ra
dSOJj
Dobbelmanit
lekker ...man!
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1934
VIERDE BLAD PAG. I
Kerknieuws.
CHR. GEREF. KERK
Bedankt: Voor Haarlem-N., N. Brandsma te
Bunschoten.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Bergschen'hoek, J. C. van
Apeldoorn te Leiden. Te Bodegraven. J. D.
van Hof, te Rotterdam-Delf shaven.
Bedankt: Voor Nieuwerkerk a. d. IJssel, G.
de Vries te Heerde.
JUBILEUM Ds. G. LANS
Den 9en Januari 1935 hoopt Ds. G. Lans, Ned.
Herv. Pred. te Huizen (Gooi) den dag te her
denken, waarop hij
vóór 25 jaar te
Doeveren in het
ambt van Dienaar
des Woords werd
bevestigd.
Behalve Doeve
ren. diende Ds.
Lans ook nog de
gemeenten te St. An
naland, Ooltgens-
plaat. Monster.
Ouderkerk aan den
IJssel, Suawoude en
sedert 19 Juli 1931
zijn tegenwoordige
gemeente Huizen.
Van Juh 1920
Sept. 1923 was Ds.
Lans Pred.-Directeur van den Geref. Zendings-
bond. Hij is ook voorzitter van den Bond van Ncd.
Herv. Jonge], Verg. op Geref. Grondslag. In Huizen
heeft zich een Commissie gevormd onder voorzit
terschap van Ds. Bouthoorn om den jubilaris op 9
Januari op passende wijze te huldigen.
EMERITAAT Ds. C STEENBLOK
Naar we vernemen heeft Ds. G. Steenblok, pred.
bi) de Geref. Kerk te Lopik, wegens gezondheids
redenen emeritaat aangevraagd. Ds. Steenblok is
pas 40 jaar en in 1925 candidaat geworden. Lopik
is zijn eerste en eenige gemeente geweest; hij deed
er 31 Juli 1927 zijn intrede.
Ds. A. T. VINK t
Op 60-jarigf-n leeftijd is gisternacht plot
seling overleden ds. A. T. Vink, N'ed. Herv.
predikant te Angeren (Geld.). Ds. Vink
is in 1S99 candidaat geworden en werd in
't zelfde jaar predikant te Vleuten. Sedert 30
Sept. 1928 diende hij de gemeente van An
geren, waartoe ook Loo behoort.
F. H. FOLKERTS f
Op 21-jarigen leeftijd is overleden de 3e jaars
student van de Theol. School te Kampen Folkert
H. Folkerts van Groningen. Hij heeft zich in zijn
jonge leven inzonderheid beijverd voor straatpre-
diking en Zondagsschool in Kampen e.o.
DE KERK VAN NOORD-SCHARWOUDE
Er zijn plannen tot wederopbouw van de on
langs afgebrande Ned. Herv. Kerk te Noord-
Scharwoude. Het architectenbureau Kakes te
Zaandam heeft een ontwerp gemaakt. Dit bureau
heeft dezer dagen zijn 60-jarig bestaan herdacht en
talrijke gebouwen in de Zaanstreek, inzonderheid
fabrieken, gebouwd.
JAVAANSCHE KERK TE KOETOARDJO
Geopend op 19 October jJ.
De Chr. Pers-Ver. „Midden-Java" meldt ons:
19 October was een blijde dag voor de leden
Ber Javaansche Christelijke Kerk te Koetoardjo.
Op dien dag mochten ze hun nieuwe kerkgebouw
feestelijk in gebruik nemen.
De plechtigheid stond onder leiding van Mas
Karsamartedjo penningmeester van den Kerkeraad.
Hij heet alle aanwezigen welkom, gaat in vogel
vlucht na de geschiedenis dezer gemeente, ver
klaart daarna de woorden die op den voormuur
van de kerk zijn aangebracht: Karatone Allah
woes anjedaki. moelanê pada mratobata (d.i. Be
keert U want het Koninkrijk der hemelen is nabij
gekomen), geeft een verklaring van het op de
kerk aangebrachte kruis en gaat voor in gebed.
Daarna iaat de eerste Goeroe Indjil van Koeto
ardjo: Mas Samuel de gemeente zingen Ps. 122:1
en opent hij de kerk.
Een Javaansche temlbang wordt ten gehoore ge
bracht door een zangkoor hoofdzakelijk bestaande
uit leerlingen van de P.G.C. schakelschool te Koe
toardjo.
De Voorganger (Goeroe Indjil der gemeente)
beklimt den preekstoel en geeft nadat hij de aan
wezigen welkom heeft geheeten een kort overzicht
van de wordingsgeschiedenis van dit nieuwe kerk
gebouw. Tenslotte vermaant hij de gemeente om
getrouw te zijn in het bezoeken der bijeenkomsten.
Toespraak Ds. Keuchenius
Na een gemeenschappelijk gezang waarin Gods
voortdurende Zegen over de nieuwe kerk word
afgeaneekt ontvangt Ds. Keuchenius, de Miss.
Predikant het woord als vertegenwoordiger der
Zending.
Hij brengt de gelukwenschen over van de Geref.
Kerk van Utrecht, wiens gezondene hij is en ver
klaart daarna in een korte preek de tekst, die
tegen den achtermuur in een lijst is opgehangen,
n.l. Johannes 3 16.
I Een lied gezongen door de Vereeniging „Mozes"
van de Christ. Schakelschool te Koetoardjo sluit de
eerste rl) der sprekers af.
Na de pauze voert de Wedana het woord, die
namens hemzelf en de Inlandsche Overheid geluk
en zegenwenschen uitspreekt voor dit nieuwi
bouw en voor de gemeente. Vele afgevaardigden
voerden daarna het woord o.a. Ds. Darmoatmodjo
van Poerworedjo. Vele hartelijke woorden worden
gesproken door de afgevaardigden uit het Keboe-
mensche. Om 1 uur wordt de samenkomst met
gebed gesloten.
Het is een vriendelijk, ruim gebouwde kerk
geheel onder leiding en verantwoordelijkheid van
den Javaanschen Kerkeraad gebouwd door den
Heer The Bing Koen uit Djokja. De kerk slaat
aan den anderen kant van de spoorwegoverweg
aan den verkeersweg naar het Zuiden,
Kerk en Staat in Duitschland
De bemiddelingspogingen
Aannemende dat de in deze dagen veel voorko
mende term „Te Berlijn verluidt" in de buurt der
waarheid ligt, mogen wij als mogelijk veronderstel
len, dat de bemiddelingspog.ngen van de Ministe-
rialdirector dr. Buttmann, die op verzoek van
Adolf Hitler sinds vorige maand de bemiddelings-
werkzaamheden tusschen de twee fron.en heeft
overgenomen, voortgang maken en er kans op een
oplossing komt, eenerzijds doordat de meest voor
aanstaande leiders van de belijdenisbeweging, bis
scoop dr. Mahrarens, bisschop dr. Meiser en
bisschop dr. Wurm voor een compromis toegan
kelijk zijn. anderzijds doordat de leider der .Duit-
sche Christenen", de waarnemende rechtsbestuur-
der der kerk mr. Kinder een zeer tegemoetkomende
hocdlng aanneemt. Er is echter tegenstand tegen
elk compromis bij een minderheid aan beide zijden.
In de belljdenisbewegng zouden Karl Barth, As-
mussen en Martin Niemöller scherp tegen eenig
compromis zijn.
Splitsing in de Belijdeniskerken?
Deze laatste mededeeling vindt steun in een
„officieus-poli liek" bericht aan het N.C.P. uit
Berlijn, dat de leden van den Broederraad ds. Nie
möller, ds. Asmussen, ds. Karl Immer (te Barmen,
Gereformeerd) en prof. dr. Karl Barth hun ambten
in de Broederraad hebben neergelegd en zich
alleen nog in de thans zelfstandig geworden Oud-
Pruisische Uniekerk geven willen. „Beduidt dit niet
direct 'n splitsing in de belijdenisbeweging", aldus
gaat dit bericht voort, ,,'t beduidt toch wel, dat de
landsbisschop van Hannover dr. Mahrarens (met
de Zuid-Duitsche bisschoppen) thans positief voor
den vrede in de kerk opkomt, al heeft hij niet de
geheele belijdenisbeweg.ng achter zich".
Zijn deze tijdeigen juist, dat blijft de afstand
naar een verzoening, waarbij de belijdende kerken
hun positie ongerept handhaven kupnen, even
groot als tevoren.
Het In beslag genomen blad
„Evangelium im dritten Relch", waarvan nr. 47
in beslag genomen Is, deelt in nr. 48 mede, dat
het ditmaal in plaats van 12, 8 bladzijden telt, om
dat 4 bladzijden met berichten over (het woord
kerkstrijd is met ingevuld) oiet verschijnen mogen.
Onze Duitsche correspondent schrijft ons;
Ondanks allerlei offidee'e en offitieuse berich
ten. volgens welke de staat zich niet meer met Jen
kerkdijken strijd wenscht te bemoeien, blijkt tel
kens weer, hoe groot de belangstelling juist in
regeerlngskringen voor alles is, wat met de ver
schillende religie use stroomingen samenhangt.
Zoo kan men op de voorpagina van den
„Völkischen Ëeobachter" van 27 Nov. met
dikke letters lezen: „Verbod van de Vrij-
relig:euse gemeenten in Pruisen".
Als minister-president van Pruisen en chef
der Geheime Staatspolitie deelt Görlng
mede. dat dit genootschap den laatsten tijd
opvallend veel voormalige communisten en
socialisten heeft opgenomen, om een nieuwe
politieke actie onder religieusen dekmantel
op touw te zetten. Hooge functionarissen
uit den marxistischen glanstijd hadden hier
hun toevlucht gezocht en gevonden, maar
het algemeen bdang maakte opheffing dezer
organisatie noodzakelijk. Aldus oordeelt
Minister Göring.
De redactie van het hoofdorgaan der N.S.D.A.P.
voegt hier nog aan toe: „Bovenstaande verorde
ning van den Pruisischen minister-president bewijst
voldoende, dat alle beweringen omtrent een vij
andige houding ten opzichte van de kerk niets dan
leugen en laster beteckenen. Het tegendeel wordt
hiermee aangetoond, dat de staat zich beschermend
voor de instituten der christelijke confessies plaatst,
doordat hij de laatste overblijfselen der marxisti
sche, tegen de kerk gemunte organisaties vernie
tigt".
Al gelooven wij niet zonder meer, dat het onder
Rosenbergs beleid staande hoofdorgaan der N.S.D.
A.P. plotseling sympathie gaat koesteren voor het
kerkelijk leven toch valt het op, dat de staat
zich opnieuw met den kerkelijken strijd gaat be
moeien. Men heeft waarschijnlijk ingezien, dat deze
kerkelijke strijd van beslissenöen invloed kan
blijken op het voortbestaan van het Derde Rijk.
Immers: beide begrippen, staat en kerk, kunnen
niet van elkander gescheiden worden door bepaal
de wettelijke verordeningen. De Duitsche kerk is
ongetwijfeld op steun en hulp van staatswege aan
gewezen —- maar al evenmin kan de staat zich op
den duur handhaven, wanneer een belangrijk deel
van het kerkvolk zich aan het politieke leven ont
trekt. Men hoort in theologische kringen tegen
woordig vaak de vraag stellen: Is de kerk een
voortbrengsel van den staat of heeft de staat
zijn groei en bloei voor een belangrijk deel aan de
kerk toe te schrijven?
Vooralsnog schijnt men in officieele regeerings-
kringen overtuigd te zijn van de superioriteit van
den staat, want men heeft 't aangedurfd, den veel-
genoemden Zwitserschen theoloog, professor Karl
Barth, die in Bonn doceert en in gereformeerde krin
gen onaantastb_ar aanzien geniet, te schorsen.
Beweerd wordt, dat hij den nieuwen ambtelifken
eed, welke absolute gehoorzaamheid aan Hitier
voorschrijft, zou hebben afgelegd ..voorzoover dit
inet zijn geweten in overeenstemming te brengen
is". Deze beperkende bepaling zou tot zijn tijdelijk
ontslag hebben geleid. Zijn aanzien in christelijke
kringen zal hierdoor stellig niet kleiner geworden
zijn. Niettemin moet hierbij in het oog worden
gehouden, dat Barth overtuigd sociaal-democraat
was, zelfs voor de tweede maal tot deze partij
Als een kleine sensatie werkte het bericht, dat
de organeu van beide kerkelijke groepen, dus
„Evangelie in 't Derde Rijk" en de „Junge Kirche"
in beslag genomen zijn. Bij de „Junge Kirche" Is
dat niet zoo bijzonder, want de oppositie staat
voortdurend on-c-r strenge controle maar voor
de „Duitsche Christenen" en hun rijksbisschop
Muller beteekent het een moreele nederlaag, daar
zij zich steeds beroepen op hun nauw contact met
de rijksregeering.
Het verbod van beide organen is begrijpelijk,
want een verordening van rijksminister dr. Frick
had voorgeschreven, dat de kerkelijke strijd voor
taan niet meer in dag-, week- of maandbladen
behandeld mag worden. Natuurlijk is zulk een ver
ordening op den duur onhoudbaar maar niette-
m n moet een schending van zulk een verbod ge
straft worden. Ik heb een nummer vao het ver
boden weekblad der „Duitsche Christenen" op mijn
schrijftafel liggen maar zie van citaten af. daar
het hierbij immers om een interne Duitsche aange
legenheid gaat, waarmee wij ons vooral niet al
teveel moeten bemoeien.
Omtrent de kerkelijke oppositie liet ik me toe
fluisteren, dat men Wilhelmstrasse 34. in het hotel
van de „Vereenig'ng van Chr. Jonge Mannen
(waar vrij geregeld samenkomsten van de oppo
sitie worden gehouden) een kerkelijke synode
heeft belegd Bij deze gelegenheid weid ingeval
rijksbisschop Muller mocht aftreden het volgen
de kerkelijke ministerie opgemaakt: bisschop Ma-
rahrens als opvolger van Müller. praeses Koch.
Lie. Humburg (Westfalen) en Breit (Beieren) als
eventueele kerkelijke ministers. Actueele beteekenis
hebben zulke besluiten echter niet, zoolar-g Muller
als rijksbisschop gehandhaafd blijft. Ook deze heeft
cor Woensdag een bijeenkomst uitgeschreven.
11e vroegere verordeivngen van Jager herroepen
n schijnt er dus op uit te zijn, door een nieuwe
kerkelijke wetgeving zijo positie te sterken. Volle
digheidshalve mget ik nog meededen, dat in
Duitsch-Christelijke kringen het gerucht de rende
doet. dat ds. Niemöller uit Dahlem en prof. Barth
Bonn geschrapt zouden zijn als lid der kerke
lijke oppositie, een gerucht, dat mij niet erg waar
schijnlijk aandoet, daar zij juist bij hun strijd om
het evagelie-in-onverkorten vorm steeds op den
voorgrond hebben gestaan.
EERSTE STEENLEGGING.
Hedenmiddag te 2 uur is door Ds. J. v a n
er Leek, predikant der Geref. Kerk te
naarlemmermeer-Sloterweg de eerste
steen gelegd van het nieuwe kerkgebouw dier
gemeente
CHR. GEREF. GEM. DEN HAAG-OOST.
De institueering van de Chr. Geref. Ge
meente Den Haag-Oost zal 13 December a.s.
plaats hebben in een samenkomst in de Eben
Haëzerkerk. Ds. L. H. v. d. Meiden van
Den Haag-Centrum hoopt in dezen dienst, die
des avonds om 8 uur begint, voor te gaan.
Hiermede zal 't aantel Chr. Geref. Gemeenten
de Residentie tot drie zijn uitgebreid, t.w.
Centrum, West en Oost.
DE FUSIE MF.DAN-SIANTAR.
Naar wij vernemen gaat de voorgestelde
fusie tusschen de Geref. Kerken van Medan
en Siantar niet door. Medan durfde de finan-
tieele consequenties van het beroepen van Ds.
E. de Jong te Siantar niet aan. Na uitvoerige
beraadslagingen is daarom besloten dat de
kerk van Fematang Siantar zelfstandige ge
meente blijven zal. Door ingrijpende bezuini
ging zal de kerk van Siantar probeeren haar
finantiën sluitend te krijgen. De kerk van
Medan zal die van Siantar op allerlei wij:
steunen, o.a. doordat elke drie maanden e»
gemeenschappelijke vergadering
kerkeraden gehouden zal worden.
Kostelooze proef
met Kruschen Salts
Bij elke flacon Kruschen Salts 1.60
wordt nu voor een bepaalde tijd een gratis
proefflacon verpakt. Maak nu van dit mooie
aanbod gebruik om eens zelf de werking
van Kruschen Salts te ondervinden.
Kruschen Salts zuivert Uw bloed. Voor
rheumatiek, jicht en ischias bestaat er geen
beter, eenvoudiger en doeltreffender middel.
In het buitenland is door opkoopers met
Kruschen Salts geknoeid. Men koope daarom
in geen geval Kruschen Salts in buiten-
landsche verpakking, doch uitsluitend in
ongeschonden Hollandsche verpakking mei
de naam van N.V. Rowntree Handels Maat
schappij op verpakking en etiket van de
flacon gedrukt. (Adv.)
'T VERLANGLIJSTJE VAN MIEP
bevat alleen boeken. Zij wil graag hebben.
1. J. H. v. d. Lichte: Tot het licht gloorde.
2. M. v. d. Ililst: Roselientje.
3. Sophie Woudts: Die andere Beatrijs.
Allemaal uitgaven van MEINEMA te
Delft en ze kosten 0,90 ing.; 1,gecart.
en ƒ1,50 in prachtband. Vraagt uitdrukkelijk
deze titels bij Uw boekhandel.
ZENDING EN PHILANTHROPIE
DE GULDEN REGEL, DE MELKCENT
ENGIJ
Welk bitter menschenwee in Armenië doorstaan
wordt, is meer bekend dan de wijze, waarop wij
hier in het zoo rijke Holland kunnen helpen het
te verzachten. De Morgen! and zending kan er ons
pijnlijk veel van vertellen en zij doet wat z ij
kan.
Wij ook? Eir zijn een paar eenvoudige middelen
welke zij ons aan de hacis doet, om haar zwaar
en mooi wenk te steunen. Het eerste wordt al
eenige jaren toegepast; de dag van den Gulden
Regel. Ditmaal valt hij op 9 December. Wij eten
dan één keerniet op z'o Zondagsch en het
saldo is voor de tobbende Armeniérs. Het andere
middel is: de melkcenï. Het doel is op iederen
liter melk, die wij voor cos huisgezin nemen 1
cent als toeslag te leggen voor het anders van
ellende wegstervende kind.
Aan dezen oproep vao een meelevend lezeres
van „Morgenland" (het orgaan van de Morgen
land-Zending) hebben tal van lezers gehoor ge
geven. Er staan echter nog een groot aantal busjes
te wachten. Eind October zijo voorloopig als proef
twee kisten melkpoeder inhoudende 900 liter volle
melk naar Aleppo gezonden.
In ons blad van 22 Sept. jJ. hebben wij melding
gemaakt van de uitzending van den Zendeling
Breet en zijo echtgenoote naar Aleppo. Zij zijn
daar inmiddels aangekomen en deelen mee, dat zij
na een rit van 12 uren uit Beyrouth te Aleppo
vermoeid waren aangekomen. „De vermoeidheid
werd echter spoedig vergeten door de ontvangst.
Toen we dicht bij het Zendingshuis waren, kwamen
plotseling de kinderen, die in Nederland pleeg
ouders hebben, ooder leiding vao Zr. K. Oster-
mann naar buiten, stelden zich in rijen op en zen
gen een aantal liederen ter verwelkoming. Het was
ontroerend te zien en te hooren, hoe geestdriftig
het wei-kom dergenen was. die zoo ontzettend veel
hebben moeten lijden en nog lijden om Jezus' wil
en met hoeveel blijdschap zij hen ontvangen, die
den naam van Jezus onder hen levendig willen
houden en dien naam willen verbreiden onder hun
vervolgers. Onze kamers in het Zendingshuis
waren met bloemen versierd (en dat wil heel wat
zeggen in Aleppo, waar nagenoeg geen bloem»
te krijgen zijn) en boven de deur prijkte een groot
bord met „Welkom"."
In Aleppo zijn thans vier Zendingstehuizen: Bij
de reeds bestaande huizen „Elim" (weverij". „Sa-
repta" (toevlucht voor weduwen), „Karmel" in
Atyk (herstellingsoord) is nu ook „Sichar" geko
men als eigenlijk zendingshuis; te Straatsburg is
een zendingshuis als ceDtrale van den arbeid Id
Frankrijk gebouwd. Al deze huizen werden ge
bouwd uit middelen, die speciaal voor elk doel
werden gegeven.
Ten slotte: het adres voor de bewijzen uwer
dankbaarheid voor wat gij oog moogt ontvangen,
is Me). Cato de Witte, W. Barentz-
straat 103. Utrecht (Postgiro 18757).
DE GEREF. KERK VAN MEDAN
De Kerkeraad der Geref. Kerk heeft doen
aanbesteden den bouw van een Zendingskerkje
voor de Christen-Javanen, alsook een goeroe
woning en een colporteurs-onderwy zers( dub
bel) hui s-
Ds. L. Netelenbos, te Hilversum,
predikant van de Geref. Kerk van Utrecht
van het Zendingsterrein te Poerworedjo, die
om particuliere redenen in Ned.-Indië vertoeft
heeft van 6—20 October de Geref. Kerk var
Medan bezocht en de kleine kinderen der Ja
vaansche geloovigen gedoopt, alsook een 7-tal
volwassenen, terwijl enkele Doopleden bij hem
apenbare belijdenis des geloofs hebben ge
Schoolnieuws.
Dr. L. C. HOFMANN NAAR Z.-AFRIKA
Onze landgenoot dr. L. C. Hofmann te 's-Gra-
venhage is, naar het Hbld. meldt, benoemd toi
professor of Roman law, Roman Dutch law and
jurisprudence aan de universiteit van de Wi
tersrand te Johannesburg.
Dr. Hofmaan is geboren te Rotterdam 19 April
1902. studeerde aan de universiteit te Leiden, waar
hij in 1924 den graad van mr. in de rechten be
haalde. In 1927 promoveerde hij tot doctor in de
rechtsgeleerdheid op proefschrift. Hij is o.a. o.
geweest secretaris van de directie der S. H. V.
a ss. professor aan de Columbia-i
New-York.
JAARBOEK NED. HANDELSHOOGESCHOOL
Het jaarboek 19331934 van de Ned. Verg.
voor Hooger Handelsonderwijs, waarvan de Ned.
Handelshoogeschool te Rotterdam uitgaat, bevat
de gebruikelijke gegevens. Opgenomen zijn o.m. de
afscheidsrede van Prof. Verrijn Stuart
diesrede van Prof. Mr. C. W. de Vries.
Het aantal studenten is sedert de oprichting
(1913) gestegen van 70 tot 461
vrouwelijke). De verste daling werd bereikt in
1929 (310), het hoogste cijfer in 1918 (584). Stu
denten van boven 30 jaar zijn er voor bet loopen-
de studiejaar 32 ingeschreven. Naar hun afkomst
zijn er 377 Nederlanders, uit de Ned. Koloniën 71
cn uit andere landen 12. In het genoemde studie
jaar hebben 11 promoties plaats gehad. Van de
vaders der studenten zijn er 37 werkzaam bij het
onderwijs, 62 in den handel. 21 in de techniek, 36
rentenier. 13 militair. 13 arts. 15 fabrikant 23
middenstander, 17 handelsagent of -reiziger, 17 in
het Bankbedrijf.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Benoemd tot onderwijzeres aan de Prot. Chr.
School te Boxmeer (hoofd J. E. Meijer): Mej A.
H. Hajenius. thans als zoodanig werkzaam
te Waspik.
Benoemd tot onderwijzer aan de School met den
Bijbel te Wierden (hfd. J Buddingh): de heer P-
C. v. d. G r i f t te Den Helder.
Benoemd tot onderwijzer aan de Geref. School
te Wezep (G.) de heer R. L. Kuipe r te Hollen
Benoemd tot Hoofd der School met den Bijbel te
Appelscha (vac. P. Boerema): de heer G.
Drenth Jr. thans hoofd te Kantens (Groo.).
JUBILEUM J. T. DE JAGER
Morgen viert de heer J. T. de Jager,
hoofd van de Chr. School te Bozum, thans
wonende te Leeuwarden, zijn 40-jarig ambts
jubileum.
De jubilaris arbeidde als onderwijzer aan
de Chr. scholen te Oostermeer, Kollum en
Assen en trad in 1901 op als hoofd te Bozum.
Aan de vroegere Normaallessen te Sneek
en aan de Chr. Kweekscholen te Sneek en te
Leeuwarden was de heer De Jager leeraar.
In verschillende examencommissies heeft de
heer De Jager vele jaren zitting gehad, ter
wijl hij medewerker was aan de schriftelijke
hoofd-acte-cursus „Studeo". Ook heeft hij
meerdere leerboeken en brochures van zijn
hand het licht doen zien.
Aangezien de heer De Jager reeds eemgen
tijd ziekteverlof geniet kan van eenige vie
ring van zijn jubileum geen sprake zijn.
Gisterenmiddag is de pas gestichte Land
bouwhuishoudschool te Giessen-Oudkerk (Gem
Gieasendam) geopend. De Minister van On
derwas was vertegenwoordigd door Mej.
Smit, inspectrice van het landbouw-huishoud
onderwijs. Zij heeft de school officieel ge
opend en het onderwijzend personeel geïnstal
leerd. In haar rede deed zij het groote belang
van het landbouw-huishoudonderwijs in het
algemeen uitkomen, en de groote beteekenis
van deze school voor de streek, waarin ze ge
plaatst is (het centrum van Alblasserwaard)
in het bijzonder.
Na de inspectrice werd nog het woord ge
voerd door verschillende autoriteiten uit den
omtrek, burgemeesters der omliggende plaat
sen en door Bestuurders der samenwerkende
organisaties.
UIT DE TIJDSCHRIFTEN
in een nuchtere, ernstige causerie over ,A«t ge
zond verstand" in het orgaan der S.S.R.. schrijft
IJ. R. Wierda behartigenswaardige woorden,
waarvan wij er enkele, als strekkende tot buiten de
studentenwereld, overnemen:
Wij calvinistische studenten moeten ons vooral
in dezen tijd hoeden voor dwaze dingen. Het
front van de strijd tegen het Christendom is ver
legd naar het terrein der ethiek.
^Wetenschappelijk heeft men het Calvinisme
als levens- en wereldbeschouwing niet kunnen ver
nietigen.
.Nu gaat men de leefwijze van de Christenen
zelf na. om vanuit een meer kwetsbaar punt de
leer te bestrijden. Natuurlijk tevergeefs. Maar toch,
het leidt tot heilzame zelfcritiek.
„Zoomin de wereld de leer kan aanvallen met
de'leefwijze der aanhangers, kunnen wij de leer
verdedigen zonder er naar te handelen."
Examens
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN Geel.:
Indisch recht: cand.ex.. de he-e.r M. Wkaanmam
Re oil ten: ca.nd.ex.. de hew R Leggers; doet.
ex.. die heer J. C. van Alphen de Vee*.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Geel."
Godgeleerdheid: kerk. voorb. ex.. de nee ren w.
A. Nell en A.C. Smits.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN. Gesl
ueneeskunde: artoex. Ie ged.. de heeren H.
Mulder, M. J. Ktogroa. M. U. Wiersema; mrtsex.,
de heer B. J. v. d. Meer. geb. te Akkanim.
God-geleerdheid: kerk. voorb. ex., de hew K.
Beka.
R-K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN. Gesl.
Rechten: doet. ex„ de heer G. T. A. M. Noppen
te Eindhoven.
NED. HANDELSHOOGESCHOOL TE ROT
TERDAM. Gesl.: Handelswetenschap: carta.ex^
de heeren H. D. Nijhuls. M. Sijtsma. Ph Streef
en A J. D. Rozema.
R.-K. HANDELSHOOGESCHOOL TE TIL
BURG. Gesl.; Handelswetenschappen: cand.ex..
de heeren M. F. J. van El-deren. 's-Hertogen-
bósoliF. T. H. van Gullek, R-avenstelm.
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT
Gesl.Scheikundig ing.: cand.ex., de heer H. N.
GESCHIEDENIS M. O.
AMSTERDAM. GeSx.4 rand. Gesl. W. H. Schute
3-HertogbosohH. A. Rubers. Etten
DELFSTOFFENKUNDE ENZ.
DEN HAAG. (Akte K. delfstof-, aard-, plaait-
?n diefltuode). Opger. en opgek. 2 cand., afgew.
L, gesl. de heer H. R. Slnia, Den Haag.
WISKUNDE
RUBRIEK^
ZATERDAG 1 DECEMBER
HUIZEN 1875 M. KRO-programma. 8.00—9.15
cn 10.00 Gramofocopi. 113012.00 Godsd.
halfuur. 12.15 Orkestconcert en gramofoonpl.
2.00 Voor de jeugd. 230 Gramofoonpl 3.00—
4.00 Kinderuur. 4.15 Operetteprogramma. 5.15
Gramofocopi. 5.30 Lezing. 5.45 Schiagermuziek
en lezing 7.15 Kath. RVU. 7.35 Gramofoonpl.
8.00 Vaz Dias. Gramofocopi. S-10 Populair
concert 9.00 Gramofoonpl. 9.10 Operaconcert
9.55 Gramofoonpl. 10.25 Vaz Dias. 10.30 Ver
volg operaconcert. 11.0012.00 Gramofoon-
muzick.
HILVERSUM 301 M. VARA-uitzending. 8.00
Gramofocopi. 10.00 Morgenwijding VPRO.
10.15 Voor arb. i. d. continubedrijven: Orvitro-
pia olv. J. v d. Horst. J. Lemaire (declamatie),
J MacDuncao (doedelzak) en mevr. MacDun-
can (zang). 12.00 Gramofoonpl. 12.15 De Zon
nekloppers olv. C. Steyn. 1.00 Gramofoonpl.
1.30 De Flierefluiters olv. E. Walis. 2.00 Zen-
derverzorging. 2.15 Zang door Leo Fuld. 2.40
Mr. S. Mok: De herziene ziektewet. 3.00 Gra
mofocnpl. 330 R'damsch Philh. Orkest olv. E.
Flipre, E. Schelling (piano) en R'dainsch Man
nenkoor Apollo". 4.30 J. de Roode: Duitsch
land. 4.50 Vervolg concert. 5.30 Gramofoonpl.
5.40 Literaire causerie N. J. Swierstra. 6.00 Dc
Wielewaal olv. P. Tiggers. 630 GramofoonpL
7.00 VRO. 8.00 SOS.-berichten, gr.pl. 830—
12.00 „Hou stand!", programma mrav. het
Vara-oricest olv H. de Groot. Eddy Walis en
zijn ensemble. J. Schmidt (zang), Oome Keesje,
Lou Bandy en Henriette Davids in bun reper
toire.
DROITWICH 1500 M. 1035-10 50 Morgenwij
ding. 11.05 Lezing. 11.20 Gramofoonpl 12.05
Western Studio-orkest olv. F. Thomas mmv.
H. Searle (sopraan). 1.20 Commodore Grand
Orkest olv. H. Davidson. 2.25 Belfaster Omroep
orkest olv. E. G. Brown. 3.20 Orgelspel H.
Ramsay. 3.50 Reg. King en zijn orkest mmv.
Fr. Morris (sopraan). 5.05 Studentenliederen.
5.35 BBC-dansorke&t olv. H. Hall. 6.20 Berich
ten 6 50 Sportpraatje. 7.05 Welsh intermezzo.
7.20 Interview. 7.50 Radio Militair Orkest olv.
B. Walton O'Donnell. mmv. K. Ellis (bas).
8 50 Variété-programma. 9.50 Berichten. 10.20
BBC-Theater-orkest olv. S. Robinson. 11.15
Voordracht. 1130—12.20 Ambrose en zijn band
KALUNDBORG 1261 M. 11.201.20 Concert uit
rest. „Wivex". 2.50—4.50 Omroeporkest olv.
Reesen. 7.20 Feestuitzending. 9.35 Omroepor
kest olv. Gröndahl. 10.20—11.35 Dansmuziek.
KEULEN 456 M. 5.20 Gramofoonpl. 6.35 Orkest-
concert. 11.20 Omroeporkest olv. Schumacher.
12.35 Mannenkoor olv. Niemann. 1.35 Gramo
foonpl. 3.20 Omroepkoor, kamerorkest en so
listen olv. Kneip. 6.20 Volksmuziek 735 „Hu
mor vom Niederrhein", gevar. programma mmv
het Omroepkleinorikest, mcodharmonica-orkest,
mannenkoor en solisten. 9.40 Concert. 10.20—
12.20 Uit Hamburg: Dansmuziek.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.; 12.20 Gramo
foonpl. 130'2.20 Salonorkest olv. Walpot.
6 40 Kamermuziek. 735 Gramofoonpl. 8.20
„Dreigroschenoper" van K. Weill mmv. solisten
en het Salonorkest olv. Douliez. 9.20 Cabaret
programma. 10.30—12.20 Dansmuziek. 4.S4
M.: 12.20 Salcnorkest olv. Walpot. 1.30—2.20
Gramofoonpl. 5.20 Dansmuziek. 6.35 Gramo
foonpl 8.20 dito. 8.50 Concert uit Luik olv,
Fr. Rasse. Hierna tot 12.20: dansmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.35 Georg
Boulanger en Georg Nettelmann met hun orkes
ten mmv. M. Gründgens en H. E. Groh. 9.20
Berichten. 9.50 Ijshockeyberichten. 10.05 Weer
bericht. 10.2011 50 Dansmuziek uit Konings
bergen olv. E. Börsdiel.
IBIS SHAG - LICHTE PUPTABAK
Rookt Dobbelmann's Tabak en «één anderal
FEUILLETON
Een werkende Vrouw
Naar het Engelsch
(2
„Nu, volg mij daal"
Hamilton ging haar vóór door een lange
gang en door een leeg vertrek, dat vol
aardewerk stond en waar vrouwen ijverig
aan het schrobben waren; toen een trap
op en door een reeks vertrekken, waar
Vrouwen cn meisjes papieren patronen aan
de vormen zaten te hechten, of die in
wreven met een rood poeder; toen weer
een trap op en weer door een reeks kamera
waar jonge mannen aan het beschilderen
Van vazen waren; tot ze tenslotte aan een
Vertrek kwamen, waai' de tafels en de
stoelen alle opzij geschoven waren, zoodat
hier de vloer kon gedweid worden.
Een magere vrouw was zoo juist met den
benen hoek er van begonnen.
„Hier is een nieuwe hulp voor u, Mrs.
Briggs. U moet haar maar onmiddellijk
aan het werk zetten."
„Ja, sir", antwoordde de vrouw nederig.
Zijn gevoel van ridderlijkheid gedoogde
het niet, deze jonge dame aan dergelijk
werk te zien, maar hij had immers niets
anders voor haai en zij had eenmaal zoo
zeer aangehouden, dat hij haar innig vor
driet zou hebben gedaan met een wei
gering.
In den loop van den dag kwam hij her
haaldelijk eens kijken en vond haar altijd
ijverig aan het werk.
Op Zaterdagochtend, even voordat dc
werkzaamheden gestaakt werden, hield een
sierlijk pony wagentje voor den hoofdin
gang stil; een jonge-.dame wierp de teugcis
toe aan een miniatuur-groom en begaf zich
door den hall regelrecht naar een vertrek,
waaroD stond geschilderd: „Bedrijfsleider."
Ze was heel aardig om te zien: een blond
teer ding, met blauwe oogen en haar keu
rig toiletje van donkergroen laken stond
haar uitstekend. Ze ging het vertrek bin
nen als iemand, die er zeer goed bekend
is en die het recht had, er te komen,
wat inderdaad ook het geval was, want zij
was de dochter van Mr. Vane, den oudsten
deelgenoot.
Ze tikte aan en hoorde onmiddellijk een
stug: Binnen!"
„U is niet bijzonder beleefd, mijnheer de
bedrijfsleider! Ik had hard lust, om niet
binnen te komen."
Verrast keek Max op:
„Neem mij niet kwalijk: ik wist niet,
dat jij 't was, Amy! Ik ga do werklui be
talen; ik dacht, dat jij de eerste was."
„Ik zou heel graag betaald worden. Hoe
veel denk je dat ik waard ben?"
„Als model voor een schilder?"
Zij verwaardigde zich niet te antwoor
den op die plaagachtige vraag.
Max was in zijn werkpak, dat vol vlek
ken en spatten zat van allerlei kleur; maar
hij scheen in het minst niet verlegen door
de tegenwoordigheid van de sierlijk go-
kleede jonge dame en ging met haar om,
met het gemak van een ouden huisvriend
Dit was iets, dat de arbeiders zich nietl
begrijpen konden en het had dikwijls aan-
i leiding gegeven tot veel gepraat aan dc
lange tafels, waar de patronen op de vor
men werden gehecht. Iedereen wist, dat
Mr. Hamilton van onderop was opgeklom
men tot bedrijfsleider en men hield het er
algemeen voor, dat zijn eerzucht nog naar
iets hoogers streefde.
„Ik zou graag wat hooger zittem, dat ik
hun gezichten kon zien. Ik acht mijn op
voeding niet voltooid, eer ik mijn mede
schepselen zal hebben bestudeerd!"
„De studiën van een muis, is 't niet?
Noem dan mijn kantoorstoel en ik zal
Hij schoof zijn tabouret dichter bij het
venster, waar haar tegenwoordigheid niet.
zoo dadelijk in het oog zou vallen en, toen
hij weer hoorde kloppen, liaasite hij zich
naar zijn schrijftafel en herhaalde zijr:
„Binnen!" op dienzelfden gebiedenden toon
waar Amy zoozeer bezwaar tegen had go
had.
Eén voor één, heel ordelijk, kwamen
de arbeiders naderbij, zeiden hun namen
en ontvingen hun loon. De meeaten keken
eens even naar het jonge dametje op de
kantoorkruk en werden wat minder ruw
in hun optreden om der wille van haar.
Het was inderdaad een studie, om de
gelaatsuitdrukking waar te nemen bij zoo
velen: er waren er bij bleek en vol zorgen,
van vrouwen, die een zware taak hadden;
aardige, een beetje verlegen gezichtjes van
jonge meisjes on ruwe, grove mannenge-
zichten, soms half-verzengd door het hoete
ovenvuur; dan waren er ook met schran
dere of artistieke uitdrukking.
De laatste, die naderbij trad, was dc
nieuwe werkster.
„Hoe is uw naam?" vroeg Max op zijn
gewonen, strooven toon.
„Esther Stewart", antwoordde zij vrien
delijk.
Miss Vane was de studie van haar mede
schepselen wat moe; na de eerste honderd
gezichten leek het haar een beetje een
tonig te worden. Maar op de klank van
Esthers muzikale stem herleefde haar
belangstelling.
„Waar woont u?" vroeg Max.
Zij noemde den naam van een armoedige
buurt, en, nadat hij haar adres had opge-
teekend in zijn boek, telde hij een stapeltje
shillingen uit en schoof haar dit toe.
„Ik ben hier pas een halve week", zei ze
en gaf de helft van het geld terug.
Max keek haar aan met strengen blik
en vroeg:
„Wilt u hier blijven werken?"
„Heel graag, als u tevreden over mij is
„Onthoud dan ééns en vooral: als u
hier wilt blijven werken, dan moet u mij
ook gehoorzamen. Neem dus dat geld. Ik
wil mijn rekening niet door de war ge
stuurd zien door zoo'n halve week!"
Een donkere blos overtoog haar gezichtje
toen ze dc shillingen bij zich stak; maar
ofschoon ze wel eenigszi'.is in haar trots
geraakt was, begreep zij toch, dat het zijn
manier was, om haar een vriendelijkheid
te bewijzen; en het was al zoo lang
geleden, dat iemand vriendelijk voor haar
was geweest!
Ze was net bij de deur, toen zij zich
hooide terugroepen op korten, zakelijkcn
toon.
„U kunt de volgende week naar kamer,
nummer 10 gaan; daar hebben ze nog een
werkster noodig. Niet vergeten? Num
mer 10 dus."
„Dank u", zei ze weer, met oogen, die
schitterden door haar tranen heen, want
haar dankbaarheid kende geen grenzen.
Het grond-dweilen was een veroazend ver
moeiend iets geweest voor haar daarin on
bedreven armen en op kamer nummer 10
zou het, in vergelijking, makkelijk werken
zijn. Bovendien was de betaling daar nog
Miss Vane klom van de tabouret
„Toe, vertel mij eeus wat van dat meisje
Max!"
„Ik weet niets van haar af: ze is hier
pas een paar dagen."
Hij zei er niet bij, dat zij dienst deed als
werkster.
„Ik ben overtuigd, dat ze beter dagen
heeft gekend!", zei Miss Vane. „Ze heeft oen
zeer beschaafde stem met een eenigszins
vreemd accent. Plooide je wel?"
„Dat is weer net iets voor een man, om
daar niets van te merken! Nu, zooals ik
aan haar spreken hoorde, begreep ik, dat
zij een dame was. Ze is zeker kamenier
geweest en heeft veel in het buitenland
gereisd. Ik denk, dat ik haar eeas ga
opzoeken."
„Dat zou ik je niet raden."
„Waarom niet? Ze leek mij heel arm;
misschien kan ik haar helpen."
„Je moet doen, zooals je wilt, maar
menschen, die beter dagen hebben gekend,
worden niet graag beschermd."
„Dus ze heeft dan toch beter dagen ge
kend?"
„Ik weet niets van haar: jij opperde «T.e,
veronderstelling zelf."
„Je be.it vanochtend niet best geluimd,
Max! Dan blijf ik dok niet hij je praten.
Ik vond, dat je zooeven erg bot was tegen
dat arme kind!"
Max lachte en terwijl hij iets uit een
muurkast haalde, bood hij haar een pakio
aan.
„Niet openmaken, vóór je thuis bent,
zie je!"
„O, wat lief van je! Dat is zoo 'n snoezig
klein kopje. Is er eindelijk een bestand
gebleven tegen het heete vuur?"
„Wacht tot jo thuis bent", was al wat
hij antwoorddA.
HOOFDSTUK II
Maandagochtend kreeg Max een briefje
met uitbundige dankbetuigingen van Miss
Vane, want, daar zij toch in lekeren zin
tot de firma behoorde, was zij in staat, hel
cadeaytje van dat fecëriek-fijn-beschilderde
kopje en schoteltje te waardeeren. Zij wist,
hoe vele er eerst te niet moesten zijn
gegaan, vóór dit er ongeschonden afgek.*,
men was en ze wist ook, dat Max alle
voorafgaande mislukte exemplaren an de
firma zou betaald hebben. In het post
scriptum zei ze:
„Wil je zoo goed zijn, Esther Stewart
vanmiddag naar de Towers te sturen?
Moeder wil haar eens zien."
Max fronste de wenkbrauwen:
„Nu, ze moeten natuurlijk haar zin heb
ben", mompelde hij, „maar ik geloof niet
dat Lady Adelaide Miss Stewart tot iets
bewegen kan, wat zij niet wil!"
(Wordt vervolgd)
