WOENSDAG 24 OCTOBER 1934
VIERDt BLAD PAG. 11
De race gewonnen
Cretiek en verdediging van het
regeeringsbeleid
Wie leest, wat de Tweede Kamer In het
Voorloopig Verslag over de Staatsbegro
ting 1935 zegt, komt ongetwijfeld tot de con
clusie, dat het Kabinet de politieke begroo-
tingsrace reeds gewonnen heeft.
Dat verslag is leerrijk, omdat er zoo heel
weinig uit te leeren valt. Het is niet meer
dan een zwakke echo op hetgeen in de laat
ste maanden over het regeeringsbeleid ge
zegd en geschreven is; maar het geeft dan
ook werkelijk niets meer.
Dit is wel zeer teleurstellend. Want eener-
zijds Is het natuurlijk zeer gemakkelijk om
b.v. met klem en keur van argumenten to
betoogen, dat de steunuitkeeringen en do
loonen tot een bedenkelijk laag peil gezakt
zijn; doch wanneer daar niet tegenover
staat hoe men de koopkracht zal vprhoogcti,
d. w. z. de wcrkloozen beter zal steunen en
de loonen zal verhoogen, dan beteekent die
eritiek al bitter weinig. En vrijwel het
eenige, dat men over het financieele pro
bleem leest is dit, dat er maar een nood-
offer moet worden gevraagd in de vorm
yan een heffing in eens.
Ieder voelt toch, dat zulks praktisch zeer
moeilijk zal zijn en bovendien een paarde-
middel is met de mogelijkheid van een
malige toepassing.
Anderzijds is het niet moeilijk om van
een constructieve economische politiek te
gewagen; maar met het uitspreken van die
woorden, komt men er ook niet. We hebben
dat in de laatste maanden nu al zoo vaak
gehoord, dat de neerslag van alle geventi
leerde ideeën in de Tweede Kamer wel wat
meer had mogen inhouden dan de nega
tieve verklaring, dat de Regeering in dit
opzicht te kort schiet
Wordt dit gemis aan degelijke substantie
in het Voorloopig Verslag misschien eenigs
zins verklaard door de naïeve opmerking
in het begin van dit stuk:
«Men heeft van dit kabinet groote ver-
wachtingen gekoesterd, welke vooral haar
grond vonden in de omstandigheid, dat het
onder leiding stond van den heer Colijn, in
wien men den sterken man zag, die in
staat zou zijn het economisch leven te her
stellen. Thans ontwaart men, dat die ver
wachtingen in geenen deele zijn vervuld."
We laten thans do ernstige dwaling on
besproken, dat hier de hoop op menschen
gevestigd werd, en van Hooger zegen een
voudig niet wordt gerept; we bezien deze
verklaring slechts in haar afgeleide waarde.
En dan weet ieder, dat wij in waardeering
voor de regeerkunst en de bekwaamheid
van Dr. Colijn voor niemand willen onder
doen; maar wij vragen toch: wat is dat
voor een onnoozele gedachte, dat een, dat
één mensch het economisch leven kan her
stellen?
De minister-president behoeft waarlijk
niet te zoeken naar argumenten om deze
Bcheeve voorstelling van zaken recht te
trekken; hij heeft bij onderscheiden gele
genheden overduidelijk aangetoond, dat we
staan voor een internationale, princieele
constructuurwijziging en dat onze Regec-
ring daarbij weinig meer kan doen dan
hier en daar verlichting te brengen en zoo
nu en dan voor enkele groepen der bevol
king de economische schokken te breken.
Iets anders is natuurlijk of gerechtvaar
digde verwachtingen in dit opzicht zijn be
schaamd en zoo ja, wat men dan had ge-
wenscht. Maar in dót opzicht 6chiet het
V. V. nu weer tekort Men had met name
van soc.-democratische en roomsch-kath.
ziide mogen verwachten, dat zij nu eens
precies zouden zeggen, waar het manke
ment schuilt en hoe de weg naar verbete
ring gevonden wordt; maar men heeft het
niet verder kunnen brengen dan de kinder
lijke polemiek, dat de één uit deze crisis
bemoeiingen een „socialistische" en de an
dere een „pauselijke" ordening (naar de be
ginselen van do encycliek „Qudragesimo
Anno") ziet groeien.
Dit alles wil natuurlijk niet zeggen, dat
over onderdeden hier en daar geen rake
opmerkingen werden gemaakt; maar deze
worden weer geneutraliseerd door tegen
spraak van andere zijde.
We denken b.v. aan de dure )ambts-
woningen der Commissarissen van de
Koningin en aan de vertimmering en in
richting van één dezer paleizen, wat
S 20.000,— zal kosten (het was al heel wat,
dat de oud-gepensionneerder. twee keer
20.000,— kregen); maar tegenover de
vriendelijke eritiek werd onmiddellijk op
gemerkt: „Een zeker decorum kan voor het
hooghouden van het gezag nu eenmaal
moeilijk worden gemist".
Laat men, te midden van nijpende nood,
welke reeds kennelijk tot ondervoeding
leidt, dergelijke dooddoeners toch voor zich
houden, wil men niet terecht te hooren
krijgen: gij predikt water, maar drinar
wijn. En laat men de hoogheid van het ge
zag toch niet al te zeer binden aan het
uiterlijke decorum.
Waarom realiseert men zich niet, dat de
somberste redevoeringen van Dr Colijn geen
indruk kunnen maken, als de regeering
zelf met voorstellen komt, welke eigenlijk
een tegenspraak geven en de bevolking sug-
gereeren: nu ja, zóó erg is het nog niet.
Wij herhalen, wat we reeds dikwijls ge
zegd hebben: men kijkt bij zulke dingen
naar het betrekkelijk lage bedrag en men
ziet de psychologische uitwerking over het
hoofd. Dót is de fout.
Intusschen, al verliest zich het V.V., ba
houdens enkele lesse opmerkingen, dan ook
in vaak nietszeggende algemeenheden, wij
honen. dat de Regeering er dieper op zal
ingaan, dan waartoe een oolemische scher
mutseling zou behoeven te leiden. De Re
geering heeft nu de race reeds gewonnen;
én de eritiek van sommigen zou zij kunnen
ontzenuwen met de verdediging van ande
ren, maar wij hopen, dat zij meer zal
geven.
Wij stippen slechts aan: de Regeering
mako ons volk met tastbare argumenten
en niet met algemeene somberheden duidc
lijk, dat de werkloozen van de schamele
bedelpenning, welke zij thans ontvangen,
moeten leven en dat het personeel in
overheidsdienst naar steeds lager peil ge
duwd mo e t worden.
De Regeering make ons duidelijk, wat zij
al of niet kan doen ter bevordering van de
binnenlandsche industrie; en welke maat
regelen zij al of niet kan nemen om do
werkverruiming te bevorderen. Over de tra
ge gang van zaken met het Werkfonds wer
den enkele bescheiden vragen gesteld; de
Regeering antwoorde, alsof de onrust, wel
ke er leeft in het land, in het V.V. kras toi
uiting waro gekomen.
De Regeering make ons duidelijk, waar
om wij vele inlandsche producten duur
moeten betalen om bacon-contracten en an
dere overeenkomsten mogelijk to maken,
welke sommigen slapende verrijken en het
buitenland aan goedkoope boter helpen, ter
wijl hier de margarine peperduur is.
D'e Regeering make ons duidelijk, waar
om zij niet denkt aan het loslaten van de
gouden standaard en hoe zij deze meent te
kunnen handhaven.
Dat onnoozelen, die een der eerste zinnen
van het V. V. kunnen onderschrijven, zich
teleurgesteld voelen over dit kabinet, begrij
pen wij. Uit het V. V. kunnen zij overigens
leeren, dat de grootste critici heel weinig
tegen het beleid der Regeering hebben in
te brengen en dat er geen coalitie te beden
ken is, welke tot het Kabinet-Colijn zou
durven zeggen: sta op en ga heen; wij zul
len uw taak wel overnemen.
Wij zijn er van overtuigd, dat een com
binatie der critici zelfs geen behoorlijk re-
geeringsprogram zou kunnen opstellen, laat
staan, uitvoeren. Maar dit ontslaat het te
genwoordige kabinet niet van de plicht ons
volk steeds weer duidelijk te maken, waar
om er offers gevraagd worden en wenschen
onvervuld moeten blijven.
De Regeering make het haar vrienden
door „onbegrijpelijke" maatregelen en on
billijkheden niet moeilijk haar beleid tegen
over het volk te verdedigen.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Beroepeu: Te Schiedam (vac.-wljlen Halff-
man). D. Broers te Asch (Gld.). Te Rljosalers-
woude, cand. C. C. H. de Loos te Utrecht.
Aangenomen: Naar Drogeham (Fr.), cand.
R. Bijl te Oranjewoud bij Heerenveen.
Bedankt: Voor Uitwijk, cand. R. Bijl te
Oranjewoud.
BEROEPINGSWERK
Naar de Ned. meldt wordt door de Commissie
van Advies ter vervulling van een predukaots-va-
cature in de Ned. Herv. Gem. te Amsterdam het
volgende drietal voorgedragen: ds. J. G. L. Brou
wer te Oosterbeek: ds. G. Grootjans te Vlaardingen
en dr. H. J. Bonders te Wassenaar.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Cand. M. J. Krop. van Rotterdam, deed
Zondagmiddag zijn intrede bij de Ned. Herv. Gem.
te Ferwerd (Fr.), na "s morgens bevestigd te zijn
door zijn vader Dr. F. J. Krop te Rotterdam met
een predikatie over Richteren 6 vs. 14 (middenge
deelte). Aan de handoplegging werd deelgenomen
door ds. J. Hoekstra van Temaard, ds. C. A.
Lingbeek van 's-Gravenhage en Monsieur A. Le-
cerf, professor aan de Sorbonne te Parijs.
De nieuwe leeraar hield een predikatie over 2
Cor. 2 vs. 9. Hij werd toegesproken door den bur
gemeester, door Ds. Lingbeek, door Ds. B. Schol-
tens, van Foudgum-Hiaure, door Ds. G. van Veld
huizen Az., van Hantum c.a., en door Ds. Hoekstra.
Ds. N. de Jong nam afscheid van de Chr.
Geref. Kerk te Rijnsburg wegens vertrek naar
Den Haag-West. De scheidende leeraar hield een
predikatie over 1 Petrus 2 vs. 7a. Thema: Jezus,
den geloovigen dierbaar. Ie. Wie deze Jezus is.
2. Wien Hij dierbaar is. 3. Waarin Hij dierbaar is.
Ds. de Jong werd toegesproken door ouderling
W. Hansum namens de gemeente en door Ds. N.
Bijdemast, van Boskoop, namens de Classis Den
Haag. Aanwezig waren Burg. en Weth. van
Rijnsburg en Ds. Ph. Peter. Ned. Herv. Predikant.
Toegezongen werd Ps. 121 :3 en 4. De kerk was
overvol.
Ds S. DOORNBOS
Morgen viert Ds S. Doornbos, Geref. pre
dikant te Amsterdam, zijn zilveren
ambtsjubileum. Ds Doornbos is 24 Maart
1883 te Niekerk (gem. Ulrum) geboren, waai'
zijn vader een vooraanstaand man in
het kerkelijk leven was en aterk ijverde voor
het Chr. Onderwijs. De jubilaris bezocht het
Chr. Gymnasium te Zetten en studeerde
aanvankelijk aan de ThecrL School te Kam
pen theologie. In 1902 ging hij met Bavinck
en Biesterveld mede naar de Vrije Universi
teit. Na zijn candidaatsexamen werd de
studie nog eenigen tijd voortgezet, totdat
plotseling de kleine kerk van Doetinohem,
waar inmiddels Dr W. U. Kramer rector
van het Gymnasium was geworden, een be
roep op hem uitbracht- Dit werd aangeno
men. In Aug. 1917 werd het beroep naar do
kerk van 's-Hertogenbosch aangenomen. Nog
voor Ds Doornbos te Den Bosch was beves
tigd, had de Part. Synode van Brabant en
Limburg in het college van deputaten voor
de Evangelisatie in het Zuiden, een plaats
voor hem opengehouden. Een reorganisatie
kwam tot stand en het kerkelijk leven bloei
de in het Zuiden op. De Geref. Kerkbode
voor Noord-Brabant en Limburg werd opge
richt, die in breeden kring invloed oefende.
In 1921 werd een beroep naar Amsterdam
aangenomen. Een uitgebreide wijk vraagt
hier veel van de krachten van Ds Doornbos.
Evenals in de redacties van de Geld. en
Brab.-Limb. Kerkbode kreeg de jubilaris
ook een plaats in die van de Amsterdam-
sohe Kerkbode. Ds Doornbos nam zitting in
de besturen van enkele Chr. scholen, gaf zijn
krachten aan de A.R. kiesvereeniging en
maakte zich ook verdienstelijk voor de Pau-
lusvereeniging.
In de wijk heeft zich een oommissie ge
vormd om den jubilaris aan den avond van
zijn gedenkdag in een bijeenkomst met de
gemeente in de Funenkerk te huldigen. In
ditzelfde kerkgebouw zal de jubilaris a.s.
Zondag een gedachtenisrede uitspreken.
Ds. I. VAN DELLEN
Voor het Studentencorps SF.S.A.R. der Theol.
School Chr. Geref. Kerk te Apeldoorn, sprak Ds.
I. van Dellen, predikant bij de Chr. Ref. Church te
Denver in Noord-Amerika, over; „Het kerkelijk
leven in Noord-Amerika". Namens het College van
Hoogleeraren werd Ds. van Dellen toegesproken
door den Rector Prof. J. J. Geels.
Heden (Woensdag) vertrekt Ds. van Dellen na
een vcriblijf van 3 maanden in ons land weder
naar Amerika.
Ds. C. FERGUSON
De toestand van Ds. C. Ferguson, predikant der
Ned. Herv. Gem. te Den Haag, was hedenmorgen
half 12 zoo slecht, dat het einde werd verwacht.
HERDENKINGSSAMENKOMST
AFSCHEIDING DOOR DE CHR. GEREF. KERK
Bij de herdenkingssameokomst der Afscheiding
vanwege de Chr. Geref. Kerk in vergadering tc
Utrecht is gecollecteerd de som van f 7734.27,
waaronder een gift van f 2000 voor de kas van
emeriti pred. en verder eenige giften van f 1000 en
eendge van f 200.
HERDENKING VAN DE AFSCHEIDING
IN DUITSCHLAND
Door de Geref. Kerken in Duitschland (Alt-re-
formierte Kirchen Deutschlands) zal de A f s c h e i-
d n g worden herdacht in een vergadering, welke
op 31 Oct. a.s. in Emlichheim zal worden gehouden
Als sprekers zullen optreden Prof. Dr. K. Schilder,
Dr. G. Keizer en Ds. E. Kolthoff. Daar het kerk
gebouw te Emlichheim 't aantal bezoekers bij lange
na niet bevatten kan, wordt in een zaal een neven-
vergadering gehouden met dezelfde sprekers. De
vergadering in het Kerkgebouw zal geleid worden
door den pastor loci, Ds. J. E. Goudappels, de
nevenvergadering door Ds. L, Mensink van Nord-
TEKORT AAN PREDIKANTEN IN
NED.-INDIE
15 vacatures
Eenigen tijd geleden hebben wij geschreven over
het groote tekort aan predikanten in de Indische
Kerk. Wij ontvingen per vliegmail een uittreksel
uit het Soer. Hbld., waarin opgave gedaan wordt
van de thans bestaande vacatures, te weten: in
Batavia 1 vacature, in Cheribon I vacature sedert
November 1933; verder zijn vacant de predikants
plaatsen: in Salatiga sedert April 1933, In Patih
sinds 1927, in Modjokerto sinds 1928, in Madioen
sinds Augustus 1934, In Poerworedjo sinds 1933, in
Poerbolinggo sinds December 1932, in Manado
sinds 1932, in Timor Koepang sinds 1932, in Pa-
dang sinds December 1933 en in Pontianak sinds
Mei 1933. In Menado en Timor Koepang wordt de
dienst waargenomen door een hulpprediker. In zoo
verre zijn die plaatsen dus nog bevoorrecht. Toen
10 October jJ. ds. Tj. J. Wielinga Medan verliet
om zijn nieuwe standplaats in Buitenzorg ln te
oemen, was ook Medan vacant.
Het blad meent een verklaring van dezen toe
stand te vinden in het feit, dat de Ned. Hervormde
Kerk in Nederland, in tegenstelling met de Gere
formeerde, geen overcompleet aan predikanten
heeft. Daar de financieele vergoeding in Indië niet
belangrijk verschilt met die in Nederland, zoodat
de compensatie vcor verschillende bezwaren welke
het predikambt hier vaak minder aantrekkelijk
maken dan ln het moederland, ontbreekt, ligt het
voor de hand dat slechts weinig Ned. Herv. pre
dikanten in Nederland er voor voelen naar
tropen te gaan. waar zij niet weten wat hun te
wachten staat en welke onderneming toch a't
nog bepaalde risico's medebrengt. Van de zijde
der Protestantsche kerk wordt al geruimen tijd
moeite gedaan om Ned. Herv. predikanten te be
wegen naar Indië te komen, maar tot nog toe
heeft men slechts weinig resultaat geboekt.
Deze verklaring is nogal „stoffelijk". Met dat al
heeft men uit de talrijke bedankjes kunnen zien.
dat Indië op dit gebied thans niet „trekt".
ZENDING EN PHILANTR0PIE
Ds I. THENU
(Por vliegmail). Ds J. Thenu te Koeta
Radja, de bekende Atjeh-dominee, heeft
thans aldaar na 40-jarige ambtsbediening
het ambt, neergelegd. Het Alg. Prot. Kerk
blad van 4 Oct jl. vermeldt een telegram
van den legercommandant van Ned. Indie
aafi Ds Thenu, aldus luidende: „Betuig bij
uw ambtene-erlegging bijzondere enkentelijk
heid voor langdurigen, voortreffelijken en
on vermoei den geestelijken arbeid tot heil
van tallooze militairen en gezinnen, leger
commandant".
In de plaats van Ds I. Thenu is thans tot
,Atjer-dominee" benoemd de inlandscho
predikant M a n u p u t ty.
ZENDINGSSTATISTIEK
(Per vliegmail). In het jongste nummer
van „De Opwekkor", Indisch Zcndingstijd-
6chrift, komt de statistiek voor van de Zen
dingskerken ultimo 1933. Daaruit blijkt dat
in Indlië werkzaam zijn: 65 Europeescho zen
delingen met 3430 hulpkrachten. In 1933
werden 58044 inheemschen gedoopt, terwij!
het totaal aanal inheemsche Chriscnen
i nonzen Archipel bedroeg 748.743 gedoopen
en 324.817 lidmaten, tezamen 1.073.560 in
landsche Qhristcncn.
EEN EEUW ZENDING IN ZUID AFRIKA
In den Oranje Vrijstaat te Bethanië werd
het feit herdacht, dat 100 jaar geleden de
Berlijnsche zending haar werk in Zuid-
Afrika begon. De Berlijnsche Zending heeft
thans in Zuid-Afrika gemeenten met samen
80.000 leden, 500 scholen met samen 33.090
leerlingen en 100 blanke Zendd ngskrachten
met 1952 inlandsche helpers.
KORTE BERICHTEN
-- Tot Evangelist der Evangelisatie aangesloten
bij den Bond voor Evangclisatiën in en ten bate
der Ned. Herv. Kerk te Donkerbroek (Fr.)
is benoemd de heer J. Jager, thans evangelist te
enda
Hedenmiddag te 2.30 uur heeft te Wester-
e m d e n de eerste-steenlegging plaats gehad van
het kerkgebouw der Geref. Kerk aldaar. Deze ge
meente omvat ook Garsthuizen, waar zij reeds een
eigen gebouw voor Evangelisatie e.d. had.
TEN DOODE OPGESCHREVEN
Boven de straten van een stadje, dat aan den
weg naar de vreeselljke Petsjora ligt, hangt een
grijze schemering. Daar komt van de kant van de
gevangenis een troep van drca 200 menschen, on
der sterke bewaking van de G-P.Oe-soldaten, deze
laatsten allen in pelzen gekleed. De troep bestond
bijna uitsluitend uit geestelijken en de meesten van
hen droegen slechts zomerkleeren. Ze kwamen
blijkbaar uit de zuidelijke provincies. Hun hoofden
hadden ze wegens de kou op vrouwen-manier met
allerlei lappen omwikkeld, waartusschen dc ver
fomfaaide baarden en haren voor den dag komen.
Op hun rug dragen ze ln kleine zakken al hun heb
ben en houden. Als ze vanaf de gevangenis nauwe
lijks 1000 schreden hebben afgelegd, beginnen som
mige gestalten al te strompelen en ze hebben nog
circa 1000 K.M. voor zich. Voor hen de ijsvelden
en de moerassige toendra. De noordenwind blaast
zoo sterk, dat zelfs sterke mannen moeite hebben
om staande te blijven. Geen vogel vliegt in dezen
tijd in die streek.
Hoevelen zullen het doel bereiken? Wie deze
troep zag, ontdekte ook twee grijze priesters, die al
voor de tweede keer in de verbanning gingen. In
een brief van één van hen wordt van den llldens-
weg verteld.
De helft van de troep bereikte de Petsjora. Dc
andere helft bezweek onderweg van uitputting. Van
een deel waren de voeten afgevroren! Ze moesten
achterblijven en werden een prooi der wolven of
van de felle vorst. En wie zorgt voor de achterge
blevenen?
„Licht in het Oosteo" helpt zooveel mogelijk.
Penningmeester: G. Streithorst, Weesp. Postgiro
no. 166821.
Voor Zelfscheerders
Eerst een weinig Purol inwrijven
en daarna inzeepen; dan scheert
men zich schoon, zacht en pijnloos.
ALGEM. NEDERL. ZENDINGS
CONFERENTIE
Ochtendzitting Dinsdag
In het Koloniaal Instituut te Amsterdam is gister
de Alg. Ned Zendinosccnferentie voortgezet.
Nadat Ds. Joh. Rauws, zendingsdirector te
Oegstgeest, het jaarverslag van de Zending in
Oost- en West-Indië had toegelicht wij plaat
sten dit reeds in ons blad van gister kwam aan
het woord Dr. W. A. Visser t Hoof t, alge
meen secretaris van de Wereldfederatie van Chris
tenstudenten te Genève, die een referaat leverde
over het onderwerp
Zendingsproblemcn in Britsch-Indië
De volgende samenvatting moge van dit referaat
worden gegeven.
Nu de moderne Zending op een geschiedenis van
honderd jaar terug kan zien. wordt er aan alle kan
ten gevraagd naar het resultaat van haar arbeid.
Stellen wij deze vraag voor Britsch-Indië zoo
moet het antwoord luiden, dat men nog slechts aan
het begin staat van den groei van een in Indisch
leven en denken verworteld Christendom. De Zen
ding heeft twee wegen geprobeerd, aan den eenen
kant die van de 1 s o 1 a t i e. waarbij het Evangelie
geheel onvermengd bleef met Indische elementen
eo practisch eigenlijk een zuiver Westersch Chris
tendom ontstond: aan den anderen kant die van de
accomodatie, waarbij wel contact gelegd
werd met Indische cultuur en godsdienst, doch waar
bij dikwijls een zeer onbijbelsch syncretisme te voor
schijn kwam.
Er werd dan betoogd, dat de oude Indische reli-
gieuse literatuur voor den Indischen Christen de
plaats van het Oude Testament in moest nemen.
Het resultaat van dergelijke stroomingen is ech
ter geweest, dat de typische Oostersche tendenties
tot een vaag pantheïstisch syncretisme versterkt
werden en men zich al te licht van de eigenlijke
waarheidsvraag afmaakte. Het moderne Hinduïsme
van Gandhi en anderen toont aan, dat een opne
men van Christus in het Indisch geestelijk leven
de zending geen stap nader brengt tot haar eigen
lijk doel: de erkenning van Christus als Heer eo
Heiland.
De toekomst van de Zending in Britsch-Indië
hangt ervan af. of men dit slechte altemief door
breken kan. Theoretisch moet het inzicht ontwaken
dat zending zoowel accomodatie als revolutie
betekent, in andere woorden dat het gaat om een
volkomen omzetting van levensbeschouwing en le
vensgevoel, die zich echter niet in vreemde doch
in inheemsche vormen moet voltrekken.
Pioniers voor deze diepere zendingsopvatting zijn
in Britsch-Indië o.a. de Christen-dichters Tilah en
Krishnapillai geweest. Onder de zendelingen, vooral
de jongeren, wLnt deze opvatting ook aan invlcc
Eerst wanneer theoretisch in deze richting gewerkt
wordt, zal een eigen Indisch Christendom, innerlijk
en uiterlijk onafhankelijk van het Westen, kumen
ontstaan.
Op dit referaat volgde eenige discussie, waarna
deze zitting met het gebruikelijke gezang gesloten
Middagzitting Dinsdag
's Middags, toen de Conferentie onder leiding
van den heer L. J. v a n W ij k is voortgezet, werd
de eerste referent van dien middag, de heer H.
M e ij e r i n k, oud-directeur der Hollandsch-Indi-
sche Kweekschool te Soerakarta. door den voorzit
ter verwelkomd. De heer van Wijk bracht onder de
aandacht der vergadering, dat de heer Meijerink ge
durende 17 jaar in Indië heeft vertoefd en gaf hem
daarna het woord voor zijn referaat
Zending en Onderwijs
De ontwikkeling van het Zendingsonderwijs, zette
spr. uiteen, loopt parallel met die van het open
baar Onderwijs. In dien jongsten ontwikkelings
gang zijn twee phasen te onderkennen: de eerste
is de tijd van de associatiegedachte, welke in de
jaren 1918—1923 de geheele Indische politiek be-
heerschte. Ze is de uitdrukking van de opvatting
dat oosterlingen en westerlingen dicht bij elkaar
zullen komen, indien ze slechts hetzelfde onderwijs
en een gelijke opvoeding ontvangen. Op dit inzicht
is toen het geheele Westersche schoolsysteem ge
bouwd. De ontgoocheling is groot geweest; de as
sociatiegelachte is dood; het schoolsysteem, hierui
voortgekomen, bestaat oog.
De tweede periode is van 19291934. De de
pressie noodzaakte tot rigoureuze bezuinigingen op
onderwijsgebied. De genomen maatregelen zijn zoa-
der morren aanvaard, voor zoover ze de bezuini
ging bedoelden. Maar algemeen werd gevoeld, dat
de bezuiniging tevens gebruikt werd om andere
doeleinden na te streven. Het geheele onderwijs
werd nog meer gecentraliseerd in de bureaux
het Departement, zoodat nu de schoolbeheerders
niet veel meer zijn dan uitvoerders van de departe
mentale voorschriften. Tegen deze rationalisatu
het onderwijs is in den Volksraad en in de onder
wijskringen krachtig verzet gekomen, dat echter
zonder resultaat is gebleven.
•Een diepgaand principieel verschil
De Indische Regcering acht, dat alle onderwijs
staatszaak is, terwijl dc Zending en het Christelijk
onderwijs de onderwijsvoorziening in de eerst*
plaats zien als een maatschappelijke taak. Verster.
king van de relatie tusschen de school en de ouders
verdient de volle aandacht van de Zending en de
Christelijke schoolbesturen, want ook zij zijn niet
uit het eigen volksleven opgekomen organen.
Deelname van de bevolking aan de onderwijs
taak zal van groote waarde zijn om de zelfwerk
zaamheid der gemeenten te bevorderen, maar
grooter beteekenis nog is, dat het karakter der
school meer in overeenstemming kan komen met d<
geestesgesteldheid der bevolking.
Door die andere denkvorm zou de school er ge
heel anders gaan uitzien en meer den volksaard
weerspiegelen, indien de Invloed van de ouders op
de school niet geheel uitgeschakeld was. Bij de
organisatie van het onderwijs mag de Invloed
de ouders wel de volle aandacht hebben, opdat de
school mee kan werken de volken in Indië te be
schermen tegen het individualisme van het Westen.
Nu geen openbare of gesubsidieerde scholen
meer worden opgericht, is er een goede gelegenheid
de Chr. gemeenten zelf in de verdere behoeften
onderwijs te laten voorzien. Op meerdere plaatsen
heeft men deze taak reeds met blijden moed
vaard en getoond, dat men ook bereid is voc
doel offers te brengen. Dit nieuwe werk verdient
onze bijzondere sympathie en steun. Het is
onmogelijk, dat deze werkzaamheden van d
heemsche Christenen het begin vormen van ee
tie voor de vrije school, die voor Indië van
rijken zegen kan worden als zij het voor Holland
geweest is.
den medischen arbeid der Zending
aan de hand van de volgende stellingen:
I. De medische zending moet zijn een daad v
liefde, een getuigenis van Christus, welke zich
het bijzonder richt op de hulp aan zieken in ni
Christelijke maatschappijen. Zij voelt zich daarbij
draagster van de evangelische boodschap en middel
om mensch en maatschappij in aanraking te bren
gen met Christus.
II. De boodschap van het Evangelie kan uit dc
hulp aan zieken alléén niet gekeod worden; F'-rtoe
is de woordverkendiging noodig. Deze geschiede in
eerste instantie door het personeel van de medische
zending, b:nnen de betrekking, die dit personeel
heeft met de patiënten en met de maatschappij,
waaruit deze komen en in nauwe samenwerking
met den arbeid van den zendehng-leeraar.
III. Voor een goed volbrengen van zijn taak be
hoeft zoowel het Europeesch ais het Inbeemsch per
soneel een bizondere vorming.
IV. Ten aanzien van de huidige economische
crisis heeft het geen zin op betere tijden te wach
ten. Waar oude wegen afgesloten zijn, moeten
nieuwe paden gezocht worden. Het bestaande werk
passé zich zoover aan, dat voor ieder onderdeel
(ziekenhuis, wijkverpleging, enz.) de uitgaven ten
naastenbij in evenwicht zijn met de bestaande bron-
:n van inkomsten.
Het initiatief van de medische zending verspreide
ch over kleinere objecten (medische stations, wijk
verpleging enz.), waarvao de onkosten voor een
belangrijk deel door locale bronnen van inkomsten
kunnen worden gedekt.
V. De medische zending heeft de overheids
subsidies steeds met dankbaarheid aanvaard. Toch
kan er een groote zegen in gelegen zijn, dat zij op
nieuwe paden zender dien steun moet voortgaan,
omdat de daad der gemeente hierdoor te meer
sprekend en onmiskenbaar wordt.
VI. De Nederlandsche Christenheid stelle zich de
groote en ernstige verplichting voor oogen. die zij
heeft ten aanzien van den medischen nood in Oost
en West-Indië.
Avondsamenkomsten
Gisteravond zijn in eenige kerkgebouwen bijzon
dere samenkomsten belegd, waar onderscheidene
sprekers het woord hebben gevoerd. In elke bijeen
komst werkte een Christelijk zangkoor mede.
In de Amstelkerk traden op de heer G. Smit. oud-
schoolopziener in Indië, en de heer H. W. van den
Berg. zendeling op Oost-Java; in de Bethlehemskerk
Ds A. Merkelijn, miss. pred. op Oost-Java, en zen
deling P. M. Legene, vroeger in Suriname; in Elim:
Ds. D. Crommelin, zendingsdirector, en de heer
G. T. C. Bakker, zendeling op Borneo; in de Je-
ruzalemkerk Ds. B. J. C. Rljnders, zendingsdirector.
en de heer J. Wiegers, zendeling op Oost-Java; in
de Lutherkapel Ds. Joh. Rauws, zendingsdirector,
en de heer A. Huetingh, zendeling van Halmaheira;
in de Muiderkerk Dr. K. J. Brouwer, zendingsdirec
tor, en de heer J. L. D. van der Roest, oud-zende
ling op Nieuw-Guinea.
Predikanten van verschillende kerkelijke scha
keering hebben toespraken ter opening en sluiting
gehouden.
NAAR SURINAME
Volgens mededeelingen in „Ons Suriname" ,het
Zendingsblad der Evangel. Broedergemeente, zijn
met de Colombia op 5 October vertrokken de
Zusters Nelly de Borst. Ruth Henriksen en A. de
Vries met bestemming Suriname.
Zr. de Borst was reeds 10 jaar werkzaam ondet
de melaatschen en gaat nu om haar leven te wij
den aan den arbeid onder de Boschnegers in het
verre oerwoud, waarvoor zij een speciale opleiding
heeft ontvangen.
Zr. Henriksen, die 5 jaren ln het Kinderhuls van
Br.-Indische kinderen te Alkmaar in Suriname
werkzaam is geweest, heeft nu een tweejarige me
dische opleiding ln Engeland en Denemarken ge
had, om daarmee uitgerust onder de Britsch-Indi-
sche vrouwen in Suriname te gaan werken.
En Zr. A. de Vries, een onderwijzeres, hoopt
haar verder leven te mogen wijden aan het heil
van de Javaansche kinderen in het Tehuis te
Leliëndaal in Suriname.
Schoolnieuws.
De concentratie van bijzondere
scholen
TERUGBETALING
VAN DE WAARBORGSOMMEN
Wij vernemen, dat de Ministerraad
besloten heeft bij ooncentratie van bij
zondere scholen, terugbetaling van de
waarborgsommen te zullen bevorderen.
Daarvoor is echter wetswijziging noodig,
waarvan het ontwerp binnenkort kan
worden verwacht,
CHR. LYCEUM TE BANDOENG
Wij ontvingen uit Bandoeng het programma vat
het Chr. Lyceum, dat daar in 1925 is opgericht.
Verder een aardig geïllustreerde namenlijst en ii
lichtingen over het lesrooster, de inrichting van het
gebouw, enz. Bij het doorbladeren kregen wij
verheugender indruk van de wijze, waarop me
Ned.-Indië de Lyceum-gedachte, bijzonderlijk die
van het Chr. Lyceum tot gelding gebracht heeft.
Dit Lyceum, uitgaande van een Vereeniging. wel
ker voorzitter Prof. R. H. Woltjer is, heeft ook
in het moederland een Commissie van Bijstand,
secr.-penningm. dacrvan is de heer C. de Bruyn.
Dir. van de 2e Chr. H.B.S. te 's-Gravenhage.
BOVENTALLIGE ONDERWIJZERS
Wrijving te Arnhem
Naar men ons uit Arnhem bericht, hebben B
W. van die gemeente op Donderdag 25 Oct.
samenspreking met de besturen der Chr. scholen
aldaar over het ontslag van z.g. boventallige
derwljzers(essen). B. en W. stellen voor, om
boventallige onderwijzers aan de bijz. scholen,
waarvoor de Gemeente vergoeding verschuldigd is,
te ontslaan tegen 1 Januari '35, en te vervangen
door kweekelingen met akte tegen een geringe
vergoeding, indien de Raad het ontslag der bov
tallige onderwijzers aan de openbare scholen
goedkeuren.
De afdeehngen Arnhem der Ver. van Chr. On-
derw. enz. en een van de Unie van Chr. Onderw.
hebben nu aan de besturen der Chr. scholen ver
zocht. niet in te gaan op het voorstel van B.
en W.
De gronden, waarop dit verzoek steunt zijn:
le. De door B. en W. voorgestelde maatregelen
leveren gedurende den tijd, dat de ontslagen onder
wijzers wachtgelders zouden zijn geen reële bezui
niging voor de openbare kassen, daar de lasten
worden afgewenteld cp bet Rijk, dat aansprakelijk
is voor de wachtgelden. Hierop is dan ook van
regeeringswege reeds de aandacht gevestigd.
2e. Daar bij een eventueel ontslag der bijzondere
onderwijzers, geen rechtsgrond voor dit ontslag
aanwezig zou zijn, zal dit ontslag door de Com
missies van Beroep zeker vernietigd worden. Bij
ontslag zijn de onderwijzers gehouden om van dit
entslag in hooger beroep te gaan, daar zij anders
zelfs buiten de wachtgeldregeling zouden vallen.
3e. Men wenscht er met nadruk op te wijzen,
„dat afgezien van de vele kortingen door het
Rijk op de salarissen der onderwijzers toegepast,
waardoor de onderwijzers veel zwaarder zijn ge
troffen dan eenige klasse van gemeen te-imbtena ren,
ook nu weder deze pers<3neelsbezuiniging door
ontslag weder op de onderwijzers zal worden afge
wenteld, terwijl er geen klasse van ambtenaren is,
waarop reeds zoo n groote personeelsvermindering
is toegepast".
Het voorstel beoogt dus het ontslaao van dure
werkkrachten en de vervanging door goedkoopere.
Dit is een wijze van handelen als nog nooit, zoo
ver wij weten, voor een categorie van gemeente
ambtenaren of werklieden is toegepast.
Het adres eindigt aldus:
„Wij meenen te mogen verwachten, dat de
schoolbesturen slechts noodgedwongen, en niet vrij
willig, en niet voor 1936 tot ontslag van de boven
tallige ccderwljzers zullen overgaan."
VER. VOOR CHR. VOLKSONDERWIJS
Het hoofdbestuur van de Ver. voor Chr.
Volksonderwijs heeft in zijn jongste verga
dering besloten, Ds J. Nauta, geestelijk
verzorger van de stichting „Zon en Schild'"
te Amersfoort, te benoemen tot gedelezeer
de van de Herv. Kweekschool te Leeu-
w arden. Voorts, om het maandblad en de
brieven van de vereeniging uitgaande, nog
niet in de spellin-Marchant te doen
uitgaan, maar die wel ean de scholen
aan te hevelen.
NIJVERHEIDSONDERWIJS
En de nood in vele gezinnen
Zaterdag a.s. zal te Breda een vergadering
worden gehouden van den Bond van Leer
krachten bij het Nijverheidsonderwijs voor
meisjes. Op deze vergadering zullen o.a. in
heepreking worden gebracht de volgend©
punten:
..Hoe kunnen de leeraressen bij het Nij
verheidsonderwijs meehelpen om de nood
in vele gezinnen gemakkelijker te doen
ctraeen?"
„Hoe kunnen zij vrouwen, die daaraan
behoefte hebben, laten pdofiteeren van hun
ervaring op hot gebied van spijsbereiding,
arbeidsorganisatie, enz.:"
Deze bespreking zal ongetwijfeld belang
wekkend wonden, aangezien de minister
van Soc. Zaken, Dr Slotemaiker de Bruine,
den wensch te kennen heeft gegeven deze
vergadering bij te wonen en aan de bespre
king deel te nemen.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Benoemd tot hoofd der Chr. School te Soest
(Driehoeksweg): P. Boerema. hoofd te Appelscha
(Fr.).
De Unie-collecte
Appinpodam
4.394 65
258—
135.65
235—
117.65
27 88
19.62
110.
132.40
45.75
118.56
367 72
378 39
489 95
57 50
Totaal van 250 Locale Comlté'a 28.078 49
Mr J. J. HANGELBPOKK
Secretaris van <le ünio
„Een School m«t den Bijbe»**
ACAD. EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gesl.
doet ex. geneeskunde R. A. M. Engelbrecht; doc
toraal theologie G. J. Hoenderdaal.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Ges!, doet. ex. wis- en natuurkunde, hoofdvak
plantkunde; de heer S. J. Dijkstra.
Doet. ex. wis- en natuurkunde, hoofdvak phar-
made: dc heer H. Boonstra.
EXAMENS-APOTH. ASSISTENT
Gesl. 5 candidaten: mej. C. E. de Korver. Dor
drecht: mej. A. E Kolk. Nijmegen; mej. A. D. de
Groot. Zeist; mej. M. de Joog, Gouda en de heer
M. J. Koert, Utrecht.
Mijnheer Pimpelmars gaat paardje rijden
door G Th ROTMAN
S9. Opeens zag mijnheer P:mpe)mans ech
ter, dat zijn vriend Pil, die bij zijn sprong
hard neergekomen was, bewusteloos op don
weg lag. Hij liep er heen. „Pil, sta op, toe
nou, doo nou niet zoo flauw!" jammerde
mijnheer Pimpelmans, maar Pil bleef lig
gen. Radeloos holde mijnheer Pimpelmans
nu weer naar don schimmel en probeerde
hem overeind te krijgen. Maar het paard
had ook niet veel zin*
90. Tijdons deze vergee'Vrho ro en
hoopte z cli langzamerhand aan uon
file van auto's op, de ei niet voorbij
konden. De bestuurders aasdon en tierden,
maar eindelijk kozen ze den veratandicsten
weg en kwamen een handje hel pon. Het
was me een consternatie van belang en de
tranen biggelden mijnhee. Pimpelmans over
de wangen.
(Wordt Vrijdag vervolgd)
