DINSDAG 9 OCTOBER 1934
EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND
SPANJE
Dë berichten uit Spanje wekken den in
druk, dat de centrale regeering er in ge
slaagd is den opstand der linksche extre
misten en Catalaansche separatisten den
kop in te drukken.
Wel wordt in de telegrammen van van
morgen melding gemaakt van een weder op
vlammen van het verzet, doch daar het
vast staat, dat het leger met groote beslist
heid voor de regeering partij heeft geko
zen, lijkt ons de zaak daarmee beslist.
Op zijn allerduidelijkst is de doorslaande
beteekenis van de sympathie van het leger
gebleken in. Barcelona. De Catalaansche
leiders, die de gelegenheid wilden aangrij
pen om de „reactie", die zij in den ouden
radicaal Lerroux belichaamd achten, den
genadeslag toe tc brengen door niet alleen
de betrekkelijke onafhankelijkheid van Ca
talonië maar ook een linksche tegen-regee-
ring te proclameren, hebben dat op be
schamende wijze ervaren. Companys zit
met zijn „regeering" op een oorlogsschip in
de haven van Barcelona zijn vonnis voor
hoogverraad af te wachten en Azana is nog
bijtijds den dans ontsprongen door per
Vliegtuig naar Frankrijk uit te wijken.
Zeker van haar macht doordat zij het
leger mee heeft, schrikt de regeering Ler
roux niet voor de meest krasse maatregelen
terug. Zij beseft klaarblijkelijk, dat het
thans gaat om er öp of ei onder. En het
schijnt, dat zij daarbij niet alleen het leger
maar ook de meerderheid van het volk
achter zich heeft. We lezen namelijk, dat
Lerroux op enthousiaste wijze wordt beju
beld en dat de politie en troepen in Madrid
en Barcelona worden toegejuicht.
Het is wèl een snelle afloop waarbij het
Marxisme in Spanje zich moet neerleggen!
Wie had aan deze mislukking kunnen ge-
looven toen Alfonso werd weggejaagd, de
kerken alom in brand gestoken en de pries
ters verdreven werden?
Het is voor Spanje te hopen, dat de ge
ordende toestanden spoedig terugkeeren en
dat er een wérkelijk democratisch bewind
ontstaat. Voor de zooveelste keer is weer
eens uitgekomen, dat het slagen van een
regeersvstee'm allerminst wordt verzekerd
door onderdrukking van de volksvrijheden.
Het zal inmiddels een zware taak zijn
na een zoo verbitterden strijd met een deel
der bevolking de volledige orde te herstel
len. Veeleer is, wanneer de groote haarden
van verzet zijn gedoofd, een guerilla te ver
wachten. Niet voor niets is het woord, dat
den strijd met kleine ongeregelde benden
aanduidt, van Spaansch origine. En de
langdurige onrust waaronder Spanje zucht,
heeft het moordende van zulk e'en strijd
voldoende aangetoond.
De portefeuille is hem weer aangeboden.
Uit Boekarest: De Koning heeft Titoe
lescoe officieel de portefeuille van buiten-
landsche Zaken aangeboden. Titoelescoe
heeft tot Woensdag bedenktijd gevraagd.
Het gaat om liet persoonlijk karakter der
leiding van het ministerie en in zekere ma
te over de verdere ontwikkeling van Roe-
menië's buitenlandsche politiek. Er zijn den
laatsten tijd aanduidingen, die erop wijzen
dat de minister-president zulks overeen
komstig de wenschen van den koning
ook zijn eigen richting in de buitenlandsche
politiek van Roemenië wil laten gelden.
Buiten de bekende strevingen naar on
verminderde handhaving van de politieke
en voornamelijk van de militair-politieke
betrekkingen tusschen Zuid-Slavië en Polen
zullen de kwesties: gemeenschappelijke re
geling inzake de houding van Roemenië,
van de andere staten van de KLeine Enten
te en Polen tegenoverSovjet-Rusland, met
het oog op het opnieuw aanknoopen der di
plomatieke betrekkingen tusschen Boeka
rest en Moskou, op het program staan.
In de kringen van minister-president Ta-
ïarescoe wordt verklaard, dat het geenszins
in de bedoeling ligt eenige wijziging te bren
gen in de door Titoelescoe aangegeven bui-
tenlandsch politieke koera.
PILSOEDSKI IN WILNA.
Maarschalk Pilsoedski is in Wilna aan
gekomen.
LONDEN, 9 Oct. Uit Panama wordt
meld, dat men zich ongerust maakt over
het lot van den minister-president van Pa
nama, Galilo Solis, die met twee congres
leden Zondagmiddag per vliegtuig is ver
trokken naar de haven vam Carachine aan
de kust van den Stillen Oceaan en van
wien men gistermiddag nog geen bericht
had ontvangen. Men vreist, dat het toestel
een noodlanding in de wildernis heeft moe
ten malken,
EEN AMERIKAANSCHE VLOOTBASIS
OP DE ALEOETEN?
WASHINGTON, 9 Oct. Naar verluidt, zijn
Üe Ver. Staten voornemens een uitgebreide
ylootbasis te vestigen te Dutch Harbour, op
de Aleoeten-eilanden, nabij Alaska, indien
de bestaande vlootverdragen gewijzigd zou
den worden, en op de komend* vlootconfe-
rentie geen nieuwe overeenkomst inzake
beperking van de strijdkrachten ter zee zou
worden verkregen.
Dutch Harbour ligt op 2000 mijl afstand
van Japan, terwijl de thans meest vooruit
geschoven vlootbasis der Ver. Staten in den
Stillen Oceaan op de Hawaï-eilanden, ooon
mijl .van Japan is verwijderd.
I BQUWONGELUK.
Zes arbeiders gedood
STENDAL, 8 Oei Door een tot nog toe
onbekende oorzaak is te Stendal een in
aanbouw zijnde montage-hal ingestort, ten
gevolge waarvan 6 arbeiders zijn gedood en
15 zijn gewond. Naar de oorzaak van het
ongeval is een onderzoek ingesteld.
PRINS GEORGE VAN ENGELAND.
LONDEN, 9 Oct. Naar van gewoonlijk wel
Ingelichte zijde verluidt, zal binnenkort de
benoeming te verwachten zijn van Prins
George, die de volgende maand met Prinses
Marina van Griekenland in het ,hu\velijk
treedt, tot hertog yan Kent,
DE REVOLUTIE IN SPANJE
Hoe Lerroux de spoorweg
staking bedwingt
Nog verzet in verschillende
plaatsen
De regeering Lerroux heeft blijkbaar den
opstand nog niet volkomen onder de knie.
Zelfs is de actie der rebellen Maandag
avond hier en daar weer opgeleefd.
Voor zoover men op de berichten kan af
gaan, is er echter geen eenheid in het ver
zet meex\
Zoo wordt uit Barcelona gemeld, dat dc
anarcho-syndicalistische arbeiders-organisa
ties definitief besloten hebben vandaag weer
aan het werk te gaan, doch wordt te Ma
drid bekend gemaakt, dat de regeering gis
teravond omvangrijke maatregelen nam,
omdat de opstandelingen hedennacht tot
een nieuwen grooten aanval wilden over
gaan en dat voor vandaag een algemeene
spoorwegstaking was aangekondigd, waar
tegen de regeering alle reservisten, die
spoorwegarbeider of -ambtenaar zijn, onder
wapenen heeft geroepen, teneinde op
deze wijze het spoorwegverkeer in gang te
houden.
Overzicht van den toestand
De centrale regeering gaf gistemamiddag
en kort overzicht door de radio over den
toestand. Hierin wordt medegedeeld, dat in
de hoofdstad, evenals in de overige opstan
dige gebieden van Spanje rust lieerscht. In
Madrid zijn alle winkels weer geopend, ter
wijl de bioscopen weer hun matinées geven.
In de straten van Madrid heerscht een le-
endig verkeer, de bevolking betuigt haar
sympathie met de patrouilleerende politie
en militairen. Tram- en taxiverkeer is nog
onvolledig.
De minister zonder portefeuille in het
nieuwe kabinet, Martinez de Velasco, die te
Madrid de plaats heeft ingenomen van den
afgezetten socialistischen burgemeester,
heeft door de radio bekend laten maken,
dat die gemeentearbeiders en -ambtenaren,
die Dinsdag niet op hun werk zouden zijn
verschenen, ontslagen worden.
Gistermorgen is het in de hoofdsrtad nog
t een schietpartij gekomen, waarbij een
agent van politie werd gedood en een an
dere zwaargewond.
In de regeenngsgebouwen der generali
teit te Barcelona zijn ruim 1000 geweren,
talrijke bommen en pistolen en eenige kis
ten dynamet gevonden. In de straten van
Barcelona wordt geestdriftig gejuicht voor
de Spaansche republiek en worden de po
litie en de troepen even hartelijk ontvangen
"s in Madrid.
Overigens maakt de Spaansche regeering
er opmerkzaam op, dat de onjuiste geruch
ten, die voortdurend onder de bevolking in
omloop zijn, van iederen grond van waar
heid ontbloot zijn en dat alleen de commii-
niqué's die door de regeering worden uit
gegeven den feitelijken toestand weergeven,
zooals hij werkelijk is.
Tegelijkertijd hebben de journalisten van
regeeringszijde de oproep ontvangen over
den toestand in Asturie slechts zoodanige
berichten te verspreiden, die door de regeiv
ring te voren goedgekeurd zijn-
Dood en-balans
Volgens schatting zijn tijdens de onlusr
ten der laatste dagen in totaal 500 personen
gedood en 2000 gewond.
Naar uit Barcelona gemeld wordt, ls het
den voormaligen premier Azana gelukt te
zamen met twee leden der generaliteit en
een linksch-burgerlijk politicus in een vlieg
tuig naar Frankrijk uit te wijken.
Oversten Antonio Ximenez Arenas is tot
president der Catalaansche generaliteit be
noemd.
Krasse maatregelen van Lerroux
MADRTD, 9 October. De Spaansche regee
ring heeft in den afgeloopen ndcht de mo
bilisatie gelast van al het spoorweg-perso
neel tusschen 20 en 38 jaar. De stakers, die
aan dezen oproep geen gehoor geven en
niet aan het mobilisatiebevel voldoen zul
len beschouwd worden als deserteurs in
oorlogstijd, die voor een krijgsraad terecht
moeten staan.
Door dezen drastischen maatregel hoop'
de regeering de spoorwegstaking te breken.
Gister was vooral in Noord-Spanje de or
de nog lang niet hersteld. De regeerings-
troepen konden in de opstandige gebieden
slechts langzaam vooruitkomen. Oviedo was
nog in handen der revolutionairen en van
de openbare gebouwen waaien nog de roode
vlaggen.
Nabij Bilbao werd een regiment infante
rie door de opstandelingen onder vuur ge
nomen. Legerafdeelingen en marinetroepen
hebben in dë provincie Biscaye na een lang
durig gevecht, waarbij een gedeelte van de
stad ernstig werd beschadigd, Dijan bezet.
Companys is ter dood veroordeeld?
PARIJS, 9 Oct. Volgens het „Journal"
den president Company's en de overige
arresteerde Catalaansche wethouders, door
krijgsraad ter dood zijn veroordeeld. De
regeering te Madrid heeft dit doodvonnis
echter nog niet bevestigd.
BOERENVROUW KON NIET MELKEN
Vingers stijf van rheumatiek
Het middel hielp in een maand
Hoeveel last een boerenvrouw kan hebben
an een onbruikbare hand, blijkt uit den
olgenden brief:
„Ik had rheumatiek in de gewrichten van
mijn vingers. Mijn middelvinger was zoo
verschrikkelijk gezwollen en ontstoken, dat
ik deze niet kon buigen. Ik help met het
melken van 10 of 11 koeien, dus was me dit
een vreeselijke last. Op raad van iemand
kocht ik een flacon Kruschen Salts en nam
eiken morgen voor het ontbijt een halve
theelepel in warm water. Binnen twee
weken was de vinger minder stijf en minder
gezwollen. Ik ging door met de kuur (ik
wreef er ook een zalf op), en na een maand
kon ik weer melken. Ik voel me innerlijk
ook veel beter." A. C. P.
Kruschen Salts spoort de inwendige or
ganen aan tot krachtiger werking. Urine
zuur en afvalstoffen, die zich mochten heb
ben opgehoopt en de aanleiding Uwer rheu
matiek zijn, worden verwijderd. Gezwellen
en pijnen verdwijnen, stijve ledematen wor
den weer normaal en ge voelt U weer ge
zond en lenig als voorheen.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en drogisten k 0.90 en
l.GO per flacon, omzetbelasting inbegrepen.
Let op, dat op het etiket op de flesch, zoowel
als op de buitenverpakking de naam
Rowntree Handels Maatschappij, Amster
dam, voorkomt. (Adv.)
Hauptmann beklaagde als
moordenaar
Uit Wellington (New-Jersey): Als resul
taat der huidige besprekingen is besloten,
dat een beschuldiging wegens moord tegen
Hauptmann zal worden ingediend.
NEW-YORK, 9 Oct. De uit twintig man
nen en drie vrouwen bestaande jury van
de rechtbank te Flemington in den Staat
New-Jersey heeft besloten over te gaan tot
het indienen van een officieele aanklacht
tegen Bruno Hauptmann, die ervan be
schuldigd wordt het zoontje van Lindbergh
te hebben ontvoerd en vermoord. De Staats-
justitie van New-Jersey verwacht, dat een
proces, op deze beschuldiging ingesteld voor
deze jury tot resultaat zal hebben, dat
Hauptmann zal worden veroordeeld tot dea
elcctrischen stoel.
Van de zijde der politie in New-Jersey
wordt thans medegedeeld, dat Lindbergh
Hauptmanns stem heeft herkend, als die
van den man op het Rronx-kerkhof, dfen
dokter John Condon het losgeld van 50.000
dollar overhandigde»
Het Joodsche Museum te Berlijn
(Van onzen Duitschen correspondent.)
In de Oranienburger strasse, in de directe
omgeving van de groote synagoge, ligt het
joodsche museum. De eigenlijke drukte
speelt zich niet af in de zalen, waar de
schilderijen hangen en allerlei waardevolle
kunstproducten staan, maar in de meei
naar achteren gelegen ruimten, waar do
leidster \an het museum, Erna Stein zeteit.
Mij is ter oore gekomen, dat hier een expo
sitie „Het joodsche portret" gehouden zal
worden en ik bewonder den ondernemings
geest, waarmede een vrouw dit plan onder
de gegeven omstandigheden tracht door te
zetten.
De laden van verschillende kasten bevat
ten een schat van teekeningen, etsen en
gravures: „Wij bezitten minstens tiendui
zend waardevolle teekeningen en minstens
evenveel fotografische opnamen". Mappen
worden opengeslagen en ik krijg een hoogst
amusante collectie joodsche karikaturen te
zien, welke voornamelijk door niet-joodsche
kunstenaars zijn geteekend. Dat was waar
schijnlijk in den gulden tijd, toen de schei
dingslijn tusschen ariërs en niet-ariërs nog
niet zoo scherp werd getrokken. Welke jood
sche kunstenaar in Duitschland zou het
thans nog wagen, een karikatuur van een
der vooraanstaande mannen te maken? Hij
zou het duur moeten betalen.
„Ik ben hier een soort vertrouwensper
soon voor velen geworden; soms gaat het
om niet-joodsche prenten, welke een jood-
schen kooper gevonden hebben, dikwijls ook
om portretten van voorouders voor mem
schen, die de geschiedenis van hun geslacht
6tudeeren, dan weer om advies voor studen
ten, die kunstgeschiedenis studeeren, hun
examen met succes hebben afgelegd en aan
het een of andere kunstinstituut een betrek
king zoeken. Het is mij opgevallen, dat de
studie van speciaal joodsche kunst^ door
velen meestal wordt onderschat. Bekijk bij
voorbeeld eens dit blad: u ziet er vijf ver
schillende portretten op weergegeven, de le^
den van het „Westfaalsche Consistorium"
en men moet iets meer van de joodsche
historie weten, om na te gaan, welke rol
hier bij voorbeeld Israël Jacobson heeft ge
speeld."
„Reeds in den aanvang bekleedde het por
tret in de joodsche schilderkunst een voor
name rol; heiligen komen bij ons niet voor
en het landschap vond klaarblijkelijk geen
innerlijke aanraking. Dit portret geeft u een
duidelijk beeld: het is een kunstwerk van
Salomon Pinhas, hofschilder bij Keurvorst
Wilhelm von Hessen. Zijn vader, Juda, was
een der eerste portretschilders en genoot als
jood de bescherming van den Markgraat
van Kassei. In 't midden der 18e eeuw werd
hij tot hofschilder bevorderd."
Mijn aandacht wordt gevestigd op David
Alexander Fiorino, die de portretten der
Saksische koningsfamilie op Meissner por-
celein schilderde. In een der kelders ontdek
ik de vaandels en gala-uniformen der jood
sche studenten van de vroegere Jacobson-
school te Seesen, portretten, welke nog niet
lang geleden in het Kroonprinselijk Paleis
een plaats innamen, ook allerlei waarde
volle plastiek, waar men klaarblijkelijk
geen raad meer mee weet.
Ik krijg nog een paar waardevolle etsen
te zien, die de sabattai Zewi voorstellen.
Jozua Helcams en Maimonides, naar een in
Görz ontdekt, waarschijnlijk echt portret.
Natuurlijk ontbreekt ook Rembrandt niet,
wij bewonderen zijn dr. Bonus en den Ma-
nasse ben Israël, die den Engelschen dicta
tor Cromwell zoo bijzonder beviel en ik ont
dek het bekende portret van Spinoza, dat
helaas nimmer door Rembrandt is geschil
derd. In een andere collectie vind ik Hein-
rich Heine, 'n jeugdportret van Grimm, een
portret van 's dichters zuster en veel ander
waardevol materiaal.
Nadat ik nog de markante koppen van
Voltaire, Rosseau, Béranger, Lessing, Her
der. Schiller, Jean Paul en tallooze verdere
beroemdheden bewonderd heb, neem ik af
scheid van Fraulein Stein en ik verheug
me met haar over het feit, dat zulk een
origineele expositie ook in het Derde Rijk
vooralsnog wordt toegestaan.
EISCHEN DER AMERIKAANSCHE
VAKBONDEN.
SAN FRANCISCO, 9 Oct. De American
Federation of Labor heeft gisteren in haar
congres een resolutie aangenomen, waarin
de vijfdagen-week en zes-urige arbeidsdag
wordt geèischt, als eenig constructief mid
del ter bestrijding van de werkloosheid.
Het komende jaar zal het vakverbond zijn
propaganda voornamelijk op de popularisee
ring van dezen eisch richten.
Ten slotte eischt men een even sterke
vertegenwoordiging als de werkgevers in
den Raad van Beheer van de N. R. A.
ONRUST OP CUBA,
HAVANNA, 9 October. De 24-urige alge
meene proteststaking op Cuba, tegen de re-
geering. heeft in het geheele land tot onrust
en daden van terreur geleid. Op tal
Overheidsgebouwen werden bomaanslagen
gepleegd, terwijl in de straten herhaaldelijk
werd gescholen.
Volgens officieele mededeelingen zou te
Havanna slechts voor 50 pet. zijn gestaakt.
KONING FOEAD ZIEK
Uit Alexandrië: Er vertoeven twee Itali-
aansche artsen te Cairn in verband met di
ziekte van Koning Foead. Draadloos is
thans professor Berginann uit Duitschland
aan het ziekbed van den koning ontbonden
UIT DE ANT1REV. PARTIJ
Gouden jubileum A.R. Kiesvereen.
te Haarlem
Haar wordingsgeschiedenis
De A.R. Kiesvereeniging te Haarlem
jubileert!
I-Ioe het begin was is niet precies bekend.
In de Opregte Vrijdagse lie Haarlemsche
Courant van 17 October 1S84 vonden wij
echter het volgende bericht gedateerd 16
October:
„Op de openbare vergadering om hier ter
stcdo een kiesvereeniging van antirevolutio
naire rigting te stichten waren gisteren
avond in het lokaal in het Groot Heilig
Land 24 een 30 tal personen verschenen.
Namens een commissie, welke zich voorloo-
had gevormd, deelde cle heer J. d e
J o n g h mede dat men dezen avond een
definitief bestuur wenschte te benoemen en
dat de heer R. Mulder, predikant der
Chr. Afgescheidene Gemeente, afdeeling
Ged. Oude Gracht, heden te Amsterdam
deelnam aan de vergadering van deputaten
en zijn komst in deze vergadering werd
verwacht.
Vóór den aanvang der werkzaamheden
werd het 2e vers van Psalm 25 gezongen,
waarop de heer J. G. M h r i n g een gebed
uitsprak, waarin hij Gods hulp afsmeekte
opdat toch vooral in deze tijden mannen
naar 's lands Vergaderzaal mogten worden
gezonden, die met licht, wijsheid en éóns-
gezindheid gewapend, de belangen van Ne
derland zouden weten te behartigen. Daar
op werd nog een Psalm voorgelezen.
Vervolgens ontsponnen zich de beraadsla
gingen en werden o. a. deze vragen gedaan:
of van de op te rigten vereeniging to ver
wachten was, dat zij met de katholieken
zou samenwerken en op wie de antirevolu
tionairen bij de aanstaande hei-stemmingen
voor twee leden van den gemeenteraad
hunne stemmen moeten uitbrengen. Hel
antwoord daarop was, dat alleen die candi-
daien door de antirevolutionairen konden
worden gestemd die met hun beginselen
het digtst bij het bekende Program stonden.
Thans ging men over tot het kiezen van
een bestuur en werden de heeren Ds. B.
Mulder, J. de J o n g h ieder met 14 en
de heer J. Klein met 12 stemmen als be
stuurders gekozen, die hunne taak onder
ling zullen regelen. Aan hen werden nog
toegevoegd de heeren D. van der Most
van S p ij k, P. van der Snel, J. F.
E 1 f f e r s en R. Baas, als commissaris
Inmiddels was Ds. Mulder op de Aergade-
ring gekomen en zou deze overgaan tot het
uitbrengen van het verslag van hetgeen ie
Amsterdam was behandeld. Vooraf echter
•den de aanwezigen die niet als lid wa
ren toegetreden verzocht te vertrekken, ten
gevolge waarvan wij buiten staat zijn van
deze bijeenkomst verdere mededeelingen te
doen.'*
Tot zoover het bericht in de Oprechte.
Let wel: er wordt herhaaldelijk gewaagd
van de „op te rigten vereeniging". Er ma;
dus kennelijk worden aangenomen dat de
A.R. Kiesvereeniging te Haarlem definitief
is opgericht op 15 October 1884.
De K.V. hield zich al dadelijk met het
verkiezingswerk bezig. Zij stelde, na een
paar dagen, tot candidaten voor het lid
maatschap der Tweede Kamer* de heeren Hr
W. van M a r 1 e te Gorinchem en B. J.
Lintelo baron de Geer van Jutphaas te
Utrecht.
Kennelijk werd eerste voorzitter der Kies
vereeniging ds. B. Mulder, tenminste als
de K.V. in een advertentie haar candidaten
voor de Kamer aanbeveelt, is eerste onder
teekenaar van dit advertentie ds. R. Mui-
de r. Waarschijnlijk heeft deze niet lang
het voorzitterschap waargenomen. Althans
reeds in het jaar 1888 is voorzitter de heer
A. v a n Huizen, die vele jaren voorzitter
is geweest.
Het is eigenaardig vast te stellen hoe het
in die eerste jaren er aan toeging. Wij, die
zooveel jaren later leven kunnen het
bijna niet indenken. Vooral de kwestie
de samenwerking met de Roomschen was
het moeilijke punt. Wij dienen daar
bij in aanmerking te nemen, dat dr.
Bronsveld te Haarlem als predikant
heeft gestaan. Maar ook dat dr. K u py e r
zelf zich in de eerste jaren nooit aan den
invloed van het anti-papisme heeft kunnen
onttrekken „een gevolg van opvoeding
omgeving, een nawerking van historische
toestanden", naar dr. Kuyper eens in een
interview met Het Centrum heeft verklaard.
Voorzitter A. van Huizen zeide eens
op epn ledenvergadering, dat „een liberaal
nog een zoon der Hervorming is en men
daarom van hem nog wel iets verwachten
kon"„
Samenwerken met de Roomschen kon hij
nooit goedkeuren. De voorzitter stond in
dezen niet alleen. Nu en dan uitten anderen
zich ook tegen samenwerking met Rome.
Echter, op die vergadering zcide men van
andere zijde te gelooven de liberalen te mo
gen noemen „zonen van het ongeloof'.
Tochvoorzitter Van Huizen hand
haafde zijn standpunt: geen samenwerking
met do Roomschen. Een aantal maanden
later las hij een gedicht voor van den tocht
van Heemskerck naar Gibraltar en zeide hij
als conclusie, niet met de partij te willen
medegaan die Rome steunt. Een jaar latei-
las de voorzitter een gedicht voor van
gedichten hield men in die dagen veel
van een Delfsche dame ontvangen, waarin
zij op het voordcel van de samenwerking
met A.R. en R.K. wees. Daarna ging het
langzamerhand in de richting van samen
werking met de R.K.
Er werd zelfs gehandeld over het stellen
van voorwaarden aan de R.K. samenwer
king bij de raadsverkiezingen. Echter, hoe
de stemming was, waarin de voorzitter
bleef verkeeren, bleek wel, toen het in 1891
gelukt was voor het eerst een A.R. raadslid,
wijlen de heer J. Klein, in den raad te
brengen. Toen zeide de voorzitter, dat de
heer Klein altijd zal moeten gedachtig zijn.
dat hij zijn verkiezing, althans voor een
groot gedeelte, verschuldigd was aan de
gunst der Roomschen.
Er is nog meer in die eerste jaren onder
voorzitter Van Huizen, dat een eigen
aardig licht werpt op de toenmalige menta
liteit. In 18S8 besloot men als candidaat
voor den raad te stellen baron Van Lij n-
d e n. Er werd een deputatie naar den heer
Van Lijnden afgevaardigd. Toen de heer
Van Lijnden haar zeide, dat. hij zich niet
beschikbaar kon stellen en dat hij niet
A.R. was, zeide de deputatie dat het niet
A.R. zijn geen beletsel was om do candida-
tuur aan te nemen, daar Z.E.D., toch voor
Zondagsrust en bezuiniging was.
Het is in die dagen niet gekomen tot het
stellen van een candidaat namens de Par
tij. Hoe dacht voorzitter Van Huizen er
over? Deze achtte „de kiesvereeniging voor
gemeenteraadsverkiezingen nie* znoz<>«v
aangelegd, weshalve het hem zoo erg niet
voorkwam dat de Kiesvereeniging zich dit
maal stil hield". Weder kwam daartegen
an een der leden protest. Echter, de ver
gadering der Kiesvereeniging besloot ziel»
ditmaal te onthouden.
Zóó moest in die eerste jaren nog in veel
opzicht verheldering komen en groeiend in
zicht in-hetgeen is do taak eener Kies
e r e e n i g i n g. Het bleek ook hieruit, da»
toen eens in 1888 op een ledenvergadering
werd gevraagd of men in alles instemming
moest betuigen met Ons Program, bedoeld
was natuurlijk niet het werk van dr. Kuy
per, maar ons Program van Beginselen,
voorzitter Van Huizen antwoordde, dat dit
hoofdzaak zoo moest zijn. 1-Iet doet den-
Ken aan do in kerkelijke kringen welbeken
de term „In geest en in hoofdzaakM.
Toch, al was er veel dat ons, die zooveel
jaren later leven, wonderlijk aandoet en dat
tot ons spreekt van een nog niet door allen
volkomen bewust zijn van datgene wat nu
het geestelijk eigendom van velen ls ge
worden, in andere opzichten bleek, dat men
een goed in zicht begon te krijgen in het
werk van een K.V., in die eerste jaren reeda
Zoo was reeds in datzelfde jaar een ver
kiezingscommissie werkzaam, worden er
verkiezingsbureaux gevormd en werden
ook reeds op den dag der stemming nala
tige kiezers aangespoord hun burgerplicht
te doen. Een paar jaar later ging het ver
der. Reeds in 1892 werd besloten de stad in
wijken in te deelen, met. het doel, meer le
den voor de Kiesvereeniging te winnen en
grooter invloed te oefenen Jbij verkiezingen.
Van het voorzitterschap van den heer
in Huizen eindelijk nog het volgende:
Eens sprak hij over toestanden van voor
heen en thans. Hij hekelde den geest van
ontevredenheid over den werkmansstand,
zooals, zeide hij. hij zich heden doet gelden,
terwijl de werkman het toch z. i. volstrekt
niet minder heeft dan vroeger. Integendeel,
ging hij voort, vroeger mestte de werkman
een zwijntje en thans? Thans ging hij naar
vergaderingen, vergaderingen hier en daar.
Het scheen wel of fortuin te bezitten een
misdaad was. Aan de bekende werkplaat
sen, waar spr. in betrekking was, verdien
de men toch geregeld wel f 12 per week.
Wat verlangden onze geciviliseerde werk
lieden toch wel?
Slechts één, mijn vader, de heer TV. C
Beeremans, een der oprichters van Pa
trimonium, thans hoogbejaard, maakte de
opmerking, dat tegen de beschouwingen
van den heer van Huizen wel wat zou zijn
aan te voeren. Thans was, zcide spr., de
tijd te kort om het te doen.
Het typeert de mentaliteit die in die da
gen soms nog werd gevonden ten opzichte
van den werkman, óók van den Christen
werkman.
Het werk der K. V. te Haarlem is in een
voud begonnen, met nu en dan nog niet
het juiste inzicht; het is gaandeweg geko-
man tot verheldering der begrippen; het
werk werd vooral de latere jaren met groo
te getrouwheid verricht en met zegen be
kroond; ook wat aangaat de toeneming in
ledental der K.V., dank zij het ijveren daar
toe van de leden der P. P. C.; dank zij den
leider van die Club, den heer Jac. Stoel
man, een toegewijd A. R., die bij zijn man
netjes uitnemend hert vuur weet aan to
wakkeren en hen tot geestdriftige bezieling
weet te brengen.
Onder de A. R. Kiesvereenigingen In den
lande is die te Haarlem zeker een van de
meest beteekenende. Heil daarom de juhi-
leerende Kiesvereeniging met haar kloeken
voorzitter Mr. A. B r u c h. Mogen onder
diens bezielende leiding te Haarlem zich
velen scharen onder de vanen der A. R.
Partij, om tegen de Revolutie het Evangelie
te stellen en het op te nemen voor gezag en
vrijheid in den Staat, land en volk ten
zegen.
Welk een heerlijke omkeering in Haarlem
sinds den dag dat de A.R. K.V. is gesticht,
dank zij de gunst Gods, die zich over ons
Christenvolk te Haarlem heeft willen er
barmen.
W. F. B.
Weerbericht
Het dunne PÜltJ© geeft den vorigen «tand aan
Hoogste stand te Brest 772.5.
Laagste stand te Ingö 746.5.
Stand vanmorgen halftwaalf 765.4.
WEERVERWACHTING
Zwakke tot matige N.W. tort Z.W. wind,
nevelig tot half bewolkt, weinig of geen
neerslag, kouder des nachts, overdag iets
warmer.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
De kern van de depressie in het W. zette
haar weg in ongeveer O.N.O. riahting
voort. De secundaire, die gisteren over de
Duitsche bocht was gelegen verplaatst zich
slechts zeer langzaam en veroorzaakt zware
regen in onze omgeving. De Bilt had 27,
Groningen 24. Kopenhagen 20, Vlissingen 17
en Brussel 16 mM.
De hooge druk in het O. heeft sterk ter
rein verloren. Die over de Golf van Biscaye
handhaafde zich en vertoont thans eenige
neicing zich naar het N. uit te breiden. Ten
Z.W. van IJsland nadert echter weer een
nieuwe depressie, behalve aan de Noorsche
kust waar het hier en daar, nog krachtig
Er heerscht bijna overal rustig weer. Over
Du its oh lend en Zuid-Zweden komen uitge
strekte nevelgebicden voor, terwijl verder
de lucht meest zwaar bewolkt is. Regen van
beteekenis iel verder nog aan de Noorsche
kust en over de Britsche eilanden.
Over 't algemeen is het fiink wat kouder
geworden. Slechts in Zuid-Frankrijk steeg
de temperatuur. Ten onzent mag een tijde
lijke verbetering in de weerstoestand wor
den venvacht.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 13.4 C.
10 OCTOBER.
Zonsopgang 6.16 uur, zonsondergang 5.17 uuï
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
10 OCTOBER.
Van 's avonds 5.47 uur tot 's morgens 5.48 uut
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig
Rbelnfelden 2.1fi 2.20
Breisach 1.19 1.21 Venlo
Kehl 2.3! 240 Lobith 9.27 9.
Maxau 3.75 3.75 Nijmegen 7.07 7.09
Diedeshelra 0.35 0.34 St Andries 2,21 2.22
Mannheim 2.54 2.46 Arnhem 7.19 7.20
Gemengd Nieuws.
Auto- en motor-ongelukken
Te Roermond reed een personenauto,
bestuurd door J. Mengeles door een breuk
in de stuurinrichting op de Capellerlaan te
gen een boom. De auto werd aan de voor
zijde geheei vernield. De heer en mevr. M-
werden licht gewond en moesten naar het
ziekenhuis worden vervoerd. Hun toestand
is niet levensgevaarlijk.
Bij Soest is de 17-jarige H. G., met een
gehuurde personenauto tegen twee hoo
rnen gereden, die bij den grond zijn afge
knapt. De auto vloog in brand. De chauf
feur slaagde erin zijn passagier, de ongeveer
43-jarige D. v. d. B., uit Soest, uiit de auto
te "trekken. Beiden werden in het sanato-
ruim Zonnegloren ondergebracht. Hun ver
wondingen zijn niet van emstigen aard. De
jongeman was niet in het bezit van eien rij
bewijs.
Te Enschedé heeft tengevolge van het
slippen van een vrachtauto van Van Gend en
Loos, die op een gegeven oogenblik krachtig
moest remmen, een aanrijding plaats gevon
den. Daarbij is zekere A. H., uit Enschedé te
gen het trottoir geslingerd. H. is bewusteloos
met hevig bloedende hoofdwonden en een her
senschudding in het politiebureau binnengedra
gen, voor weik gebouw de aanrijding plaats
had
Bij Lochem is een inwoner van Haarlem
met zijn auto geslipt, waardoor de auto met
boomen in botsing kwam. De inzittende heer had
enkele lichte verwondingen. De dame is met
een ernstige bekken-fractuur in het Ziekenhuis
te Lochem opgenomen. De carrosserie van de
auto is totaal vernield.
SPOORLOOS VERDWENEN.
Te Hulst (Z.) is de boekhouder bij het
gemeentegasbedrijf L. F., voor onbepaalde tijd
geschorst, nadat gebleken was dat het kasboek
in de laatste tijd niet was bijgehouden. Sedert
dien heeft F. zich in enkele dagen niet 1
in Hulst vertoond.
BRANDSTICHTING 7
Te Aalst ontstond 's avonds brand in de
woning van T. Het vuur greep zoo snel om
zich heen dat binnen een uur het heele pand
totaal was uitgebrand. Daar vlak by een
transformator van het electriciteitsnet is ge
plaatst, moest de kabel worden doorgesneden
en stond het heele dorp den halven avond in
't duister. Het onderzoek van de politie leverde
bezwarende aanwijzingen op tegen de bewoner
die deswege in arrest werd gesteld.
Caub
F.m9
Coblens
Trier
Keulen
K hhrort
We&el
Dusseldorf
0.75 0.75
0 20 0.17
1.31 1.34
142 1.45
1.09 1.10
1.47 1.45
0.35 0.28
0.99 1.00
0.89 0.84
0.38 -0.41
0.00 0.00
0.51 0.50
Vreeswijk lw 0.26 0,08
Westervoort 7.75 7,76
Deventer 171 1,66
Kampen -0.06 -0.07
Evsden 45.73 45.80
Grevenblcht 27.47 27.52
Venlo 10.75 10.70
Grave fsluls) 3.70 3,68
St Andries 0.84 0.83
Gorkum 0.00 0,00
Dordrecht 0.00 0,00
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
10 Oct.
Deifzijl 0.03 12.11 Hellevoetsl 3.45 16.03
Terschelling 9.27 21.49 Willemstad 4.33 16.60
Harnngen 10.15 22.30 Brouwersh. 2.57 15,15
Dcd Helder 7.50 2U.2) Zierikzee 3.38 15.48
IJxnuiden 3.49 16.06 Wemeldinge 3.58 16.10
Hoek v. Holl. 2.56 15.>7 Vlissingen 1.59 14,10
frehevcningen 3.16 15.37 Terneuzen 2.51 14,43
Rotterdam 5.03 17.04 Hansweert 3.30 15,37
Branden
Te Leeuwarden brak Zaterdagmiddag
plotseling brand uit in perceel 121 aan de
stille zijde van de Nieuwe Stad, eigendom
van en bewoond door den heer Simon Land
stra. In het perceel is een zaak in kinder
wagens en rietmeubelen gevestigd.
Do brand greep in het zeer brandbaar ma
teriaal zeer snel om zich heen.
De heer Landstra zat i*ustig in zijn kan
toor boven de winkel te wei-ken toen hij
gewaai-schuwd werd door een vooi-bijgan-
ger. Onmiddellijk werd de bi-ondweer ge
waarschuwd. Met vijf slangen werd het
vuur van alle kanten aangetast. Spoedig
was men den brand meester. Do schade
de St. Nicolaas-voorraad was juist ingesla
gen is aanzienlijk, terwijl ook veel water
schade is geleden. De twee bovenste verdie
pingen zijn geheel uitgebrand; hier waren
slaapkamers en magazijnen gevestigd. Het
huis is verzekei'd evenals de inboedel van
vensterkozijnen. Een schilder had deze afge
brand, daar het pand geverfd moest worden.
Om half een was hij naar huis gegaan.
Te D i li t e r bij Den Bosch brak 's nachts
brand uit in de boerderij van J. v. d. Heyden
in de Koffiestraat. In een ommezien stond het
geheele gebouw in lichterlaaie. Het gezin,
bestaande uit man, vrouw en drie kleine kin
deren, moest in nachtgewaad vluchten. Zes
koeien en drie mestkalveren kwamen in de
vlammen om. De inboedel ging geheel ver-
lorep. De schade wordt gedeeltelijk door ver
zekering gedekt. De oorzaak van de brand is
onbekend. De brandweer kon door gehrek aan
water niets uitrichten, zoodat de geheele
boerderij verloren gig.
Te Oude T o n g e is Zondagavond om
streeks half elf brand uitgebroken in den
landbouwschuur van den landbouwer L.
Fluit. De' vlammen tastten ook het huis aan.
Van de inboedel kon niets gered worden.
Eenige paarden kwamen eveneens in de
vlammen om, eenige andere konden gered
worden. Ook een schuur, waarin een aantal
wagens stonden, werd eveneens c-en prooi
der vlammen. De brandweer was spoedig
ter plaatse en bestreed met twee stralen het
vuur. De oorzaak van de brand is onbekend.
INBRAAK TE ACHTTIENHOVEN
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag is
in een woning aan den Vechtdijk ingebro
ken en is geld ontvreemd.
Van de(n) dader(s) geen spoor.
