"glimw grihscfye (iourmtt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden sn Omstreken
/ilt U nieuwe oogst rooken
Schimmelpenninck Sigaren
Panderjager door brand vernield
N.V. HOUTHANDEL v.Hj. VAN SCHIJNDEL& CO
BINNENLAND.
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agenlschap gevesligd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor hel Buitenland bij wekelijkscbe
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cl. met Zondagsblad 7'/a cL
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestnat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 5310
ZATERDAG 27 OCTOBER 1934
15e Jaargang
£Uftmentirpri#en:
Van I tot 5 regels1.17'/»
Elke regel meer f 0.22'h
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer 0.45
Handelsadvertentiën per tegel 0.17'/»'
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
Kordaat en paraat
Het werk, dat ons wacht
Deze week bracht ons een en ander
maal een teleurstelling. Een lezer
schreef ons we hebben het in ons
blad opgenomen dat hij te goeder
trouw in onnadenkendheid en tenge
volge van misleidende voorlichting, zijn
handteekening gezet had op het peti
tionnement der roode vakbeweging en
hij diende ons een zacht verwijt toe,
dat ons blad niet eerder had gewaar
schuwd.
Heel zwaar namen we dit eerst niet
op; wij meenden, dat wij eigenlijk ten
overvloede een waarschuwend woord
hadden doen hooren, omdat ieder man
en vrouw van christelijken huize toch
wel begrijpt, dat wij de regeering niet
mogen bestoken met projectielen, welke
door onze politieke tegenstanders gefa
briceerd en gehanteerd worden. Dat
één er in liep, omdat hij het bewuste
strooibiljet niet ontvangen had en
voorts onjuist door een huisbezoeker
was ingelicht, vonden wij zóó erg niet.
Evenwel, op de één volgden er meer.
Ook anderen waren in de slim opgezet
te fuik geloopen. Een enkele was zelfs
bitter tegen ons, dat wij hem niet eer
der voorgelicht hadden. Wij hebben
hem geantwoord, dat leden eener Chris
telijke vakorganisatie 0. i. toch waar
lijk niet tegen zoo'n agitatie van die
zijde gewaarschuwd behoefden te wor
den. Waarop gerepliceerd werd, dat ook
de Christelijke vakbladen te weinig-
voorlichting hadden gegeven op dit
punt.
Wij laten deze kwestie verder rusten
er over te strijden doet absoluut geen
nut. We willen slechts twee conclusies
trekken.
De roode pers is ten zeerste op ons
verbolgen, dat wij een waarschuwend
artikel plaatsten, en hoopt ons te pla
gen met de veronderstelling, dat onze
lezers welbewust teekenen op haar lijs
ten en dit tegenover ons verdedigen.
Daartegenover stellen we nadrukke
lijk, dat hiervan schijn noch schaduw
is, letterlijk niemand heeft zoo iets ge
daan; alleen beklaagde men zich er
over, dat wellicht menigeen te goeder
trouw in onschuld geteekend heeft en
dat de Regeering nu zou kunnen mee-
nen, dat zij zich naast de sociaal-demo
craten stellen en hun afbraak-critiek
steunen. Dat is dus precies het om
gekeerde.
De tweede conclusie is deze, dat er
niet te veel voorlichting gegeven kan
worden over de vragen van de dag en
dat met name in onze kringen alles op
alles gezet moet worden om onze eigen
menschen te beschermen tegen mislei
ding, misverstand en onnadenkend
meeloopen met anderen.
Hoe groot de onkunde is, blijkt ten
overvloede uit een ons hedenmorgen
toegezonden advertentie-blad, dat
als gewoonlijk begint met een stich
telijke medidatie en daarop laat volgen
een Persbericht van den rooden be-
stuurdersbond over het petitionnement
voor een betere werkloozenzorg.
De schrijver weet wel, dat het N.V.V.
de actie niet voert onder biddend op
zien tot God, maar als de Kerk in ge
breke blijft, dan moge God de middelen
van het N.V.V. zegenen: Jezus stelde
ook den barmhartigen Samaritaan ten
voorbeeld.
Het is verbijsterend van onkunde en
misverstand. Het N.V.V., dat niets
doet, dan geld uit de openbare midde
len eischen ten voorbeeld stellen aan de
Kerk, die schatten gelds verzamelt voor
haar armen. Gaat de Kerk soms, als
priester en leviet, aan den ellendige
voorbij, om als dezen met een beroep
op de overheid te volstaan, of staat het
N.V.V. meer in die positie?
De geestelijke verwarring is wel
groot.
Wij erkennen dus, dat ons teleurstelt,
wat wij deze week ondervondenwij
erkennen ook, dat het ons verplichtin
gen oplegt.
Maar er is nog iets anders. Zonder
dat ons een bepaald program voor
oogen stond, hebben we. niet zonder
samenhang en toch ook niet als ver
volgreeks, in Zaterdagavondartikelen
gesproken over de noodzakelijkheid van
Christelijke politiek. In verband met de
tijdsomstandigheden bezagen we het
^vraagstuk uit een ander gezichtspunt
dan vroeger placht te geschieden; maai
principieel was het niet anders.
We vroegen ons wel eens af: hoe
denken onze lezers daar toch over;
vinden zij het niet overbodig? Citeeren
ze niet de vermaning: Nalatende het
beginsel der leer, laat ons tot de vol
maaktheid voortvaren?
en ten volle genieten van de
uitmuntende smaak en geur
.van deze oogst, rookt dan:
'N KOSTELIJKE SIGAAR
(Adv.)
Neen, dat geschiedde niet. Deze en
gene gaf blijk van instemming en mee
leven; in raadsverslagen, zelfs van
kleine gemeenten, werd hier en daar
een betoog versterkt met een citaat uit
een of ander artikel in ons blad.
Dat bemoedigt, omdat het band legt;
maar het bewijst ook, dat juist in deze
tijden, nu de broodvraag steeds drin
gender naar voren schuift, de studie en-
bespreking der beginselen niet achter
wege mag blijven. Integendeel, nu meer
dan ooit, is dat noodzakelijk. Want het
aspect van het wereldgebeuren veran
dert met de dag en meermalen komen
de diepere beginselen, waardoor de
menschen zich laten leiden, klaar in het
licht.
Wij zeggen niet, dat in elke bewe
ging iets goeds zitwe zeggen wel, dat
elke beweging iets goeds veroorzaken
kan. Het is niet voor tegenspraak vat
baar, dat de fascistische en nationaal-
socialistische beweging aanvankelijk
beslag scheen te leggen op de jongeren,
ook in onze kring. Maar, gelijk we in
het wereldverkeer thans met minuten
en seconden rekenen, omdat een uur
gelijk staat met 300 K.M. of meer; zoo
rekenen we in de geestelijke beweging
nu niet met tijdperken of jaren, maar
met maanden en dagen. En vast staat,
dat de jongeren teleurgesteld zijn in
het Nederlandsche fascisme en dat by
velen de hartstocht bekoeld is.
Toch gaf die aanvankelijke vatbaar
heid voor de nieuwe denkbeelden iets
goeds. Wat ons al meer en meer moeite
schijnt te kosten, lukte blijkbaar aan
het fascisme: men zag menig jeugdig-
aanhanger zich geestdriftig werpen op
zware, wellicht te zware sociaal-econo
mische beschouwingen en verhandelin
gen over staatsinrichting of volks
invloed.
En nu hopen we maar, dat de geest
drift voor het nieuwe dit goede gevolg
e hebben, dat er weer begeerte
naar studie en voorlichting ontstaat;
m. a. w. dat de zorgen van deze tijd
vooral voor het jongere geslacht, geen
beletsel mogen zijn voor naarstig on
derzoek en onderlinge opscherping in
de beginselen van Gods Woord, ook
voor het dagelij ksch leven.
„Wij hebben de tijd gekend jaren
geleden dat christelijke jongelingen
bij de algemeene verkiezingen treffen
de liederen zongen voor de bureaux dei-
dagbladen tijdens het aanplakken van
de uitslagen en dat roode jongelingen
daarop met niet minder treffende lie
deren antwoorden"zoo lazen we dezer
;n in een kwasi-geestig artikel in
een vrijzinnig blad. En we herinneren
ons nog heel goed, hoe toen in de roode
pers met graagte de draak gestoken
werd met „Christelijke jongchelingen",
die er op uit trokken om propaganda-
lectuur voor hun kiesvereeniging te
verspreiden.
We geven toe, dat die tijden van
hartstochtelijke politieke actie de
ouderen onder ons beamen het onmid
dellijk aantrekkelijker waren voor
onze jonge menschen dan de tegen
woordige, nu we meer in de verdedi
gende dan in de aanvallende positie
staan.
Toch beklage men zich daarover niet.
Op dit oogenblik doorleven we gewel
dige dagen. Op 't terrein van techniek
en beheersching der natuurelementen
staan we elke dag voor nieuwe verras
singen. Voor den ongeloovige, die zelfs
het bestaan van God ontkende, omdat
hij Hem niet vatten of tasten en in elk
geval niet met zijn beperkt verstand
omvatten kan, zijn het slechte tijden.
Want als menschelijk vernuft het
schijnbaar onmogelijke en ongeloofelijke
weet tot stand te brengen, dat in heel
de wereld ieder in eigen huis 'n gesprek
afluistert tusschen den Haag en Mel
bourne hoe groot moet God dan wel
zijn, die de elementen voor dit wonder
in de natuur legde en hoe makkelijk is
het dan te gelooven, dat Hij, die het
oor plant, ook alles hoort en dat Zijn
oogen de gansche aarde doorloopen
Zou bij zoo'n geweldige wereldspan
ning de Christen werkeloos mogen
blijven? Is het verantwoord, dat wij
zwijgen, als heel de schepping van Gods
grootheid getuigt? En mogen \vy ons
zelf, hetzy we tot de ouderen, dan wel
tot de jongeren behooren, ons wel rust
De Bemanning kan nog
net op tijd uit het vlieg
tuig springen
Het einde van een nïet-
fortuinlijk vliegtuig
Met deernis vernam Nederland gister
avond door middel van de radio, dat de
Panderjager bij zijn poging tot voortzetting
van de reis uit Allahabad was verongelukt
en verbrand.
Gelukkig werd deze nieuwe jobstijding
t'er het Nederlandsche vliegtuig onmiddel
lijk getemperd door het bericht, dat de be
manning er het leven afgebracht had. Dit
was dan toch wel de hoofdzaak bij het onge
lukkig einde van het vliegtuig, dat zijn bij
naam pechvogel nu de meest volledige tra
gische eer heeft aangedaan.
,Geen licht zonder schaduw" is een woord,
dat men zich nu allicht voor den geest
brengt. Naast den glorieusen „Uiver"-tocht
dit leed van knappe Hollandsche vliegers
ok van Hollandsche vliegtuigbouwers,
die iets hadden geleverd, dat de vergelij
king met bu'tenlandsche producten van de
zen aard goed scheen te kunnen doorstaan.
Naast dappere en onvermoeide pogingen
Geyssendorffer en Asjes om den tocht
naar Australië ondanks den tegenslag met
landingsgestel voort te zetten, nu dit
ongelukje, dat in zijn gevolgen echter een
snel einde maakte aan den trotschen zil
veren vogel, die Neerlands naam met
nog meer recht zou hebben kunnen hoog
houden dan het Amerikaansche product,
dat „Uiver" heet en welks prestatie dan
toch voor ons het meest ligt in de Holland
sche degelijkheid en flinkheid waarmee de
Melbourne-opdracht door de bemanning er
mee werd uitgevoerd.
Hoe het ongeluk plaats vond
„Hebben zoo seinde Geyssendorf
fer gisternamiddag naar Den Haag
nog zoo hoopvol zonder mecanicien
P.H.O.S.T. (Panderjager) gerepa
reerd. Twee treinreizen naar Calcutta
voor schroef en olietank. Buitengewone
en sportieve hulp ondervonden. Groote
gastvrijheid van officials in Allahabad.
Proefvlucht van een half uur goed ge
slaagd. Gaan hedenavond met uitge
strekt landingsgestel. Laten den moed
niet zakken en willen doel bereiken,
ondanks grooten tegenslag".
Asjes en Geyscndorffer, die met hun Pander
al heel wat beleefd hebben. Gelukkig bleven
zij bij den' brand ongedeerd.
gunnenklinkt ons niet van alle kanten
de roep tegen om ons zelf en onze
medeburgers betere voorlichting te
geven?
De gelegenheid daarvoor is er in
overvloedige mate. We hebben onze
pers, onze immer groeiende oogst van
studiemateriaal, onze organisaties en
clubs. En met het korten der dagen
verlengen zich de uren, waarin we
goede lectuur ook aan anderen kunnen
bieden. Hoezeer dat noodig is, bleek
wel in het begin van dit artikel.
Zijn wy paraat; de ouden en de jon
gen; de jongeren in de eerste plaats'
God make ons kordaat en paraat in
de worsteling der geesten en de stryd
der eeuwen.
HOOFDKANTOOR OPSLAGPLAATSEN
OOSTZEEDIJK No. 288, R'DAIVl
ZAGERIJ EN SCHAVERIJ
NASSAUHAVEN BOEREGAT
De Panderjager, zooals duizenden hem gezien en bewonderd hebben. Na de catastrophe
van gisteravond bleef er van het machtige vliegtuig niet veel meer dan een hoopje
asch over.
Toen de Pander jager om 10 u. 40
plaatselijken tijd wilde starten om den
tocht naar Australië voort te zetten
en naar het einde van het vliegveld
taxiede, kwam het toestel in botsing
met een auto. De Panderjager vloog
in brand en werd door het vuur vol
komen vernield.
De bemanning is geheel ongedeerd
gebleven.
„Op het oogenblik, dat het toestel
zich van den grond verhief, kwam
het landingsgestel in botsing met een
auto, waarop een zoeklicht was aan
gebracht. De Panderjager kwam hier
mee in aanraking en vatte onmiddel
lijk vlam. De inzittenden sprongen
uit het toestel en ontkwamen aldus
op wonderlijke wijze aan een vreese-
lijken dood.
De Indische chauffeur van de auto
werd ernstig gewond.
Het benzinereservoir van den Pan
derjager raakte in brand en binnen
enkele minuten was er van het vlieg
tuig vrijwel niets anders over dan
een hoopje asch."
Gevssendarffer zelf seinde:
„Bij nachtstart in Allahabad reed
plotseling een tractor met zoeklicht in
onze startlijn. Machine kwam vlie
gende in botsing met dezen tractor en
vloog in brand. Wij konden gelukkig
alle drie ontkomen en zijn onge
deerd".
NADER TELEGRAM VAN
GEYSSENDORFFER.
AMSTERDAM, 27 Oct. Een nader tele
gram. van Geysendorffer, meldt, dat
de schade aan het vliegtuig 100 pet. be
draagt. Niets is gerecl. Ook de persoonlijke
bezittingen, de credietbrieven eu het papier
geld, aan de inzittenden toebchoorend, zijn
een prooi der vlammen geworden.
De bemanning zal de terugreis zoo moge
lijk aanvaarden met het s.s. Dempo, dat
31 October uit Colombo vertrekt.
Mochten rij niet tijdig voor dit schip aan-
erig kunnen zijn, dan keeren zij naar Ne
derland terug met het vliegtuig, dat Woens
dag a.s. van Batavia vertrekt.
In luchtvaartkringen heeft het einde van
den trotschen „Panderjager" diepen indruk
gemaakt. Verstil nog ligt in het geheugen,
hoe de laatste maanden van het vorige jaar
men zich in officieele kringen sterk inte
resseerde voor een recordvlucht, welke
buiten de K.L.M. om georganiseerd door
het comité „Snelpost Nederl.-Indië", waarin
vertegenwoordigers van twee groote scheep
vaartondernemingen, die vracht- en passa
giersdiensten op Indië onderhouden, ge
ïnteresseerd zijn, zoo spoedig mogelijk zou
worden ondernomen met een qua uitvoe-
•ing geheel op het begrip „snelheid" inge
steld vliegtuig, gebouwd door de Pander-
fabrieken te Rotterdam, naar het ontwerp
van den constructeur den heer Slot. Het
was met deze machine, die met drie Wright-
Whirlandmotoren was uitgerust cn die, on
der meer wat betreft de wijze waarop de
vleugels in de romp waren gebouwd nie
mand minder dan Charles Lindbergh tij
dens zijn bezoek aan de Amsterdamsche
luchthaven tot enthousiasme vermocht 19
brengen, dat een der instructeurs van de
Nat. Luchtvaartschool te Rotterdam, luit.
Asjes, een door hem reeds sinds enkele
jaren gekoesterde wensch om een record
vlucht naar Indië te volbrengen, hoopte te
verwezenlijken. Luit. Asjes zou op deze
vlucht men wilde den afstand Neder
landNed. Indië in drie-en-een-halven dag
olbrengen geassisteerd worden door den
bekenden K£.M.-piloot Geyssendorffer en
den marconist Van Straten.
De Auto-kampioen herinnert, bij de besohrij
ving van de ongelukkige landing van wijlen
den Pan der jager aan de tour de force, die
Geyssendorffer eenige jaren geleden op
Waalhaven verrichtte, toen hij bij een de
monstratievlucht voor journalisten' een ca
tastrophe wist te verhinderen door op één
wiel te landen, nadat het andere in de lucht
was afgevallen en die hij onlangs op Schip
hol herhaalde met den Pan der jager, waar
van toen eveneens een der pooien niet ge
strekt kon worden. Deze tour do force mis
lukte ditmaal. Het toestel kwam nu hard
neer en het. geheele landingsgestel bezweek.
De Postjager, die in den prillen morgen
van 9 December Schiphol verliet met de be
doeling, reeds 17 Dec. de terugreis van Indië
te aanvaarden, moest reeds kort na het ver
trek door het warmloopen van een der mo-
Gegsendorffer voor de kleine opening, die
de entree van den Panderjagerwas en
waardoor de bemanning zich moest redden.
DE PECHJAGER
11
Pechjager, Pechjager! wat een ellende
Van het begin tot het vurige ende!
Eerst op je Kerstvlucht ten vorig en jare
Diep in het slop met macroni gevaren
Kwam j' een eind achter de Postpelikaan
Moe van de jacht als een pechvogel aan.
Melbourne zou 't worden! We mochten het hopen!
Wéér in 't begin in de modder geloopen
Snellijk hersteld van je breuken en wonden
Vlieg je weer op voor de rest van de ronde
Jammer! wéér valt er een blok op je baan,
Vlieg je in vlammen en ga je er aan!..,
Pechjager, Pechjager mag je wél heeten:
Ach wat een zweet is er aan je versleten!
Pech was het droevige deel van je leven,
Jij kon 't niet helpen, het zij je vergeven
Want bij al 't leed is er vreugd in het land:
Zijn niet de jongens gered uit de brand
(Nadruk verboden.)^ LED LENS.
Voornaamste Nieuws.
Dit Nummer bestaat uit VIER bladen
waarbij inbegrepen het Zondagsblad
De Panderjager is gisteravond bij dc start te
Allahabad op een op het veld staande auto ge-
stootcn, in brand gevlogen en totaal vernield. De
drie inzittenden konden rich gelukkig redden.
Het antwoord van Minister Colijn op de vragen
van de heer dc Visser over het incident in dc Rid-
derzaal op 18 September.
toren een nood'anding in Italië maken. De
motor, bleek verloren te zijn en eerst na
verloop van gcruimen tijd kon de vlucht
naar Indië worden voortgezet.
De hoop, dat het vliegtuig in dc race
Londen—Melbournc revanche zou nemen,
is niet in vervulling gegaan. Het ongeluk,
dat hem in Allahabad al achterhaalde, heeft
dezen snellen vogel in zijn greep gevangen
gehouden cn hem tenslotte den genadeslag
toegebracht.
Plesman over het ongelak
De directeur van de K.L.M., de heer Ples
man, heeft zich over het ongeluk tegen
over een redacteur zóó uitgelaten, dat hij
bij het eerste bericht schrok, omdat hij
dacht dat Geyssendorffer verongelukt was.
„Maar dat was Gode zij dank niet het ge
val". „De kerels zijn heelhuids. En dat is
het belangrijkste". Inderdaad, dat is een
felicitatie aan Plesman waard, maar ook
een felicitatie voor ons allen.
PROV. STATEN VAN UTRECHT
De vacature-Ruppert
Tot opvolger van den heer J. S. R u p p e r 6
te Utrecht als lid van de Prov. Staten van
Utrecht is benoemd verklaard de heer J. H.
van Lonkhuyzen (a.i\) te Amersfoort.
Wordt de diensttijd verlengd?
In verband met de plannen tot afschaf
fing der burgercorveeërs, die belast zijn
met schoonmaak- en andere huishoudelijke
werkzaamheden in kazernes en magazijnen,
ligt het naar dc N.R.Ct. verneemt, in 't voor-
nemen, om de Dienstplicht zoodanig te wij»
zigen, dat dc eerste oefentijd van hen, dio
tot nu toe 5y2 maand dienen, gebracht
wordt op zes maanden, waarvoor een desbe-
treffend wetsontwerp in voorbereiding is.
Tevens ligt het in het voornemen de eer
ste oefeningstijd van de adspirant-dienst-
plichtige onderofficieren, die thans negen
maanden is, te brengen op twaalf maanden.
Georg. Overleg Ambtenaren
Hooger Onderwijs
Op 24 October j.l. is in het Gebouw van
het Departement van Economische Zaken
m opdracht van de Ministers van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen en van
bconomischo Zaken, door den voorzitter ire-
mstalleerd de Bijzondere Commissie voor
Georganiseerd Overleg voor de Ambtenaren
werkzaam bij het Hooger Onderwijs, voor
belast met met het seven van onderwijs
ri0n-Lde i"s^a,latie is de Commissie onmid
del lijk met haar werkzaamheden aangevan
gen en rijn ter sprake gekomen de beloo
ning voor overwerk en voor arbeid op Zon
en beestdagen voor personeel der Land-
bouwhoogeschool te Wageningcn en het
on twerp-regl e ment ex art. S3 en 97 Hooger
Onderwijswet, waarvoor subcommissies zijn
ingesteld.
Uit het Sociale Leven
PROT. CHR. SPOOR- EN TRAMWEG-
PERSONEEL
De Prot. Chr. Bond van Spoor- en Tram-
«^personeel houdt een buitengewone alge-
uieene vergadering op Woens.la| 7 Nov l*5 tè
Utrecht in het gebouw voor Kunsten cn \V"e
dlnnCc3vS?,n ^mn,it0mt 3'?n dc orJe de behsn-
.irzvssi"s
gevenrdlS<len Seen b'ndcnd mandaat mede to
HET LEDENTAL DER VAKCENTRALEN
o°r£1iö„k?nd overzicht van het lodental
drie belangrijkste vakcent ra leu geeft over
eerste halfjaar 1334 het volgende beeld:
VVV '3,.tot verl- ln pet-
5 v. iï<.i5| ui.-.io I' J:?j Set
C. N. V. 117.193 115.230 1.903 of 1.62 pCt
Er was dus over de geheeje linie enige
eruggang. Het meest bil bot N. V V z
Vnav 'w Proct w s Daar op volgt dan
-iet R. K, lerwUl het G. N. V. nog do meost
gunstige cUrers beert. De roomsch-knthollek
de Chr. vakcentrale zijn nu samen blin
-.v,n sterk in ledental als het soch 1
Tï*V.i ?et .verschil was op 1 Juli u,-A inmi
7% duizend.