Rond de uitvinding van Wardenier
ZATERDAG 10 NOVEMBER 1934
EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND
KNOX BESCHULDIGT
DUITSCHLAND
Inmenging in de aangelegenheden
van het Saargebied
De .Arbeidsdienst" geheime
politie
Spionnage tot aan de Tafel
van Knox
Bedreiging, boycot, spionnage,
diefstal van documenten
Het Volkcnbondssecretariaat maakt
belangrijk document openbaar inzake
Saargebied, afkomstig van de regeerings-
commissie, dip, zooals bekend, staat onder
leiding van dc-n Engelschman Knox.
De Regeeringscommissie zet daarin haar
conclusies uiteen ten aanzien van de door
haar in beslag genomen documenten bij de
huiszoeking in de bureaux van den Vrij
willigen Arbeidsdienst, een onderdeel van
het Duitsche Front
Het Duitsche lid van do Saar-regeerings-
commissie is het met het toezenden van di"
rapport aan den volkenbondsraad niet eens,
aangezien hij niet inziet, dat do vertegen
woordigers van het Duitsche Front de voor
de volksstemming noodzakelijke orde in ge
vaar brongen.
Het 26 getypte bladzijden lange docu
ment vormt een serie van aanklachten aan
het adres van het Duitsche Front betref
fende aangelegenheden van hot Saargebied,
die zelfs nog, zooals de govonden geschrif
ten aantoonen, na het accoord van -i Juni
1934 hebben plaats gevonden.
De gevonden documenten bewijzen,
dat het Duitsche Front de directe
voortzetting is van de nationaal-socia-
listische partij in het Saargebied on
der leiding van Spaniel, want de or
ganisatie schijnt volkomen overeen
te stemmen met de organisatie van d»
nationaal-socialistische partij in
Duitschland.
Het rapport levert vervolgens een groot
aantal bewijzen voor den druk dien het
Duitsche volk op dc Saarbevolking, de ker
ken en de scholen uitoefent, waarbij het aan
bedreigingen niet ontbreekt.
Personen, die de politiek van het Duit-
schi front niet volgen, worden in de pers,
in openbare redevoeringen, door middel
van radio-toespraken aan de kaak gesteld.
En tenslotte wordt nog als pressiemiddel
de boycot toegepast
Het Duitsche Front ontziet zich niet ver
dachte personen aan de Duitsche autoritei
ten te signaleeron.
Een zeer groot stuk is gewijd aan
een der onderorganisatres van 't Duit
sche Front, den z.g. Arbeidsdienst. De
ze staat volgens do commissie gelijk
met een geheime politie, die alle le
den van het Duitsche Front en zelfs
de leiders nauwlettend moet surveil-
leeren.
De Arbeidsdienst beschikt over snelle ver
voermiddelen en de commissie, schat de ef
fectieven op een tienduizend personen.
De commissie kan niet nalaten het doel
van dezen Dienst met dat van de S.S. in
Duitsohland te vergelijken.
Een volgend hoofdstuk van het rapport
handelt over den spionnagedienst van het
Duitsche Front. In de archieven v
Duitsche Front heeft de commissie een groot
aantal gestolen documenten gevonden.
De r.-Kath. geestelijken blijken onder een
nauwlettende surveillance te staan. De fei
ten. die doojr den spionnagedienst aan het
licht komen, worden vervolgens aan Duit
sche autoriteiten overgebracht.
Zelfs wordt de opzienbarende aanklacht
geuit, dat de regeeringscommissaris Knox,
zelfs in zijn eigen woning bespionneerd
werd.
Men heeft een aanhanger van het Duit
sche Front als huisknecht in de woning van
den Saarcommissaris binnengesmokkeld en
deze heeft het Duitsche Front regelmatig
berichten verstrekt over tafelgesprekken en
andere besprekingen, welke Knox met an
dere autoriteiten gevoerd heeft. Deze be
richten werden dan door 't Duitsche Front
doorgegeven aan de rijksautoriteiten in
Duitschland.
't Document geeft vervolgens 'n overzicht
van de klarblijkelijke betrekkingen welke
tusschen een aantal ambtenaren in het Saar
gebied en het Duitsche Front bestaan. Voor
al de activiteit van den eersten burgemees
ter van Saarbrücken, die zich als de ver
tegen woord iger van het Dutische Front
schijnt te beschouwen is uitvoerig aan de
hand van documenten belicht.
Ook duiden de gevonden documenten er
op, dat de regeringsambtenaren medeplich
tig zijn geweest aan het stelen van regee-
ringsdoc urnen ten.
Verder toont de commissie ean, dat het
Duitsche Front ovor zich in het Saargebied
bevindende vluchtelingen inlichtingen in
wint. om die vervolgens aan de Duitsche
autoriteiten over te brengen.
In 't 'aatste hoofdstuk verklaart de
commissie, dat het Duitsche Front de
medewerking heeft verkregen van de
Duitscho regeering en van andere
Duitsche autoriteiten.
Honderden brieven zijn in Saarbrücken
in beslag cenomcn, afkomstig van de Duit
sche ministeries of officieels instclingen.
Gebleken is. dat de Duitsche ministeries
meestal haar instructies ten aanzien van de
organisatie der volksstemming, politieke
propaganda en de inmenging in de admi
nistratie door bemiddeling van een zekeren
Watermaan in Kerulen aan het Duitsche
Front doen toekomen, welke persoon even
eens als bemiddelaar optreedt voor het doen
toekomen van subsidies uit Duitschland
aan het Duitsche Front.
Tenslotte spreekt de commissie de mee
ning uit. dat alle in het rapport genoemde
gegevens dc onwettige inmenging van Duit
sche ambtenaren in de Saaraangelegenhe-
den. waarvan de meesten van zeer recenten
datum zijn. voldoende hebben aangetoond.
Duitsche diplomatieke vertoogen
Uit Berlijn: De Duitsche diplomatieke
vertegenwoordigers te Parijs, Londen,
Rome en Brussel hebben gisteren op de
ministeries van Buitenlandsche Zaken
de Duitsche vertoogen in de Saarkwestie
gehouden.
Uit Parijs wordt over het gesprok tusscheD
Koster en minister Laval gemeld:
Zoowel de Duitsche ambassadeur als ook
de minister van buitenlandsche zaken go
ven uiting aan de hoop, dat de kwestie van
versterking van politiebescherming in het
TEGEN PRIJSOPDRIJVING
Verklaring van Dr. Gördeler
Geen reden voor ongerustheid
De Duitsche prijzencommissaris Dr. Görde
ler, heeft in een verklaring voor de pers ge
zegd, dat in de laatste maanden de prijzen der
artikelen voor dageljjksch gebruik zóó geste
gen zijn, dat ze voor de groote massa der be
volking ondragelijk worden. Hier moet worden
i:*» ^grepen. De gewichtigste factoren vo
prijsbepaling zijn niet hooger geworden. Loo-
nen, renten, belastingen en bedrijfsonkceten
zijn niet gestegen.
Wat de schaarschte en het duurder worden
van grondstoffen betreft, noodig voor de dek
king van de dagelij ksche behoeften, er is geen
reden ora zich daarover ongerust te maken.
En alles wordt in het werk gesteld om te zor
gen dat ook in de toekomst daaraan geen ge
brek zal zyn.
Gördeler hekelde de angst-psychose bij tal
van personen. Wanneer de koopers gediscipli
neerd bleven en geen vrees meer koesterden,
dan zouden de overdreven prijsverhoogingen
in zelf verdwijnen.
Mocht dit niet het geval zijn, dan zou even
streng tegen prijsopdrijving opgetreden wor
den als de juiste en normale prijs zou worden
beschermd.
Gördeler deelde ten slotte mee, dat hij zal
beginnen met verordeningen uit te vaardigen
betreffende eenige vitale levensmiddelen en
kleeding. Hij was van oudsher een tegen
stander van prijsafspraken. Deze zijn alleen
dan te verdedigen als zij in het belang
het geheele volk zijn. Daarom is voor elke
prijsafspraak zijn toestemming noodig.
Een verordening tegen prijsopdrijving,
De Duitsche Rijksminister van justitie heeft
aan de justitieele instanties een verordening
doen toekomen met betrekking tot de bestrij
ding der prijsopdrijving. Hierin zegt hij
Het moet worden beschouwd als het ergste
ergryp tegen den geest der volksgemeenr
schap, wanneer enkele rewctenlooze personen
door kunstmatig tot stand gebraclv
schaarschte van goederen, door prijsopdrij
ving en dergelijke kuiperijen hun eigen
deel stellen boven het algemeene volkswelzijn
het werk van den Leider daardoor ir
vaar brengen. Voor de justitieele overheid
•loeit daaruit de onvoorwaardelijke plicht
oort tegen prijsverhoogingen en dergelijke
kuiperijen, die door wet of verordening straf
baar zijn gesteld, in nauwe samenwerking met
de *bestuursoverheid zonder verwyl en met
allen nadruk in te grijpen en straffen te
eischen, die rekening houden met de bijzon
dere schadelijkheid voor het algemeen van
dergelijke vergrijpen. Voor zoover mogelijk
moet gebruik remaakt worden van de bespoe
diging der rechtspraak volgens par. 212 van
het wetboek voor strafvordering.
Bakkers, die te licht brood verkochten.
Volgens een officieele mededeeling, is bij
steekproeven te Kassei gisteren bij een acht
tal bakkers een zoodanig ondergewicht van
het brood vastgesteld, dat de bakkerijen
middellijk gesloten moesten worden, teneinde
verdere proeven te nemen.
Het petroleum-monopolie
in Mandsjoekwo
Uit Londen: Het antwoord van de Japan-
sche regeering op de recente stappen te
Tokio door Engeland gedaan met betrek
king tot zekere aspecten van de nieuwe
petroleumwetten in Japan is naar het depar
tement van buitenlandsche zaken gezonden,
waar het zorgvuldig wordt bestudeerd. De
Britsclie oliemaatschappijen, wier groote be
langen in den Japanschen handel door de
nieuwe wet ongunstig kunnen worden be
ïnvloed zijn van den toestand op de hoogte
gebracht.
Voortdurend is nauw contact gehou
den met de regeeringen der V. S. en
van Nederland, die ten behoeve harer
onderdanen, welker uitgebreide belan
gen eveneens bedreigd worden, ook
stappen te Tokio hebben gedaan.
Japan en Binnen-Mongolië
Uit Peking: De Japansche gezant Arijosji,
die sinds kort hier verblijft, heeft verschei
dene besprekingen gevoerd, waarbij o.m. op
den voorgrond werd gesteld, dat het streven
naar autonomie in Binnen-Mongolië een in
terne aangelegenheid van de Chineesche Cen
trale regeering vormt. Japan is niet direct
bij deze kwestie geintereseerd.
In politieke kringen wordt er de aandacht
opgevestigd, dat de uitlatingen van Anjosji
opmerkelijk vriendschappelijk zijn gehou
den. Weliswaar kon de indruk niet üitge-
wischt worden, dat de onderhandelingen van
den kant van Japan verder in handen der
militairen wordt gelaten.
Politiek consult
TUSSCHEN HONGARIJE EN OOSTENRIJK
Goemboes en Schuschnigg hadden giste
ren, te samen met andere ministers van
Hongarije en Oostenrijk, een langdurig on
derhoud in den door de gasten ontruimden
salon van het Semmeringkurhaus bij Wee-
Men vermoedt, dat de beraadslaging al
leen aan politieke kwesties gewijd was en
dat geen economische aangelegenheden be
sproken zijn.
Saargebied practisch in het geheel niet acuut
zal worden.
Het gesprek, dat ongeveer een uur duurde
betrof verder in de meest tegemoetkomende
termen de juiste interpretatie van de vol
kenbondsbeslissing, waarover geen overeen
stemming kon worden bereikt, aangezien
beiden op hun standpunt bleven staan. Men
was er zich echter van bewust, dat de beslis
sing zoo noodig moest worden voorbehou
den aan de ter uitlegging bevoegde interna
tionale organen.
de
Knox, de president van de regeeringscom-
missie, heeft aan de commissie-Aloisi, die
zooals bekend op het oogenblik te Rome
vergadert, verzocht om versterking van de
internationale politie in het Saargebied.
Het meerendeel van de Duitsche deskun
digen en industrleelen heeft Rome al weer
verlaten, behalve Vogt, de afgezant van de
Wilhelmstrasse, die gebleven is. Men be
schouwt de verlenging van zijn verblijf als
een wijziging in de houding der Duitsche re
geering.
Tot Vrijdag toe heeft de rijksregeering
geweigerd om de inlichtingen, die door
de commissie gevraagd waren, te ver
schaffen, waarop de commissie besloot in
haar rapport aan den Volkenbond mel
ding te maken van dit in gebreke blijven
Het schijnt dat de Duitsche regccring
thans wel genegen is om tenminste over
enkele details een bespreking te voeren.
De „brandstoflooze motor" levert
brandstol
Wolvega is ontnuchterd en hoont
Een lichtgeloovig gemeente
bestuur
Blériot zou wachten op
Wardeniers uitvinding
Iets over de eeuwigdurende
beweging en uitvinders-
fantasterij
De motor heoft nooit gedraaid!
Gister kon men in ons blad lezen, dat de
uitvinding van Wardenier minder enthou
siast wordt begroet dan tijdens de eerste
berichten en de „uitvinder" zelf dupe schijnt
te zijn geworden van alle sensatie rond de
vermeende brandstoflooze motor. Thans is
Wolvega uit den droom ontwaakt en dreigt
den „uitvinder" eer hoon dan lof.
Donderdag werd Wardenier in de
gelegenheid gesteld het bewijs voor
zijn uitvinding te leveren. Hij is daar
bij in gebreke gebleven.
Hij erkende in een conferentie met
den burgemeester van Weststelling
werf, Mr. Maas, en twee veldwachters,
dat hij nooit octrooi had aangevraagd
bij den Octrooiraad, doch slechts bij
een particulier octrooibureau. Later
erkende hij nog, dat de motor in Zwol
le nooit heeft gedraaid. Eindelijk be
weerde hij, dat zijn motor b ij n a be
drijfsklaar was.
Ten huize van den burgemeester
werd een conferentie gehouden. Na af-
loop werd Wardenier voor zijn rust
en veiligheid, naar de afdeeling voor
zenuwzieken van het Academisch Zie
kenhuis van Prof. Van der Scheer te
Groningen overgebracht.
Heeft de fantasie gewerkt?
„De Stellingwerver", een plaatselijk blad,
publiceert het volgende:
Hoe langer hoe meer begon na de onthul
lingen van de vorige week het vertrouwen
in de mededeelingen van den heer Warde
nier te zakken. Het was b.v. in den aan
vang al medegedeeld, dat voor zijn vinding
over de geheele wereld patent was verkre
gen. Wel meende men zich tc herinneren,
dat hij gezegd had, dat het in Engeland
nog niet geheel voor elkaar was.
Bij onderzoek bleek ons echter, dat bij
den Octrooiraad te 's-Gravenhage niets be
kend was, en toen wij dit aan Wardenier
mededeelden, antwoordde hij, dat hij dat
ook niet had beweerd, maar aat bij een
octrooibureau een aanvrage was gedepo
neerd.
Er kwamen langzamerhand meer dingen
minder vast te staan. Zoo reden wij Don
derdag met den gemeente-veldwachter naar
Zwolle en bezochten daar de machinefa
briek, waar volgens beweren van den heer
Muurling acht van zijn motoren zoudea
worden gemaakt De fabrikant zeide ons,
Wardenier in het geheel niet te kennen.
Toen laatstgenoemde daaarover onder
vraagd werd, zeide hij, dat hij nooit had
beweerd, dat de motoren bij den fabrikant
besteld waren, maar hij dacht er over ze
daar te laten maken.
Het vertrouwen in Wardenier wankelt
Deze en meer andere onjuistheden had
den al enkele dagen ook bij den burge
meester en anderen het vertrouwen in de
vinding van Wardenier aan het wankelen
gebracht. Donderdag werd onder leiding
den burgemeester een scherp onder
zoek ingesteld, waarvan de uitslag was, dat
het vertrouwen in de groote plannen voor
Wolvega dermate is geschokt, dat thans het
geloof in den geheelen opzet is verdwenen.
Od alle manieren is getracht van de z.g.
uitvinding iets te weten te komen en waar
de motor zich bevindt, die hij beweerde ge
reed te hebben. Wardenier, die tot heden
niets anders verklaarde, dan dat de
motor er is. zeide echter, dat deze nog niet
geheel bedrijfsklaar was. Maar de volgende
week kon hij haar laten draaien. In de
veronderstelling, dat vrees voor straf hem
weerhield de waarheid te zeggen, heeft men
hem op dat punt gerust gesteld. Hij ver
klaarde toen, dat er geen motor was, maar
hij voegde er aan toe, dat hij tot zijn ver
klaring was getart.
Wolvega in rep en roer
Een verslaggever van de Tel. weet het
volgende mee te deelen:
Wolvega is roerig. De stemming is onrus
tig. Zat er de vorige week nog iets blij
moedigs in de lucht, thans is het anders.
Nog heerscht er de koortsachtige opwin
ding, maar de stemming op straat is slecht.
'olk verzamelt zich hier en daar en
scheldt de autoriteiten uit die passeeren.
Een van de slachtoffers is een der wethou
ders. Toen hij uit het station kwam, werd
hij door een escorte Wolvegaërs afgehaald
en onder hoongeroep naar zijn huis ge
bracht.
Het was deze wethouder, die gezegd had,
dat de motor van Warcionier het ei van Co
lumbus was en om van zijn woorden wer
kelijkheid te maken had men een groot
geschilderd en daaronder gezet „het ei van
den wethouder". Daarmede ging men door
de straten, tot de politie aan het spelletje
een einde maakte.
Het kan verkeeren...
Vorige week op de handen gedragen, is
Wardenier thans tusschen twee veldwach
ters weggebracht. En wat ook typeerend is.
is dat zij, die toch zeker de verantwoorde
lijkheid dragen, thans deze van zich af
trachten te schuiven naar den armen stum
per, die nu opgesloten is en waarvoor wei
nig medelijden bestaat. De ouderen, die wij
zer hadden moeten zijn, zeggen nu plotse
ling dat zij het toch nooit recht geloofd
hebben. Slechts de familie van den sigaren
winkelier, bij wien Wardenier in huis was,
zeide: Och, meneer, geloof het niet, hetwa9
geen slechte jongen, maar ze hebben hem
gek gemaakt.
Wethouder Muurling vertelde nog het
volgende:
„Mijn geheele bemoeienis in deze zaak
geweest het brengen van den uitvinder naar
het gemeentebestuur. Ik zag daarin een ge
meentebelang. Nadat de uitvinder met B. on
W. in contact is gebracht, heeft dc burge
meester den jongen geheel en al naar zich
toe getrokken. Hij nam hem voortdurend
mee op reis; o.m. zijn ze samen naar Hen
gelo geweest. Wij, wethouders, kregen
slechts weinig van de plannen te hooren.
De burgemeester de zondebok?
Niemand van ons heeft ooit den motor
gezien, naar mijn weten ook de burgemees
ter niet Deze heeft de vorige week de veal
gecritiseerde persconferentie bij elkaar ge
roepen. Ik heb hem in krachtige termen
bezworen dat nooit te doen, daar ik de zaak
nog niet rijp genoeg achtte, doch de burge
meester was zoo zeker van zijn zaak, dut
hij zijn wil doorzette. Verder heb ik
voortdurend bij hom op aangedrongen ora
meer klaarheid te krijgen.
Ik geef toe, dat het gemeentebestuur door
die persconferentie een zekere verantwoor
delijkheid op zich neeft geladen. Ik beschouw
die conferentie dan ook als de grootste dom
heid in deze geheele affaire, maar u moet
niet vergeten, dat wij allen te goeder trouw
en in het belang van de gemeente hande
len".
De burgemeester zeide slechts: „Ik draag
de verantwoordelijkheid en zal de critiek
moeten aanvaarden. Ik wensch niet mede
te deelen op welke wijze Wardenier is over
gebracht, doch het is op medisch advies.
Verder kan ik mij over deze zaak niet uit
laten".
Grond voor "e (gefantaseerde) fabriek
De „Meppeler Courant" had kortgeleden
een gesprek met wethouder Muurling, die
toen gewaagde van sen rijksoctrooibureau
met rijksingenieurs, die den motor zoudsn
hebben verbeterd; met een van die inge
nieurs zou Werdenier ook naar een fabriek
in Londen zijn geweest.
Burgemeester en Wethouders hadden den
motor niet in een auto, doch stationair zien
draaien. Volgens den uitvinder was het het
ei van Columbus en kon men „met den wa
gen" een vaart van 160 K.M. halen.
Dat het heele dagelijksche bestuur
het vertrouwen van den heer Muur
ling deelde, moge hieruit blijken, dat
de gemeente reeds beslag had gelegd
op twee complexen grond, elk groot
60 a 70 H.A, De wethouder toonde een
afschrift öfer officieele koopacte, welke
als volgt luidt:
„Ondergetekende verbindt zich tot 1 De
cember 1934 aan de gemeente Weststelling
werf in koop af te staan, indien het bestuur
dier gemeente zulks wenst, de (het) per
ceel (en), kadastraal bekend gemeente Wol
vega sectie D. noter grootte van
H.AareC.A., voor de som van
i mede-ondergetekende Mr. E. N. W.
Maas, burgemeester van Weststellingwerf,
verklaart de verbintenis voor en namens
die gemeente te accepteeren.
Wolvega, denOctober 1934.
Blériot wachtte op Wardenier....I
it „de fantasie aan deze geschisdeni:
niet vreemd is', moge ook uit het volgende
blijken:
..Voorts werd door den heer Muurling
medegedeeld, dat reeds licenties waren
verleend aan een groote Belgische fabriek
(de Minervafabriek).
„Toen we" (de venslaggever van de Mep
peler Courant) „den wethouder op onzd
beurt inlichtten, dat des middags het ter
rein voor de fabriek was goedgekeurd door
een ingenieur, zeide de heer Muurling, dat
dan de fabriek voor 100 procent safe was.
Vermoedelijk zal nu op het terrein, liggende
tusschen 6ipoorlijn en Schipsloot en gedeel
telijk aan den straatweg WolvegaHeeren-
veen, de fabriek verrijzen. Dat zal een ge
bouw worden van 300 M. breedte, 280 M. diep
en 30 M. hoogte. Er kunnen daarin 14.000
arbeiders worden geplaatst. Voor Wolvega
een uitkomst", aldus wethouder Muurlinr.
DUITSCHLANDS BUITEN
LANDSCHE POLITIEK
Een voorstel van den „Führer"
Ribbentrop naar Londen.
Volgens een bericht in de „Daily Herald"
zou Hitier Ribbentrop naar Londen hebben
gezonden, om het volgende plan voor te
stellen:
Duitschland zal zich ontheven verkla-
van de verplichtingen vervat in het
vijfde hoofdstuk van Jiet verdrag van Ver
sailles. in verband met de mislukking van
de ontwapening en met name wegens het
onzekere karakter van de verklaring van
December j.l. betreffende de bewapenings
gelijkheid.
Berlijn zal zich daarna hereid verkU-
n den Volkenbond en de Ontwapenings
conferentie terug te keeren.
3. Indien Frankrijk deze procedure goed
keurt, neemt het Duitsche rijk ernstig in
overweging zijn adhaesie te betuigen met
het Oost pact.
De „Daily Herald" voegt hier nog aan
toe, dat Ribbejitrop, als hij in Londen een
bevredigend astwoord ontvangt, naar Pa
al gaan.
ONTPLOFFING OP MOTOR-
TANKSCHIP
Tal van zwaargewonden
Uit Mobile (Alabama): Op ongeveer 25
kilometer van de Amerikaanscne Zuid-
Oostkust is het motortankschip „Caliche"
tengevolge van een hevige benzine-explosie
in brand gevlogen. Dertien opvarenden, w.o.
de kapitein, werden zwaar gewond, de ka
pitein het ergst, daar de brug, waarop hij
zich bevond, ineenstortte. Men vond hem
onder de overblijfselen.
Toen de bemanning met behulp van tou
wen een reddingsboot wilde neerlaten, sloe
gen plotseling vlammen uit het tankschip
die de touwen verbrandden. De zwaar ge
wonde kapitein stortte verscheiden meters
omlaag in de reddingsboot en brak daarhij
beide beenen in armen. Men twijfelt eraan
of hij het leven zal behouden.
In de nabijheid van het brandende schip
bevinden zich thans een reeks andere sche-
pe. die met alle middelen het vuur trach
ten te blusschen. Men vreest echter, dat dit
wegens den omvang van den brand niet ge
lukken zal.
Nader wordt gemeld, dat één der gewon
den overleden is. i
De wethouder bevestigde ons, dat den
lieeu* Wardenier millioenen waren gebodei
voor het afstaan van zijn vinding. Reeds
was een directeur voor de fabriek benoemd
Deze is in functie tot en mot 193S. Daarna
zal de heer W., die intussohen zijn tijd aan
studie besteed zal hebben, als directeur op
treden
Sensationeel was de laatste mededeeling
van den wethouder. Hij wees er ons op, dat
de vlieger Blériot de eerste Kanaal-
vlucht! op het luchtvaartcongres te
Washington heeft gezegd, dat geregelde
Oceaanvluchten thans nog niet denkbaar
zijn. Binnen zeer korten tijd zou dat anders
zijn. In opdracht van zijn rogeering kon
Blériot nog geen nadere verklaringen geven
De woorden, aldus de heer Muurling, had
den betrekking op de uitvinding, door den
jongen Wardenier gedaan.
We laten deze conclusie natuurlijk getheel
voor rekening van den wethouder",
De twee baronnen
Aldus besluit de medewerker van de
„Meppeler Crt." zijn relaas van het onder
houd met dén wethouder.
En in een noot wordt nog iets medege
deeld aangaande den door den heer Muur
ling genoemden „invloedrijken persoon in
den lande", door wiens bemiddeling twee
baronnon Wardenier aan geld voor de fa
briek zouden helpen. Het blad heeft bij
dien persoon nadere informaties laten in
winnen en daarop heeft hij pertinent ver
klaard met deze heele zaak niets te maken
te hebben. Een en ander wint hierdoor niet
aan betrouwbaarheid! conludeert het blad,
dat besluit: Als nu d,e millioenen-baronnen
ook maar niet alleen in de fantasie be
staan
Maar er is nu gebleken, nog meer fan
tasie in de zaak te zitten!
Ir. W. K. Koster van Grooss heeft op de
vraag „Bestaat de brandstoflooze motor9'
het volgende antwoord gegeven:
„Ja, maar ze is slechter dan de gewone
motor; in plaats van 80 pet verlies, is er
85 pet. verlies. In de mijnen wordt ze dan
ook alleen gebruikt, omdat deze motor nie!
de gevaarlijke mijnexplosies kau veroor
zaken.
De „algeheele omkeering'
Deze motor zal allicht de gemoederen
niet zoo verhitten, als we in do couranten
lazen. Maar de heer Wardenier zeide ook-
„Ik verwacht er een algeheele omkeering
in de wereld van".
Welnu, dat zal gebeuren, als die gecom
primeerde lucht, bevattende de chemisch-:
energie van 10 kg. benzine, een energie
schept uit niets van 2150 kg. benzine.
Schept men die energie uit niets, clan is
het een geweldige uitvinding. Alleen: dit
is onmogelij k.
De heer Wardenier zegt: het is geen per
petuum mobile. Allicht, want deze bestaat
niet. Maar een „algeheele omkeering" zou
involveeren een perpetuum mobile. Ergo:
de „algeheele omkeering" bestaat niet.
De constructie van den motor laat ons
verder onverschillig. Het principe: scheppen
van energie is onmogelijk, is een van de
grondwetten van de natuurwetenschap;
hieraan is evenmin te twijfelen als aan
2 X 2 4 En of men nu allerlei hulpmid
delen bezigt, als daar zijn: „ketel", „zijde-
lingsche drukcompressor", heel wel, mair
dat kan nooit deze natuurwet veranderen.
De ingenieur verzekerde ten slotte: Af
gaande op de woorden van den heer Warde
nier verklaren we deze motor zonder eenig
technisch en economisch belang.
De eeuwigdurende beweging
Dr Ir W. Wessel, octrooigemachtigde to
Arnhem, schreef aan de „N. R. Crt":
„Zoolang ik van de uitvinding nog geen
kennis heb kunnen nemen, zal ik mij na
tuurlijk wel onthouden van eenige oordeel
velling. Ik volsta derhalve met de opmer
king, dat de verschillende publicaties op
mij een alleszins cm betrouwbaren indruk
maakten en zelfs aanleiding gaven tot de
veronderstelling, dat men hier te doen heeft
met een vermeende oplossing ven het vraag
stuk der eeuwigdurende beweging.
Dit vraagstuk is niet nieuw en reeds ge
durende eeuwen hebben talrijke zgn. uit
vinders naar de oplossing gezocht, die ech
ter niet is gevonden. Daarbij heeft men in
aanmerking te nemen, dat de grond van
theoretische overwegingen en practische
proeven het voor iederen deskundige vast
staat, dot de oplossing van het perpetuum
mobile niet gevonden ken worden. Voorts
dient men niet uit het oog te verliezen, da.
het in den regel menschen zijn, die zelfs dc
meest elementaire begrippen der mecha
nica missen, welke zich met dit vraagstux
bezighouden".
Verknoeide tijd en weggegooid geld
Ir Wissel weet uit ervaring, daar hij veel
in aanraking komt met octrooi-aanvragers,
hoeveel tijd en geld er verknoeid wordt aan
„uitvindingen". Zoo kwam hij bij een
vinder" van een „nieuwe machine", welk
toestel inderdaad bleek te loopen. Het was
een klein proefmodel, dat inderdaad func
tioneerde, doch bij een oppervlakkig onder
zoek ontdekte ik, aldus Ir W., een rubber-
slang, die aan de waterleiding was vei'bon
den! De waterleiding was dus de bron der
energie, zoodat hiermede het geheele kaar
tenhuis van den uitvinder ineenstortte. Een
ander geval betrof het bekende rad met
daarop draaibaar bevestigde hefboomen, die
bij het draaien van het rad voor het ver
plaatsen van het zwaartepunt moesten zorg
dragen. Op papier liep deze machine voor
treffelijk, althans naar de meening
uitvinder. Ook in dit geval gelukte heit mij
met den uitvinder, die ook weer geen enkel
begrip van mechanica had, te overtuigen
zoodat ook hier weer tenslotte de proef net
bewijs zou moeten leveren.
Het geloof aan fantasten
Uitvinders van het perpetuum mobile
(eeuwigdurende beweging) hebben echter
steeds kans een willig gehoor te vinden, om
dat het groote publiek de opvatting huldigt,
dat ook de wetenschap wel een6 een vergis
sing kan begaan, en dat juist het ongedach
'e en onverwachte de kenmerken van de
are uitvinding zijn. Ik houd mij echter lie
er bij de opvattingen van de wetensohan
-n het valt te be-trueren, dat nog steeds vele
lichtgeloovigen zonder voldoende weten
schappelijke en technische kennis door sei>
sationeele berichten geloof schenken aan
fantasters, terwijl vaak kleine uitvinders,
die iets werkelijk goeds hebben uitgevonden,
de grootste moeite hebben voor het explci-
teeren van hun toch vaak gezonde gedachten
Hoe de oplossing van het perpetuum
mobile op de fantasie werkt, niet alleen
van het groote publiek, doch ook op ont
wikkelde menschen, blijkt wel ui*, het feit
dat indertijd Pref. M. de Haas, hoogleeraar
aan de Techn. Hoogeschool te Delft, aan het
slot van zijn college over de technische
warmteleer een peroratie uitsprak, die on
geveer als volg 'luidde: „En als ik de vol
doening mag smaken, dat geen uwer zich
later zal bezighouden met de oplossing van
het perpetuum mobile, dan acht ik de.
moeite en zorg die ik aan dit - ''ege heb
bpstced, rijke' id".
VANDALEN AAN HET WERK
In den nacht zijn te Made de woningen van
den burgemeester en gemeentesecretaris met
teer beklad: deuren, kozijnen en rolluiken zijn
volgesmeerd met teer.
Deze vandalen-daad heeft in het rustige dorp
veel beroering gewekt.
Het is niet de eerste keer, dat zulks heeft
plaats gehad. Het vorige jaar is hetzelfde met
de woning van den gemeentesecretaris ge-
DE BALDADIGHEID TE AMSTERDAM
NEEMT TOE
De Amsterdamsche straatjeugd kan nog
maar steeds niet van de openbare brandmel
ders met haar handen afblijven. Niet minder
dan 72 maal is in October een brandschel mis
bruikt. Ook hetzelfde aantal keeren is de
brandweer naar deze brandmelders uitgerukt.
Slechts tweemaal vielen de baldadigen in han
den der politie Van vorige maanden werden
drie door de rechterlijke macht veroordeeld,
ieder tot een maand tuchtschool, voorwaarde
lijk met een proeftijd van zes maanden.
TUSSCHEN TWEE SCHEPEN BEKNELD
Een 21-jarige jongeman raakte bekneld tus
schen twee schepen, welke in de Amstel te
Amsterdam lagen. De jongen viel in het wa
ter, doch kon op tijd op het droge gebracht
worden. Bewusteloos is hij naar het Binnen
Gasthuis gebracht.
EEN ONVOORZICHTIG PROFESSOR
Toen Prof. H. de Vries uit het Victoria-
Hotel te Amsterdam waar hij woont, kwam,
zag hü, dat de tram, die hij noodig had, zich
in beweging stelde. Met jeugdigen overmoed
liep de 67-jarige de tram na om er op te
springen, stapte mis en viel. Hij had e«n bloe
dende hoofdwond en schaafwonden aan een
van zijn handen. In het Binnengasthuis heeft
men hem verbonden.
ZENDING EN PHILANTR0PIE
VEREENIGING „ALLEN CREATUREN"
Te Amsterdam heeft onder leiding van Dr.
VV. den Boom van Hilversum vergaderd
de Internationale Vereen. „Allen Creaturen".
De voorzitter heeft uiteengezet, dat de Inter
nationale Vereeniging geboren is uit het
verlangen van een tiental menschen, die tot
verschillende rassen behoorden, hun eenheid
in Christus ook naar buiten te manifestee
ren. De Vereeniging wil getuigen tegen de
verabsoluteering van het eigen ras waar
tegen de prediking van de liefde van Chris
tus het eenige afdoende middel is. Spreker
gaf uitdrukking aan zijn blijdschap, dat zoo-
velen. die dit positief-Christelijk standpunt
niet deelen, nochtans van hun belangstelling
blijk geven.
Verder heeft de zoon van den stichter der
Witte Kruiskolonie te Salatiga, de heer S.
A. van Emmerik gesproken over het
werk der kolonie, die op het oogenblik aan
1060 maatschappelijk gestranden een be
staan verschaft.
De heer P. W. Cohen sprak een slot
woord.
CLUBHUIS A.MJ.V.
Zooals bekend, heeft de A(msterdamsche)
M(aatschappij) V(oor) J(ongemannen) in
Ned. Indië verschillende tehuizen gesticht
waar onderdak wordt verleend aan slacht
offers van de crisis die worden geholpen om
door den grootsten nood heen te komen.
Door dit werk is het eigenlijke doel van de
A.M.V.J.-de behartiging van de geestelijke,
lichamelijke en maatschappelijke belangen
van jonge mannen een weinig op den
achtergrond gedrongen. Daarom is men be
gonnen om dit weer meer op den voorgrond
te brengen.
Tot dit doel heeft met te Batavia een
clubhuis geopend. Daar worden
lezingen gehouden over allerlei interessante
onderwerpen en de onderlinge band tus
schen de jonge menschen versterkt door het
organiseeren van goedkoope uitstapjes.
NED. BIJBELGENOOTSCHAP
Dezer dager is te Heerlen de Limburg*
sche provinciale vergadering van het Ned.
Bijbelgenootschap gehouden. In Limburg
hebben tal van leden het boekje „Kracht en
Licht" met een persoonlijk woord uitgereikt
aan anderen die van Gods Woord vervreemd
of er onbekend mee waren. Alle afdeelin-
gen hebben de collecte voor het tekort ge
houden. De afdeeling Maastricht had een
bijzonder mooie collecte, 's Middags hield
de Voorzitter ds. P. A. C. Douw es van
Weert een belangrijke rede over „De pre
dikant en het Nederl. Bijbelgenootschap".
Slechts weinig predikanten waren aanwezig.
Besloten werd tegen de volgende vergade
ring in het bijzonder de onderwijzers uit te
noodigen.
ECONOMIE EN FINANCIEN
RUBBER CULTUUR-MIJ „AMSTERDAM"
De directie deelt mede, dat per heden zija
verkocht:
Van dien rubberoogst 1934 (n
kg.): 9.020.000 kg.
>r h. kg.
Van den ruDberoogst 1935: 3.100 000 kg. tot
>oréén 25 ct. netto per h. kg.
Naar men weet was blijkens het jongste
arverslag de totale kostprijs incl. afschrij
vingen 19.93 cents. De prija le due het laatste
Jaar dank zij de rubberreatrictlemaatregelen,
flnnk eind gestegen.
Er la doze w
el ling ontsta;
Explor&tl
Mij. Deze liepen
vrij J
nd (X
130i geleide-
blijkt dat dit '.n
Einzlenlijk hoogere
Tegenover
180 kg. ton in September, leverde October
i productie van 36.480 leg. ton. Op het ter-
n Noord Kloeang werd een nieuwe spuiter
igeboord met een aanvankelijke productie
207 kub. Meter waterwrije olie en 21000 M3
i per etmaal. Aan de eenigszlna dalende
•duetto van de laatste maanden schijnt thans
der een einde gekomen to zijn.
HOLLAND CANADA HYPOTHEEKBANK
e vergadering
- Jhr. Mr. E.
N.
dent van d<
Rechtbank.
ihandeld werden de voorstel!
sp neerkomen dat de pandbrle'
mderd In ..Income Bonds".
voorzitter deelde mede. dat
zijn 21 personen, bevoegd
142.39S s
orde.
stelde de
De vergadering werd hierna gesloten.
