentewet
versterkt: immers Stompwijk heeft meer
dan 5000 inwoners en het is derhalve bij de
wet verboden, dat burgemeester Koyzer het
hoofd der beide gemeenten blijft. Om de
moeilijkheid te ontgaan is de heer Keyzer
sedert April 1932 tijdelijk burgemeester
van Veur.
De plannen betreffende de vcreeniging zijn
in de laatste maanden eenigszins opgehou
den, doordat de gemeente Nootdorp een
„rationecler" regeling der grenzen bepleitte,
met dien verstande, dat de buurtschap
Veen weg van Stompwijk afgescheiden zou
worden en bij Nootdorp gevoegd. De buurt
bewoners stellen echter deze rationeele
oplossing volstrekt niet op prijs.
Oorspronkelijk was er in beide gemeenten
:n zeer sterke strooming voor vereeniging;
ook al omdat het praktisch onmogelijk
en financieel bijkans ondoenlijk is de dien
sten en bedrijven „uit elkaar te krijgen".
Sedert de jongste raadsverkiezing rees er
echter in de raad van Veur eenig verzet.
Wat daarvan de motieven zijn, is niet dui
delijk. Blijkbaar meent men, dat Veur een
betere toekomst te wachten staat dan
Stompwijk.
Het komt ons om bovenomschreven rede
nen echter voor, dat samenvoeging de eenige
oplossing is en wij vernemen, dat om
streeks half Januari voorstellen in die
geest te verwachten zijn.
De Kerstreis van de „Snip"
Veel vlugger dan men verwacht had, is
de „Snip" te Porto Praia aangekomen. Te
12.05 uur Amst. Tijd meldde de „Snip", dat
hot toestel boven Porto Praja was aange
komen en dat het binnen vijf minuten zou
landen, De landing had dus omstreeks
12.10 uur plaats
BEHANGSELPAPIER
Achtergrond voor het
interieur
Tegenover de Gemeentelijke Vuilverbran
ding van de hoofdstad heeft de Nederland-
sche Behangselpapier-industrie van L.
Ooudsmi t—H o f f Zn. een ruim fa
brieksgebouw ingericht vóór de behangsel-
pa pierfabricage.
De firma onder dezen naam bestaat reeds
50 jaar; juist dezer dagen wordt dit feit
herdacht. De fabricage van behangselpapier
is pas twee jaar geleden aangevangen op
kleine schaal in de Planciusstraat. Gister
middag is in tegenwoordigheid van Wet
houder Rustige en zeer vele genoodigden het
groote fabrieksgebouw aan den Distchveg
te Amsterdam in gebruik genomen.
Dit geschiedde in de fabriekshal, waar de
talrijke aanwezigen werden verwelkomd
door den oudsten firmant, den heer K. Ph.
G om p erts, die den oprichter der zaak,
den heer L. Goudsmit, in waardecrende
woorden toesprak.
Spr. gaf een uiteenzetting van de artis
tieke en cultureele waarde van het artikel
behangselpapier dat zelf niet veel te zeggen
mag hebben! Aldus volgens de wetten der
aesthelica, zooals wij die de laatste jaren,
speciaal in ons land gevoelen.
In kringen van deskundigen, sierkunste
naars, architecten, is men het er in het al
gemeen over eens, dat het behang moet zijn
een achtergrond voor het interieur.
Het behangselpapier heeft dus, om het
zoo eens te mogen uitdrukken
een dienende functie.
Het behang mag even een accent in de ka
mer geven, het mag echter nooit te zeer
„spreken".
Herinnerd werd aan de prijsvraag voor
Nederlaudsche ontwerpen van behangselpa
pier, die de firma in 1925 heeft uitgeschre
ven. Deze prijsvraag viel juist in de periode
toen sierkunstenaars en architecten in
lande, zich aangetrokken begonnen le voelen
tot het industriecle massuproduct dat a r-
tistiek verantwoord was. Kunst en indu
strie waren niet langer meer gescheiden of
tegenovergestelde begrippen.
De Kunstnijverheid interesseerde zich ge
weldig voor de prijsvraag. Niet minder dan
600 ontwerpen werden ingezonden.
Later is gebleken, dat tal van kunstenaars
van naam hun krachten beproefd hadden
op het voor hen geheel nieuwe terrein: „be
hangselpapier".
Aldus kregen wij, ging spr. voort, de be
schikking over een aantal mooie, artistieke
behangsel-ontwerpen, die toentertijd als
reactie op de toen heerschende mode als
een openbaring op het gebied van ons vak
werkten. In den loop der jaren zijn toen,
naast de bekroonde ontwerpen, tal van an
dere ontwerpen, vervaardigd door Neder-
landsche sierkunstenaars en architecten
door de firma In den handel gebracht.
Ten slotte wees de heer Gomperts op het
specifiek Nederlandsch karakter van be
hangselpapier. Twee nationale factoren wer
ken er toe mee, dat het verbruik hier te
lande naar verhouding grooter is dan waar
ook in Europa: le dc liefde van de Holland-
sche vrouw voor een smaakvol interieur;
2e haar vermaarde zindelijkheid. Hierdoor
steekt het aspect van onze woonhuizen zoo
gunstig af met die in het buitenland.
Nadat nog eenige sprekers het woord ge-
oerd hadden, werd
een rondwandeling
door de fabriek gemaakt.
Op de bovenzalen zijn de fabriekslokali-
teiten gelegen. Een zeer grooie drukzaal
(20 bij 50 meter) gelegenheid biedend voor
meerdere drukmachines, verfkeuken, walsen
en afrol machines, waar thans reeds 5 6000
rol dagelijks geproduceerd worden, welk
kwantum inen geleidelijk hoopt uit te brei
den door plaatsing van een grooter aantal
drukwalsen, waarvan weder eenige in be
stelling zijn gegeven.
Wij bewonderden dit zeer interessante ma
chinale drukproces, zoomede het graveurs-
werk, een ambacht, dat zeer veel kunstvaar
digheid vereischt.
Een groote tak van dit bedrijf is de staal-
boekenfabrick, die thans nu eerstdaags
de nieuwe staalcollecties voor 1935 verschij
nen in volle actie is. I-Iier telden wij
circa 100 man, tal van moderne stempel-,
snij- en hcchtmachines bedienende. Hier
worden ieder jaar in kort tijdsbes'ck, meer
dan honderdduizend staalboeken vervaar
digd.
Geld moet rollen
Maak het doode kapitaal op
Kranlenmenschen moeten wel wijs worden.
Do wijsheid wordt hun dagelijks met de le
pel ingegeven.
Van Kamerleden zou hetzelfde gelden,
maar die zijn van nature al wijs en bedre
ven in alle zaken van verstandige weten
schap.
Daarom vrees ik, dat ze van de nieuw
ste wijsheid, welke hun heden per circu
laire uit Zaandam aangeboden wordt, geen
nota zullen nemen. En dus maak ik er
iedereen maar gelukkig mee.
Om alle misverstand te voorkomen, deel
ik vooraf mee, dat bedoelde wijsheid niet
komt van het roode gemeentebestuur. Dat
weet daarvoor trouwens wel een betere
weg.
Neen, een meneer E. W. we geven
slechts de initialen, wat ons om gedrang
voor zijn woning te voorkomen, boter lijkt
dan de naam voluit te schrijven, zooals met
W. te Wolvega het geval was meneer
E. W. dan vertelt aan de Kamerleden hoofd
voor hoofd, dat de wijze journalist gelijk
had, toen hij schreef: „niet zooveel spreken,
maar iets doen"; waarna die journalist,
voor wie doen natuurlijk hetzelfde is als
schrijven (en omgekeerd!) een mooi
artikel schreef. En zoo doet E. W. nu ook:
hij schrijft.
Hij kent een gemeente met ongeveer 32.000
zielen (dat klopt niet: Zaandam heeft
ruim 33.000!) en daar zijn vele banken
(niet in 't plantsoen, maar Banken met
geld) en ook een Nutsspaarbank en daar
was dezer dagen meer dan 6 millioen inge
legd, door kleine luyden natuurlijk.
Dat is dood kapitaal, zegt E. W. En on-
dertusschen lijdt de bevolking armoe. Con
clusie, kort en krachtig:
„Nu de daad: Laat de Regeering nu
alle menschen, vrouwen zoowel als man
nen, het „uitzicht" geven op een on
bezorgde oude dag, in de vorm van pen
sioen, wat hun trouwens ook rechtmatig
toekomt; de dogma's en stellingen, dat
dit uit de bedrijven moet komen, kun
nen gerust achterwege blijven; deze tijd
leert nu wel, dat het pensioen uit de be
drijven veel te wankel is."
En later weer:
„Laat de Regeering het „uitzicht" ge
ven op dat pensioen, bv. 70 van wat.
men in de laatste jaren heeft verdiend en
waarvan men belasting heeft moeten be
talen.
Stel een maximum en een minimum,
niet lager dan 20.— per week, dan zal
men eens zien, dat de menschen vrijer
gaan koopen, en het geld in de maat
schappij laten circuleeren."
Vergis u niet: de wijsheid zit niet in het
pensioen, niet in de 20.per week m i n i-
m u m, maar in het u i t z i c h t! Zooals b.v.
vroeger de onderwijzers aan de Christelijke
scholen ook immer uitzicht hadden op
verhooging (en nu op verlaging; interrum
peert iemand) wat de moed er in houdt.
Hoe het zij, E. W. wil een daad stellen
en wel op grond van het Christelijk sociaal
beginsel: Draagt elkanders lasten.
Hoe het in verband met het bovenstaande
met de toepassing van het. achtste gebod
moet gaan, wordt helaas niet nader aange
wezen.
Vrijzinnige posten
Dc secte-school der
modernen
Twee onvoorzichtige uitdrukkingen wer
den gedaan op de protestmeeting van het
Comité van Actie voor de openbare school,
dat zijn legerscharen aanvoerde onder de
leus:
„Wij protesteeren
Tegen Marchandeeren!
Eén volk, één school
Vecht voor de Openbare!"
Want in tegenspraak daarmee was de er
kenning: „Al de opheffingen van openbare
scholen beteekenen verloren posten voor
het vrijzinnig leven"; en ook de bewering:
„de rcgccring blijft doof voor de protesten
van een grooie volksgroep, welke haar kin
deren vrijzinnig wenscht te doen onderwij-
De heeren moeten onder elkaar maar eens
uitmaken, hpe zij dit in overeenstemming
kunnen brengen met de voorschriften over
de „neutraliteit" van het onderwijs op de
„school voor héél het volk".
Intusschen, het is het oude liedje, de
Het dunne pöltJe Beeft den vorlgen stand aan
Hoogste stand te Helsingfors 761.6.
Laagste stand te Btacksod 728.7.
Stand vanmorgen halftwaalf 746.6.
WEERVER -VACHTING
Krachtige, laier afnemende Z.W. tot Z.
wind, zwaar bewolkt, met tijdelijke opkla
ring, waarschijnlijk regenbuien, aanvanke
lijk" regenbuien, aanvankelijk zachter.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
De nieuwe depressie heeft zich snel over
ons land uitgebreid en brengt in geheel W.
Europa regen en krachtige wind. De hooge
drukking in het N.O. nam meer af en de
vorst in N. Scandinavië eveneens. In Mid
den -DuitscMni.d kwam lichte vorst voor. Om
het Kanaal waait het stormachtig uit Z.W.,
in Schotland krachtig uit Z O. In Scandina
vië js veel sneeuw gevallen. Te Sarna 29
niM. Ofschoon de wind tijd eb ik zal ai f nemen
en eenige opklaring waarschijnlijk is, duidt
de toestand op de oceaan nog op meer buiig
weer.
STORMWAARSCHUWTNGSDIENST
Geseind van De Bilt 18 Dec. 8.05 v.m. aan
alle posten „Weest op uw hoede".
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 6.0 C.
19 DECEMBER
Zonsopgang 8.08 uur., ondergang 3.46 uur
Maan op nam. 3.07 uur, onder voorm. 8.07 uur
Volle Maan 9.13 uur nam.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
19 DECEMBER
Van 's avonds 4.16 uur tot 's morgens 7.39 uur
WATERSTANDEN RIVIEREN
Rhelnfeldt-n
Brefsach
Kilil
Max au
Diedeslielm
Mnnnlieim
Bingen
Lobith
Nijmegen
St Andries
Arnhem
Vreeswijk Iw
Westervoort
Deventer
0.9fi 0 P9
2.05 1-98
1.24 1-33
0 08 0.07
1.18 1,22
9.78 9,84
7. 0 7.-c' 6
2,35 2.40
7.53 7.59
0.46 0,43
8.12 8,<8
2.21 2.30
Canb
Fms
Coblens
Trier
Dnsseldorf
Pührort
Wesel
Emmerik
0.68 0.69
-0.17 -0.14
-0.41 -0.37
0.87 0-94
Kampen -0.06 -0 09
Ejsden 47.48 ;47.47
Maastricht 42.SÖ 42.24
Grevenblcht 29.16 29.35
Venlo 11.63.11.80
Grave 'sluisj 7.1? 7.00
St Andries 1.28 1.87
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
19 Dec.
Delfzijl 9.53 22.27 Hellevoetsl. 1.34 13.58
Terschelling 7.08 19.41 Willemstad 2.29 14 51
Hamngeu 8.00 20.30 Brouwersh. 0.46 13.10
Den Helder 5.45 18.20 Zierikzee 1.20 13,43
IJ muiden 1.41 14.09 Wemeldlnge 1.42 14,03
Hoek v. Holl. o.„3 13.18 Vlisaiiigen 11.15—,
tcheveningen 1.13 13.o8 Terneuzon 0.28 12.47
Kotteidaua 2. 5 15.08 Hansweert 1.08 13,28
oude wijs en de oude waarheid. Wij dach
ten bij het lezen van deze opvatting terug
aan het begin dezer eeuw cn aan do
„schoolstrijd" in een dorpje van 800 zielen,
midden in een zeer moderne gemeente en
omgeving.
In dat dorp was een Gereformeerde
school en de nieuwe catechiseermeester der
Herv. Kerk (over welke categorie men op do
meeting in de Dierentuin zoo smalend
sprak) was tot veler schrikorthodox en
een voorstander van liet hijzonder Christe
lijk onderwijs.
Dat was wat! Het modernisme in remon-
stranlenbond en gemeenteraad begreep, dat
men op zijn qui vive moe'st zijn en hoewel
de gemeente lang niet rijk was (noodlijden
de gemeenten waren er toen nog niet), werd
de bevoorrechte positie der openbare school
tot elke prijs en ten koste van groote som
men gehandhaafd.
Jaren en jarenlang was de situatie aldus:
In 't Westen van het bedoelde dorp stond
een openbaro schoo) met een hoofd, een on
derwijzer en een onderwijzeres; in 't Oos
ten een Christelijke school van 80 a 90 leer
lingen met een hoofd, een onderwijzer en
zoo nu en dan een kweekeling; tien minu
ten gaans van de Christelijke school oost
waarts een openbare school met 10 a 16 kin
deren onder één hoofd.
Snapt men de situatie: laatstgenoemde
„pocdagogische jammergestaltc" moest als
centrum van beschaving in het gehucht der
zeven huizen gehandhaafd worden, omdat
anders pen deel der leerlingen mogelijk de
Christelijke school niet zou passeeren; de
andere bet?rbevolkte openbare school moest
blijven, zoo ze was, omdat een school nu
eenmaal een hoofd noodig heeft omdat men
gaarne ook een onderwijzeres voor de hand
werken had en omdat de onderwijzer (zon
der hoofdakte) niet gemist kon worden
voor de liberale politiek en de plaatselijke
romonstrantenbond.
Die toestand werd jaren bestendigd, ook
toen hot oude hoofd met pensioen ging en
het leerlingenaantal beneden de 50 daalde.
Ten slotte, toen het al te bar werd moes'ï
de onderwijze- 3-> de polder in, want den on
derwijzer kon men niet missen V-mvege
de vrijzinnige post, w it de
belastingen betaald werd
CUMULATIE VAN INKOMSTEN
UIT OVERHEIDSKASSEN
In verband met dc onlangs plaats gehau
hebbende benoeming van een nieuwen bur
gemeester van Roermond, heeft het Kamer
lid Lingbeek aan den Minister van Bin-
ncnlandsche Zaken gevraagd, of in dezen
tijd van werkloosheid en van daarmee ge
paard gaande klachten over cumulatie van
pensioenen, enz., bij benoemingen van regee-
ringsvvege nieuwe gevallen van cumulatie
van inkomsten uit overheidskassen, in af
wachting van het daaromtrent toegezegde
wetsontwerp, niet hadden moeten worden
vermeden.
