HELP MEE!
ar 51
2 WOENSDAG 17 OCTOBER 1934
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te 's-Gravenmoer, H. Brinkman,
caod. te Harmeien.
NEiD. HERV. KERK
Bedankt: Voor Westbroek c.a. D. Th. Keek
te Staphorst Voor Hoorosterzwaag, D. J. vai
Dijk te Oosterhout.
CHR. GEREF. KERK
Bedankt: Voor Kornhorn (Gr.) W Meyn-
hout te Nieuwendam.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Het was Zondag voor de Gercf. Kerk te
A s p e r e n een plechtige dag. Carxhdaat G.
Hagens uit Rotterdam werd des morgens
bevestigd door Ds. F. A. den Boeft van Rotter
dam-Kralingen, die daarbij sprak naar aanleiding
van 2 Cor. 3 vers 17 b. In den namiddag hield Ds.
Hagens zijo in tree-predikatie naar aanleiding
Psalm 48 vers 12 tot en met 15. Na de predikatie
richtte de nieuwe leeraar zich tot Ds. den Boeft,
de vertegenwoordigers van de Glassis Gorinchcm,
het bestuur en personeel van de Chr. School en
tot het dagelijksch bestuur der gemeente. Hierna
sprak ouderling Meijdam namens den kerkeraad,
die de gemeente verzocht te zingen de bekende
zegenbede uit Psalm 134. Laatste spreker was een
afgevaardigde van de Classis Gorinchem, die op
gaf te zingen het 12de vers van Psalm 89.
Ds. B. TMNSTRA
Ds. B. Tuinstra, Ned. Herv. pred. te Soester-
berg en consulent van de vacante gemeerrte te
Lage Vuursche, is, naar de Stand, meldt, de vori
ge week een ongeluk overkomen. Te Huis ter
Heide viel hij van zijn fiets. Met een gebroken
dijbeen werd hij opgenomen. Ds. Tuinstra wordt
verpleegd in het Binnengasthuis te Amsterdam. Hij
maakt het heel wel. Het duurt echter uiteraard
eenige maanden voor hij zijn ambtsbezigheden zal
kunnen hervatten.
E. VERHEUL f
Men meldt ons:
Maandag j.l. is de heer Lodewijk Verheul, in
leven godsdienstonderwijzer aan de Ned. Herv.
Kerk te Bra kei overleden. De heer Verheul, die
58 jaar oud is geworden, deed 25 September 1927
Zijn intrede als godsdienstonderwijzer te Brake 1.
welke gemeente hij tót heden heeft gediend. Opval
lend is dat hij 24 September 1934 zijo laat:
predicatie hield, dus juist 7 jaar na zijn intrede.
Vrijdag a.s. n.m. 12.30 uur zal het stoffelijk
overschot in de Kerk worden gedragen, waar om
1 uur door Ds. Boogaard een lijkdienst wordt
gehouden. Door de Kerk te Brakel is aan de fami
lie van den overledene een gratis graf en zerk aan
geboden.
Voor de Hervormde Gemeente van Brakel be-
teekent het overlijden van haar herder en leeraar
een onherstelbaar verlies.
BEGRAFENIS Ds. J. N. BECHT
Onder enorme belangstelling heeft gistermiddag
op Moscowa te Arnhem de bijzetting plaats
gevonden van het stoffelijk omhulsel van wijlen
Ds. J. N. Becht, in leven predikant bij de Ned.
Herv. Gem. aldaar. Tevoren leidde Ds. J. F. L. A.
de J a g he r, Ned. Herv. predikant te Slljk-Ewljk,
aan het sterfhuis een rouwdienst. De kist werd
door ouderlingen der gemeente naar de groeve
gedragen.
Aan het geopende graf heeft allereerst Ds. A.
Drost, als oudste der Herv. predikanten te Arn
hem het woord gevoerd, zulks namens den kerke-
ïÖad, de kerkvoogdij, het classicaal bestuur van
Arnhem en het Prov. kerkbestuur van Gelderland.
Hij las Ps. 39 en Joh. 14 en teekende in een sober
woord den persoon en arbeid van den gestorven
collega.
Voor wijk D., waarin Ds. Becht arbeidde, sprak
vervolgens de heer W. Held en voor wijk G. d e
heer G. D. Burgers, die met name den bouw
van de Paaschbergkerk door Ds. Becht memoreer
de Ds. E. J. H. v. Leeuwen, Ned. Herv. pre
dikant te Arnhem, sprak voor het bestuur van de
Herv, scholen, waarvan de overledene eerste secr.
en later voorzitter was. Ds. G. V e n e m a sprak
een woord van waardeering namens de Ned. Herv.
Gem. van Loosduinen, de vorige standplaats van
Ds. Becht en Ds. G. P. Schreers, namens de
gemeenten van Kolderveen en Dinxterveen, de
eerste standplaats van den overledene. Op verzoek
van de familie voerden niet meer sprekers het
woord. Nadat een zoon voor de betoonde belang
stelling had dankgezegd, deed Ds. Drost zingen:
„Jezus, uw verzoenend sterven, blijft het rustpunt
van mijn hart" enz., en sloot hij de droeve plechtig
beid met het bidden van bet Onze Vader.
Onder de talrijke aanwezigen waren de heer en
Ds. J. L. G. Brouwer van Oosterbeek, Ds. J. H.
Buinink van Rheden, Ds. J. Gouverneur van
Rozendaal. Ds. R. Willem ze van Schaarsbergen;
de Arnhemsche collega's H. O. Roscam Abbing,
H. J. Dijckmeester, en H. J. Hak. De heer D. A. v.
Straten vertegenwoordigde de Ver. van kerkvoog
dijen in Gelderland: het raadslid, de heer J. N. v.
Munster, de Ned. Middernachtzendingvereeniging
en Gen.-Maj. G. A. Reinders, commt. van Bron
beek met zijn adjudant, benevens Mr. Dr. J. G. A.
Baron de Vos van Steenwijk, vice-president vai
bet Gerechtshof.
WAALSCHE KERK
Op 28 October viert de Waalsche Kerk te A r n-
h e m het feest van haar 250-jarig bestaan; (e half
elf begint een herdenkingsdienst.
„jtistus"
Naar wij vernemen zal de Centrale van Justus-
Commissies -a.s. Donderdag te Utrecht (in
Hotel „Terminus") de 5e Justus-Gonferentie hou
den. Als spreker treedt op Ds. P. Gh. v. d. Vliet
te Utrecht met een referaat over „Zoekers".
De onderlingenccnferentie van de Geref. Kerken
In Friesland zal Woensdag 24 Oct a.s. in de
Noorderkerk te Leeuwarden worden gehouden. Als
referenten zullen optreden de heeren Prof. Dr. G
Ch. A a 1 d e r s van Hilversum, hoogleeraar aan
de Vrije Universiteit, met het onderwerp: „De
practische toepassing der kerkelijke tucht bijzon
der voor onzen tijd" en Dr. K. D ij k, Geref. predi
kant te Den Haag-West, onderwerp: „Kerk en
buiten-kerkelijke stroomingen".
DE ORANJEKERK TE 's-GRAVENHAGE
De aanbesteding van den bouw der Oranjekerk
van de Ned. Herv. Gemeente te 's-Gravenhage za!
20 dezer plaats hebben. De 4 pet. obligatieleening
van f 125.000 is geplaatst
EERSTE STEENLEGGING
Door Ds. H. J. ten Brink is de eerste steen ge-
KERKORGELS
In de Ned. Herv. Kerk over 't Spoor te Hil
versum zal onder architectuur van den heer T.
Telman, organist en orgelbouwkundige te Enschede
een nieuw kerkorgel geplaatst worden door de fa.
J. C Sanders Zoon te Utrecht
KORTE BERICHTEN
Te Rijk (Haarlemmermeer) is een Ned. Herv.
Marmenvereeniging opgericht met 15 leden. De ver
eeniging draagt de naam „Paulus" en vergadert
de veertien dagen*
LUTHERSCHE PREDIKANTEN-
VEREENIGINGEN
Gecombineerde vergadering
ïe Amsterdam is gister de gecombineerde
vergadering gehouden van de Evang. Lu-
thersche predikanten der rechtzinnige en
vrijzinnige fractie.
Prof. Dr. A. H. van Bak el sprak over
„Christologische Beschouwingen", waarover
we gister reeds verslag gaven.
Over dit referaat ontspon zich een discus
sie, waarbij dc vraag gesteld werd of 't kos
misch denken van God niet de logische ver
plichting met zich bracht om aangaande
Christus hetzelfde te doen.
Is het niet gevaarlijk om de theologie van
dc filosofie los te maken? Heeft de dogmati
cus zich niet aan de religionsfilosofie en de
omvattende theoretische filosofie te oriën-
teeren? De beschrijving door den theoloog
van den Christus en de invloed van den
Christus op het menschenhart zijn wel te
onderscheiden.
Voor velen wordt het wezen pas wezen
als het zijn echte vorm vindt en is de vorm
juist van b 1 ij v e n d e waarde.
Er werd op gewezen, dat referent aan de
plaatsbe kleeding (Anselmus) niet
had geraakt, en dat in ons geloofsleven de
liefde tot God één van wezen is met God3
Ten slotte, dat hoe met het ook eens
kan zijn met de vroomheidsuiting
in dit referaat men toch niet vergeten
rnag, dat de kosmische Christus een his
torische verschijning is. Als we een aan
tal feiten aftrekken (opstanding, hemel-
aart, zitten aan Gods rechterhand, enz.)
dan is het de vraag: wat houd ik nu over?
Heeft men dan het recht nog om van dezen
Christus te spreken als de Middelaar?
Referent lichtte zijn bedoeling nader toe
en onderstreepte een en ander samenvattend
met de opmerking, dat God een abstrac
tum is, dat alleen reëel wordt, wan
neer het tot den mensch komt in Chris
tus. Laat ons dat behouden in onze pre
diking.
Het Nationaal Socialisme
Over het Nationaal-Socialisme sprak Ds.
H. L. G. O u w e r k e r k, wiens stellingen
wij reeds publiceerden. Spr. gaf nog de vol
gende toelichting.
Het ligt in het wezen van het N. S., dat
het in zijn voi'men en consekwenties be
paald wordt door den aard en geestesgesteld
heid van het volk, dat onder zijn beslag
kwam. In Nederland zal het N. S. zich op
andere wijze moeten uiten, dan in Italië en
Duitschland. Het is onverantwoordelijk het
N. S. op Nederlandschen bodem te bestoken
met bv. het mechanisch vrijheidsbegrip van
het liberalisme, als zou dit een specifiek-
Nederlandsch verschijnsel zijn.
„Wij zijn niet voor een gemakkelijk le
ven". Met deze woorden karakteriseerde Mus
solini de beteekenis van het Fascisme. Het
N. S. pretendeert beweging te zijn.
Doel van het N. S. is een gezonde en
krachtige volksgemeenschap.
Het N. S. heeft gebroken met de atomis
tische en mechanische opvatting, die in een
volk niets anders vermag te zien dan de
vrij toevallige verzameling van „een hoop
zielen op een stuk grond". Daartegenover
stelt het N, S. zijn organische en his
torische conceptie aangaande het wezen
en de roeping van ons volk.
Een volk is een levend organisme, dat
zichzelf een organisatie schept, die Staat
heet.
,Wij zijn de contra-beweging tegen de
Fransche revolutie" (Gregor Strasser).
De burgerlijke levenshouding is die van
het liberalisme, welks laatste conse-
kwentie is het materialisme.
Het collectivisme, waarvan het N. S.
is beschuldigd, is evenzeer een mechanisch
ïgrip als het individualisme.
Het N. S. brengt de persoonlijkheid tot
ontploooiing in de organische gemeenschap
brengt een offer aan de boven-individu-
eele gemeenschap, waarin het is opgenomen.
In het sociale vraagstuk trilt de vraag
naar waarachtige gemeenschap.
Wij hebben door te dringen tot den geeste
lijken achtergrond, waartegen zich het N. S.
projecteert
Ref. besloot met het woord van Prins Wil
lem v. Oranje:
,God ende alle eerlijke lieden sullen onze
daden erkennen!"
Aan de breedvoerige en opgewekte dis
cussie ontleenen wij enkele punten en op
merkingen:
Laat ons handhaven de vrijheid in de
kerk om te getuigen tegen den Staat als de
laatste met wetten komt, die strijden tegen
de wet Gods.
Gewezen werd op de gevaren van het
N. S., zooals die zich vertoonen over de
grenzen (Italië, Rusland; terreur van Hitier
enz.) Het recht wordt verkracht, omdat één
alle recht in handen heeft.
De godsdienst komt in de knel. Het begin-
sl der oecumeniciteit komt bij het
N. S. in 't gedrang.
Referent ziet de dingen van de mooie
zijde, maar zal teleurgesteld worden, als hij
hoort wat eigenlijk de volgelingen
willen.
Als de „Führer" zich vergist, wie roept
em tot de orde?
Hoe komt het, dat in de Chr. Kerken een
instinctmatig verzet tegen het N. S. leeft?
Het N. S. is Christelijk tot aan de grens.
Referent heeft al te zeer verzuimd, duide
lijk uiteen te zetten wat er onder N. S. is
te verstaan en de waarde er van. In
Duitschland is het geworden tot tot een so
cialistische dictatuur.
Er is verschil tusschen Fascisme en
Nat. Socialisme.
De kwestie van het leidersprincipe
.3 inhaerent aan het N. S.
Hoe staat het met de kwestie van Kerk
en Staat in hun onderlinge verhouding?
De stellingen van den referent worden te
weinig theoretisch gefundeerd geacht.
drukbezochte sa-
EEN MERKWAARDIG DOOPBEKKEN
Op dc Fidschi-Eilanden waren 100 jaren geleden
nog geen christenen. Daar leefden de vreeselijkste
menscheneters. Heden zijo er op de 225 eilandjes
geen heidenen meer te vinden!
Io een der kerken op deze eilanden is een doop
bekken, dat tegelijk de schoonste en de afschuwe
lijkste steen ter wereld genoemd kan worden. De
steen diende nl. vroeger als offersteen. Op dien
steen zijn honderden en honderden krijgsgevange
nen onthoofd en vervolgens geslacht, waarna zij
opgegeten werden.
Thans heeft men dienzelfden steen in de kerk
geplaatst, hem eenigszins uitgehold en er zoo een
doopbekken van gemaakt. Dat is wel een machtig
bewijs, dat Jezus Christus in de wereld gekomen
Is. om de zonden der wereld te verzoenen, ook de
vxeeselijkste, .(Macedoniër.)
Kerk en Staat in Duitschland
VERSCHERPING VAN DEN KERKELIJKEN
STRIJD
(Van onzen Berlijnschen Correspondent)
In de „Rijksbode", weekblad voor Christendom
en volksontwikkeling, lezen wij een bijdrage
den inmiddels van zijn ambt ontheven Beierschen
landsbisschop Mciser en men kan gerust aanne
men. dat de hierbij gestelde vragen het doortas
tend optreden van rijksbisschop Müller hebben be
spoedigd. Bisschop Meiser stelt in dezen Open
Brief aan den rijksbisschop de volgende vragen:
„Verklaart ge u bereid, gelijk het een christen be
taamt. iedere leer. die tegen het evangelie ingaat,
openlijk te verwerpen? Zljt ge bereid, gelijk het een
Lutherschen bisschop betaamt, ervoor te zorgen,
dat recht en gerechtigheid, trouw en geloof in onze
kerken gehandhaafd worden, om zoodoende het
geschokte volksvertrouwen te herwinnen? Zijt ge
bereid, met den gewetensstrijd in het kerkelijk,
leven rekening te houden en wilt ge ervoor zorgen,
dat predikanten, die met hun geweten aan hel
evangelie verbonden zijn, niet langer onchristelijk
worden bedreigd?
Zijt ge derhalve bereid, de handelingen
der rijkskerkregeering in plaats van op geweld
macht voortaan op een zuiver geestelijke en ker
kelijke basis te steunen? Zijt ge bereid, er nadruk
kelijk voor te zorgen, dat de opzettelijk gekwet
ste eer van vele evangelische kerkdienaren in vol
len omvang hersteld wordt, dat het Duitsche volk
den waren gang van zaken in vollen omvang er
vaart en dat alle onware beschuldigingen herroe
pen worden? Zijt ge beTeid, met woord en daad ge
tuigenis af te leggen tegen den onchristelijken er
anti-christelijken geest, welke tegen het evangeli*
ageert en ons volk, dat met het christendom vai
den aanvang zijner geschiedenis verbonden was
wil verderven?
Het antwoord is rijksbisschop Müller op deze
netelige vragen weliswaar schuldig gebleven,
de bisschoppen van Beieren en Wurtenberg zijn
beiden onder dwang van overheidswege in
ambt geschorst. Protestvergaderingen werden ge
houden en Meiser voerde in de Mattheuskerk te
München het woord tot 8000 menschen. Men hoort
beweren, dat deze en soortgelijke samenkomsten
thans door de politie verboden zijn en dat MeiseT
zonder verlof zijn ambtelijke woning niet mag ver-
In Stuttgart werden met dr. Wurm reeds drie
predikanten uit hun ambt ontheven. Men schijnt
ook hier gebruik van de politie gemaakt te heb
ben en het is typeerend voor de tegenwoordige
strijdmethode, dat men van zulke gebeurtenissen
de Duitsche dagbladen geen woord te lezen
krijgt. Van 1220 predikanten in Wurtenberg kiezen
980 partij voor den landelijken bisschop, maar het
opmaken van een protest werd niettemin verhin
derd. Ook inzamelingen ter ondersteuning van de
r beproefde geestelijkheid worden eenvoudig
geduld. Bij kerkelijke samenkomsten hebben
zelfs ongeregeldheden plaats gvonden en men
krijgt al meer en meer den indruk, dat de kerke
lijke strijd in een stadium van afscheiding is geko-
Door de wijze, waarop deze kerkelijke strijd
wordt gevoerd, toegelaten en bevorderd, wordt het
prestige der overheid stellig niet gediend.
DE AFZETTING VAN Dr. MEISER
Protest van de Belijdenis-Synode
De Belijdenis-Synode der Duitsche Evangeli
sche Kerk heeft blijkens de Times, een resolutie
gepubliceerd, waarin de inhechtenisneming van
bisschop Meiser wordt gememoreerd en gezegd
Wij beschuldigen! Ln de Kerk, die zich naar
het evangelie noemt, is het evangelie zelf bui
ten werking gesteld. Willekeur en leugenach
tigheid zijn den boventoon gaan voeren. Het
Rijkskerkbestuur splitst de door historie, belijdenis
statuten vereenigde Kerken van Beieren in
twee deelen; doch het spreekt van eenheid. Het
gebruikt geweld tegen het wettige kerkbestuur en
tegen een belijdende Kerk, met al haar gemeenten,
maakt daarbij gebruik van de politiemacht: doch
het spréékt van vrede. Het verloochent de tien
geboden. Het strijdt met den leugen tegen de
waarheid, met roof tegen recht; doch spreekt
i den Bijbel en de Belijdenis".
.Verantwoordelijk voor een dergelijke vernie
ling der Kerk zijo rijksbisschop Müller en zijn
regeeringscommissaris dr. Jager. Door hen doet
Satan zijn werk
Dit manifest, onderteekend door dr. Koch, Is
te Berlijn in de kerken verspreid, en de predi
kanten der oppositie hebben het ondanks het
toezicht der geheime politie, die last had om het
stuk in beslag te oemen. voorgelezen.
Volgens een V.D.-bericht uit Berlijn. Is gisteren
de „Times" van Zaterdag in opdracht van de ge
heime staatspolitie ic beslag genomen.
Ook de .Morning Post" is in beslag genomen,
beide bladen, volgens een mededeeüng van c
staatspolitie wegens een berichtgeving uit München
over den kerkstrijd in Beieren.
Deze berichtgeving, waaruit wij reeds een en
andermaal geput hebben, is meestal afwijkend van
an het N. S. persbureau, en dit zal de inbe
slagneming kunoen verklaren.
Dc berichten over de betoogingen in verband
met Dr. Meiser's afzetting in ons blad van 15
dezer en heden, geven er een voorbeeld van.
ZENDING EN PHILANTROPIE
Dr. C. P. VAN LEERSUM
Dr. C. P. van Leersum, missionair arts te Solo.
thans met verlof in Nederland, zal niet in Decem-
naar m Maart a.s. naar Solo terugkeeren om
1 April zijn arbeid in het hospitaal te hervatten.
GEREF. ZIEKENVERZORGING
Wij herinneren nog even aan de algem. verga
dering der Vereen, ter bevordering van Geref.
Ziekenverzorging, welke Vrijdagmiddag a.s. te 3
uur, in Hotel Wientjes te Zwolle zal worden
gehouden.
BAZAR „LICHT IN LIJDEN"
ake de op 6, 7 en 8 Nov. a.s. te houden
ten bate van het bekende Weekblaadje
Zieken „Licht in Lijden" meldt men ons, dat
de Bazar gehouden zal worden in Maison Brarr
mer, Prinsegraoht 14 te 's-Gravenhage. Er komen
reeds vele goederen en giften bónnen, zoowel uit
de steden als uit de kleine dorpjes. Tot en met 31
Oct. a.s. kunnen nog goederen worden gezonden
mej. To Luitiock. Van Swietenstraat 110.
's-Gravenhage (Postrekening 70058). Op den Vrij
dagavond vóór de Bazarweek hoopt men een wij-
diogsavond te houden.
STADSZENDING TE UTRECHT
Deze maand zal het 25 jaar geleden zijn dat de
Ned. Hervormde Stadszending te Utrecht werd
opgericht door Ds. E. B. Couvée, welke thans
nog de leiding heeft
UTRECHTSCH DIAKONESSENHUIS
Het zal 4 November as. 90 jaar geleden zijn
dat de Inrichting van Diaconessen in Nederland
te Utrecht werd opgericht; men hoopt dien dag
kerkelijk te herdenken,
SADHOE SOENDAR SINGH
De Sadhoe Soendar Singh, van wien men aan-
temt dat hij te zamen met een karavaan, die in
Tibet doordrong aan de pestziekte moet zijn om
gekomen, heeft in zijn testament bepaald, dat zijn
woonhuis in een klooster veranderd moet worden,
4 Sadhoe's mogen wonen, die zich verplich-
>m hun leven te wijden aan het verbreiden
het evangelie in Tibet. Een som gelds tot
onderhoud van dit „klooster" js door Soendar
Singh hiervoor vastgezet
Schoolnieuws-
PROF. Dr. Is. H. CASSUTTO
Curatoren der Indologische Faculteï
te Utrecht he.bben benoemd tot bijzonder
hoogleeraar m het Adat-recht van Ned. Indië, Dr.
Is. H. Cassutto.
TECHNISCHE HOOGE SCHOOL
Naar we vernemen bestaat het voornemen het
laboratorium voor metallographie van de Techn.
Hoogeschool te Delft, thans gevestigd Oude Delft
71. onder te brengen in het gebouw voor Werk
tuig- en Soheepsbouwkunde aan de Nieuwelaan.
De Rijksvezeldienst. thans gevestigd in laatst
genoemd gebouw, zal dan verhuizen naa
Hoofdgebouw der Technische Hoogeschool,
lokalen vroeger ir. gebruik bij de afdeeling der
Bouwkunde.
DIES REÜNISTEN-ORGANISATIE
VAN N.DD.D.
De Reünisten-Organisatie van het Studenten
Corps aan de Vrije Universiteit, hoopt Vrijdag,
den 19den October zijn zevenden Dies te vieren.
Plaats van samenkomst is ditmaal het American
Hotel (ingang Leidsche Kade), Amsterdam.
De Dies vangt aan 's middags 2 uur. De agenda
vermeldt o.a.: Opening der vergadering door den
Praeses Prof. Dr. D. H. Th. Vollenhoven, ge
bruikelijke verslagen en Bestuursverkiezingen,
wegens periodiek aftreden van Mr. A. W. Haan
en het aftreden van Dr. P. G. Knibbe, welke laat
ste niet herkiesbaar is.
Door het bestuur zijn candidaat gesteld de vol
gende tweetallen: 1. Mr. J. W. Bast en Mr. A. W.
Haan: 2. Mr. T. A van Dijken en Prof. Dr. G. M
den Hartogh.
Daama zal Dr. W. H. Gispen een causerie
houden over: „Historisch en Normatief gezag der
Heilige Schrift."
De Dies zal worden besloten met een Reünie.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Tot tijdelijk onderwijzer aan de Dr. H. Bavinck
H. MEIJERINK
Het adres van den heer H. Meijerink, oud-direc
teur van de Kweekschool te Solo, is Huijgenslaan
6, Arnhem.
N. VERMOLEN
De heer N. Vermolen, leeraar aan de Chr.
Kweekschool te Solo, is met verlof in Holland.
Zijn adres is Kamillenstraat 31, Den Haag.
NAT. CHR. GEH. O NTH. VEREENIGING
Ds. A. J. M o n t Ij n. directeur van de Nationale
Eerste School met den Bijbel
te Gent
Men schrijft cos:
Zaterdagmiddag heeft te Gent (België) io de
Hervormde Kerk de officieele plechtigheid plaats
gehad van de opening der éérste School met den
Bijbel, uitgaande van de Vereendging tot bevorde
ring van Ghr. Onderwijs te Gent. en tevens de
installatie van het hoofd der school, de heer T.
anNeutegem.
Ofschoon Vlaanderen reeds een zes-tal Chr.
scholen bezit, spande deze toch. volgens 't getuige
nis der aanwezige onderwijskrachten en anderen,
de kroon: dat was natuurlijk omdat ze nieuw ge
bouwd was wat niet 't geval met de andere is.
In de kerk waren een 300-tal belangstellenden
bij elkander, waaronder de Goeverneur der Pro
vincie Oost-Vlaanderen, de consul der Nederlan
den, de Arroodissements-commissaris en meerdere
dames en heeren schoolopzieners.
Deze belangstelling van de zijde der autoritei
ten was bepaald een evenement in de geschiedenis
der Christelijke Schoolbeweging in Vlaanderen te
noemen.
Na 12-jarigen arbeid
't Was een feestdag voor *t bestuur, dat 12 jaren
lang gearbeid had en nu de voldoening smaken
mocht, het doel gedeeltelijk te hebben bereikt. Ge
deeltelijk dat kwam tot uiting in de toespraken
van den voorzitter, Ds. Ed. Pichal, den secretaris
en den penningmeester. De nieuwe school telt 2
leerkrachten, 2 leslokalen, 40 kinderen (er kunnen
er 96 komen, d.w.z. voor zooveel is er plaats) een
groot terrein, eigendom der vereeniging' is bestemd
mogelijke uitbreiding en 't bouwen van een
internaat, waar de kinderen ondergebracht kunnen
worden, die in de provincie of daarbuiten nog
steeds van Chr. enderwijs verstoken zijn en op
plaatsen wonen, waar men er nooit toe zal kunnen
komen een school te bouwen. Dat zijn de kinderen
die eigenlijk 't meest op de scholen te lijden heb
ben, omdat hun ouders (de vruchten der intensieve
uitgebreide Evangelisatie der na-oorlogsche
jaren in België) als renegaten beschouwd en ajs
„vuile protestanten" gescholden worden. D i e
kinderen moeten wij bereiken; we meenen dat
God dat op onzen weg gelegd heeft. We
hebben reeds, uit één gezin, een viertal op school:
ze worden, buiten de kas der vereeniging om, ver
zorgd in Chrostelijke gezinnen, maar dat kan niet
voor een grooter aantal kinderen: dat is een voor-
looplge regeling. Io België wemelt het van R. K.
internaten, pensionaten, enz.; wat zij kunnen, moet
ook mogelijk zijn voor ooze arme verdrukte kin-
Historisch was ook de opening dezer school een
gebeurtenis: 't was in 1584 dat de „Doorluchtige
Calvinistische Hoogeschole" te Gent, op last van
Parma gesloten werd. Drie honderd vijftig jaren
daarna bestaan een handjevol Gentsche Christenen
t een Christelijke lagere-school te bouwen, in
n tijd als de onze! Niet zooals ze gedacht hadden
te kunnen doen, met positieve Vlaamsche leer
krachten, zoodat ze van de Rijkssubsidie zouden
kunnen genieten, maar met Nederlandsche, die
dus volledig voor hunne rekening komen. Dat
kunnen ze zelf niet betalen en ze zullen dus een be
roep moeten doen op hun vrienden in Nederland
en elders, maar ze vertrouwen op hun God, die
hen ook in 't verleden niet verliet en ook nu za!
zorgen voor Zijn hier aangevangen werk.
Het hoofd der school en zijn helpster, Mej. Bon-
gers, werd door den voorzitter hun taak opgedra
gen met I Cor. 15:51. De reeds schoolgaande
kinderen waren er natuurlijk ook en hun lied was
aandoenlijk om te beluisteren; de meesten hunner
kenden vijf weken geleden immers nog
geen enkel christelijk lied? En hoe lief klonk
hét .rDe Heer is mijn Herder" en hoe ferm het
Lutherlied!
Ja, zelf hebben we ook gezongen! Psalm 118:4
i: „Dankt, dankt nu allen God Met blijde
feestgjzangenl" maar dat kinderlied roerde alle
aanwezigen.
Toespraken
Na een korte pauze kwam 't woord aan de af
gevaardigden der zuster-vereenigingen: Ds. J.
Hom an van Brussel, voorzitter der Vereen, voor
Vlaamsch-Prot. Chr. Onderwijs in België. var
welke vereeniging het Vlaamsche schoolblad „De
Torenwachter" uitgaat; de heer K. Ten sen van
Brussel, voorzitter der Ver. de Ned. Chr. School
Prinses Juliana": Ds. M. C. W. Wegeling, na
mens de Silo-Schoolvereeniging te Laeken en na
mens die te Rocse; de heer P. Neven, voorzitter
der afd. België van de Ver. van Chr. onderwijzers
en onderwijzeressen in Nederland enz.: de heer
Tize, namens de Chr. Schoolvereen. „Burgemeester
Marnix" te Antwerpen; de heer S. de Jonge (de
eenige mannelijke Vlaamsche onderwijskracht die
hier in 't Chr. onderwijs werkzaam is!) namens
de méér dan 100 jaren bestaande Chr school te
Uw-Cns's Ccmue :;'c' .oc ofonds'ct'^-
voor Uw m nde öe'Oordee de Ic'Cg?
nooteo v/ u .c'gre'c - ddele" zcce-?
GIRO N (£i.c
Maria-Hoorebeke; mejuffrouw van Buren, namens
de Gust. Adolfschool te Mechelen; de heer J. Jan
sen, namens de Ver. „Groen van Prinsterer" te
Rotterdam: Mr. Isaac van Woerden, namens zijn
vader, den voorzitter van voornoemde vereeniging.
dje den 7den Juli j.l. de éérste-steenlegging ver
richt had; de heer Stouthamer, onderwijzer te Ter-
neuzen en ten slotte de heer Jac. van Haneghem,
namens de Chr. schoolver. te Breskens. Telegram
men en brieven van anderen, die verhinderd waren
te komen, waren reeds eerder bekend gemaakt. Dc
voorzitter van 't bestuur der Vereeniging, waar 't
pas geïnstalleerde hoofd in Den Haag gewerkt
had. Dr. P. Keegstra, moest helaas reeds vóór de
pauze vertrekken.
Als al die goede wenschen vervuld worden en
naar al die ontvangen waarschuwingen en heen
wijzingen geluisterd, zal 't zeker de nieuwe school
goed gaan.
Nog een woord \-an dank van 't hoofd der
school, een lief kinderlied, een hartelijke dankzeg
ging, tot onzen trouwen God, uitgesproken door
een vroegeren voorzitter der veTeeniging. het spon
taan. staarde gezongen Vlaamsch loflied van den
in 1909 ontslapen christendiohter, J. Mathijsen, de
maker ook van 't bekende ,,'k Heb geloofd, en
daarom zing ik" en de onvergetelijke dag be
hoorde weer tot het verleden.
UIT DE TIJDSCHRIFTEN
In E11 h e t o,- het orgaan der N.C.S.V., schrijft
G. P. H. Locher (de nieuwe voorzitter van het
Hoofdbestuur) over Evangelisatie door de N.C.S.
V. vroeger en nu. Voorts is opgenomen de discus
sie, naar aanleiding van de voordracht van Karl
Bartn over „De Christen als getuige", ter Zomer-
conferentie van de Wereldfederatie te Coppe
gehouden.
Over „School en kind als voorvechters van het
atheïsme" worden in „Evangelium and
Osten" (het orgaan van de Russ. Ev. Pers
dienst) verschillende mededeelingen gedaan, wel
ke bewijzen, dat de Godloozenactie in Rusland
nog niets van haar felheid verloren heeft. De
jeugd de toekomst, wordt er op vreeselijke wijze
verwerkelijkt.
ACAD. EXAMENS
LEIDEN-. Cand. re Ven. de heer P Noll, mej.
mr A M S Smits; duit. geneeskunde, de hfeer
G. de Boer.
UTRECHT. Cand. Godgeleerdhedd. de heeren
A M van der Vlugt, A J van den Berg en Ph
J. Greeven.
Gesl. de dames: J. M. W. Verhoeven, Tilburg;
J. M. Hendriks. Breda.
AMSTERDAM. Doet. geneeskunde de heeren
J J L^M^de^Beer. C L H Majoor en J Veen en
Cand. Romaansche taal en letteren (Fransch)
de dames M Spruit en A E van der Laan.
Cand. Nederl. letteren mej. J N Soeters.
TILBURG. R.K. HANDELSHOOGESCHOOL.
Cand. handelswetenschap, de heeren A H. M.
Albregts te Hilversum. N P J M Daalderop te
MACHINISTEN
DEN HAAG. Gesl. voor dipl. A: de heeren J.
R. C. J. Wolffers. te Rotterdam: H. F. G. Vos
en B. J. Schoonheyt, beiden te Den Haag- S. P
Paauwe, Kruln'.ngen en D Bonna. Terschelling.
APOTHEKERSASSISTENT
UTRECHT. Opgeroepen 6 cand.; gesl. de da
mes J. W. M. Baske, Amersfoort: J. M. W. Ver
hoeven, Tilburg en J. M. Hendriks. Breda.
RADEN VAN ARBEID
Gemengd Nieuws.
Auto- en Motor-ongelukken
Te Groningen is 's nachts om twee uur
een personenauto op den Heerenweg aldaar,
ter hoogte van het Bikwikterrein door de glad
heid van den weg viermaal tegen een boom
gebotst en daarna over den kop geslagen. De
beide inzittenden, de 22-jarige A. R. en de
25-jarige mej. J. D.f beiden uit Groningen,
werden ernstig gewond naar het Academisch
Ziekenhuis overgebracht. De chauffeur van 'n
passeerende taxi had de beide gewonden op de
weg zien liggen en toen hulp gebracht.
Te C a p e 11 e a. d. IJ s s e 1 is de melkauto
van F. G. Hoocendoorn in aanrijding geko
men met een uit de richting Gouda komende
tractor met oplegger bestuurd door W. P.
Roest uit Schiedam. De botsing was zóó hevig
dat de melkauto een slag om draaide. De melk
auto is vrij wel vernield en is door een kraan
wagen weggesleept. H. is ernstig aan de rech
terhand verwond en naar een Ziekenhuis te
Rotterdam overgebracht. De bestuurder van
den tractor kwam met den schrik vrij. Een
naast hem in de cabine zittende jongen werd
eveneens aan een hand verwond. De tractor
werd ernstig beschadigd.
Te Heerenveen is de 17-jarige leer
linge van de R.H.B.S., S. Steenbeek, uit Has-
kerdijken, door een auto uit Leeuwarden tij
dens het vrye kwartier aangereden en dermate
verwond, dat zy per ziekenauto naar het Zie
kenhuis moest worden gebracht Bij onderzoek
bleek o.a. dat zy een been had gebroken.
By Den Bosch werd de 30-jarige zwerver
J. T. op den Pettelaarscheweg aangereden en
ernstig gewond. Op het oogenblik, dat hy tus
schen de boomen uitkwam, werd hy gegrepen
door een auto, die pas een andere auto voor-
bygereden was. De man kreeg een schedelbreuk
en een hoofdwond. Bovendien werd hem het
linkerbeen gebroken. Hy is gebracht naar het
Groote Ziekengastaui-
Te Oldenzaal is tengevolge van de glad
heid van den weg v. T., wonende te Arnhem,
met zyn auto over den kop geslagen toen hij
remde voor de afsluitboomen by de grens. Van
T. kreeg een ernstige hoofdwond en werd in
het Ziekenhuis ter verpleging opgenomen.
DOODELIJK TRAMONGELUK
Door de electrische tram van Kerkrade naar
Aken, werd de Duitsche grensbeambte Schag
in de onmiddellijke nabijheid van het grens
station gegrepen en gedood. Schag had door
den hevigen wind de tram niet hooren aan
komen.
ZIJN MEISJE DOODGESTOKEN
Naar wij vernemen zal als verdediger vaU
den arbeider K., die eenige weken geleden zyn
meisje te Zaandijk doodstak, optreden Mr. Th.
Eskens.
De arbeider zal terecht staan voor de rechte
bank te Haarlem
Door de doctoren Dr. Bakker en Dr. Over-
beek wordt een onderzoek naar verdachte'*
geestvermogens ingesteld.
EEN ONVOORDEELIGE HANDEL
Een groenten-groothandelaar van de Londen
sche groentenmarkt, Covent Garden, G. S. S.,
had zich te verantwoorden wegens het doen
van onjuiste opgaven aan de douane bij den
invoer van uit Nederland afkomstige rieten
manden, die op de groentenmarkt van Covent
Garden worden gebruikt. De groentenhandelaar
had wel zijn inkoopprijs van de manden opge
geven, doch niet de kosten van het merken
der manden voor hun aankomst te Londen.
Als getuige werd gehoord een der Neder
landsche firmanten van de mandenfabriek
in Nederland, die de manden geleverd had, de
heer A. van Halder, die verklaarde te weten
dat er invoerrechten op manden moest worden
betaald, maar niet, dat dit recht geheven werd
op het totaal bedrag der kosten, die op den
koopprijs kwamen door het aanbrengen van
een merk op de manden.
De vertegenwoordiger van het O. M. ver
klaarde, dat het de bedoeling van de heffing
van een tarief was, zooveel mogelijk werk in
Engeland te laten verrichten, ter bescherming
van de Britsche industrie.
Hoewel de president van meening was, dat
hier van moedwillige fraude niet gesproken
kon worden, werd de groentenhandelaar ver
oordeeld tot vier maal vijf pond boete en tot
betaling van de kosten van het geding, zijnde
10.10/-.
WAARSCHUWING
De Commsisaris van Politie te Groningen
geeft iedereen, doch speciaal winkeliers en
auto-verhuurders, in overweging geen zaken
te doen met Albertus de Wit, geboren de Gro
ningen 30 Januari 1912, wonende aldaar Ernst
Casimirlaan 58a, alvorens inlichtingen in tfl
winnen op het Hoofdbureau van Politie, Mar
tinikerkhof (kamer 33} te Groningen.
NOODLANDING DUITSCH VLIEGTUIG
Dinsdagmiddag te ongeveer half twee heeft
het Junckers-vliegtuig G 24 van de Duitsche
Lufthansa, op weg van Amsterdam naar Ber
lijn, met goederen aan boord, nabij het
„Meenthuis" te Blaricum op een weiland een
noodlanding gemaakt. De bestuurder was ge
dwongen te dalen in verband met een motor
storing. Er bevonden zich geen passagiers aan
boord van het vliegtuig. De bestuurder slaag
de erin het vliegtuig goed op den grond tè zet
ten, zoodat het weinig schade opliep. Er zal
een nieuwe motor worden gemonteerd, waarna
de machine zyn reis zal toumen vervolgen.
STRAATROOF
Een winkelier, die 's avonds van den Zee-
burgerdyk te Amsterdam naar zyn woning ia
de Pieter Aertszstraat gign, is in de K. Tol
straat van zyn acte-tasch beroofd.
Vermoedelijk is de winkelier aldaar ge
volgd en toen de kans schoon was heeft da
man zijn slag geslagen, ln de portefeuille was
f 200.benevens eenige sleutels. De winkeliet
kan van den man, die hem de tasch afnam,
geen signalement opgeven.
INBREKERS AAN HET WERK.
's Nachts om ongeveer half vier bemerkte'
een nachtwaker, dat een deur van het huia
van J. Meyer aan den Binnenkant te Amster
dam openstond. Op zijn bellen kwam mevrouw:
M. te voorschijn, die den waker mededeelde,
dat zy ook gestommel had gehoord en inmid
dels de politie had opgebeld. De politie kwam
een oogenblik later en stelde een onderzoek
in, waarbij zy bemerkte dat er inderdaad
inbrekers waren geweest, die zich hadden
laten insluiten in de kelder en toen door ver
breking van een deurruit de weg naar boven
hadden gevonden, alwaar zy gepoogd hebben
de brandkast open te breken. De klink had
den zij ei reeds afgeschroefd. Van de dader*
was geen spoor meer te bekennen. Ook op
de buitendeur waren geen teekenen van in
brekers aanwezig.
BRUTALE INBRAAK
In den voormiddag hebben een of meer in
brekers hun slag geslagen in e«n perceel aan
den Admiraal de Ruyterweg te Amster
dam. De vtouw des huizes had om kwart over
twee per taxi haar moeder weggebracht. Toen
zy een uur later terugkwam, kwam zy tot de
ontstellende ontdekking dat het Lips-slot uit
de étagedeur was gedrukt. In de woning was
alles overhoop gehaald. Kasten en laden waren!
open gerukt en de inhoud lag overal verspreid.
Uit een commode in de achterkamer bleken de
contanten tot een bedrag van f 200 te zyn
ontvreemd. De sieraden, die naar schatting een
bedrag van f 1800 vertegenwoordigen, zijn
eveneens een welkome buit voor de brutale in
brekers geworden. Onder de sieraden bevindt
zich een collier met diamanten hanger ter
waarde van f 800 en een ring met diamanten
van f 600. De recherche stelde een uitvoerig
onderzoek in.
DE DIEFSTAL VAN f 8000
Omtrent de inbraak in de Berenstraat te
Amsterdam, kan nader worden medege
deeld, dat de justitioneele dienst van het bu
reau Marnixstraat een onderzoek heeft inge
steld op de kamers, die de twee Duitschers aan
de Prinsengracht betrokken hadden. Beiden
bleken echter met hun hebben en houden ver
dwenen te zyn, hetgeen wel een zeer ernstige
aanwyzing is dat zy de 8 mille hebben buitge
maakt. De bestolene, die eigenaar i? van e*n
kleine bioscoop, aan de Nieuwendiik, heeft aan
de politie meegedeeld, dat hy een der Duit
schers kende en dat hij dezen man wel eens in
zyn woning heeft ontvangen. Het signalement
van het tweetal is naar alle richtingen ver
spreid, terwyl aan de grensstations hun aan
houding is verzocht.
SMOKKELEN NEDERLANDSCHE
BANKEN DEVIEZEN?
Nemen kleine Nederlandsche banken deel
aan het smokkelen van deviezen? De justitie
te Aken meent daarvan een spoor gevonden
te hebben. Kleine banken geven chèques af en
laten dezen in Keulen incasseeren. Een tus-
schenpersoon neemt het geld dan weer in ont
vangst en brengt het over de grens naar Ne
derland.
De rechtbank te Aken veroordeelde een
Duitsche vrouw uit de grensstreek tot 7 maan
den gevangen' -t en 1000 mark boete, we
gens dergelijke practyken.
De vrouw wenschte de banken waarmee z(j
in relatie stond niet te noemen.
