'Mmmt ;Criitërijr (ütrttrmtl
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden ïn Omstreken
Burgemeester van der Molen
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j ct.
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No. 5289
Bureau: Breesb"iat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
DINSDAG 2 OCTOBER 1934
15e Jaargang
3bbertentieprtj?en:
Van 1 tot 5 regels 1.17'/*
Elke regel meer 0.22
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels2.30
Elke regel meer0.45
Handelsadvertentiên per regel 0.17'/»
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend0.10
Morgen, 3 October, zal de Nieuwe
Leidsche Courant NIET verschijnen
RIJK EN GEMEENTEN
Het kan niet op onze weg liggen tegen
stellingen en animositeit op te wekken ot
te bevorderen tusschen rijk en gemeenten.
Dit zou anders wel heel gemakkelijk zijn en
eerlijk gezegd: de departementen werken
het meermalen ook wel in de hand.
De klacht van verschillende wethouders
dat de minister van financiën z ij n begroo
ting sluitend maakt door nieuwe lasten op
de gemeenten te leggen, is begrijpelijk. Men
lette, om één voorbeeld te nemen, slechts
op de omzetbelasting. Deze wet, het is dui
delijk, dient slechts om geld in de rijks
schatkist te brengen. Maar wat zijn de ge
yolgen voor de gemeenten7
Op hetzelfde moment bijkans, dat de mi
nister van Binnenlandsche Zaken een
oekase aan de gemeentebesturen zendt met
de boodschap, dat alles op alles gezet moet
worden om een sluitende begrooting te krij
gen, biedt de minister van financiën de ge
meenten een kwitantie aan om geen klein
bedrag aan omzetbelasting te betalen. Hoe
veel dat is, kunnen we moeilijk schatten;
maar dat het voor de productieve bedrijven
f 1.per inwoner bedraagt, is niet te hoog
geraamd.
Doch dit is niet het eenige. Het is thans
October; er zijn bijna drie kwartalen van
1934 om. Tot welk percentage de omzet
belasting gevraagd zou worden, wist de
minister tot heden niet. Dan werd gespro
ken van 4 van de kostprijs en dan weer
4 van de verkoopprijs. Ten slotte de
opbrengst viel bar tegen eischte de mi
nister 4 van de verkoopprijs; maar om
dat het jaar al zoo ver gevorderd is en do
gemeenten er niet op gerekend hébben,
neemt het rijk dit j,aar genoegen met 2 2/3
Wat moeten de gemeenten nu doen?
Sommigen innen sedert eenige maanden
reeds 2^ van de verbruikers; andere be
ginnen er nü mee. Maar in ieder geval kan
deze belasting niet over het volle jaar geïnd
'worden en moet dus achteraf in do
schraal opgezette gemeentebegrooting van
het loopende jaar worden verwerkt.
Is het wonder, dat er klachten rijzen?
Immers is dit niet het eenige geval, dat de
gemeente door regeerings-maatregelen in
het gedrang komt. Naast het heffen van
nelasting van de gemeenten staan de ver
laagde uitkeeringen. En zoo verdubbelen de
moeilijkheden. Want als de begrooting niet
sluitend wordt gemaakt, komt deze terug
met de eisch om revisie.
We zijn nu wel zoover, dat iedereen de
noodzakelijkheid van bezuiniging op de pu
blieke uitgaven inziet. Maar sommigen, ook
in regeeringskringen, schijnen daarbij over
't hoofd te zien, dat verschillende begroo
tingen eigenlijk „versteend" zijn. De vaste
lasten, waarop niet bezuinigd kan worden,
vorderen alle beschikbare geldmiddelen op.
Men denke in dit verband ook aan de
geldleeningen. Want daar zit ook een on
aangename kant aan. De gemeenten sturen
natuurlijk op conversie en lager rentetype
aan. En wat kan men daarbij constateeren?
Dat particuliere instellingen, we noemen
bijv. de levensverzekerings-maatschappijen
maar ook andere credietbanken, vaak volle
medewerking verleenden, doch dat rijks
instellingen koud en harteloos weigerden.
Wat baat dan de uitspraak van de regce-
ring, dat de vaste lasten omlaag moeten?
Wij denken er niet aan om de gemeente
besturen te adviseeren: schuift de verant
woordelijkheid maar van u af; integendeel,
ook bij onbillijke bejegening blijve men be
denken, dat gestreefd moet worden naar
financieel evenwicht; maar ook hierbij
6treve men naar verdeelende gerechtigheid
cn dus moet aandacht geschonken worden
aan de belangen der gemeenten tegenover
het rijk.
Naar aanleiding van het feit, dat het
bureau voor arbeidszaken aan het departe
ment van Binnenlandsche Zaken naar veler
oordeel niet steeds beleidvol optreedt bij
salarisherzieningen, rezen ook in verschei
den gemeenteraden klachten; echter meen
de men meestal, dat critiek in de gemeente
raad minder op zijn plaats was.
Aannemende dat zulks juist is, mogen wij
wel verwachten, dat straks in de Tweede
Kamer de klachten van gemeentebesturen
met de regeering ernstig besproken zullen
worden. Werkelijk, maar zelfs vermeend
onrecht hindert de noodzakelijke samen
werking.
BINNENLAND
GEREF. JEUGDBEWEGING
IS Oct. a,s, zal te Zwolle een verga
dering worden gehouden teneinde te komen
tot oprichting van een Geref. Jeugdleiders-Or
ganisatie in Overijssel. Als spreker zal optre
den de heer J. E. Kok van Tiel, lid van het
bondsbestuur.
BOOTTREIN „BALOERAN"
De trein, rijdende in aansluiting op het 2
dezer te Marseille verwacht wordend m.s.
loeran". zal den 3en October om 7.14 te Roo
sendaal, 8.11 te Rotterdam D.P. en 8.44 te Den
Haag H.S aankomen. Aankomst Amsterdam
C. S. 9.44.
Bij zijn heengaan uit Renkum
In verband met het aanstaand vertrek van
den heer J. v. d. Molen T.zn, als burge
meester van Renkum, hebben wij hem een
onderhoud verzocht, dat ons welwillend
word toegestaan.
Onze eersté vraag was, hoe de „boven
meester van Baflo" in de politiek was ge
komen?
Deze vraag lokte een breed antwoord uit,
welk samengevat werd in deze woorden:
D o p r de nood der t ij d e n.
't Was in 1891. Ik was toen Hoofd eener
Chr. School in de provincie Groningen. De
omstandigheden van de arbeiders waren
droef. Ongeveer de helft mijner leerlingen
ging om twaalf uur naar de openbare spijs-
kokerij' om erwtensoep of iets dergelijks te
eten. De oudei's waren te arm, om hun kin
deren te voeden. Een arbeider verdiende
toen zoo ongeveer 60 cent per dag, als hij
tenminste werk had. Zoo niet, dan moest de
Diaconie of Burg. Armbestuur maar helpen.
Er was een groote armoede, die mij aan
greep. Maai 'k heb toen gezegd: „dat loepen
naar de spijskokerij ncoit weer". De kinde
ren behooren door de ouders te worden ge
voed. Ais er niet voldoende eten in huis is,
dan moet het er komen. Daartoe is toen door
mij een commissie in het le\en geroepen om
lo trachten in deze toestand verandering te
brengen Zoo kwam ik successievelijk in de
beweging. We hebben een afdeeling van
Patrimonium opgericht, bemoeiden ons met
arbeidstoestanden, woningen- loon en. klee
ding, enz.
Toen in 1894 in Amsterdam een vergade
ring werd gehouden over het program van
Patrimonium, werd door mij deelgenomen
aan de bespreking. In 1S95 kreeg ik zitting
in liet Hoofdliestuur van Patrimonium. In
Groningen hebben wij daarna een provin
ciale afdeeling van Patrimonium in 't leven
geioenen.
In die tijd. die het censuskiesrecht kende,
werd eveneens ec-n A.R. Kicsvcrccniging op
gericht Nog nooit was er een Anti-revolu
tionair pecandideerd voor de Gemeenteraad.
verd meegedaan, met 't gevolg, dat onze
candidaat met 39 stemmen in herstemming
kwam. Vol geloof en ijver, sterk en stoer, is
in die jaren door mij gewerkt.
In die dagen was er in het Oldambt groote
ongerustheid onder de arbeiders. De tegen
stelling tussdhen boeren en arbeiders was
groot. In die streek heb ik toen meer
malen gesproken- om ook uit Chr. standpunt
die toestanden te bezien. Zoo werd ik steeds
meer getrokken naar 't publieke terrein.
Nog voor ik m'n dertigste levensjaar had
volbracht, werd ik geeandideerd voor da
Tweede Kamer, maar die candidatuur kon
ik niet aanvaarden, omdat ik nog niet oud
genoeg was. Op ander terrein was voor mij
ook veel werk te verrichten, o.a. als ouder
ling, als directeur Chr. Normaallessen, ter
wijl ook de journalistiek (o.a. hoofdredac
teur [met Wirtz] van de Nieuwe Provin
ciale Groninger Courant) mij had gepakt.
Het vele werk maakte mij overspannen,
zoodat ik in 1898 op medisch advies een
deel van mijn arbeid moest neerleggen.
In volgende jaren hield ik veel lezingen
tooi* kiesvereenigingen e.d. Het jaar 1903
.'oerde mij naar Leeuwarden, als arrondis-
semonts schoolopziener. De spreekbeurten
ermeerderden, -.Friesch Dagblad" vergde
an mijn krachten. Op 't politiek gebied was
het a'.tijil vechten met de SDAP. Na enkele
vergeefsche candidaturen volgde in 1908
mijn vedkiezlng tot lid der Tweede Kamer
in 't district Sliedredht
Genoeglijk liet de Burgemeester zich gaan,
s hij spreekt over de verkiezingsstrijd in
die dagen en de oude herinneringen bij hem
opwellen aan een zwaar, druk leven in die
tijd. Heen- en weerreizen (zonder vergoe
ding van reis- en verblijfkosten) en zijn
erk in Friesland verrichten; 't was zwaar.
Gelukkig kwam er uitkomst door de be
noeming tot schoolopziener in 't arrondisse
ment Hillegersberg. Rotterdam werd nu
mijn woonplaats. Maar ik bemoeide mij daar
voorloopig niet met de gemeentepolitiek.
Echter hpeft men mij daar weinig rust ge
geven. Tlecds spoedig kwam men mij een
candidatuur voor de Raad aanbieden, waar
oor ik de derde maal gezwicht ben toen
men mij verzekerde, dat er schier geen kans
was cm gekozen te worden. Met één stem
meerderheid werd ik toch gekozen: en deed
1911, niet van harte, mijn intrede in de
Rotterdamsche Raad.
De Raad verkreeg toen een rechtsche
Groningen moet scherp bezuinigen
Aanstelling bezuinigings-inspecteur
De ontwerp-begrooting voor 1935 van de
stad Groningen is door B. en W. aan den
raad aangeboden. Dekking moest worden
gezocht voor een bedrag van 335.000.
Dit bedrag is gevonden door conversie der
gemeentcleeningen, door een verlaging van
alle subsidies met 5 pet., door bekrimping
op den gemeentelijken gezondheidsdienst en
tenslotte door de gemeente te plaatsen in
de derrie klasse der gemeentefondsbelasting.
Verder achten B. en W. het van belang
nogmaals nauwkeurig te doen nagaan of
bii de verschillende takken van gemeente
dienst door reorganisatie of anderszins no«*
bezuinigingen kunnen worden verkregen.
Het komt B. en W. daarom gewenscht vour
een persoon te benoemen die de noodige
geschiktheid bezit om ben ter zake te ad
viseeren, en die zich geheel aan de bezui
nigingstaak zal kunnen wijden. Met het
oog daarop is een uitgaafpost groot 6000,
wegens bezoldiging van een bezuinigings-
inspecteur uitgetrokken.
De verruiming van den
Zondagsverkoop
De gemeenteraad van Den Haag heeft
met 33—8 stemmen een besluit genomen tot
verruiming van den verkoop op Zondag in
winkels waar brood, banket cn chocolade
wordt verkocht.
Tegen stemden de A.R. en de Chr. Hist
met uitzondering van den heer Hartmann.
Verworpen werd een amendement van
Bommel, behelzende de slijterijen geduren
de .vier .uur open te stellen.
3. VAN DER MOLEN Tm
meerderheid. In September wilden ze mij
reeds wethouder maken, wat ik afwees.
Maar toen bij het begrootingsdebat een mo
tie van mij met 3-93 stemmen werd aan
genomen er. kort daarop de wethouder van
Financien bedankte toen kwam ik er niet
meer tusschen uit.
En zoo was ik van 1911—1919 wethouder
in de Maasstad. In 1919 heb ik mij niet
weer beschikbaar gesteld.
In .lit jaar is gevolgd mijn benoeming tot
burgemeester van Renkum en 'k had niet
gedacht, dit vijftiep jaar te zullen zijn.
Op onze vraag, wat de Burgemeester het
belangrijkste uit zijn politieke leven noem
de, kwam prompt als antwoord: ,-de school
wet", wat niet tc verwonderen is".
De vroegere afvaardiging was ver te ver
kiezen boven die van tegenwoordig, werd
vervolgens geantwoord, en wel omdat er
meer band was tusschen liet volk en den
afgevaardigde.
Daarna vroegen we iets aangaande het
gemeentelijk leven.
Wel, zei de Burgemeester, deze gemeente
ls zeer veranderd; in een nieuw kleed ge
stoken. Ge*vezen werd on de gesplitste ge
meente Repkum, waar als een wig de ge
meente Doorwerth tusschen lag. Toen Door
werth geannexeerd werd en de gemeente
een aangeschakeld geheel vormde» werd
eerst aanpassing van Doorwerth aan Ren
kum de inzet Gas, electriciteit, waterleiding
kreeg Doorwerth. Wegen werden aangelegd,
de Bilderberg door de gemeente aangekocht,
de financiën op orde gebracht, alle diensten
gereorganiseerd 't nieuwe slachthuis ver
rees, enz. enz. Het zielental is onder Bur-
gemeeester Van der Molens bew ind gestegen
van 11.000 tot ruim 20.000.
Met plezier en opgewelcheid heeft de Bur
gemeester hier mogen werken.
De behandeling der verschillende vraag
stukken heeft hem nooit verontrust. Met een
rijke ervaring uit het parlementaire leven
heeft he't hem geen moeite gekost.
De samenwerking met de Raad is altijd
goed geweest.
Wat nu? vroegen we tenslotte.
Eén ding- aldus de Burgemeester, stemt
bij het a.s. afscheid tot vreugde, en wel dit,
dat ik straks van verantwoordelijkheid vrij
ben. Nu is men eigenlijk nooit vrij geweest
Maar de rust. die komt, zoo God wil, hoop
ik te gebruiken, want- aldus de Burgemees
ter, ik neein mijn boeken mee.
En die schat bleek groot te zijn.
Toen wij nog even informeerden naar
't godsdienstig leven in de gemeente Renkum
werd gewezen op de groote rust op Zondag
in deze gemeente vergeleken met de andere
Geldersche gemeenten. De kerken trekken
volk; de predikanten zijn orthodox; neen,
daarover mogen wij niet klagen.
De stoere Burgervader, die juist Maandag
1 October verjaarde, werkt nog steeds tot
't middernachtelijk uur of daaromtrent. Hij
mag zich verheugen in 't feit. dat hij slechts
éénmaal wegens ongesteldheid een raads
vergadering niet heeft kunnen presideeren.
God geve hem een rijk gezegende levens-
De A.R. Partijdag te Hoorn
Een rectificatie
In ons verslag van de A.R. Partijdag te
Hoorn, (zie ons nr. van gisteren) lieten wij
den heer Chr. v. d. Heuvel zeggen: „Wij
zijn tegenstanders van een organische
maatschappij".
Den opmerkzamen lezer zal uit het ver
band zij nduidelijk geworden, dat dit een
zetfout is, en dat spr. het woord „voor
standers" heeft genoemd.
DE WEG DEN HAAG—NAALDWIJK
De Nieuwe Weg de verbinding tusschen
Loosduinen, Poeldyk en Naaldwijk zal in
1935 worden gereconstrueerd. Reeds zijn de
nooditre opmetingen verricht. De rijweg zal be
hoorlijk worden verbreed, terwyl de sloot ach
ter de trambaan zal worden gedempt en ter
plaatse een rijwielpad zal worden aangelegd.
Aan de vaartzyde zal een betonnen wand wor
den aangebracht. De gevaarlijke verkeerssi
tuatie zal daardoor belangrijk zyn verbeterd.
Voor deze werkzaamheden ie op de rijks-
begrooting een bedrag van meer dan een tOD
uitgetrokken.
BOOTTREIN „JOH. DE WITT"
De trein, in aansluiting op het d.d. 5 Oct.
a.s. van Genua vertrekkende stoomschip „Jo-
han de Witt" zal Donderdagmotgen 4 Oct.
om 8.55 uur van Den Haag S.S. vertrekken;
vertrek van Utrecht C.S. 9.58, van Arnhem
10.54, van Nymegen 11.31. Vertrek van
sluitende trein naar Utrecht van Amsterdam
C.S. 8.23, van Amsterdam W.P. 8.47.
De aansluitende trein van Rotterdam-Maas
vertrekt orn 8.34, aankomst te Genua Vrijdag
morgen 5 October 7.31 uur.
NATIONAAL CRISIS-COMITÉ
De verkeer spr ijs vraag
Voor de verkeersprijsvraag van het Na
tionaal Crisis Comité, welke hedenavond
over beide zenders zal worden uitgezonden,
heeft het N. C. C, reeds meer dan 200 prij
zen beschikbaar.
De prijzenlijst is als volgt:
1 Zeereis naar Suriname, le kl. heen en
terug voor 2 personen.
2 1000 K.M.-vlucht over Nederland in spe
ciaal K.L.M.-vliegtuig voor 3 personen,
gedurende 2 dagen, met gratis verblijf
en maaltijden.
3 5 dagen gratis luxe auto, met vrij verblijf
en maaltijden, voor 4 personen, voor
reis door Nederland.
4 7 dagen gratis verblijf en maaltijden
voor 4 personen in. een vacantie-oord in
Nederland.
5 2 drie-maandelijksche abonnementen 2e
klasse, op de Ned. Spoorwegen.
6 Radio-ontvangtoestel met ingebouwdeu
luidspreker, Philips.
7 Mahoniehouten kano van Carl Denig.
8 Simplex Cycloïde, N.V. Simplex.
9 Juncker rijwiel, Juncker Rijwielfabriek.
Verder zijn er nog rijwielen, autotochten,
vliegtochten, verkeersabonnementen, ver
blijven in eerste-klasse hotels enz. enz.
W aterleidingbedrij f
„Lek en IJssel"
Het 25-jarig bestaan herdacht
Maandagmorgen kwam in het gebouw
Ge-Ar te Lekkerkerk in buitengewone zit
ting bijeen de commissie der Waterleiding
„Lek en IJssel" ter herdenking van het 25-
jarig bestaan van het Waterleidingbedrijf.
Zeer velen hadden van de uitnoodiging ge
bruik gemaakt, waaronder we 0. a. opmerk
ten de Burgemeesters, Secretarissen en Wet
houders der gemeenten Lekkerkerk, Krim
pen a. d. Lek, Krimpen a. d: IJssel en
Ouderkerk a. d. IJssel.
De voorzitter, Burgemeester Roos hield
«en korte rede Het is, zegt spr., vandaag
geen dag van werken, maar van feestelijke
herdenking. Het is ook geen wereldschok
kende gebeurtenis het 25-jarig bestaan der
Waterleiding, maar toch is het voor ons
wel een gebeurtenis die we thans in be
scheiden feestelijke vergadering mogen
herdenken.
Spr wil thans geen historische feiten op
sommen, want dat is reeds in het gedenk
boek gebeurd, maar geeft nog een paar be
schouwingen over wat onze drinkwaterlei
ding voor een instelling is. Deze moet altijd
staan ten dienste van het algemeen belang
en niet in de eerste plaats om winst te
maken voor de gemeente. Het. belangrijkste
is dit: aan alle inwoners zoo goed en goed
koop mogelijk water te leveren, maar wan
neer van liooger hand druk uitgeoefend
wordt om winst uit de bedrijven te putten,
dan is dat verkeerd en is een gepast verzet
op zijn plaats. Hoewel het niet veel zal uit
halen, toch meen ik, dat dit hier even
mocht worden uitgesproken.
Nog op één punt wil spr. wijzen: Dat de
vier gemeenten, Lekkerkerk, Krimpen a. d.
Lek, Krimpen a. d. IJssel en Ouderkerk a.
d. IJssel zichzelf hebben geholpen en zich
niet naar hooger autoriteiten hebhen ge
wend om hulp. Dit schijnt tegenwoordig
ouderwetsch te zijn, want wanneer, aldus
spr., je een courant in handen krijgt en je
leest dat hier of daar iets tot stand zal
komen dan staat er gewoonlijk bij, dat men
verzekerd is van de hulp van hooger auto
riteiten. Spr. brengt dan de stichters een
eere-saluut voor hun toewijding en in het
bijzonder den heer Pannevis van Krimpen
a. d. IJssel en den heer C. J. Hoogendijk
van Ouderkerk a. d. IJssel, die resp. van
1914 en 1917 af lid zijn der commissie, en
verder allen die kortere tijd. in de commis
sie zitting hebben. Speciaal richt spr. zich
tot de jubilarissen, de directeur de heer K.
Broere Czn., de machinist L. A. v. d
Velden en de fitter-hulp-machinist J.
Dekker, die allen 25 jaar aan het bedrijf
verbonden zijn.
Vervolgens sprak de heer v a n W a n i n g,
oud-burgémeester van Ouderkerk a. d. IJssel.
Vele aangename en sombere herinnerin
gen heeft spr behouden van de 17 jaar dat
hij in de commissie zitting heeft gehad.
Vooral in de oorlogsjaren toen spr. voorzit
ter was, hebben we met veel moeilijkheden
te kampen gehad, maar Geloof en Ar
beid hebben die overwonnen.
Hierna spreekt de Directeur der Water
leiding, de heer K. Broere Czn,. een
woord van dank tot de commissie, mede
namens de andere leden van het personeel,
voor de mooie cadeaux hun geschonken en
biedt den voorzitter namens het personeel
een voorzittershamer met inscriptie aan,
voor de medewerking en steun ten allen
tijde ondervonden.
Door Mej. Kortland, kantoorbediende
bij het Waterleidingbedrijf, werd aan den
Directeur, namens het personeel een lucht
foto in lijst van het bedrijf aangeboden.
Daarna sprak de heer v. d. Berg van
het accountantskantoor Moret en de Jong
uit Den Haag.
Namens de firma Visser Smit, van Pa-
pendrecht, bouwers van de toren, voert nog
het woord de heer Smit.
Na dit gesprokene werd koffie met gebak
gepresenteerd, waarna door den heer C. W.
van Cappellen, directeur der „Bolries"-
motorenfabriek dank werd gebracht voor
het buitengewoon fraaie gedenkboek dat hij
als commissielid heeft ontvangen.
Des avonds werd door de Muziekvereeni-
ging „Crescendo" van Krimpen a. d. Lek
een serenade gebracht aan het jubileerende
personeel, die allen bij de toren wonen.
TENTOONSTELLING
NEDERLAND-CURACAO
Dr. Golijn verricht de
openingsplechtigheid
In de Gothische Zaal aan de Paleisstraat
te Den H1 ag is in aanwezigheid van ver
schillende autoriteiten en genoodigden de
door het Alg. Ned. Verbond cn de Kon. Ver.
„Oost en West" georganiseerde tentoonstel
ling Nederland—Curagao 1634-1934 geopend.
De voorzitter van de Commissie Neder-
land-Curagao, de heer P. J. de K a n t e r,
heeft bij deze opening een inleidend woord
gesproken.
Openingsrede Dr. Colijn.
De minister van Koloniën, dr. H. C o 1 ij n,
heeft vervolgens de tentoonstelling met de
volgende toespraak geopend:
Te midden van veel sombere klanken
kon de jonge Troonrede althans één vroo-
lijker toon doen hooren. Het was toen H. M.
verklaarde, dat de financieele en economi
sche toestand van Curacao de tijdsom
standigheden in aanmerking genomen
vrij gunstig kon worden genoemd.
Optimistischer was een hooggeplaatst
ambtenaar van mijn departement, die zeer
onlangs gedurende een paar maanden
het Gouvernement van Curacao vertoefde
en mij verklaarde al dien tijd het woord
crisis niet gehoord tc hebben. Maar zelfs al
mocht dit nu lichtelijk overdreven zijn, hij
maakte er in ieder geval de behandeling
mee van een begrooting, die effectief sloot
en waarop zelfs nog enkele bedragen kon
den worden uitgetrokken tot verbetering
van sommige toestanden. Dat is in elk ge
val in onze huidige wereld een phaenome-
naal verschijnsel
Het Moederland worstelt met economi-
mische en financieele zorgen zonder tal.
Nederlandsch-Indië. tot voor enkele laren
toonbeeld van voorbeeldigen bloei, doch met
minder innerlijk weerstandsvermogen dan
Nederland, is er nog slechter aan toe dan
wijzelf. Suriname kan, hoe dapper men zich
ook weert, sinds menschenlieugenis niet
buiten steun van het Moederland. Alleen liii
Curacao behoeft het woord welvaart niet als
een knarsende wanklank te worden bestem-
Reeds op dien grond zou men bet in de-
tijden gerechtvaardigd kunnen achten voi
dit deel van het grondgebied van het
Koninkrijk de bijzondere aandacht te
gen.
Maar daarbij blijft het niet; er is ook nog
een andere reden om daartoe aan te sporen.
Het feit. dat we dit iaar herdenken konden,
dat Curacao en Nederland drie eeuwen
lang met elkaar verbonden zijn geweest,
noopte daartoe zelfs in zeer bijzondere mate
Nu zijn de middelen om van onze warme
belangstelling voor dit feit te doen blijken
beperkt. Wij kunnen b.v. niet alle Neder
landers. zelfs niet alle Hagenaars naar Cu
racao zenden om hen de gelegenheid te ge
ven ter plaatse uitdrukking te geven aan de
gevoelens, die ons bezielen. En nog minder
kunnen we de Nederlandsche Antillen naai
onze Nederlandsche kusten overbrengen.
Maar we kunnen toch wel iets doen om aan
die belangstelling cn waardeering uiting te
geven en haar te verdiepen. We kunnen
een herdenkingsfeest organiseeren, gelijk
onlangs in de Ridderzaal, waar het gespro
ken woord ons dichter bij onze West bracht
en wij kunnen, gelijk thans geschiedt, de
aanschouwing van veel belangwekkends uit
bet Gouvernement Curacao daaraan toe-
Dezen zomer in de Ridderzaal heeft het
oor zijn deel gehad en thans is de beurt
aan het oog.
Wij komen daardoor zóó dicht bij Curacao
als, onder de gegeven omstandigheden,
maar mogelijk is. En zelfs voor de „stille
uren" is gezorgd door de uitgifte van ec
door volledigheid uitmuntend Gedenkboek.
Veel arbeid is voor dit alles noodig ge
weest en voor deze tentoonstelling wel in
de allereerste plaats.
Aan U, Mijne Heeren van het Alg Ned
Verbond en van de Kon. Ver. Oost en'West,
aan U, die dezen arbeid verricht hebt, zijn
wij allen dank verschuldigd. Een dank, die
ik U overbreng namens de bevolking van
Curacao en dien ik tevens uit naam van de
Nederlandsche Regeering uitspreek.
Met U, Mijnheer de Voorzitter, de hoop
uitend, dat de tentoonstelling zich in
druk bezoek zal mogen verheugen en dat II
met Uw medewerkers mede daarin de vol
doening moogt vinden, waarop Uw arbeid
en U recht heeft, verklaar ik de „Tentoon
stelling Curacao" geopend.
Wat de tentoonstelling biedt.
Nadat een kopersextet enkele muzieknum
mers had doen hooren, werd tof bezichtiging
van het geëxposeerde overgegaan.
Zij geeft een aanschouwelijk, concreet
beeld van hetgeen de Antillen, in het bij
zonder Curacao, beteekenen. Daarnaast is
beoogd de hiaten aan te tonnen,, welke om
trent de kennis van deze eilanden nog be
staan. Om een eigenaardig voorbeeld te noe
men: het eiland Saba (behnorende tot de
z.g. Bovenwindsche eilanden van dit gewest)
komt op de topografische kaart van onze
West nog njet voor, hetgeen is toe te schrij
ven aan een destijds gemaakt verzuim.
Voorts is het de bedoeling geweest door deze
tentoonstelling materiaal te verzamelen, dat
op vorige tentoonste'lingen nimmer verkre
gen is kunnen worden.
BRANDGEVAAR DOOR FILMS
De ministei van 6ociale zaken maakt
kend dat de voorwaarden voor het verkrijgen
van rijkssubsidie voor de bestrijding van tuber
culose worden aangevuld met de bepaling, dat
vereenigingen voor het vervaardigen van
Röntgenphoto's slechts gebruik mogen maken
van de niet brandgevaarlijke acetaatfilms.
BRANDSTOFFENTOESLAG VOOR
WERKLOOZEN
Naar het Handelsblad verneemt heeft dt
Minister van Sociale Zaken opdracht gegevei
aan de betrokken afdeeling van zijn departe
ment, een regeling voor te bereiden voor he
verstrekken van subsidie in de kosten vai
door gemeente-besturen in den komenden win
ter te verstrekken brandstoffentoeslag aan
werkloozen.
Voornaamste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
Blz. 1
Een regeling wordt voorbereid voor het ver
strekken van subsidie in cL kosten door gemeente
besturen voor het verstrekken van brandstoffentoc-
aan werkloozen.
De werkloozenkassen in de textielindustrie
Blz. 2
Het Spaansche kabinet
scherpen aanval van Gil I
In Roemenië nam de regeering-Tatarescoe ont
slag; Parijs ongerust omdat Titoelescoe vermoede
lijk niet deel zal uitmaken van het nieuwe kabinet.
Zuivering van de N. S. D. A. P. op til. Een
partijgerecht en een partij-strafwetboek.
Proces tegen zes marine-leiders te Munster.
Groote verduisteringszaak in Polen.
Blz. 3
Tot hoogleeraar aan de Handelshoogcschcol te
De Rechtbank te Rotterdam heelt nog geen be
slissing genomen inzake het proces betreffende de
Rotterdamsche dollarleening.
De clearing en de zuivelexporteurs
Blz. 9
Een uiteenzetting van Minister Steenberghe ovtr
het betalingsverkeer met Duitschland.
De nieuwe burgemeester van
Groningen
Mr Cort van der Linden geïnstalleerd
Mr Cort van der Linden is gisteren;
geïnstalleerd als burgemeester van Gronin
gen. De heer E. Rug ge (s.d.), die als waar
nemend burgemeester hem toeeprak, zeiae
in zijn begroetingswoord, dat de heer Cort
van der Linden zich reeds veel op pu
bliek terrein had bewogen. Het zal u eel.tec
niet zijn ontgaan, aldus spr., dat u daardoor*
eenigszins eenzijdig zijt georiënteerd, en
rekening houdende met den aard van do
Groningsche bevolking, schijnt mij de ver-
ondenstelling niet gewaagd, dat had deze
bevolking zelf een burgemeester kunnen
kiezen, op grond van uw antecedenten do
keuze niet op u zou zijn gevallen. Dat is
echter geen reden om u niet met vertrou
wen en welwillende gezindheid tegemoet to
treden en ik kan u verzekeren, dat wij
allen zonder onderscheid dat zullen doen.
Het oudste raadslid de heer Hollander
's.d.) heeft daarop den burgemeester nanicna
den Raad welkom geheeten en de weusch
uitpesproken, dat de heer Cort van der Lin
den zich spoedig met den aard der Groning
sche bevolking zou mogen vertrouwd maken,
De nieuwe burgemeester heeft er in zijn
antwoordrede vervolgens op gewezen, dat
Groningen hem uit traditie en eigen erva
ring bijzonder lief is.
Gij mcogt van mij verlangen, aldus spr.,
dat ik binnen het kader van het algemeen;
belang slechts één belang zal dienen, nl.
het belang van Groningen. Ik zal daarbij
strikt neutraal zijn tegenover de verschillen
de partijen en het zal mij een groote vol"
doening zijn indien ik, ondanks mog?lijk!
verschil van meening, toch uw aller vertrou
wen mag winnen. Ik heb daarbij het voor
recht het voetspoor te mogen betreden vau'
eminente voorgangers, waarvan ik slechts
noem de laatste twee, de heer Bosch van
Rosenthal en de heer Bloemers.
De nieuwe burgemeester wees er vervol
gens op, dat hij onverzoenlijk staat tegen
over elke poging tot aanranding van het'
wettig gezag. Dit gezag zal hij, zoo noo hg,
krachtdadig handhaven.
UIT HET SOCIALE LEVEN
DE WERKLOOZENKASSEN IN DE
TEXTIELINDUSTRIE IN NOOD
Door de toeneming der werkloos
heid in de textielindustrie, zijn de
werkloozenkassen der textielarbei
dersbonden, ondanks de herhaaldelijk
en ook nog dit jaar getroffen bezui
nigingsmaatregelen jn een toestand
gekomen, die opnieuw voorziening In
een of andere richting noodzakelijk
maakt.
De situatie is zoo, dat ingrijpende bezui
nigingen niet meer te treffen zijn, terwijl
op de bijdragen der leden geen verhooging
meer kan worden toegepast, mede wegens
de veelal zeer lage loonen, die in de tex
tielindustrie verdiend worden en de zeer
groote werkloosheid, die reeds langen tijd
in deze industrie heerscht.
Gezien de buitengewone omstandigheden,
waarin deze kassen verkeeren, heeft reeds
eenigen tijd geleden een conferentie plauis
gevonden van de kasbesturen met den
Dienst der Werkloosheidsverzekering en
Arbeidsbemiddeling. Ook is een schrijven
verzonden aan den Minister van Social®
Zaken, waarin op verschillende gronden be
toogd werd dat alleen een verhoogd subsi
die-percentage, de gewenschte uitkomst zou
kunnen bieden.
De pogingen om op deze wijze het func-
tionneeren der kassen voor 1934 te verzeke
ren, hebben tot nog toe, tot geen resultaat
geleid. In een dezer dagen gehouden ge
combineerde hoofdbestnrenvergadering der
textielareidersbonden „St. Lanibertus", „De
Eendracht' en „Unitas" is besloten, dez®
poeir*epn picric vonrt te zetten