BINNENLAND.
Kerknieuws.
Economie en Financien
MAANDAG 29 OCTOBER 1934
EERSTE BLAD PAG. 3
Onze verhouding tot den
Volkenbond
De Nederlandsch-Belgische
kwesties
Vlootbesprekingen met Engeland
Volgens het Voorloopig Verslag der
'weede Kamer betreffende de begrooting
an Buitenlandsche Zaken gaven eenige m
en als hun meening te kennen, dat thans
/cl vaststaat, dat de Volkenbond als een
ïislukking is te beschouwen. Op het gebied
er ontwapening is niets bereikt en ook van
enigszins annemelijke ordening op oeco-
omisch gebied is geen sprake.
Deze leden achtten den tijd gekomen om
rustig te overwegen of de deelneming van
ederland aan dat werk wel moet worden
oortgezet.
Verscheidene leden verklaarden zich met
3 door de regeering genomen beslissing
ïzako de toetreding van Rusland tot den
olkenbond niet te kunnen vereenigen. Deze
den waren van meening, dat de universa-
Leit van den Volkenbond een belangrijke
oorwaarde voor het welslagen van zijn ar-
>id is en derhalve met kracht moet wor-
»n nagestreefd. Het uiteindelijke doel moet
jn, alle staten in den Volkenbond te ver-
nigen. Dat doel is echter onbereikbaar,
s men de staten, gaat keuren naar hun
jnnenlandsche verhoudingen.
Somige leden gaven als hun oordeel te
snnen, dat het belang ter bevordering van
>n vrede zeer zou worden gediend door
ineming van den Paus in den Volkenbond.
Andere leden wezen er op, dat de Vati-
lansche staat als lid van den Volkenbond
iu kunnen worden toegelaten, doch niet de
aus als hoofd der R.K. Kerk,
Sommige leden vonden het wel zeer be-
curenswaardig, dat tusschen twee ove-
gens bevriende kleine buurstaten met zoo-
iel gemeenschapelijke belangen als Bel-
en Nederland jaar in jaar uit verschil-
nde kwesties blijven hangen, welke tel-
ms weer de gelegenheid bieden de weder-
idsche stemming in ongunstigen zin te be-
vloeden. Bij bepaalde internationale
tuaties kan daartan groot onheil het ge
)lg zijn.
Sommigo leden vroegen, of ook naar het
izicht der regeering de tijd thans niet ge-
amen is om de Unie van Socialistische
avjet-republieken de jure te erkennen.
Grooterc activiteit werd gewenscht bij het
chtzetten van onjuiste berichten over Ne-
srland of Nederlandsch-Indië in de bui-
nlandsche pers. Men dacht in het bijzon-
ir aan de berichten in de Japansche pers
jet betrekking tot de met Japan gevoerde
andelspolitieke besprekingen. In menig
eval blijft tegenspraak uit. In andere ge-
illen komt zij veel te laat. Nu de regee-
ng over een eigen persdienst beschikt,
choorde een en ander, naar men meende,
iet meer voor te komen.
Gevraagd werd of het juist is, dat van
cderlandsche zijde met Britsche vloot-
utoriteiten besprekingen, Ned.-Indië be-
effende, zijn gehouden. Indien zulks in-
erdaad het geval is zou men gaarne ver-
emen van welken aard die besprekingen
Ned. Chr. Reisvereenigin^
Réunie-diner
Men maakt maaltijden om te lachen, zegt
Prediker, en de Nederl. Christelijke Reis*
reeniging brengt den diepen zin van dit
oord van den begenadigden wijze der
udheid ook in toepassing bij haar réunie-
iners, die al meer een attractie vormen in
et bestaan dezer zoo bekende en nuttige
ereeniging. Begon men indertijd met 58
asten, geleidelijk liep dit getal op, en Za-
lirdagavond waren in het American Hotel
Amsterdam niet minder dan 275 leden
'Vereeniging bijeen, die na de reizen van
en afgeloopen zomertijd elkander in ver-
eugde, prettige stemming ontmoetten.
Maatschappelijk zeer gevarieerd, zooals
ok bij deze Christelijke vereeniging past
eeft liet uitgebreide vroolijke gezelschap
en geheelen avond zich „kostelijk" en met
anbevelenswaardige ingetogenheid ver
laakt. Onderling werden vanzelf aller-
reisherinneringen opgehaald of nieuwe
lannen ontworpen voor den zomer van
935 „zoo God wil en wij leven", zeide
tweede voorzitter, de heer H. van den
1, van Rotterdam, die de tafel met gebed
pende.
Het hoofdbestuur heeft voor het nieuwe
eizoen, onder voornoemd beding, schoone
ilannen aan de hand gedaan. Want, al
/aren de culinaire genoegens aan den rijk
oorzienen disch vele de heer P r u ij s-
cr, voorzitter van de afdeeling Amsterdam,
/aardeerde het menu terecht in een „gastro-
ïomische" speech toch was het niet de
issehaas, die in de eerste plaats in het
entrum der belangstelling stond, ook op do
pijskaart. Het was de reis met de „Veen-
am" van de Holland-Amerika-lijn, die door
len heer Van den Tol in een vlotte speech
mder de aandacht der gasten werd gebracht.
Het hoofdbestuur stelt zich nl. voor, liet
;operen jubileum der N.C.R.V. niet op d.en
ag zelf 22 April 1935 in een
loodgewone vergaderzaal aan den wal
e vieren, maar dit heugelijke feit te door
even op een jubileumreis naar de Noorsche
rjorden en de Schotsche Hooglanden. Van
6 Juli tot 5 Augustus 1935 hoopt rnen, dat
Ie reis zal mogen duren, en de aanwezigen
ileken zoo met het plan ingenomen, dat de
'ertegenwoordiger van de H.A.-lijn, die
nede aanzat, niets te doen had en de pro-
laganda voor de reis met de „Veendam" in
'olie gerustheid kon overlaten aan de
;eestdriftige sprekers, die den lof van de
cis in allerlei toonaard zongen. Dat ditmaal
lok het land van John Ivnox zou worden
iezocht, bleek een bijzondere aanbeveling.
Vanwege het Hoofdbestuur werd in een
inderonsje aan een bezorgde dame een
foortreffeliik middel tegen zeeziekte aan de
land gedaan: het eten van scheepsbeschuit,
tóó uit de hand!
Tegen het dessert baanden vreugde
ilijdschap zich een weg in het. geestdriftig
lingen van onze toch zoo mooie vaderland-
schc liederen. Sarie Marijs werd vanzelf
sprekend eveneens bij voorkeur aangehe
ven, de feestzang culmineerde in het „Wil-
ïelmus" dat staande werd gezongen.
Enkele sprekers voerden het woord, waar
van één eigen werk in dichtmaat voordroeg
en een ander als voorzanger optrad, waar
door het zingen bij beurten krachtig werd
geanimeerd.
De welgeslaagde avond verliep zoo onder
de voortreffelijke, principieele leiding van
den voorzitter, Dr. A. van Deursen, van
Groningen. Van enkele zijner pittige tafcl-
voeringn in welkgekozen bewoordingen, heb
ben wij genoten. -t,
Kort na den aanvang van den maaltijd
aagde de heer Van Deursen van de on
derlinge harmonie en de vriendschap der
UIT TROPISCH NEDERLAND
(Van onzen Indischen correspondent)
Per luchtpost 16 Oct, 1934
Een scheepje in de haven landt.
Maar het is leeg en keert leeg
weerDe groote en dure
K.P.M.-vloot.
De Straits Times had onlangs een bericht
over een mysterieus schip, dat te Singapore
leeg aankwam en zonder lading te hebben
genomen weer vertrok, en dat geregeld. Het
leek erg geheimzinnig, maar de oplossing
bleek toch heel eenvoudig. Omdat uit deze
geschiedenis blijkt, hoe moeilijk het tegen
woordig is, ook hier zijn brood te verdienen,
moge het verhaal hier volgen.
Kapitein en bemanning van de Doggers-
bank, een schip van 300 ton, zijn een tijd ge
leden uit Nederland naar den Oost vertrok
ken om daar te trachten als zeelui die in Ne"
derland geen emplooi konden vinden, hier
wat te verdienen. En aanvankelijk lukte dat.
Zij sloten een contract af met een Chinee
sche kongsie (handelsvereeniging, vennoot
schap) te Bandjermasin, om op geregelde
tijden stukgoederen te vervoeren van Soera-
baja naar Bandjermasin en na lossing al
daar rubber uit Bandjermasin te laden voor
Singapore. Zij konden een veel lagere vracht
prijs berekenen dan de groote Indische Ko
ninklijke Paketvaart Maatschappij, in Indië
bekend onder den letternaam K.P.M. (komt
pas morgen, maken spotters er van). Niet
tegenstaande het uitvoerrecht op bevolkings"
rubber zooals men weet het restrictiemid
del voor de bevolkingsrubber kon men de
uit Borneo verscheepte bevolkingsrubber in
Singapore toch tegen beter loonende prijzen
van de hand doen, dan menig rubberplanter
uit andere gewesten voor zijn product maak:
te, die voor de verscheping daarvan is'aange
wezen op de K.P.M. met zijn zeer hooge
tarieven zoowel voor vracht als passagiers.
Practiscli heeft dc K.P.M. een monopolisti
sche positie in het interinsulaire vervoer
in Nederlandsch-Indië, vandaar dat zij haar
tarieven hoog kan houden en dat doet zij
zelfs in dezen tijd. Of het verstandig is, is
een andere vraag. Zooals uit het geval van
de Doggersbank en ook uit dat van sommigo
Chineesche scheepvaartmaatschappijtjes
blijkt welke telkens weer trachten een ge
deelte van het vervoer tusschen de eilanden
van ons Insulinde tc bemachtigen, tegen veel
lagere prijzen, steekt de concurrentie als het
maar even kan, den kop op. Helaas wordt
die kop ook zoo snel als het maar even kan'»
weer ingedrukt. Ook dat blijkt uit het geval
van de Doggersbank.
De groote concurrente van deze kleine
Doggersbank heeft haar oude tactiek in
zulke gevallen gevolgd: haar tarieven voor
dit speciale geval en dezen afzonderlijken
verscheper, te verlagen. De Chineesche
kongsie werd weer tot haar vorigen ver-
scheper „bekeerd"; zij verplichtte zich,
voortaan haar goederen weer met de K.P.
M, te verschepen. De kapitein van de Dog
gersbank echter eischte volledige nakoming
van het contract met de kongsie, want dit
is nog met geëxpireerd en hij schijnt van
zins, dit ook gerechtelijk te eischen, al
thans wat den geldelijken kant ervan aan
gaat. Want de goederen ontvangt hij niet
meer. Waar hij van zijn kant natuurlijk
de verplichting heeft, ook het contract na
te komen, d.w.z. de vastgestelde reizen te
volbrengen, vaart hij nu met een leeg schip
door de wateren van Indië. Of hem deze
tactiek zal baten, valt te betwijfelen.
Maar ernstiger is de vraag, of hij nieuwe
lading voor zijn schip zal kunnen vinden
én houden. Hij als kleine man kan niet
op tegen zijn grooten concurrent. Zou hij
hier of daar weer een vrachtcontract af
sluiten, dan blijft steeds de vrees dreigen,
dat de machtige K.P.M. hem zijn vracht
afi#eemt door den verscheper nog
lagere tarieven voor te stellen, zij het dat
deze haar verlies opleveren. Maar terwillo
van de klandizie en het monopolie Ai
theorie bestaat dit natuurlijk niet moet
men weieens wat opofferen!
Toch zal de maatschappij, hoe machtig
zij ook is, deze tactiek niet steeds kunnen
volhouden. Zij is een geweldig lichaam met
heel wat grooter onkosten en duuraer
outillage dan een afzonder.ijk kustvaart
scheepje, zij geeft aan duizenden menschen
brood, zij moet ook lijnen exploiteeren die
verlies opleveren, dat weer goed gemaakt
moet worden door de winst op andere vaar
ten en het is dus te begrijpen, dat zij zoo
veel mogelijk de concurrentie tegengaat, al
zou men wenschen, dat zij dit wat minder
deed op de beschreven manier.
Wordt die kleine concurrentie echter
gezamenlijk van dusdanige kracht, dat de
strijd daartegen de maatschappij^ te duur
zou komen te staan, dan zal zij er niet
aan kunnen ontkomen, de vrachten te ver
lagen. temeer in den huidigen ti^d, nu In
dië zich, zooals men het wel eens uitdruk,
voor een groot deel reeds heeft ingesteld
op Yen-basis, op een zeer .verlaagd levens
peil.
De K.P.M. heeft een lange geschiedenis
achter zich en waar juist vandaag een harer
directeuren, de heer E. Straatemeier zijn
dertig-jarig jubileum bij de maatschappij
viert, hij kwam op 19-jarigen leeftijd als
vierde stuurman in Jmar dienst is het
wel aardig, even iets van geschieden
bedrijf der K.P.M. te vertellen. Zij ii
kind van de Stoomvaart Maatschappij Ne
derland en de Rotterdamsche Lloyd en zag
het levenslicht in 1888. Zij groeide snel, had
in 1891 dertien stoomschepen in de vaart
met een tonnenmaat van 14000 in totaal.
In 1908, toen zij de critieke periode van
haar bestaan te bpven was, werden de ex-
presdienst Soerabaja—Semarang—Batavia
lar Singapore en Belawan Deli en de Java
Australië-lijn geopend, in 1915 de Deli—
Straits—China- en de Deli—Rangoon-lijn,
in 1927 de Saigon—Molukken-lijn en ruim
een jaar geleden de verbinding met Zuid-
Afrika. Thans bestaat de vloot uit meer
dan honderd schepen van de meest ver
schillende typen, grootte en capaciteit, voor
kustvaart, insulair verkeer, riviervaart
en trans-atlantische verbindingen, met
totaal van pl.m. 250.000 register-ton. De
vloot doet jaarlijks omstreeks 300 havens
aan en legt vier millioen sGheepsmijlen per
jaar af. of 183 maal den omtrek van de
aarde. Zij vervoert ongeveer P/4 millioen
u-s en meer dan 3V& mililoen ton
vracht per jaar.
Zulk een groot bedrijf vertegenwoordigt
millioen aan kapitaal en het as dus te be
grijpen, dat het alle moeite doet, zijn sterk
positie in den archipel te behouden. Maar
vrijwel algemeen is de klacht over zijn
hoo.ge tarieven en concurrentie-methoden.
Waneer de bedrijfs-contingenteering, wel
ke lieden in het College van Gedelegeerden
van den Volksraad is behandeld morgen
voortzetting, zoodat ik er heden niet over
kon schrijven ook zou uitgestrekt wor
den tot de scheepvaartmaatschappijen, zal
dit de K.P.M. zeker welkom zijn, want zij
zal wel steeds kunnen volhouden, dat een
nieuw scheepvaartbedrijf, hetwelk verhin
gen onderhoudt waarvoor zij immers reeds
zorgt, overbodig en oneconomisch is. Maar
een andere vraag is, of het beletten van
de oprichting van nieuwe scheepvaart
maatschappijtjes h.t.l. wel in het algemeen
economisch belang van het land is en dit
is het eenige criterium, dat de ontwerp-
ordonnantie voor de bedrijfsreglementee-
ring stelt. De Doggensbank toch werkte
heel wat goedkooper en bewees dus in dat
opzicht dit arme land, dat slechts noodge
dwongen nog de hooge K.P.M.-prijzen be
taalt, een grooten dienst.
leden, waardoor de reizen der vereeniging
zich steeds kenmerken, en wees hij op het
hoogste goed in dit verband: de visie van
den Christen op de natuur bij het licht der
H. Schrift. Schoon was ook het slotwoord
van den voorzitter, toen hij aandacht vroeg
voor vele Latijnsche opschriften in en op
de Groninger Academie, tot op de aschbak-
ken toe: „Uw Woord is een lamp voor de
voet". Zóó moet het zijn in alles bij de
N.C.R.V!
Met Schriftlezing en dankgebed werd het
j diner,
GEREF. KERKEN
dankt: Voor Doornspijk, M. van Dijk te
Nieuwercord (Dr.).
NED. HERV. KERK
pen: Te Gardieren, A. M. den Oudsten
te Elburg.
angenomen: Naar Enter bij Almelo, P.
der Staaij te Tricht bij Gelderraalsen.
e dankt: Voor Bodegraven en Harderwijk,
Jac. Vermaas te Hoogeveen.
GEREF. GEMEENTEN
dankt: Voor Enkhuizen en Andijk, M. Hei
koop te. Utrecht.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Zoodag 4 Nov. heeft de bevestiging plaats van
Ds. P. J. Mietes van Antwerpen als predi
kant der Vrije Evangel. Gem. te Nieuwvliet. Beves
tiger is Ds. J. Enter van Rotterdam. Daar het kerk
gebouw te Nieuwvliet te klein is voor dit doel, zal
de bevestiging plaats hebben inCadzand.
JUBILEUM Ds. J. C. BRUSSAARD
Gistermorgen hield Ds. J. C. Brussaard in de
Geref. Kerk te B1 o e m e n d a a 1 een gedachtenis-
predikatie naar aanleiding van zijn zilveren ambts
jubileum.
Hij gaf een korte beschouwing van zijn ambtelijk
werk in de afgeloopen 25 jaren. Tot tekst had spr.
gekozen ;1 Tim. 1 16, om daaruit te wijzen op den
rijkdom welke voor iederen Evangeliedienaar in dit
Schriftwoord ligt, en welk voorbeeld zij daarin
Dor anderen moeten worden.
In het slotwoord van zijn predikatie memoreerde
spr. de tegenspoeden en groote smarten van eigen
huiselijk, en de beproevingen en strijd in het ker
kelijk leven. Hoe spr. geworsteld en alles in 't werk
gesteld heeft om de breuk van 1926 te verhinderen.
En nog is spr. overtuigd dat het niet noodig is ge
weest, en de scheidslijo niet recht is getrokken.
Nog is het sprekers vurige hoop, dat alle positieve
Christenen van Gereformeerde overtuiging in één
kerk samen gevoegd worden, een gebed dat spr.
reeds ais jongen in zich had, en waarmede hij als
predikant is begonnen.
Nadat Ds. Brussaard den zegen had uitgespro
ken, zong de gemeente Gez. 291: Halleluja,
eeuwig dank en ecre.
JUBILEUM Ds. S. DOORNBOS
In de groote, geheed gevulde Funemkerk te Am-
t er da m heeft gistermorgen Ds. S. Doorn-
os, predikant van de Geref. Kerk van Amster-
_am, in het midden der gemeente zijn zilveren ju
bileum herdacht. Hij heeft dit gedaan in een pre
dikatie, waar hij slechts nu en dan een persoonlijk
woord doorheen vlocht, en vooral de aandacht der
Gemeente concentreerde op den 138en Psalm,
van de jubilaris de eerste drie verzen en het laatste
vters als zijn tekstwoorden had gekozen.
Na 25 jaren lang het heilig' ambt van Dienaar
des Woords te hebben bediend, was er in zijn hart
niets dan lof en dank aan God, verklaarde spr. i:
groote blijmoedigheid. Ook ootmoed, want, zei spr
bij een jubileum komen den prediker zijn ambtelijke
zonden en tekortkomingen bijzender vooi
dacht.
De dienstknecht Gods heeft niet zijn eigen
woord, maar Gods Woord uit te dragen. Het
diens dure roeping dit te doen in het midden der
Gemeente, maar het ook daar buiten te brengen
de wereld; in de huizen, aan de ziekbedden
op de catechisatie. En in geloof aangevangen
volbracht, zal dit werk vruchten dragen, zooals
spr. op dezen dag getuigen mocht
In zijn werk heeft Ds. Doornbos veel zwakheid
bespeurd, vooral toen hij oog ongeoefend wai
het eerst geroepen werd in het moderne
kenhuis, waar Gods Woord niet in eere is; in de
gevangenis, in de kazerne, tijdens den mobilisatie
tijd in de barakken bij de stervende jonge maonen.
den grieptljd werden opgeroepen. Eerst in
den weg van veel vreeze en worsteling heeft spr.
ondervonden op den rechten weg te zijn en heeft
hij ervaren hoe de Heerc een bron van sterkte
kracht is, die Zijn Woord niet ledig doet weder-
Na 12 jaren te Doetinchem en in Den Bosch
onder veel zegen te hebben doorgebracht, is spr.
in de hoofdstad gekomen, geheel ongezocht en door
hem nooit vermoed.
Hier heeft hij Gods genade in voorspoed
genspoed ondervonden. Bij Zijn Woord moge God
mij bewaren, eindigde spr. zijn gedachteniswoord,
ook tot instandhouding van Zijn kerk en om velen
te trekken uit de donkere wereld tot het Evangelie
der genade Gods.
Met de slotwoorden van den Avondzang,
,Eens aan den avond van mijn leven,
Breng ik van zorg en strijden moe,
Voor eiken dag mij hier gegeven,
U hooger, reiner loflied toe"
eindigde Ds. Doornbos zijn prediking.
De gemeente zeng hem toe Psalm 121 :4.
JUBILEUM Ds. U. FABER
A.s. Woensdag herdenkt Ds. U. Faber te Kol-
lum, em.-predikant van de Geref. Kerk van Ee
(Fr.) den dag waarop hij voor 40 jaar het predik
ambt aanvaardde.
Ds. Faber werd 2 Dec. 1862 te Oosterlittens ge
boren. Na eerst een paar jaar onderwijzer te zijn
geweest aan de Chr. school te Sexbierum, stu
deerde hij korten tijd aan het Ger. Gymnasium te
Zetten en bekwaamde zich voorts door privé-lessen
voor het admissde-examen aan de Vrije Universiteit,
aan welke onderwijsinrichting hij ook zijn candi-
daatsexamen in de theologie deed. In 1894 candi-
daat geworden '- -vestigde wijlen Dr. L. Wageoaar
hem 31 Oct. van dat jaar bij de Geref. kerk van
Monnikendam in het predikambt. In 1899 verbond
Ds. Faber zich aan de kerk van Ee, waar wijlen
Ds. E. Zwiers hem bevestigde. Tot aan zijn emeri
taat, dat hem 30 April 1933 verleend werd, heeft
Ds. Faber deze kerk gediend. Hij vestigd'e zich ve
volgens metterwoon te Kollum.
Kerk en Staat in Duitschland
HET UITTREDEN VAN Dr JaGER
Officieus wordt uit Be'rlijn aan het Ned.
Chr. Persbureau liet volgende' geschreven:
De gebeurtenissen der laatste dagen heb
ben in den kerkstrijd een belangrijke wen
ding gebracht. Het is een feit, dat de synode
der Belijdenisbeweging, van 18—20 October
te'Berlijn gehouden, den band met d'eKerk-
regeering volkomen heeft doorgesneden. Een
schisma of afscheiding bedoelt dit niet te
zijn; de belijdenisbeweging verklaart uit
sluitend, dat de Kerkregeering zich buiten
de Kerk gesteld heeft en verzoekt nu aan
do Kerkregeering, met name aan Adolf
Hitler, om te kiezen; hij moet óf de Kerk
regeering laten vallen óf zich tegen de op
positie verklaren; twee vertegenwoordigin-
.gen erkennen' van ééit Kerk/ welke elkan
der volkomen .verwerpen, is niet tegelijker
tijd mogelijk.
Wat het heengaan van Dr Jager betreft,
schrijft men aan het N.C.P.:
De beslissing is gevallen. Vooreerst houdt
rijkskanselier Adolf Hitler aan den rijks
bisschop vast, maar den rechtsbestuurder
der Kerk, dr Jager, laat hij vallen. Dit vol
doet aan een wensch der belijdenisbewe
ging, maar is toch n i e t als 'n concessie be
doeld. De rechtsbestuurder dr Jager im
mers is slechts tijdelijk in de Kerk tot
rechtshelper van den rijksbisschop benoemd,
hij bleef echter formeel aan het cullus-
minislerie verbonden en het was steeds de
bedoeling, dat hij daarheen of naar het
ministerie van Binnenlandsche Zaken (als
Ministerialdirektor) weer te'rugkeeren zou.
Die terugkeer vond thans plaats. Maar die
terugkeer vond vervroegd plaats, met name
onder den druk van de leiders der geloofs-
beweging der Duitsche Christenen, dr Kin
der en de zijnen. Deze vonden de getroffen
maatregelen tegen de Zuid-Duitsohe Kerken
te drastisch en drongen op een mildere
wijze van doen aan. Hitier heeft zich aan
hun zijde gesteld. En daarop bleef aan dr
Jager geen andere keus dan een vroeger
abdiceeren dan zijn doel was. Op voorstel
van dr Jager zal nu een raad van bisschop
pen. welke naast den rijksbisschop wordt
gesteld, zijn taak overnemen.
Blijkens een bericht uit Berlijn aan de
Tel., hebben de Berlijnsche predikanten
der Belijdenis-synode gisteren zich geken
merkt door een zeer gematigden toon.
In de dom leidde dr Jacobi de Zondags
dienstoefening. Hij werd bij de liturgie ge
assisteerd door zes uit hun ambt ontslagen
oppositione'ele geestelijken, die door de ge
meente werden toegezongen met het Lutner-
lied: ,Een vaste Burcht is onze God
Te Dahlem predikte Pfarrer Niemöller,
de leider der Berliinsche oppositie, voor een
overvolle kerk. Ook Niemöller sprak zeer
gematigd en wees er slechts op, dat het af
danken van een man (bedoeld was dr.
Jögeï) nog niet in staat is om de on waai-
heid tot waarheid to maken.
KERKINSTITUEERING
classis 's-Gravenihage der Chr Geref. Kerk.
heeft aan de gemeente vao den Haag-Centrum,
toestemming verleend om in dm HaagCIo*, waar
thans vanwege Centrum filaalb.jeenkomsten wor
den gehouden, over te gaan tot
Ds. N. d e 1 o n g van d e n H a a g-W e s t zal ais
consulent vao de gemeente van Oost optreden.
Nieuwe 4 pCt. leening Amsterdam
Geslaagd
Bij de gehouden inschrijving op
ƒ37.600.000 tweede 4 geldleeming 1934
is van de geboden gelegenheid tot conver
sie zeer veel gebruik gemaakt. Het voor de
vrije inschrijving beschikbare deel werd ge
heel geplaatst. De uitgifte kan dan ook
een succes worden genoemd.
stlg. Ve:
het bedrijf
typen. Dit
i nieuwe i
AFSCHEIDSCOLLEGE Prof. Dr.
H. T. DEELMAN.
Zaterdag heeft Prof. Dr. H. T. Deelman,
hoogleeraar in de pathologische anatomie aan
de Universiteit te Groningen, onder gr
belangstelling van professoren, studenten en
oud-studenten, zijn afscheidscollege gehouden
met een rede over „Kwaadaardige gezwellen
Prof Deelman zal te Amsterdam, als opvol
ger van Prof. W. M. de Vries, aaar voortaan
zijn vak doceeren.
Prof. Dr. W. A. VERSLUYS.
Aan Prof. Dr. W. A. Versluys, hoogleeraar
m de Technische Hoogeschool te Delft, is
_jn ziekteverlof verleend, voorloopig voor de
tijd van drie maanden.
fcOOGERE HANDELSSCHOOL TE
HAARLEM.
Het 25-jarig bestaan van de H.B.S.-A
(Hoogere Handelsschool) te Haarlem is Zater
dag feestelijk herdacht. O.m. is een plaquette
aan het Gemeentebestuur aangeboden, een
schoolrevue opgevoerd enz. B. en W._ van
Haarlem hebben de officieele herdenkings
samenkomst bijgewoond.
NED. LYCEUM TE 's-GRAVENHAGE.
Ter herdenking van het 25-jarig bestaan
van het Ned. Lyceum te 's-Gravenhage zal op
Vrijdag 2 November in Pulchri Studio
feestelijke bijeenkomst worden gehouden.
Spreker: de president-curator Mr. J. L
burg. Na afloop houden de directeuren en
curatoren receptie.
J. BOOGERD. t
Op 66-jarigen leeftijd is te Apeldoo
overleden de heer J. Boogerd, oud-hoofd der
Rijksleerschool, verbonden aan de Rijkskweek
school voor onderwijzeressen te Apeldoorn.
DRENTSCHE SCHOOLDAG.
De Drentsche Schooldag in het belang van
het Chr. onderwijs zal Woensdag 28 Nov.
a.s. in Bellevue te Assen worden gehouden.
Als referenten zullen optreden de heeren
Prof. Dr. G. M. den H a r t o g h, hoogleeraar
aan de Theol. School te Kampen en A. J a n s
hoofd eener Chr. school te Biggekerke.
ONDERWIJSBENOEMINGEN.
Benoemd aan de Chr. school te W o r k u
de heer J. Dijkstra to Westerhaa
(gem. Vriezenveen) als kweekeling met acte.
iMej. H. Dekker te Ede is benoemd tot
tijdelijk onderwijzeres aan de Chr. school te
Lunteren.
Benoemd tot hoofd der Geref. school te
Pieterburen de heer L. Meye
Benoemd tot onderwijzer aan de Chr. school
Sappemeer de heer J. Tii 1 em
Nes (W.-D.).
NAAR DE RUST
De heer Klokman, hoofd der Geref.
School te Harlingen, verlaat 1 Nov. a.s. het
onderwijs met pensioen. Sinds 1918 is de
heer Kldkman werkzaam aan deze school.
Tevoren was hij onderwijzer te Alphen a, d
Rijn, Zaandam en Amsterdam en hoofd der
school te Surhuisterveen (Fr.). De heter Klok
man was lid van de commissie van uitv
ring, secretaris van het 'gewest Friesland
en voorzitter van iliet district Harlingen van
Geref. Schoolverband. Hij is voorzitter ge
weest van de afd. Franeker van dc vereeni
ging van Chr. ondenvijzers(essen) in Neder
land en de O.G. De heer Klokman was se
cretaris van de afd. Friesland van den Ned.
Bond van j ongel in gs v eree ni gi ngenscriba
van den Kerkeraad der Geref. Kerk van Har
lingen, voorzitter van de afd. Patrimonium
aldaar, lid van de commissie tot wërin,
van schoolverzuim enz.
De heer A. Sell mal, hoofd der Chr.,
school in do Schoolstraat te Enschedé,
laat 31 Oct a.s. het onderwijs met pensioen.
De heer Schxnal ontving zijn opleiding aan
een Chr. normaalschool te Den Haag. Te
voren was hij onderwijzer te Huizen (N.-TL).
Goes en Scheveningen. In 1898 kwam hij te
Enschedé en volgde hij wijlen den heer Nie-
boer in 1923 als hoofd op.
De heer Schmal heeft zich behalve op on
derwijsgebied ook bewogen op kerkelijk
politiek terrein. Herhaalde malen was hij
ouderling der Geref. Kerk en voor de anti-
reV. partij heeft hij te Enschedé heel wat
verricht. Hij was voorzitter van de afd. En
schedé van de Vereen, van Chr. onderwij
zers(essen) in Nederland en de O.G. Meer
dan dertig jaar is hij lid geweest van de
.commissie tot wering van schoolverzuim.
Vereeniging
voor Verzekerings-Wetenschap
Mr H. Bijleveld reiereert over de
eventueele reorganisatie der
Ongevallenwet 1921
Wat noodig zal zijn
Te Amsterdam werd Zaterdag een huis
houdelijke vergadering gehouden van de
Vereeniging voor Verzekeringswetenschap.
Herkozen werd de heer P. J. L. de Chate-
leux. In de plaats van Dr D. P. Moll, die
bedankt had, werd gekozen Dr Dorsman,
directeur van de Leveneverzekering-Mij van
het N.O.G. In de plaats opengevallen door
het overlijden van Jhr H. Smissaert, werd
benoemd Mr Holleman, adj.-directeur van
de Nieuwe Eerste Ned. Levensverz.-Mij.
Na de huishoudelijke volgde de aligameenr
vergadering.
Hierin werd door Mr TI. Bijleveld, lid
van het bestuur der Rijksverzekenngbank,
ingeleid het onderwerp:
„De zakelijke factoren, waarmede
rekening dient te worden gehouden
bij eventueele reorganisatie der
ongevallenwet 1921 in de richting
van bedrijfsvereeniging".
De inleider heeft zijn beticog samengevat
in de volgende stellingen;
1. Iedere uitvoe
ringswijze der wet
telijke industriee-
le ongevallenver
zekering heeft
rekening te hou
den met het spe
ciale karakter de
zer verzekering
kw. dajt
zijn: „sociaal",
„verplioht"
„industrieele on-
geve'lcnverzeke-
ring".
2. In verband
Mr H. Bijleveld hiermede zal hij
eventueele invoe
ring van het systeem der uitvoering via be
drijfsverenigingen aandacht ite schenken
Zljn tfTalgemeene belangen der cóntribua-
belen: werkgevens;
b. de algemeene belangen dier venzeker-
;n: werknemers;
c. de bijzondere belangten van de onmis
baar blijvende overheidsorganen, van
bij deze aangesloten contribuabelen ep van
de via deze verzekerde werknemers.
3. De algemeene belangen der contribuabe
len vragen alsdan aandacht voor het bij uit-
belangrijke ultgav
n andere onkosten.
Het fabriceeren van deze typen lam
et aan den loopenden band g<
behalve mec-rdere kosten voor m
duetiekosten per eenheid b<
ger zijn. Daar de verkoopprijs
groot-werkgevens en van benadeeling der be
langen van klein-werkgevens, en voor een
zoowel „sociaal" als „financieel" meest gun
stige regeling dier uitvoering.
4. De algemeene belangen der verzekerden
vragen alsdan aandacht voor de noodzake
lijke gelijkvormigheid en billijkheid bij de
uitvoering der verzekering, en voor absolute
zekerheid van een sociale uitvoering der ver
zekering.
5. De bijzondere belangen van de onmis
baar blijvende overheidsorganen, die gelijk
berechtigd zullen moeten zijn met even
tueele bedrijfsvereenigingen, die in hun voor
waarden een vrij e keuze van belanghebben
den moeten waarborgen, en die self-suppor
ting zullen behooren te wezen to. van den
Staat, vragen alsdan aandacht voor den nood
zakelijken waarborg van voldoenden omvang
der portefeuille, voor wegneming van d'e ge-
vai'en der selectie, ook in verband met het
verschil in rieicopeil, en voor vermijding van
onverdedigbaar hooge administratiekosten.
Daartoe zal noodig zijn: invoering van hi
omslagstelsel inplaats van dat van een
premietarief, vermijding van alle admini
stratieve binding, en mogelijkheid der nivel
leering van administratiekosten en van de
nottolasten der verzekering.
6. Als gevolg van een en ander zafl een
organisatie met centrale uitvoering der bepa
lingen inzake langdurige schadeloosstellin
gen, met centraal toezicht, en met eer
trale uitrusting wat medischen actuarieelen
en teohnischen dienst betreft, ernstige over
weging verdienen.
Vereen. Industrieën Rotterdam
Winst 1933 34 ƒ21.415 (v. f.
2990). Div. 3 (v. j. nihil)
Het verslag oveT het hoekjaaar^l Jüll
lortvoorultzichten
zijn 1
jrechten ©telden
schal
op a
aieci; o
schieden'. zoodat,
lartgT ijk' hoo-
eeht'^r geüjlt
zijn -gebleven aan die van de oude typen, is heC
instcljfer daardoor gedrukt.
De afleveringen voor export liepen nog^ver
der belangrijk terug, zoowel
lethetd. jgf~ g
fnemere. die minder
i hebben met goed"
eden gelijk geble
tijd 53 er voer
raag te bespeuren
Je lampen. Ondan)
export, is het aantM
/en, daar de nieuw o
belangrijke e
bedTijf en lat
den opgedaai
iring, die wij in ens gloe
atorium op dit gebied reeus i
verzekerde ons te slagen.
fabricatie en de verkoop geschieden doe
Vir-Nean, welke reeds meerdere gr, ote
ien geleverd heeft en goed van order. ,a
teIde textielbedrijven betreft, hebben wij
er der sterker geconcentreerd op de binnen
landsche markt.
economischer te kunnen produceeren
eerdere artikelen te fabriceeren, waar-
raag is. was zoowel verbouwing als vc -
anschaffing van machines noodig. waar-
belangrijke bedragen gemoeid zijn ge-
de sterk wisselende mode en de eme!
ihrijdende techniek, dienen machines er
gereedschappex
den afgeschrev
indien noodig, steeds
worden aangeschafLj
steeds terugiloopend i
enlandsobe markt steed4
iherper wordt. Wij moeten ons dus door
flinke afschrijvingen steeds sterker maken,
adviseeren wij thai
deelte dier machimereker
de
af te schrijd
wdere aan-»
i het reeds ingetreden boekj u
itbreiding der gtb
i „onkosten" geboekt
schaffing^i
der uit de gemaakte winst gehe \1 afgc-»
n. Het winstsaldo bedraagt ƒ21.415 (v.
j. 2990). "Voorgesteld wordt 3 dividend ui;
te keeren (v. j. nihil). Bij het verschijnen van'
dit jaarverslag is het bedrijf nog behoorlijk
>rdems voorzien.
Machinefabriek Reineveld
De resultaten over 1933/34 wijkcu
weinig af van die van l:a£
vorige jaar
Het jaarverslag over 1933/34 der N.V. Machine*
fabriek Reineveld te Delft vermeldt, dat de u'
de eerste helft vam het boekjaar bereikte ver*
m den omzet na 1 Januari, de datu iï
werkingtreding der omzetbelasting,
ren is gegaan. Het resultaat wijk 0
per slot van rekening weinig af vam 1932/23.
Het exploitatie-overschot bedroeg, na rekem r
gehouden te hebben met behaalde rente 25.^-"i
j. 26.8415). Afgeschreven moet worden voo;'
bedrag van 35.971, o.m. 9335 op machin 4
de vooruitzichten-over-het loc
boekjaar a<
spellingen
Wij zijn helaas, aldus lezen wij in het v
slag, in de dringende noodzakelijkheid, om,
besparing van kosten, van meer en
medewerkers, waaronder vooral .de o-
soheid te nemen, tewijl, na uitputting
andere mogelijk geachte bronnen vam bezu ni-»
ging, ook verlaging van salarissen en loonei!
—el weer onvermijdelijk gebleken is.
Wij zijn er ons echter van bewust, dat, zoai-»
•r een meer algemeene verlaging vam het prijs-»
peil hier te lande, in vergelijking met Bommige<
"ggende landen, de productiekosten in 'Ie
baUn.dustrie niet teruggebracht kunnen wov»
tot een peil. waarbij concurrentie met de;:«
landen mogelijk is.
het tegendeel.
vorig jaarverslag een o
gelijke strekking neensohrex
jn verbetering Ingetreden, eerd
'S-GRAVENHAAGSCEE PASSAGE-MIJ
4 Conversieleening groof
ƒ1.300.000 a 99i/2
De heeren Heldring en Pienson en Broek-»
mans ffectenkantoor bericncen, dat zij de t -«
schrijving openstellen op 1.300.000 4 le h: ,)d
obligaties ten laste der N.V. 's-Gravenhaagsci.o
Passage-Mij in stukken vam 1000 en 5-ji)
nominaal tot den kcers van 991 op VrijcUg
2 Nov. a-s. Aan houders van niet uitgelote P' r
1 Dec. 1934 aflosbaar gestelde obligaties <1 r
5 leenimg 192S wordt recht vnn voorke
verleend. De betaling der stukken moet pla; :d
vimden op 1 December a-s.
GENERAL MOTORS IN 1934
Hoogeze wiust ia 1071
etto winst van de Genera! Motors Coiji»
iet Se kwartaal van 1931 bodraa-c
■000 (v. j. 31.047.000). Over de eert 10
De catechismus Oekraïnsch
Van de uitgave van den Heidelb. Catechis
mus in het Oekraïnsch, bestemd voor ds
jong oplevende Geref. reformatie onder het
Oe'krainsche volk. hebben wij in 't verslag
van het Calvinistencongres melding ge
maakt. Zij is uitgegeven door het Nederl.
Geref. Comité voor de Oekraïne, voorzitter
prof. dr F. W. Grosheide te Amsterdam,
secretaris Ds F. Dresselhuis te Oldeboorn.
De uitgave, waarvan de kosten geiieel
door giften uit Geref. Nederland worden ge
dragen, is verschenen bij den uitgever J.
Schipper, Neuweg, te Hilversum, die wel de
eerste Nederlandscho drukker zal zijn, die
een werk in het Oekraïnsch tér perse te leg
gen waagt.
De Oekraïnsche vertaling stamt van een
commissie van drie: prof. B. Kusiw, ds M.
Zurakowsky en den evangelist Dowhalulk,
welke commissie benoemd was door het
presbyterium van de Oekraïnsch Evang.
Geref. Kerk. Litterair werd de vertaling na
gezien door den bekenden Oekraïnist prof.
Öhijinko, te Warschau; dogmatisch geap-
probeerd door het presbyterium van de
Oekraïnisch Evang. Geref. Kerk te Kolomea.
gecorrigeerd door den Oekraïnischen stu
dent aan de Vrije Universiteit. De invoer en
verbreiding in Poolsch Oekraïne werd door
de Poolsche regeering, mede danlk zij do
goede zorgen van den Nederl. consul te
Warschau den heer J. Petereboom, reeds toe
gestaan. Een beperkt aantal exemplaren, in
welke het voorwoord in Nederl. vertaling is
bijgevoegd, is voor Nederl belangstellenden
verkrijgbaar ad 55 ets (giro 133924) van J.
Schipper, Neuweg 32 te Hilversum).
Een merkwaardig cultuurwerk is hiermee
tot een belangrijk resultaat gekomen. On
der het Oekraïnsche volk (van 40 millioen
zielen!) is in de laatste jaren de'kerkher
vorming doorgebroken. Er is daar honger
naar het Protestantisme. Een krachtige Lu
thersche en gen .n'ct minder krachtige
Geref. beweging ontstonden. Het is van niet
geringe beteekenis, dat de standaardbron
nen van de Geref. reformatie aan de b>
weging in de Oekraïne, die leiding geven,
welke de geschiedenis van het Geref. Pro
testantisme geven kan. Naar wij vernemen
ligt het in het voornemen van het betref
fend comité penningmeester de heer D.
Meilink te Zwolle, giro 227926) om na het
voltooien van den Heidelb. Catechismus
thans te beginnen met het vervaardigen
van een Oekraïnsch formulieren-
boek (liturgie).
Examens
PROMOTIES
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN". Bo-«
vorderd 'tot doctor in de. rechtsseleordheld 00
een proefschrift: „Proeve eener theorie den
actions arbitrariae". de heer H. J, Scheltcma.
geboren te Groningen,
ACADEMISCHE EXAMENS
R. K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN. Doet.-»
ex Germaansche taal en letterkunde (Duitsch)a
de heer B. J. Daniels. Duaseldorp en mej. M»
J. H. Suys, Nijmegen.
Cand.-ex. Ncd. taai en letterkunde: de heen
P, E. Geenen, Hom
WISKUNDE (L. O.)
DEN HtVAG. Gesl. mej. W. H. A. te Kieflo,
J. A. Bienda. Roermond
Volphaartad""
MACHINISTEN
DEN HAAG. Gesl. voor het voorloopig di-
tloma de heeren J. P. H. Honkoop, Haarlem
:n H. W. Fostma, Drachten.
met H. A. te Sliedrecht; K. Ramondt. ld.
Beerdam; L. v. d. Zanden, id. te Alphon a.
R\jn: J. de Jong, ld. te Arum; H. v: Wijk, I
te Vlaai-dingen; K. Verwei ond. te St. Pai
eras, allen met aant. C. N. S. en G. S.; J. Roel
sema, ond. met H. A. to Stadskanaal, ui
aant. C. S.; W. Jurg, ond. to Almelo, met aai:
C. N. S-; W. v. d. Bos, ond. met H. A. 'te "U
sdienhoek en H. Dothmers, ld; te Almelo.
